Donderdag 23 October 1930 45e Jaargang
Dagblad voor de Provincie Zeeland
tiendrikse Co's Bank H.V. Soes
EERSTE BLAD.
Buitenland.
Binnenland
Belangrijkste Nieuws.
COUPONS EN LOSSINGEN
Staten-Generaal.
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
ALLE
per 1 OCTOBER vervallende
worden verzilverd door
Directeur-Hoofdredacteox:
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes.
Tel.: Redactie en Administratie No. 11.
Postrekening No. 4445B.
Bijkantoor te Middelburg.
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. TeL No. 259.
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnèmentsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, f3.
Losse nummers f 0.05
Prijs der AdvertentlSn:
14 regels fi.20, elke regel meer 30 ct.
Bi] abonnement belangrijke korting.
De vrede geteekend.
Het dreigend gevaar van een arbeids
conflict in de drukkerswereld lis Ipfge-
wend.
Althans in zooverre, dat de gedele
geerden van beide partijen tot overeen
stemming zijn gekomen. Als het nu aan
de afgevaardigden der werkgevers gelukt,
de federatie van Boekdrukkerspatroons tot
het brengen van het gevraagde financiëele
offer te bewegen, rvat misschien nog niet
zoo gemakkei ijk zal gaan, dan is de vrede
weer voor drie'jaren geteekend.
Een verblijdend resultaat.
Een dreigend conflict van zeer ernstige
beteekenis, dat veel verder reikte dan
de grenzen der boekdrukkerswereld, is
hiermee voorkomen.
Wanneer wij hierover onze groote blijd
schap uitspreken, dan voegen wij daar
aan echter onmiddellijk toe, dat het ons
ten eenenmale onbegrijpelijk voorkomt,
dat het in de gegeven omstandigheden
zoover kon komen, dat een algemeene sta
king werd afgekondigd.
Wat toch is de zaak.
De patroons waren aanvankelijk bereid
de C. A. O. ongewijzigd te vernieuwen,
wat echter door de gezellen-organisaties
werd afgewezen.
Bij de daarna gevoerde onderhandelin
gen kwam tenslotte de werkgeversdele
gatie met een voorstel om drie jaren
achtereen een loonsverhooging te geven
van 1 cent per uur, terwijl de leiders
der arbeidefs een verhooging eischtenvan
tweemaal 2 cent en eenmaal 1 cent.
En omdat deze laatste eisch niet werd
ingewilligd, volgde toen het stakings-be-
sluit.
Een onbegrijpelijke houding.
Immers de leiders van de vakbonden
wisten opperbest, dat het aan de ver
tegenwoordigers van de werkgevers
groote moeite zou kosten om op het door
hen gedane voorstel de goedkeuring te
krijgen van hun federatie.
En het kon hun ook niet onbekend
zijn, dat we leven in een tijd van ma
laise, waaronder ook het zakenleven ge
bukt gaat. De meest ongeschikte tijd dus
om voor een in vele opziphten bevoor
rechte arbeidersgroep loonsverhooging te
eischen.
Toch had men, hoewel voor een groot
deel aan de gestelde eischen tegemoet
werd gekomen, den moed een staking
te proclameeren en daarmee tevens tal
van arbeiders te stellen voor een pijn
lijk conflict tusschen organisatie en
gewetensplichten.
Een houding die te meer raadsel
achtig wordt, als men ziet dat na de
besprekingen met den Rijksbemiddelaar,
tenslotte toch het voorstel der patroons
zoo goed als ongewijzigd werd aanvaard.
Hieruit blijkt, dat men voor een ver
schil van uiterst minimalen aard, niet
alleen de bedrijfsvrede, maar ook de ge-
heele verdere ontwikkeling van het in
vele opzichten gelukkige instituut der C.
A. O. in de waagschaal heeft gesteld.
Is de houding van de vertegenwoordi
gers der werknemers in het algemeen
onbegrijpelijk, nog meer onbegrijpelijk is
het, dat ook de afgevaardigden van den
Nederl. Chr. Grafischen Bond hieraan heb
ben meegewerkt.
En nóg onbegrijpelijker wordt de zaak,
als men ziet, dat blijkens een mededee-
ling van den heer Hofman, voorz. van
den Ned. Chr. Grafischen Bond, het Chr.
Nat. "Vakverbond zich ten volle achter
de eischen der werknemers stelde, dat
het dus ook een staking over zulk een
minimaal verschil voor zijne verantwoor
delijkheid nam.
Hierdoor is, om van verdere gevol
gen nu maar te zwijgen, aan het organi
satieleven een zware slag toegebracht.
Men heeft door onder deze omstan
digheden een staking af te kondigen en
bij voorbaat steun toe te zeggen, aan
de tegenstanders van de vakorganisatie
die gewoon zijn voor de voordeelen daar
van de oogen 'stijf te sluiten, een sitok
in handen gegeven, waarvan nog lang
en naar te vreezen is met succes, gebruik
zal worden gemaakt.
V Veelzeggend zwijgen.
Door den heer Albarda, den leider van
de Soc. Dem. fractie in de Tweede Ka
mer, werd onlange uitgesproken, dat te
gen den oorlog elk middel, ook al valt
het buiten het wettelijk geoorloofde, ge
bruikt zal moeten worden.
Hierop reageerend, merkte gisteren de
heer Tilanus in de Tweede Kamer op:
„Wanneer een verantwoordelijk lei
der zich op revolutionaire wijze uitlaat,
door elk middel, ook al valt het buiten
de wettelijk geoorloofde middelen, te
gen den oorlog te verdedigen, dan
acht spr. dat hoogst ernstig. Op Zich
zelf was dit een herhaling van een
interruptie van den heer Wijnkoop
tijdens een rede van minister Deckers
in 1929.
Is het inderdaad de mee
ning van de sociaal-demo
craten, om in de ure des ge-
vaars revolutionair op te
treden? Laten zij het dan
duidelijk en klaar zeggen,
dan kan de regeering daar
mede rekening houden. Er
schuilt propagandistische kracht in
een dergelijk politiek optreden, maar
spr. acht het voor een verantwoordelijk
leider in hooge mate te betreuren en
af te keuren."
Eenige oogenblikken later hield de
heer Albarda een lange rede.
Maar met geen woord werd geant
woord op de door den beer Tilanus ge
stelde vraag.
Een veelzeggend zwijgen.
DE MIJNRAMP BIJ ALSDORF.
Reeds 233 dooden.
Volgens de laatste berichten bedraagt
het totale aantal slachtoffers dat bij de
mijnramp te Alsdorf 'heit leven heeft ver
loren, 233.
Men neemt aan, dat dit cijfer met meer
'belangrijk zal stijgen.
Er worden nog 25 personen vermist, ter
wijl er in de ziekenhuizen 99 gewonden
zijn. Gistermorgen werden nog twee en gis
terenmiddag een mijnwerker levend ge
red.
Op de plaats van het ongeluk spelen zich
nog steeds ontroerende tooneelen af.
Omtrent de oorzaak van de ramp ver
keert men nog steeds in het onzekere.
De dooden 'zullen waarschijnlijk Zater
dag worden begraven. Het reddings- en
opruimingswerk wordt zoowel 'boven als
-onder den grond nog steeds ijverig voort
gezet.
Voor den ingang van. de mijn, waar de
vreeselijike ramp plaats had, verdringen
zich nog steeds honderden menschen, mee-
rendeels familieleden, ouders, broers en
zusters, vrienden en bekenden van de
ruim -twee honderd en dertig mannen, die
op zoo treurige wijze om het leven kwa
men.
De tooneelen, -die zich daar afspelen,
zijn hartverscheurend. Onder de 'honder
den, 'die er wachten, zijn er, 'die de droeve
tijding van 'den dood van een of meerdere
hunner familieleden reeds vernamen, an
deren verkeeren nog in het onzekere over
het lot van hun familielid, vriend of be
kende. 'Overal hoort men geschrei en ge
jammer, of plotseling een kreet van vreug
de om het weerzien van een, dien men
verloren waande. Tooneelen van diep-
roerende vreugde of van 'diepe smart spe
len zich naast elkander af bij de sombere
ruïnen.
De verwoesting is onbeschrijfelijk.
Zwarte vlaggen hangen triest boven de
mijnen; in het nabije Aken vlaggen de
openbare gebouwen en vele woningen
van particulieren halfstok. Doch niet enkel
de naaste omgeving, héél bet rijk is diep
geschokt door de ontzettende ramp.
De verdediging van de Belgische grens.
De Soir bericht: Tot uitvoering van het
algemeene plan, ontworpen door de grens-
commissie in 1927 in overeenstemming
met den gen er al en staf, zal de minister
van defensie op de begrooting van 1931
de noodige credieten aanvragen voor de
moderniseering van enkele forten der stel
ling Namen. Men schat op 30 millioen
het bedrag, dat vereisoht is om aan de
vesting Namen dezelfde waarde te ge
ven als aan de vesting Luik.
De hulp aan werkloozen fia de Ver. Staten.
Na dagenlange besprekingen van Hoo
ver met de leden van het kabinet, met
industrieelen en bankiers, begint het na
tionale program voor hulp aan werkloo
zen definitieven vorm aan te nemen.
Alle kringen der industrie zullen thans
worden aangezocht om het systeem van
gedeeltelijken arbeidstijd in te voeren,
teneinde zoo doende verdere ontslagen
te vermijden, en de gelegenheid te schep
pen voor meer arbeiders om aan het
werk te kunnen gaan.
Een wereldconferentie voor landbouw
zaken?
Op een congres der regeeringspartijen
heeft de Hongaarsche minister-president,
graaf Bethlen, over de crisis, welke op
het oogenblik in den landbouw heerscbi
onder andere verklaard, dat de Hongaar
sche regeering het plan heeft een wereld
conferentie bijeen te roepen, ten einde
over de landbouwkwestie te onderhande
len.
Met de Vereenigde Staten van Ame
rika, die de voornaamste concurrent van
Europa op landbouwgebied zijn, moet een
overeenkomst betreffende agrarische
kwesties worden gesloten.
Moskou's toebereidselen voor den
beslissenden slag.
De Russische volkscommissaris voor
landsverdediging heeft in het Oeralge-
bergte meer dan twintig fabrieken laten
bouwen, welke thans chemische produc
ten en meststoffen vervaardigen, doch in
een minimum van tijd omgebouwd kun
nen worden tot inrichtingen voor de be
reiding van vergiftige gassen.
Ook andere „voorbereidende maatrege.-
len" worden' genomen, en het heet dat
sovjet-Rusland binnen enkele jaren reeds
in staat zal zijn, een aanvalsoorlog tegen
de Westersche Europeesche staten te
ondernemen en op de meest geraffineer
de wijze te voeren.
Polen is gemakkelijk te overrompelen
en een opmarsch door Duitschland zal
geen grooten tegenstand ondervinden
meent men. En intusschen zijn er nog
Europeesche staten die zich niet te weer
stellen tegen de dumping-politiek der
sovjets, een politiek, die geen ander doel
heeft dan de voorbereiding der groote
wereld-revolutie. De Europeesche markt
te overstroomen met allerlei producten,
die beneden kostprijs verkocht worden en
aldus de economische crisis steeds ver
der uit te breiden en het leger der werk
loozen, waaruit de reserves der revolu-
tionnairen worden gekweekt aldoor groo-
ter te maken.
Terwijl bijvoorbeeld de eieren in Rus
land in den vrijen handel niet meer ver
krijgbaar zijn, en het maximum aantal
eieren, dat per maand per hoofd op de
eierkaarten beschikbaar wordt gesteld 15
stuks bedraagt, worden de markten in
Duitschland, Estland en Polen met dit
artikel door de sovjets overstroomd en
deze Russische eieren zijn zoo goedkoop,
dat de binnenlandsche handelaren onmo
gelijk concurreeren kunnen en hun waar
van de markt terug naar huis kunnen
nemen.
Op dezelfde wijze gaat het met de Rus
sische tarwe, ofschoon in Rusland al lang
weer de broodkaarten moesten worden
ingevoerd en de sovjets voeren thans ook
steenkolen uit naar Engeland, waar ge
regeld toch al volop werkloosheid
heerscht onder de mijnwerkers.
Het communisme in Frankrijk neemt af.
De sterkte van de communistische par
tij in Frankrijk neemt den laatsten tijd
aanzienlijk af. Naar verluidt, hebben
zic'h op een vergadering van het com
munistisch partij-bestuur met een ver
tegenwoordiger van de Derde Internatio
nale heftige tooneelen afgespeeld.
De vertegenwoordiger van Moskou ver
weet het bestuur niet voldoende activiteit
aan den dag te hebben gelegd, hetgeen
volgens hem de oorzaak was van het ver
zwakken der partij.
Van de 24.000 mijnwerkers in Frank
rijk, zijn er slechts 24 lid van de com
munistische partij, terwijl de communis
ten onder de 23.000 metaalarbeiders
slechts 17 leden tellen. Ook de inkomsten
van het communistische orgaan, de Hu-
manité, zijn aanzienlijk verminderd.
Korte Berichten.
Volgens berichten uit Boekarest,
heeft de Roemeensche spionnagezaak een
ongedachte wending genomen. De politie
heeft Sebastian Pepesco, den leider van
de algemeene veiligheidspolitie, en een
hooggeplaatsten officier van het Roe
meensche leger, wiens naam nog geheim
wordt gehouden, gearresteerd. Nieuwe
uitgebreide arrestaties zijn te verwachten.
Gisteravond zijn te Altona jonge
lieden in den ouderdom van 23 tot 30
jaar een bijkantoor van de spaarbank van
de stad Altona binnengedrongen, waar zij
twee employé's onder bedreiging met re
volvers naar een achter gelegen kamer
drongen en daar boeiden. Vervolgens
hebben zij 3000 Mk. buitgemaakt, waar
mede zij de vlucht namen.
De Amerikaansche wachtschepen
hebben een Ganadeesch schip in beslag
genomen, dat verdacht werd alcohol
voor smokkelaars te hebben vervoerd
Aan boord van het schip bevonden zich
alcoholhoudende dranken ter waarde van
360.000 gulden. De opvarenden werden
gearresteerd.
In verband met de ontvoering van
den vroegeren president van Finland
Stahlberg, zijn de chef van den generalen
staf, Wallenius, de chef van het mobilisa
tiebureau, de luitenant-kolonel Kuussaari
en de ambtenaar van het ministerie van
oorlog, mr. Toironen, aangehouden.
Een Zeppelinwerf in Nederland?
Naar het „Handelsblad" verneemt, wor
den sedert eenigen tijd besprekingen ge
voerd tuschen Nederlandsche en Duitsche
vertegenwoordigers van financieels en in-
dustrieele kringen over de mogelijke in
richting van een werf voor den bouw van
luchtschepen in ons land. De daartoe op te
richten maatschappij zou in zekeren zin
beschouwd kunnen worden als een doch
termaatschappij van de Zeppelinwerf te
Friedrichshafen. Zij zal naar alle waar
schijnlijkheid haar constructiewerkplaat
sen vestigen te Rotterdam.
Volgens haar zegsman valt te verwach
ten, dat men binnen betrekkelijk korten
tijd tot definitieve resultaten zal komen.
„Nationalistische Militie".
Het Eerste Kamerlid de 'heer Hendels
heeft den minister van Defensie de vol
gende vragen 'gesteld:
Heeft de minister die op de desbe
treffende vragen van den heer Mendels
volstaan 'heeft met te antwoorden, dat 'hem
van een „nationalistische militie", met
welker africhting zich beroeps- en re-
servepersoneel der Nederlandsche land
macht zou hebben belast niets anders of
meer bekend was dan hetgeen daaromtrent
voorkwam in de „Nieuwe Vaderlander"
van 6 September j.l. in deze mededeeling
in het officieel orgaan van het verbond
van nationalisten en in de dienaangaan
de door den 'heer Mendels gestelde vra/-
gen aanleiding gevonden om een onder
zoek te gelasten naar deze aangelegen
heid, ten einde uit de resultaten van dit
•onderzoek zijn conclusies te trekken om
trent de wettigheid en geoorloofdheid
van zulk een semi-militair instituut.
Moet de steller dezer vragen het aan
gehaalde antwoord van den minister op
■zijn vroegere vragen aldus opvatten, dat
dergelijk onderzoek inderdaad is ingesteld
doch dat het geenerlei positief resulaat
heeft opgeleverd?
Zoo neen, acht de minister dan deze
aangelegenheid dan niet van voldoende
principieel 'belang om alsnog zulk een on
derzoek te gelasten en de resultaten daar
van met zijn oordeel ter openbare
kennis te brengen?
Acht de minister het, afgescheiden van
de resultaten van zulk een onderzoek, niet
in alle geval onoorbaar dat beroeps- en
reservepersoneel der Nederlandsche land
macht zic'h zou belasten met de africh
ting van dergelijke „particuliere militie".
Maal gebod verzocht.
Bij de Tweede Kamer is ingekomen
een telegram uit Heemstede van den
voorzitter en den secretaris namens de
afd. Holland-Brabant van den Chr. Boe-
ren- en Tuindersboind, betreffende me
dewerking tot directe hulp aan de boeren
en invoering van een maalgehocL
Seizoenarbeid en Ziekteverzekering.
Het Tweede Kamerlid, de 'heer Loer
akker, heeft den Minister van Arbeid,
Handel en Nijverheid de volgende vra
gen gesteld:
Heeft de minister kennis genomen van
de uitspraak van den Raad van Beroep
te Groningen, waarbij de beslissing van
den Raad van Arbeid te Assen, dat on
der bepaalde omstandigheden ook veen
arbeiders als seizoenarbeiders kunnen be
schouwd worden, bevestigd is?
Acht de minister het juist, dat blijkens
i bovenbedoelde beslissing alle arbeiders
onder bepaalde omstandigheden als sei-
zomarbeiders, zooals bedoeld in het K.
Binnenland.
De Tweede Kamer over de vlootplannen.
Voorstellen voor de Prov. Staten van Zee
land.
Het conflict in de typografie bijgelegd.
Vee-invoer in België verboden.
Buitenland.
Moscou's booze bedoelingen.
De mijnramp te Alsdorf. Reeds 250 lij'ken
geborgen.
B. van 27 Februari 1930, kunnen worden
beschouwd
Indien deze vraag ontkennend moet
worden beantwoord, is de minister dan
niet van oordeel, dat omtrent deze aan
gelegenheid nadere regelen moeten wor
den gesteld, teneinde een uniforme toe
passing van de ziektewet in deze te ver
zekeren
De bestrijding van de werkloosheid.
Naar „Het Volk" verneemt, zijn er tus
schen vertegenwoordigers van Ged. Sta
ten en de betrokken .wethouders van
Amsterdam, Haarlem en Zaandam be
sprekingen gevoerd, die ten doel hadden
tot samenwerking te komen bij do bestrij
ding van de werkloosheid. De bedoeling
is terreinen in bezit te krijgen, waar werk
loozen uit de deelnemende gemeenten,
onder leiding van de Nederlandsche Hei
demaatschappij, te werk gesteld zullen
worden. Er is een oommissie aangewe
zen om te onderzoeken, welke objecten
voor werkverschaffingsdoele'nden eventu
eel in aanmerking zouden kunnen komen.
Het pachtontwerp.
De vrijzinnig-demooralische Tweede Kai-
merfractie is voornemens op het wetsont
werp tot regeling van de pachtovereen
komst eenige amendementen in te die
nen, die de strekking hebben, een recht
op schadeloosstelling wegens onredelijke
pachlopzegging in te „voeren. De fractie
is namelijk van oordeel, dat het door
het regeeringsontwerp beoogde doel, den
pachter zoo mogelijk voor langen tijd het
gebruik van het gepachte te verzekeren,
op deze wijze beter bereikt zal worden
dan door een oontinuatiereeht in den door
de regeering voorgestelden vorm.
De heer Fleskens as. heeft op het wets
ontwerp tot nieuwe regpling van de
pacht eenige amendementen voorgesteld,
o.a. strekkende om behoorlijk verband
te leggen tusschen den pachtprijs en de
bedrijfsresultaten, gerekend over eenige
jaren, alsmede om aan het recht op ver
goeding van de pachtovereenkomst de
bevoegdheid van den rechter te verbinden
om zoo noodig wijziging in dein pacht
prijs te brengen.
Postvluchtdienst op Ned.-Indië.
Het eerste retourvliegtuig.
Aneta-V. D. meldt, dat het eerste re
tourvliegtuig gistermorgen om 5.35 uit
Bagdad is vertrokken en te 14.57 te Cairo
is aangekomen. Alles is wed aan boord.
Heden wordt de reis voortgezet.
De post naar Nederland.
Blijkens mededeeling van de Indische
administratie heeft het eerste retourvlieg
tuig ruim 200 K.G. post aanboord. Hier
van is 138.45 K.G. bestemd voor Amster
dam (stad en verdere verzending), 45.94
K.G. voor 's Gravenhage en 11.55 K.G.
voor Rotterdam. Voor tusschenliggende
landen is 2.42 K.G. bestemd. Te Medan
is nog J5.36 K.G. post ingeladen, terwijl
in Bangkok de stukken uit Saigon aan
boord zijn genomen, bestemd voor Pa
rijs en Amsterdam.
TWEEDE KAMER,
i Regeling van werkzaamheden.
Het Vlootontwerp.
Bij de voortgezette behandeling van het
Vlootontwerp, verklaren de heeren
B r a a t, Plattel., en F. V o s, Middenst.-
