No. 91
Zaterdag 17 Januari 1931
45e Jaargang
Dagblad voor de Provincie Zeeland
Hendrikse Go's Bank N.ï. Soes
G.VAN WILLEGEN ZOON
EERSTE BLAD.
HET ADRES
A. WIL KING
Buitenland.
BRILLEN
C. J00SSE - GOES 1
„WILLEGEN" Naaimachines
Bq j tegen beurskoers t
Belangrijkste Nieuws.
COUPONS EN LOSSINGEN
Dit nummer bestaat uit 3 bladen.
KAPELLE (Z.-Bev.) Telephoon 21.
Moderne Salonkast
VADERLANDSCHE BANK
mefjaarüjksche uidofing
ALLE
perl JANUARI vervallende
worden verzilverd door
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange forststraat 70, Goes.
Tel.: Redactie en Administratie No. 11.
Postrekening No. 44455.
Bijkantoor te Middelburg.
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. TeL No. 259.
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, !3.—
Losse nummers10.09
Prijs der Advertentien:
14 regels <1.20, elke regel meer 30 ct
Bij abonnement belangrijk» korting.
Samenwerking.
In zijne in Friesland gehouden rede
voering, heeft onze partijleider Dr H.
Colijn, mede ook in verband met den
ernst der tijden, aangedrongen op meer
dere samenbinding.
Het eerste wat spr. dan stelt is, dat
wij staan moeten naar wat vereenigt
ten aanzien van allen, die met ons uit
hetzelfde grondbeginsel leven. En ten
tweede, dat wij dan tegelijkertijd moeten
zoeken naar de mogelijkheid, dat de sa
menwerking met hen, die niet in den
engsten zin onze geestverwanten zijn,
maar met wie wij vele jaren vruchtbaar
hebben samengewerkt, wordt hersteld.
Wij willen als A.R. niet prijsgeven de
rechtmatige uitoefening van den volks
invloed bij de Regeering. Dat is een be
ginsel waaraan wij niet laten tornen,
maar daartoe moeten wij onze parlemen
taire instellingen behouden en moeten we
terug naar een gezonde werking van bet
parlementaire stelsel. Als wij doorgaan
in ons land met interparlementaire ka
binetten, is over tien jaar de volksinvloed
dood.
Daar komt bij, dat alles, wat men be
proeft beeft ter vervanging van bet par
lementaire stelsel in geen enkel opzicht
bevredigd heeft. Noch de fascistische
dictatuur in Italië noch de communisti
sche in Rusland hebben bevrediging ge
bracht.
Daarom moeten de kleine verschillen
wijken voor de groote dingen, waarin
wij één zijn. Dat is het licht, waarin
Spr. de A.R. politiek voor dezen tijd wil
zien."
Dit' woord heeft weerklank gevonden,
zoowel van Chr.-Historische als van
R.K. zijde zagen wij bet met instemming
aangehaald.
Het kan ook wel baast niet anders.
De verdeeldheid die thans heerscht is
niet in 't belang van het land en strekt
niet tot bevordering van de toepassing
der beginselen die in de rechtsche par
tijen leven.
In dezen tijd vol verwarring, nu com
munistische, fascistische en anarchis
tische theoriën steeds meer ingang vin
den, met het noodlottig gevolg, dat de
hoogheid van het gezag schade lijdt, kun
nen we ons de weelde van tegenover
elkaar te staan niet veroorloven.
Het gebrek aan samenwerking bij de
rechtsche partijen heeft mede tot gevolg
dat de rechtmatige volksinvloed vermin
dert.
Nu er bij een eventueel conflict in het
parlement geen meerderheid is, die een
Kabinet kan leveren, kan de Regeering
in vele gevallen doen wat zij wil en is
het parlement tot onmacht gedoemd, wat,
al is dat niet dadelijk aanwijsbaar, voor
de politieke verhoudingen gevaarlijk
kan worden.
Samenwerking is daarom noodig.
Intusschen, met dit te constateeren
komen we niet verder.
Toen in 1925 het Kabinet de Geer aan
het bewind kwam presenteerde het zich
als een intermezzo-kabinet, dat bereid
was heen te gaan als de vorming van een
parlementair Kabinet mogelijk zou zijn,
maar het bleef tot 1929.
En de verkiezingen in 1929, hoewel de
rechtsche partijen opnieuw in de meer
derheid kwamen, brachten hierin geen
verandering.
De noodzakelijkheid van samenwer
king wordt wel gevoeld, dat is ook nu
weer gebleken, het gevaarlijke van den
huidigen toestand wordt wel ingezien,
maar 't blijft bij woorden.
Tot het naar wij vreezen telaat
is en er óf een andere meerderheid ge
vormd wordt, óf het parlementaire stel
sel, kostelijke vrucht van politieke ont
wikkeling en rijke gave Gods aan ons
volk, zichzelf overleeft.
Moge daarom niet alleen de w e n -
schelijkheid van samenwerking
worden uitgesproken, maar ook de mo
gelijkheid met den meesten ernst on
der het oog worden gezien, vóór de kan
sen voorgoed gekeerd zijn.
Gouverneursbenoeming.
De Regeering staat straks weer voor
een belangrijke beslissing.
Er zal een nieuwe gouverneur-generaal
voor Nederlandsch-Indië moeten worden
benoemd.
Een zeer gewichtige benoeming.
Vooral in dezen tijd van onrust en van
spanning.
Het wekt dan ook geen verwondering,
dat de pers zich met deze zaak bezig
houdt.
Bewondering voor de wijze, waarop de
liberale pers zich hiervoor interesseert
kunnen we echter niet hebben.
Uit ..alles blijkt, dat men doodsbenauwd
is, dat een man van positief Christelijke
beginselen zal worden benoemd.
Reeds maanden geleden werden aan
wijzingen in die richting gegeven en naar
mate de benoeming dichterbij komt, wordt
de aandrang, om toch in het liberale
kamp een opvolger van Jhr de Graeff
te zoeken, sterker.
Op zichzelf behoeft daartegen nog geen
bezwaar te worden gemaakt.
De rasechte liberalen leven nu een
maal in de overtuiging, dat de belangen
van gemeenten, provincies, van het land
en ook van de overzeesche gewesten het
best gediend zullen worden, als vrijzin
nige regeerders het roer in handen heb
ben.
Men diende echter te bedenken, dat,
om het gewenschte doel te bereiken, niet
alle middelen geoorloofd zijn.
Het is toch in strijd met de regelen van
burgerlijk fatsoen 'om geloovige Christe
nen, die voor dit hooge ambt in aanmer
king zouden kunnen komen, zonder meer
als gevaarlijke drijvers te diskwalificee-
ren.
En nog erger wordt het, als een zekere
Mr Boelen uit Semarang zich in het
„Handelsblad" tegen een bepaalden can-
didaat keert op deze wijze:
Vrij algemeen is men in Indië tegen
de benoeming van een familielid of
schoonzoon van den vorigen functiona
ris. De ondervinding heeft geleerd, dat
zulke personen dikwijls niet aan de
verwachtingen voldeden.
Toen we deze dwaze en ongepaste op
merking lazen, zochten we onmiddellijk
het onderschrift van de redactie.
En het ontbrak niet.
Alleen was het anders dan wij van dit
in vele opzichten hoogstaande blad ver
wacht hadden.
De redactie betuigde met wat Mr Boe
len schreef haar hartelijke instemming.
Welk een zegen, dat zulke partijdige
en kleinzielige liberalen het niet meer
voor het zeggen hebben in ons land.
voor Manufacturen.
Dames- en Kinderconfectle
Tapijten - Gordijnen
Bedden - Ledikanten en
aanverwante artikelen is
GOES HULST
De Europeesche Conferentie.
Op voorstel van Briand werd besloten,
dat de beraadslagingen in het algemeen
in het openbaar zullen worden gehouden.
Briand wees er in zijn welkomstwoord
op, dat de economische toestanden meer
en meer de noodzakelijkheid hebben aan
getoond van het vormen eener Europee
sche unie.
Naar de meening van Briand zullen in
deze zitting dan ook de economische
vraagstukken op den voorgrond moeten
staan.
In dit verband sprak hij zijn vreugde
uit over de bereidwilligheid, waarmee Dr
Colijn met zijn gezaghebbend woord de
economische kwesties voor de commissie
wilde uiteenzetten.
Verder meende Briand, dat in deze
zitting ook alle aandacht zal moeten ge
schonken worden aan de kwestie van het
landbouw-crediet.
Curtius verklaarde, dat Duitschlamd met
sympathie zal deelnemen aan de pogin
gen tot vorming eener Europeesche Unie
om daardoor langs vredelievenden weg
en op den voet van algemeene gelijkheid
der volkeren, te komen tot een rechtvaar
dige oplossing der verschillende kwesties.
Duitschlamd lijdt op het oogenblik meer
dan eenig ander land onder de econo
mische crisis. Daarom is Curtius het eens
met Briand, dat in deze zitting de econo
mische vraagstukken op den voorgrond
behooren te staan.
Grandi (Italië) hield hierop een uit
voerige rede in het Italiaansch, waarbij hij
bepleitte, dat Turkije en sovjet-Rusland
aan de werkzaamheden der Europeesche
commissie zullen deelnemen.
Grandi herhaalde, dat Italië bereid is
mede te werken tot de vorming eener
Europeesche Unie, maar een essentieele
voorwaarde voor succes is, dat alle Euro
peesche staten de verplichtingen nakomen
die in het volkenbondsverdrag hun zijn
opgelegd met betrekking tot de ontwape
ning.
Tenslotte sprak Henderson, die in over
weging gaf, niet verder algemeene be
schouwingen op dit oogenblik te houden,,
maar eerst een agenda der commissie vast
te stellen.
Wat betreft de uitnoodiging aan sovjet-
Rusland en Turkije, was Henderson heel
wat koeler hiertegenover dan Grandi.
Levering en reparatie vak
kundig. Ook op voorschrift
van H.H. Doctoren.
LAGE PRIJZEN.
ST. AD Rl AANSTR AAT
De ontvangst van Colijn's rede.
Dr Colijn heeft gisteren gedurende bij
na een vol uur gesproken in de commis
sie voor de bestudeering der Europeesche
Unie te Genève.
Indrukwekkend was vooral zijn uiteen
zetting van het falen van alle volken
bondsconferenties, die sinds 1927 op eco
nomisch gebied gehouden zijn. Zeer goed
was ook van Colijn gezien, dat hij aan
het slot van zijn rede zich tot de minis
ters van buitenlandsche zaken persoon
lijk richtte en hen voor oogen hield, dat
zij niet moesten meenen, over deze toe
standen hun handen in onschuld te kun
nen wassschen.
Colijn sprak in afwijking van zijn ge
woonte om Engelsch te spreken, in het
Fransch, uit beleefdheid jegens den voor
zitter, Briand en de ministers van bui
tenlandsche zaken, die over het algemeen
de voorkeur aan Fransch boven Engelsch
geven.
Nadat Colijn gesproken had, heeft Bri
and hem in zeer hartelijke en van groote
waardeering getuigende woorden, be
dankt en verzekerd, dat hij op een waar
devolle wijze heeft bijgedragen tot het
welslagen van deze zitting der studie
commissie voor de Europeesche Unie.
Hierna werd op verzoek van Hender
son, om den leden gelegenheid te geven
de zoo belangwekkende redevoering van
Colijn rustig te overdenken, de vergade
ring tot vanmiddag verdaagd.
De ontvangst, die uiterlijk aan Colijn's
rede te beurt viel, was zeer warm. Doch
hoezeer ik ook in verschillende kringen
getracht heb mijn licht op te steken, al
dus de corr. van de Msb., moet ik he
laas bekennen, dat ik tot dusverre nog
geenerlei aanwijzing gevonden heb, dat
de resultaten veel meer zullen zijn, dan
bij vorige gevallen, toen Colijn's waar
schuwingen eveneens met groote aan
dacht werden aangehoord en met ap
plaus begroet, doch daden daarop afwe
zig bleven.
Laten wij hopen, dat de Zaterdag aan
gename verrassingen brengen zal.
De aardbeving in Mexico.
Het aantal slachtoffers van de aard
beving schijnt in sommige berichten zeer
5 jaar garantie.
f 144.-.
Electrische lampen en motoren passend op
elke maohlne. - Eigen reparatie-Inrichting.
voor beUste waarden, 's-GRAVENHAGE
I q OBLIGATION
overdreven te zijn. Volgens de laatste
gegevens zouden in totaal 50 menschen
om het leven zijn gekomen-. Het aantal
gewonden is nog niet nauwkeurig be
kend.
Het lijden van de bevolking wordt
door de buitengewone koude nog ver
groot. Ook deze heeft reeds slachtoffers
gemaakt.
De berichten uit het verwoeste gebied
komen slechts langzaam binnen, daar
de verbindingen voor een groot gedeelte
verstoord zijn.
Bij het instorten van een kerk tijdens
een dienst, te Guealatoeba, zouden vol
gens een niet nader bevestigd bericht
van een Mexicaansch blad, 50 personen
gedood, ongeveer 100 menschen gewond
zijn.
Reuter seint uit Mazatlan (Mexico),
dat ter hoogte van deze kustplaats de
laatste dagen, op eenigen afstand van
het strand, geweldige rookwolken uit zee
opstijgen, terwijl doode visschen op de
kust geworpen worden.
Een en ander wijst op een uitbarsting
van een onderzeeschen vulkaan.
De broodprijs in België.
Herhaaldelijk werd er in de Belgische
pers reeds geklaagd, dat er, ondanks de
aanzienlijke daling in de graanprijzen
maar geen flinke afslag kwam in den
broodprijs.
Vooral was dat in Antwerpen het ge
val, waar de groote bakkerijen en de
coöperaties de prijzen maar hoog wil
den houden.
Nu was er echter kort geleden in een
der plaatsen vlak bij Antwerpen een bak
ker, die plotseling den prijs verlaagde
van 1.90 frank tot 1.40 frank. Dat bracht
groote herrie in de bakkerswereld. Ieder
een was gedwongen, om zijn prijzen te
herzien. Er waren bakkerijen, die te Ant
werpen nog den ouden prijs handhaaf
den, maar hetzelfde brood elders een
hal ven frank goedkooper verkochten, wijl
de concurrentie zulks noodzaakte.
Ten slotte werd, naar het schijnt, de
algemeene broodprijs vastgesteld op 1.70
frank, maar daarbij zou de vereeniging
der groote bakkerijen pressie hebben uit
geoefend om de bakkers die door hun
groote verlaging den concurrentie-strijd
waren begonnen, te benadeelen.
De justitie heeft daarvan kennis ge
kregen en stelt thans een onderzoek in,
of inderdaad door sommige lichamen
pressie werd uitgeoefend, om den prijs
van het brood hoog te houden.
Uitsluiting van 500.000 arbeiders?
De bond van wevers in Manchester
heeft besloten, in het conflict met de
werkgevers over de invoering van een
grooter aantal weefgetouwen een stem
ming onder zijn leden te houden.
Men rekent met de uitsluiting van cir
ca 500.000 arbeiders en ander personeel
wanneer althans de werkgevers den da
tum voor den lock-out niet verzetten.
Nader wordt gemeld, dat de uitsluiting
doorgaat
Beroep op oude Zondagswetten.
In de groote Engelsche stad Manches
ter is het gemeenteraadslid Leonard Cox
voor den rechter gedaagd, omdat hij op
Zondag 4 Januari niet naar de kerk was
Deze vervolging was gebaseerd op een
wet van 1677., waarin de verplichting
was omschreven om des Zondags een
godsdienstige bijeenkomst te. bezoeken.
Aan deze wet van 1677 wordt al lang
niet meer de hand gehouden, maar for
meel opgegeven is deze wet nooit, zoodat
strikt genomen, in Engeland nog de wet
telijke verplichting bestaat om des Zon
dags naar een bedehuis te gaan, tenzij
men door dringende redenen verhin
derd is.
Zoo geschiedde het dan dezer dagen,
dat het gemeenteraadslid Leonard Cox
te Manchester voor den rechter moest ko
men, omdat hij de kerk had verzuimd.
Deze rechtzaak was aanhangig ge
maakt door een broer van Leonard Cox.
De aanklager trad op in zijn kwaliteit
van secretaris dar afdeelinjj Manches-
Binnenland.
De Rijksmiddelen over 1930.
Ernstige trambotsing te Rhoon.
Buitenland.
Dreigende uitsluiting in Engeland.
De aardbeving in Mexico.
De ontvangst van Dr Golijns rede te Ge
nève.
ter van den Bond voor Zondagsspelen. De
bedoeling van den aanklager was alleen
om die wet in een bespottelijk daglicht
te stellen en om aan te toonen, dat de
oude Zondagswetten in dezen tijd onhoud
baar zijn en dus moeten vervallen.
De aangeklaagde stemde de overtre
ding toe. Hij verklaarde dat hij geen on
godsdienstig man was, maar dat hier
geen wettelijke dwang te pas komt en dat
die oude wet behoort te worden geschrapt.
Hij zou den volgenden Zondag weer die
wet overtreden, hij niet alleen, maar hij
schatte, dat wel een kwart n illioen vol
wassenen te Manchester evenals hij deze
wet zouden overtreden.
De rechter kon niet anders dan de over
treding bevestigen en den overtreder een
berisping toedienen. Bij herhaling van
de overtreding kan een boete volgen.
Nog wordt gemeld, dat de bond ter
bevordering van Zondagsspelen deze actie
zou voortzetten.
Uit Britsch-indië.
In verband met den door de congres-
partij georganiseerde „dag der marte
laren van Sholapoer" kwam het in ver
schillende stadsdeelen tot botsingen
tusschen betooger3 en politie, die mei
den gummistok de samenscholingen op
straten en pleinen uiteen joeg.
In totaal moesten ongeveer honderd
gewonden in de ziekenhuizen worden op
genomen.
Ongeveer 140.000 arbeiders hadden
voor dezen dag het werk neergelegd.
De politie te Bombay opende het vuur
op een menigte van circa 4000 arheiders
uit de spinnerijen. Drie gewonden moes
ten in het ziekenhuis worden opgenomen.
Bij een andere verboden meeting
sloeg de politie er met den gummiknup
pels op in, en werden 30 personen ge
wond.
Smokkeltrust op het spoor.
De Amerikaansche autoriteiten zijn een
groote trust voor het smokkelen van
verdoovende middelen op het spoor, met
bureaux te Parijs en te New-York, die een
jaarlijkschen omzet moet hebben van 43
millioen gulden. De namen der smokke
laars worden nog geheim gehouden. Een
voormalig smokkelaar van verdoovende
middelen, die thans een straf van acht
jaar ondergaat, moet belangrijke inlich
tingen hebben verstrekt. De smokkelwaar
werd geleverd door twee Franschen te
Parijs, die naar het heet de uitvoermarkt
beheerschen alsmede de prijzen voor
narcotine uit Frankrijk.
Korte Berichten.
Volgens een bericht uit Genève aan
de „Morning Post" gelooft men, dat
Frankrijk en Engeland eindelijk in de
vlootkwestie tot een, hoewel niet volledig,
accoord zijn gekomen.
Gistermorgen is te Halle brand uit
gebroken in een opslagplaats, welke ver
scheidene verdiepingen telt, van de sui
kerraffinaderij te Halle. Groote voorra
den suiker zijn vernield, andere ernstig
beschadigd. De schade is door verzeke
ring gedekt. Het bedrijf ondervindt geen
storing.
De invoer van tarwe in Uruguay is
verboden.
Blijkens een opgaaf van het Ameri
kaansche Ministerie van arbeid is de
werkloosheid in de Vereenigde Staten in
de maand December met 1 pet. toegeno
men. De arbeidersorganisaties dringen in
verband met de steeds toenemende werk-
