No. 18
Dinsdag 21 October 1930
45e Jaargang
Dagblad voor de Provincie Zeeland
EERSTE BLAD.
Binnenland
In Iriitf
ten.
igen.
iws
I
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
Birtenland.
HET GOUDEN FEEST VAN DE VRIJE
UNIVERSITEIT.
Belangrijkste Nieuws.
Hsnürikse Cos Bank N.V. Goes
Agentschap van
de Assurantie Maatschappij
de „Nederlanden" van 1845
■hit, ^«fl.TOüde
cifci
van den, bran-
egulow-douche
400 liter (nor-
ter (ttorkbran-
laatschappij R.
e Inventa Sud-
idel brengt, ia
jereids octrooi
„Zuid-Beveland",
in: Beurré Clair-
i, Blanke Bieurré
Duch. d'Angou-
12, Comtesae de
220, Triumphe
:he Maagdeperen
1—14, Dorothea
adsiperen, '1116,
in 1416, Stoof-
sn 2—6. Appels:
>els 31, Reinette
Salomé 17, zure
Bellefleur 19,
e Armgaarde 20
1—18.
65, Mispels 16,
an 3049, dub-
iten 1923, Sja-
100 K.G. Noten
Roodekool 4,
ikomniiers 1, per
Wortelen. 3, Kro
nen 1725 per
Fazanten 0.79
lenden 0.47 per
erste helft dezer
intoor alhier de
|telbaar terugont-
Gawege; Bureau
Igvereenigingen te
Ierland.
I7ELT, thuisr., 18
han Port Said.
18 v. Colombo.
Gibraltar,
n. Hamburg.
Loot-Mij
lain, p, 17 Flores.
kam n. Hamburg.
[iloyd.
itterdam.
Belawan.
|3 u. n.m. verw.
iGibraltar.
perim.
p. 18 Panfellaria.
perim.
Perim.
21 October,
|itzending, 8—9.15
Concert. 1.45
Vrouwenuurtje,
platen. 6.15 Gra-
Arnbemsche Or-
|R.0.-uitz. 89.45
Morgenwijding
A.V.R.O.-Kwiintet,
het Rembrandt-
I Voor de vrouw.
Woonplaten. 5.80
lest. 7 Engelsche
lor. 8.30 Kamer
piano. 9.40 Ver-
üoncert, sopraan,
Orkestconcert.
keert. Kwintet, so-
|st en solisten.
L726 M. 12.50—
I Orkestconcert, en
piano.
2.25—1.50 Orkest-
Guitaarsoli. 7.20
Brautschau".
3RBERIGHT.
kan 21 October:
tot Z. W. wind,
ren, met tijdelij1-
Inlijfc eenige rei-
Tin temperatuur.
(dag 3 uur:
As-
/gen 10 uur: 75G.
letsers!
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70/ Goes.
TeL: Redactie en Administratie No, 11.
Postrekening No. <4458.
Bijkantoor te Middelburg.
Firma F. P. DHTJIJ, L Burg. TeL No. S59,
1Zeeuw
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, f3.-
Losse nnmmers f 0,0
Pr Ij s derAdvertentlin:
14 regels fl.20, elke regel meer 30 ct
Bij abonnement belangrijke korting.
*m* Waken en werken.
Wij moeten nog met een enkel woord
terugkomen op wat wij gisteren schreven.
Juist omdat wij voorheen, in de over
tuiging met een organisatie te doen te
hebben, die aller steun verdient, het werk
van den Blindenbond weieens hebben ge
steund, gevoelen wij bij nadere infor
matie behoefte onze gisteren geplaatste
waarschuwing tegen den z.g. neutralen,
maar inderdaad sterk rood gekleurden
Blindenbond te herhalen.
Men steune dit werk nietl
Tegen de verkeerde invloeden van de
zen Bond hebben wij te waken.
Maar dat is niet voldoende.
Wij moeten waken en werken.
De blinden, menschen die zoo heel veel
moeten missen en voor wie alles wat
mogelijk is gedaan moet worden om hen
een behoorlijke plaats in de maat
schappij te verzekeren, mogen van onze
waakzaamheid niet de dupe worden.
Wij hebben te werken voor onze
Christelijke organisaties op
dit gebied.
Biet is toch niet zoo, dat er in onze
kringen voor de blinden niets gedaan
wordt.
Er zijn verschillende christelijke blin-
den-inrichtingen, Bartimeus te Zeist,
Sonneheert te Ermelo en de plantage
inrichting te Amsterdam.
Bovendien bestaat reeds zes jaar lang
de Nederlandsche Christelijke Blinden
bond, die o.m. in zijn orgaan „De Blin-
dengids" samenwerkt met de verschillen
de Blindenvereenigingen in ons land.
Deze organisaties hebben een circu
laire verspreid, waarin wordt gewezen
op de beteekenis van den zgn. neutralen
blindenbond en zijn actie en op het be-
Btaan van den Christelijken Blindenbond
en de christelijke actie.
Gevraagd wordt om te berichten aan
het daartoe opgegeven adres: Mevr. Die
penhorst, Koninginneweg 4, Amsterdam-
Zuid, wanneer een optreden van den
blindenbond ergens mogelijk en ge-
wenscht zou kunnen zijn, ook wanneer
in die plaats iets op touw wordt gezet
de blindenactie betreffende, en het adres
der blinden, ook vaij blinde kinderen, die
zich in de gemeente bevinden.
Men wordt dus uitgenoodigd waak
zaam te zijn tegenover een actie, levend
uit geheel verkeerd beginsel, maar, wat
meflr zegt, werkzaam te zijn voor de
actie, die op de basis der goede begin
zelen staat, ten behoeve van de lijdenden,
die geholpen moeten en kunnen worden.
Onderhoud met Kellogg.
Gisterochtend is in ons land aangeko
men de nieuwe rechter in het Perma
nente Hof van Internationale Justitie, oud
staatssecretaris van Buitenlandsche Za
ken der Vereenigde Staten, Kellogg.
In den loop van den middag heeft de
heer Kellogg enkele Nederlandsche jour
nalisten ontvangen. Naar zijin meening
gevraagd over den huldigen economi-
schen toestand, zeide de heer Kellogg,
dat de geheele wereld ongetwijfeld leed
aan een ernstige depressie. Ook in de
Vereenigde Staten is deze economische
depressie in vollen gang en Jaar hoofd
zakelijk van industrieelan en landbouw
kundigen aard.
De algemeens economische achteruit
gang veroorzaakt natuurlijk agitatie.
Duitsohland is daar wel een typisch
voorbeeld van. Toch meende dhr Kel
logg. dat men zich daar niet te zeer on
gerust over behoefde te maken.
Sprekende over de pogingen tot be
vordering van den wereldvrede zeide de
heer Kellogg, dat hij dienaangaande een
optimist was.
„Voor pessimisme", zoo zeide de staats
man, „is werkelijk geen reden en mag
ooM ^een plaats zijn. De wereld gaat ge
lukkig vooruit en niet achteruit. Hat is
slechts de kwestie of de staatslieden en
de volken zich willen vrijden aan den
vrede. Wanneer de volken zeggen: wij
willen vrede, dan hebben zij den vrede
ook.
Wat ons land betreft, Holland heeft
altijd een belangrijke plaats in de we
reld ingenomen. Holland heeft handel,
industrie en boven alles een mach-
ig koloniaal lp.
De heer Kellogg hoopte, dat ons land,
dat naar zijn meening minder
door dia (malaise geleden heeft dan de
meeste andere landen, zich voorspoedig
zou mogen ontwikkelen.
Overstroomingen.
Niet alleen Z.-Frankrijk, ook N.-Spanje
wordt door overstroomingen geteisterd,
met name de omgeving van Tarragona.
Volgens een bericht zijn daar ter stede
tengevolge van den watersnood vele men-
schenlevens te betreuren. Er werden 14
dooden en 20 zwaargewonden geborgen.
De regens zijn thans opgehouden en 'het
water daalt eenigszins.
De moratoriumgeruchten.
In verhand met het gerucht, dat e.r een
plan zou worden opgemaakt met het oog
op een eventueel moraorium voor de be
talingen der vroegere geallieerden aan de
Vereenigde Staten uit hoofde der oorlogs-
schulden, heeft de correspondent van Reu
ter, den onderstaatssecretaris van de
Ainerükaansche Schatkist geïnterviewd,
die verklaarde nooit iets dergelijks ver
nomen te hebben.
De opstand in Brazilië.
Uit Porto Alegre wordt bericht: De
strijdkrachten der opstandelingen rukken
op over het geheele front; zij' hebben op
verscheidene plaatsen de rivieren Parana-
panema en Itare overschreden. Zij zijn op
het gebied van den Staat Sao Paolo
doorgedrongen en hebben het contact ver
loren met de regeeringstroepen, die snel
terugtrekken en alle contact vermijden.
Onveilig Chicago.
Van alle wijken van Chicago, waar ge
moord en geterroriseerd wordt, is de
voorstad Evanston wel het meest onvei
lig.
Weliswaar heeft de politie in Evanston
speciale maatregelen genomen, maar meer
en meer gaan de bewoners tot maatrege
len van zelfverdediging over. Thans is on
der leiding van de politie-autorieiten te
Evanston een Vrouwen Revolverclub op
gericht waarbij zijn aangesloten bijna
alle echtgenooten en dochters van zaken
lieden, winkeliers en vele werkende
vrouwen, die onder leiding van politie
agenten wekelijks cursussen krijgen in
het revolverschieten en in zelfverdedi
ging.
De koning van Albanië ernstig ziek.
Volgens een mededeeling uit de Alba-
neesche kolonie te Weenen zou koning
Achmed Zogoe van Albanië op sterven lig
gen. Keelkanker en suikerziekte zouden
de gezondheid van den vorst hebben on
dermijnd. Volgens deze mededeeling zou
Italië troepen gereed houden om, bij moge
lijke ongeregeldheden, tot welke Zogoe's
dood aanleiding zou kunnen geven, Alba
nië binnen te rukken.
Sneeuwstorm In den staat New-York.
Het westen van den staat New-York is
Zaterdag door een sneeuwstorm geteis
terd. Ten Zuiden en Westen van Buf
falo was het verkeer op de wegen en
spoorlijnen gestremd. De sneeuwval was
het hevigst in Angola, waar de sneeuw
1.20 M. dik ligt. Binnen een mijl van het
dorp stonden meer dan 200 auto's inge
sneeuwd.
Korte Berichten.
Uit een steengroeve bij het dorp
Frenchay in Gloucestershire, is een hoe
veelheid geligniet gestolen, genoeg om
een heele stad in de lucht te doen vlie
gen. Er is onmiddellijk een S. O. S. uit
gezonden.
In 't Zuidoosten van Louisiana zijn
aardschokken gevoeld in dertien of meer
steden, waaronder New Orleans. Er is
geen schade van 'beteekenis aangericht;
ook zijn er geen menschenlevens verloren
gegaan.
De Fransche vliegeir Laugereau is
tengevolge van een defect aan zijn ma
chine gedwongen geweest een noodlan
ding te maken in het district Bykhow.
Hij werd gearresteerd, omdat hij over
Russisch grondgebied gevlogen had zon
der in het bezit te zijn van een ver
gunning der Sovjet-autoriteiten.
DE DREIGENDE STAKING IN HET
DRUKKERSBEDRIJF.
Uitlatingen van warbnemerezijde.
Zocals bekend, waren de werkgevers
ten «lotte bereid op 1 Januari
1931 te geven één cent verhooging van 't
uurloon; 1 Jan. 1932 weer een cent, 1
Jan. 1933 andermaal, in totaal drie cent,
doch van die laatste verhooging met 1
cent zou Amsterdam worden uitgeslo
ten.
De patroons zeiden onmogelijk verder
te kunnen gaan. Daardoor waren de
verdere onderhandelingen vastgeloopen.
De heer Van der Wal, de leider van,
den modernen typografenbond, zegt hier
over in het Hbld:
„Ofschoon de woordvoerders der ge
zellen hadden besloten, ter wille van
het behoud van de collectieve arbeids
overeenkomst en wat daaraan annex is,
in tegemoetkomingen tot heit uiterste te
gaan, kon d i t aanbod niet door hen
worden geaccepteerd.
Waren de werkgevers nog een kleine
schrede verder gegaan met hun aanbod,
dan zou zeer waarschijnlijk door de
werkliedenafgevaardigden besloten zijn, 't
aanbod aan het oordeel hunner organi
saties te onderwerpen".
„Acht gij echter thans alle toenadering
tusschen de partijen onmoge'ijlk?" vroeg
het Hbld aan den heer Van dar Wal.
Het antwoord luidde: „Aan ons zal het
niet liggen! Wij zijh nog steeds bereid
tot iedere „redelijke oplossing piede te
werken, doch daarvoor is ook de anders
partij noodig!"
In het orgaan van de dhr. Typografen
schrijft de heer J. Hofman:
Er is dus zoo goed als geen kans op
een oplossing vóór 25 October. De arbei
dersbonden hebben tot nu toe samenge
werkt en er is geen reden om aan te ne
men, dat daarin verandering zal komen.
Alle arbeiders uit a!le bonden hebben
hun verlangens ingediend. Nu zijn er,
waarschijnlijk in alle bonden, die, zien
de hoe het spant, wel zouden willen,
dat er geen eischen waren ingediend. Het
zijn er enkelen, maar ze zijh er. Zij
komen echter te laat tot naden
ken. Bovendien, bij de werkgevers zul
len er ook wel zijn, dia praten van al
les toegeven. Het zijn er enkelen, maar
ze zijn er. Ook die komen te laat.
Thans heeft bij de patroonsfaderatie de
leiding de zaak ter hand genomen. De
patroonsfederatie is één. Zoo hoort het
ook.
De arbeiders hebben géén federatie.
Maar hoewel wij dus over grooter zelf
standigheid beschikken, dan de patroons
organisaties afzonderlijk, dat beduidt niet,
dat van die grootere zelfstandigheid één
der organisaties gebruik zal maken om
zelfstandig Je handelen. Want bij! ons
geldt precies hetzelfde als bij de werk
gevers: de leiding heeft nu de
zaak in handen genomen.
Aan beide zijden, bij patroons an bij
arbeiders, overweegt de leiding wat zal
gaan geschieden. Bij de patroons eens
gezind. Bij de arbeiders: eensgezind. Bij
de werkgevers wordt in de bestuurskamer
overleg gepleegd. Mannen van verschil
lend inzicht geven hun argumenten en
laten hun invloed gelden. Dan wordt er
besloten en het besluit geldt voor allen.
Bij de arbeiders wordt in de bestuurs
kamer overleg gepleegd. Mannen van
verschillend inzicht geven hun argumen
ten en laten hun invloed gelden. Dan;
wordt er besloten en het besluit geldt
voor allen.
Zoo staat het nu eenmaal in onze be
drijven en in deze moeilijke omstandig
heden bestaat er slechts één mogelijkheid:
het besluit geldt voor allen!
Mededeelingen van werkgeverszijde.
De Federatie van Werkgeversorganisa-
tiën in het Boekdrukkersbedrijf deelt ons
mede, dat zij, in antwoord op vele vra
gen van haar leden, besloten heeft vast te
stellen, dat eventueel royement door
werknemersbonden van werknemers die
bij de aangekondigde onverdedigbare sta
king blijven werken of gaan werken, nim
mer door haar zal worden erkend. De
werkwillige werknemers zullen hun volle
rechten blijven behouden.
De vereeniging van Dagbladdirecteuren
„De Nederlandsche Dagbladpers", gister
middag in vrijwel voltallige vergadering te
Amsterdam bijeen, ter bespreking van het
dreigend conflict in de typografie, heeft
eenstemmig besloten niet toe te geven aan
ongemotiveerde eischen der werknemers
bonden.
Uitgebreide maatregelen van verweer
zjjn in voorbereiding, waarmede de ver
gadering zich met algemeene «temmen
vereenigde.
Voor den aanvang der vergadering ver
zocht de voorzitter namens het bestuur,
den heer Y. G. van der Veen, directeur
van Volk en Voorwaarts, die als lid de
vergadering bezocht, niet aan de beraad
slagingen deel te nemen en de vergade
ring te verlaten.
Nadat de voorzitter had verklaard, dat
het bestuur geen gelegenheid wenschte te
geven omtrent de aan te nemen houding
in de komende dagen te spreken, maar dat
uitsluitend gesproken zou worden over de
bij het uitbreken van het conflict te ne
men maatregelen, verklaarde de heer Van
der Veen, dat hij aan het verzoek zou
voldoen en ver iet de vergadering.
De heer Van der Veen heeft, (naar de
Voorwaarts meedeelt) schriftelijk aan het
bestuur der organisatie bericht, dat hij in
bovenstaand feit, waarin hij een beknot
ting van zijn rechten als lid ziet, aanlei
ding heeft gevonden als lid te bedanken.
De postvluchten op indië
Bij de K. L. M. is bericht binnenge
komen, dat de PHAGR, het eerste re
tourvliegtuig, gisteren te 2.04 van Alla
habad is vertrokken en te 17.23 te Djask
is geland.
Voorts is bij de K.L.M. bericht ont
vangen, dat het derde postvliegtuig, de
PH—AFN gisteren te 6.15 uur uit Cairo
is vertrokken en te 16.20 uur te Bagdad
is aangekomen.
Dr D. Schermers, f
Zaterdag is in den ouderdom van 67
jaa(r te Zeist overleden Dr D. Schermers,
oud-geneesheer-directeur van het sanato
rium der vereeniging tot Ghr. verzorging
van zenuwlijders te Zeist
Dr H. Colijn.
In dit doctoraat is iets, dat ons hin
dert, schrijft „de Nederlander". Een an
dere Senaat had zichzelf de eer van de
ze eere-promotie moeten gunnen.
WA Ar om na dr van Aalst en dr Wi-
fcaut niet dr Colijn?,
Doch nu dit toefde, verstaat ieder den
Senaat der Vrije Universiteit en verstaat
het, dat hij toegreep.
Nationaal en internationaal toonde op
economisch terrein de nieuwe doctor de
theorie te kennen, de studie te verstaam
Hij verstond, haar tevens practisch; wgt
ook in een universitair gegradueerde niet
misstaat!
Wij verheugen ons zeer over de_pro-
motie. Lfm
P. C. van der Have. f
Gistermiddag is de heer P. G. van der
Have, ontvanger der gemeente Rotter
dam, plotseling tengevolge van een hart
verlamming overleden.
De heer Van der Have is den 18den
Januari 1874 te Oosterland (Z.) ge
boren. In 1900 kwam hij als adjunct
commies bij de gemeente in dienst. In
1902 volgde de benoeming tot commies, in
1908 tot hoofdinspecteur van financiën,
in 1914 tot hoofdambtenaar-chef van de
afdeeling financiën, totdat hij in 1927 als
ontvanger der gemeente optrad. Nog geen
drie jaren heeft de heer Van der Have
dus als gemeenteontvanger gediend.
De eere-docforaien.
Zooals gisteren reeds gemeld had na
de rede van prof. dr H. H. Kuyper de
promotie plaats van de heeren H. Colijn,
dr J. Sebestyen, ds D. Bakker en ds J.
G. Rullmann.
Prof. Diepenhorst schetste uit
voerig Colijn's levensgang, eerst de mili
taire periode, voor een goed deel samen-
gestrengeld met de koloniale, dan de eco
nomische prestaties van Colijn, zijn op
treden tweemaal als minister, eerst als
minister van oorlog, later als minister
van financiën, dan zijn .zeer groote be
teekenis als een der hoofdfiguren van
de Geneefsche .conferenties en huldigde
warm de meesterschap, waarmee „Colijn
da ingewikkelde vraagstukken van inter
nationaal economisch verkeer beheerscht.
Dr H. C c 1 ij n richt zich eerst tot den
rector-magnificus, prof. dr H. H. Kuyper
en dankt in warme woorden voor het
besluit van den Senaat der Universiteit,
welke hem Jietf is. Bleef in mijn leven,
aldus Spr. al weinig tijd tot we
tenschappelijke studie, voor zoover ik op
dit terrein ooit iets verricht heb wat u
tot verleening van dsn toegekenden graad
geleid kan hebben, zijn m(j daarbij de
beginselen, die aan den arbeid der vrjja
Universiteit ten grondslag liggen, steeds
1 tot richtsnoer geweest,
Binnenland.
Het 'gouden feest der Vrije Universiteit.
De dagbladpers en de dreigende typogra-
fenstaking.
De Gemeeneraad van 's Gravenpolder en
Gedep. Staten.
Het Hoofdbestuur van de Z. L. M. heeft
vergaderd.
Buitenland.
Sneeuwstorm in Amerika.
Overstroomingen in Frankrijk en Spanje.
Nederlaag der arbeiderspartij in Noor
wegen.
Mijnramp te Alsdorf.
Vertegenwoordiger: A. A. DE BUCK.
Daarna verkrijgt prof. dr F.. W. Gros
heide, promotor van prof. dr. J. Sebe-
stijen van Boedapest, het woord. Hij
wijst er op, dat prof. Sebestijen door zijn
grondige kennis van de Nadedasidsche
taal de gelegenheid vond de Nederland
sche gereformeerde theologie te bestudee-
ren met deze vrucht, dat hij er een over
tuigd aanhanger en vurig apostel van
werd
In Hongarije was eens een: machtige
gereformeerde beweging. Zooiheel veel
is daarvan, helaas, niet overgebleven en
wat ex van overbleef, lijdt aan verschrom
peling, onder den invloed van een doode
orthodoxie. Sebestijen is een pioniers
werk begonnen. Eerst heeft hij vrij!wel al
leen moeten strijden. Doch God zegende
zijn arbeid en gaf hem straks een schaar
van geestdriftige leerlingen, die in zijn
voetstappen wandelen. Dit pionierswerk
is op waarlijk wetenschappelijke wijze
verricht.
Prof. dr Sebestijen antwoordde
in uitnemend Nederlandsch hierop en zei
o.m.: Wat wij op het gebied van de Ge
reformeerde ontwaking gedurende do
laatste jaren met de hulp des Heeren be
reikt hebben in Hongarijë, dat kunnen
wij alleen en uitsluitend aan u en aan uw
zegenrijken invloed danken.
Ook breng ik, nu in mijn hoedanig
heid als rector van de Geref. Theol. Hoo-
geschool te Boedapest, de beste zegen-
wenschen van onze Akademie over.
Prof. dr G. Gb. Aalders promo
tor van ds D. Bakker, memoreert de ver
diensten van dezen zendingsman. Van gijn
diep inzicht in de theorie en zijn juisten
blik op de practijk der zending getuigen
de talrijke publicaties die hij in onder
scheidene, zoo Nederlandsche als Javaan-
sche, periodieken het licht heeft doen
zien.
Dr Bakker brengt daarna zijn pro
motor en den senaat grooten dank voor
de verleende onderscheiding. Hij zegt, dat
eenmaal zijn grootste vrees was, dat wel
licht de Gereformeerde opvatting niet ge
schikt zou zijn voor het hart van den
Oosterling. Toen schreef prof. De Kat An-
gelino in 'n meesterlijk werk, dat er geen
absolute kloof is tusschen het Westen en
het Oosten. „Ik durf nu zeggen", aldus
dr Bakker, „dat de Geref. belijdenis het
best zich aansluit aan de behoefte van
het wedergeboren hart, zoowel van den
Westerling als van den Oosterling."
Tenslotte -verrijst prof. d r H. H.
Kuyper om den kerk-historicua van
de Vrije Universiteit te bevorderen tot
doctor honoris causa in de theologie.
Ds J. G. Rullmann aldus prof. Kuy
per heeft zich op bijzondere wijze ver
dienstelijk gemaakt door zijn studie van
de kerkgeschiedenis in Nederland van
de 19de eeuw. Prof. Kuyper noemt o.a.
als vooral van beteekenis de uitvoerige
bibliografie van dr A. Kuyper's werken
in twee deelen, waarvan het eerste in
1923, het tweede in 1929 verscheen.
Voorts beschreef prof. Kuyper ook den ar
beid van den promovendus op school- en
politiek gebied.
Dr Rullmann antwoordend, zegt,
dat indien bij op kerkhistorisch gebied
iets gepresteerd heeft, hij dit dan dankt
aan de Alma Mater, die hem weten
schappelijk voedde en opvoedde. En zoo
heeft dan de Yrije Universiteit ia he*