I
No. 54
C
J
11
Voor huis en hof.
EERS
Qngevallen-Verzek
BuM
Stukken voor den Gemeenteraad
van Middelburg
v
Bureau: Lange
Tal.: Redactie ei
Postreke
Dit nummer b
d« voeten, die niet meer konden worden
achterhaald, Toen het dag werd, bemerk
te men, dat het slot van het kippenhok
was verbroken, terwijl men later tot de
ontdekking kwam, dat een 40-tal jonge
kippen waren gestolen. Uit het onderzoek
door de politie ingesteld, is gebleken,
dat do kippon in de richting Noord-Bro.
bant zijn vervoerd. liet is echter nog
niet gelukt de daders op te sporen.
Wlssenkerke. Loop der bevolking over
de maand November 1930.
Vertrokken: Pietern. A. Schrier naar
Colijnsplaat; Cath. W. Tonsbeek naar Mid
delburg, Singolstraat 177; Alida. C. Ge
luk naar 's Gravenhago, Binnensingel 29;
Ingekomen: A. H. J, A. H. Kriele en
gezin uit Amsterdam; Dina H. Ketelaar
uit Kortrijk (België); J. L. Frummel uit
Burg; T. P. de Lange uit Kortgane; Ja-
coba de Looff uit Colijnsplaat.
Souburg. Vrijdagmiddag kwam de ge
meenteraad weder bijeen. Tegenwoordig
alle leden.
Voor dat tot behandeling der agenda
wordt overgegaan, verkrijgt dhr Goed-
bloed het woord en verklaart, dat tus-
schen hem en zijn fractiegenoot, dhr de
Pagter, de verhouding is verbroken en
dat laatstgenoemde bedankte als lid der
Vrijz. Iviesvereeniging enz.
Dhr. de Pagter vraagt nu ook 'het
woord, wat de voorzitter niet toestaat. Dit
hoort thuis op een kiesvereeniging.
Aan de orde komt nu voortzetting be
grooting 1931.
Dhr Janssen vraagt bij Hoofdstuk 5 het
woord. Hij wil den grond in eigendom hij
de gemeente niet verkoopen, doch bestem
men als bouwterrein voor gemeentewonin
gen en vraagt B. en W. met plannen te
zullen komen. Souburg is, gezien wat ge
beurt in genabuurde gemeenten om de in
woners te houden, verplicht dit te ver
ijdelen. Aangezien de forensenbelasting
geen beletsel meer kan zijn om terug te
komen naar Souburg.
Weth. de Priester is het eens met den
heer Janssen, dat er een noodtoestand
heerscht wat de woningen betreft.
Weth. Melis wil den grond verkoopen
op redelijke conditieën; dien te houden is
een schadepost. Spr. is tegen uitbreiding
van den gemeentelijken woningbouw. Zijn
advies luidt: verkoopen voor particulier
bouwterrein.
Dhr Janssen beaamt dat het oen strop
is, maar wordt deze bij verkoop nog niet
grooter?
Dhr Cijsouw is ook tegen gemeente-
bouw, hij wil den post laten voor wat
hij is.
Dhr Suurmond is het eens met dhr
Melis, dat een gemeente niet moet bou
wen voor er een noodtoestand is. Spr. ziet
de noodzakelijkheid er van nu niet in. Hij
is verder pessimistisch gestemd of die
bouw ooit rendabel zal worden en vraagt
of het van zoo overwegend belang is om
menschen naar Souburg te lokken? Na
tuurlijke aanwas is voldoende, kunst
matige overbodig.
Weth. de Priester zou met verkoop mee
kunnen gaan, maar ziet daarin een be
langrijk verlies. Spr. meent, dat er nu
reeds, een noodtoestand heerscht, daar er
slechts door enkele aannemers wordt ge
bouwd en dan nog voor verkoop.
Dhr Melis wil liever het particuliere
initiatief aanwakkeren door b.v. een
straat aan te leggen.
In stemming gebracht wordt het voor
stel verworpen met 6 tegen 5 stemmen.
Dhr Janssen stelt nu voor om aan par
ticuliere bouwers gelegenheid te geven tot
bouwen door aanleg van straten.
Dhr Suurmond is het niet eens met de
toelichting van den post f 5000 voor per
soneel openbare werken, al zal hij er voor
stemmen.
Hij' vraagt verder inlichting over een
post van f 5100.
De voorzitter zegt, dat deze dient om
het Marnixplein te verbeteren.
Dhr Gysouw is tegen de post f 5000,
daar hij de gemeentewerklieden niet wil
verhoogen. De meesten zijn nog niet eens
vast aangesteld en hij acht het loon vol
doende. Alleen de eerste werkman wil
hij f 100 meer toestaan, daar doze voor
man is.
Weth. de Priester vraagt of dhr Suur
mond van plan is later tegen te werken?
Het plan stratenaanleg met rioleering
kan hij toejuichen, doch acht het niet vol
doende. Hij wil het zoo aanleggen, dat de
gemeente en niet de eigenaars de voor-
deelen zullen hebben van het bouwriip
maken der gronden.
De loonen der werklieden zijn in hun
geheel te laag te noemen.
Weth. Melis vraagt of het wel ge-
wensc'ht is om direct over te gaan tot ver
koop bouwgrond. Uit financieel oogpunt
is voorzichtigheid geboden, daar de Raad
reeds aardig hoog gemikt heeft. Hij is
tegen verhooging der loonen. De tijd
dringt aan op bezuiniging. Tegen aanleg
van nieuwe straten is hij niet, doch hier
voor is kapitaal noodig en dit is voorloo-
pig renteloos.
Dhr Suurmond is tegen verhooging dar
loonen, maar wil aan den eersten werk
man f 50 geven voor gebruik fiets.
Dhr Marijs wil den eersten werkman
f100 verhoogen.
Dhr de Priester zegt: De Raad keurde
in meerderheid goed, dat de hoogere amb
tenaren werden verhoogd en geldt dit nu
niet voor de hoogste categorie? Om slechts
één persoon te verhoogen zal in de toe
komst bezwaren geven. Wat bouwrijp ma-
kon van gronden betreft is hij tegen u i t-
s t e 1.
Weth. Melis is er voor om de zaak on
der de oogen te zien, doch wil zich niet
binden. Hij is er tegen om ongevraagd de
loonen te verhoogen. Aan verhooging der
hoogere salarissen was niet te ontkomen.
Hij is evenwel voor eenigen toeslag voor
den eersten werkman.
De voorz. acht verhooging tot f 23 per
week niet te veel en voor den eersten
werkman tot f25 evenmin.
Het voorstel in stemming gebracht
wordt verworpen met 6 tegen 5 stommen.
Dhr Suurmond stelt nu voor om den
eersten werkman f 50 toeslag voor zijn
fiets te geven.
Dhr de Priester zal er voor stommen
hoewel hij het geheel onvoldoende acht.
Dhr Suurmond acht f 50 fietstoeslag
geheel op zijn plaats en loonsverhooging
niet. Ook de Ghr. partijen pleiten voor
den werkman en niet de S. D. A. P. al
leen.
Dhr Lorier moet dhr de Priester weer
spreken, dat de Raad voor verhooging
der ambtenaarssalarissen was, want de
A. R. fractie was hier tegen:
Het voorstel Suurmond: fietstoeslag,
werd aangenomen met alg. st.
Het voorstel Janssen: aanleg straten,
wordt verworpen mot 6 tegen 5 st.
Weth. de Priester zegt, dat hij zich in
B. en W. voorloopig heeft verklaard voor
bestrating Visoweg, als vaststaat, dat de
ze dringend noodig is voor den reinigings
dienst en deze van duur blijkt.
Weth. Melis geeft inlichtingen omtrent
dit punt. Deze post is noodzakelijk. Het
gebruik van een reservepaard kost meer
dan de straatverbetering.
Dhr Cijsouw zegt, dat de weg reeds te
smal is, en dit verergert nog, nu de rei
niging er geregeld gebruik van maakt.
Dhr Janssen wil uitstellen.
De voorz. zegt toe,de zaak nader te
zullen bespreken. De post f 5100 wordt
gehandhaafd.
Tot veerman aan het overzetveer
Abeele wordt herbenoemd dhr de Vuyst,
voor een jaar. Goedgekeurd wordt, dat
B. en W. plannen zullen ontwerpen voor
stratenaanleg.
Bij hoofdsuk B stelt dhr Janssen voor,
om f 100 te voteeren voor schoolreisjes
voor de openbare school.
Dhr de Visser stolt voor de vergoeding
aan de Marnixschool te verhoogen.
Dhr Janssen vraagt inlichtingen om
trent betegelen schoolgeld. Deze wor
den gegeven.
Weth. de Priester pleit voor school
reisjes voor de Openbare school.
Weth. Melis zegt, dat voor een reisje
meer noodig is dan het bodrag der sub
sidie. De ouders zullen toch nog moeten
bijbetalen.
Dhr Suurmond verklaart zich tegen de
post schoolreisjes.
Dhr Cysouw vreest moeilijkheden met
tegels op de speelplaats en is voor par
ticulier initiatief inzake schoolreisjes.
Het voorstel Janssen wordt aangeno
men met 7 tegen 4 st.
Weth. Priester zegt, dat do post „Ge
meentehuis" is verworpen en de verbe
tering bewaarschool in het gedrang is
gekomen. Een behoorlijke uitgang is reeds
lang noodig, doch deze komt er nu voor
loopig niet. Spr. is nu voor instelling van
een gebouw voor gymnastiek, waar alle
scholen gebruik van zullon kunnen laalcon.
Voorstellen van B. en W. zuil- dan rok
niet kunnen uitblijven. Spr a verder
voor o.m de post f 2000 van de motorspuit
welke is geweigerd, te brengen op de
post onvoorzien en deze te brengen op
f 7000. Dit wordt aangenomen, evenals de
begroeting In zijn geheel, met alg. st.
Aan de orde is nu verkiezing 2 leden
Burg. Armbestuur.
Van de eerste voordracht wordt geko
zen dhr Goedbloed met 10 st. tegen 1 op
dhr P. J. Arendse.
Van de 2de voordracht wordt benoemd
dhr Leendertse 8, dhr Pluymers 1, dhr
P. J. Arendse 2 st. Dhr Leenhouts ver
klaarde zich bereid de benoeming te aan
vaarden.
Rondvraag. Dhr Marijs vraagt ver
betering waterreservoir en toezicht be
graafplaats slagersafval. Dit wordt toege
zegd.
Dhr de Visstr vraagt verbetering voet
pad aan de Middelburgsche straat en d'r
Cysouw pleit voor het schoonhouden de
zer straat. De voorz. zeat toe er naar tp
zullen omzien, waarna hij de vergadering
sluit.
Zoutelande. Rij bet vee van den land
bouwer De Voogd alhier is mond- en
klauwzeer vastgesteld. Vermoed wordt,
dat de ziekte in den stal gebracht is
door een vaars, die enkele dagen geleden
door een veehandelaar uit Middelburg is
geleverd. (Belangeloos bericht.)
Opmerking Ged. Staten op bc-
grooting 1930.
Bij het besluit tot goedkeuring van de
gemeentebegrooling 1930 hebben Ged.
Staten eenige opmerkingen gemaakt, waar
van één aan den raad moest worden
overgelegd, dat is die waarbij zij zeg
gen, dat reeds geruimen tijd bij hen de
indruk bestaat, dat het aantal ambtenaren
verbonden aan de productiebedrijven bui
tengewoon groot is. Teneinde daaromtrent
eenige zekerheid te erlangen, hebben zij
inlichtingen doen inwinnen omtrent dat
aantal ambtenaren werkzaam bij soort
gelijke bedrijven in andere gemeenten. Den
uitslag van liet reeds in 1929 ingestelde
onderzoek hebben Ged. Staten in een
ovorgelegden sta.at verwerkt. Uit dezen
blijkt h.i„ dat het aantal ambtenaren van
Middelburg zeer groot is. Bi. en W. mce-
nen, dat de staat geen volkomen juist
beeld geeft van de aantallen bedrijfs-amb-
tenaren in de verschillende gemeenten.
Zoo staan de machinist der duinwater
leiding en de magazijnmeester hier als
ambtenaar te boek, en elders wellicht als
werkman. In sommige gemeenten wor
den werkzaamheden door eigen perso
neel verricht, terwijl andere gerneenton
personen of instellingen, die buiten de
bodrjjven staan, daarvoor aanwijzen, bijv.
liet incassooron der gelden door een bank
instelling, personeel van den gemeente
ontvanger of worlriiedon der bedrijven.
Maar ook wijzen B. en W. er met na-
druk op, dat de bedrijven in d3 laatste
10 jaren volledig gereorganiseerd en ver
beterd zijn, hetgeen uit don aard der
zaak oen belangrijke vermeerdering van
werk heeft medegebracht. Zij herinneren
in het bijzonder aan de uitbreiding en
verbouwing dor gasfabriek, aan de uit
breiding van hel gasbuizennet, aan den
bouw der nieuwe hoogspanningsschakel-
inrichting, de snelle stijging van aanslui
tingen op het electriscii kabelnet, aan de
verlegging van het open draineerkanaal
der waterleiding, aan de uitbreidingen op
het terrein van den watertoren, den bouw
van een nieuwe filter-installatie, enz., aan
de voorbereiding van plannen voor de
watervoorziening van Walcheren en aan
de uitbreiding van het waterleidingbuizen
net op 'tZand en omgeving. Wanneer
zij dan nog vermelden hoe destijds tot
in bijzonderheden eene electrieiteitsvoor-
ziening van de plattelandsgemeenten op
Walcheren werd voorbereid, dan geloo-
ven B. en W. wel te hebben aangetoond,
dat er eigenlijk voortdurend werken zijn
voorbereid en uitgevoerd, die buiten het
gewone kader vallen. Verder wijzen ziji
er op, dat het meter-opnemen hier meer
tijd kost dan elders, omdat de munt
gasmeters zijn ingericht op een gasprijs
van 20 cent per kub. M., en hier de prijs
is 13 cent en boven 250 kub. M. per
jaar 9 cent. Bovendien is een kleiner
aantal ambtenaren niet zonder meer
als voordeel aan te merken. Men kan
door meer personeel voordeel behalen,
hetwelk men anders zou missen. Zoo zal
een meter-ijker gas- en stroomverlies be
perken, doet een magazijnmeester zeer
goed werk. Voor zoover Ged. Staten moch
ten meenon, dat een groot aantal amb
tenaren voor het "bedrijf op fouton in het
beheer wijzen, moeten B. en W. dit beslist
ontkennen. De loonen vormen samen één
factor, die niet op zichzelf mag wor
den beschouwd, als van alle andere be-
drijfsfactoren. Na ook een door hen op
gemaakt overzicht te hebben overgelegd,
waarbjj opgenomen het aantal geplaatste
gasmeters, gesplitst in gewone meters en
muntmeters, het aantal electriciteits-me-
tetrs en het aantal aansluitingen op de
duinwaterleiding, deolen B. en W. mede
ook het gevoelen te hebben gevraagd van
de Directie voor Verificatie en financiëele
adviezen dor Vereen, van Nedcrl. Ge
meenten. Het desbetreffende rapport is
op verschillende-punten een bevestiging
van wat door B. en W. is aangestipt. B.
en W. stollen voor Ged. Staten namens
den Raad bericht te doen conform het
bovenstaande endaarbij alle bijlagen van
het voorstel te voegen als mede een
exemplaar van het rapport van bet Veri
ficatiebureau.
Overneming grond achter het
Hofpi .in.
B. en W. stellen voor ongeveer 7 vk M.
grond achter de nieuwe Gerof. Kerk van
den Kerkeraad der Geref. kerk over te
nemen om niet en de kosten der over
dracht voor rekening dor gemeente te
nemen, waarmede de commissies van fi
nanciën en fabricage zich vereenigen.
Gemeentebegrooting 1931.
Door de commissies van financiën en
fabricage zijn verschillende opmerkingen
gemaakt betreffende de begrooting 1931
c.a., ..waarop B. en W. thans van ant
woord dienen.
Bij het electrisoh bedrijf stelde do com
missie van financiën o.a. de vraag waar
om een geraamde invloed wordt genomen
van prijsverlaging tot een bedrag van
f 7000, waarop B, en W. antwoorden, dat
het zeer wel mogeljjk is, dat de invoe
ring van vastrechttarief, waarvoor den
raad dezer dagen een voorstel zal be
reiken, ook van invloed zal zijn op de
vei'sclmldigde vergoeding wegens maxi
male belasting. Om dat verschil op te
vangen is een bedrag van f 7000 geraamd.
Op een desbetreffende opmerking van
de commissie van fabricage zeggen B en
W., dat trottoir-aanleg in verschillende
zijstraten, die op de Langedelft uitkomen
zeker overweging verdient met het oog
op veiliger verkeer; de kosten kunnen
echter niet uit den gewonen onderhouds-
post gevonden worden, als men althans
met de bestraling met koperslakkeien
regelmatig wenscht door te gaan. Op een
andere vraag van dezelfde commissie ant
woorden B. en W. dat met betrekking tot
de panden in de Nieuwstraat plannen in
bewerking zijn, die binnenkort aan hen
zullen worden overgelegd.
Inzake het O.I. Huis, merken B. en \V.
op, dat de ontvangsten van 1924 tot en
met 192J f 7405.89 en de uitgaven een
som van 'f5379.95 hebben bedragen.
Laa.ruit blijkt, dat over die jaren nog
een belangrijk exploitatie-overschot kon
geboekt worden, en zien B. en W. dan
ook nog geen kans om een rijksbijdrage
in de onderhoudskosten te verkrijgen.
E© commissie van financiën merkte op,
dat het, dienstjaar 1931 voor de belas
tingontvangst, voorzoover thans nagegaan
kan worden, gunstig zal afsteken bij de
volgende jaren. Van de gemeentoinkom-
stenbelasting dienst 1930'31 zal wor
den ontvangen het derde gedeelte, waar
van hot bedrag mogelijk iets minder of
iets moer zal zijn dan geraamd is, terwijl
als uitkcering uit het gemeentefonds zal
worden ontvangen het drie vierde gedeelte
van. het totaalbedrag per jaar berekend.
Feitelijk schuiven beide belastingen één
maand over elkaar, wat voor de gemeente
een (bato van één maal van ongeveer
f88.000 zal zijn, Nu b\j het opmaken
dor begrooting daarmede rekening is ge
houden en do gemeente in den vervolge
deze toevallige bate moet derven, zal om
gezien moolen worden naar andere inkom-
ston of getracht worden besparing to vin
den op do uitgaven.
B. en W. zeggen, dat dit juist gezien is
en herhalen nadrukkelijk hunne meening,
dat do noodigo zuinigheid zal dienen to
wordon betracht. Voorloopig vinden zij
nog goen aanleiding om do instelling van
oen afzonderlijk grondbedrijf voor te stel
len, als hot hun noodig voorkomt, zul
lon zij zeker niot aarzelen, dat voor to
stollen.
Voor zoover hot do verschillende ge
meentelijke diensten aangaat, wordt zoo
veel mogelijk overleg gepleegd, teneinde
to voorkomen, dat de bestratingen een
groot aantal malen worden opgebroken.
Maar wel mag daarnaast in aanmerking
worden vgenomen, dat de Rijksdiensten
der Telegrafie en Telefonie ook herhaalde
malen in den grond moeten en het over
leg met die diensten minder eenvoudig
is dan tusschen de gemeentelijke diensten
onderling, nog daargelaten, dat het op
breken voor die Rijksdiensten vaak geen
uitstel kan verdragen. Intusschen heeft
het overleg met die rijksdiensten de voort
durende aandacht. B. en W. zullen nader
overwegen of de post „Salaris Secretaris
Brandweer" kan worden geschrapt, wan-
neer de reorganisatie volledig in den
Raad is behandeld. Op de begrooting '31
moest nu nog met den bestaanden toe
stand rekening worden .gehouden.
Er is nog geen nieuwe inspecteur van
politie 2de klasse in functie en voorloopig
zal er ook nog geen benoemd worden.
Ingekomen is het rapport der com
missie van financiën inzake de nieuwe
overeenkomst met de Godshuizen omtrent
de behandeling van derde klasse patiën
ten in het Gasthuis. De commissie ver-
eenigt zich met het voorstel, maar meent
dat een tijdelijke benoeming meer moei
lijkheden zal opleveren dan vroeger het
goval was, omdat er destijds twee hier
wonende geneesheeren voor Chirurg en
internist in aanmerking kwamen, die geen.
andere positie behoefden op lo geven. Als
nu waarschijnlijk iemand van elders
wordt benoemd, dan zou die oen vaste
betrekking moeten opgeven voor een tijde
lijke. Maar als men zoo iemand vast be
noemt, is het onbillijk den chirurg, die
hier reeds jaren tot volle tevredenheid
werkzaam is, tijdelijk aan te stellen. Daar
om raadt de commissie op Jit oogen-
blik oen vaste Benoeming aan. B. en W.
gaan mot de commissie accoord.
Van B. en W. is ingekomen een
overzicht van de kosten van hot in eigen
beheer uitvoeren van de vergrooting dor
openbare zweminrichting aan den Haven-
dijk. Geraamd was destijds f 6500 en de
minste inschrijvingssom was f 6504, in
eigen beheer is het werk uitgevoerd voor
f 5928.78 of f571.22 henedon de raming.
Verder is voor spiegels enz. uitgegeven
f91, voor zwemonderricht- en reddings
materiaal f. 180.61 en voor wachtdiensten
f 50, welke sommen niet in do raming
waren begrepen. Totaal is dus ongeveer
f 1000 bezuinigd.
Vastrecht-tarief electriciteit.
Nog is verschenen een voorstel van B.
en W. inzake invoering van een vast
recht-tarief bij het electricitoitshedrijf, dat
echter niet dn de a.s. raadsvergadering
ter tafel komt.
B. en W. gaan in den breede na, dat
enkelvoudige tarieven door hun grooten
eenvoud zeer aantrekkelijk zijn, men weet
daarbij onmiddellijk wat men voor een
eenheid verschuldigd is. Doch het. blijkt
dat, vastrechttarieven aantrekkelijk zijn,
al zullen daaraan zeker ook onbillijk
heden kloven. Het 'bedoelt voor don ver
bruiker meer gebruiksmogelijkheden te
scheppen en voor den stroomleverancier
een vermeerdering van den omzet, waar
door de bedrijfswinst zal kunnen toene
men, ook al wordt een aantal K.W.U. te
gen lagen prijs verstrekt. Als het bepaald
tariefsverlaging zou ten gevolge hebben,
zouden particuliere stroomleveranciers
't zeker nooit invoeren. De nu in Middel
burg geldende prijs van 24 cent per K.
W. U. is trouwens laag genoeg om voor
verlichtingsdoeleinden aan elke concur
rentie van gas of petroleum het hoofd te
bieden.
Uitbreiding van afzetgebied voor ver
lichting kan ook 'bij1 den K. W. U.-prijs
van 24 cent worden verwacht. Anders is
het met de toepassing van apparaten voor
huishoudelijke doeleinden en verwarming.
Een stroomprijs van 24 cent is inderdaad
een beletsel om toepassing van die appa
raten tot volle ontwikkeling te laten ko
men. Uit dit laatste volgt, dat niet alle
verbruikers een voordeel door invoering
van vastrechttarief zullen kunnen genie
ten. Daarom zijn B. en W. er dan ook be
slist tegen, dat een vastrecht-tarief zou
worden ingevoerd ter vervanging
van 'het geldende tarief. Zij meenen, dat
het n a a s t het bestaande behoort te wor
den ingevoerd.
Als vastrecht-tarieven vallen 3 hoofd
groepen te onderscheiden, nl. piek-tarie-
ven, welstands-tarieven en verleden-tarie
ven. De eenvoudigste vorm van vast recht
is het verleden tarief, hetwelk bovendien
voor het bedrijf niet te groot risico mee
brengt. Een nauwgezette overweging
'bracht B. en W. tot de overtuiging, dat
voor Middelburg een verleden-tarief het
meest gewensohte is.
Een prijs van 8 cent, zal beboeren be
rekend te worden. Met nadruk vestigen
zij er de aandacht op. dat het beslist noo
dig is oo'k bij de meer te verkoopen K.
W. U. winst te maken, omdat door 'de
veronderstelde toeneming vs.n verbruik
versterking der netten niej zal kunnen
uitblijven. In verband mot het risico van
hot bedrijf zal het vastrecht-turief voor
eiken verbruiker afzonderlijk door don
hoofddirecteur moeten worden bepaald.
Men kan, alvorens to beslissen, prijsop
gaaf vragen (vrijblijvend). Na enkele ja
ren kan dan worden nagegaan of veran
dering mogelijk is. Er zal verschil moeten
worden gemaakt tusschen een vastrecht
basis voor woningen en con voor andero
ruimten als winkels, kantoren enz.
Voor winkels en klimtoren zal een af
zonderlijke piekmeter dienen te wordon
geplaatst. Gelet op do onzekerheid der
resultaten van het vastrecht-tarief voor
het 'bedrijf, willen B. on W. verklaren, dat
een verlaging van den eenheidsprijs door
hen beslist ontraden wordt, zoolang het
tarief niot ten minste 1 jaar gewerkt
heeft.
Ten slotte stellen B. en W. voor met
ingang van de meter-opneming in do
maand Januari 1931 de verordening te
wijzigen en daar in op te nemen, dat een
z.g. vastrecht-contract kan worden ge
sloten, berekend volgens jaarabonnement.
Dit zal verband houden met één of meer
der volgende factoren: 1. het verbruik
van 1 of meer voorgaande jaren; 2. de
oppervlakte van 't pand of pandgedoallo,
waarop het gebruik betrokking beeft en
3. eventueele andere omstandigheden, die
op 'het verbruik 'betrekking hebben. Voor
dit normale jaarverbruik zal als vastrecht
betaald moeten worden het verschil tus
schen het gewone tarief en 8 cent per
K.W.U. Voorts voor elke K.W.U. meer
8 cent. f I 1
Insectenetende planten.
Vliegenvangertjes.
Tot de merkwaardigste plantengroep
behooren ongetwijfeld de insectenetende
planten, waaromtrent men soms de zon
derlingste verhalen hoort en waarvan
er ook enkele in ons land in 't wild*
groeien, veelal op veenachtige of moo-
rassige heidegronden. Een dezer is hel
Vetkruid of Heivet, Latijnsche naam
Puinguicula vulgaris, betgeen vertaald
„kloine vette" beteokent, Dit interessante
plantje kan ook in de kamor gekweekt
worden on laat zich zelfs gemakkelijk uit
zaad opkweekon. De groote moeilijkheid
is echter dit zuad machtig to wordon,
omdat dit niet in den handel is en men
daarvoor bij do plantenzoekers moot zijn.
Treft men do plantjes don volgenden zo-
mor in 't wild aan, dan loont het de
mooite eenige exemplaren met oen flinke
grondkluit op te nemen.
Het Vetkruid bestaat uit een roset
van kloino, breede, langwerpige bladen,
die zonder bladsteel en met breoden
voet bevestigd zijn aan een onderaard-
sche stengel. De wortels zijn, evenals
bij andero insectenetende planten
heel slecht ontwikkeld. De bloeitijd valt
in Juni en Juli en waar het een overblij
vend plantje is komt het ieder jaar
weer op.
De bladoren zijn met kleine kleverige
klierdragondo haartjes bezet, die, wan
neer ze door oen insect of ander verteer-
baar voorwerp worden aangeraakt, over
vloedig sap afzonderen. Kleine insecten
door de vochtig glimmonde bladeren ge
lokt zijn reddeloos verloren, zoodra ze[f
eenmaal de bladeren met vleugel of pool';
hebben aangeraakt. Dan komen de spal-
klieren in werking en wordt het slacht
offer omgeven door een glashelder zwak"
zuur, dat ongeveer dezelfde werking
heeft als ons maagsap en eiwitachtige
stoffen kan oplossen. Na een korte of?
laflge marteldood sterft het slachtoffer
en worden de verteerbare doelen van het
lichaam opgelost on verdwijnt met het
oplossende sap in het blad. Do onverteer-ri
bare resten blijven achter en worden
door regenbuien afgespoeld. Kweekt men
deze merkwaardige plantjes in de Ka
mer, dan kan men zulks zelf controlee
ren en kleine stukjes vloesch of eiwit
door de plant laten verteren.
Ook onder onze waterplanten wordt
een insectenetertjo aangetroffen en wel
hot Blaaskruid, dat in veenachtige stre
ken in de slooten wordt aangetroffen.
Dit Blaaskruid heeft geen wortels, drijft
ondergedoken onder het water en ver
schalkt heel wat waterdiertjes met haar
blaasjes, welke ongeveer ovaalvormig
zijn. Deze blaasjes zijn door oen door
schijnend en naar binnen draaiend
klepje afgesloten en zoodra een diertje
naar binnen zwemt zit het gevangen en
is ontsnappen niet meer mogelijk. Ook
hier worden de verteerbare deelen van
het lichaam verteerd en blijven de onver
teerbare achter,
Het meest interessant zijn do Amori-
kaansche vliegenvangertjos, die men in
botanische tuinen in warme kassen kan
aantreffen. Deze plantjes hebben op het,
midden van hun zondorling gevormde
bladen drie stiftjes, die bij do minste
aanraking hot blad doen dichtklappen,
waarbij de aan do buitonrandon slaando
tanden ongevoer als do vingors van onn
hand in olkaar kunnon grijpon, Hdt
dichtklappen gebeurt alleen bij 't aanra
ken der stiftjes en niet als men hot ove
rige van het blad aanraakt. Rnakt een
insect tussohen het dichtgeklapte blad
gevangen, of geeft men de plant kloine
stukjes eiwit, of vloesch dan beeft ook
hier via do ontwikkelde sappen eenzelfde
verteringsproces plaats. Na verloop van
een week opent zich het blad weer en Is
het gereed voor een volgende vangst
Raakt men evenwel oen der stiftjes
met een naald of iets derge
lijks aan, dan klapt het blad wel dicht,
1 doch is het na eon dag weer geopend.
f
A -
Directeur
R.
Bijkantooi
Firma F. P. DHU
ve
Braat sch
Onze plattela
langzamerhand
gekomen, dat
heer Braat voo
platteland niets
Komen princi;
de orde dan stelt
de rechterzijde.
Van een ver
schappelijke
esch van de Chr
hij niets hebben
voor zekere bela
op zulk een wijze
niet alleen niets
zelfs meer bedo
terd.
Dit bleek nog
In verschillens
omgeving, zijn
ties op land- en
deringen gehoui
schappelijk hunn
king te brengen.
Deze vergaderi
uiteenloopende ri
den, hebben niet
ken.
Maar wat doei
Hij verleende zij
revolutionaire bi,
hage ,waar werd
die door alle go
wordt afgekeurd,
land- en tuinboi
kan schaden en
tie uit elkaar ger
In het parlei
dezen ongelikten
En buiten het
treden mede mee:
De landbouwb
behartigd ook in
Maar dan niet
Immers het bi:
schaadt.
AGE
Vraagt I
Misbn
werklcosheidsverz
Bij de indienir
verhooging van b
tot verzekering t
van 60 tot 70 mill:
Bondfield in het
dat de schuld van
geveer 600.000 p
ven nu de 55 mil
den, zoodat nier
moesten worden,
voor, het aangevi
millioen te vermi
misbruiken bij he
bleken zouden zijl
De minister on
berale leider, Sir
ook hij den indri
paald gestolen
de perken der we
verloren ging. Si
druk, dat 'n groo
ver in het geheel
gen per week we:
voor de verdere
liet opkomen; de
wonnen worden,
in de eerste plaa
zoeken. Minister
onderzoek te zul
Het conflict
Onmiddellijk g€
in geheel Engel
meer te bestaan.
Slechts de mijr
hebben na 't verb:
delingen met de i
neergelegd. Evenv
ook in Schotland
de staking zal ko:
In alle andere
ff!. I
