No. 65
Maandag 15 December 1830
Jaargang
Safe-Loketten
EERSTE BLAD.
Winterjassen
Buitenland.
J. DÜNNER-MEIJLER
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
»Xr»y<P<VWr**l)ê*A-»0*»»4«>«W».J*^Mkw-^fWKr\TA-WW.VA^AMWTvAA»»a.*srt>fcVIV. ,MimOCf»wr>rl*C>«l>M«nSUMCP^PriI*«MK^UlV»«\ni*hV«i:V«l».M!>^ •"Mv.^w.ax
Dkfictenr-HooïdïBdacteaits
R. ZUÏEEMA.
BureauLaupe Ponrtsteoai fü, £ïoes.
ïol.: Redactie en Administratie No. £2.
Postrekening No. 44453.
Bijkantoor ta Middelburg,
firma T. P. «HUM, Z* Buty. 'M, Kft m
rm&Qmswe krek
*4'W» „i
Afconusmeit H
3 t*ar»iUc,ö« bmw: 9er post, ï<D
XiSi.P aïusucoss
a f
O ••vein* .rvH
i>m
s M 9 A e j A d v H-I i 8 ai
4««4 senate *4.26, s>ti» sept mm S» «si
&J} shosnenMut iseiaasxijks ktstinji
«MfT *mü<vrirME***f*«vi
V Do Nijmeeösehö historie.
De stad Nijmegen heeft eenigea tijd
geleden haar 700-jarig beslaan herdacht.
Het trok de aandacht, dat bij do fees
ten die in verband hiermede gehouden
werden, H, M. de Koningin niet werd
uitgenoodigd on al spoedig verluidde,
dat hier politieke invloeden in hot spel
zouden zijn.
Dit werd echter tegengesproken.
Toen deze zaak in de Tweede Kamer
ter sprake kwam, verklaarde de Minis
ter: „Dat de uitnoodiging zou zijn nage
laten onder invloed van leden eecer po
litieke partij, is een door geen enkel
deugdelijk bewijs gestaafde bewering."
Naar thans evenwel blijkt, was de He-
geering hier verkeerd ingelicht.
De Burgemeester van Nijmegen «elf
heeft n.l. openlijk erkend, dat hij willens
en wetens elke huldebeiooging aan het
Hoofd van den Staat heeft onthouden,
omdat de sociaal-democratische wethou
der, de hoer Corduwener met eeno te-
gendemoustratie dreigde, als zulk eene
huldehetooging in welken vorm ook, zou
plaats hebben. Zelfs als er eene toast
op H. M. de Koningin zou worden uitge
bracht zou do heer Corduwener daarop
gereageerd hebben met een brallend:
Leve de republiekl
En voor zulke dreigementen van een
toan die blijkbaar mot de eerst regels
van burgerlijk fatsoen niet bekend is en
die van zijne ambtelijke plichten, geen
flauw benul schijnt te hebben is de ïvir-
gemeestor uit den weg gegaan-
Dat is heel lief van dien burgemeester.
Maar terecht merkt het „Vaderland"
op, dat dergelijke lieve maar bangelijke
menschen op verantwoordelijke posten
niet bruikbaar zijn, om dan te vervol
gen:
„Waar de burgemeester van Nijme
gen van zoo slecht begrip in deze blijk
heeft gegeven, dat hij voor hut dreige-
meut van den gociaal-demooratisohen
wethouder direct op dan loop ging, ho
pen wij, j& vertrouwen wij, dat eene
zeer categorische uitspraak van de Ho-
gearing over zijne grove fout niet zal
uitblijven, en dat hef. op eene of andere
wijze bekend zal gemaakt worden, dat
zulk eene uitspraak is gedaan. De «o-
ciaal-democratea oefenen hier te iass.de
een telkens sterker wordenden terreur
uit cia huldiging van het Hoofd van den
Staat onmogelijk te maken, waar gaan
wij heen als één socialistische wethouder
maar mei oeno tegen-demonstratie be
hoeft te dreigen, om het Hoofd van w
Gemeente vaa bet vervullen vm irija
plicht «af te doeu «ien?"
2oo is liet inderdaad.
Een dergelijke terreur is onduldbaar.
De heer Bennie? beeft ouar a&rJ&fdhig
ven de Nijmeegsche historie de rake op
merking geniaalst „dat een .burgemeester
en andere gemeentelijke autoriteiten niet
op den Joop behooïöfi te gaan, omdat
iemand dreigt met ieges-dsniosisteties".
En als ae burgemeesters zijn die dit
niet verstaan en die geen begrip hebben
van hunne plichten tegenover het Hoofd
van de» Staat, dan wordt het tijd dat de
'Hearing hm dit aas het v«trsta»d
brengt of.da maatrêgek» ueaaat
die in dit verhand noodig rij».
va ^^t-atsassx^AltVs
s«w 11»I1WX»dM i—j ax iw)—wiiiy,v8>iT»iiim,BMB»xMJvro
DE REVOLUTiQffASBE ACTIE !N
SPANJE,
Volgens te Madrid ontvangen berich
ten ie ta Jaca een. opstandige beweging:
uitgebroken. De verbinding tusscfeen
Madrid on Tac:* zou verbroken zijn.
De ministerraad is, naar het heet <m-
micjd.ulyk bijeengekomen., om over de to
'•refi'en maatregelen to beraadslagen.
Esn nader telegram meldt, dat hst
ïarnieocn van Jaoss- in opstand is gr ko
nen. De rogeering beeft troepen uitge
meten.
Blijkens latere berichten schijnt de 09-
v\nö (9 -ïsm ïzüstiguz gevolgen t© hefc-
ösa men aa&v&'kslijk verwachtte.
Jlxs beïiohien uit Huesca heet het, dat
et daar in garnizoen liggende regiment
afaaterie, dat tegen de opstandelingen
aoaat optreden en onder aanvoering
tast van den bn de Marokko-oorlogen
ekend gewordoa generaal Delia, naar
•j# ejittthdeliBgea is overgsSocssa,
8* mmm m tewtm. vm
ïjaap Mant.
GOES.
werden door de opstandelingen gevangen
genomen. Een kapitein on een eerste lui
tenant der regeringstroepen werden te
Huesca neergeschoten. De verbindingen
met Saragosea zijn verbreken.
Men vreest, dat ook in Bilbao, Vittoria
en Burgos opstandige bewegingen zul
len uitbreken.
In republikeinsche kringen rekende
men er op, dat Vrijdag j.I. in geheel
het kabinet te de kamsr o«r 830 van tte
580 stommen, zoodat bot geheel op du»
steun van de socialisten is aangewezen.
Met de stemmen der socialisten beschikt
het kabinet in de kamer over een vol
doende meerderheid.
Niet minder vr dan. 5 vroegere minister
presidenten hebben in dit kabinet zitting.
De rechtsche bladen beschouwen hot ka
binet ais een zuiver lin'ksch kabinet en
bestrijden liet dan ook als zoodanig.
De avondbladen zijn van oordeel, dat
't nieuwe kabinet een eendags kabinet zal
zijn, evenals dat van Ghautemps.
Toch bestaat do mogelijkheid, dat even
tueel ook een deel van den rechtervleugel
der middenpartijen voor het kabinet zal
stemmen.
Van Duitse» standpunt uit gezien, moet
het kabinet-Steeg met ingenomenheid be
groet worden. Het was ecu publiek ge
heim, dat Briaud ir. het kabiiei-Tardiou
scscssaastïrjsa
1 SSOgmïB&WietS
Spanje de algemoene staking zou wor-
den afgekondigd, welks dan een zuiver 01] df verdere ontwikkeling van «jn vnr-
1zosningspoutiek en 013 het te berde bren
gen van de stichting van soa Europee-
sobo unie op verast is gestooten.
Briaud heeft in deze combinatie geen
tegenstand te verwachten. In bet alge
meen zullen de voorstanders van een toe-
nadering tusschen Duitschland en Frank
rijk over het kabinet-Steeg niet ontevre
den zijn.
revolutionair karakter zou dragen.
Bij het vernemen van de tijding, dat
Gr opstand in Gpanjo zou zijn uitgebro
ken zouden tal van uitgeweken Spaan-
sohe repubiikeinen, die roede gerulmen
tijd in Frankrijk toeven, de Spaanseu-
Fransche grens hebben overschreden, om
zich bij den opstand aan te sluiten.
De opstandsbeweging in het Noorden
van Spanje moei zich uitbreiden. Behal
ve te Jaca moet ook in andere plaat
sen in het Noorden van Spanje de op
stand zijn uitgebroken. De burgerlijke
bevolking moet de beweging steunen.
Er is een censuur ingesteld op alle
berichten, betreffende den opstand of ar
beidsconflicten.
In de berichten, welko Havas uit
Hcndaye betrekt, heet hot verder, dat
verscheidene honderden militairen en
burgers zich in bot. stedelijk wapenclepo'
van wapens hebben voorzien, ze rukte»
gisterenavond naar Huesca op.
Het gerucht doet de ronde, dat ds be
kende majoor-vliegenier Franco, die
naax men weet onlangs uit do gevan
genis is ontsnapt, aan den oprtaad
deelneemt.
De regsermg is vast besloten da schul
digen streng te straffen.
Se minister van bianenlandsche za
ken heeft aan de journalisten een nota,
overhandigd waarin gezegd wordt dat
volgons da laatste berichten, dieuit-Taea
ontvangen werden, de eigenlijke portéo
der gebeurtenissen niet zen groot ials
aanvaakolijk verondersteld word.
Een gedeelte van het stedelijk garni
zoen biedt nog weerstand. Men heeft den
indruk, dat de kwestie spoedig sul zijn
opgelost,
fa a«a officie®» bericht uit Madrid
wordt omtrent de krijgsverrichtingen
tegen du opstandeling en itreegecoeM, dat
de regeeriugstroepea, die naar Jaca gv*
Bondsn zijn, bij Esgueva in do buurt v&b
Ayerba Rrtülmie te stelliagr gebracht t&
hot vuur gaoviom' hebben.
Ds opstandelingen werden door ds be
schieting verrast en nomen mot aoMer-
i&t-iïig' y;>g bun wapenen do vlucht.
De reporingetroepj^i hebben gesn ven-
Siezea. De verliezen der opsteuideitegga
bedragen volgmts opgiw 2 doodss, m 9
gewofldss, docb het weyhsiSjks Je
wiMWichjjnïijk grootss.
De rsperlngsteoepea fssUm hum op*
snartch tegm Jaca vmtt
AI beweert de regeering nek, Art de
opstand in onderdrukt, toch schijnt cr in
Bpanjo lots «ae het brociau f« zijn. Man
gaïcoft aaa dm vooravcM te staan van
een. reeks opstand?».
Ook ta Madrid wordt gestaakt; wellicht
zal in bet gelieele land de algemecne
staJcing worden uitgeroapor». Ds politie
arresteerde (.0 Madrid etnigs lsidere van
dc republikeinsche beweging.
De laatste berichten uit Spanje zeg
gen, dat in het geheel» land. staat
van beleg is afgekondigd. Niemand mag
zonder special© vergunning ww d« auto
riteiten Madrid verlaten. Dit wij et w op,
dat do regwwing de gevelgen vm den
eersten opstand vj-sest. Da opstand is iw
werkolijkheiü nog steads niet ouderdnikt,
Ondank» hun. verUeaou vechten de r**e«
lutioaaijftn nog wsi c,e rógaeriagsteuo-
pon.
Hef nieuwe Fransche Kafeihci
Zaterdagmorgen is de eerste kabinets
raad van het nieuwe Franse,h» kabinet
gehouden, waarin da hoofdlijnen van de
regeeringivorkifttisp: bwpitökï» zfji;.
«leete MM
Nieuwe verzakkinnaij ie Lyoït,
Uit Lyon wordt gemeld, dat Vrijdagmid
dag op den rechteroever van de Sao»»,
op ongeveer 1500 M. van da plaats der
jongste instortingen., drie rotsblokken van
cragoveer tien kubieks meter hebben
losgelaten en neergekomen zijn op
dezelfde plaats waar reeds in Augustus
1914 eveneens door een. aardstorting, een
huis werd verwoest
De rotsblokken zijn op den grooten
weg neergekomen, zoodat het verkeer
moest weide», stopgezet.
Dicht hij de plaats waar onlang» de
iustoriiugscamp plaats vmxd, heeft, «voa-
eens .een nieuwe aardstorting pkats ge-
bad. Er zijn echter geen menschenlevg.ua
ta betreuren, aangezien de ingestorte
hiiizen. reeds goruimen tijd sjja ontruimd.
In verband met hot dreigende gevaar
is het geheels verkeer door de getroffen
stadswijken stopgezet, aar^ozien ajenaog
mafias feardstearfingcu vreest.
Steun aan ds bïeteuleslt.
Volgens de thans in België aangenu-
*aea wet wordt de suiker accijns (20 ürs
per 100 K.Ci.) afgeschaft, terwijl het in
voerrecht op dit produet met 20 frs wordt
verhoogd. Mea verwacht v.m dezen maat
regel, tlal de suikex-iahrikanton thana 'lm
prijs dar bieten met 68 ira per ion zullen
kunr-ïn vsrhoogea.
Ais gevolg ven desqn maatrogel
de schatkist nlm. 60 miliicwn fraaos dar-
rtm, dooh ter coiapsseeering daaav&u ie
voorgesteld im aocijnsverhocgis^ cip «1-
CCfeCfl
In Frankrijk te, sog vóór de mmirie;"-
crisis, een wetsontwerp ingediend, om 't
invC«rv«oht(stp siA^* te verhoogsa vm 140
tót v 70 fes Mr JO0 H.G. Het rcoht op »ui-
JkerhouAactd» w«a, "A l«r $»ocal6aw&3r-
dit melk, «rJ m»r owaxvrugU-Ad woxike
VCj:hC.:'pd.
De Stasi? va» Luè8ck,
Ta «ija i^eenkhMsstea op 13 «a .18 '&a-
cmbtr, heeft de
k«aate *5h da mulktu» vr»&
het ondorao&k, ü£t nav-s* aocileidihg var
de .'.uiprteiDJaa'tjfl'ü 4e Lübsdc wwd iur
gesteld
Het rapport komt lot de oemetenfe, ds4
do ziekte- e» sterfgevkliea te Liteeck alet
too te schrijven zijn aan hst Cahaetlo
procédé als zoodas>.% en óat de rwoncer-
staliiiig, dot men to Lüheck bij vergiseiag
virulvnfe tuberkelbacillen heeft vermengd
met dc Calmette»oullures, bet meeat waar-
sohijuiijk is.
Dc rijksgesoudheidsraat? blijft hij da
uitspraak, öio liif in 1927 gedaan heeft,
volgaas welks moet worden afgeraden,
gebruik te makes va», lavar.de k&cüim bij
tuhcrcuvxse-behandéling.
Het Belgisch ïogwxooÖBgait voor
ll'di is vastgesteld op 62.000 nawschap-
psat, namelijk 23.000 vrijwilligere, Sh.Oi'K)
roilicteïjs en 4000 opnieuw opgerocpeaea.
Uit Brussel wordt gemelddat uet
door verscheidene Maden eau een Ame-
rikaansch blad („Chicago Tribune") ont
leende sensatliotLeele bericht aangaande
Belgische plannen tot bouwen van forten
tegen Duitschland gericht, van betrouw
bare zijde volkomen ongegrond wordt ge
noemd.
Op het traject RigaLiba.u ia een
personentrein ontspoord, doordat over 'u
afstand ven 26 M. do rails waren losge
schroefd. Doordat de trein weinig vaart
had. werden geen wagons vernield ec
slechts enkele passagiers licht gekwetst.
-- Volgens door de legaties te Peking
ontvangen berichten verkeeren 36 Brit-
sche en Amorikaansche zendelingen in
gevaar, ais gevolg van een communisti
sche» opstand te Hoibou, op hei eiland
Heilau. De BSritsche en Amerikaanscho
consuls hebben om liulp van de vloot ge
vraagd.
BirsoeoSand
Bisrgcmeesterj,
Ta Munstergeleen is piotacling op 5A-
jarigen leeftijd overleden de heer J. iRa-
makexs, burgemeester dezer gemeente.
Burgeinecster van Groningen.
Naar met zekerheid kan worden ge
meld, is zeer binnenkort ta verwachten
de benoeming tot burgemeester vau Gro
ningen, niet ingang van 1 Februari 19S1,
van don heer H. P. J. Rloemers, met
gelijktijdig eervol ontslag als burgemees
ter der Geldersche gemeenio RheJen.
De hoar Bioemers behoort tot de Libe
rale Staatspartij.
De aarduppelrncei-industele.
D« algemeenc indruk bjj de.- aardappel
meelfabrieken is volgens „Het VaderL",
dat hot regseringsvoorschot op kerton ter
mijn zonder eenige regeeringsgarantie en
waarbij do fabrieken onder voogdij wor
den, gesteld, absoluut onaanvaardbaar is.
Het gevolg hiervan is, dat ernstig wordt
overwogen den aardappelvwbouw geheel
stop te zei,ton.
Notariaat
Bij Kon. 'Besluit is benoemd, tot notaris
binnen het arrondissement Tie)., ter
standplaat» de gemeente Tiel, Mr J. Ver-
flteegh, cand.-notaris e» advocaat te Tiel;
is bextoynd tot notaris binnen het ar-
nadiasemeru Winschoten, ter stand
plaats dc gemeente Nieuwe Pekeia, D. J.
Wever, eiwul -uotaria ta Ga-oniagan.
Nodadsuwtei-Ai» 'Tninfecuwsaa-A
Dezer dagua heeft het hwiiuur van d£®
Nedewandïohen ïujHbouwxivad verga
derd.
Op een schrijven vare den Min. van
BinnenlandjX'he 'daken «n Landbouw be
treffende cvontneeia vestig» r van hc-t la-
tbtnattonaal ïu}pbouwiit>ï»s« in Neder»
Ia».u word'besloten' te HJAwaordsn, dat
do Baad t-m cwwdwl dat het iade?-
c.aaA va» y.v-ciot belang geacht x&cat uw- j ijjg gvnotsr was dan Sïi 1»48 w da prijs
den, dat dit iu one land gave»- der steenkolen i&mT.
Belaïigrijkstü nieuws,
sd*Me-sv*N*$AMW*«asri*a'%iweeewKKa»e*nx.wr'z»anpi-wNMyiM>wi6LfWB*>l>
N
BI»m:r,tand.
Voorstellen voor de Gsaioettteradlea vm
Gom en Middelburg.
Buitenland.
De revolutionaire actie in Spanje.
De zuigelingensterfte te Lubeck.
Hevige storm op en om do Kaspische zee.
In UPS' Brand- en in&riiakvrlje
KiuisinricfttliMi.
Vraagt fnliehtfapi?,
de stijging, die het kohier 1929/30 ver
toont, de rekening 1929 met een tekort
van omstreeks f. 4000 zou gesloten hebben,
zelfs al laat men eenige extra uitgaven
van 1929 buiten beschouwing.
Het gunstige kohier 1929/30 heeft In
hoofdzaak betrekking op inkomsten ge
noten in 1928, toen er van eenige malai
se in landbouw en andere takken van
bedrijf nog geen of slechts sporadisch
sprake was. De terugslag, die daarna
gekomen is, doet zich in de resultaten
van üs belastingheffing pas later ge
voelen on waar de gemeente-rekening on
der deze gunstige omstandigheden reeds
met een tekort sluit., daar moot men tot
de conclusie komen, dut de toestand der
gemeente financiën ze iter niet zoo gun
stig is, als men uit do beschouwingen
van B. en W. zou kunnen afleiden.
De gunstige resultaten van hot, grvsbo-
drijf over 1929 zijn te danken aan:
le. dc uitloting van obligaties von da
Centrale Ammoniak Fabriek te» bedrago
van f5509.
2e. de hoogero bate behaald op cokes,
ten bedrage van f 12625,99. De oorzaak
hiervan ligt ten deelc in een lage raming
van don voorraad, die bovendien tegen,
een prijs op de balans word gebracht, die
zeer aan den voorzichtige», kant is go-
vveest,
Kieitoede rekening houdende komen,
da bedrijfsresultaten van het gasbedrijf
in een geheel ander licht to staar., dan
uit de balans pa de verliest- en. winstreke
ning blijkt.
De financieels commissie rM* het juis
ter gevonden hebben, indien dfc accoun
tant daarmede bij het opatellen der kost
prijsberekening zou hebben rekening ge-
houden. Ds thans in het rapport aange-
pjven kostprijs is dien ten gevolge onjuist»
Da kostprijsberekening van. hal g*a te',
hetzij voor de vaststelling var» dan gac-
vrijs, hetzij als grondslag voor onder
handelingen met andere gemeenten van
bijzondere beteekenis,
Rekening houdende met des® rerocaitt-
ving van baten wordt, de kostprijs van
het. gas in 1929 hopgcr dan d? kostprijs
ir, '1928, niettegenstaande dv wiKluctr® in
tigd wordt
j .Sc» uitvoerige iiedachteawisseling had
plaats over üo voorstellen betreffende ds
inthiliing var, Jen Eccnoralsehon Ha&daa
tot wijslÉflttfc- s*éd de» Laadhoa wroorlsch-
Ungootemt. Ben'otea wer-i, aan de» ho»
tvckkeü Miniate,? uitbreiding van laatst-
fer.osïo.dea dienst te -'orsoekec sa ln óoa
1 Eoonxaoischen Ëaaö'. plaats te wille» re-
sci'veer ca voor des. Tuiahouw,
ïim 4w
m0ul$më
Eurto RoscieMsjt,
Tft ij«raha* hebori? t»ah?4fSJ-d'
7'öa Jiadf-a v<w. «WVis-
waren opengebroken en huiterdandsche»
katoentjes weggehaald. Roods dein ge-
boelen, nacht had in de buurt groote gis
ting gobeerecbi Du gestolen goederen
wemen op don openbaren weg verbrand
Eta politie verstrooid» «dé r.t®&igte mei
haw fcasnbodwa?
totfyai #h8m wte *m
dim tvi wutuMe b wordt
geotèev.* 13fce»ilisg t®8fc
De finaaciéfiie cotuciteïicieaU mede,
dat zij zich voreerdgt mst het voorstel
Van B. re. '\,V„ om hsc naderitg «ssldo van
deze rekening over te l>ren£ö& riaa.r de
rekening IS'.lO. Zij stelt voor om dtzi ro-
lening goed te keuren, maar wenscb.5
tevuns dienaangaande ds volgende ep-
tr.erkingsn. to maken.
De ongunstige resultaten, vau het j«ar
1929 worden gedeeltelijk gecompenses**'!
door de ruimere baten van het kohier
1929/30. Het komt de commissie evenwel
voor, dat door het college van B. en W.
dienaangaande een te gunstiger» indruk
'm aaxm^ék Sxssfsikiwti%
gcMtaoAn
Eet- tweed» nndtrdOBI op fc» jrsaéaiajf,
waarop de financieel» wrnimesie d» aan
dacht meent te tac-ate? vosUgen, .betreft
hot grondbedrijf.
De balans ca vmïlvu» en rvimtrofcaiuiag
van de gionden ln. nouwpian en H ver
meiden reap, aan de credit- «a debetzijde
de woorden „Saldo verliep". Inderdaad
moet hier gesproken worde», van „Hal-
do winst'". Da balans van Bouwplan ÏIÏ
en Heernissewag vermeldt een winst,
terwijl de verlies- en winrf,rekening
spreekt van verlies, Hetzelfde is hex
geval voor de gronden van de Zaagmolen-
straat.
Hot Centraal-Bureau voor -'örific&Ua
j en fiftsnciëele adviezen der vareenlging
j van Nedai'lRiidache Getasenten antwoordt
hiarep:
Li ca» rapport dtj. 6 Oct. j,J. hebben vriji
duidelijk aangetoond»- (Hi dc rekenJn®
'ri"9 weiiswsftr met iteit ïvxdcdig
S va» fifritil -w oteïi ge^<fe»«i
sluric, -i(xb <V* miMW&iXMM
I fJelcklug viu.ti. Jt» «A aiöei'ds>rft
I "aü hs': krir.ior 1928/1929 der inkomstea-
beiasting ad plm. f 19.500, welke meeval
ler in verband met de geldende voor
schriften echter J.n de rekening 1030 wordt,
verantwoord, hoewel 2/3 of plm. f13000
betrekking hoeft cp don dienst 199,9.
aluit és m
