Uit de Provincie.
Kerknieuws.
Onderwijs.
Gemengd Nieuws.
Laatste Berichten.
Telegrammen.
de ackwd&riAe
/niorye^zavond/
m n#iii in *i i#ii
Posterijen en Telegrafie
fanter'o sn ds beredsrj «n onbereden af
delingen van het 7de regiment veldar
tillerie.
Na het défilé marcheerden de tot het
garnizoen behoorende troepen naar hun
kazernes, terwijl de Studentenkorpsen in
de groote hal van het stadhuis werden
opgesteld, waar een officiëele ontvangst
plaats vond, waarbij de beide afdeelin-
gen werden verwelkomd door den bur
gemeester van Bergen op Zoom, drs P.
A. F. Blom, die in zijn begroetingsrede
een overzicht gaf van de gebeurtenissen
in 1830.
Vervolgens werd het woord gevoerd
door den garnizoenscommandant, luit.-
kol. Wilkens, die namens de studenten
dank bracht voor de vriendelijke ont
vangst.
In de stad bestond groote belangstel
ling.
Na de officiëele ontvangst ten stad-
huize vereenigden de leden der Studen
ten Weerbaarheidskorpsen zich met ver
schillende genoodigden aan een lunch.
Met den trein van 19.58 vertrokken de
Studenten Weerbaarheidskorpsen weer
naar Utrecht en Leiden.
HET AANTAL RIJWIELEN IN
NEDERLAND.
Op bijna drie personen één rijwiel
De jaarlijks ter beschikking komende
gegevens betreffende bet aantal verstrek
te rijwielplaatjes te doen zien, dat het
aantal in Nederland gebruikte rijwielen
jaar op jaar zeer sterk stijgt.
Het aantal rijwielen waarvoor belas
ting werd betaald, vermeerderd met het
aantal rijwielen waarvoor kosteloos rij-
wiefplaatjes worden verstrekt bedroeg in
het
Belastingjaar Aantal
1 Aug.—31 Dec. '24 1.810.700
1925 2.222.739
1926 2.265.625
1927 2.324.501
1 Jan. '28—31 Juli '29 2.578.653
1 Aug. '29—31 Juli '30 2.703.073
Sinds '25 het eerste volle belasting
jaar steeg derhalve het aantal met
meer dan 20 pet, terwijl in het tijdvak
1 Jan. 1925 tot Juli 1930 de bevolking
toenam met 8 pet.
Ter toelichting van de cijfers zij ver
meld, dat aldus het Centraal Bureau
voor de Statistiek niet inbegrepen zijn
de rijwielen, welke niet voorzien behoe
ven te zijn van een rijwielplaatje, n.l. de
kinderrijwielen, driewielige rijwielen
voor gebrekkigen, dienstrijwielen voor
Land- en Zeemacht, aan het Staatsbe
drijf der Posterijen, enz. en van Rijks-
en gemeentepolitie en rijwielen van tij
delijk hier te lande verblijvende perso
nen.
Men begrijpt, dat met medetelling van
deze rijwielen, het totaal aantal niet on
belangrijk zou stijgen.
GEZOND BLIJVEN door Philips
hoogtezon voor huiselijk gebruik. Vraag
het Uw huisdokter! Verkrijgbaar bij: J. M
Polderman, Goes. Tel. 129. (Adv.)
Goes. In de nieuwe Pitmanschool aan
de Middelburgsche straat alhier, werden
op 12 Nov. j.l. de examens afgenomen
vanwege de Federatie, van Ned. Steno-
leeraren Systeem I. Pitman. De Voor
zitter der Federatie, dhr. J. M. Folmer
te Arnhem, memoreerde in zijn toe
spraak de groote vooruitgang der school
te Goes- en bood Mevr. Grucq zijn harte
lijke gelukwenschen aan voor de prach
tige inrichting, daarbij den wensch uit
sprekende, dat ook de nieuwe school
ppoedig te klein mocht blijken voor het
groote aantal leerlingen. Na deze toe
spraak werd overgegaan tot uitreiking der
diploma's en wel als volgt:
Diploma Vaardigheid machineschrijven
aan: de dames M. van Liere, Wilhelmina-
dorp, D. Pik, M. Timmermans en C. J.
Wassington te Goes, dhr. M. Boogert te
Kloetinge en dhr. M. Boutens te Goes-.
Diploma A stenografie Pitman aan: Mej.
D. Pik te Goes.
Diploma B stenografie Pitman (80 woor
den p. m.) aan: Mej. A. van Fraassen te
Goes.
Na afloop der examens werd Mevr.
Crucq door de geslaagde leerlingen een
mand met bloemen aangeboden.
Voor het volgen van de nieuwe cur
sussen wordt verwezen naar de adver
tentie in dit blad.
Hansweert. Het Nederlandsche sleep-
schip „Borneo" is vanmorgen tegen de
sluisdeur gevaren waardoor deze ernstig
beschadigd werd. Na borgstelling kon iiet
schip de reis voortzetten.
Tholen. De vertooning van de Leger
en Vlootfilm en Jubileumfilm van I-I. M.
de Koningin, Woensdagavond in de groote
zaal van den heer Hoek alhier, is voor
de ondernemers één groot succes ge
weest. De zaal was tjokvol, terwijl ver
schillenden zich met een staanplaats
moesten tevreden stellen en ook menig
een terug moest daar er geen plaats
was.
Vanuit de meeste plaatsen op het
eiland, waren bussen en auto's met be
langstellenden.
Spontaan werd bij den aanvang het
Wilhelmus gezongen. Een daverend ap
plaus steeg telkens op, wanneer de Ko
ninklijke Familie op het doek werd ver
toond.
De verschillende opnamen der filmen
waren schitterend en buitengewoon dui
delijk. Majoor Linden lichtte op ver
dienstelijke wijze een en ander voor het
publiek nader toe.
E«n afdeeüng der vereen. „Volksweer
baarheid" is alhier opgericht
Zierikzee. In de laatste dagen zijn hier
verschillende honden door vergiftiging
om het leven gebracht. Reeds een 10- of
12-tal werd het slachtoffer. Ondanks de
nasporingen van de politie is het nog
niet gelukt eenig licht te ontsteken. Ook
buiten Zierikzee zijn reeds eenige hon
den gedood.
Ned. Herv. Kerk.
Beroepen te Akersloot, E. J. Smits,
cand. te Kimswerd. Te Vaassen, W.
Deur te Schoonhoven.
Geref. Kerken.
Aangenomen naar Schiedam, J. v. d.
Meulen te Soest.
Ds W. Haspels t Na een lang
durige ziekte is in den ouderdom van
63 jaar te Almelo overleden Ds W. Has
pels, em. predikant der Ned. Herv. Kerk.
De overledene aanvaardde den 25sten
Mei 1902 te Buurse het predikambt. Hier
heeft Ds Haspels gearbeid, totdat hij 30
September 1921 emeritaat had verkregen.
Het Leger des Heils. Een
conferentie der voornaamste officieren
van het Leger des Heils uit alle deelen
van de wereld is gisteren onder leiding
van generaal Higgins te Newington
Green in Engeland aangevangen. De
conferentie is belegd om de constitutie
van het Leger te herzien in den geest
van de gezichtspunten, die twee jaar ge
leden, toen de Hooge Raad bijeen was,
naar voren werden gebracht. O.m. wor
den besproken: het beheer van de eigen
dommen van het Leger, de benoeming
van den generaal en de leeftijd waarop
hij moet heengaan als zoodanig en de
zeer vitale aangelegenheden der autocra
tische controle.
Deze conferentie beraadslaagt slechts
en heeft geen enkele machtsbevoegdheid,
in tegenstelling met de bijeenkomsten
van den Hoogen Raad.
De conferentie is privé, maar er zul
len communiqué's worden uitgegeven.
Te Amsterdam is geslaagd voor het
eerste gedeelte van het artsexamen dhr
J. J. Steketee te Baarland.
Geslaagd voor examen apothekers
assistent dhr J. M. den Herder te Goes.
Op de voordracht ter benoeming
van een onderwijzer aan de Openb. School
II te Krimpen a. d. IJsel, ko-mt als no. 1
voor, de heer A. G. van Dijke; onderwij
zer te Hoedekenskerke.
HET NIEUWE PACHTRECHT.
De hoofdinhoud der beide ontwerpen.
Er blijken er te zijn onder onze lezers,
zegt het H d b 1., die van de hoofdzaken
van de nieuwe regeling der pacht en
het ontwerp over de pachtcommissies
nog geen duidelijke voorstelling hebben.
Nu de Tweede Kamer ze heeft aangeno
men, willen wij, hoewel ze daardoor na
tuurlijk nog niet van kracht worden, dus
nog eens een kort overzicht daarvan
geven.
Het komt bij deze ontwerpen vooral
hierop neer: „pacht" wordt, los van
„huur", in ons Burgerlijk Wetboek af
zonderlijk geregeld.
Pachtovereenkomsten voor langer dan
een jaar moeten schriftelijk worden aan
gegaan, worden anders geacht voor on-
bepaalden tijd te zijn gesloten en deel-
pachtafspraken worden geacht pachtover
eenkomsten tegen een bedrag in geld te
zijn, wanneer ze niet schriftelijk zijn aan
gegaan.
Koop vernietigt een pachtovereenkomst
niet, de verkooper neemt de rechten en
verplichtingen van den oorspronkelijken
verpachter over. Bij den dood van pach
ter of verpachter gaat de overeenkomst
niet van rechtswege te niet. Zij kan op
wensch van de erfgenamen van den over
ledene door den kantonrechter worden
ontbonden.
Reparatiën, behalve „dagelij ksche en ge
ringe" komen voor rekening van den ver
pachter en mogen, als de laatste in ver
zuim blijft te zijnen koste door den pach
ter worden verricht. Na afloop van een
overeenkomst van langer dan een jaar
heeft bij opzegging de pachter recht op
een schadeloosstelling van door hem aan
gebrachte verbeteringen, waarvan hij den
verpachter tijdig mededeeling heeft ge
daan, tenzij bij de overeenkomst anders
ware bepaald.
Bij buitengewone omstandigheden
(prijsverlaging van producten daaronder
niet begrepen), die de opbrengst van het
gepachte stuk doen verminderen, heeft
de pachter recht op verlaging van de
pacht. Hij moet echter verhooging toe
staan, wanneer door publiekrechtelijke
lichamen den verpachter buitengewone
lasten worden opgelegd voor werken,
waardoor des pachter bedrijf wordt ge
baat.
De pachter mag gedaante, inrichting of
bestemming van het gepachte niet ver
anderen.
Overeenkomsten voor meer dan één jaar
aangegaan, moeten 18 mnd. voor het
einde schriftelijk worden opgezegd en
zóó dat de pachter behoorlijk in staat
is de vruchten van het laatste pachtjaar
te innen, waarbij „opkomende" en „af
gaande" pachter elkaar moeten gerie
ven. Komen verpachter of pachter hun
wettelijke verplichtingen niet na, dan kan
de overeenkomst door den kantonrechter
tusschentijds worden ontbonden, Dat kan
ook geschieden, wanneer de verpachter
„in 't belang der volkshuisvesting, handel
en nijverheid" een andere bestemming
aan (een deel van) het gepachte meent
te moeten geven.
Bij het einde eener pachtovereenkomst
kan de kantonrechter haar, op verzoek
van den pachter, ten hoogste tweemaal
en voor in maximum tien jaar verlen
gen, waarbij de rechter ook den prijs
bepaalt.
Van de beslissingen van den kanton
rechter staat beroep op de arrondisse
mentsrechtbank open.
Het tweede ontwerp bepaalt, dat in
elke provincie een of meer pachtcom
missies worden ingesteld, bestaande uit
een voorzitter (jurist) en ten minste vier
leden, waaraan plaats vervangers die
van den voorzitter moet jurist zijn) kun
nen worden toegevoegd. De leden zijn
voor de helft pachters, voor de weder
helft verpachters.
De taak dezer commissies is het geven
van voorlichting aan den rechter in een
zaak van pacht tot oordeelen geroepen,
het ontwerpen van model-pachtcontrac-
ten, het geven van adviezen en scheids
rechterlijke uitspraken nopens pachtover
eenkomsten en het vaststellen en wijzi
gen van deze overeenkomsten, wanneer
partijen zich van te voren bereid hebben
verklaard zich aan de beslissing der
pachtcommissie te zullen onderwerpen.
De pachtcommissie kan getuigen en
deskundigen oproepen en, al of niet na
beëediging, hooren.
tG rootebrandteAntwerpen.
Gisteren in den vooravond bemerkten de
werksters van het veem Amerika dat er
brand was uitgebroken in een der maga
zijnen van het complex aan de Kempi-
sche vaart Antwerpen-Dam. Dadelijk werd
de (brandweer gealarmeerd en intusschen
werd met eigen middelen het bl'us-
schingswerk aangevat. Het magazijn be
vatte 300 ton gomcopal Toen de brand
weer ter plaatse kwam, was het idak reeds
ingestort en werden de naburige maga
zijnen .bedreigd waarin nog 2000 ton copal
geborgen was.
Aan .het complex grenst een opslag
plaats ,van olie die eveneens gevaar liep.
Deze magazijnen zijn gelegen te midden
eener volksbuurt waarin een geweldige
paniek ontstond. De bewoners vluchtten
ontsteld met hun huisraad.
Met behulp van een sleepboot in de
vaart werd de brand met volle kracht
bestreden en omstreeks acht uur was alle
gevaar voor verdere uitbreiding bezwo
ren. De vernielde koopwaar, die toebe
hoort aan de „Intertropical Consina" heeft
een waarde van ruim een millioen francs.
Liefst ad op een postkan
toor. Toen dé „Graf Zeppelin" boven
Roermond verscheen en alles uitliep
om het luchtschip te zien, maakte een
bezoeker van het postkantoor aldaar van
de gelegenheid, dat de loketten even ver
laten waren, gebruik om een bankbiljet
van f 100 te ontvreemden.
Op de haar gegeven aanwijzingen mocht
de politie er spoedig in slagen den ver
dachte aan te houden; het geld was nog
in zijn bezit.
Hoog water. Uit Waalwijk: Le
verbinding tusschen het land van Heus-
den en Altena met Langstraat, is weder
geheel verbroken, tengevolge van het on-
derloopen van den Buitenpolder te Waal
wijk.
Uit Grave: De Maas. zakte 7 c.M.
De Oostermeent onder Blaricum is over
stroomd. De boeren stellen veel prijs op
deze jaarlijksche overstrooming, daar deze
straks het vruchtbare Zuiderzeeslib zal
aóhterlaten.
EEN PIKANT ADRES.
Aan de Tweede Kamer der St.-Gen. is
door het Verbond van i\ ederlanusche
Werkgevers een adres gezonden, waarin
gewaarschuwd wordt tegen het voorne
men van den Minister van Arbeid, Han
del en Nijverheid, om de Arbeidsinspectie
uit te breiden met 11 controleurs, 11
schrijvers of administratieve ambtenaren,
3 inspectrices en 2 opziohteressen, in to
taal 27 ambtenaren.
Dit voorstel wordt door dit Verbond
geacht in strijd te zijn met hetgeen in de
jongste Troonrede werd gezegd:
Daarin sprak het Kabinet zich aldus
uit:
„De economische crisis, die zich over
de geheele wereld doet gevoelen, heeft
zoowel in het Rijk van Europa als in de
overzeesche gewesten tot ernstige gevol
gen voor het bedrijfsleven geleid.
Naast voortgezette versobering van 's
Rijks dienst door reorganisatie zal daar
om buitengewone beperking in het nemen
van maatregelen, welke offers van 's Rijks
schatkist vergen, in de naaste toekomst
plicht zijn."
Hoe, vraagt 'het Verbond, is het voor
stel, om het aantal ambtenaren der Ar
beidsinspectie met ruim 10 pet. te ver
meerderen, in overeenstemming te bren
gen met den versoberingswensch der Re
geering?
Het Verbond wil een anderen weg op.
Het verlangt een wijziging van de Ar
beidswet, zooals deze in Engeland is voor
gesteld do°r... den socialistischen Minis
ter van Arbeid in het Labour-kabinet.
Daaromtrent zegt het adres:
„Wij prijzen ons gelukkig daarbij te
kunnen wijzen op het ontwerp eener Ar
beidswet, dat afkomstig is van de geest
verwanten van de Sociaal-Democratische
Arbeiderspartij in Nederland, wij doelen
op the Bill to regulate the
hours of work in industrial
undertakings, op 16 April j.l. na
mens de Britsche Labourregeering door
den Minister van Arbeid, Miss. Margaret
Bondfield, bij het Engelsche Lagerhuis
aanhangig gemaakt.
Blijkens de Toelichting is dit Ontwerp
waarvan niemand de sociale strekking
zal willen ontkennen, gebaseerd op even-
vermelde conventie van Washington.
Nochtans is zijne structuur heel wat een
voudiger dan onze Arbeidswet het ge
heele ontwerp telt 16 tegen onze Wet 101
artikelen en is met name de regeling
van het overwerk neergelegd in artikel 5
uitermate practisch. Terwijl onze Arbeids
wet voor vrijwel ieder overwerk een in
grijpen van de Arbeidsinspectie of van het
Departement voorschrijft, heeft het ont
werp van de Engelsche Arbeiders-regee
ring de administratieve en andere be
moeiingen der overheidsorganen met het
overwerk tot een minimum beperkt. Vol
gens dat ontwerp toch heeft elke werk
gever in elke periode van 28 dager boven
den normalen werktijd van 48 uur
per week de beschikking over 32 over
uren per werkman. Die 32 vrije uren kun
nen dan nog op last van den Minister
van Arbeid bij overwerkvergunning
dus zouden wij zeggen worden over
schreden. Dat een dergelijke of soortge
lijke regeling zelfs ondanks de in bet
ontwerp voorkomende bepaling, dat deze
overuren met 25 pet. overgeld moeten
worden betaald voor de industrie in
haar geheel veel minder moeilijkbeden
medebrengt dan het stelsel van onze Ar
beidswet, waarbij de mogelijkheid van
overwerk in handen ligt van het inzicht
van den Minister en diens staf, behoeft
geen betoog. Dat het stelsel van de En
gelsche arbeidersregeering onze arbeids
inspectie zou ontlasten van veel en moei
lijk werk, zoodat verschillende krachten
tijd zouden vinden voor ander werk, nie
mand die eenigszins op de hoogte is van
de praktijk, die zulks zou kunnen ontken
nen."
Aldus het adres van het Verbond van
Nederlandsche Werkgevers.
Inderdaad, zegt het „Centrum", een pi
kant adres.
Wij zijn benieuwd, niet zoozeer naar
wat de Minister van Arbeid erop zal
antwoorden, alswel naar wat „Het Vol'k"
ervan zeggen zall
Wat ons betreft, wij noteeren al vast,
dat het Verbond van Werkgevers er geen
bezwaar tegen heeft, voor overuren 25 pet.
extra-loon te betalen, als de werkgevers
recht krijgen op 32 overuren per werk
man in een periode van 23 dagen.
Onvoorwaardelijk zouden wij dit niet
willen afwijzen, omdat er in de ver
plichting, voor die overuren 25 pet. extra-
loon te betalen, een rem ligt tegen het
gebruik maken van deze bevoegdheid zon
der ernstige noodzaak.
Hoe staat onze vakbeweging hier tegen
over?
Goes. Hedenmiddag gaf de heer J. H.
E. Schilling uit Arnhem in de Groote
Kerk alhier voor H.H. Kerkvoogden en
genoodigden een explicatie van de door
hem ontworpen en vervaardigde gebran
de ramen in dit kerkgebouw.
Deze ramen geven aan het koor der
kerk een afsluiting, die aan hooge eischen
van gewijde kunst voldoet.
De heer \"Vessel, kerkvoogd der Ned.
Herv. Gemeente (de president-kerkvuogd
dhr. v. d. Wart was verhinderd) prees
ten zeerste den. kunstzinnigen arbeid van
den heer Schilling.
Wij hopen morgen hierop uitvoeriger
terug te komen.
De postvluchien naar Indië
AMSTERDAM. Hedenmorgen 6.50 is
de P.H.A.G.A. voor de vlucht naar In
dië vertrokken.
Het vliegtuig had 204 K.G. post aan
boord. De bemanning bestaat uit 5 per
sonen, n.l. 2 vliegers, 2 mecaniciens en
1 marconist. Dit is bet eerste toestel dat
volledig is uitgerust met een inrichting
voor radio-uitrustingen en -ontvangst.
AMSTERDAM. De Directie van de Kon.
Ned. Petroleum-Mij deelt mede, dat be
sloten is een interim-dividend van 10 pet.
in contanten betaalbaar te stellen per
7 Januari a.s.
DEN HAAG. Nadat de aanvraag om
surseance van betaling was ingetrokken
heeft hedenmorgen de Haagsche Recht
bank de Nieuwe Boerhaave in staat van
faillissement verklaard.
TILBURG. Hedennacht is de N.V. Til-
burgsche stoomschoenfabriek tot den
grond afgebrand. De geheele voorraad
ging verloren evenals de machines. Een
40-tal arbeiders was in deze fabriek
werkzaam. Verzekering dekt gedeeltelijk
de schade, die op f 100.000 geschat wordt.
DORDRECHT. In de zeehaven alhier
had hedenmorgen aan boord van het
stoomschip „Olympia" een ernstig onge
luk plaats.
De 41-jarige Th. Blom viel bij het los
sen van papierhout in het ruim van
het schip. Zwaar inwendig gekneusd
werd hij naar het ziekenhuis overge
bracht. Zijn toestand is ernstig.
EMMEN. Te Westenesch gem. Emmen,
is een groote voorraad koren een prooi
der vlammen geworden. De politie stelt
een onderzoek in naar de oorzaak. Het
is zoo goed als zeker, dat hier kwaad
willigheid in het spel is.
MILAAN. In de Adriatische zee heeft
hedennacht een hevige storm gewoed
Verschillende visschersschepen zijn ver
gaan.
EEN VREESELIJKE RAMP TE LYON.
Ongeveer 100 dooden.
PARIJS. Een vreeselijk ongeluk heeft
in den afgeloopen nacht Lyon geteisterd,
en heeft waarschijnlijk een zeer groot
aantal slachtoffers gemaakt.
Op een gegeven oogenblik stortte ten
gevolge van een aardverschuiving een
muur van een groot hotel in, en sleepte
een deel van een daarnaast gebouwde
wijk waarin verschillende woningen ge
vestigd waren met zich mee.
Er ontstond een paniek tengevolge
waarvan het onmogelijk was de ramp
te overzien.
Toen de politie en brandweer met het
opruimingswerk begonnen waren en reeds
verschillende lijken te voorschijn waren
gebracht, stortte plotseling een ander deel
in waardoor vele brandweerlieden en po
litiemannen onder het puin bedolven wer
den.
De eerste instorting had plaats tusschen
1 en 2 uur. Een ramp als deze instorting
beeft zich in tientallen jaren niet voor
gedaan. Een geheele wijk is verwoest.
Da oppervlakte van de puinhoopen is
ongeveer bO.UOO vierk. Meter groot. Bij
de ingestorte gebouwen zijn 10 woon
huizen van 6 a 7 verdiepingen boog.
Het is onmogelijk de paniek die onder
de bevolking ontstond te beschrijven.
Met behulp van. fakkels, lampen en
schijnwerpers werd het reddingswerk be
gonnen.
Hel was een vreeselijk oogenblik, toen
bij de nieuwe instorting het gekreun der
gewonden door een donderend gekraak
werd overstemd.
In totaal 5 instortingen maakten van
het oudste gedeelte van Lyon een volko
men ruine.
Men gelooft dat er in totaal een 100
dooden te betreuren zijn, waaronder 20
politie agenten en brandweerlieden.
Rijkspostspaarbank.
Opgave betreffende bet postkantoor te
Middelburg over de maand October.
Aan bovengenoemd kantoor werd, in
den loop der maand, op spaarbankboek
jes ingelegd f 44.884,01 en terugbetaald
f 47.447,61. Derhalve minder ingelegd
dan terugbetaald f 2.563,60.
Het aantal nieuw uitgegeven spaar
bankboekjes bedroeg 56.
Door tusschenkomst van dit kantoor
werd ter Directie op staatsschuldboekjes
ingeschreven nominaal f 1450 en afge
schreven f 1450.
Opgave betreffende 't postkantoor te
Goes over de maand October 1930.
Aan bovengenoemd kantoor werd, in
den loop der maand, op spaarbankboek
jes ingelegd f 23.597,41, en terugbetaald
f 23.923,24. Derhalve minder ingelegd
dan terugbetaald f 325,83.
Het aantal nieuw uitgegeven spaar
bankboekjes bedroeg 23.
Door tusschenkomst van dit kantoor
werd ter Directie op staatsschuldboekjes
afgeschreven f 1200.
