Maandag 22 December 1930
45e Jaargang
Dagblad voor de Provincie Zeeland
Uitgifte van 4 pCt. Qbligatiên
Hendrikse Go's BankN.V. Goes
EERSTE BLAD.
Buitenland.
PUROL
Binnenland
Belangrijkste Nieuws.
GEMEENTE UTRECHT.
Uit nummer bestaat uit 2 bladen.
Zij, die zich met I Januari a. s. op
„De Zeeuw" abonneeren, ontvangen
de nog in deze maand verschijnende
nummers gratis.
in stukken van f1000 en f500
tot den koers van 98
Directeur-Hoofdredacteur:
H. ZUIDEMA.
Bureau: Lange forststraat 70, Goes.
Tel.: Redactie en Administratie No. 11.
Postrekening No. £4455.
Bijkantoor te Middelburg.
Firma F. P. DHTJIJ, L. Burg. Tel. No. 259.
VERSCHXJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, f3.—
Losse nummers 10.05
Prijs der Advertentiën:
1—4 regels f 1.20, elke regel meer 30 ot.
Bi] abonnement belangrijk» korting.
Revolutionaire gevaren.
Wij leven in een in vele opzichten ge
vaarlijken tijd.
Daarop wijst ook het volgende bericht
uit „De Gelderlander":
„Het dagelijksch bestuur van den na-
tionalen Bond tegen Revolutie wijst er
op, dat van communistische zijde wordt
getracht de werkloosheid aan te wenden
ten dienste van de communistische actie.
Tot dat doel is een orgaan geschapen, dat
landelijk deze geheele actie zal moeten
leiden. Plaatselijk zullen Werkloozen-
Agitatie-Comité's een taak hebben in net
samenbrengen van werkloozen en bet
wekken van een revolutionaire gezindheid
onder hen. De eerste slappen bestaan in
het samenstellen van eischen, aan te bie
den aan de gemeenteraden, welke naar
men van communistische zijde vooropstelt
onvervulbaar moeten zijn. Aan deze
eischen moet dan kracht bijgezet worden
door een demonstratie van werkloozen,
die de doorvoering dier eischen zal moe
ten verkrijgen.
Wat te Haarlem en te Rotterdam ge
schiedde en op andere plaatsen in voor
bereiding is, staat niet los van elkaar,
maar is een onderdeel van het landelijk
uit te voeren plan tot het kweeken van 'n
revolutionairen geest door middel van de
werkloozen.
De gelden voor deze actie zijn aan de
Amsterdamsche Centrale aanwezig. Re
gelmatig worden uit Berlijn aan het adres
van de „Tribune" groote bedragen toege
zonden. De leiding van het geheel bestaat
tenslotte uit door de beweging betaalde
personen, zooals die in de communisti
sche partijen te vinden zijn, doch nimmer
uit de werkloozen zelf".
Dit is op zichzelf reeds niet onbeden
kelijk.
Het gevaar is echter grooter, dan uit
dit bericht blijkt.
Want de communistische agitatie blijft
niet beperkt tot de werkloozen.
Van de malaise in het land- en tuin
bouwbedrijf wordt een ijverig gebruik ge
maakt om ook de boeren te bewerken en
het revolutionaire zaad onder hen uit te
strooien.
De geesten worden vergiftigd.
En dat is dubbel gevaarlijk in een tijd
van diepe depressie, die we, ais niet alle
voorteekenen bedriegen, thans tegemoet
gaan.
De troebelen In Spanje.
Het proces tegen de Spaansche revo
lutionaire leiders is reeds geopend. Do
voormalige minister-president Zamorra
en de zoon van den vroegeren voorzitter
van het parlement, Maura, verklaarden,
dat zij volkomen verantwoordelijk waren
voor de jongste gebeurtenissen.
Twee socialistische afgevaardigden en
een conservatief hebben zich vrijwillig
ter beschikking van de justitie gesteld en
verklaard dat zij medeplichtig aan den
opstand zijn.
Nadat de rechter van instructie hun
een verhoor had afgenomen zijn zij we
derom in vrijheid gesteld. De overige
aangeklaagden zijn in de militaire gevan
genis opgesloten.
De Portugeesche regeering heeft aan
den Spaanschen vlieger-officier, majoor
Franco, vergunning verleend naar het
buitenland te vertrekken.
Volgens een officieele mededeeling,
wordt er in de Spaansche steden niet
meer algemeen gestaakt. De rust is over-'
al hersteld.
Een scheepsramp.
Volgens te Kopenhagen ontvangen te
legrammen, is het Finsche stoomschip
„Oberon" onder het eiland Laeson in hel
Kattegat door het Finsche stoomschip
„Arkturus" aangevaren en tot zinken ge
bracht.
Volgens het telegram souden 30 opva-
Winterhanden
Wintervoeten
renden zijn gered, maar aangezien er be
halve 19 passagiers, ongeveer 50 koppen
bemanning aan boord waren, zou dit be-
teekenen, dat tusschen de 33 en 43 opva
renden om het leven zijn gekomen. De
„Arkturus" is bij de botsing zwaarder
beschadigd, dan men oorspronkelijk ver
moedde. Er is een groot gat in den wand
van het schip geramd, doch het bevindt
zich boven de waterlijn en het schip is
den geheelen nacht op de plaats des on-
heils blijven liggen. Van de aan boord ge
nomen geredden van de „Oberon" zijn
velen ziek tengevolge van den schrik en
het koude water. De aanvaring geschied
de bij zwaren mist. De „Oberon" kreeg
een lek aan stuurboordzijde onder de wa
terlijn en zonk in een paar minuten.
Met behulp van S.O.S.-signalen riep
men de hulp in van de in de nabijheid
zijnde schepen.
Een van de vier zeelieden, die door het
Engelsche stoomschip „Hengist" gered
werden, deelde mede, dat de ramp tegen
half tien 's avonds plaats had en dat de
„Arcturus" de „Oberon" middenscheeps
ramde.
De kapitein bevond zich op het oogen-
blik, dat de aanvaring plaats had, op de
brug. Terstond werden alle maatregelen
getroffen om de reddingsbooten neer te
laten en de zwemgordels uit te deelen.
Het schip zonk echter zóó snel, dat,
voor zoover bekend, slechts twee van de
reddingsbooten te water gelaten konden
worden. Men had zelfs geen tijd, om de
waterdichte bedekkingen van de booten
af te nemen, voordat het schip zonk.
De geredde matroos gelooft niet, dat
iemand er in geslaagd is, zich van het
schip in de reddingsbooten te begeven.
Velen sprongen met zwemvesten aan di
rect over boord.
Men neemt aan, dat de nog 17 ver
miste passagiers en 24 leden van de be
manning van het aan de Noord-Oostkust
van Denemarken vergane Finsche stoom
schip „Oberon" om het leven zijn geko
men.
De bestrijding van de werkeloosheid In
Amerika.
Het Witte Huis overweegt voor het jaar
1931 uitgaven van ongeveer 700 miïïioen
dollar voor openbare werken, ten einde de
werkloosheid te bestrijden.
Het congres heeft een wetsontwerp aan
genomen, dat uitgaven tot een bedrag 116
inillioen voorziet voor openbare werken
ter bestrijding der werkeloosheid.
Reuter bericht uit Washington, dat
Hoover de beide wetten tot bestrijding
van de werkeloosheid en tot ondersteu
ning van den landbouw (waarbij 20 rnil-
lioen dollar meer besteed wordt, dan hij'
bedoelde) onderteekend heeft.
De Atheïsten-campagne tegen het
Kerstfeest.
De voorbereidende werkzaamheden, om
de bekende Isaacs-kathedraal in Lenin
grad te veranderen in een anti-godsdien
stig museum voor geheel Rusland, waar
van de zetel in Leningrad gevestigd is,
zijn thans beëindigd.
De anti-godsdienstige tentoonstelling
omvat drie afdeelingen: de socialistische
opbouw, de natuur-wetenschappelijke cel
len en de hoofdafdeeling over de ontwik
kelingsgeschiedenis van den godsdienst
van alle gezindten en richtingen.
Het museum zal nog voor Kerstmis ge
opend worden, zoodat het nog ;kan die
nen bij de campagne tegen de Kerstmis
viering.
Ook in Duitschland is op de laatst ge
houden vergadering der communistische
partij een plan ontworpen, om een cam
pagne te voeren tegen het Kerstfeest.
De campagne tegen het Kerstfeest
wordt overal zoo intensief mogelijk door
gevoerd, vooral in Berlijn, Saksen en in
■het Roergebied.
Korte Berichten.
Te Lodz hebben de voornaamste
textielfabrieken het bedrijf gesloten, ten
einde tot een beperking van de productie
te geraken. Ongeveer 50.000 arbeiders zijn
ontslagen.
Te Drebreozin in Hongarije is een
bende meisjes van 12 tot 14 jaar gearres
teerd die zich den laatsten tijd aan tal
rijke inbraken hadden schuldig gemaakt
en wier aanvoerster 17 jaar oud wea.
Het vijfde retour-vliegtuig met defecten
motor te Boedapest.
Het vijfde retour-vliegtuig de P.H.
A.G.A., was in 9 dagen van Batavia naar
Boedapest gevlogen en zou den tienden
dag Amsterdam kunnen hebben bereikt,
ware het niet dat des morgens, toen men
uit Boedapest wilde vertrekken, bij aan
zetting der motoren de middenmotor niet
goed in orde bleek te zijn.
Alle pogingen om dezen motor weer op
gang te brengen waren vergeefsch.
De post is op den trein gezet en wordt
Maandagavond in Nederland verwacht,
zoodat zij in de eerste bestelling van Dins
dag zal kunnen worden opgenomen.
Bedrijfstelling.
Het Centraal Bureau voor de Statis
tiek deelt het volgende mede:
Op 31 December 1930 wordt ingevolge
de wet van 31 Juli 1930 Staatsblad 348
in Nederland voor de eerste maal een
bedrijfstelling gehouden. Daartoe zullen
tegelijk met de volkstellingskaarten groene
bedrijfstellingskaarten uitgereikt worden.
Ieder bedrijfshoofd moet op het bovenste
deel dier kaart (de Adreskaart) den naam
het adres, en de soort invullen van de
onderneming of ondernemingen, aan wel
ker hoofd hij staat en voorzoover het
een bedrijf is, dat onder de Ongevallen
wet 1921 valt, bovendien het bedrijfs
nummer.
Wie bedrijfshoofd is, is omschreven
in de toelichting op deachterzijde van
de groene kaart. Niet alleen hij die aan het
hoofd van een zaak met personeel staat is
bedrijfshoofd, maar in het algemeen ook
ieder die, voor eigen rekening, zonder
personeel of uitsluitend met hulp van
familieleden, een beroep uitoefent.
Is een bedrijf geheel of gedeeltelijk ver-
zekeringsplichtig volgens de Ongevallen
wet 1921, dan behoeft het bedrijfshoofd
voor dat bedrijf of gedeelte van het be
drijf het onderste deel der groene kaart
niet in te vullen, omdat de op dat be
drijf betrekking hebbende gegevens verza
meld worden door middel van de loon
lijst voor de Ongevallenverzekering, waar
aan ditmaal een uitslaand blad met vra
gen .ten behoeve van de bedrijfstelling
is toegevoegd. Is een bedrijf evenwel ge
heel of ten deele niet verzekeringsplich-
tig, dan moet daarentegen voor dat niet-
verzekeringsplichtig bedrijf of deel van
het bedrijf ook het onderste deel van
de groene kaart worden ingevuld met de
daarop gevraagde gegevens betreffende
dat bedrijf.
Hiermede is zeer in het kort gezegd
op welke wijze in het algemeen de telling
plaats vindt.
Op grond van het groote belang aan
een juiste bedrijfsstatistiek verbonden,
wordt aan alle bedrijfshoofden verzocht,
het mogelijke te doen om de groene kaar
ten en de loonlijsten met hun uitslaand
blad zoo juist en volledig mogelijk in te
vullen. Men bedenke goed, dat dit de
beti ouwbaarheid van deze zoo nuttige
bedrijfsstatistiek bevordert en dat men
bovendien de leiding der telling den last
van het vragen en zichzelf den last van
het moeten verstrekken van nadere in
lichtingen besjaart. Inlichtingen over de
invulling van de groene kaarten worden
verstrekt door de volkstellersi; inlientin-
gen over de invulling van de loonlijsten
door de Raden van Arbeid.
Wie binnen zoo kort mogelijken tijd
en met zoo weinig mogelijk kosten een
goede bedrijfsstatistiek wenscht, ver-
strekke de gevraagde gegevens het
wordt hier met klem herhaald met
de grootst mogelijke nauwkeurigheid.
Herziening van de L.O.-wet.
Naar wij vernemen heeft de commissie
tot herziening van de Lager Onderwijs
wet eergisteravond voor het laatst verga
derd. Het rapport is nog niet geieekend,
maar dit zal waarschijnlijk nog voor het
einde van dit jaar plaats hebben.
Nederlandsch Fabrikaat.
Het bestuur van de Vereeniging Ne
derlandsch Fabrikaat heeft zich tot de
vier omroepvereenigingen hier te lande
gewend met het verzoek de vereeniging
Nederlandsch Fabrikaat toe te staan een
radiolezing te doen houden over het on
derwerp: Nederlandsch Fabrikaat en de
bestrijding der werkloosheid, door den
heer Meijer de Vries, rijksinspecteur in
algemeenen dienst bij de werkverschaf
fing en steunverleening in verband met
de crisiswerkloosheid.
Na verkregen toestemming van den
minister van binnenlandsche zaken en
landbouw zal de heer Meijer de Vries
deze lezing voor de eerste maal tiouden
voor den Katholieken Radio Omroep op
Dinsdag 23 dezer van 2 tot 2.30 u. n.m.
De Amerikaansche gezant, G. J. Diekema,
overleden.
'Zaterdagmiddag, omstreeks 6 uur, is
na een kortstondige ongesteldheid in 'het
Roode Kruis ziekenhuis overleden de heer
Gerrit John Diekema, buitengew. gezant en
gevolmachtigd minister van de Vereenig-
de Staten van Noord-Amerika bij ons
Hof.
Hij was 71 jaar oud en pas sinds begin
Nov. 1929 in ons land werkzaam als ver
tegenwoordiger der Ver. Staten en heeft
in het Haagsche corps diplomatique een
bijzondere plaats ingenomen, welke reeds
een eigenaardig karakter droeg, door het
feit, dat de heer Diekema als zoon van
Hollandsdhe ouders zijn land in Den Haag
vertegenwoordigde.
Hoewel hij nooit in ons 'land geweest
was, kende hij het' uitstekend en sprak
vloeiend onze taal.
Dit was ook geen wonder, want hij
was opgevoed in een zuiver Hollandsch
miillieu, in -het stadje Holland in den
staat Michigan, het merkwaardige cen
trum van Nederlandsch leven en Neder-
landsche cultuur in de Vereenigde Staten.
Zijn vader was oen Groninger en zijn
moeder een Overijselsche. Indertijd wa
ren zij als afgescheidenen, onder leiding
van ds van Raalte, overgestoken naar de
nieuwe wereld en hadden zich in den
Staat Michigan gevestigd. In het ouder
lijk huis werd uitstekend Hollandsch ge
sproken.
De jonge Diekema studeerde aan Hope
College en behaalde daar den graad van
doctor in de rechten.
Na voltooiing zijner studiën begaf 'hij
zich in de advocatuur. Sinds 1883 was hij
als advocaat werkzaam.
Voorts was de heer Diekema ook jaren
president van de First State Bank en van
'verschillende andere financieels en indus-
trieele ondernemingen.
Hij was jaren lang lid van den Ge
meenteraad van Holland en later koos
men hean tot burgemeester van die stad,
en ook was 'hij lid van het Huis van Af
gevaardigden.
Als politiek leider, als bestuurder van
een groote stad gedurende 12 jaar, had
hij zich grooten naam verworven en toen
de Amerikaansche regeering de opvolger
moest aanwijzen van den afgetreden ge
zant, den 'heer Tobin, viel de keus op den
heer G. J. Diekema.
Gedurende het jaar, dat de ontslapene
bij ons Hof geaccrediteerd was, had hij
zich zeer populair gemaakt, in de eeTste
plaats wel door zijn beminnelijke per
soonlijkheid, maar ook door het gevoel
van stamverwantschap met ons volk, dat
sterk bij hem sprak. Ook bewoog hij zich
gaarne in Geref. kringen.
Na de Donderdag uitgevoerde operatie
zagen de medici den toestand aanvanke
lijk gunstig in. Een complicatie deed ech
ter !het ergste vreezen. Zaterdagmiddag
werd de patiënt benauwd en enkele minu
ten na 6 uur is hij overleden.
De overbrenging van het stoffelijk over
schot van wijlen den heer G. J. Diekema
zal Dinsdag a.s. met groote plechtigheid
op staatskosten plaats vinden. Hierbij
zullen de militaire eerbewijzen worden
gebracht verschuldigd aan den officiee-
len vertegenwoordiger van een buiten-
landsche mogendheid. De plechtigheid
zal worden ingeleid met een dienst in
de Engelsche kerk, vanwaar om half elf
de stoet met militaire muziek zich naar
de Algemeene Begraafplaats zal begeven,
waar men te ongeveer 11 uur zal aan
komen.
Het stoffelijk overschot zal slechts tij
delijk op de Algemeene Begraafplaats
worden opgesteld, daar reeds denzelfden
avond te zes uur per trein de kist naar
Hamburg zal worden overgebracht, van
waar het per boot naar New-York wordt
vervoerd om in de geboorteplaats van
den heer Diekema in Holland (Michi
gan), in het familiegraf te worden bijge
zet.
Werkloozendemonstratto te Arnhem.
Zaterdagavond had een demonstratie
plaats van werkloozen te Arnhem. Om
streeks tien uur trok men in optocht on
der het zingen van socialistische liederen
naar het huis van den burgemeester, Mr
de Monchy. De politie, die blijkbaar was
gewaarschuwd, had echter reeds maat-
Binnenland.
De Amerikaansche gezant Diekema over
leden.
Het vijfde postvliegtuig 'heeft pech te
Boedapest.
Aan de Jamfabriek te Kapelle zijn 122
arbeiders ontslagen.
De uitbarsting van de Merapi.
Buitenland.
Scheepsramp bij de Deensohe kust.
De bestrijding der werkloosheid in
Amerika.
regelen genomen. Een aantal agenten en
inspecteurs had een gedeelte van de
Utrechtschestraat afgezet, zoodat men het
huis van den burgemeester niet kon na
deren. De leiders maanden de betoogers
aan zich rustig te houden en geen relle
tjes te maken.
Ondanks het late uur verklaarde de
burgemeester zich bereid een deputatie
te woord te staan. Terwijl dit onderhoud
plaats had, hielden de betoogers zich
kalm, terwijl zij zelf zorgden, dat het
verkeer niet belemmerd werd. Na een
kwartier keerde de deputatie terug en
deelde mede, dat de burgemeester had
toegezegd om een adres van het P. A. S.,
waarin werd gevraagd, om werk of om
meer steun voor het steeds grooter wor
dende aantal werkloozen, in de Raads
vergadering van Woensdag a.s. in be
handeling te zullen brengen. Aan den
Raad was dan de beslissing.
De leiders gaven in overweging om
dus tot Woensdag geduld te hebben en
dan in zoo groot mogelijken getale de
Raadsvergadering bij te wonen.
Duijs en de Openbare School.
Wij lezen in „Het Volk":
„Van verschillende zijden ontvingen wij
brieven naar aanleiding van wat het
Kamerlid Duijs in een Haagsch raads-
debat werd toegevoegd: „Uw eigen doch
tertje is op een bijzondere school". Hierop
werd toen door Duijs geantwoord, dat dit
een bijzondere neutrale school was
en dat daarenboven in zijn gezin ook de
vrouw een woordje mede te spreken heeft.
Uit door ons ontvangen stukken blijkt
echter, dat dit antwoord geen algemeene
bevrediging geschonken heeft.
Uit nadere informaties is ons nu ge
bleken, dat ook Duijs' echtgenoote een
groot voorstandster van de openbare
school is en hun beider dochtertje dan
ook, voordat zij verhuisd waren, drie
jaar lang de openbare school bezocht
heeft. Na de verhuizing was dit aanvan
kelijk eveneens het geval, maar het meis
je moest toen, om de school te bereiken,
twee drukke kruispunten passeeren. Al
leen uit angst hiervoor is toen tot ver
plaatsing naar een bijzondere neutrale
school besloten."
Of dit antwoord nu „algemeene bevre
diging" zal schenken, kan ernstig wor
den betwijfeld.
Ons dunkt, het geval is voor den groot
schreeuwer Duijs, die zoo gauw gereed is
met zijn aanmerkingen op anderen, bui
tengewoon lastig.
Het echtpaar Duijs heeft o.i. een bezoek
van de vereeniging Volksonderwijs drin
gend noodig.
Minister Deckers.
De „Avondpost" schrijft:
Onze Minister van Defensie is voor
geen kleintje vervaard dat ondervin
den z'n tegenstanders.
Voortreffelijk is de verdediging van
z'n beleid. Rustig, maar vastbesloten en
welbewust staat hij achter de regeerings-
tafel. Rustig, vastbesloten en welbewust
spreekt hij. In goede zinnen, met duide
lijke en eerlijke taal. Van de wijs brengt
men hem niet. „U maakt mij niet zenuw
achtig", voegde hij den rumoerigen vrij
zinnig-democraten veel vinniger te-
