No. 41
Maandag 17 November 1930
45e Jaargang
Dagblad voor de Provincie Zeeland
HBndriksB Co's Bank H.V. Soes
PAULS OFFER.
Buitenland.
4% leening PROVINCIE ZEELAND
7.
BANK-ASSOCIATIE,
Belangrijkste Nieuws.
COUPONS EN LOSSINGEN
Binnenland
Uw Inschrijvingen op de
8 au 2 /o
worden aangenomen bij de
ALLE
per 1 NOVEMBER vervallende
worden verzilverd door
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes.
Tel.: Redactie en Administratie No. 11.
Postrekening No. lii55,
Bijkantoor te Middelburg.
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. No. 250.
ve Zeeuw
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs;
Per 3 maanden, franco per post, f 3.
Losse nummers
S 0.05
Pr IJ s der AdvertentiSn:
14 regels 11.20, elka regel meer 30 et.
Bij abonnement belangrijks korting.
DE REGEERING EN DE LANDBOUW.
Bij de algemeene beschouwingen over
de Staatsbegrooting heeft de heer v. d.
Heuvel namens de A.-R. Kamerfractie het
woord gevoerd en namens deze frac
tie op de Regeering aandrang uitgeoe
fend om spoedig door ingrijpende maat
regelen eenige verlichting te brengen in
de ernstige gevolgen van de crisis, welke
op dit oogenblik de akker- en tuinbouw
bedrijven in zoo hevige mate teistert.
Gevraagd werd op korten termijn de
volgende maatregelen te nemen:
„In de eerste plaats vrachtverla
ging voor de tuinbouwproduc
ten. Bij hoofdstuk IX hoop ik terug te
komen op de naar mijn meening funeste
vrachtenpolitiek van de Nederlandsche
Spoorwegen. Nu noem ik dit echter reeds,
omdat het een zaak is voor de geheele
Regeering. Ik wijs er op, dat de vrach
ten zoo hoog zijn, dat het vervoer uit de
tuinbouwcentra naar de grens een
vrachtprijs vordert, die niet zelden be
draagt meer dan 50 pet. van de waar
de van het geheele product. Het is onbe
grijpelijk, dat de Regeering niet inziet,
hoe doodend dit voor de export-mogelijk
heid is, te meer, omdat de beide landen,
waarmede wij, wat onze tuinbouwproduc
ten betreft, moeten concurreeren, n.l.
Duitschland en Italië, behalve allerlei an
dere beschermingen ook nog zeer belang
rijke vrachtreducties verleenen.
In de tweede plaats is noodig krach
tige hulp te verleenen voor de aard-
appelmeelindustrie. De industrie
aardappel is de belangrijkste cultuur van
de veenkoloniën. Deze cultuur heeft een
onmogelijken kamp te voeren met de
sterk beschermde Poolsche en Duitsche
producten. Het Duitsche product komt
op de wereldmarkt met niet minder dan
12 R.M. bescherming. De lage prijzen en
de onverkoopbare voorraden, nu reeds
twee oogsten, maken den toestand on
houdbaar, mede doordat het andere in die
streken geteelde product, n.l. de rogge,
ver beneden den kostprijs verkocht moet
worden.
In de derde plaats is steun aan de
suikerbietenteelt noodzakelijk en
ik geloof niet, dat behoeft te geschieden
hetgeen de Minister in de Memorie van
Antwoord aanbeveelt, n.l. te wachten op
de werking van - het compenseerend in
voerrecht, omdat de werking daarvan
volkomen bekend is, maar door de daar
na ingetreden prijsdaling is het effect
daarvan wederom verloren gegaan.
Wie eenigszins bekend is met den toe
stand, weet, dat de suikerprijs op het
oogenblik lager is dan zij sedert 1850 is
geweest. Wie eenigszins bekend is met
den toestand, weet, dat bij de huidige
suikerprijzen een iets beteekenende teelt
uitgesloten geacht moet worden. Bij de
meeste coöperatieve fabrieken zijn reeds
voorstellen aanhangig om de leden van
den leveringsplicht vrij te stellen, ter
wijl de gaping tusschen suikerprijs en
benoodigden bietenprijs zoo groot is, dat
ook de Centrale Suikeimaatschappij geen
bieten zal kunnen contracteeren. Ook de
FEU IL L ETON
Vrij naar het Engelsch.
65.) o—
„Hebben ze dat niet altijd?"
„Niet als ze in oorlogskleuren zijn;
kale hoofden en zijden sokken zijn een
erg ],uchtige dracht dunkt me zoo; net
als een kandelaar die ,aan beide zijden
is aangestoken".
„Je bedoelt, die aan beide .einden uit
is", verbeterde lord Wrexham serieus.
„Juist, zoo is 't, je hebt altijd gelijk",
antwoordde Isabel, di|e de correctie wel
naar den letter, doch niet naar den geest
gedwee aanvaardde. „Wat een mooi ge
zicht hé, die zaal zoo?" Ze was ongedul
dig in afwachting van de komst der Ko
ninklijke familie.
„Ongetwijfeld. Ze is zoo goed van1 ver
houding, dat men haar niet te groot of
te klein kan vinden".
„O, ik bedoel niet de looaliteit, waar
we in zijn, maar al die schitterende toi
letten en1 uniformen zoo bij elkaar. En
iedereen is hier, iedereen:, die iemand
is, tenminste".
,Nu ben je niet heelemaal accuraat
Isabel. Je weet, dat sommigen zijn uit go
uoodigd voor het tweede concert en het
eerste bal, inplaats van zooals wij voor
andere producten zijn niet loonend, maar
bij de keuze van twee niet loonende pro
ducten kiest men niet een product, dat
f300 per H.A. aan arbeidsloon en kunst
mest kost en bruto dit nog niet op kan
brengen.
Zonder verder commentaar vraag ik de
Regeering, of zij zich verantwoord acht
een industrie en teelt, waarbij voor ruim
20 millioen aan arbeidsloon is betrok
ken, stop te moeten doen zetten.
Deze drie dingen zullen geld kosten.
Indien de spoorwegen hun tarieven niet
willen verlagen, zal door de Regeering
een toeslag-gegeven moeten worden; dit
zal misschien een millioen kosten. Het
geen voor het aardappelmeel noodig is,
zal ook 2 k 3 millioen kosten en voor
de suikerbieten zal zeker 8 millioen noo
dig zijn. Dit alles zal dus bij elkaar 11
12 millioen kosten."
Ik weet, aldus eindigde Spr„ dat het
geen door mij gevraagd wordt, op zich
zelf niet weinig is, maar wel is het wei
nig in vergelijking tot hetgeen in het
buitenland aan steun wordt genoten, dal
het weinig is, als gelet wordt op het enor
me gat, dat in hetbedrijf is geslagen,
weinig ook, als men Iet op de groote be
langen, welke er mede gediend worden.
Ten aanzien van de beetwortelcultuur
zou ik willen opmerken, dat het steunen
van deze industrie zeer waarschijnlijk
aan werkloozenuitkeering grooter bedrag
zal vorderen, dan noodig zou zijn om
deze teelt in stand te houden. Ik zou de
Regeering willen waarschuwen in deze
niet te voeren een te roekelooze politiek
met onze plattelandsbevolking, en dat
men deze, die over het algemeen een stut
is van het gezag, niet tot. wanhoop moet
brengen. Over eenige jaren is misschien
het zaad van den klassenstrijd gerijpt tot
communistische vrucht en dan zal alleen
een gave plattelandsbevolking in staaf
zijn het gezag te steunen, indien dat
noodig mocht zijn.
Overlading der Hoogescholen.
Blijkens de Hoogeschoolstatistiek zijn
er in 1930 ruim 132.000 studenten aan de
Duitsche hoogescholen ingeschreven. In
1914 waren er: 77.000; in 1925: 89.000;
in 1929: 123.000. Het aantal vrouwelijke
studenten is van ongeveer 4200 gestegen
tot 19.000.
Er bestaat op het oogenblik een over
lading van de hoogescholen, welke bijna
alle academische beroepen voor de eerst
volgende jaren bedreigt met een veel te
groot aanbod van arbeidskrachten.
De DO X te Bordeaux.
Volgens bericht uit Bordeaux is de
DO X daar aangekomen.
Een bestuurbaar luchtschip van de ma
rine, dat is uitgegaan om te zoeken naar
de DO X, toen men zonder bericht omtrent
het vliegschip was, is tengevolge van gas-
verlies, bij Neuville sur Soudre bijna vol-
het eerste concert en het tweede bal.
Ik ben er nog niet achter, hoe de lord
kanselier dat alles regelt, want er schijnt
niet de minste voorkeur te zijn voor den
een of den ander."
„Misschien gaat het alphabetisch," op
perde Isabel verstrooid, terwijl ze den
ingang van de zaal in het oog hield.
„Dat zou wel mogelijk zijn; dat is altijd
een goede oplossing bij massa-aangelegen
heden. Maar neen," ging hij voort en zijn
gelaat drukte verlegenheid uit ,.dat is
onmogelijk, want ik ben uitgenoodigd voor
het eerste concert en mijn naam begint
met een W."
„Maar er is toch geen enkele reden,
waarom het alphabet voor de verandering
niet eens met een W. zou beginnen en
met een V eindigen, inplaats van dat
afgeleefde AZ-systeem," zeide Isabel
•boosaardig.
Lord Wrexham's verlegenheid nam toe.
„Het lijkt me heel ongewoon, en ik zie
niet in, wat voor voordeel het zou "ge
ven."
„Het zou een hervorming beteekenen,
nietwaar, en dat is toch altijd een voor
deel heb je gezegd?"
Lord Wrexham's gelaat ontspande zich.
„O, je hebt me er weer tusschen geno
men, zie ik," zeide hij, goedgehumeurd;
en na een oogenblik nadenkens, barstte
hij in lachen uit. „Dat was een goede
mop, Isabel wat een grapl Om het
alphabet met een W te beginnen bij wjjze
van hervorming. Kapitaal! Kapitaal! En,
komen vernield. Twee officieren werden
daarbij ernstig verwond.
In verband met de moeilijkheden, die
het Dornier-vliegtuig vooral van zijn mo
toren ondervindt, wordt in sommige
Fransche kranten met wantrouwen het
voortzetten van de reis aangezien.
Wanneer onder deze omstandigheden
de tocht naar Amerika toch wordt onder
nomen, zou een mislukking hier geen
verwondering baren.
Vreeselijke gruwelen in China.
Uit Canton wordt gemeld, dat de roo-
de troepen, die de vorige maand Kianfoe
innamen en een aantal priesters en kloos
terzusters gevangen namen, de vorige
week door de regeeringstroepen uit Kian
foe werden gedreven.
De roode troepen namen de vlucht naar
het Zuiden. Zij bevinden zich thans in
de nabijheid van Kiangsi op de grens van
Eoekien. Zij zijn in totaal 20.000 man
sterk.
Op den terugtocht passeerden de roode
troepen Hsingpoe, dat zij in brand sta
ken, en waar zij in enkele uren 2000 man
nen, vrouwen en kinderen vermoordden.
2000 huizen staan daar in brand en 5000
inwoners werden weggevoerd als gijse-
laars.
Na Hsingpoe verlaten te hebben, zet
ten de roode troepen den terugtocht voort
terwijl zij alle streken, waar zij doortrok
ken, plunderden.
Ook het Zuid-Westelijk gedeelte van
de provincie Shensi werd door de roode
troepen geplunderd en verwoest.
De missionarissen namen de vlucht
naar de heuvelen. Omtrent hun lot is er
niets bekend.
Dreigende mijnwerkersstaking in
Engeland.
Cook, de secretaris van de mijnwerkers
federatie, heeft in een rede -te Folkestone
gezegd, dat, tenzij de regeering vóór 1
December tusschenbeide kwam, een stop
zetting onvermijdelijk was in 16 kolen-
districten, waarbij bijna 650.000 man zijn
betrokken jjn ongeveer twee derden van
de tonnage van alle koléngebieden.
De voorstellen der werkgevers houden
o.a. in loonsverlagingen van 3 tot 12
shilling per wéék.
Aan de regeering en aan de mijneige
naars is medegedeeld, zeide Cöok, dat,
welke ook de gevolgen zouden zijn, er
op 1 Eiecemberniet zou gewerkt
worden tegen verlaagde loó-
n en.
De onrust te Madrid.
Nadat de bouwvakarbeiders, in verband
met de bloedige gebeurtenissen van Vrij
dag, in stalking zijn gegaan, is thans de
algemeene staking afgekondigd.
Be staking is Zaterdag te 17 uur be
gonnen en zal tot heden 17 uur duren. De
gas- en electriciteitsbedrijiven en de open
bare verkeersmiddelen zouden echter
slechts '24 uur staken.
De avondbladen zijn Zaterdag niet ver
schenen. In den loop van Zaterdag is
het in de stad meermalen tot ongeregeld
heden gekomen. Op vele plaatsen werden
zooals je zegt, liefste, er zou misschien
evenveel voor te zeggen zijn als bij hon
derd andere dingen."
„Sst! daar 'komen ze," fluisterde Isa
bel. En plotseling verstomde het geroeze
moes in de zaal, zooals altijd gebeurt
wanneer de aandacht geconcentreerd is
in dit geval het binnentreden van de
Koninklijke familie. De hofhouding ging
vooraf, achteruit loopende, en terwijl allen
zich van hun zetels verhieven, zette de
minister het volkslied in. De Koninklijke
hoogheden traden minzaam groetend te
midden van hun gasten, en de dames
maakten reverences tot de zaal een ko
renveld geleek, waar de wind over
speelde.
Toen iedereen zijn plaats weder had in
genomen, fluisterde Isabel tot lord Wrex
ham: „Wat doet het goed hè, zoo'n oogen
blik; 'tis net of er een trilling door je
lichaam gaat. Heb je dat nooit, net of er
iets langs je ruggestreng glijdt?"
Lord Wrexham overwoog de vraag ern
stig; bij was nimmer vlug met een ant
woord klaar, uit vrees, dat hij iets mis
zeggen zou. „Neen, ik kan niet zeggen,
dat ik die gewaarwording ooit gehad heb,
of het moest zijn, wanneer ik eens hevig
kou heb gevat."
„Dan moet er met je ruggestreng toch
iets abnormaals zijn, als hij op het „God
save the King" in het minst niet reageert
en je niet eens een scheut door je li
chaam krijgt. Ik zou heusch eens een
dokter raadplegen als ik jou was, een
Kantoor GOES, Tel. 41, Groote Markt 24
auto's omvergeworpen en tramwagens met
steenen bekogeld. Vrijwel alle winkel
zaken zijn gesloten.
D'e staking der bakkers deed reeds spoe
dig een nijpend gebrek aan brood ge
voelen. Voor eenige bakkerijen, waar door
soldaten en vrijwilligers gewerkt werd,
vormden zich queues van honderden man
nen, vrouwen en kinderen, terwijl maat
regelen werden genomen voor het aan
voeren van brood uit de omliggende plaat
sen naar Madrid.
Het verkeer staat geheel stil, met uit
zondering van dat op den ondergrond-
-schen spoorweg. Het aantal particuliere
auto's, dat zich op straat vertoont, is
slechts gering.
Verkiezingen in Polen.
De verkiezingen voor den Poolschen
Landdag hebben, in verschillende plaat
sen tot bloedige botsingen aanleiding ge
geven. Te Lodz bestormden de regee-
ringsaanhangers het partijlokaal der so
cialisten, waarbij talrijke personen wer
den gewond. Aanhangers van Pilsoedski
hebben tevens het redactiegebouw van
het Zionistische dagblad „Hajni" ver
woest.
Volgens de tot dusver bekende resulta
ten zijn overal de meeste stemmen op
het regeeringsblok uitgebracht. In vele
plaatsen heeft het regeeringsblok de ab
solute meerderheid verkregen.
Korte Berichten.
Vandaag zou te Weenen een bespre
king plaats vinden tusschen vertegenwoor
digers der landbouwproducenten, van het
ministerie van landbouw, en van de ge
meenten, teneinde den verkoopsprijs van
melk te brengen van 52 op 49 groschen.
Het aantal werkloozen in Italië is
in October met 50.000 gestegen. Het aan
tal steuntrekkende werkloozen bedraagt
thans 150.000. Het grootste aantal werk
loozen wordt aangetroffen in den land
bouw en in de bouwvakken.
De werkgeversbond van de Duitsche
houtindustrie en houtbedrijf heeft het col
lectief contract opgezegd. Voorts heeft de
bond besloten een verlaging van alle loo-
nen met 15 procent te eischen.
Naar aanleiding van geruchten over
een samenzwering tegen de sovjetdelega
tie te Genève wordt medegedeeld, dat Lit-
winow inderdaad een in het Russisch ge
schreven anoniemen brief heeft ontvan
gen, waarin hij op grond van een afge
luisterd gesprek in een café te Genève
werd gewaarschuwd, dat er een aanslag
werd voorbereid tegen hem en zijn col
lega's.
internist of zoo iets, zou ik zeggen."
„Maar Isabel, als jij scheuten langs je
rug voelt gaan, moeten we bepaald op
de tocht zitten, ik zou er geen andere
oorzaak voor weten," merkte haar part
ner angstig bezorgd op.
„Malligheid!" antwoordde de jonge da
me scherp, „wat ik voel, heeft niets met
tocht te maken, doch het is een diep-
ingeworteld instinct dat behoefte heeft
zich te uiten in den mensch, zoowel in
de kerk als op een oogenblik als dit.
En dat gevoel zal men niet kunnen uit
roeien, vóór alle toewijding, zoowel voor
het goddelijke als voor zijn geboorteland
van de wereld is weggevaagd."
„Ik kan je niet geheel volgen in je
redeneering, lieveling; je loopt wel een
beetje hard van stal voor zoo'n oud paard
als ik, en ik raak figuurlijk gesproken
buiten adem om je bij te houden.
Wat heeft nu in vredesnaam de uiting
van onzen godsdienstzin en onze vader
landsliefde te maken met het gevoel langs
je rug, als men op den tocht zit?"
„Och, span je maar niet in om me te
volgen; zoo belangrijk is het niet. En laten
we nu niet meer praten; het orkest gaat
beginnen."
En terwijl de muziek speelde, drongen
zich vreemde en verontrustende gedach
ten aan Isabel op. Of het nu de weelde
voor het oog en het oor was, om haar
heen, die haar gevoelige natuur ontroer
den, ze zou het niet kunnen zeggen;
doch in haar hart kwam de oude, nij-
Binnenland.
Verlaging benzineprijs.
De nieuwe G. A. O. in bet drukkersbedriji
treedt heden in werking.
Buitenland.
Gruwelen der communisten in China.
Verkiezingen in Polen.
Dreigende mijnwerkersstaking in Enge
land.
Stakingen te Madrid.
VOORSTEL SALARISVERHOQGING
INGETROKKEN.
Gedep. Staten van Gelderland heb
ben aan de gemeentebesturen in die pro
vincie bericht, dat zij, in verband met de
tijdsomstandigheden de voorgestelde re
geling tot verhooging van de salarissen
van burgemeesters, gemeente-secretaris
sen en ontvangers intrekken.
De nieuwe C. A. O. in de typografie.
De Algemeene Nederlandsche Typogra
fenbond beeft Zaterdag de telling van bet
referendum, dat was uitgeschreven onder
de leden om te stemmen over bet al of
niet aanvaarden van de nieuwe collec
tieve arbeidsovereenkomst gesloten.
Van de 7000 stemgerechtigde leden heb
ben 5185 hun stem uitgebracht.
Hiervan waren 4412 stemmen vóór het
aanvaarden der overeenkomst en 736
stemmen tegen de overeenkomst, terwijl
37 stemmen blanco waren.
De S. D. A. P. en mobilisatie.
Aan den minister van justitie is het
volgende telegram gezonden:
De centrale raad van het Verbond van
Nationalisten, gevestigd te Amsterdam,
met diepe verontwaardiging uit de rede
van den heer Albarda, gehouden in de
vergadering van de Tweede Kamer der
Staten-Generaal, kennis genomen hebben
de van bet saboteeren door de S. D. A. P.
van een eventueele mobilisatie; van over
weging zijnde, dat daardoor de veiligheid
van den Nederlandsehen staat ernstig
wordt in gevaar gebracht; overwegende,
dat in „Het Volk" en „Voorwaarts" deze
plannen van hoogverraad worden ver
heerlijkt; verzoeken Uwe Excellentie be
leefd doch dringend mede namens het
goedwillende deel der Nederlandsche be
volking, een justitieele vervolging in te
doen stellen tegen den heer Albarda en
inbeslagneming te gelasten van de bla-
pende honger naar Paul weder op, die
ze zoolang met succes had kunnen onder
drukken en tot zwijgen brengen. Ze keek
naar het schitterende schouwspel voor
haar, en moest erkennen, dat de wereld
baar niet misdeeld had; ze bad haar
hart en baar ziel voor de glorie en schit
tering, die ze biedt, verpand, en de prijs
was haar tot de laatste penning uitbe
taald.
Van dien kant had ze zich over niets
te beklagen; en ze was door haar op
voeding en afkomst te veel vrouw van de
wereld, om dat alles voor niet te achten.
Maar het was geen Paul; Paul, de eeni
ge aan wien haar hart hing. Dat werd
haar nu in vollen omvang geheel duide
lijk. Ze wist, dat het hoogste in het
leven haar deel had kunnen zijn; en ze
had het versmaad' Paul had ze lief,
en dat zou nimmer veranderen en nimmer
zou een ander dezelfde plaats in haar
hart kunnen innemen. Op dat oogenblik
had ze kunnen lachen om de grimmige
ironie, dat ze zich hier, te midden van
al die weelde en pracht, bewust moest
worden dat dit alles voor haar niets
beteekende als ze zich het vriendelijke
kerkje van Chayford voor den geest
haaldei, waar ze schouder aan schouder
met den geliefde een loflied had gezongen.
(Wordt vervolgd.)
