Nü. 66
Dinsdag 16 December 1930
45e Jaargang
Dagblad voor de Provincie Zeeland
Safe-Loketten
Hendrikse Cos Bank N.V. Oces
EERSTE BLAD.
uit nummer bestaat uit 2 bladen.
Buitenland.
Binnenland
Belangrijkste Nieuws.
in UPS' Brand- en Inbraakvrije
Kiuisinrichting,
Vraagt inlichtingen,
werkman, een
jaar kan voi-
>ken met dek-
ii na een jaar
heer Zwager
man een goed
wenschte hoe-
Ie melk. Hooge
gst achtte hij
en hoornaard
an. De nuttig-
i z.i. naar vo-
dient daarbij
und o.a. door
lokhouding, en
ende, dat het
sen te fokken,
het foksdoel
[uent in Zuid-
rieslan.d alom
ïhter nog niet
;eit, wat trou-
td.
!8 was er een
se van uitzoe
niet geheel
;1 bokken wa
ning.
andsche Com-
rij heeft spr
teld als prik
in 1930 goed
n weg te zijn
door een ar-
m z.i. niet op
de luxe ricii-
geit, te veel
aantal geiten
dit, al geeft
'okdoei geheel
and en Zuid-
Itaten van de
rooten terug-
aantal geiten;
juist bij de
'ereenigingen
veroorzaakt
bijv. in den
s werden,
men een geit
opbrengst en
aarnaast nog
oe de dieren
acht de hem
den stichter
gelegenheid
medehelpers
i en Sietema
Zeeland, ook
n werkt, be-
waar men
■den bok be-
ifgestapt van
itgehalte van
mede, dat er
controle-com-
wenschelijk-
elders wel
len.
t elders mei
sger ook ge-
entueele, bil-
worden ver
werden ge-
n o.a. kwam
van een be-
:1 een extra
opkomst zal
men te Se-
ten voor de
jaarlijks on-
heeft.
im nog eens
an op de sa-
irbeiders en
ir inkomsten
ook moeite
en der ver-
t men meer
iging nemen.
Jke vereem-
door de ge-
dan aan alle
zenden om
ereenigingen
40 geholpen"
schrijven dit
wees op het
.rdigden van
t dank aan
Zwagerman,
iretans voor
ing en sloot
<an.
beschikking
sn oud-Rijks-
deijer, thans
tegen de
hof te Leeu-
1930.
looge Raad,
lachte wordt
dt strafbaar
at verdachts
sn ten laste
■wijzing der
raudi; diens
aan en is
>m den ver-
;ing gestald.
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lan»je tforststraat 70, Goes.
Tel.: Redactie en Administratie No. 11.
Postrekening No. 44455.
Bijkantoor te Middelburg.
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. No. 259.
2Zeeuw
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, f 3.
Losse nummers f 0-05
Prijs der Advertentiën:
14 regels f 1.20, elke regel meer 30 ct
Bij abonnement belangrijk? korting.
V Wankelbaar evenwicht.
Frankrijk heeft weer eens een nieuw
Kabinet.
Een Kabinet, dat, omdat het niet steunt
op een aaneengesloten meerderheid en
omdat er geen principieele gedachte aan
ten grondslag ligt, volkomen aan de wil
lekeur der partijen is overgeleverd.
De vraag, die men zich in Frankrijk
stelt is dan ook niet, wat het nieuwe mi
nisterie zal tot stand brengen, maar wan
neer het zal verdwijnen. Of het enkele
dagen, of enkele weken of misschien zelfs
enkele maanden op de been zal blijven.
Dat is in Frankrijk een heel gewoon
verschijnsel.
En dat komt, naar de Parijsche brief
schrijver van bet „Hbld" uiteen zet, om
dat er een tegenstrijdigheid is in het bin
nenste van den Franschman zelf. Politiek
gesproken ligt zijn hart links, maar zijn
zak rechtsen practisch gesproken
houdt elke Franschman er een zak met
een portemonnaie op na! Daarom beeft
een regeering in Frankrijk het zoo moei
lijk. Steunt ze op de linksche partijen,,
dan kan ze geen serieuze financieele po-
titiek voeren, en de vertegenwoordigers
der materieeie belangen zijn ontevreden.
Steunt ze op de rechterzijde, dan zijn de
portemonnaie's tevreden, maar dan komt
ze weer in botsing met de anti-religieuze
en democratische gevoelens van het land.
Vandaar een toestand van voortdurend
wankelbaar evenwicht.
Het gevolg van die verplichting der
ministers steeds den balanceer-stok te
kanteeren is dat de rechterzijde doorgaans
het best af is met een ministerie van
links, en omgekeerd. Dat spreekt vanzelf
Je vrienden gaan uit zichzelf met je mee
en je moet ze al heel erg voor bet hoofd
stooten, willen ze je de vriendschap op
zeggen. Maar van je vijanden hang je,
als minister, voortdurend af en bun moet
je dus, als aan een boozen hond, wel
telkens wat lekkers toewerpen, in den
vorm van een concessie aan hun denk
beelden, om te maken, dat ze zich koest
houdenl"
In ons vaderland zijn de politieke ver
houdingen heel anders dam in Frankrijk.
Veel gezonder.
Maar als de parlementaire toestand
niet verandert en de partijen, die krach
tens hun beginsel en bun sterkte in
aanmerking komen een Kabinet te le
veren, niet meer tot elkaar komen, dan
is het toch niet onmogelijk, dat bet ook
hier zoover zal komen, dat voor een Mi
nister een eerste vereisckte is, niet, dat
kij een bekwaam en beginselvast man is,
maar dat hij den balanceerstok weet te
hanteeren.
Sinds 1925 hebben we nu reeds extra
parlementaire Kabinetten, die zich kun
nen staande houden, omdat de coalitie-
gedachte nog nawerkt.
Is dat niet meer het geval en die
tijd zal komen, als de omstandigheden
niet veranderen! dan krijgen we ook
hier als in Frankrijk een toestand van
wankelbaar evenwicht met den nadruk
op wankelbaar.
Tot schade zoowel van de stoffelijke
als van de geestelijke belangen.
De opstand in Spanje.
Het officieele Spaansche telegraaf-
agentscbap Fabra bevestigt, dat gister
morgen verscheidene vliegtuigen boven
Madrid verschenen, die biljetten uitwier
pen, waarin de troepen tot opstand wer
den aangespoord.
Onder de bevolking ontstond een
groote opwinding en de wildste geruch
ten deden de ronde.
Vijfduizend man van bet vliegterrein
onder leiding van generaal Queipo del
Lano en van verscheidene officieren, on
der wie zich ook majoor Franco bevond,
kwamen in opstand. Zij ontwapenden dè
wacht van het kruitmagazijn en namen
een auto met bommen mede, die aan
boord van de vliegtuigen werden ge
bracht.
Een afdeeling artillerie onder bevel
van generaal Orgas begon daarop het
vliegterrein onder vuur te nemen, met
het gevolg, dat na een half uur aldaar
de witte vlag werd geheschen.
Queipo del Lano en Franco zijn met
een vliegtuig gevlucht. De beweging
schijnt met een mislukking geëindigd to
De heer H. P. J. Bloemers, burgemeester
van Rheden, die benoemd is tot burge
meester van Groningen.
zijn. Alle leiders zijn van bet vliegter
rein gevlucht.
De staat van beleg en het standrecht
zijn over Madrid en omgeving afgekon
digd.
In andere provincies o.a. in Sevilla,
beeft de poging om een algemeene sta
king uit te lokken, volgens de officieele
berichten geen succes gehad. De troepen
zijn aan de regeering trouw gebleven.
Te San Sebastian moet bet tot botsin
gen van grooteren omvang zijn gekomen,
doch nadere bijzonderheden zijn niet be
kend.
Via Parijs wordt nog gemeld, dat,
naar het schijnt, de algemeene staking
in Spanje zich heeft uitgebreid tot alle
belangrijke industriesteden. Een uitzon
dering schijnt Madrid te maken.
De officieele berichten verklaren, dat
de regeering meester van den toestand
is. Echter zijn de telefonische verbindin
gen tusschen Madrid en de provincie on
derbroken. Aangezien ook het telefoni
sche en telegrafische verkeer tusschen
Frankrijk en Spanje op het oogenblik
niet werkt, kan men zich geen duidelijk
beeld van den toestand vormen.
Van officieele zijde wordt gemeld, dat
troebelen te San Sebastian, Santander en
Sevilla, alsook de opstand op bet vlieg
veld Guatro Vientos te Madrid snel wer
den onderdrukt.
In het gebeele land is de staat van
beleg afgekondigd. Ook bet treinverkeer
is aan het publiek niet meer toegestaan.
Alle telefonische en telegrafische verbin
dingen met noord-Spanje zijn afgebro
ken.
Naar uit Hendaye aan de Spaansche
grens nog gemeld wordt, berichten de
daar aangekomen dagbladen, dat in
Spanje een ongewone spanning heerscht.
Te Madrid zijn ongeveer 20 leden van
de republikeinscbe partij gearresteerd.
De telefonische verbinding van Parijs
met Madrid is sedert Maandagmiddag
verbroken.
De correspondent van het Tageblatt
beeft gesproken met verschilelnde
hooge officieren. De verontwaardiging
van de militairen over bet fusilleeren
der beide leiders van den opstand te
Jaca is algemeen. Kapitein Gallan, een
der gefusilleerden, nam voor de militaire
rechtbank alle schuld op zich en ver
klaarde, dat hij zijn kameraad. Hernan
dez (die met hem werd doodgeschoten;
zelf het bevel had gegeven tegen de re
geering te strijden. Het vonnis werd vol
trokken, en aan beide officieren werd
geen militaire eer bewezen. Verzekerd
wordt ook, dat de kapitein-generaal van
Saragossa, die het vonnis moest be
krachtigen, zich binnen enkele uren tijds
vier maal telefonisch tot den minister
president had gericht met bet dringend
verzoek niets onherstelbaars te doen. Be-
renguer had echter vier maal geant
woord, dat hij de beide officieren ter
dood moest laten brengen.
De regeering is er echter van over
tuigd de troepen op haar hand te heb
ben; ze jiecht niet veel waarde aan de
republikeinsche overtuiging van enkelo
officieren. Voorts rekent ze op den steun
van de burgerwacht, waarvan op het
oogenblik alleen te Madrid 7000 man
geconcentreerd zijn.
De burgerwacht is, daar de kazernes
geheel gevuld zijn, voor het grootste ge
deelte in kloosters ondergebracht. Van
groote beteekenis is de vraag, of de re
volutionairen er in zullen slagen het
spoorwegverkeer stop te zetten. Ze ho
pen, dat ook het personeel van post en
telegrafie zich bij de beweging zal aan
sluiten.
Brifsch-Russisch geschil.
De Engelsche regeering heeft, zooals
men weet, eenigen tijd geleden, tegen
sommige van Russische officieele zijde
afkomstige beweringen en commentaren
in verband met de verklaringen van de
beklaagden in het z.g. industrieproces
te Moskou geprotesteerd.
Op dat protest is onlangs door de sov
jets geantwoord.
Op een interpellatie in het lagerhuis
omtrent dit antwoord verklaarde kort
daarop Henderson, dat de regeering nog
geen gelegenheid had, Moskou's ant
woord te bestudeeren.
Gisteren is de Engelsche regeering
opnieuw over de aangelegenheid in bet
lagerhuis ondervraagd. De minister van
buitenlandsche zaken, Henderson, ant
woordde:
Ik heb onzen gezant te Moskou op
dracht gegeven, den sovjet-commissaris
van buitenlandsche zaken mede te dee-
len, dat de Britsche regeering met de
verklaring van bedoelden commissaris
omtrent de houding der Russische re
geering niet tevreden is.
De Godloochenaars-T nternationale.
De voorzitter van de centrumsfractie
van den Pruisiscben landdag beeft een
schrijven aan minister-president dr
Braun gericht, waarin hij namens zijn
fractie bezwaar maakt tegen verplaat
sing van de internationale van godloo-
zen van Moskou naar Berlijn.
Den minister-president wordt drin
gend verzocht, de vestiging van dezen
bond in Berlijn, waartegen de centrums
fractie van den Pruisischen landdag met
alle middelen zich verzetten zal, te belet
ten.
Muizen en stinkbommen.
Te Neurenberg heeft in het Apollo-
theater tegen bet einde van de opvoering
eener revue een schouwburg-scnandaal
plaats gehad, zooals men bet te Neu
renberg nog nooit beeft beleefd. Als op
commando maakten plotseling 300 tot
400 bezoekers, verdeeld over alle ran
gen, een oorverdoovend lawaai. Stink
bommen, rotte eieren, aschbafcjes en
andere gemakkelijk te werpen artikelen
werden naar bet tooneel geslingerd, en
bovendien werd tot ontzetting van de
acteurs en de rustige bezoekers een
groote menigte witte muizen losgelaten
In de algemeene opwinding kreeg een
actrice een zenuw-toeval. De politie, die
alreeds versterkt in het gebouw aanwe
zig was, ontruimde de zaal door her
haaldelijk gebruik te maken van de gum
mistokken. Zeven personen werden ge
arresteerd.
Gehuwde vrouwen, die werkloozensteun
ontvangen.
De Sunday Express vestigt er de aan
dacht op, in hoe grooten omvang de
vrouwen de mannen „uit de nijverheid
verdrijven". Er zijn, schrijft zij, in Enge
land meer vrouwen aan het werk dan
ooit daarvoor in de geschiedenis van
het land het geval is geweest. In de te
gen werkloosheid verzekerde bedrijven
de eenige aangaande welke statistie
ken beschikbaar zijn tellen zij
3,474,170 hoofden, of een vermeerdering
met 500.000 sedert 1923. Er verdienen
nu 1.5 millioen meer vrouwen haar kost
in rechtstreeksche of onmiddellijke con
currentie met de mannen dan tien jaar
geleden. In 1923 werkten 2.975.900 in
verzekerde bedrijven, in 1930 3,474.170,
vermeerdering 499.270.
Het bedenkelijkste van de zaak is dat,
wanneer een vrouw werk krijgt, in een
tegen werkloosheid verzekerd bedrijf, zij,
in geval van afdanking, in aanmerking
komt voor steun.
Tienduizenden vrouwen gaan voor en
na haar huwelijk werken, om op den
steun wegens werkloosheid recht te krij
gen. Aan het einde van October ston
den er 60.500 vrouwen op de registers
der volslagen werkloozen. Een groot per
centage van deze vrouwen zijn getrouwd
en het is haar bij het aan het werk blij
ven na haar trouwen er vooral om te
Minister De Geer zestig jaar.
Gisteren heeft Minister De Geer zijn
zestigsten verjaardag gevierd.
doen geweest den staatssteun In tijden
van malaise te hebben, onverschillig m
welke omstandigheden hun mannen en
gezinnen verkeeren.
Korte Berichten.
De toestand van Poincarê, die zich
aanvankelijk niet als bijzonder ernstig
liet aanzien, is gister in den namiddag
zeer verergerd.
Gisteravond bleek, dat Poincarê lijden
de was aan hersen-congestie.
In Lotharingen meent men een graf
uit den dertigjarigen oorlog gevonden te
hebben. Bouwvakarbeiders hebben een
halven meter onder den grond men-
scbenbeenderen gevonden op een plaats,
waar in den dertigjarigen oorlog bloedig
gevochten is.
Te Sainte Foy l'Argentière bij
Chambéry (F.) werden tengevolge van
een aardstorting verscheidene huizen
ernstig beschadigd. Vele huizen, die
groote scheuren vertoonden, moesten
ontruimd worden. Uit nauwkeurige be
rekeningen is gebleken dat de positie van
den berg in korten tijd ongeveer 42 centi
meter veranderd is. Van de bevolking
heeft zich een groote ongerustheid mees
ter gemaakt.
Bij den bouw van de groote brug,
die Belgrado met Semlin zal verbinden,
is een stellage ingestort, waardoor 13
arbeiders in de diepte stortten. Zeven
werklieden liepen ernstig letsel op. Zes
andere worden vermist; men vreest, dat
zij in de Save verdronken zijn.
Bij Randers (Denemarken) is een
autobus van een belling gestort en geheel
vernield. Van de 13 passagiers werden er
5 ernstig gewond, de overigen kwamen er
met lichte kwetsuren af.
Belastingambtenaren.
De minister van financiën heeft afwij
zend beschikt op het verzoek van het be
stuur van den Gentralen Nederlandschen
Ambtenaarsbond om de vergoeding aan
de belastingambtenaren bij detacheering
aan de suikerfabrieken te verhoogen.
Uitkeering uit het wegenfonds.
De moeilijkheden voor de gemeenten.
De Vereeniging van Nederlandsche Ge
meenten heeft in een adres aan den Mi
nister van Waterstaat haar teleurstelling
uitgesproken over het feit, dat de Mi
nister bij de begrooting van het Wegen
fonds voor 1931 in zijn memorie van
antwoord geen rekening heeft gehouden
met de groote moeilijkheden die gemeen
ten ondervinden bij de financiering
van den aanleg en verbetering van de
voor het intercommunaal verkeer be
stemde wegen. Betoogd wordt, dat de
verdeeling van de opbrengst van de rij
wielbelasting en de wegenbelasting tus
schen het Rijk en de provincies als zeer
onbillijk moet worden beschouwd en dat
het bedrag aan subsidie, dat hierdooi
aan de gemeenten uit het wegenfonds
toevalt, verhoudingsgewijs te gering is.
Daar blijkt, dat de gemeenten zich
meer en meer zien gesteld voor toene
mende uitgaven voor wegenaanleg en
wegenonderhoud, is het alleszins billijk
te achten, dat maatregelen worden ge
nomen, waardoor ook gemeenten in rui
mere mate vergoedingen ontvangen voor
te hunnen laste komende wegenuitga-
ven,
Binnenland
Memorie van Antwoord betreffende het
tarwewetje.
Minister de Geer zestig jaar.
Buitenland
De gebeurtenissen in Spanje.
Poincarê ernstig ziek.
De verhouding tusschen Engeland en
Rusland.
Daarom wordt er nogmaals bij den
Minister op aangedrongen, dat nog bij
de begrooting van het Wegenfonds voor
1931 hiermede rekening kan worden ge
houden.
De postvluchten naar en van Indië.
Het 5e postvliegtuig op de terugreis is
gisterochtend om 5 u. 37 van Calcutta
vertrokken en om 10 uur te Allahabad
geland. Het vertrok vandaar om 11 u. lö
en arriveerde om 16 u. 03 te Jodpur.
Het 7de postvliegtuig is te 7 u. 05 uit
Boedapest vertrokken en om 10 uur te
Belgrado aangekomen, om 10 u. 30 uit
Belgrado vertrokken en om 14 u. 55 te
Sofia aangekomen. Wegens weersom
standigheden ging men niet verder.
Bestrijding van mond- en klauwzeer.
Door den heer H. Ciliekens te Roer
mond is aan den minister van landbouw
onderzoek gevraagd onder toeziclit van
dr Frenkel, directeur van den veeartse-
nijkundigen dienst te Utrecht naar de
toepassing van een middel tegen mond
en klauwzeer, waarvan genoemde heer
het recept in zijn bezit heeft.
Burgemeesters.
Bij Kon. besluit van 13 December is,
met ingang van 1 Februari 1931, be
noemd tot burgemeester der gemeente
Groningen H. P. J. Bloemers, met
toekenning van gelijktijdig eervol ontslag
als burgemeester der gemeente Rlieden.
In de Vrijdag gehouden raadsvergade
ring heeft de burgemeester van L i s s e,
de heer G. J. M. Eenhuis in antwoord
op een desbetreffende vraag, te kennen
gegeven, dat hij voornemens is ontslag
te nemen.
Ontslag wegens slapte.
Op de metaalwarepfabriek Daalderop
te Tiel zal binnenkort een groot aantal
werklieden wegens gebrek aan werk
worden ontslagen.
STEUN AAN DE TARWETEELT.
Geen verwerking van aardappelmeel.
Een maximum van 25 pet. meel of bloem
van inlandsche tarwe.
Aan de Memorie van Antwoord op het
Voorloopig Verslag der Tweede Kamer
over het wetsontwerp, houdende bepalin
gen in het belang van de inheemsche
tarweteelt, is het volgende ontleend.
Gelijk door verscheidene leden werd
opgemerkt, kan de regeering met den bij
dit ontwerp beoogden maatregel niet vol
staan. Wat betreft den landbouw in de
veenkoloniën en de suikerbietenteelt,
wordt opgemerkt, dat maatregelen zijn
voorgesteld, of in het stadium van voor
bereiding verkeeren, terwijl de regeering
het dumpingsvraagstuk in verband met in
overweging gegeven maatregelen onder
zoekt.
De minister geeft toe, dat de gevraagde
vrijheid van beweging groot is; doch het
geldt hier een regeling, waarbij bet tech
nische element een bijzonder groote plaats
inneemt zoodra bet op uitvoering in de
praktijk aankomt.
Dat krachtens het onderhavige wets
ontwerp ook de verwerking van aard
appelmeel zou kunnen worden toegestaan
moet de minister met een beroep op de
considerans weerspreken. De minister
heeft er geen bezwaar tegen, om, zij het
eenigszins ten overvloede, een bepaling
op te nemen, welke aan allen mogelijk
nog iteeraoheBden twijfel een einde maakt.