Vrijdag 14 November 1930
45e Jaargang
Dagblad voor de Provincie Zeeland
l'A
Hendrikse Go's Sank N.V. Soes
EERSTE BLAD.
Buitenland.
4% Issning PROVINCIE ZEELAMD
a
BANK-ASSQCIATIE,
Binnenland
Belangrijkste Nieuws.
COUPONS EN LOSSINGEN
Bijkantoor te Middelburg,
Pinna P. P. DHUXJ, L, Burg. Tel. No. 259.
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
Uw Inschrijvingen op de
worden aangenomen bij de
ALLE
per 1 NOVEMBER vervallende
worden verzilverd door
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes.
TeL: Redactie en Administratie No. 11.
Postrekening No. £££55.
De Zeeuw
VERSCFIJNT ELEEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, f3.—
Losse nummers 10.05
Prijs der AdvertentiSn:
1—4 regels 11.20, elke regel meer 30 ct,
Bij abonnement belangrijke korting.
In verband met de sterke propaganda,
die met een beroep op bet Christelijk ge
loof gevoerd wordt, om aan te sporen tot
verzet tegen de Overheid, als zij zich te
weer stelt tot verdediging van bet volks
bestaan, kan het dienstig zijn bier te laten
volgen wat Mr Heemskerk bij de behan
deling der ötaatsbegxooting hieromtrent
opmerkte.
De overheid, aldus Spr., is geroepen, de
rechtsorde te handhaven, als 'Gods die
nares, zooals de Schrift ons leert en
draagt daartoe, mede naar de Schrift, het
zwaard niet tevergeefs.
Onder omstandigheden is het recht en
is de plicht om te dooden daarmede aan
de 'Overheid van 'Godswege toegekend en
opgelegd; natuurlijk ter handhaving van
de binnenlandsche rechtsorde, maar
tevens, gelijk daaruit volgt, ter hand
having van zich zelf ook tegen aanran
ding door een buitenlandschen overwel
diger, die de internationale rechtsorde
schendt en voor de nationale, die zij' door
haar daad ook reeds aantast, geen waar
borgen biedt.
Zij, die het zwaard niet tevergeefs
draagt, mag het volk, waarover zij1 ge
steld is, niet prijsgeven aan den Over
weldiger en de daden van onrecht en ge
weld, die van hem kunnen worden ver
wacht. Ook niet aan het meegesleept wor
den in een onrechtvaardigen oorlog en
het meedoen met den pleger van de mis
daad van het ontketenen van den oorlog.
Wie het anders leert, miskent de
roeping der Overheid, gaat
lijnrecht in tegen wat de
Schrift ons leert, bevordert, zoo in
het 'binnenland als in de internationale
verhoudingen, anarchie, vernietiging van
de rechtsorde in het nationale leven, en
in het internationale vernietigidg van het
volkenrecht, een prijsgeven van alles aan
hem, die de misdaad pleegt van het ont
ketenen van den oorlog".
Een zeer bedenkelijk verschijnsel.
In de afdeelingen der Tweede Kamer
werd er hij de behandeling van de Onder-
wijsbegrooting door sommige leden op ge
wezen, dat gebleken is, dat er onderwij
zers bij het openhaar onderwijs zijn, 'die
bezwaar maken met de kinderen het
volkslied te zingen.
Men achtte dit een zeer bedenkelijk ver
schijnsel. Het verlaagt het openhaar on
derwijs, en het zal de openbare school,
die zich toch reeds ;door de bijzondere
ziet overvleugeld, nog meer in aanzien
doen dalen. Men vroeg, of de Minister in
staat is hiertegen iets te doen. In de na
tionale instelling, de openbare school, be
hoort het nationale lied.
Hiertegenover werd opgemerkt, dat
men nu eenmaal het feit heeft te erken
nen, dat er zoowel onderwijzers als
ouders zijn, die bezwaar hebben tegen het
volkslied. Het ligt daarom niet op den
weg der Overheid in dezen dwingend in
te grijpen.
Anderen, het gesignaleerde verschijnsel
ook bedenkelijk achtend, kwamen er te
gen op, dat met name de openbare school
een nationale instelling zou heeten. Dank
zij onze nationale Lager-onderwijswet, die
het gelijk recht van allen huldigt, is onze
lagere school in haar geheel, openbare
en bijzondere te zamen, een nationale in
stelling, wijl zij alle groepen, waaruit de
natie bestaat, bevredigt. Het nationale
'lied hoort dan ook thuis op elke lagere
school."
Deze laatste opmerking is volkomen
juist.
En terecht werd de weigering van on
derwijzers 'bij' het openhaar onderwijs om
met de kinderen het volkslied te zingen,
als een zeer 'bedenkelijk verschijnsel aan
gemerkt.
Een verschijnsel waaraan in 't bijzon
der ook de gemeentebesturen hunne aan
dacht mogen schenken.
Een groot deel van de kinderen van
ons volk is nu eenmaal op de openbare
school aangewezen.
En het mag ons niet onverschillig laten
in welken geest daar de kinderen wor
den onderwezen.
Het is niet alleen de openbare school,
die hier in 't geding is.
Het gaat om de kinderen en dus om
d© toekomst van ons volk.
De instortingsramp te Lyon.
De verschrikkelijke ramp, die Lyon ge
troffen heeft door de ontzaglijke grond
verschuiving op den heuvel van Four-
vière, is het gevolg van een geologisch
verschijnsel.
Door den ontzaglijken regenval is de
hoeveelheid water opgehoopt en wellicht
ook in ondergrondsche meren zoo groot
geworden, dat verweerde lagen bezwe
ken zijn.
De afschuivingen hebben plaats ge
had in het oude gedeelte van Lyon.
De afschuivingen hadden niet plotse
ling plaats. Reeds waren de laatste da
gen onrustbarende verzakkingen in hui
zen geconstateerd en ook één der zieken
huizen, dat thans bedolven is, werd ont
ruimd.
Men gaf zich echter geen rekenschap
van de eventueels oorzaak en het afglij
den van den heuvel. Daarom werd nog
geen algemeene ontruiming gelast.
De straten aan den hoogen kant van
het St. Janskwartier zijn volkomen ver
woest.
Er is niet de minste kijk op het aan
tal dooden, doch men hoopt, dat het tot
een zestigtal beperkt zal blijven. Het cij
fer hangt hoofdzakelijk af van het aantal
reizigers, die zich in het hotel St. Jean
bevonden.
Het heeft een buitengewoon diepen in
druk gemaakt, dat bijna de helft van de
slachtoffers redders waren, die vielen
als offers van hun plicht, n.l. 19 brand
weermannen, onder wie een kapitein en
een luitenant, en vier politie-agenten. Zij
werden door de tweede afschuiving over
vallen, toen zij bezig waren om de ge
wonden te bergen.
Vijf afschuivingen hebben achtereen
volgens plaats gehad. Elke volgende
overtrof de vorige in hevigheid.
De stad is in rouw, alle feesten zijn
verboden en in geheel Frankrijk heeft
de ramp groote verslagenheid verwek!.
Het is niet overdreven te zeggen, dat
een' geheele wijk in ingestort. Onder de
ingestorte huizen bevinden zich 10 wo
ningen van 6 a 7 verdiepingen hoog.
Het is onmogelijk de paniek te be
schrijven, die in de getroffen wijk ont
stond. Terwijl men met behulp van fak
kels, lampen en schijnwerpers aan het
reddingswerk begon en men de eerste
gewonden en dooden te voorschijn
bracht, werd de paniek vergroot door de
nieuwe aardmassa, die naar beneden
kwam en de nieuwe huizen, die instort
ten, zoodat een donderend gekraak het
gillen en steunen der gewonden over
stemde.
Het gevaar voor verdere aardverschui
vingen is nog niet geweken, zoodat het
reddings- en opruimingswerk slechts
langzaam opschiet.
Van onder de puinhoopen hoort men
nog steeds het gekreun van bedolvenen.
Een FranschDuitsche botsing te
Genève.
Gisteren, in den loop van de discussie
op de voorbereidende ontwapeningscon
ferentie, is het gekomen tot een scherpe
woordenwisseling tusschen Graaf Bern-
storff en Massigli. Eerstgenoemde ver
klaarde, dat hij tot dusver aan de discus
sie geen groot deel had genomen, in de
eerste plaats, omdat Duitschland reeds
ontwapend is, zoodat het aan de andere
Staten kan worden overgelaten de metho
de te zoeken hoe zij zelf eveneens zullen
ontwapenen. Bernstorff wilde echter
nogmaals met nadruk verklaren, dat
Duitschland de directe methode van be
perking voorstaat. Technische bezwaren
die daartegen zijn aangevoerd, zijn van
geen overtuigende kracht voor Duitsch
land, daar aan Duitschland bij het vre
desverdrag van Versailles een directe
beperking van oorlogsmateriaal is opge
legd, zoodat ook andere mogendheden
zich dezelfde methode van bewapening
kunnen opleggen. Wat betreft de poli
tieke bezwaren, dat de tegenwoordige
toestand in Europa zoo onrustig is, dat
zij pleit tegen het maken van een con
ventie, antwoordt Bernstorff, dat juist
het ontbreken van zoo'n ontwapenings
conventie voor een groot deel de schuld
is van den onrustigen toestand en dat de
toestand in Europa niet verbeteren zal
als er geen goede ontwapeningsconventie
zal worden ontworpen.
Hierop antwoordde Massigli, dat hij
gisteren uit een oogpunt van verzoe
ningsgezindheid niet had gereageerd op
verschillende uitlatingen van Bernstorff
omtrent de Duitsche ontwapening en de
wapening dér andere mogendheden,
doch dat hij na de redevoering, die
Bernstorff gisteren weer heeft gehou
den, zich verplicht zou gevoelen voor
het einde van de zitting van de voorbe
reidingscommissie op de zaak terug to
komen en met het Duitsche standpunt
af te rekenen.
De beweging tegen de buitenlanders in
Peru.
Uit Lima wordt gemeld, dat in het ge
bied der kopermijnen van Malpaso ern
stige onlusten zijn ontstaan, die ontaard
den in gevechten, waarbij 1-5 Peruanen,
2 Amerikanen en een Oostenrijker wer
den gedood. Ongeveer 350 Amerikanen,
die ter plaatse gevestigd waren, zijn per
extra-trein vertrokken, waaruit men af
leidt, dat de onlusten gedeeltelijk tegen
de vreemdelingen, voornamelijk tegen de
Amerikanen waren gericht.
Het personeel van den Gentralen
Spoorweg heeft besloten de algemeene
staking, die tegen hedenavond is uige-
roepen, te ondersteunen.
Loonsverlaging bij de Britsche Spoor
wegen.
Gisteren is een gezamenlijke conferen
tie der drie groote Engelsche spoorweg
maatschappijen "met de drie spoorweg-
vakvereenigingen gehouden- in verband
met voorstellen tot loonsverlaging.
In hoofdzaak komen de voorstellen op
bet volgende neer:
De loonen der volwassen arbeiders
worden verlaagd met 6 shilling met een
minimumloon van 38 shilling per week
De loonen van minderjarige mannen
en vrouwen worden verminderd met 3
shilling.
De conferentie is verdaagd, teneinde
den vakvereenigingen gelegenheid te ge
ven, deze vorstellen te overwegen.
Men verwacht, dat de vereenigingen
van spoorwegmannen ze niet zullen aan
vaarden.
Aan de ronde tafel.
De opening van de Britsch-Indische
conferentie geeft, zooals te begrijpen is,
den Engelscben bladen aanleiding tot
uitvoerige beschouwingen. Algemeen
maakt de gereserveerde toon, welke bij de
gisteren gehouden redevoeringen merk
baar was, een gunstigen indruk evenals
de van alle zijden uitgesproken wensch,
om thans eindelijk bij de behandeling
van het Britsch-Indische vraagstuk vor
deringen te maken.
Slechts de „Morning Post" verklaart
zich tegen het denkbeeld, om aan
Britscb-Indië de rechten van een zelf
standig dominion te verleenen.
Het blad schrijft, dat de regeering
onder geen omstandigheden verder mag
gaan dan de constitutioneele commissie
voor Britsch-Indië heeft voorgesteld in
het Simonrapport.
Woensdagavond gaf de regeering in
verband met de conferentie een schit
terende receptie, waarop de Indische
vorsten in hun rijk met juweelen ver
sierde gewaden verschenen.
De politie had strenge maatregelen ge
troffen en 't terrein over een grooten
afstand afgezet, klaarblijkelijk omdat
men bevreesd was, dat deze tentoonstel
ling van kostbare juweelen wel eens de
begeerlijkheid van ongure elementen
zou kunnen opwekken.
Handel in narcotica.
De regeeringsambtenaren, belast met
de bestrijding van den handel in ver-
doovende middelen, hebben te New-York
den leider aangehouden van een groote
organisatie, die narcotica in omloop
bracht. Ook andere leden dezer organi
satie, onder wie drie vrouwen, en ver
der een twintigtal Grieksche zeelieden,
die de verdoovende middelen in de V. S.
zouden hebben binnengesmokkeld en een
zestal Oosterlingen, die de verdoovende
middelen uit Zuid-Europa zouden heb
ben aangevoerd, werden gearresteerd.
De bende betrok de middelen uit Zuid-
Europa en verkocht deze in de groote
restaurants en in Ghineosche en buiten-
landsche zaken.
De politie was de bende reeds gerui-
men tijd op het spoor.
Kantoor GOES, Tel. 41, Groote Markt 24
Welken omvang de handel in verdoo
vende middelen heeft aangenomen blijkt
uit een raming der politie, volgens wel
ke iedere week voor een waarde van
50,000 dollar aan verdoovende midde
len in de Vereenigde Staten wordt bin
nengesmokkeld.
Plannen tot troonsbestijging?
„Het Volk" verneemt uit betrouwbare
bron, dat dezer dagen tjree Oostenrijk-
sche Heimwebrleiders zich tot de Zwit-
sersche sporwegautoriteiten te Bern heb
ben gewend met de vraag of de Zwit-
sersche spoorwegen zouden toestaan, dat
Otto von Habsburg in den nacnt van
20 op 21 November 1930 het Zwitser-
sche grondgebied passeert, om via Buchz
naar Oostenrijk te reizen. Het antwoord
luidde, dat de Zwitsersche spoorwegen
een doorreis van Otto van Habsburg als
eenvoudig reiziger niet zouden beletten.
Indien Otto er echter aanspraak op
maakt met een specialen trein door
Zwitserland te reizen, moet een verzoek
aan de politieke overheden van Zwitser
land worden gericht. Daaruit blijkt, dat
Otto von Habsburg, da Hongaarsche
troonpretendent, het voornemen heeft
op 21 November naar Oostenrijk te ko
men, waar de Heimwebren hem met
groote plechtigheid zullen ontvangen.
De 20ste November is de dag waarop
Otto von Habsburg 18 jaar oud wordt
en doorom volgens de huiswet der Habs
burg ers meerderjarig is.
Korte Berichten.
Te Marseille is een uitgebreid pas
poortenschandaal ontdekt. Een aantal
arrestaties hebben plaats gehad en de
justitie is er reeds van op de hoogte,
door wie de paspoorten gemaakt en
verhandeld werden. Hoewel men het
nieuws zeer zuinigjes loslaat, wordt me
degedeeld, dat een ambtenaar in publie-
ken dienst, die tevens een politieke rol
speelt, door deze affaire is gecompromit
teerd.
Naar uit Havana op Cuba gemeld
wordt heeft de regeering met bet oog op
den gespannen toestand den staat van
beleg afgekondigd.
Bij een gevecht tusschen de politie
en 1500 communisten te New-York zijn
20 personen gewond en 30 aangehouden.
De Do X is gisteren te Galshot reis
vaardig gemaakt en zon vanmorgen,
wind en weder dienende, te 9 uur van
Southampton naar Bordeaux verder
naar Lissabon vertrekken. Van een tocht
over ons land was in Engeland niets
bekend.
Zoowel de christelijke als de vrije
mijnwerkersbond zullen de gisteren ge
dane scheidsrechterlijke uitspraak be
treffende den arbeidsduur in de mijn
industrie van het Roergebied afwijzen.
Een vliegtuig, aan boord waarvan
zich twee vliegeniers bevonden, die een
uitboudingsvlucht wilden maken, stortte
gisteren brandend neer in den omtrek
van Brooklyn.
Invoer van Russisch graan.
Op de vragen van het Tweede-Kamer
lid den heer Fleskens, betreffende den
invoer van Russisch graan hier te lande,
heeft de minister van Binnenlandsche Za
ken en Landbouw geantwoord:
Het is den minister bekend, dat de
uitvoer van graan uit Rusland, vergele
ken met de sedert den oorlog verloo-
pen jaren in den laatsten tijd sterk is
toegenomen en mede daardoor de reeds
lage prijzen dezer artikelen nog verder zijn
gedaald.
Behalve de recente door Frankrijk en
België genomen maatregelen, die de moge
lijkheid openen den invoer van graan
en andere producten uit Rusland te be
lemmeren, is, voor zoover tot nu bekend,
slechts Hongarije overgegaan tot het ne-
m—mmmmmaumemnmiimitmmimmimmmumm—mmeammmtitmmiKmmmimeimmmmmemmB
Binnenland.
De begrootingsdebatten in de Tweede
Kamer.
Geen regeeringsmaatregelen tegen den
invoer van Russisch graan.
Buitenland.
Fransch-Duitsche botsing te Genève.
De ronde-tafelconferentie.
De ramp te Lyon.
Aanslag op den Japanschen minister
president.
Loonstrijd bij de Britsche spoorwegen?
men van een dergelijken maatregel ten
opzichte van den invoer van lijm.
Opgemerkt wordt, dat eenige aan Rus
land grenzende landen, zooals Roemenië,
sedert geruimen tijd den invoer van Rus
sische producten verbieden.
Volgens de laatste berichten schijnt te
mogen worden aangenomen, dat bij de
uitvaardiging van het Belgische besluit
tot wering van den invoér van Russisch
graan reeds varende schepen althans ten
deele nog in de Belgische havens zullen
worden toegelaten. Welke gedragslijn ver
der door de Belgische regeering ter zake
zal worden gevolgd, is thans nog niet be
kend.
De aanbiedingen van Russisch graan
tegen lage prijzen, hebben mede invloed
geoefend op den voor de graanproducen
ten nadeeligen loop van de graanprijzen.
De voorstelling, alsof speciaal de invoer
van Russisch graan hier te lande een
direct dreigend gevaar veroorzaakt, is
niet geheel met de feiten in overeenstem
ming. Maatregelen in het bijzonder daarte
gen gericht, zijn dan ook thans niet in
overweging. In dit verband worde echter
gewezen op het wetsontwerp, houdende
bepalingen in het belang van de inheem-
sche tarweteelt, waarvan hulp voor den
tarweverbouwer te wachten is.
Ons vee naar België.
Op de vraag van hetTweede-Kamerlid
den heer Lovink betreffende de plotse
ling sluiting van den invoer van vee
uit Nederland in België, heeft de minister
van Binnenlandsche Zaken en Landbouw
geantwoord
De bijzondere omstandigheden, waar
aan de plotselinge sluiting van den invoer
van vee uit Nederland in België welk
verbod van invoer reeds is opgeheven
is toe te schrijven, bestaan in de onder
stelde waarneming van een ambtenaar
van den Belgischen veeartsenijkundigen
dienst van een geval van mond- ;en 'klauw
zeer bij een rund, dat bij de 'keuring
-voor den uitvoer hier te lande geheel
gezond bevonden was. De betreffende die
ren, waarvan toelating in België geweigerd
werd, zijn naar Nederland teruggezonden
en te bestemder plaatse -met de meeste
nauwgezetheid stuk voor stuk onderzocht,
waarbij het niet is mogen gelukken ook
maar één verdacht of ziek dier aan te
treffen.
Verder werden met bovenbedoeld vee
tegelijkertijd teruggezonden twee wagons
met vee_, afkomstig uit Rotterdam, niet
wegens ziekte, maar omdat de grensvee-
arts klaarblijkelijk uit Rotterdam bericht
had ontvangen, dat mond- en klauwzeer
op de veemarkt aldaar was geconstateerd
en de desbetreffende dieren derhalve als
verdacht moesten worden beschouwd. Af
gezien van de mogelijkheid, dat deze
dieren niet ter markt waren geweest, is
het onjuist, dat op da bedoelde markt
een geval van mond- en klauwzeer zich
had voorgedaan.
Het vriendschappelijke overleg tusschen
de veeartsenijkundige diensten der beide
landen heeft intusschen tot een bevre
digende oplossing geleid.
Indische poslvluchten.
Be Luchtvaartdienst van het Departe
ment van Waterstaat deelt mede:
Gedurende de eerste uren van de vlucht
van de P.H.A.G.A., werkte het vliegtuig
radio-telegrafisch met de grondstations in
