Kerknieuws.
De Byb1 in 1111 iI, De Retor»
mierte Schweiger Zeitung bevat een gtuk
over dea bijbelverkoop la Itallö, Vermeld
wordt, dat na do afsluiting van het oon-
cordaat in vele plaatsen de Italiaansche
bevolking: dacht dat de propaganda voor
andere godsdiensten dan de Roomsche nu
ophouden moest. Deze meenin,T. ook bij
de autoriteiten veelszins heerschende,
bracht een sterke belemmering van den
propagandistischen arbeid, ook van den
biibelverkoon. Sindsdien echter is een an
der licht opgegaan. Al de klachten
vonden bij de autoriteiten gehoor
en werden ten voordeele van he'.
bijbelgenootschap beslist, Zoodoende
heeft bet bijbelgenootschap in Italië do
zen arbeid niet slechts weder kunnen op
nemen, maar ook naar Trioolis kunnen
uitbreiden. Merkwaardig is voorts dat er
in Italië een groeiende belangstelling
blijkt van de Roomsch-Katholieken voo-
den bijbel. Het bijbelgenootschap ver
koopt oubliek vele biibels aan Roomsche
nriesters en missionarissen, terwijl zelfs
het Roomsch-Katholieke congres tot ver
breiding van het Nieuwe Testament, ver
leden jaar te Turijn samengekomen, on
geacht het feit, dat de bijbelverkoop in
Italië hoofdzakelijk door Protestanten ge
schiedt, de verbreiding van den bijbel in
Ttalië zeer aanbeval. In 1929 werden in
Italië samen 209.206 bijbels en bijbelgo
deelten verkocht.
Onderwijs.
Gemengd Nieuws.
Berlijnsehe Brieven.
<mm
Wat gespaard bleef. Te Maasniel bij Roermond bestaat nog deze typische kasteel
boerderij, welke uit de 17de eeuw dateert. De voorgevel is nog intact gebleven.
het inzicht gekomen, dat de omstandig
heden voor een algemeene staking bij den
dag ongunstiger waren geworden, zoodat
het daarom beter was, op het behoud van
de bedrijfsgemeenschap te letten, dan ter
verkrijging van een grootere winst veel
risico te aanvaarden."
Dat is dus het resultaat van vele jaren
bedrijfsorganisatie. Machtsverhoudingen
„und bist du nicht willig, so brauche ich
Gewalt." Is het een wonder, dat de voor
zitter van de Federatie van Werkgevers
bonden in het Boekdrukkersbedrijf in het
orgaan dezer Federatie zegt, dat er in
deze dagen zeer ernstige vragen gerezen
zijn, waaronder de vraag of het wensche-
lijk en mogelijk zal zijn op den duur naar
een bedrijfs- en tariefsgemeenschap te
blijven streven en dit te verwezenlijken.
NIET VREEZENI
Wij lezen in de Standaard:
Een vriendelijk lezer zendt ons een
fcantteekening bij' den slotzin van ons
artikel van Donderdag j.l., waarin wij de
houding der S.D.A.P. inzake de lands
verdediging bespraken. Wij schreven: wij
zullen allen met beving, maar zonder
eenige navraag zelfs moeten afwachten,
wat op zulk een moment over het lot van
ons vaderland door de S.D.A.P. wordt
beslist.
De lezer zegt. Van vrees onzerzijds
mag hier geen sprake zijn.
Al zeiden de sociaal-democraten ook:
Gij kunt op ons rekenen, dan zou er wei
nig veranderen. Een revolutionaire partij
ds een rietstaf gelijk, die de hand door
boort van wie er op vertrouwt.
Vrees voor revolutionaire dreigementen
is zonde. Wij moeten bidden en strijden
en gelooven, maar niet beven.
Wij stemmen hiermede volkomen in.
De kracht van het geloof moet inzonder
heid in gevaarlijke dagen hierin uitkomen,
dat de belijder zijn roeping vervult zon
der vreezen, vertrouwende op den Drie
eenigen God, Die regeert.
De slotzin, waarop de critiek viel, was
dan ook slechts ironisch bedoeld. Wij tee
kenden daarin de houding, die de S. D.
A. P. al haar tegenstanders wil doen in
nemen. Bevend voor haar geweldige
woorden, zelfs niet het recht of den moed
hebbend om navraag te doen naar wat
over ons zal worden besloten. Zoo zou de
revolutionair het graag willen, wiens
grootste kracht is zijn groote woord. Er
is in wezen geen maehteloozer partij dan
de sociaal-democratie. Maar krachtig is
zij in woorden. Of, liever gezegd, in ge
luid.
En ook daarom reeds behoeft er onder
ons geen vrees te bestaan, indien wij maar
niet ons getuigen tegen haar vergezeld
doen gaan van een meer of minder over
nemen van hare ideeën.
Het verschijnsel zou niet ondenkbaar
zijn van menschen, die al maar roepend:
wij vreezen de revolutionaire partij niet
in wezen wijken, prijsgevend hun be
ginselen, stuk voor stuk.
Wij zien thans toch, hoe ook in onze
partij dingen worden toegejuicht of goed
gevonden, die in hun wezen geen andere
gevolgen kunnen hebben dan de onder
mijning der fundamenten van het leven.
Wij denken nu bijv. aan het meegaan met
de manie van het geneeskundig toezicht
op de school, dat weer een gevaarlijke
stoot is tegen het gezin en de verantwoor
delijkheid der ouders. Daarom moeten wij
toch weer gedachtig zijn aan het woord:
welgelukzalig hij, die geduriglijk vreest.
Er is reden, om de revolutionaire 'be
ginselen te vreezen, omdat het menschelijk
hart van nature revolutionair is.
Maar dat is heel iets anders dan vrees
voor menschen. Want de profeet Jesaja
noemt deze vrees voor menschen een ont-
eeren van God. Ik, Ik ben het, die u
troost: wie zijt gij, dat gij vreest voor den
mensch die sterven zal, en voor eens men-
schenkind, dat hooi worden zal, en ver
geet den Heere, Die u gemaakt heeft, die
de hemelen heeft uitgebreid en de aarde
gegrond heeft.
Maar de Psalmist zegt: Ik vertrouw op
God, ik zal niet vreezen: wat zou mij de
znensoh doen?
Peremptoir examen.
Beroepbaar. De classis Hallum der
Geref. Kerk, heeft praeparatoir geëxa
mineerd en met algemeene stemmen be
roepbaar verklaard dhr J. R. Sybrandy,
Van Breestraat 173, Amsterdam-Z.
MIDDELBURG. Gisterenavond zijn tot ouder
ling der Geref. Kerk alhier gekozen de heeren:
J. Hage, G. W|. Graafhuih, P. Itorteknie, R.
v. d. Welle, A. M. Goote en P. Dekker en
tot diaken de heeren L. Janse, J. Leijnse,
K. Schout en C. de Wlolff.
Algem. S y n. Comm. der Neder 1.
Herv. Kerk. III. De Raad van Beheer
heeft aan de Synodale Commissie bericht,
dat in een tweetal gemeenten een predikant
is beroepen en in zijn dienstwerk is bevestigd,
zonder dat aan de bepalingen van het regle
ment voor de predikantstraktementen was vol
daan. Eesloten wordt aan de classikale bestu
ren te berichten dat zij, vóór het verleenen
van approbatie, zich béhooren te overtuigen,
of aan de verplichtingen ten opzichte van
de centrale kas is voldaan. Tevens zal aan da
betrokken classikale besturen worden opgedra
gen, te zorgen, dat alsnog de achterstallige
gelden in die kas worden gestort.
De Federatie voor Dierenbescherming heefl
tot de synode een verzoek gericht betreffende
het houden van een bepaalden „dierendag"
Dit verzoek wordt voor kennisgeving aange
nomen.
De president deelt, in opdracht van da
Commissie voor het onderhouden van betrek
kingen met buitenlandsche kerken, mede dai
deze commissie gaarne steun zou zien verleend
voor eenige met name genoemde doeleinden
Op zijn voorstel wordt besloten voor een
protestantsche kerk te Abazzia in Italië een
bedrag van f 200 beschikbaar te stellen.
Een gemeente in Gelderland heeft gevraagd
om verlaging van het quotum. Alvorens dit
verzoek b(j de Algemeene Synode over t«
brengen, zal de synodale commissie het advies
inwinnen van de kerkelijke besturen.
Ook de gemeente Maasland heeft verlaging
van het quotum gevraagd. Het is echter ge
bleken, dat deze gemeente geen bezwaar tegen
do verhooging heeft ingebracht, toen de termijn
voor het indienen van bezwaren openstond
De synodale commissie houdt zich gerui-
men tijd bezig met het kennisnemen en over
wegen van stukken welke betrekking hebben
op de z.g. kerkelijke questie te Oude- en
Nijehome. Besloten wordt op grond van de
artt. 70, 2o en 73 van het algemeen regle
ment aan het classikaal bestuur van Heeren
veen inlichtingen te vragen over de door het
bestuur gevolgde gedragslijn.
De pensioenraad heeft bericht, dat hij bereid
is het beheer en de administratie op zich te
nemen van de op te richten „kas tot aan
vulling van het Rijks-emeritaats-pensioen".
Na de Zendingsweek. Het Zen
dingsbureau te Oegstgeest schrijft ons:
De Zendingsweek is voorbij en de eerste
financieel© uitkomsten daarvan worden open
baar. Tot heden 18 November is er
uit dezen hoofde f 75.000 ontvangen, terwijl
er aan andere bijdragen in November een be
drag van f 10.000 is ingekomen. In de beide
vorige jaren is er in deze maand ongeveer
f 200000 samengebracht. Zal er ook dit jaar
eenzelfde resultaat mogen worden verwacht,
dan zal er in de tweede helft van 'deze maand
dus nog meer moeten inkomen dan in de eerste
helft. En ook de inkomsten in de maand
December zullen dan niet bij de geraamde
behoeften mogen achterblijven.
Beroepenregen. In de gemeente
Polsbroek heeft zich een commissie gevormd,
die ds H. Rjjnsburger, Ned. Herv. predikant
aldaar, omdat hij binnen een half jaar voor 13
beroepen bedankte, als bewijzen van erkente
lijkheid een couvert met inhoud en andere
geschenken heeft aangeboden.
Staat en Kerk in Pruisen. Wij
lezen in de Duitsche kerkelijke pers, dat het
afsluiten van een Evangelisch concordaat tus-
schen Pruisen en de Evang. Kerken in die
landen op groote moeilijkheden stuit. De groot
ste moeilijkheid zou zijn, dat de Pruisische
regeering het recht van veto verlangt tegen
de bezetting van da hoogste kerkelijke ambts-
Biezelinge. Benoemd aan de Herv.
Chr. School alhier als onderwijzer, dhr
P. Taal uit Middelburg.
School gesloten: Geen onder
wijzers: Aan de u. 1/ o. school te Medemblik
waaraan twee leerkrachten verbondon waren,
zijn ook twee vacatures. Nu de pogingen om
die vervuld te krijgen tot dusverre zijn mis
lukt, is de school 15 dezer gesloten.
Vreemde woningkwes
tie. Te Terheijde a. Zee doet zich bij
de algeheele saneering van bet dorp een
eigenaardige woningkwestie voor, welke
gisteren zelfs aanleiding is geworden tot
ontslag van enkele metselaars.
Bij den herbouw van het oude dorp
moeten alle oude krotten gesloopt worden,
waartoe aan de bewoners de nieuwe wo
ningen worden verstrekt. In één dier krot
ten woont echter een oude vrouw, die tot
geen enkel beding geneigd is haar oude
woning te verlaten, alhoewel men haar
reeds vele malen daartoe gemaand heeft.
Een nieuwe woning kan men haar om
verschillende redenen niet toestaan, zoo
dat men voor 't geval kwam, dat de nieuw
bouw geen voortgang kon hebben, zoo
lang de vrouw haar standpunt bleef in
nemen, een standpunt, dat zij schijnbaar
niet prijs wil geven.
Als gevolg van deze handeling men
kan de vrouw volgens de Woningwet niet
op straat zetten zoolang geen andere be
huizing is aangewezen moest het werk
in een gedeelte van het dorp worden ge
staakt en zijn enkele metselaars ontsla
gen.
Van hooger hand wordt thans getracht
de zaak tot een goede oplossing te bren
gen.
Na 22 jaar de spraak te
rug gekregen. Te Ouddorp (N.-H.)
was de 50-jarige Mej. M. Vennik sedert
27 jaar lijdende aan een zenuwziekte, met
het gevolg, dat zij ongeveer 22 jaar ge
leden haar spraak verloor. Gisteren werd
de vrouw zóó door maagkramp gekweld,
dat zij een luiden kreet van pijn uitstiet.
Het bleek, dat zij haar stem terug gekre
gen had. Hoewel zij langzaam en moei
lijk sprak, was de vrouw duidelijk te ver
staan.
D'e brutale aanranding te
Stamporsgat. Het onderzoek, dat de mare
chaussee te Oudenbosch heeft ingesteld naar
aanleiding van de aanranding, die onder Stam
persgat zou zijn gepleegd op den veekoopman
S. v. d. M. uit Dinteloord, heeft uitgewezen,
dat van deze heele geschiedenis geen woord
Gevaarlijke vrouwen. Gisteren
zijn aangehouden twee vrouwen, beide naai
sters, die bij een dame in de Molenstraat te
Den Haag aanbelden en toen deze de deur
opende, een flesch met geest van zout haar
toe wierpen. Gelukkig werd de dame door de
gevaarlijke vloeistof niet geraakt, doch bleef
de aangerichte schade beperkt tot den looper
in de gang.
Rattenplaag te Coevorden. In
de gisteren gehouden vergadering van den
gemeenteraad van Coevorden heeft de heer
Pieters geklaagd over den geweldigen last,
welken de burgerij in het stadsgedeelte van
deze gemeente ondervindt van het groote ge
tal ratten. Indertijd hebben B. en WL al
eens tegen betaling een serum beschikbaar
gesteld, dat ziekte onder de ratten veroor
zaakte, maar van deze aanbieding werd geen
ruim gebruik gemaakt. De heer Pieters drong
er dan ook op aan om van gemeentewege de
bestrijding van ratten te organiseeren en zoo
mogelijk deze schadelijke dieren te verdelgen.
B «en WL hebben toegezegd na te zullen
gaan of van gemeentewege iets gedaan kan
worden tegen de rattenplaag, waaraan zij toe
voegden er ten volle van overtuigd te zijn
dat de inwoners veel last van de ratten
ondervinden, vooral ter plaatse waar pakhui
zen en magazijnen staan.
Het regent, het regent. Dan zijn de buitenwegen dik bemodderd. Doch geen nood,
Met stevige schoenen aan en een flinke cape om gaat het klos klos huis toe.
Gezonken. Bij Lage Zwaluwe is hel
molorvaait .ig, g^ad n m t sukerbLt n, grool
90 ton, van schipper B. van Keulen uit Made,
onder de Noorden wal nabij Jacomjjnplaat op
het Hojlandsche Diep vol water geloopen en
gezonken. De schipper met zijn knecht konden
zich in de roeiboot redden.
Auto te water. De bestuurder
verdronken. Gisteravond omstreeks 11 uur
is de auto van den heer E. van Dam te
Aduard aan de Noorderhaven te Groningen
door onbekende oorzaak te water gereden.
In den auto zaten behalve de heer van Dam,
die stuurde, mej. Betsy Smit, eveneens uit
Aduard. De sergeant G. J. Wiormeesler, te
Groningen in garnizoen, had juist even voor
het ongeluk gebeurde den auto verlaten, om
zich naar huis te begeven. De auto is daarop
doorgereden, echter zonder de bocht te nemen,
om over de brug te komen, maar recht uit te
water. Het gelukte aan de toegeschoten voor
bijgangers mej. Smit nog levend aan den
kant te brengen. Met den heer v. Dam was
het een moeilijker geval, zoodat de politie
en brandweer er bij te pas kwamen. Eerst
een half uur na het ongeluk werd zyn lijk
opgehaald.
.De auto is door da brandweer op het
droge gebracht.
BERLIJN VERANDERT VAN
GEDAANTE.
Dezer dagen is mij iets zonderlings
overkomen. Ik word opgebeld door
iemand, die sedert jaren onze christelijke
pers met aandacht volgt. Zijn bijzondere
opmerkzaamheid volgt alles, wat met
Duitschland samenhangt. Hij woonde reeds
enkele maanden in Berlijn en wilde nu
met mij pens van gedachten wisselen.
Ik had hier niets op tegen, en ontving
mijn weetgierigen Landgenoot op het kal
me theeuurtje. Het bleek een stevige Fries
ta zijn. Ik was op mijn quivive en liet
hem vertellen, wat hij op zijn hart had.
Meneer, aldus redeneerde hij, ik lees uw
werk met groote waardeering. U schrijft
vlot en voor iedereen begrijpelijk, 't Wil mij
toeschijnen, dat u nogal optimistisch van
natuur bent. U hangt met uw hart aan
Berlijn 'en weet de sympathie uwer lezers
voor het Duitsche volk te winnen.
Ik voelde mij door deze uiteenzettingen
weliswaar zeer gevleid, maar had niette
min het gevoel, dat dit pas een inleiding
was en liet dus mijn bezoeker aan het
woord: „Leest men uw artikelen, dan zou
men bij ons zeggen, dat het er in Duitsch
land nog niet zoo slecht uitziet. Dat
bracht mij op de gedachte, er zelf eens
een kijkje te gaan nemen en ik pakte
mijn koffer, nam een kaartje naar Berlijn
en zit nu hier. Eerlijk gezegd ik ben
hitter teleurgesteld. Ik had mij de zaak
gansch anders voorgesteld. Het leven is
hier peperduur, de zaken gaan slecht en
men hoort iedereen steen en been klagen. I
Leest men de Duitsche kranten, dan staat
men versteld van de hatelijkheid, waar
mede politieke tegenstanders elkander te
lijf gaan en wandelt men langs de straten,
dan loopt men overal gevaar in een klop
partij verzeild te raken. Vindt u dat zoo
aantrekkelijk
Ik schoot in den lach, en vroeg op den
man af: „Bent u hier gekomen om zaken
te doen?" Mijn landgenoot keek verrast,
dacht even na en zeide: „Maar meneer,
wat heeft dat nu ermee te maken?" Ik
hield echter vast en stelde vast, dat per
soonlijke zakelijke teleurstelling hier van
beslissenden invloed was geweest. Hij was
in relatie getreden met een groot bedrijf
wilde hiermede zaken doen en moest vast
stellen, dat de kansen hiertoe niet bijster
groot waren. Natuurlijk was zijn teleur
stelling mij nu volkomen duidelijk. Ik gaf
hem den goeden raad, zijn gewijzigde
zienswijze omtrent Berlijn en de Duitsche
toestanden per ingezonden stuk aan onze
pers door te ceven aan onze lezers. Maar
nu lachte mijn Friesche landgenoot zelf
en hij achtte het Jjeter, om nog eerst eens
met zichzelf overleg te plegen. Ik volgde
zijn voorbeeld en liet mijn gedachten over
het werk van tien jaar heenglijden. Ik
deed dat op 'n lange wandeling door Ber
lijn. Hoe gemakkelijk zou 'tmij vallen u
een sombere beschrijving te geven van 't
vele, dat hier nu nog, twaalf jaar na den
oorlog, deprimeerend op den vreemdeling
werkt. In de drukste straten van het cen
trum ziet ge leegstaande huizen en win
kels, welke „sofort zu vennieten" zijn
Vóór den oorlog werd er om zulke win
kels gevochten. Veel meer dan vroeger
wordt ge lastig gevallen door bedelaars
en begint ge met een doorsnee-burger een
gesprek, dan zal hij tien tegen een over
de algemeene „Notlage" spreken. Wan
delt ge Unter den Linden naar het
Schloss en den dom, dan is het niet uitge
sloten, dat pv bij de universiteit de schu-
po met een gummiknuppel in de hand ziet
staan, cereed, om de vechtende studenten
op de binnenplaats uit elkaar te ranselen.
Het kan* ook voorkomen, dat brullend j
nationaal-socialisten of communisten de
winkelvensters trachten in te gooien en
vooral des avonds moet ge er op let
ten, dat ge niet in wijken verdwaald
raakt waar <*e nog nooit geweest zijt,
want de kans op politieke schermutselin
gen is groot. Vergelijk 'ik echter het Ber
lijn van tien jaar geleden met het Ber
lijn van thans, dan sta ik verbaasd van
zijn enormen vooruitgang. Het verkeer Is
uitstekend geregeld, den vreemdeling staat
op drukke punten een beleefde verkeers
agent tot het verstrekken van iedere ge-
wenschte informatie ter beschikking, het
wandelen langs breede geasphalteerde
straten is een genot en juist de verzwakto
koopkracht heeft de winkeliers genood
zaakt, door scherpe concurrentie hunne
etalages tot 'n attractie te maken. De bin-
nenlandsche verdeeldheid, waarover wij
zoo het hoofd schudden, is een logisch ge
volg van de omwenteling, welke door
's keizers ontijdig heengaan van het sterk
staande keizerrijk een zwak staande re
publiek maakte. Dit is een interne aan
gelegenheid, welke de Duitscüers onder
elkaar hebben uit te vechten. Wij behoe
ven ons er dus niet druk over te maken.
Tijdens deze filosofische beschouwin
gen geef ik mijn oogen goed den kost. Ik
stel vast, dat Berlijn van gelaat verandert.
Het neemt een andere gedaante aan. Het
wordt opmerkelijk schooner. Monumen
tale gebouwen werden in het westen der
stad voltooid. Reeds een wandeling door
de Potsdammer Strasse doet utwee enor
me gebouwen opvallen, het eene van Loo
ser Wolff, een cigarettenfabriek, waar
bij meerdere landgenooten sedert jaren
gevestigd zijn, het andere een paleis van
Kathreiner-Kaffee. Wandelt ge over den
Fehrbelliner Platz naar de Ruhr strasse,
dan komt ge voor de Reichsversiche-
rungsanstalt te staan, een der fraaiste ge
bouwen in modernen still. Het is van
enorme dimensies en telt tien etages. Op
zijn naaste omgeving werkt het drukkend
door zijn enorme hoogte. Het. potsierlijke
Russische kerkje met zijn vijf ongemoti
veerde torentjes doet hierdoor nog vreem
der aan dan eertijds. Het Rijksgebouw is
in zakelijken stijl en maakt een door en
door solieden indruk, stellig ten gunste
van het sociale verzekeringsbedrijf. De
architecten Georg Reuter, Braun en
Gunzenhauser hebben hier practisch en
waardevol werk geleverd. Ik telde aan een
der zijvleugels 23 vensters, waaruit men
de breedte van het gigantisch aandoende
gebouw kan afleiden. Men vertelde mij,
dat hier niet zooals ik veronderstelde
een paar duizend ambtenaren werk
vinden, maar dat er voornamelijk afge-
loopen verzekeringskaarten en acten be
waard worden.
Aan den Breitenbachplatz heeft Bruno
Taut in gansch anderen stijl het Reichs-
knappschaftshaus neergezet. Hier raken
Wilmersorf, Steglitz, Friedenau en Ze-
hlendorf aan elkander en men kan aan
het gansche plein merken, dat de ge-
wenschte eenheid ontbreekt. Het romme
lig aandoende plein werkt niet ten gunste
van het schoone nieuwe gebouw. Hier
valt nog veel te verbeteren en door ver
scherping van controle kan de bouwcom
missie der stad Berlijn een radicale „Um-
gestaltung" van den Breitenbachplatz be
gunstigen. 't Bouwen op de drukke ver
keerspleinen moet niet aan iedere wijk
der stad worden overgelaten, maar in
overleg met de magistraat van Gross-
Berlin geschieden. Hierdoor zal de een
heid der wereldstad worden bevorderd.
De Breitenbachplatz kan in dezen een
voorbeeld nemen aan den Reichskanzler-
platz, waar professor Poelzig in den hem
eigen stijl het nieuwe Funkhaus neer-
zette.
Zelfs voor Berlijn, dat in Europa als
jongste metropolis in menig opzicht naast
Parijs en Londen genoemd kan worden,
beteekent dit vonkhuis een formidabele
prestatie. De lengte van het front be
draagt 156 M. en juist door deze perma
nente lengte trekt het reeds uw aan-