No. 77
Woensdag 31 December 1930
45e Jaargang
Dagblad voor de Provincie Zeeland
Hendrikse Go's Bank N.ï. lus
EERSTE BLAD.
BIJ DE JAARWISSELING
ALLE
COUPONS - LOSSINGEN
Buitenland.
Belangrijkste Nieuws.
Dit nummer bestaat uit 3 bladen.
perl Januari 1931 vervallen
worden door ons verzilverd.
BANK-ASSOCIATIE
1
4y2 OBLIG.-LEENIMQ
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange forststraat 70, Roes.
Tel.: Redactie en Administratie No. 11.
Postrekening No. £4455.
Bijkantoor te Middelburg.
Pinna F. P. DHUIJ, L. Burg. TeL No. 259.
De Zeeuw
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs!
Per 3 maanden, franco per post, 13.—
Losse nummers 10.05
Prijs der Advertentien:
1—4 regels il.20, elke regel meer 30 ct.
Bij abonnement belangrijke korting.
Op Nieuwjaarsdag zal „De Zeeuw" niet
verschijnen.
't Jaar heeft haast zijn loop vol
bracht;
't Afscheid klinkt ons tegen.
Ziet, een nieuwe tijdkring wachtl
Het jaar 1930 heeft bijna zijn loop vol
bracht.
Nog even, en we staan aan de grens
paal.
En als vanzelf zien we om ons heen
en zien we terug, om na te gaan wat dit
jaar voor ons persoonlijk, voor onze ge
zinnen, voor land en volk en voor heel
het menschdom is geweest.
Het is niet gemakkelijk een jaarkring
met een enkel woord te karakteriseeren,
maar als we zeggen dat 1930 een jaar
was van onrust en spanning, dan
zijn we zeker niet zoo vèr van de waar
heid.
Er was spanning in het volksleven.
Het is, Gode zij dank, wel niet tot een
uitbarsting gekomen als in 1914, maar
toch was er de overtuiging dat verschil
lende volken leefden in een toestand van
gewapenden vrede.
Aan pogingen om de spanning te ver
minderen en den vrede een meer soliden
basis te geven, heeft het niet ontbroken.
De eene conferentie na de andere werd
gehouden.
Daar was de tweede Haagscho
conferentie tot regeling van
de Duitsche betalingen, waarbij men er na
een schier eindeloos getob tenslotte in
geslaagd is, althans een eenigszins bevre
digende oplossing te vinden.
Verder was er de Londensche
Vlootconferentie, die bedoeld
was om te komen tot vermindering der
bewapening, welk pogen echter afstuitte
op de houding van Frankrijk en Italië,
welke landen wel hun bewapening wil
len verminderen, maar niet, dan nadat
anderen daarin zijn voorgegaan.
Voort was er nog de z.g. tarieven-
conferentie, waarbij al even
min resultaten van beteekenins geboekt
konden worden.
Men ziet heel goed, dat de huidige ta
rieven-oorlog tot groote moeilijkheden
leidt en tenslotte oorzaak kan worden
van het uitbreken van een militairen oor
log, maar men komt er niet toe, om ook
maar een klein stukje van het eigenbe
lang te offeren ten bate van Let alge
meen belang.
Intusschen mogen de weinige resultaten
die bereikt werden voor ons geen oor
zaak zijn, om de beteekenis van dergelijke
conferenties te miskennen. Het feit, dal
men geneigd is om te confereeren en dat
telkens weer nieuwe onderwerpen op de
conferentie-tafels worden gelegd, is op
zichzelf reeds een gunstig teeken.
Onverschillig mogen we tegenover dit
alles niet staan.
Maar wel doen we verstandig 1930
heeft het ons opnieuw geleerd om van
dergelijke conferenties en van den overi
gens zeer te waardeeren arbeid van den
Volkenbond niet te groote verwachtin
gen te koesteren.
Het: „vest op Prinsen geen vertrou
wen", heeft ook nu nog beteekenis.
Wie op menschen zijn hoop bouwt, zal
ook wat betreft den internationalen toe
stand bedrogen uitkomen.
Er was spanning ook in het leven van
de verschillende volken zelf.
We trachten niet een volledig overzicht
te geven.
Slechts enkele punten waaruit die
spanning blijkt, mogen hier worden aan
gestipt.
In Rusland bleef de dictatuur van
de communistische machthebbers onver
minderd voortduren. Zwaar drukt de
hand van de revolutionaire beulen op het
arme volk. En zwaar hebben het inzon
derheid te verduren de belijders van den
Christus, die tot den dood worden ver
volgd en gemarteld.
Soms schijnt het dat er eenige ver
ademing komt, maar dan laait plotse
ling het vuur van verdrukking en vervol
ging weer hoog op.
En niemand die weet, wat er nog uit
dezen heksenketel te voorschijn zal ko
men. Een volk, gelouterd en gestaald, ook
in geestelijk opzicht?
Zal het ellende zijn of zegen?
In China bleef heel het jaar door
de burgeroorlog voortwoeden. Ook hier
staan we voor allerlei vraagteekens. Zal
dit volk zichzelf ten gronde richten of
zal uit de spanning van dezen tijd een
vernieuwd China te voorschijn komen,
dat allerlei perspectieven opent, op econo
misch gebied en voor de verbreiding van
het Evangelie?
Spanning heerschte er ook in Z u i d-
Amerika, waar de revoluties dit jaar
niet van de lucht waren en waar in de
verschillende republieken de eene presi
dent na de andere verjaagd werd.
En in Spanje was het niet anders.
Tot nu toe is het aan de regeering door
haar dictatoriaal optreden gelukt de
macht in handen te houden, maar de
spanning is gebleven, en het is volstrekt
niet onmogelijk, dat het daar in een na
bije toekomst tot een geweldige uitbar
sting komt.
In Italië zit de regeering schijn
baar vaster in den zadel. Maar ook daar
kookt en bruischt het. Ook daar is er on
rust en spanning, die wel eens zoo sterk
zou kunnen worden, dat zefs een Mus
solini, hoe machtig dan ook, genood
zaakt wordt de leiding uit handen te ge
ven.
Heel andere toestanden heerschen in
Duitschland. Maar ook hier neemt
de spanning toe. De ontruiming van het
Saargebied was een gelukkig moment,
dat echter verdonkerd werd door den
economischen druk en de politieke woe
lingen. Wie gehoopt mochten hebben, dat
de ontbinding van den Rijksdag eenige
verbetering zou geven, hebben zich ra
dicaal vergist. Scherp staan de partijen
tegenover elkaar en de toekomst schijnt in
verband daarmee dan ook ver van gun
stig.
De ontzettende mijnrampen, die hon
derden slachtoffers eischten, waren oor
zaak dat voor een oogenblik de geschil
len op den achtergrond raakten, maar
ook niet langer dan een oogenblik.
Engeland heeft ook al weer zijn
eigen moeilijkheden. Hier is het de enor
me werkloosheid die de aandacht voort
durend gespannen houdt, en niet minder
de onlusten in Britsch-Indië, die wel on
derdrukt werden, maar waar nog steeds
naar een oplossing van de moeilijkheden
wordt gezocht.
Groot waren de verwachtingen, die ge
koesterd werden, toen in het vorige jaar
het Labour-kabinet aan het bewind kwam,
maar nog grooter is de teleurstelling over
de resmultaten die het (niet) wist te be
reiken.
Een teleurstelling was ook de roem-
looze ondergang van de R 101, waarbij zoo
ongeveer de geheele bemanning het leven
verloor. In een enkel oogenblik werd het
trotsche luchtgevaarte, waarvan men zoo
veel veiwachte en waarop men niet wei
nig trots was, radicaal vernietigd.
En dan is er nog F r a n k r ij k, dat
dit jaar reeds het vierde Kabinet heeft
en waar reeds weer een nieuwe Kabinets
crisis verwacht wordt.
Zoo zouden we door kunnen gaan.
Maar wat we hier aanstipten is genoeg
om duidelijk te maken dat er was in 1930
onrust en spanning.
't Jaar heeft haast zijn loop vol
bracht,
't Afscheid klinkt ons tegen.
Ziet, een nieuwe tijdkring wacht!
Wat zal het zijn in dezen nieuwen tijd
kring?
Wij weten het niet, Maar het uitzicht
is donker.
Donker vooral ook, omdat er in het
wereldleven niet is een vragen naar den
Heere en Zijne gerechtigheid. Omdat men
voortgaat met niet te zoeken de eer van
den Koning der koningen, maar zich-
zelven een naam te maken.
Ook in ons eigen land ontbraken de
onrust en de spanning niet.
Maar toch, in vergelijking met yele
andere landen, was er hier nog zoo heel
T veel, dat tot dankbaarheid kan stemmen.
Wij denken hierbij o.m. aan het feit,
dat H. M. de Koningin haar 50sten
verjaardag mocht vieren, hij welke gele
genheid weer opnieuw bleek welk een
groote plaats onze Vorstin in het hart
van haar volk inneemt.
In dit verband mag ook melding wor
den gemaakt van de eere-promotie van
.Prinses Juliana, die hare studiën
op zoo gelukkinge wijze voltooide.
En dan herinneren we verder nog aan
het), met zooveel enthousiasme gevierde
gouden jubileum der Vrije Univer
siteit, welker stichting een geloofs
stuk was, en welker groei en ontwikkeling
tot oprechte dankbaarheid prikkelt.
De economische inzinking die
door heel de wereld werd waargenomen,
liet ook ons land niet onberoerd. De werk
loosheid is in verschillende bedrijven on
gewoon groot; er wordt aan alle kanten
geklaagd over slapte en achteruitgang en
het is niet het minst de boerenstand,
die het zwaar heeft te verantwooiden.
Het zijn echter niet alleen de boeron,
die te lijden hebben.
Ook in de industriëele wereld ziet 't er
donker uit en wie ook maar oppervlak
kig kennis neemt van wat er op de ef
fectenbeurs omgaat, en van de verliezen,
die daar en in verband daarmee geleden
worden, die vraagt zich vaak met zorg
af, waar het toch heen moet.
Dat is op zichzelf al erg, maar het
ergste is, dat er tal van verschijnselen
zijn, die er op wijzen, dat de crisis waar
in we ons thans bevinden, niet van spoe
dig voorbijgaanden aard zal zijn.
Gelukkig is door de Regeering reeds
een en ander gedaan om zoo mogelijk ver
betering in den toestand te brengen.
De afschaffing van de Verdedigings
belasting II en de opcenten op de Sui
keraccijns kan meehelpen om den druk
althans iets te verlichten.
Verder werd getracht, de suikerbieten
teelt te helpen door het invoerrecht op
consumptiesuiker, terwij het tarwewetje,
naar gehoopt wordt, den tarwebouw meer
loonend zal maken en maatregelen om de
aardappelmeelindustrie op de been te hou
den en de suikerbietenteelt te beschermen
in behandeling zijn.
Dat zijn voor de betrokkenen althans
kleine lichtpunten.
Maar al die maatregelen zijn niet in
staat de onrust weg te nemen en de span
ning te doen verdwijnen.
Met zorg gaan velen het nieuwe jaar
tegemoet.
En toch, wat hebben we toch eigenlijk
nog weer weinig reden om te zuchten en
te klagen.
Zeker, er zijn zorgen.
Maar wat is de nood, die hier geleden
wordt in vergelijking met het ontzettende
gebeuren in Indië, waar bij de uitbar
sting van de Merapi vele honderden wer
den gedood en duizenden alles verloren
wat zij hun bezit konden noemen?
Het jaar 1930 behoort thans tot het
verleden.
Een nieuw jaar komt.
Wachter, zoo wordt gevraagd en ge
klaagd, wat is er van den nacht? Maar
het antwoord blijft verborgen.
Wij weten niet, hoe de economische
toestand zich zal ontwikkelen.
Wij weten niet, wat ons op maatschap
pelijk gebied boven het hoofd hangt.
Wij weten niet, wat het gevolg zal zijn
van het optreden van hen, die in deze
troebele tijden met volle handen het re
volutiezaad uitstrooien en zoo meewer
ken om de spanning te vergrooten.
Wij weten niet, wat God over ons be
schikt heeft.
En toch, hoe tegenstrijdig het schijnt,
hier is een lichtpunt.
God regeert 1 Wij zijn niet afhankelijk
van de omstandigheden of van menschen,
hoe invloedrijk ook, maar het is God,
Die ook in het nieuwe jaar Zijn raad
volvoert.
Ziet, een nieuwe tijdkring wacht;
Met ellend' of zegen?
Wij kunnen op die vraag geen ant
woord geven; en de beste econoom kan
het niet, evenmin als de meest ervaren
politicus.
De toekomst s c h ij n t donker.
Maar:
Waarom op een zwart verschiet
De oogen steeds geslagen?
Heft het oog, naar omhoogl
Daar is Hij gezeten,
Die het al kan weten I
Als we zóó de zaken mogen zien, dan
gaan we het nieuwe jaar tegen, neen, niet
in vroolijke onbezorgdheid, alsof het alles
voorspoed was en zonneschijn, maar wel
rustig en in 't stil vertrouwen, dat er ook
in den nieuwen tijdkring niets bij geval
gebeurt, maar dat alle dingen ons als
uit Gods Vaderhand toekomen.
Dan wijkt de spanning.
Dan komt er rust temidden van alle
onrust.
En dan, al is het met een bevend hart,
beginnen we toch het nieuwe jaar met
de juichkreet:
Wij loven:
God zal zorgen!
Afbraak van de openbare school
De Bond van Nederlandsche Onderwij
zers heeft te Leiden zijn ö7ste algemeens
vergadering gehouden.
In zijn openingsrede besprak de voor
zitter, de heer Lamers, „het misbruik,
dat door vele autoriteiten van de open
bare school wordt gemaakt, door deze in
strijd met de neutraliteit dier school, te
betrekken in allerlei Oranjefeesten en
huldigingen.
„Er is, aldus Spr., heel wat veranderd.
Meer en meer is men gaan inzien, dat de
openbare school, zal ze bruikbaar zijn
voor geheel ons volk, ook neutraal moet
zijn in politiek opzicht, en men ze moet
houden buiten demonstraties, die blijk
baar bedoelen, het propageeren van
een bepaalden regeeringsvorm.
Toch zijn wij nog in het afgeloopen
jaar getuige geweest van een poging in
Den Haag om de openbare schooi m een
dergelijke manifestatie te betrekken.
Onze afdeeling aldaar heeft zich daar
tegen terecht teweer gesteld. En wij zeg
gen het nog eens bij voorbaat, onze bond
zal zich steeds te weer stellen tegen elke
poging om de openbare school voor een
dergelijk doel te misbruiken. Dit heeft
met ons politiek inzicht, met onze poli
tieke overtuiging niets te maken, maar
het vloeit voort uit ons paedagogisch in
zicht, dat men het kind op de openbare
school slechts heeft te geven wat des
kinds is, en dat de openbare school
bruikbaar moet zijn voor de kinderen van
alle ouders, die geen voorstanders zijn
van het monarchale regeeringsstelsel."
Deze uitspraak van den voorzitter van
een bond waarin bijna 8000 openbare on
derwijzers zijn georganiseerd laat aan
duidelijkheid niets te wenschen over, of
het moest zijn, dat hier het huldigen van
het Hoofd van den Staat en het zingen
van onze nationale liederen, verward
wordt met het maken van propaganda
voor een bepaalden regeeringsvorm.
De bedoeling van den rooden Bond is,
de openbare school te maken tot een
anti-nationale instelling waar het onder
wijs gegrond is op en doortrokken van
de socialistische wereldbeschouwing.
En hij schijnt niet te begrijpen, dat dit
beteekent de finale afbraak van de open
bare school.
Dreigende oversfroomingen.
Naar uit Narwa gemeld wordt, is de
Narwe de laatste dagen in de nabijheid
der stad Reval tot 3.15 Meter boven nor
maal gestegen. Daar de rivier over een
afstand van 6 tot 8 K.M. tot aan de
bedding met ijs is verstopt en er slechts
nauwe zijrivieren zijn voor den afvoer
van het overtollige water, dreigt er groot
overstroomingsgevaar.
De bewoners van de lager gelegen
plaatsen beginnen reeds hun woningen
te ontruimen.
De pogingen om de ijsmassa's met dy
namiet op te blazen, hadden geen suc
ces.
De samenzwering In Turkije.
In verband met het bekende complot,
zijn in de provincie Smyrna, volgens een
bericht uit Gonstantinopel, nog onge
veer 70 personen gearresteerd.
Zooals men weet, is de samenzwering
in hoofdzaak op touw gezet door aan
hangers van een Mohammedaansche
secte, die in Turkije talrijke leden telt
De tegenwoordige Turksche staatspresi
dent heeft in 1922 getracht, deze secte te
onderdrukken en haar kloosters geslo
ten, doch klaarblijkelijk hebben de aaa-
Binnenland.
Wetsontwerp tot opschorting van den
vaccinatieplicht door de Eerste Kamer
aangenomen.
Vergadering der Unie van Ghr. Onder
wijzers.
Buitenland.
Zeebeving in den Stillen Oceaan.
De samenzwering in Turkije.
Dreigende crisis in de Engelsche katoen
nijverheid.
UITGIFTE eener
groot f 20.000.
in stukken van f500.— en f 100.—
UlTGIFTEKOERS 100
hangers van de secte in het geheim ver
der gewerkt.
De Turksche regeering heeft thans de
heilige vanen van de secte in beslag
laten nemen, daar zij vreesde, dat deze
vanen bij het uitbreken van een opstand
gebruikt zouden worden om het fanatis
me van de menigte aan te vuren.
Drfeigende crisis in de Engelsche
Katoennijverheid.
Gisteren is men op sommige katoen
weverijen in het district Lancashire over
gegaan tot invoering van het systeem
van bediening van verschillende getou
wen door denzelfden wever. De patroons
hadden op alle fabrieken een aantal on
getrouwde arbeiders uitgezocht, die daar
door overcompleet geworden waren en
dus ontslagen moesten worden. Ofschoon
het totaal aantal niet groot is, en zeker
niet in verhouding tot het aantal werk
lieden, is gisteren een manifest onder de
wevers verspreid om niet met het ont
slag genoegen te nemen en desnoods in
staking te gaan als de patroons geen an
der werk voor de betrokkenen weten te
vinden.
Conflict in ds Engelsche mijnen.
Er bestaat ernstige vrees, dat de ar
beid in de kolenmijnen van Zuid-Wales
zal worden stopgezet, daar de mijneige
naren en mijarbeiders niet tot overeen
stemming zijn gekomen.
Gistermiddag verwierp de conferentie
van mijnwerkers in Zuid-Wales de voor
stellen der mijneigenaren, die afwijken
van de aanbevelingen van den Nationa-
len Kolenraad.
Men vertrouwt dat de regeering in hel
mijnconflict in Zuid-Wales tusschenbei-
de zal komen.
Het neerleggen van den arbeid in de
mijnen zou het aantal werkloozen met
153.000 vermeerderen.
Zeebeving In dan Stillen Oceaan.
In den Stillen Oceaan moet een hevige
zeebeving zijn voorgekomen. Volgens
een bericht uit Caquimbo (Chili) verkee-
ren de kustbewoners in groote opwin
ding. Onnatuurlijk groen gekleurde gol
ven slaan tegen de kust. Het water heeft
een doordringende vuile lucht. Dit zou
toe te schrijven zijn aan de millioenen
visschen, die door de bewegingen op den
bodem van den Oceaan gedood zijn. De
kustbewoners zijn gewaarschuwd niet
in zee te baden. Op enkele kustplaatsen
is het ongewoon warm. Ook worden lang
aanhoudende aardschokken gevoeld.
Korte Berichten.
In het districtsziekenhuis te Jit-
schin in Noordbohemen waren in den
nacht de vertrekken grondig schoonge
maakt, waarbij ook blauwzuur was ge
bruikt. Hoewel de vertrekken gelucht wa
ren, bleek reeds enkele uren nadat de zie
ken weer in de zalen teruggebracht wa
ren, dat blauwzuurdampen waren ont
staan, van welke drie mannen en zes
vrouwen het slachtoffer werden en stier
ven. Er zijn bovendien dertien personen
ernstig ziek.
Uit Oslo wordt gemeld, dat het
Noorsche stoomschip Torefjell, metende
2483 br. ton, met een bemanning van 24
kopnen, in den nacht van - tüdens
den storm aan de Noorsche V"-* ^rcaau
