Nü. 83
Donderdag 8 Januari 1931
45e Jaargang
Dagblad voor de Provincie Zeeland
Het Geweten van RogerTrehern.
Wise Go's Bank Hi Goes
V
W
FEUILLETON
Buitenland.
Belangrijkste Nieuws.
ALLE
perl JANUARI vervallende
COUPONS EN LOSSINGEN
worden verzilverd door
Binnenland
Jtl word vow-
|en te Haarlem
veer In de stad
is het op drie
|te Markt, in de
sweg tot botsin-
bn, waarbij deze
I den gummistok
lenigte uiteen te
[tio, die een man
deze weigerde
Jij gewond, om-
een agent den
fere klappen wil
den inspecteur
|Hij moest naar
J vervoerd, waar
Itant is in bewa-
i stad. Het
in de afgeloo-
leen buitengewo-
e inwoners, dio
op straat bevon-
|lijkelijk vloeiden
over hun wan-
kl? In de omge-
en de Engelsche
|houden, waarbij
rikt waren. Tij-
Ie wind gedraaid
(golven over het
ie bewoners, die
hadden kunnen
■moesten weenen
Jen rekest gezon-
van oorlog, daar
|is, dat verschil-
gasaanval blij-
I zullen ondervin-
Vneta meldt uit
Bik, administra-
lie Zaterdagoch-
Iclit was, vernam
len koningstijger
|eurd en ging op
velijks in het be-
|hij van achteren
en; hij kreeg een
bhoofd waardoor
Jaar het hospi-
[is hij daar Zon-
)e koningstijger
loog, Is later door
|t gebeten. Te
lis Maandaginor-
an den landbou-
|jl het op een ma-
was uitgespreid,
Jen door een rat
gebeten, dat on-
hulp moest wor-
Idier werd geluk-
fdekt en met een
ent bij een
randagmorgen te
larlemmerweg te
een lijkkoets ge-
ïrokken van door
i, op hol gesla-
doel uitmaakte
blko op weg was
„Vredehof" wer-
ifgerukt, met het
iet stoffelijk over-
Ivond, op den weg
|venwel ernstig te
cte uiteraard een
paarden konden
verder tot staan
Ier op de bon.
pthoorn is proces
pn den klokluider
acht van Oud- op
klok had geluid
|we jaar was aan-
schijnlijk zal door
■bevoegde overheid
1 verleden gaan be-
■f
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange forststraat 70, Goes.
Tel.: Redactie en Administratie No. 11.
Postrekening No. £4455.
Bijkantoor te Middelburg.
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. No. 259.
VER3CH.IJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, 13.
Losso nummers f 0.05
Prijs der Adverten'iön:
14 regels 11.20, elke regel meer 30 ct.
Bij abonnement belangrijke korting.
V* Gebed voor den vrede.
Op uitnoodiging van de Evangelische
Alliantie worden ook dit jaar in tal van
plaatsen gebedssamenkomsten gehouden.
In deze samenkomsten, waarin ge
tracht wordt iets te verwerkelijken en te
openbaren van de onder geloovigen be
staande eenheid, worden verschillende
onderwerpen meer speciaal behandeld
als: wereldevangelisatie, zending, huisge
zin en school en ook: internationale broe
derlijke samenwerking.
Wat betreft het laatste punt, geeft het
program naast schuldbelijdenis en ge
bed, ook aan: „Dankzegging voor het feit,
dat er stroomingen zijn, die tegen oorlog
ingaan, begeeren op te komen voor be
tere verhoudingen onder de volken, zich
krachtig verzetten tegen tyrannie en gods
dienstvervolging en aansturen op inter
nationale bestrijding van onzedelijkheid
en andere zonden."
Een van onze lezers, aanhanger van
de Tolstojaansche lijdelijkheids- en weer-
loosheidstheoriën, zooals die door „Kerk
en Vrede" gepropageerd worden, vraagt
ons, of wij in een dergelijke samenkomst
wel mee zouden kunnen bidden en dan
ken.
Deze vraag getuigt van groote opper
vlakkigheid en van onkunde omtrent het
standpunt door de A. R. Partij ten op
zichte van het vredesvraagstuk ingeno
men.
Als bekend mag toch worden veron
dersteld, dat de A. R. Partij zich niet
ééns, maar herhaaldelijk heeft uitgespro
ken voor steun aan alles wat in het vol-
kerenverkeer de heerschappij van het
recht kan verzekeren.
In het program van actie voor de stem
bus van 1925 heette het: „Alles wat de
heerschappij van het recht onder de vol
ken kan bevorderen en sterken, heeft aan
spraak op onzen krachtigen steun. Even
als elke poging om, in overleg met andere
volken tot beperking der bewapening te
komen."
En in het program van 1929 kan men
lezen: „Krachtige medewerking aan alle
maatregelen, die de heerschappij van het
recht in het leven der volkeren helpen be
vorderen en mitsdien bijdragen tot beteu
geling van den oorlog, zoomede aan de
pogingen ondernomen om te geraken tot
gelijktijdige en wederzijdsche verminde
ring van bewapening."
Dat we hier niet alleen met woorden
en leuzen te doen hebben, is herhaaldelijk
gebleken.
We herinneren slechts aan het optre
den van den heer Anema in de Eerste
Kamer, aan wat door den heer Rutgers
te Genève gedaan werd en aan de krach
tige en alom toegejuichte pogingen van
den heer Colijn om de onderlinge ver
standhouding tusschen de mogendheden
te verbeteren, en daardoor het oorlogsge
vaar te verminderen.
Het is waar: het bereikte resultaat is
betrekkelijk gering. Maar er is dan toch
met kracht geijverd om iets te bereiken
en de spanning weg te nemen.
Het menscbelijk kunnen is echter be
perkt.
Ook hier geldt, dat aan den zegen des
Heeren alles gelegen is.
En daarom is er en blijft er naast
door EVELYN EVERETT—GREEN.
(Vrij naar het Engelsch.)
16.) -o-
Tot dien dag hadden de bisschop en
zijn vrouw Helen maar oppervlakkig ge
kend. Sinds die tragische gebeurtenis wa
ren ze meer mét elkander in aanraking
gekomen. Aan haar had hun neef al zijn
hezittingen nagelaten; en de bisschop,
zelf een welgesteld man, had er zich niet
legen verzet, dat op die manier een deel
van het geld voor de familie verloren
ging. Maar Helen, die de wereld goed
genoeg kende om te weten wat anderen in
zijn plaats gezegd en gedaan zouden heb
ben, was hem zeer dankbaar voor zijn
vriendelijkheid en vaderlijke sympathie.
Ze maakte hem tot vertrouwde en raads
man. Met groote vrijgevigheid hielp zij
hem, waar ze kon. Ze ging tot hem al3
ze zorgen of moeilijkheden had en nooit
was het tevergeefsch. Zoo kwam het, dat,
al eischte het beheer van haar vermeer
derde bezittingen veel tijd en woonde ze
op haar landgoed, ernstig verlangend om
dankbaarheid voor wat gedaan en be
reikt werd, ook plaats voor schuldbelij
denis en gebed.
Maar wie waarlijk bidden wil, moet
beginnen met zich te stellen in den weg
der gehoorzaamheid.
God zelf heeft de volken in het aan
zien geroepen en heeft aan ieder volk zijn
eigen plaats en taak geschonken.
En het zou zijn miskenning van de roe
ping en het bestuur Gods, als een volk
door weerloosheid zijn bestaan zou willen
opgeven en in lijdelijkheid zich zou wil
len voegen onder de heerschappij van an
deren.
Bidden om betere verhoudingen en te
gelijkertijd, door Nederland en Indië
weerloos te stellen het oorlogsgevaar uit
lokken, is een tegenstelling in zichzelf.
Bidden om afweer van tyrannie en
godsdienstvervolging en tegelijkertijd
door eigen lijdelijkheid hier en in Indië
de deur voor tyrannen open te zetten en
de godsdienstvervolgers gelegenheid te
schenken hun goddeloos bedrijf te volvoe
ren, zou gelijk staan met het bidden om
het dagelijksch brood, terwijl de plicht
om te arbeiden verzaakt wordt.
Wij bedoelen met dit te schrijven niet
de „Kerk en Vrede"menschen, die hun
gevoel stellen boven het Woord, te over
tuigen.
Maar wel wenschen wij hen, die met
vragen als hierboven aangegeven, worden
bewerkt, te waarschuwen tegen de propa
ganda voor de gevaarlijke Tolstojaansche,
on-Schriftuurlijke denkbeelden, die door
de Kerk steeds zijn afgewezen en die
den Vrede in gevaar brengen.
Vandaar dat wij op de ons gestelde
vraag in 't openbaar een antwoord meen
den te moeten geven.
De opstand in Britsch-lndië.
Een proclamatie van den „koning" der
rebellen, die op een opstandeling gevon
den werd, bewijst, dat er een bepaald
plan bestond voor een opstand tegen de
regeering, en dat de theorie, dat de be
weging slechts toe te schrijven zou zijn
aan den economischen nood en de on
mogelijkheid om belastingen te betalen,
onjuist is.
Naar Reuter uit Rangoon meldt, heb
ben de pogingen van de regeeringstroe-
pen om de opstandelingen uit het district
Tharawaddi te omsingelen, nog niet veel
succes gehad. Hoewel het hoofdkwartier
van de opstandelingen genomen is en zij
verliezen hebben geleden, is hun weer
standskracht nog niet gebroken.
Volgens de laatste berichten heeft de
opstandige beweging zich tot de nabu
rige districten uitgebréid.
De financieele schandalen in Frankrijk.
Het onderzoek van de parlementaire
commissie tot opheldering van 't schan-
daal-Oustric heeft tot opzienbarende ont
hullingen over de geweldige uitbreiding
van deze corruptie-zaak geleid. Nadat de
regeering-Steeg aanvankelijk geweigerd
had een aantal documenten ter beschik
king van de commissie te stellen, zag zij
zich Dinsdag genoodzaakt den voorzitter
haar plicht te doen jegens allen, die haar
bijstand verdienden, ze toch vaak raad
noodig had over de een of andere moei
lijkheid, die onverwacht voor haar ver
rees en dan zond ze een briefje of tele
gram en bevond zich korten tijd later
in de voor haar bestemde vertrekken in
het paleis te Goldminster. Nooit kon ze te
vaak komen naar den zin van den bis
schop en zijn vrouw.
Op dien zonnigen Mei-morgen trad
eerstgenoemde bij haar binnen met een
blik op zijn gelaat, die Helen onmiddellijk
verried, dat hij haar raad of v noodig
had. Hij had een brief in zijn hand.
„Ik heb je hulp noodig, Helen. De mor-
genpost heeft mij een brief gebracht
van mijn schoonvader, dominee Trehern.
Je hebt ons vaak hooren spreken over de
Treherns? Ik geloof, dat Miriam je heel
wat over hen verteld heeft."
„Wel wat maar niet veel. Ik heb
Elinor Clifford een keer ontmoet. Zij
woont bij dominee Trehern in, is 't niet?
En ze hebben familie op het groote huis
er vlak bij. Elinor is met een van de
zoons verloofd, vertelde nicht Miriam
me
„Ja, en deze brief handelt juist over
dien zoon. Ik verwachtte hem binnenkort
hier. Hij zou predikant worden. Het is
een aardige jongen, een veelbelovend jong-
der commissie toe te zeggen, de gevraag
de stukken over te leggen. Bij bet ver
hoor van den vroegeren afdeelingschef,
thans gouverneur van de Bank van
Frankrijk, Moret, over de Banc-Oustrie
en de haar door de Bank van Frankrijk
verstrekte leening ter hoogte van 125 mil-
lioen franc, werd een door den vroegeren
minister van financiën, Reynaud, opge-
steldo lijst betreffende de noteeringen van
buitenlandsche effecten aan de Parijsche
heurs en betrekking hebbend op verschil
lende parlementaire personen van betee-
kenis overgelegd, waardoor deze zaak 'n
zeer sensationeel karakter krijgt. De
lijst bevat de namen van elf parlements
leden, doch ook de huidige minister van
financien, Germain Martin, neeft een der
gelijke lijst samengesteld met niet min
der dan 40 namen, waaronder die van
de bekendste Kamerleden. Nadat beide
lijsten door de commissie onderzocht zul
len zijn, worden zij gepubliceerd.
Eenige avondbladen weten te melden,
dat op de tweede lijst o.i. ook de naam
van oud-minister-president Tardieu nou
voorkomen. De werkzaamheden van Dins
dag hebben verder een nieuwe „eerelijst"
aan het licht gebracht met de namen van
personen, wien 100.000 francs was uit
betaald. Onder hen bevindt zich een der
vroegere medewerkers van Tardieu, Mi-
lot, die ongeveer 120.000 franc van de
Banc-Oustric had ontvangen.
Vorst en mist in Engeland.
De vorst en mist, die reeds eenige da
gen in lichte graad in Engeland heer-
schen, hebben gisteren een ernstiger ka
rakter gekregen. De mist heeft op ver
schillende plaatsen desorganisatie van
den treinenloop veroorzaakt. Verschillen
de aangekondigde jachtpartijen moesten
worden afgezegd en in het Noorden van
Engeland wordt algemeen schaats gere
den. Tengevolge van den mist liep een
6000 tons stoomschip uit New-Castle gis
teren bij Dungeness aan den grond en
een veerpont over de Mersey, met 400
passagiers aan boord, liep ongeveer 50
meter van de aanlegplaats eveneens aan
den grond.
Vier tot vijf millioen werkloozen in de
Ver. Staten.
De voorzitter van de door Hoover in
gestelde Commissie voor de Werkver
schaffing, Woods, heeft in een door hem
uitgebracht rapport becijferd, dat het
aantal werkloozen in de Vereenigde Sta
ten 4 a 5 millioen bedraagt. Verbetering
in den toestand kan niet voor de lente
worden tegemoet gezien.
Krachs in de Anfwerpsche diamant
wereld.
Het was sedert lang bekend, dat ver
schillende Antwerpsche diamantfirma's
in zeer ernstige moeilijkheden verkeer
den ten gevolge van de geweldige malaise
in de zaken.
Gisteren is voor één der grootste fir
ma's, S. Tolkowsky, het faillissement
aangevraagd. Het passief zou 1Vi mil
lioen gulden bedragen, terwijl het actief
slechts op 10 procent wordt geschat.
Een andere diamanthandelaar, een ze
kere M., is gearresteerd wegens bedrieg-
mensch. Ik heb hem niet vaak gezien,
maar ik had nog al hooge verwachtingen
over Roger. Ja, denzelfden naam. Dat is
misschien de reden, dat wij zoo weinig
met jou over hem spraken. Zoo'n zelfde
naam kan soms pijnlijke herinneringen
opwekken."
„O, daar hoeft u niet bang voor te
zijn. Ik denk, dat ik veel belang zal stel
len in Roger Trehern. Hij wordt predi
kant, zei u?"
„Dat hebben we tenminste altijd ge
dacht; maar het schijnt, dat hij er plot
seling bezwaar tegen maakt. De brief
vertelt niet veel, maar zoo tusschen de
regels door kan ik wel lezen, dat het een
heele opschudding in de familie heeft
teweeg gebracht. Ten einde raad sturen
ze hem naar mij en als ik hem niet op het
rechte pad terug kan brengen, willen ze
niets meer met hem te maken hebben.
Zijn vader is een erg despotisch, driftig
man. Hij kan geen tegenspraak verdra
gen. En dan zijn er nog verscheidene bij
komstige omstandigheden, waarom Ro
ger predikant moet en zal worden. Ik
kan me zoo voorstellen, dat het heel
wat verwarring gesticht heeft, toen Roger
zijn besluit meedeelde."
„En sturen ze hem nu naar u om hem
te overreden?"
De bisschop trok een gezicht. Hij had
lijke handelingen. Hier zou het tekort
700.000 gulden bedragen.
Geruchten loopen, dat nog een andere
firma haar betalingen zou staken. Bij de
Antwerpsche krachs zijn verschillende
Nederlandsche zaken betrokken.
Het land, waar maar één werklooze is.
Het gelukkigste land van Europa is on
getwijfeld het vorstendom Lichtenstein,
het eenige Koninkrijk in Midden-Euro
pa, dat nog niet door den vloedgolf der
revolutie van de wereld is weggevaagd.
Men kan weliswaar in 6 uur tijd van 't
eene eind van het land naar het andere
loopen en dan onderweg in de hoofdstad
Vaduz nog een verversching gebruiken
de sneltrein Parijs-Weenen heeft voor
datzelfde traject slechts 12 minuten noo
dig maar dat kleine landje heeft to'ch
dat voordeel, dat alle bewoners gelukkig
en onbezorgd kunnen leven.
In het afgeloopen jaar werd er slechts
een bedrag van f 40 uitgegeven aan werk-
loozensteun aan één man, die een paar
weken zonder werk was geweest. De in
komsten over 1930 bedroegen f 312.500
en de uitgaven f 276.500.
Zelfs het vee.
Zelfs het vee gaat het slecht in Rus
land. Volgens „Handelsberichten" deelde
Hr. Ms. gezant te Kopenhagen mee, dat
de veestapel van Sovjet Rusland in '30
belangrijk is achteruit gegaan.
De varkensstapel is sinds 1928 met
ruim 50 pet. verminderd en ook bij an
dere veesoorten is achteruitgang on te
merken. Een en ander blijkt uit onder
staande tabel, waarbij de veestapel van
liet jaar 1916 wordt weergegeven door
het getal 100.
Paarden. Grootvee. Schapen Varkens.
en geiten.
1916 100 100 100 100
1927 88.9 164.3 119.3 111.3
1928 94.6 118.5 126 126.1
1929 96.9 115.6 127.8 103
1930 88.6 89.1 87.1 60.1
Korte Berichten.
In 't Nauw van Calais is in dichten
mist nabij de Engelsche kust een En
gelsch vrachtschip aan den grond ge
raakt en middendoor gebroken. Pogin
gen om het schip af te sleepen mislukten.
De kolenlading werd door andere sche
pen overgenomen. Het vrachtschip zelf
kan als verloren worden beschouwd.
Te Liverpool is bij de kust een veer
pont met 400 passagiers in den mist ge
strand. De passagiers zijn met kleine boo
ten aan land gebracht.
De studenten willen vandaag in heel
Spanje staken. Gisteren zijn reeds te
Madrid 1500 studenten tot staking
overgegaan, in verband met de arrestatie
van een professor en enkele studenten
Zij riepen een vergadering van den
Spaanschen studentenbond hijeen, waar
in het voorstel, om tot staking over te
gaan, met overgroote meerderheid werd
aangenomen.
In het Roergebied staakten gister
middag bij het opkomen van de middag-
ploegen nog slechts 3.3 pGt. der mijn
werkers, .zoodat een verder verloop van
de staking merkbaar is.
een flink, goedhartig gelaat, in zijn oogen
tintelde humor. Hij was een man, die
veel van zich zou doen spreken; iemand
met een breeden kijk op het leven, een ge
zond verstand, ijverig en werkzaam, zoo
werd er gewoonlijk van hem gesproken.
Maar zij, die hem van naderbij hadden
gade geslagen, onderkenden in hem de
sterk ontwikkelde pastorale gaven en de
toebedeelde sympathie voor zijn even
naasten, die hem in de massa deden uit-
hartelijke en toch nimmer onverstandige
blinken.
„Overreding is een wapen, waarmee ik
al heel slecht weet om te gaan. Als mijn
vrienden daarginds denken, dat ik zal
trachten de bezwaren of den tegenzin of
wat het ook zijn mag, van den jongen weg
te redeneeren, dan hebben ze het mis. In
de eerste plaats wil ik eens hooren, wat
hij mij te vertellen heeft en als het een ge
val is, waarin een beetje hulp en medege
voel denkbeeldige bezwaren uit den weg
kunnen ruimen of bergen tot kiezelsteen
tjes kunnen terugbrengen, dan zal ik na
tuurlijk voor hem doen, wat ik kan. Maar
de reden, dat ik bij je kom, is, dat ik
geen raad weet, hoe bet met koffiedrinken
te schikken. Over een uur moet ik op de
Deanery zijn en daar laten ze me niet
gaan, voor ik koffiegedronken heb. Mi
riam is, zooals je weet, naar Tawley Hall
Binnenland.
De Merapi-ramp.
Werkloozenrelletjes te Leiden.
Steunregeling voor crisis-werkloozen.
De steun aan de suikerbietenteelt.
Buitenland.
Krach in de Antwerpsche diamanten
wereld.
De opstand in Britsch-lndië.
De werkloosheid in Amerika.
Te Wondelghem bij Gent hebben
dieven gedurende den nacht de kerk ge
plunderd. Alle kelken, ciboriën en kerk
sieraden zijn meegenomen. De brandkast
en de offerblokken werden opengebroken
en aldus is in totaal voor ruim 400.000
francs gestolen.
De regeering te Havanna heeft een
complot ontdekt voor de verwoesting door
brand van 15 Jan. af, van de suikerriet
velden over geheel Cuba. De strengste
maatregelen zijn genomen.
In het gebouw van het communisti
sche blad Norsk Ensklamman te Stock
holm is brand ontstaan. Het vuur greep
zeer snel om zich heen en legde het ge
heels gebouw in de asch. De blussching
werd ten zeerste bemoeilijkt, doordat de
waterleiding bevroren was. De schade be
draagt op zijn minst millioen kronen.
Bij het blusschen zijn drie personen ge
wond.
Maal- en menggebod.
De Kamer van Koophandel en Fabrie
ken voor Amsterdam schrijft in een adres
aan de Eerste Kamer, dat zij met betrek
king tot bet ontwerp van wet, houdende
bepalingen in bet belang van de in-
heemsche tarweteelt, aan de Tweede Ka
mer heeft doen blijken van voor haar
onoverkomelijke bezwaren, daarin be
staande, dat de beoogde voorziening
lo. op kunstmatige en willekeurige wij
ze diep ingrijpt in de bedrijfsvrijheid en
onderlinge verhoudingen, ook en vooral
buiten den kring van den rechtstreeks
betrokken landbouw, doordat zij eener-
zijds leidt tot bevoordeeling van sommige,
anderzijds tot nadeelen voor, zoo niet al-
geheele ontneming van bestaansmogelijk
heid aan andere groepen van belangheb
benden;
2o. aan de regeering een uiterst vér
strekkende discretionnaire macht toekent
tot het nemen van maatregelen, omtrent
en komt niet voor een uur of vier, vijf
terug. Roger's trein komt om een uur in
Goldminster aan. Zijn lange beenen bren-
.gen hem in twintig minuten hier naar
toe. Ik hoop tegen half twee terug te zijn,
hoewel ik niets met zekerheid kan zeg
gen. Ondertusschen
„Ondertusschen moet ik de plichten der
gastvrijheid vervullen," zei Helen glimla
chend. „Nu, ik zal mijn best doen, hem
bezig te houden tot u terug komt. Mis
schien heeft hij wel eens van mij gehoord,
misschien ook niet. Maar ik weet in ieder
geval iets omtrent hem en zal trachten
op veilig terrein te blijven.
„Ik denk, dat we in hem een jongen
zullen vinden, die veel verdriet heeft,"
sprak de bisschon en in Helens donkere
oogen kwam een blik, die hem pijn deed,
want Jriij voelde, dat ze nog veel te jong
in jaren was om reeds zooveel begrip van
medegevoel te kunnen hebben voor het
leed van haar medemenschen.
Ongeveer terzelfdertijd dat Helen en
de bisschop dit gesprek met elkaar voer
den, stonden Philippe met Roger's bei
de handen in de bare, terwijl de tranen
haar over de wangen stroomden; ze gaf
menige goede raadgeving mee.
(Wordt vervolgd).
