No. 28
Zaterdag 1 November 1930
45e Jaargang
Dagblad voor de Provincie Zeeland
V.
Hendrikse Po's Sank N.V. Boss
rs.
EERSTE BLAD.
Werken en strijden.
Buitenland.
Binnenland
Belangrijkste Nieuws,
COUPONS EN LOSSINGEN
toes.
I te Hoedekens-
Iz. to Schore,
I
[erlof, W. L. te
Bijkontoor to Middelburg,
Firma F. 7. DHUIJ, L, Burg. Tel, No. SBB.
Prijs der Advertentien:
1—4 regels fUO, elke regel meer 30 et.
Bij abonnement belangrijks korting.
Dit nummer bestaat uit 3 bladen.
8n verwarring voor de revolutionaire par
tijen winst te behalen.
fVADERLANDSGHE BANK
nlMksshe riddling
ALLE
per 1 OCTOBER vervallende
worden verzilverd door
Stukken voor den Gemeenteraad
van Middelburg.
et in ralfonr
lder gaat dlk-
;epaard. Zoo
dat de zware
akken in den
inspanning
ie werktuigen
it een gevaar
toen een ar-
rk plotseling
de moddor.
uit zijn ha-
rijd,
g. Te Siddo-
pelingen een
sen en ratten,
Deze dieren
t het veld bij
eken. Erwor-
op een avond
den natten
t Zwitsersche
een driemo-
reer half tien
,an boord een
den piloot
piloot Ster
met als pas-
;ren uit Den
moest tenge-
gistermorgen
een noodlan-
el gedwongen
k land, waar
dak van een
door het toe-
Weisenburg
|gd werd. De
rd, maar de
Rondingen op.
te Goes z\jn
jtreding Leer-
Arondskerke,
Iheit jachtveld
lolo, 14 dagen
|te Hoedekons-
W. M. te
laai bevarende
pehip hebben,
I of dgn.
tot werkplaats
liningen, geen
foeken, W. v.
gn.
A. d. B. en
|f3 of 1 week
afstand van
|le, 3 maanden
iet een proef-
pr licht rjjden,
Idgn.
IM. R. to Ka-
licht, W. v. L.
Inkenszand en
5 dgn.
i. A. te Kloe-
jR. te Wol-
litsch.
[-oiligheid van
ien, A. d. J.
?n., en ont-
motorrijtui-
[tyd van drie
Iteeken geven
lag, L. L. L.
In.
|hts den voor-
te Oostburg,
Igen voor een
JGoes, flö of
ioes, f 25 of
ieerenhoek is
td tegen 1 et
deeld wegens
ja de wielen
If 5 dgn.
lag 1 Nov.
-1.43 Concert.
5,006.00
Gramofoonpl.
het K. R.O.-
A. R. A.
JlO.36 Morgen-
lestconcert.
en bariton.
Piano. 9.55
piano.
11273 M, 12.50
lo Gramofoon-
met muziek
spel.
B.ÖO—5.20 Or-
sopraan.
-2.20 Gramo-
leert. .720
concert.'
I r
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZUIDEMA,
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes.
Tel.: Redactie en Administratie No. 11.
Postrekening No. 6M55.
De Zeeuw
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, f3.—
Losse nummers fo.05
De Christenen, zoo betoogden wij een
vorig maal, hebben te staan midden in
den strijd van het leven.
Niet passief, maar actief, als werkers
en strijders.
Dit geldt ook en niet in de laatste
plaats van het terrein van het staatkun
dig leven en het kan niet genoeg worden
betreurd, dat dit niet meer ook in de prao»
tijk wordt erkend.
Er zijn tal van menschen, steunpilaren
in menig opzicht, die in het godsdienstig
leven een vooraanstaande plaats inne
men, maar die zich om de politiek en alles
wat daarmee samenhangt niet bekomme
ren. Die soms zelfs openlijk hun afkeer
van wat dan als „politiek gedoe" wordt
aangeduid uitspreken.
De vergaderingen van de Kiesvereni
gingen worden door hen niet bezocht en
voor financieelen steun zijn ze niet t»
vinden.
Voor de verkiezingen interesseeren ze
zich niet verder, dan dat ze aan de plicht
hun bij de wet opgelegd, voldoen.
Onbegrijpelijk is deze houding.
Immers, de ervaring heeft toch wel heel
duidelijk g'eleerd, waar het heengaat als
de Christenen zich van dit terrein terug
trekken en niet doelbewust optreden.
We behoeven slechts te wijzen op het
buitenland, waar een eigen organisatie
van de Christusbelijders ontbreekt, met
hét gevolg, dat bijna nergens de Christe
lijke beginselen tot invloed komen en
overal de revolutionaire partijen het
grootste woord voeren.
Wat zou het er b.v. in Duitschland
heel anders hebben uitgezien, wanneer
daar als in ons land, tegen de doorwer
king van de revolutiebeginselen stelling
was genomen.
Maar ook de geschiedenis van ons land
is wat dit betreft leerzaam.
Hoe was 't hier gesteld in de vorige
eeuw, toen de Christenen zich nog niet
bewust waren van hunne roeping om in
isolement, in beginselvastheid kracht te
zoeken.
Het bestuur van hoog tot laag was ge
legd in handen van menschen die op pu
bliek terrein met Gods Woord niet reken
den. De vrijzinnigen hadden het voor
't zeggen, en van die zeggenschap werd
ijverig gebruik gemaakt om de vrijzinnige
beginselen tot gelding te brengen.
En het gevolg was dat het recht van de
Kerken werd gekrenkt, dat de opvoeding
in Ghristelijken geest onmogelijk werd ge
maakt en dat de Uuiversiteiten werden tot
kweekplaatsen van het modernisme.
Eerst toen de Christenen zich hunne
roeping bewust werden, toen zij zich zelf
standig organiseerden en daarna in sa
menwerking kracht zochten is hierin ver
andering gekomen.
De politieke strijd is door God rijk ge
zegend. Eiken dag plukken we daarvan
op elk gebied de vruchten.
En daarom is 't onbegrijpelijk, dat er
nog zijn ernstige mannen en vrouwen die
zich in den staatkundigen strijd op den
achtergrond houden; die weigeren mee
te helpen de dijken en de dammen te ver
sterken en den opbouw van ons volksle
ven in Ghristelijken geest te bevorderen.
Maar 't is ook onverantwoordelijk.
God heeft zijn volk geroepen om van
Hem te getuigen.
Om de heerlijkheid van zijn Naam
overal en op elk terrein uit te roepen.
Om heel de wereld voor Hem op to
eischen.
Mij is gegeven, heeft de Heiland ge
zegd, alle macht in den hemel en op de
aarde.
En hoewel Hij daarbij niet noodig
heeft de hulp van menschen, heeft het
Hem toch behaagd daarbij de menschen
te stellen in zijn dienst.
Jezus Christus moet Koning zijn in
de Kerk, maar ook in de school, in do
maatschappij en de Staat.
En nu klinkt het wel heel vroom en
teer als wij bepaalde terreinen uitzonde
ren en meenen dat wij te goed zijn en te
hoog staan om ons daar te bewegen en
ons daarvoor te interesseeren, maar in
werkelijkheid is het toch niet anders dan
ongehoorzaamheid.
Dit moge vooral worden bedacht in
onzen tijd, nu met groote kracht gear
beid wordt om in deze dagen van onrust
Ook hier in Zeeland.
Met name door de S.D.A.P. wordt hier
alles gedaan wat mogelijk is om straks bij
de verkiezingen in Raden en Staten hunne
beginselen te doen zegevieren.
Er is in die kringen naar het heet
groote geestdrift.
Welnu, laten wij dan niet achterblijven.
Zij er alom in den komenden winter
een bezield en bezielend streven om de
A.R. beginselen te verbreiden en tot toe
passing te brengen.
Nieuw arbeidsconflict in Dultsohland?
De organisaties van arbeiders bij de
Duitsche spoorwegen hebben het bestaan
de collectieve tariefverdrag tegen 30 No
vember opgezegd!
Zij willen een einde maken aan het
systeem van overwerk, aangezien vol
gens dit verdrag nog steeds 3 tot 6 uur
overwerk per week moet worden ver
richt.
Zij stellen zich op het standpunt, dat
het niet aangaat, overwerk te verrichten
bij de bestaande werkloosheid en bij een
toestand, waarbij voor sommige groepen
van arbeiders vacantiedagen en verkorte
arbeidstijd ingevoerd worden.
Communistische propagandacentrale
ontdekt.
In de nabijheid van een Parijsche voor
stad werd op straat een Italiaan aange
troffen, die een ernstige schotwond aan
het hoofd had. Bij zijn verhoor wist men
slechts uit hem te krijgen, dat hij door
een tweetal zijner landgenooten overval
len was. De politie vermoedde, dat het
hier een politieken aanslag gold. Zij stel
de een uitgebreid onderzoek in en wist
in een blijkbaar onbewoonde villa te Sa-
trouville een communistische propagan-
da-centrale te ontdekken. Er werd een
groote hoeveelheid documentenmateriaal
aangetroffen, o.a. tallooze valsche iden
titeitspapieren en leerboeken over klas
senstrijd en burgeroorlog. In den kelder
werd een pas gedolven graf aangetrof
fen, dat waarschijnlijk bestemd was voor
den gelukkig slechts gewonden Italiaan.
Men neemt aan, dat deze lid is van de
communistische organisatie en dat men
zich van hem heeft willen ontdoen.
Zoodra zijn gezondheidstoestand dit
mogelijk maakt, .hoopt de politie nadere
bijzonderheden van hem te vernemen.
De Vorstelijke intocht te Sofia.
In het voor al het andere treinverkeer
gesloten en met vlaggen en bloemen ver
sierde station te Sofia is gistermorgen te
tien uur de koninklijke trein met koning
Boris van Bulgarije en zijn jonge Italiaan-
sche bruid Giovanna en gevolg aange
komen.
Een batterij loste bij den aankomst 101
saluutschoten.
Op het station stond een eerecompag
nie cadetten opgesteld.
In een met vier paarden bespannen
open koets hield de koning zijn intocht in
Sofia.
Ter weerszijden van het koninklijk rij
tuig reden te paard de garnizoenscom
mandant en de commandant van de lijf
garde.
Op de galakoets, waarin het bruids
paar had plaats genomen, volgde weder
om een afdeeling van de koninklijke lijf
garde, die den koninklijken standaard met
zich meevoerde.
De opstand in Brazilië.
De zegevierende troepen uit het 'Zuiden
zijn de 'honds-hoofdstad Rio 'de Janeiro,
binnengerukt.
De Spaansche paketbooten, die varen
op Zuid-Amerika zullen met ingang van
5 November de haven van Rio de Janeiro
niet meer aandoen.
Korte Berichten.
In antwoord op een desbetreffende
vraag in den gemeenteraad van Londen
deelde de voorzitter der bestratingscom
missie mede, dat de proeven van rub
berbestrating geen volledig succes had
den opgeleverd, maar dat hij nog steeds
hoopte een bepaalde rubbersoort te kun
nen voorleggen, die volkomen aan het
gewenschte doel beantwoordde.
De provinciale landbouwkamer van
de provincie Luxemburg heeft den wensch
uitgesproken, dat de inkomende rechten
op Hollandsche en Deensche boter
zouden verhoogd worden, naar verluidt
op grond, dat de Belgische zuivelindu
strie er niet tegen kan. coneurreeren.
Te Villach bij Klagenfurt is de in
aanbouw zijnde kazerne voor de grens
politie ingestort. Er zijn 30 tot 40 ar
beiders onder de puinhoopen begraven.
Na een uur had men vier dooden en
elf gewonden.
Green, de voorzitter van den Ameri-
kaanschen vakvereenigingsbond, heeft
verklaard, dat het aantal werkloozen in
de Vereenigde Staten dezen winter tot
ver boven de 5 millioen zal stijgen, zoo-
Jat, indien men de gezinsleden mee
rekent, bijna een zesde van de Ameri-
kaansche bevolking door de werkloosheid
zal worden getroffen.
Officieel wordt medegedeeld, dat
'binnen het kader van het program der
Rijksregeering, dat 'gericht ia op verla
ging der prijzen voor het levensonder
houd, het Midden-Duitsche Bruinkolen-
syndicaat zijn prijzen verlaagd heeft. Niet
alleen voor de industrie zullen de prijzen
verlaagd worden, maar ook voor den
kleinhandel zullen de lagere prijzen gel
den.
De aanbeveling der commissie in
zake de ministersalarissen in Engeland,
om het salaris van den premier te ver-
hoogen van 5000 tot 7000 pd.. st. per jaar
zal voorloopi'g niet ten uitvoer worden
gelegd.
Volgens een telegram van Belga uit
Straatsburg is daar gedurende ander
halve seconde een sterke aardschok ge
voeld, die de huizen deed trillen. Het ver
schijnsel werd gevolgd door een gerom
mel als van donder en door een knal.
De menschen kwamen verschrikt uit hun
huizen loopen.
Van het Hof.
De Koningin-Moeder is gisteravond, te-
rugkeerende uit Duitschland, met den
D-trein te 20 uur 13 te Arnhem aange
komen. H. M. was vergezeld van baro
nesse van Tuyll van Serooskerken en jhr
mr Schimmelpenninck, groot-officier. Een
gedeelte van het perron was door de po
litie vrijgehouden.
Nadat H. M. zich eenige oogenblikken
met de aanwezigen had onderhouden in
de gereserveerde wachtkamer, is zij per
auto naar het Loo gegaan.
Het Belgische invoerverbod voor Neder-
iandsch vee.
Ten aanzien van den invoer van Neder-
landsch vee in België heeft te Brussel een
onderhoud plaats gehad tusschen een ver
tegenwoordiger van den Nederlandschen
veeartsenijkundigen dienst en het hoofd
van den Belgischen dienst.
Men kwam daarbij tot overeenstemming
omtrent verscherpte maatregelen in Ne
derland toe te passen met betrekking tot
het voor uitvoer naar België bestemde
vee.
In verband hiermee werd in uitzicht
gesteld, dat wederopenstelling van de
Belgische grens zoodra het mond- en
klauwzeer in de Belgische quarantaine
stallen zal zijn geweken, in gunstige over
weging zal worden genomen.
Op grond hiervan is het niet uitgesloten
dat wellicht reeds uiterlijk 1 December
de heropening van de Belgische grens
voor het Nederlandsche vee kan worden
tegemoet gezien.
Aangezien in den regel slechts op den
len en 15en van elke maand het betref
fende vee in België kan worden inge
voerd, zou in dit geval de invoer slechts
één of ten hoogste tweemaal zijn belem
merd.
Naar het „Hdbl." verneemt, heeft de
exporteur van het op 16 October uit Leeu
warden naar België verzonden vee, dat
aldaar wegens het lijden aan mond- en
klauwzeer werd geweigerd, doch bij te
rugkomst te Leeuwarden volkomen ge
zond bleek te zijn, zich thans tot de Bel
gische autoriteiten gewend om schade
vergoeding.
Domeingronden.
Het Tweede-Kamerlid de heer Kersten
heeft den minister van Financiën de vol
gende vragen gesteld;
Is het den minister bekend, dat in den
Prins Hendrikpolder (St. Philipsland)
domeingronden zijn verpacht voor f 220
per H.A.? Acht de minister dezen prijs
niet aanmerkelijk te hoog in dezen tijd
van malaise. Is de minister bereid ver-
voor bei iste waarden, VGRAVENHAGE
p 0 tegen beurskoers
jj q OBLIGATION g
lichting van pacht toe te staan, indien
tegen ontheffing overwegend bezwaar be
zwaar bestaat?
Kan de minister mededeelen, tot welke
prijzen Kroon- en Staatsdomeinen in bet
land zijn verpacht, met opgave van de
gronden in de verschillende provincies?
Voorlichting van den HandeldrIJvenden
Middenstand.
Vanwege de afdeeling Handel en Nij
verheid van het Departement van Ar
beid, Handel en Nijverheid, is een reeks
bijeenkomsten belegd, welke bedoelt aan
de werkzaamheden der onder-af deeling
Middenstand van genoemd departement
meer bekendheid te geven.
De eerstvolgende dezer bijeenkomsten,
waartoe verschillende vereenigingen op
het gebied van den détailhandel zijn uit-
genoodigd, zal plaats vinden op Woens
dag 5 November, des namiddags 2 V* uur
in het gebouw van het departement. Ver
eenigingen die er prijs op stellen tot bij
woning van een dezer bijeenkomsten te
worden uitgenoodigd, kunnen daarvan
aan den chef der afdeeling Handel en
Nijverheid kennis geven.
Technische herziening van de Ziektewet.
De Minister van Arbeid, Handel en Nij
verheid beeft gisteren geïnstalleerd de
commissie van advies voor de in de ziek
tewet aan te brengen wijzigingen en aan
vullingen van technischen aard met een
rede, waarin bij allereerst herinnerde aan
de langdurige wordingsgeschiedenis van
de huidige wet, welke tot, gevolg heeft ge
had, dat de nieuwe geest, de geheel
nieuwe gedachte omtrent de organisatie
van de ziekteverzekering zich moeilijk, in
de oude termen laat vangen, hetgeen een
voortdurend borrelende bron van prac-
tische moeilijkheden is. De minister hoop
te, dat hij binnen niet al te langen tijd
van de commissie een voorstel zal ont
vangen om op verschillende punten van
de ziekteverzekering wijzigingen aan te
brengen, die uit de dagelijksche practijk
als de meest dringende naar voren zijn
gekomen.
Ook bij den minister zijn reeds verschil
lende kwesties gerezen.
Zoo, staat aldus spr., in art. 47 van de
wet een raadsel over de verzekering, die
er moet plaats hebben tusschen b.v. de
Rijksverzekeringsbank en de Ziekenkas,
wanneer iemand in een inrichting is op
genomen geweest. Bij de verzekering is
er reeds in de practijk twijfel over de
juiste uitlegging. Er is de kwestie, ik
meen in art. 43, over de verhouding van
de ziekte tot bet ongeval, of liever van
de ziekteverzekering tot de ongevallenver
zekering. Er is ook de kwestie, ik meen
in art. 116, over de afhouding van een
deel van de premie door den werkgever
en hoe de zaak zich nu zal afspelen hu
de bedrijfsverenigingen.
Daar zijn nog zoo vele vragen. Er is
ook een kwestie, die zich in mijn prak
tijk heeft voorgedaan, waar ik 'n bepaal
den algemetenen maatregel van bestuur
moest bevorderen, waar het ging over de
vaststelling van financiën en wel met
name over de vaststelling volgens art. 60
van hooge premiën in verband met groo-
ter gevaar voor ziekte, dat de uitoefening
van het beroep voor den verzekerde op
levert.
Uitgaande van den wensch om rekening
te houden met de realiteit, welke mede
bracht een meer collectieve dan indivi-
dueele verzekering en rekening houdende
ook met den wensch om het den werk
gevers zoo eenvoudig mogelijk te maken,
heb ik gemeend, dat die algemeene
maatregel dat woord beroep, dat in art.
60 stond, collectief moest opvatten en heb
ik dus een grooter gevaar van ziekte be-
drijfsgewijze opgevat.
Maar hierover is verschil van mee
ning gebleken. Dat voorbeeld, dat zich in
mijn practijk heeft voorgedaan, heeft mij
doordrongen van het groote gevaar, dat
er schuilt in deze wet, dat zij voortgaat
in den gedachtengang van de indivi-
dueele verzekering en tegelijk meer in
den geest van de collectieve verzeke
ring vervatte begrippen bedoelt. Spr. ge
looft dat de commissie ook goed zal doen
Binnenland.
De behandeling der pachtontweapen ai-
geloop en.
Het Voorl. Verslag op de begrooting van
Financiën.
Buitenland.
Communistische .propaganda te Parijs.
Het Belgische invoerverbod voor ons vee.
met de wet na te puren om te trachten
althans de gevaarlijkste gevolgen van dat
dualisme te achterhalen en daarvoor door
eenvoudige wijzigingen, een oplossing te
bedenken.
De minister besloot met het uitspre
ken van de beste wenschen voor de werk
zaamheid der commissie.
Namens de commissie heeft daarna
Mr Groeneveld den minister voor het in
haar gestelde vertrouwen dank gezegd.
Godshuizen.
De commissie van financiën heelt rap
port uitgebracht nopens rekening 1929,
suppl. begrooting 193U en begrootmg 1931
der Godshuizen en de opheliing der ge
meente-apotheek.
De meerderheid der commissie wijst er
op, dat na lange jaren de gemeente in
1928 voor het eerst een tekort had bij te
passen van rond f 10.000; voor 1929 was
dit f 44.000 en nu wordt voor 1931 47000
gld. geraamd. Deze cijfers heteekenen 'n
grooten financieelen druk voor de ge
meente. De meerderheid vraagt zich af:
Waren de tekorten te vermijden geweest?
Zal in de toekomst de stijging voortdu
ren? De eerste vraag kan met neen be
antwoord worden, de tweede met: Waar
schijnlijk niet of niet belangrijk. Voor die
beantwoording is nagaan van de geschie
denis der laatste jaren noodig. Het zie
kenhuis was in de dure oorlogsjaren be
langrijk achter gebleven in onderhoud en
de inrichting was reeds jaren lang niet
meer op de hoogte van den tijd. In de laat
ste jaren is door een sobere uitbreiding
hierintoch zeer doelmatig voorzien. Half
1929 in gebruik genomen, heeft voor het
eerst in dat jaar een belangrijk deel van
onderhouds-, verlichtings- en verwar-
mingskosten op de exploitatie gedrukt.
Het in werking treden van het verple-
gingshesluit heeft onafwendbaar den post
tractementen moeten verhoogen, waarbij
toeneming van het aantal patiënten en
verpleegdagen (in 1929 ruim 2300 meer
dan in 1925) medewerkte om het aantal
verpleegsters in 1925 totaal 42 tot totaal
55 in 1929 te doen stijgen. Het is moge
lijk, dat in andere, geheel nieuw gebouw
de inrichtingen het aantal verpleegsters
op b.v. 100 patiënten berekend iets klei
ner kan zijn. Maar wanneer tot bereiking
van de meest economische gebouwindee-
ling indertijd een der voorgelegde plan
nen zou zijn uitgevoerd, dan zou de daar
mede verkregen tractementsbesparing ver
overtroffen zijn door de groote bedragen
voor aflossing en rente, die dat plan ver-
eischt zou hebben.
De meerderheid wijst er op, dat 25 pet
van den kostprijs zit in tractementen en
rentezegels. De salarissen zijn niet hoog
en aan verlaging valt niet te denken. Ook
was onvermijdelijk, dat het radio-thera
peutisch instituut zijn vroeger belangrijk
saldo in een nadeelig van f 1272 zag ver
anderen. Daarbij komt over 1929 f 1000
aan oninbare posten over een groot aan
tal jaren. Verder is de therapeutische
techniek veranderd, zoodat de behande
ling per geval door een geringer aantal
bestralingen voor het instituut nadeeliger
en voor de patiënten voordeeliger is ge
worden. Het spreekt vanzelf, dat hier
niet naar geldelijk voordeel kon worden
gekeken, maar dat gebeuren moet wat
noodig is. De tarieven zijn daarbij niet
verhoogd, maar op het lager niveau ge
bleven. Het aantal therapie-patiënten is