Nu. 88
Woensdag 14 Januari 1931
45e Jaargang
Dagblad voor de Provincie Zeeland
vROSSEM'5
TROOST
Hendrikse Cos Bank N.V. Goes
ROOKT
KIS.
EERSTE BLAD.
King
Uit nummer bestaat uit 2 bladen.
Buitenland.
pepermunt
Nfaoi-ScW*"nff/
Binnenland
PER PAKJE
Belangrijkste Nieuws.
ALLE
perl JANUARI vervallende
COUPONS EN LOSSINGEN
worden verzilverd door
Uit de Provincie.
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lavyc (forststraat 70, Goes.
Tel.: Redactie en Administratie No. 11.
Postrekening No- 44455.
Bijkantoor te Middelburg.
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. No. 259.
2Zeeuw
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, f 3.--
Losse nummers f 0.05
Prijs der Advert en'lSa:
14 regels 11.20, elke regel meer 30 ct.
Bij abonnement belangrijke korting.
Het verschil.
Door hen, die op principieele gronden
de weerloosheid verdedigen en de lands
verdediging als in strijd met Gods Woord
afkeuren, wordt te weinig rekening ge
houden met het verschil tusschen Kerk
en Staat, tusschen het Koninkrijk der he
melen en het aardsche koninkrijk.
Prof. Geesink merkje daaromtrent in
zijn „Van 's Heeren Ordinantiën,, onder
meer op:
„Met de roeping der Overheid als die
naresse Gods, staat ook het recht van
oorlogvoeren in verband.
Zoowel een aanvallende oorlog als een
verdedigende oorlog kan rechtmatig zijn.
En het woord van Jezus tot Petrus in
Gefhsemané: „Allen, die het zwaard ne
men, zullen door het zwaard vergaan" is
dan ook noch tegen den oorlog, noch te
gen den krijgsdienst een argument.
De kracht van dit zeggen des Heeren
ligt in het woord nemen.
Petrus toch bad in gewelddadig ver
zet tegen de Overheid het zwaard ge
nomen. Maar aan de Overheid is het
zwaard door God gegeven, en zij
geeft het aan hare dienaren.
Om te handhaven het recht op aarde."
Stemming over candidaten.
Een onzer lezers vraagt ons in verband
met de candidaatstelling voor de Staten -
en Raadsverkiezingen, welke wijze van
stemmen de voorkeur verdient, het z.g.
meerderheidsstelsel dan wel het punten-
stelsel.
Omdat deze vraag misschien in meer
dere plaatsen aan de orde komt, willen
wij daarop gaarne hier een antwoord
geven.
In het algemeen verdient naar het ons
voorkomt het meerderheidsstelsel, waar
bij afzonderlijk gestemd wordt eerst voor
No. 1 van de lijst, dan voor No. 2 enz. de
voorkeur.
Op deze wijze krijgt men de meest zui
vere uitspraak en is er minder kans op
verkeerde practijken die bij het punten
stelsel kunnen worden uitgeoefend en
soms ok wel worden uitgeoefend. Meer
malen is daardoor zonder dat iemand
daarop bedacht was, een candidaat ge
wipt.
In zeer groote kiesvereenigingen of als
in een groot aantal kiesvereenigingen
over een bepaald aantal candidaten
moet worden gestemd, kan het punten-
stelsel de voorkeur verdienen.
Hierbij zal echter moeten worden
toegezien dat geen verkeerde middelen
worden toegepast om aan bepaalde can
didaten een onrechtmatigen voorsprong
te geven, door b.v. de inlevering van
stembiljetten met minder namen dan het
aantal candidaten waarover gestemd
wordt.
Om dit te voorkomen zijn twee midde
len toe te passen, n.l.: a. te bepalen dat
alleen die biljetten geldig worden ver
klaard welke het maximum getal namen
bevatten; b. door aan de op het biljet ge
stelde namen indien zij beneden het ma
ximum blijven, een stemmenwaarde toe
te kennen naar een afloopende reeks,
zoodat de bovenaan geplaatste naam de
waarde krijgt gelijk aan het aantal der
op het biljet voorkomende namen.
De bezwaren zijn dus wel eenigszins
'te ondervangen.
Maar met name bij de candidaatstel
ling voor de Gemeenteraden verdient een
stemming over iedere plaats afzonderlijk
naar het ons voorkomt in elk geval de
voorkeur.
Er is dan minder gelegenheid voox
verkeerde practijken.
En men heeft gelegenheid na iedere
stemming zijn houding te bepalen.
Dreigende algemeene staking in Spanje?
Van de Spaansche grens wordt ge
meld, dat de bewaking en de controle
aan de grens zeer verscherpt zijn. De
douanecontrole wordt zeer scherp ge
handhaafd.
Deze maatregelen worden genomen,
omdat de overheid voor het uitbreken
van een algemeene staking bevreesd is
De telefoonlijnen van de grens naar
Madrid staan onder militaire controle.
De scheikundige analyseert,
'-'het publiek proeft
de aparte kwaliteit aan
De ondergang van de Ku-Klux-Klan.
De beruchte bende van de Ku-
Klux-Klan, die zoo veel misdaden
op haar geweten heeft, tegen joden,
negers en katholieken, en die bijna over
geheel Amerika een terreur heeft uitge
oefend, is thans haar ondergang nabij.
Terwijl de vereeniging in 1925 nog
8.904.944 leden telde, had zij op het einde
van 1930 slechts 27.442 leden meer.
In 1925 ontving deze vereeniging van
haar leden een jaarlijksche bijdrage van
90 millioen dollar. Aan ongeveer 85.000
leden werden titels verkocht, hetgeen een
winst/ opleverde van ruim 10 millioen
dollar.
Verkiezingen in Rusland.
In de geheele unie der sovjet-republie
ken is op het oogenblik de verkiezings
campagne voor de sovjets in vollen gang,
die, blijkens mededeeling van het tele-
graaf-agentschap der sovjet-unie, bij vo
rige jaren afsteekt door de bijzonder le
vendige deelneming der bevolking.
Volgens de eerste mededeelingen be
droeg de deelneming der bevolking aan
de verkiezing der dorp-sovjets gemiddeld
70 procent tegen 60 procent in het jaar
1929.
Het 'totaal aantal stemgerechtigden be
draagt 83 millioen tegen 74 millioen in
1929.
In Petersburg wordt de verkiezings
campagne met groot enthousiasme ge
voerd. De deelneming der kiezers be
draagt hier 96 procent.
23 Ministers van Buiteni. Zaken naar
Genève.
Het Volkenbondssecretariaat heeft be
richt ontvangen, dat ook minister Bee-
laerts van Blokland persoonlijk de zit
ting van de studie-commissie voor de
Europeesche unie zal bijwonen.
Van de 27 Europeesche staten, die lid
zijn van den volkenbond zullen 23 door
hun minister van buitenlandsche zaker:
persoonlijk vertegenwoordigd zijn.. Al
leen Albanië, Estland, Oostenrijk en Por
tugal zullen iemand anders als gedele
geerde zenden.
Pest in Noord-Afrika.
In de Fransche Noord-Afrikaansche
provincie Constantine is pest uitgebro
ken.
Uitgebreide maatregelen zijn door de
overheid getroffen, om uitbreiding van
de epidemie te voorkomen. Een groot
aantal stations in de provincie is op last
van de gemeentelijke autoriteiten geslo
ten en reizigers, die nog aankomen, wor
den terstond in observatie genomen en
mogen voorloopig niet verder reizen.
Om de stad Constantine is een uitge
breid bewakingscordon opgesteld, zoodat
practisch niemand in de stad kan komen
zonder tevoren eerst aan een onderzoek
onderworpen te zijn.
Een Arabisch dorp moest op last van
de autoriteiten door de bevolking worden
ontruimd. De huizen, waar zich pestge-
vallen hadden voorgedaan, werden in
brand gestoken.
Korte Berichten.
Sedert Kerstmis heerscht te Stock
holm een influenza-epidemie. Het aantal
ziektegevallen neemt met den dag toe. Op
de groote kantoren is ongeveer 10 pro
cent van het personeel ziek, bij de tram
is het percentage zieken ongeveer het
dubbele. Ook veel personeel van de zie
kenhuizen lijdt thans aan influenza. De
ziekte is overigens van lichten aard, te
Stockholm hebben zich pas acht sterfge
vallen tengevolge van influenza voorge
daan.
Volgens officieels cijfers waren er
in November in geheel Zweden bijna
25.000 werkloozen. Vergeleken met Oc
tober is hun aantal met 70 procent ge
stegen.
In een oproep van het Amerikaan-
sche Roode Kruis aan zijn7 3000 af deelin
gen in de Vereenigde Staten wordt ver
zocht te trachten zoo spoedig mogelijk 10
millioen dollar bij elkaar te krijgen om
de landbouwers, die door da droogte in
den zomer van het vorige jaar er zoo
slecht aan toe zijn geraakt, levensmidde-
1 len, kleeding, alsmede voer voor het vee
te kunnen verstrekken.
Te Weenen breidt zich de overigens
goedaardige griepepidemie zoo sterk uit,
dat men op de inrichtingen van noodzie
kenhuizen rekent.
Gisteren zijn in Engeland twee mili
taire vliegtuigen verongelukt, waarbij vijf
inzittenden den dood hebben gevonden.
Het aantal werkloozen in Engeland
bedroeg op 5 Jan. 2.617.770, hetgeen
25.357 minder is dan in de voorgaande
week, maar 1.138.999 meer dan verleden
jaar.
De censuur heeft de film In Westen
nicht Neues in geheel Zuid-Slavië ver
boden.
Tijdens een hevigen sneeuwstorm
is, nabij Kabelvaag op het Lofoden-
eiland Svolvaer, een motorboot met acht
personen aan boord vergaan.
Men vreest, dat alle acht passagiers
zijn omgekomen.
Tengevolge van den buitengewoon
dichten mist ligt het scheepvaartverkeer
op de Beneden-Elbe en in de haven van
Hamburg geheel stil. Op de Beneden-
Elbe liggen 20 groote schepen voor anker
om beter weer af te wachten. De mist
bank strekt zich uit tot in de Noordzee
Te Chicago zijn 41 misdadigers ge
arresteerd, van wie er verscheidene ge
deporteerd zullen worden. De politie
heeft een omvangrijke razzia gehouden,
zulks in verband met den moord op een
journalist, die onlangs gepleegd werd.
Te Parijs werd de leider van een
filiaal eener Parijsche bankinstelling ge
arresteerd, die een bedrag van 800.000
francs verduisterd moet hebben.
Wybert-tabletten zijn
alleen echt in de hygië
nisch verpakte en ge
sloten blauwe doozen
4 25, 45 en 65 ets.
Weiger namaak I
Ontwerp-T arwewet.
Het hoofdbestuur der Ned. Mij. van
Nijverheid en Handel heeft aan de Eer
ste Kamer een adres gezonden, waarin
het nog eens zijn bezwaren uiteenzet te
gen het ontwerp-Tarwewet. Het is een
samenvatting van het adres, indertijd
toegezonden aan de Tweede Kamer. In
de overtuiging, dat een deel van het be
drijfsleven op onbillijke en schadelijke
wijze zal worden getroffen door aanne
ming van dit wetsontwerp en dat de be
oogde steun (maal- en menggebod) kost
baar en omslachtig zal zijn en op den
duur niet zal helpen, verzoekt het de
Kamer, het ontwerp te verwerpen.
Belgen, jagend op de Westerschelde?
Het Tweede Kamerlid de heer Kersten
heeft aan den miniser van justitie de vol
gende vragen gesteld:
Is het uw Excellentie bekend, dat jaar
j na jaar Belgische jagers, in strijd met
art. 20 der Jachtwet, des Zondags op de
Westerschelde, in het bijzonder onder
den wal van den Emanuelpolder en
Waarde, jacht maken op waterwild?
I Kan uw Excellentie mededeelen of bo-
i vendien in strijd met de Jachtwet ge
bruik wordt gemaakt van z.g. kanonge
weren?
Acht uw Excellentie het niet noodza
kelijk, dat tot verhindering dezer aan
houdende overtredingen wordt opgetreden
door politie, voorzien van een motor
bootje, daar de politie op den wal mach
teloos is?
De posivluchten naar en van Indiê.
Het 9de postvliegtuig is gisteren om 6 u
25 uit Djask vertrokken en om 13 u. 50
te Karachi geland.
Alles is wel aan boord, vandaag wordt
de reis voortgezet.
Het 7de retourvliegtuig is gisteren om
5 u. 16 uit Calcutta vertrokken en om 9
u. 42 te Allahabad geland. Om 10 u. 32
is het vliegtuig vandaar vertrokken en
om 15 u. 5-5 te -Jodhpur gearriveerd. Al-
les is wel aan boord, vandaag wordt de
tocht voortgezet.
Burgemeesters.
Te Heteren is gisteren op 74-jarigen
leeftijd overleden de heer J. C. van Eek,
sinds 1898 burgemeester dier gemeente.
De regeering en de suikerindustrie.
Op 5 Dec. j.l. heeft de regeering bij
monde van den minister van Binnenl
Zaken en Landbouw verklaard, dat zij
bereid is de suikerbietenteelt met een
wettelijken maatregel te helpen.
Bij aanvrage is ons van beslist betrouw
bare zijde gebleken, zegt de „Maas
bode", dat de regeering nog steeds op
betzelfde standpunt staat, en dat „de be
sliste verklaring" van den minister: „De
regeering is bereid de suikerbietenteelt
met een wettelijken maatregel te helpen"
nog evenzeer geldig is als toen deze zes
weken geleden afgelegd werd.
De Rijkspostspaarbank.
Naar wij vernemen, zal de Rijkspost
spaarbank, gevestigd te Amsterdam, op 1
April a.s. 50 jaar bestaan. De eerste di
recteur was mr A. Kerdijk. De huidige
directeur is mr J. H. G. Busing, die van
1913 ai deze functie bekleedt. Het ligt
in bet voornemen om een gedenkboek uit
te geven.
Koortsbesmetting in Ned.-Indië.
Dr W. K. Mertens, gouvernementsarts
le klasse bij den dienst der Volksgezond
heid in Nederlandsch-Indië, identifi
ceerde, naar „Aneta" meldt, twee be
langrijke dragers van de vijfdaagsche
koorts. Van een er bij werd dit reeas se
dert vele jaren vermoed, hetgeen thans
door dr Mertens op wetenschappelke
wijze werd bevestigd.
Deze ontdekking is van het grootste
belang in verband met bet feit, dat de
vijfdaagsche koorts in alle Aziatischo
landen voorkomt, terwijl nu tevens werd
ontdekt, dat de muskieten, behoorende
tot dezelfde groep, de gele koorts veroor
zaken.
Bovenstaand telegram zegt de „Telegr."
is een belangwekkende bevestiging van
een deel der proeven, die bet vorig jaar
door prof. Schüffner en zijn medewerker
dr Dinger met behulp van een aantal
vrijwilligers in de afdeeling Tropische
Hygiëne van bet Koloniaal Instituut zijn
verricht met besmette muggen, door prof.
Snijders uit Sumatra toegezonden. Zoo
gelukte het te Amsterdam met verschil
lende in het laboratorium voortgekweek-
te Indische muggen de ziekte van den
eenen mensch op den anderen over te
brengen.
Voor de proeven aangaande de over
brenging van knokkelkoorts (vijfdaagsche
koorts) in Indië zijn zeer bijzondere
voorzorgen te nemen; niet omdat de ziek
te gevaarlijk is, maar omdat zij in het
kustgebied zoo wijd verbreid is. Men mag
dus aannemen, dat de proefondervinde
lijke besmettingen door dr Mertens daar
om in een gebied op flinke hoogte boven
de zee zijn genomen, om zeker te zijn,
dat zijn proefpersonen niet op andere
wijze zijn besmet.
De Amsterdamsche proeven, waar
over prof. van Logbem schrijft, hebben
nog in wijder verband beteekenis. Zij
vormden. n.L fsa dos! vs>a de ondsrzoe»
Binnenland
De uitbarsting van den Merapi.
Nieuwjaarsredevoeringen van de burge
meesters van Goes en Middelburg.
Buitenland.
Pest in Noord-Afrika.
Dreigende algemeene staking in Spanje.
Influenza-epidemie te Weenen en te
Stockholm.
kingen over de gele koorts, die sedert
eenige jaren in de afdeeling voor Tropi
sche Hygiëne van het Koloniaal Instituut
gaande zijn. Zooals de schrijver reeds
deed uitkomen, zijn onderzoekingen met
bet gele koorts-virus in Ned.-Indië ten
eenenmale niet geoorloofd, met bet oog
op de mogelijkheid, dat een technische
fout in het laboratorium een gele-koorts-
epidemie in Azië ten gevolge heeft.
Biggekerke. Dinsdagavond vergaderde
de afdeeling van Patrimonium. De voor
zitter, de heer A. Janse, liet zingen Ps.
11941, las 1 Tim. 1, van vers 18 tot
hoofdstuk 27. Namens 't Gewest trad
hierop als spreker op de heer W. de
Buck van Meliskerke, die op duidelijke
wijze toelichte: „Het gemeenteprogram
van het verbond Patrimonium". Spr.
deed dit artikelsgewijze, meer in den
breede stilstaande bij die artikelen, wel
ke thans van bijzondere beteekenis zijn,
zooals b.v. werkloosheid en steunverlee-
ning. Verschillende gestelde vragen wer
den welwillend beantwoord. De inlei
der eindigde met dankgebed.
Baarland. Een dezer dagen bevonden
zich een tweetal personen in het café
van den caféhouder T. alhier, die aan
het biljarten waren. Op een gegeven mo
ment verwijderde zich een van de twee,
en kwam een kwartier later terug.
Het was in den namiddag geworden
toen de caféhouder in een zijkamertje in
de woning kwam, en hij wat geld wil
de opbergen in een aldaar staande kast.
Spoedig bemerkte hij, dat het raam was
opgeschoven en uit een lade in de kast
een geldsbedrag van ongeveer f 45 was
ontvreemd. Bij de politie werd aangif
te gedaan, die een onderzoek instelde on
aanleiding vond zekeren C. G., koop
man, wonende te Oudelande, aan te hou
den en ter beschikking van de Justitie
te stellen.
Oudelande. Maandagavond vergader
de de A.-R. Kiesvereeniging. Het jaar
verslag van den secretaris meldde, dat
de vereen. 2 leden ontvielen ,resp. door
overlijden en vertrek. De rekening van
den penningmeester wijst aan een batig
slot. Het aftredende bestuurslid A. Bu-
teijn werd herkozen; tot afgevaardigde
naar de vergadering van het Prov. Co
mité werd benoemd A. Krijger. Bespre
king had plaats van candidaten voor de
Prov. Staten, waarna een genummerd 10-
tal werd gekozen. Besloten werd de kios-
vereen. te Baarland en Driewegen mede
werking te vragen om een spreker voor
de gezamenlijke vereen, te verzoeken op
te treden. Verder werden middelen be
sproken, om te bevorderen, dat de ver
gaderingen getrouwer worden bezocht.
Getracht zal ook worden om nieuwe le
den voor de vereen, te winnen. Het be
stuur werd in overweging gegeven om op
de volgende jaarvergadering het 25-jarig
bestaan der vereeniging niet onopge
merkt te laten voorbijgaan.
Wemeldinge. Het 656 ton groote, met
ijzergrond geladen Belgische sleepschip
„James Ensor", van de reederij Plou-
vier, schipper Quakkelaar van Hans-
weert, welk schip gesleept werd door de
sleepboot „Gent' van de S.B.R. te Ant
werpen, kapt. D. Marnef is Dinsdag
avond bij het binnenkomen van de haven
op den Oostelijken havenberm gevaren
en blijven zitten. Hst schip is later door
