DE ZEEUW
DERDE BLAD
Staten-Generaal.
Uit de Provincie
VAN
WOENSDAG 24 DEC. 1930. No. 73.
EERSTE KAMER.
Vergadering van Dinsdag 23 December
Verschillende wetsontwerpen.
Aan de orde zijn verschillende wetsont
werpen, w.o.: onteigening voor den aan
leg en de verbetering van een wen van
Westkapelle naar Middelburg in de ge
meenten Westkapelle, Zoutelande, Bigge-
kerke en Koudekerke, welke ontwerpen
z. h. s. worden goedgekeurd.
Bij het ontwerp inzake machtiging tot
het verkoopen van inschrijvingen in het
Grootboek der 3 pet. rentegevende Natio
nale Schuld tot een nominaal bedrag van
f 60 millioen, vraagt de heer De G ij s e-
1 a a r, G. EL, inlichtingen over de posi
tie der nieuwe 3 pet. grootboekleening.
Spr. oppert eenige technische bezwaren
en acht de positie van de houders van
bovengenoemde leening benadeeld door
het hoogere bedrag, dat moet worden af
gelost, waardoor de aflossingen zelf ge
ringer worden ten aanzien dezer leening.
De Min. van Financiën meent,
dat deze bezwaren niet bestaan, omdat
bij de inschrijvingen bepaald is, dat de
aflossingen niet speciaal voor deze lee
ning zouden gelden. Dat stond in de pros
pectussen.
Het wetsontwerp wordt z. h. s. aan
genomen.
Alvorens de vergadering de sluiten
wenscht de Voorzitter den leden een
recht gezegend Kerstfeest, zeer bijzonder
lijk een tweetal hooggeachte collega's, dio
met Kerstmis het aantal hunner levens
jaren met één zullen zien vermeerderd.
Mogen zij met het klimmen der jaren hoe
langer hoe meer ervaren zeide Spr.
dat de grijsheid is: een sierlijke kroon
(Spr. doelde hier op den heer Mendels, die
op 25 December 62 jaar en Mr O. baron
van Wassenaar van Gatwijck, die op 26
December 74 jaar wordt).
De vergadering wordt hierna verdaagd
tot nadere bijeenroeping.
TWEEDE KAMER.
Vergadering van Dinsdag 22 Dec.
De natuurramp op Java.
Bij den aanvang der vergadering hield
de Voorzitter de volgende toespraak:
Blijkens de tot ons gekomen berichten
is midden-Java door een ernstige natuur
ramp getroffen. Honderden bewoners van
den voet van den Merapi zijn door een
afschuwelijken dood verrast, duizenden
hebben in wanhoop en vertwijfeling in
wilde vlucht hun have en goed moeten
prijs geven.
Ik weet namens U allen te spreken,
wanneer ik getuig, dat dit droeve lot van
zoovele slachtoffers en van het door hen
bewoond gebied, ons, vertegenwoordigers
van het Nederlandsche volk, met leven
dige deelneming vervult, deernis die niet
grooter zou kunnen zijn indien ons eigen
landgebied en zijn bewoners in zoo he
vige mate zouden zijn geteisterd.
De Minister-President zegt, dat
de regeering met de Kamer onder den in
druk is van deze natuurramp. Spr. ver
trouwt, dat in het moederland en in de
overzeesche gewesten alle krachten zul
len worden ingespannen, om de gevolgen
zooveel mogelijk te verzachten. Moge de
saamhoorigheid van de bewoners van alle
deelen des rijks hierbij tot uiting komen.
Deze redevoeringen werden door de le
den, behalve door den heer de Visser,
staande aangehoord.
Het Tarwe-wet je.
De amendementen onaannemelijk
verklaard.
Aan de orde is de voortzetting der be
handeling van het Tarwe-wetje.
Minister Ruys de Beerenbrouck
beantwoordt de sprekers. Hij zegt, dat de
regeering niet met dit ontwerp is ge
komen dan nadat zij zich overtuigd heeft
van de uitvoerbaarheid. Het ontwerp
geeft alleen den grondslag aan, maar de
regeering moet in de uitvoering grooten-
deels vrij blijven. De regeering zal er
zich niet toe laten verleiden alle aan
wezige tarwe in het brood over te heve
len. Er zal degelijk worden gelet op de
hoedanigheid. Ongeschikte tarwe zal in
het brood dus niet voorkomen. Daarbij
komt, dat in tijden van grooten oogst 10
15 pet. inlandsche tarwe gebruikt werd
zonder dat het publiek het zelfs merkte.
Wat de meel-importeurs aangaat, deze
hebben inderdaad een verandering in hun
bedrijf. De regeering kan hun echter veel
vrijheid laten. Dat is een zaak van uit
voering. Het zou onbillijk zijn als de
meel-importeurs ongemengd meel moch
ten invoeren, terwijl de maalderijen uit
sluitend gemengd meel in den handel
moeten brengen. Een aankoop-gebod van
inlandsch meel door meel-importeurs zou
de regeering de bevoegdheid ontnemen
te verbieden het in voorraad hebben van
ongemengd meel. Bij dit stelsel zouden de
importeurs zeer bevoordeeld worden bo
ven de maalderijen. Wanneer de bakkers
zelf verplicht zouden worden het meel
te mengen zouden de moeilijkheden met
de controle slechts verplaatst worden. In
dien het inlandsch meel moet dienen als
entree-biljet voor het buitenlandsch meel,
zou dit entreebiljet op de goedkoopste
wijze worden aangeschaft. Hierbij krijgt
dus het slechtste meel de voorkeur.
De regeering zal echter overwegen de
mogelijkheid of een proef kan worden
genomen met het stelsel van bij-levering
van inlandsch meeL Verder kan de re
geering in haar toezegging niet gaan.
Er is gesproken over het verleenen
van een teeltpremie uit 's lands kas, zoo
als de motie-Van der Sluis wil. Hieraan
kleven ernstige bedenkingen met het oog
op andere takken van bedrijf en land
bouw. Het toekennen van een premie geeft
aanleiding tot willekeur. Bovendien kun
nen de tarwebouwers niet met een hand
reiking door eigen kracht weer er boven
op komen. Een premie kan ook onder om
standigheden prijsverlagend werken. Een
teeltpremie is het meest onbeholpen en
grove middel, dat kan worden toegepast.
Zoolang er dus ook nog een ander mid
del is, moet dat worden aangewend. De
motie is daarom voor spr. niet aanneme
lijk.
Een ander stelsel werd door den heer
Colijn aanbevolen, n.l. het Zwitsersche
stelsel. Dat zal de regeering gaarne in
ernstige overdenking aanvaarden als in
de praktijk zou blijken, dat het huidige
regeeringsvoorstel niet tot het beoogde
doel zou leiden.
Spr. komt thans tot de belangen van
andere betrokkenen: de bloem en meel-
verwerkende bedrijven. Door deskundi
gen zal moeten worden uitgemaakt, of die
bedrijven, nadeelen zullen hebben van
het maal- en menggebod. Is dit zoo, dan
zullen er ontheffingen moeten worden
verleend. Of de beschuitbakkerijen hier
toe moeten worden gerekend, staat nog
niet vast. Hier moet onderscheid worden
gemaakt tusschen hand- en machinaal
bedrijf. Aan bevrediging van rechtmatige
verlangens zal alle zorg worden gewijd.
Spr. vertrouwt, dat de Kamer voldoen
de zal achten de toezegging, dat bij ge
bleken noodzakelijkheid dispensatie zal
worden verleend. Vrijstelling voor alle be-
schuitbakkerijen is zonder meer niet mo
gelijk.
Een andere groep belanghebbenden zijn
de molenaars .ten plattelande, en de z.g.
ongebuild-malers. Om de belangen van
deze groep te bevorderen, moet worden
gezorgd, dat de prijs niet te hoog wordt,
opdat zij geen buitenlandsche tarwe zul
len aankoopen. Dat is echter ook weer
een kwestie van uitvoering en dit punt
heeft de bijzondere aandacht der regee
ring. Sommigen verwachten verhooging
van den broodprijs, anderen meenen, dat
er geen verhooging zal volgen. Vast staat
dat de broodprijs niet als regel den tarwe-
prijs volgt; er zijn andere factoren bij
betrokken. Voorspellingen zijn daarom
moeilijk te doen.
Tegen vergrooting van den uitzaai van
tarwe heeft de regeering geen bezwaar,
mits het een nevengevolg is van de te
nemen maatregelen. Een rem ligt echter
in het vast te stellen percentage, dat zoo
laag mogelijk onder het theoretisch maxi
mum moet blijven.
'Het percentage zal worden vastgesteld
Aan een wissen dood ontkomen. Op da Prins Hendrikkade te Amsterdam reed
Dinsdag een auto te water, doordat een der wielen van de as reed. De chauffeur
bekwam lichte verwondingen, doch kon nog met een nat pak op het droge
komen, De brandweer lichtte later den wagen.
naar gelang van de omstandigheden. De
kippenboeren zullen inplaats van inland
sche tarwe andere graansoorten als bui
tenlandsche tarwe kunnen gebruiken.
Met de aanneming van dit wetsontwerp
is niet alleen een landbouwbelang, maar
ook een algemeen belang gediend. Daar
om beveelt spr. aanneming met grooten
aandrang aan.
Dhr Oud, V. D., is over het antwoord
van den Minister niet tevreden; deze gaf
geen enkele bijzonderheid over de uitvoe
ring. De regeering vraagt een blanco vol
macht. Zij wil geen uitgewerkte regeling
geven. Zij moet eerst nog even praten met
de deskundigen. Als in de dagen van do
crisisdistributie wil de regeering beslis
sen over het wel en wee der bevolking;
misschien krijgen we ook weer een crisis-
rechtsspraak.
Dhr Knottenbelt, V. B., meent, dat
de rede van den Minister bevestigt, dat
de indiening van het wetsontwerp pre
matuur is. Waarom heeft hij de des
kundigen niet vooraf aan het werk gezet?
Dhr Kersten, S. G. P., herhaalt zijn
klacht, dat de landbouw ontheven moet
worden van de ondragelijke lasten, die
op het bedrijf drukken. Een vermenging
van het buitenlandsche meel met meer
dan 25 pCt. is best mogelijk.
Dhr C o 1 ij n, A.-R., sluit zich uitdruk
kelijk aan bij den heer Oud ten aanzien
van diens bezwaren voor de importeurs.
Spr. hoopt, dat hetgeen de Minister over
de importeurs heeft gezegd, niet zijn laat
ste woord zal zijn.
Ten aanzien van de pluimveeteelt en de
eierenproduc.tie was het antwoord van
den Minister niet geruststellend genoeg.
Dat de prijs van de grondstof voor de
broodfabricage in het Zwitsersche stelsel
hooger zal worden, geeft spr. toe, maar
dat zal bij het stelsel van den Minister
ook het geval zijn.
Dhr Lockefeer, R. K, betoogt nog
eens, dat het publiek schade zal lijden
door de bemoeilijking van den import.
Spr. vreest, dat er gemengd zal wor
den met bloem van zeer inferieure kwali
teit. Het antwoord van den minister is
zeer onvoldoende.
Dhr De Visser, C. P., vestigt er de
aandacht op, dat de geheele uitvoering
van de wet wordt geregeld in een alge-
meenen maatregel van bestuur met uit
schakeling van het parlement.
Dhr Van den Heuvel, A. R., vraagt
of er nu ook een steunmaatregel voor do
suikerbietenverbouwers zal komen.
De Minister dupliceert. Ontheffing
van den landbouw van de lasten der so
ciale verzekering zou niet van wijs beleid
getuigen. De regeering volgt met groote
belangstelling de samenwerking tusschen
werkgevers in den landbouw met de
landarbeiders. Steun aan de beetwortel-
t erbouwers is zeker tiok noodig en hier
voor zullen maatregelen bij de Kamer in
komen.
Dhr Colijn antwoordt spr., dat hij het
Zwitsersche stelsel ernstig zal nagaan.
Er is daarover een rapport bij zijn depar
tement, waaruit ook blijkt, dat de kosten
daar nog geen halve ton bedragen. Hier
zullen komen enkele controleerende amb
tenaren, de verdere toepassing zal komen
bij de organisatie. Vermoedelijk zullen
derhalve ook hier dp kosten niet meer
bedragen dan in Zwitserland.
De motie-Van der Sluis komt in stem
ming en wordt verworpen met 68 tegen
18 stemmen. Vóór: alleen de S. D. en de
heer Floris Vos.
Art. 1 wordt vastgesteld.
Bij art. 2 licht dhr Boon een amende
ment toe, strekkende om het imperatieve
menggebod te schrappen en te bepalen,
dat hij, die tarwemeel of tarwebloem af
levert, hetwelk vervaardigd is van in het
buitenland verbouwde tarwe, wordt ver
plicht een hoeveelheid bloem van in Ne
derland verbouwde tarwe te koopen, wel
ke een nader te bepalen percentage be
draagt van het kwantum door hem af
geleverd tarwemeel of -bloem. Dit per
centage zal ten hoogste 25 pCt. mogen
bedragen.
Dhr O u d, V. D., verdedigt een amende
ment, strekkende om het maximum pre-
centage van de verplichte menging met
inlandsch meel te bepalen op vijftien in
plaats van 25. Dit zal een ongelimiteerde
uitbreiding van de tarweteelt beletten.
Voorts verdedigt spr. een sub-amende
ment op het amendement-Boon, strekken
de om te bepalen, dat alleen het ver
voeren en afleveren dus niet „het voor
handen hebben" van tarwemeel of tar
webloem waarvan de samenstelling niet
voldoet aan eischen, door den minister
gesteld, niet dan voorwaardelijk kan wor
den toegestaan.
De bedoeling is, dat de bakkers zelf
hun meel voor de broodfabricage zullen
kunnen mengen.
Dhr Van den Heuvel, A.-R., be
strijdt het amendement-Boon en het sub
amendement-Oud. Hij meent, dat het bij
geleverde inlandsche meel niet behoeft te
worden gebruikt, het kan weer terugga
bracht worden naar den leverancier.
Dhr Ketelaar, V. D., U begrijpt er
niets van.
Dhr O u d, V. D., Hij mag het niet ver
voeren.
De heer v. d. Heuvel, A. R., weet
er in alle geval meer van dan de heer
Ketelaar, die er niets van weet.
(Rumoer. De voorzitter hamert).
De heer v. d. Heuvel, A. R., meent,
dat er ook een handel in certificaten voor
vervoer mogelijk zal worden. Het amen
dement is overbodig, omdat de minister
heeft toegezegd, dat hij een proef in die
richting wil nemen.
De heer Lovink, G. H., zegt, dat de
argumenten der importeurs tegen 't meng
gebod op hem geen sterken indruk heb
ben gemaakt. Hij kan zich niet met het
amendement-Boon vereenigen.
De heer Kersten, S. G„ zegt, dat
het amendement-Oud tot gevolg zal heb
ben, dat minder inlandsche tarwe zal
worden geconsumeerd.
Hij is het echter wel eens met het amen
dement-Boon en het daarop voorgestelde
sub-amendement-Oud.
De heer v. Hellenberg-Hubar,
R. K., zegt, dat de Minister door zijn toe
zegging, dat hij bereid is een proef te
nemen, aan zijn bezwaren voor een groot
deel is tegemoet gekomen, doch zou gaar
ne zien, dat die proef zou worden geno
men, voordat de wet in haar geheel zal
worden toegepast.
De heer Schouten, A. R., wil ten
aanzien van het am denemet-Oud (15
inplaats van 25 pet) het antwoord van
den minister afwachten.
Het amendement-Boon en het sub
amendement-Oud daarop hebben spre
kers sterke sympathie, welke door de dis
cussie nog versterkt is. Spr. bestrijdt de
beweringen van den heer Lovink over de
bezwaren der importeurs, die toch ook
volgens den minister handel drijven op
merken, die kwaliteit waarborgen.
De heer de Visser, G. P., zegt, dat
al worden de amendementen aangenomen,
waardoor het wetsontwerp beter wordt,
hij toch tegen het ontwerp zal stemmen.
De heer Lockefeer, R.K., is door
het rumoer in de Kamer totaal onver
staanbaar.
De voorzitter hamert voortdurend
om stilte.
De heer Schokking, G.H., meent,
dat in gewone omstandigheden na de
toezegging van den minister het amende
ment-Boon overbodig is. De minister
moet hem echter de verzekering geven,
dat hij de proef zal nemen en er toe zal
bijdragen dat de kans van slagen niet
wordt belemmerd.
De Minister bestrijdt het amende
ment-Oud om het percentage van 25 te
verlagen tot 15. Daartegen heeft hij
ernstige bedenkingen. Onder normale
omstandigheden bij gunstigen tarweprijs
wordt wel eens vrijwillig 20 pet. bijge
mengd.
Ook het amendement-Boon, dat mee
brengt de vrijheid om onvermengd meel
in voorraad te hebben, moet spr. ontra
den, evenals het sub-amendement.
Aanneming der amendementen zou hei
wetsontwerp denatureeren, omdat niet
met volstrekte zekerheid zou vaststaan,
dat het inlandsche meel ook inderdaad
voor het brood zal worden gebruikt.
De amendementen zijn onaannemelijk
en het wetsontwerp zal worden inge
trokken als zij worden aangenomen.
De heer Boon, Lib., moet desondanks
zijn amendement handhaven en betreurt
in buitengewone mate deze afwijzende
houding van den minister.
De heer Oud, V.D., betreurt het, dat
de minister de Kamer dwingen wil met
zijn onaannemelijkverklaring. Laat de
Kamer beseffen, dat zij ook nog iets be-
teekent.
Het amendement-Boon wordt in stem
ming gebracht.
De heer G o 1 ij n, A.R., betreurt de hou
ding, door den minister tegen het amen
dement-Boon aangenomen. Daar hij het
wetsontwerp echter niet ingetrokken wil
zien, zal hij niettemin tegen het amende
ment stemmen.
De heer Lockefeer, R.K., heeft ten
volle vertrouwen in den minister en zal
tegen het amendement stemmen.
De heer Kersten, St. G., zal er vóór
stemmen.
De heer Bierema, Lib., meent, dat de
Kamer voor het terrorisme van den mi
nister niet uit den weg moet gaan.
De heer De Visser, G. P., zegt, dat
het optreden van den minister terrosis-
me is. Het is het meest brutale optre
den
De Voorzitter hamert.
De heer De V i s s er, G. P., zegt, dat
de minister, kennende de onderworpen
heid van vele leden, meent, dat de Ka
mer zal bukken voor bruut geweld.
De Voorzitter roept den spreker
tot de orde.
De heer S c h o k k i n g, C. H., vraagt
onder groot rumoer het woord.
De heer W ij n k o o p, G. P.: Wij weten
het allang!
De Voorzitter: De heer Wijnkoop
heeft hier niets te zeggen.
De heer S c h o k k i n g, C. H., zegt,
dat zijn partijgenooten zeer onaangenaam
getroffen zijn door de houding van de
regeering, maar toch noode tegen het
amendement zullen stemmen.
Het amendement-Boon wordt verwor
pen met 49 tegen 41 stemmen.
Vóór stemden de leden Boon, Bierema,
Albarda, Mevr. Van Itallie-vam Embdon,
Mej. Westerman, Van Braambeek, Joe-
kos, Wijnkoop, Van den Tempel, Kupers,
Floris Vos, De Visser, Van Rappard, Duys
Mevr. Bakker-Nort, Schouten, Beumer,
Lingboek, Zandt, Van Dis, Kersten, Van
der Houwen, Ketelaar, IJzerman, Van dor
Waerden, Prof. van der Bilt, Brautigain,
Dr Vos, Van der Sluis, De Boer, Ebele,
Van Kempen, Van Zadelhof f, Cramer,
Oud, Knottenbelt, Van der Heide, Drop,
Marchant, Ter Laan, Vliegen.
De heer Schaper stemde tëgen.
Het amendement-Oud wordt ingetrok
ken om de Kamer een stemming te be
sparen.
Het wetsontwerp wordt hierna aan
genomen met 58 tegen 31 stemmen
Tegen stemden de liberalen, behalve de
heeren Bierema en Van Rappard, de vrij
zinnig democraten, en de sociaal-demo
craten, behalve de heeren Van der Heide,
Schaper en Hiemstra.
Do V o o r z i 11 e r wijst er op, dat dank
zij de krachtige medewerking vóór Kerst
mis niet alleen de begrooting, maar ook
nog vele andere wetsontwerpen zijn afge
daan.
Het is zijn bedoeling, de Kamer weer
bijeen te roepen tegen 10 Februari, met
dien verstande, dat in het begin van Ja
nuari een korte zitting zal worden ge
houden voor het afdoen van enkele spoed-
eischende wetsontwerpen.
Hij dankt de leden en de medewerkers
voor hun toewijding en wenscht allen,
ook hen, die van uit de hoogte op de
Kamer neerzien, een aangename Kerst
mis en een gelukkig Nieuwjaar.
De Kamer gaat te 6 uur op reces.
's-H. Arendskerke. In de Maandagmid
dag gehouden raadsvergadering, waarin
de heer van Gorsel afwezig was, werd
o.a. medegedeeld, dat de verschillende
belastingverordeningen, vastgesteld in
verband met de wet op de financieele ver
houding tusschen het Rijk en de Gemeen
ten, door de Kroon zijn goedgekeurd, dat
de 85 iepehboomen staande langs den Pa
rallelweg, toegang gevende tot het Spoor
wegstation te 's-Heer Arenskerke, als
hoogste inschrijver zijn gegund aan H.
de Goederen te Linschoten voor de som
van f 1926 en dat 10 oude lantaarnpalen
aan 'het gemeentelijk gasbedrijf te Goes
zijn verkocht voor f 10 per stuk.
Daarna worden achtereenvolgens be
noemd en herbenoemd:
le. tot leden van de 3 in deze gemeente
bestaande commissiën tot Wering van
Schoolverzuim, te 's-H. Arendskerke: de
heeren J. van Houte, L. van Vessem, D.
W. Lindenbergh, G. Beenakker en D. v. d.
Maale.; te 's-H. Hendrikskinderen: de
heeren J. L. Back, J. Rouw, W. Priester,
A. de Dreu en Jaos. de Schipper; te
Nieuwdorp: de heeren L. Melse, G. Vos,
H. GoedegebuTe, H. Steenblok en M. Ver-
■mue; 2e tot lid van de Commissie van
Toezicht op het lager onderwijs, de heer
J. Rouw; 3e. tot lid van het Burgerlijk
Armbestuur van 's-H. Arendskerke: dhr
G. Minderhoud; 4e. tot lid van het Groot
Armbestuur van 'sjH. Hendrikskinderen:
dhr P. de Putter; 5e. tot havenmeasteres
aan de haven van den Zuid-Kraayert-
polder: mej. wed. J. Kieboom; 6e. tot af
gevaardigden naar de in 1931 te houden
vergaderingen van de N.V. Waterleiding
Maatschappij Zuid-Beveland, de heeren
H. van Gorsel en D. W. Lindenbergh.
Verder worden vastgesteld de bedragen
der gemeentelijke vergoeding bedoeld in
art. 101 der Lager Onderwijswet over het
dienstjaar 1928 van de bijzondere lagere
school te Nieuwdorp op f 1332.54, voor de
R.K. Bijzondere Lagere .School te Le«we-
dorp op f 1065.67 en voor de Herv. Ghr.
School te "s-Heer Hendri'kskinderen op
f 777.33.
Een verzoek van het bestuur van de
Christelijke school te Lewedorp, om voor
schot'op de gemeentelijke vergoeding be
doeld in art. 101 der lager onderwijswet
over 1930 wordt ingewilligd en dit voor
schot bepaald op f 150. Vervolgens wordt
besloten aan Gedep. Staten van Zeeland,
Te 's Gravenhage heeft Dinsdag met groote plechtigheid de voorloopige bij
zetting plaats gehad van het stoffelijk overschot van wijlen den heer G. J.
Diekema, gezant der Ver. Staten van Amerika bij het Nederlandsche Hof, De
stoet onderweg in de v. d. Boschstraat te Den Haag.
