DE ZEEUW
TWEEDE BLAD.
PAULS OFFER.
Staten-Generaal
FEUILLETON
Uit de Provincie.
VAN
VRIJDAG 28 NOV. 1930. Nr 51.
TWEEDE KAMER.
RIJKSBEGROOTING 1931.
Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen.
Bij de voortgezette behandeling van de
Onderwijsbegrooting betoogt de heer de
Viseer, Comm., dat de toestand van het
onderwijs getuigt van de verwording van
de kapitalistische klasse. Deze begrooting
is het officieels document van de volks-
verclericaliseering. Spr. dient een motie
in, luidende:
„De Kamer, van oordeel dat de sala
rissen der onderwijzers dringend verhoo
ging behoeven, gaat over tot de orde van
den dag".
De heer Van Poll, R. K., verwijst
voor de communistische onderwijsidealen
naar het boekje van mevrouw Zinovjeff,
volgens hetwelk de kinderen moeten wor
den losgemaakt van hun ouders en de
verwaarsloosde kinderen dan ook 't beste
materiaal leveren om tot bolsjewieken te
worden opgevoed.
Spr. is voor verbetering van de sala
rissen der onderwijzers. De salariskwes
tie behoort thans in de centrale commis
sie voor georganiseerd overleg. Men heeft
de salarissen van 1920 met die van thans
te vergelijken, en dan blijkt, dat de ach
teruitgang over de geheele linie veelmeer
dan 5 pet, zijnde de achteruitgang van
het belastbaar inkomen, bedraagt.
De heer Zandt, S. G. P., acht terug
keer tot bescheidener levensnorm op on
derwijsgebied dringend noodig. Spr. ver
zet zich tegen subsidie aan openbare lees
zalen; daar ligt veelvuldig revolutionaire
en God-onteerende lectuur. Spr. betreurt
's ministers voorstel, dat verhooging van
subsidie aan orkesten betreft.
Wat de moties-Lingbeek en -Groene-
weg betreft, spr. zal daarvoor stemmen.
Door de bedoelde salarisregeling worden
de kloosters zeer bevoordeeld.
De heer Boon, V. B., verklaart, dat
zijn fractie eveneens voor de moties zal
stemmen.
De heer B e u m e r, A. R., zegt, dat zijn
geheele fractie protesteert tegen onnoo-
dige schoolsplitsing. Een andere vraag is
echter, wat daartegen moet worden ge
daan. Men zal de schoolsplitsing moeten
bestrijden, door invloed te oefenen op de
genen, die een nieuwe onnoodige school
willen in het leven roepen.
Het onderwerp, in de motie-Lingbeek
behandeld, raakt in de eerste plaats den
minister van Financiën. De hoofdvraag
is, of er reden bestaat, het element van
behoefte nog meer dan tot dusver in de
salarisregeling op te nemen. In beginsel
heeft spr. daartegen geen bezwaar. Hoe
veel kan op de bedoelde salarissen wor
den ingehouden? En hoeveel onderwijzers
kloosterlingen zijn er? Kan de minister
die vragen niet beantwoorden, dan zoeke
hij een weg om gegevens te verzamelen.
Spr. stemt echter niet voor de motie.
De meeste leden zijner fractie geven hooit
hun stem aan een motie, waarbij aan een
minister opdrachten worden verstrekt, al
zijn ze in den vorm van een uitnoodiging
gesteld.
's Ministers antwoord.
De Min. van O., K. en W., de heer
Terpstra, zegt, dat iedere minister bij
het opstellen van zijn werkprogram re
kening heeft te houden met. de financi-
eele mogelijkheden.
Spr. kan zich het bezwaar van den
heer Zandt tegen subsidieverhooging voor
openbare leeszalen en orkesten begrijpen,
daar hij tegen elk subsidie voor culturee
ls doeleinden is. Dit is echter geenszins
een eisch van het Calvinistische beginsel.
Een regeling van het bewaarschool-on
derwijs als hier verlangd, zou leiden tot
te zware financiëele lasten.
Van spr. is geen voorstel te wachten
Vrij naar het Engelieh.
75). o—
k „Paul is een goed mensch; niemand,
v dan vader en moeder en ik, weten,
hoe goed hij is, vermoed ik."
„Ik weet het ook," fluisterde Isabel.
„Natuurlijk heeft hij zijn gebreken als
wij," ging Johanna voort, „en is boos van
tijd tot tijd, en stug en wat bazig; maar
in zijn hart is hij zacht en gevoelig, en
heel onzelfzuchtig. Er is maar één ding
in zijn leven, waarin hij ons waarlijk ver
driet heeft gedaan, en dat me in zijn
karakter haast ongelooflijk scheen. Maar
ik neem aan, dat iedereen, die zich erg
ongelukkig voelt of zich op de een of
andere manier teleurgesteld ziet, wel
eens iets doet, wat men hem niet ten
volle mag aanrekenen. Toch zou ik er
veel voor over hebben, als Paul „Schijn
en Wezen" niet geschreven had".
„Dat deed hij ook niet," snikte Isabel
door haar tranen. „Hij is veel te groot
moedig en edel, om zulk een onsmakelijk
cynisch boek te schrijven. Het zou hem
zelfs niet lukken, al probeerde hij het."
„Maar als Paul het dan niet geschre
ven heeft, wie deed het dan?"
tot kostelooze toelating op de scholen. Op
de ouders rust allereerst de plicht, voor
de opvoeding der kinderen te zorgen.
Wat de lichamelijke oefeningen betreft,
deze moeten op 1 Jan. 1936 worden inge
voerd.
Kan men zeggen, dat de tijd thans gun
stig is voor verlenging van den leerplicht?
Spr betwijfelt dit ernstig. Is het ook wel
juist om den duur van den leerplicht te
verlengen, teneinde de werkloosheid te
bestrijden? Een geheel nieuw beginsel zou
hierdoor worden geïntroduceerd. Bij den
arbeid in het belang van de ontwikkeling
van de rijpere jeugd is allereerst een taak
weggelegd voor het particuliere initiatief.
Het wetsontwerp inzake bet middelbaar
en voorbereidend hooger onderwijs dient
gewijzigd te worden. Overhaasting is niet
gewenscht.
Over de schrijfwijze van aardrijkskun
dige namen pleegt Spr. overleg.
Spr. had critiek verwacht op zijn cir
culaire inzake de spelling. Hij heeft niet
bedoeld een wetenschappelijk systeem aan
te geven, maar alleen welke afwijkingen
bij examens zijn toegelaten.
Hij heeft zich daarbij beperkt tot die
afwijkingen, die langzamerhand bij het
schrijvende publiek gemeengoed zijn ge
worden.
Het is spr.'s bedoeling, dat de afwij
kingen in de circulaire ook zullen zijn
toegelaten bij de staatsexamens voor
hoofd en onderwijzer.
Met de wenschen ten aanzien van de
tractementen der onderwijzers zal bij een
volgende salarisherziening rekening kun
nen worden gehouden. Een herziening
van die salarissen zou thans met onfeil
bare zekerheid leiden tot een herziening
ook van de ambtenaarssalarissen. De re
geering acht het oogenblik daarvoor nog
niet gekomen.
Wat de moties-Lingbeek en -Groeneweg
betreft wijst Spr. er op, dat de toestand
thans anders is dan toen het pacificatie-
rapport werd opgesteld. Bij een herzie
ning van de salarissen der onderwijzers
kloosterlingen dient niet te worden gelet
op het element der besteding der gelden.
Alleen dient te worden gelet op het ele
ment der behoefte.
Een onderzoek zou kunnen plaats heb
ben naar de vraag, in hoeverre het be
hoefte-element bij alle categorieën amb
tenaren voldoende bij de salarisregeling
tot zijn recht komt. Onder voorbehoud dat
dit niet mag leiden tot een algemeene sa
larisherziening, is de regeering bereid 'n
zoodanig onderzoek te doen instellen.
De algemeene beraadslagingen worden
gesloten.
De motie-Lingbeek wordt verworpen
met 41 tegen 36 stemmen. Voor: de lin
kerzijde, benevens de S. G. P. en de heer
Lingbeek, H. G. S.
De motie-Groeneweg wordt verworpen
met 40 tegen 35 stemmen.
De motie-de Visser wordt verworpen
met 49 tegen 27 stemmen. Voor: de S. D.,
de V. D., de heeren de Visser, G. P. H. en
Floris Vos, M. P.
Bij de af deeling Hooger Onderwijs be
pleit de heer Van Wijnbergen, R.
K., subsidieering van het bijzonder hoo
ger onderwijs, speciaal van de R. K. Uni
versiteit te Nijmegen.
De heer Heemskerk, A. R., vraagt
geen subsidie voor de Vrije Universiteit;
deze moet een geloofswerk blijven. Maar
Prof. Slotemaker de Bruine heeft de zaak
niet zuiver gesteld toen hij zeide: de
Overheid binde de wetenschap niet aan
eenig dogma. Dat kan de Overheid niet.
Elke wetenschap is steeds aan eenig dog
ma gebonden.
De heer Duymaer van Twist, A,
R., vraagt een leerstoel in de homoeopa-
thie aan een der Rijksuniversiteiten.
De heer Slotemaker de Bruine,
G. H., gevoelt meer voor toenadering tus-
schen Chr. historischen, katholieken en
anti-revolutionairen dan voor het accen-
tueeren van verschillen. De christelijk-
historischen zijn tegen subsidieering van
bijzonder hooger onderwijs, omdat zij alle
richtingen en levensbeschouwingen op de
Openbare Universiteit willen vertegen
woordigd zien. Spr. is intusschen diep
onder den indruk van de ontzaglijke of
fers, die de grootendeels kleine luyden
zich voor de Vrije Universiteit hebben ge
troost.
„Ik ben de schuldige," antwoordde Isa
bel nauwelijks verstaanbaar. ,Ik was
verbitterd op mezelf en iedereen, en in
een booze opwelling heb ik dat vreese-
lijke boek geschreven. En toen ik later
zag, hoe de menschen er zich aan erger
den, schaamde ik me, en ik durfde de
schande niet aanvaarden, om als de schrij
ver bekend te worden. En toen reddo
Paul me van de gevolgen van mijn eigen
dwaasheid en heeft mijn straf op zich
genomen!"
HOOFDSTUK XX.
Een langen tijd heerschte er stilzwij
gen; toen zei Johanna zacht: „En na zoo
iets kon je nog twijfelen of hij je lief
had?"
Een snik was Isabel's eenig antwoord.
„Lieve, ik ben heel blij, dat je het me
verteld hebt," vervolgde Johanna, terwijl
ze Isabel zacht over het haar streek,
„het is zoo'n onuitsprekelijke vreugde
voor me te weten, dat Paul zich nooit
zóó vergeten heeft. Maar je mag het aan
niemand anders vertellen; het is nu
Pauls geheim en niet het jouwe."
„O, ik moet; ik moet de heele wereld
vertellen hoe goed Paul is geweest en hoe
Ieeliik en wreed ze hem beoordeeld
heeft."
„Je zult niets doen van dat alles. Als
Paul zijn reputatie als schrijver in de
waagschaal heeft gesteld om jou te spa
ren, dan mag niemand dat geheim open-
Spr. heeft gezegd, dat de wetensehap
noch wat betreft wat het uitgangspunt,
noch wat de resultaten betreft, aan een
dogma moet zijn gebonden. De onderzoe
ker moet gebonden zijn aan eigen over
tuiging en niet aan de overtuiging van
dengeen, die hem benoemt. Spr. begeerde
niemand te kwetsen.
Vandaag komt de Minister aan het
woord.
Avondvergadering.
Blnnenlandsche Zaken en Landbouw.
Aan de orde is de begrooting van bin-
nenlandsche zaken en landbouw voor
1931.
De heer Braat (plattel.) bepleit nog
maals afschaffinng van den zomertijd,
met het oog op de belangen van het
platteland. Hij acht het niet uitgesloten
dat de opvattingen van de Kamer in de
laatste jaren ten aanzien van dit vraag
stuk zijn gewijzigd ten gunste van de af
schaffing, vooral ook met het oog op de
crisis in den landbouw. Spreker dient een
motie in, waarbij de Kamer, van oordeel
dat de crisis den landbouw teistert, in
verband daarmede den wensch van af
schaffing van den zomertijd te kennen
geeft.
De heer Zandt (S.G.P.) steunt deze
motie en sluit zich bij het betoog van den
heer Braat aan.
De heer Bakker (C.H.) acht thans
niet den tijd gekomen om over deze kwes
tie een uitspraak te doen.
Minister Ruys de Beeren-
b r o u c k gelooft dat thans de tegenstel
ling tusschen platteland en steden niet
moet worden verscherpt en verwijst naar
zijn reeds meermalen bekend gemaakt
standpunt; omtrent den zomertijd. Spr.
raadt de Kamer ten zeerste af, deze mo
tie te aanvaarden.
Verder -is lang en breed gesproken
over de relletjes te Maastricht in Juli '29
bij de staking aan de zinkwitfabriëken,
waarbij enkele dpoden zijn gevallen.
Over de schuldvraag was men het vol
strekt niet eens. Wel schijnt vast te staan
dat een deel der politie niet met de noo-
dige tact is opgetreden.
Te 12.40 werden de debatten over dB
punt gesloten.
Bij Kon. besluit is benoemd:
tot Raad van den polder Walcheren,
L. Simonse te Biggekerke.
Bij Kon. besluit is aan Mr J. A. E.
Rink, kantonrechter plaatsverv. in het
kanton Middelburg, eervol ontslag als
zoodanig verleend, onder dankbetuiging
voor de als zoodanig bewezen diensten.
Goes. De A. - R. Kiesvereeniging
houdt vanavond haar 65ste jaarvergade
ring. We zouden dus kunnen spreken
van een kroonjaar. En als een kroonjaar
gevierd wordt is er alFijd meer dan ge
wone belangstelling. De vergadering
wordt gehouden in de Chr. Bewaarschool.
Middelburg. Gisterenavond had eene
commissie uit de deelneemsters en deel
nemers aan den Historischen optocht op
1 'September j.l. het bestuur van „Uit het
VolkVoor het Volk" uitgenoodigd tot
een bijeenkomst in de Schutterszaal in
het Schuttershof.
Namens oie commissie heette de heer
Mr M. G. W. v a n d e r V e u r allen har
telijk welkom en deelde mede, dat de
commissie bestaat uit de heeren Mr Rink,
v. d. Leijé, Mr G. J. Sprenger, Graaf van
Lynden, Jhr Boddaert en spr. Spr. her
innerde aan het gevierde, grootsche feest,
dat schoon van uitvoering en opzet was.
waaraan allen met buitengewoon groot
genoegen terugdenken. Men heeft gelden
ingezameld, waaraan bijna alle leden van
het eere-comité en vele deelneemsters en
deelnemers bijdroegen. Over het geschenk
is vooraf overleg gepleegd met den voor
zitter en vernomen werd, dat de biblio
theek van de Vokszangschool een aan
vulling en een goede bergplaats ten zeer
ste noodig had. Op verzoek van spreker
onthulde de beer Mr. Rink daarop een
fraaie, soliede boekenkast voor het op
bergen van de muziekbibliotheek van de
zangschool.
Een tweede wensch was een goede berg
plaats voor het nieuwe vaandel en thans
onthulde de heer Rink een zware, doel-
baar maken, zonder zijn toestemming-
Begrijp je dat niet? Niets achtte hij van
meer belang dan jou te beschermen;
daarom zou het al heel wreed zijn, zijn
mooie daad te niet te doen in een oogen
blik, dat je geweten ging spreken."
„Maar ik verdien het, dat de menschen
zullen vernemen, hoe zelfzuchtig en laf
ik ben geweest," riep Isabel uit.
„Misschien wel; maar op het oogen
blik vraag ik me af, wat Paul verdient,
niet wat jij verdient, beste kind."
„O, Johanna, kun je me ooit ver
geven?"
„Ik vrees, dat ik het niet had kunnen
doen, toen ik sterk en gezond was, maar
nu is het anders. Ja, ik vergeef je, Isa
bel; ofschoon ik moet erkennen, dat het
niet aan mij ligt om te vergeven, zooals
Paul vergeeft, of lief te hebben, zooals
Paul liefheeft; maar ik kan me in het
minst niet begrijpen, hoe een van jullie
tweeën kon doen, zooals je gedaan hebt
je bent allebei even onbegrijpelijk voor
me. Vertel me eens hoe het gebeurd is."
„Nadat ik met Paul getwist had, was
ik in een erg bittere stemming, omdat ik
dacht, dat hij hard en koud was en me
niet liefhad, zooals ik hem liefhad. Ik
schaamde me, omdat ik meende, mijn
liefde vergooid te hebben aan iemand,
die ze niet wist te waardeeren."
„Ik vrees, dat ik het heelemaal niet
begrijp, maar dat doet er niet toe."
matige kist, waarin hst vaandel geheel
kan uithangen en tegen vocht en ander
bederf is gevrijwaard. Ten slotte 'bood spr.
nog eenige nieuwe zangbundels aan.
Spr. hoopte, dat „Uit het VolkVoor
het Volk" nog menigmaal zulk een feest
zal mogen organiseeren. (Applaus.)
De burgemeester, de heer P. Dumon
Tak, noemde het een bijzonderheid, dat
de vereeniging nog even krachtig is als
vroeger. Spr. huldigt alle deelnemenden
voor hun keurig werk,
De heer W. d e G r a a f, voorzitter van
„Uit het VolkVoor het Volk", wil in
den hee<r v. d. Veur het geheele comité
dank brengen voor woorden en geschen
ken. Ook deze spr. dankt allen, die aan
het feest hebben medegewerkt.. Spr. wees
nog op den grooten financieelen steun,
die van gemeente en burgerij is ontvan
gen en deelde mede, dat na het feest nog
verschillende giften in een eventueel te
kort werden toegezegd, o.a. f 500 van
iemand, die reeds een belangrijke som
had bijgedragen. Het bestuur behoefde
van die bedragen geen gebruik meer te
maken, daar er geen tekort was.
Vlissingen. Voor de afd. Patrimonium
sprak gisteravond in het Militair Tehuis
(Bellamypark) de heer A. de Lange uit
Goes over: „Sociaal Gemeentebeleid".
De voorzitter, dhr de Bruin, opende en
leidde de vergadering.
Dhr De Lange gaf na enkele inleidende
beschouwingen een overzicht van de voor
naamste punten van Patrimoniums Ge
meenteprogram.
Na het referaat volgde een onderhou
dende bespreking. Het laatste dèel der
vergadering werd ook bijgewoond door
de heeren P. G. Laernoes (wethouder) en
Sorel (raadslid). Dhr De Lange beëindig
de de goed bezochte bijeenkomst met dank
gebed.
Kruiningen, Woensdagavond trad voor
de Gerei Jeugd vereenigingen in het goed
bezette kerkgebouw op Ds D. Scheele van
Middelburg, met het onderwerp; Wereld-
ojverwinaars. Spr toekende den gewel
digen strijd tusschen Babel en Jeruzalem
in de personen van Nebukadnezar, den
koning van Babel en de drie jongelingen,
welke niet konden en ook niet wilden
buigen voor het gouden beeld en ten
slotte geworpen werden in den vürigen
oven. Maar bewaard door de wonder
macht Gods, zijn zij weder uit den oven
gekomen als wereldoverwinnaars. De god
van Babel moest in het stof voor den
God van de jongelingen. De Naam Gods
werd verheerlijkt en groot gemaakt. Deze
geweldige strijd tusschen Babel en Je
ruzalem duurt nog met onverminderde
kracht voort. Wij moeten niet buigen
voor den god dezer eeuw. Maar in de
kracht des geloofs strijden den goeden
strijd des geloofs.
Nieuwdorp. Woensdagavond gaf de
Zangvereeniging „Tot nut en genoegen",
onder leiding van den beer J. H. Tam-
rninga, haar uitvoering in de Ned. Herv.
kerk alhier. In grooten getale waren de
menschen toegestroomd en niet ten on
rechte. Eerst zongen de leden van de ver
eeniging 8 liederen, en daarna zong nog
het Goesche dubbel kwartet, onder leiding
van den heer S. J. Tamminga, een acht
tal liederen. Ter afwisseling -speelde de
■heer Melse eenige orgel-solo's. Zeer jam
mer was het, dat niet door allen met -de
noodige aandacht naar deze mooie en
goed gespeelde muziek werd geluisterd.
Alles -bij- elkaar bezorgde de vereeniging
de aanwezigen een mooien avond.
Mellskerke. Woensdagavond werd op
verzoek van enkele leden een vergadering
gehouden in de Chr. school alhier, ter
bespreking „Ziekenhuisverpleging op
Walcheren".
Dhr P. Harpe opende de vergadering
en heette de aanwezige leden en belang
stellenden hartelijk welkom en gaf daar
na het woord aan dhr L. Onderdijk, secr.-
penn. dier vereeniging.
De heer Onderdijk besprak het doel en
de werking der vereeniging. Spr. werd
met aandacht aangehoord, en gaf ruim
schoots gelegenheid tot het stellen van
vragen, waarvan dan ook nog al gebruik
werd gemaakt. Een 12-tal personen gaf
zich als lid op.
Een plaatselijk bestuur werd gekozen
bestaande uit dhrn J. Geschiere, voorz.;
„Begrijp je niet, dat als een man liefde
schenkt, waar ze niet gevraagd wordt, hij
daarmee een recht krijgt op de dank
baarheid van een vrouw en op de sym
pathie van alle anderen; terwijl, als een
vrouw hetzelfde doet, ze verafschuwd
wordt door iedereen?"
„Ik heb het nooit in dat licht bezien,
maar ga voort."
„Toen kwam het denkbeeld bij me op
een boek te schrijven, dat Paul er van
zou overtuigen, dat ik ©en kleingeestig,
harteloos schepsel was, niet in staat hem
of een ander werkelijk lief te hebben.
Het was hellepijn voor mijn trots te den
ken, dat Paul misschien om me had ge
geven, omdat hij me als een goede partij
beschouwde; en ik was van plan de
rollen om te draaien en zijn trots te won
den door hem te doen gelooven, dat ik
al dien tijd slechts met hem gespeeld
had om me te amuseeren."
„Wat een bittere straf voor Paul, voor
de dwalingen van je eigen verbeelding,
mijn beste!"
„Al den tijd dat ik aan het boekiwerkte,
dacht ik slechts aan hem en hoe ik hem
kon wonden en pijn doen. Het kon me
niet schelen of de roman een succes werd
of niet, of dat iemand hem zou lezen
behalve Paul. Maar toen hij verscheen,
verwekte hij nog al opschudding, zooals
je weet, en iedereen sprak er over,"
„Ja, dat herinner ik me,"
A. Komejan, seer. en P. Ha?p&, penn.
Als bode werd benoemd dhr J. de Bcxiijne
alwaar gelegenheid zal worden gegeven
zich als lid op te geven.
Arnemuiden. De arbeider v. D., die eeni-
gen tijd geleden door een auto op den
rijksweg bij Sloedam werd aangereden,
wordt nog steeds in het Gasthuis ver
pleegd, hoewel zijn toestand bevredigend
is. Voor zoover bekend, is men den dader
van deze aanrijding nog niet op het spoor,
O.- sn W.-Souburg. De Christelijke Zang
vereeniging „Soli Deo Gloria" gaf Woens
dagavond een uitvoering. Zeer velen had
den zich opgemaakt om deze bij te wo
nen, zoodat het Geref. Kerkgebouw vol
was met belangstellenden.
De voorzitter, dhr F. Huson, opende met
gebed en een welkomstwoord tot de aan
wezigen, waarna de afwerking van het
ruime programma een aanvang nam.
Eerst zong het koor diverse werker
bekende componisten. Hierna volgde c-?>.
viertal duetten, een 2-tal solo's en één
kwartet. Daarna zong het koor nog een
vijftal nummers.
De vereeniging had zich evenals ver
leden jaar, weer de medewerking ver
zekerd van het strijkorkest onder leiding
van mej. de Hondt uit Vlissingen, ter be
geleiding van verschillende nummers.
Voor en na de pauze gaf dit orkest en
kele nummers ten beste. Zoowel koor als
orkest gaven iets moois te hooren en
het warme applaus vertolkte dit.
Aan een vijftal zangeressen werden
bloemen aangeboden. Ds Spijkerboer ein
digde met dankzegging.
Het was over het geheel genomen voor
de Vereeniging en haar ijverigen direc
teur, dhr de Bu, ongetwijfeld een mooie
avond.
DE UITVOER
VAN LANDBQUWPRODUÜTEN.
Aan het Statistisch Overzicht van den
uitvoer van landbouwproducten over de
maand October en Januari/October 1930,
dat de Nederlandsche Laudbouw-Han-
delskamer iedero maand samenstelt uit
gegevens van het Centraal Bureau vcor
de Statistiek, ontleenen wij het volgende:
In October verlieten meer jongere paar
den ons land dan de maand tevoren. To
taal 606 stuks paarden, ter waarde van
f 199.000 (Sept. 419 stuks). Slachtvee ging
in een grooter aantal naar België. De
uitvoer van fokvee is eveneens toegeno
men. Verlieten toch in Sept. 795 stuks
melk- en kalfkoeien ons land, in October
was dit aantal belangrijk grooter, n.l.
1272 stuks, ter waarde van f 380.000.
Door een geringeren afzet van pluim
vee naar België (79.660), Spanje (19.800)
en Zwitserland (29.796) was ondanks de
iets grootere uitvoer naar Duitschlaud
546.605), de totale uitvoer 677.440 stuks;
ter waarde van f 694.000 geringer dan in
September (716.173 stuks). De uitvoer
van geslacht pluimvee bleef ongeveer ge
lijk aan die der vorige maand.
De uitvoer van versch varkensvleesch
was deze maand iets grooter. De totale
uitvoer bedroeg 2.690 ton ter waarde van
f 2.689.000 (Sept. 1.847 ton).
Door een te geringen export van eieren
naar alle afzetlanden was ook de totale
uitvoeT geringer (Oct. 3152 ton ter waar
de van f f 2.975.000, Sept. 5.536 ton).
Gedurende October was de uitvoer,
zoowel wat betreft de zaaigranen als de
niet-zaaigranen gering
Van de peulvruchten werden groene
erwten ruim 1000 ton en bruine boonen
bijna 1100 ton meer uitgevoerd. Fijne
zaden werden in ongeveer gelijke hoeveel
heden geëxporteerd.
Groot-Brittannië betrok ruim 5000 ton
meer uien en sjalotten.
De uitvoer van kleiaardappelen was
grooter dan in September, n.l. 35.869 ton
ter waarde van f 484.000 (Sept. 14.609
ton), doch veel geringer dan in October
van het vorige jaar. België betrok hier
van de grootste hoeveelheid.
Ofschoon men het boek goed geschre
ven, vond, werd het toch niet mooi ge
vonden en de menschen zeiden allerlei
leelijke dingen over den schrijver."
Johanna knikte; niemand wist beter
dan zij, de leelijke dingen, die er gezegd
waren; maar toch nam ze haar liefkozen
de hand niet van het gebogen hoofd. „En
toen, vervolgde Isabel, „voelde ik een
steeds Stijgende vrees, dat men zou uitvin
den, wie de schrijver in werkelijkheid
was. Ik hechtte zoo aan bewondering
en bijval, dat ik meende niet te kunnen
verdragen, als men over mij ging den
ken, zooals men dacht over den schrijver
van Schijn en Wezen. Ik lag vaak heele
nachten wakker om middelen te verzinnen
ten einde de menschen van het juiste
spoor af te brengen."
„Wel en wat gebeurde er toen?",.
„Op zekeren 'dag, toen ik haast der
wanhoop nabij was, hoorde ik, dat Paul
Lord Robert Thistletown had verleid, dat
hij den naam Angus Grey had aangeno
men. Onmiddellijk begreep ik, wat dat
beteekende, het beteekende, dat de man
dien ik had gewond en beleedigd, zelfs
beter begreep dan ik zelf, wat voor mij
de gevolgen zouden zijn, als ik bekend
werd als de schrijfster van „Schijn en
Wezen"; en daarom beschermde hij mij,
ten koste van zijn eigen letterkundige
reputatie en nam hij mijn straf op zich."
(W ordt vervolgd,)
