Maandag 20 October 1930 45e Jaargang Dagblad voor de Provincie Zeeland Hendrikse&üo's Bank N.V. Goes EERSTE BLAD. f 0.08 Dit nummer bestaat uit 2 bladen. Buitenland. Binnenland Belangrijkste Nieuws. Agentschap van de Assurantie Maatschappij de „Nederlanden" van 1845 HET GOUDEN FEEST VAN DE VRIJE UNIVERSITEIT. Directeur-Hoofdredacteur: H. ZUIDEMA. Bureau: Lange Vorststraat 70, Roes. Tel.: Redactie en Administratie No. 11. Postrekening No. 44455. Bijkantoor te Middelburg. Firma F. P. DHUIJ, L. Borg. TeL No. 238. ve Zeeuw VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG. Abonnementsprijs: Per 3 maanden, franco per post, 13. Losse nummers Prijs der Advertent!!n: 1l regels f 1.20, elke regel meer 30 ct Bij abonnement belangrijke korting. Dreigende staking. In de typografie schijnt het dan toch tot een staking te zullen komen. Hoewel de werkgevers in het druk- kersbedrijf bij de onderhandelingen over een n'ieuwe C.A.O. tenslotte een zeer te gemoetkomende houding hebben aange nomen en, ondanks alle bezwaren een niet onbelangrijke loonsverhooging heb ben toegezegd, hebben de gezamenlijke werknemersorganisaties toch gemeend hunne leden te moet6n adviseeren het werk neer te leggen. Een onbegrijpelijk besluit. De toestand is toch niet zoo, dat hier een staking als het eenige redmiddel moest worden beschouwd. De loonen zijn hooger dan in verreweg de meeste bedrijven, de arbeidsvoor waarden zijn beter, de rechtspositie is sterker. Het zal aan de leiders der organisa ties dan ook niet gemakkelijk vallen dit besluit voor de publieke opinie te recht vaardigen. Maar het besluit is ook nog om andere redenen onbegrijpelijk. Hooge belangen staan hier op het spel. Wordt de staking een feit, dan is de G.A.O. kapot en het is zeer de vraag, ge zien ook het verlangen van vele patroons om van de knellende banden ontslagen te worden of het gelukken zal in afzienba- ren tijd een nieuwe overeenkomst tot stand te brengen. We krijgen dan een toestand, die voor tal van werknemers noodlottig dreigt te worden. Maar bier staat meer op het spel. Wordt deze C.A.O. vernietigd, dan zal dat ongetwijfeld zijn terugslag hebben op heel het bedrijfsleven en vooral op de verdere ontwikkeling van het instituut. Dan is ook de bindendverklaring, door velen als een belangrijke sociale verbete ring gewenscht van de baan. Het stakingsbesluit schijnt ons onbe grijpelijk. Vooral, gezien van het standpunt der Christelijke bonden, die steeds op het standpunt hebben gestaan, dat een sta king alleen in zeer gewichtige omstan digheden als uiterste noodzaak gerecht vaardigd is te achten. Gelukkig kunnen we nog spreken van een dreigende staking. Nog is er de kans, dat een oplossing wordt gevonden, en dat het o.i. roeke- looze besluit der vakbonden niet tot uitvoering komt. Mogen inzonderheid de leiders van de Christelijke organisaties in deze critieke dagen hunne verantwoordelijkheid diep gevoelen. Voor de blinden. Wij vragen de aandacht van onze le zers voor onze blinden. En dat om meer dan een reden. De eerste reden is de noodzakelijkheid dat de christelijke actie worde versterkt voor onze blinden zelve. De tweede re den is de sterke socialistische actie, die zich natuurlijk weer in neutraal kleed steeekt en opnieuw weer sommigen on der ons van het goede pad leidt. In verband hiermede laten wij hier volgen wat een onzer bladen hierover eenigen tijd geleden schreef: „Het optreden van den zeer jjverigen propagandist van den Berg te Ooster beek, die voor den „neutralen" blinden- bond ageert is, van zijn standpunt ge zien, beleidvol en voorzichtig. Hij weet ook in onzen kring hulp te verkrijgen en abonné's voor zijn „Blindenbode" te werven. Wie echter maar even deze bode voor de blinden inziet, bemerkt aanstonds uit welke geest dezen bond en dit blad leven. Een geest ,in lijnrechte tegenstelling aan het Christelijk beginsel. Een geest, die misbruik makend van de ellende van de blinden, hen tot verzet prikkelt tegen de hulp, die zij tot nu ontvingen, om hen te doen roepen tot den staat, tot de „ge meenschap". Deze blindenbond is geheel van socia- listischen geest doortrokken. Het wekt eenige verbazing, dat men dit niet overal bemerkte, waar de propa gandist optrad. Wjj willen enkele aanhalingen geven UÜ de „Blindenbode". xto - Uwn jjt de eerste plaat* op de propagandavergaderingen, die op Zon dagmorgen worden gehouden, zoo bijv. een vergadering, waar een sociaal democratisch Kamerlid optrad. Een ver gadering op het uur, waarop de gemeen te des Heeren vergadert. Trouwens telkens weer zien wij dat de Zondag voor de propaganda wordt mis bruikt. Het bewijst uit welk beginsel deze zgn. neutrale bond leeft. Maar in de tweede plaats spreekt die geest duide lijk uit de minachting, waarmee in het orgaan van den bond telkens weer ge sproken wordt over de liefdadigheid, die tot nu toe van particulieren kant den blinden werd bewezen. Men heeft niet dan woorden van smaad voor de hulp, die om Christus wille aan al die lijders geboden wordt. De filantropie begrijpt niet wat de blin den noodig hebben. Niemand heeft dit begrepen vóór de neutrale blindenbond opkwam. De blinden moeten niet langer het voorwerp zijn van liefdadigheid en nutteloos medelijden. Gevraagd wordt of het niet allertreurigst is dat de blinden tot nog toe aangewezen zijn op de hulp van familieleden of op den steun van de Diaconie. Neen, de overheid moet optreden. De staat moet helpen. Weg met de hulp der familie en den zegen van den familie band, weg met de zorg van de kerk van Christus. De gemeenschap, de gemeen schap zal alles moeten doen en voor al les moeten zorgen. Het is een eisch van recht, van recht vaardigheid. In het strijdlied van den Blindenbond wordt dan ook gezegd: dat de blinde moet worden bevrijd „van het filantro pisch onderdrukken". De armoe moet wijken. De overheid is daarvoor borg. En het bondslied zegt: hoe walgt ons hart de bittre bete van 't lang gewend genadebrood. Maar genoeg, om te doen zien hoezeer deze bond arbeidt om het ook nog don ker te maken in het hart der arme blin den. Door daarin te werpen het socialis tisch beginsel, dat ook hier weer blijkt in schrille tegenspraak met de bede, die ook den blinde als het volmaakste gebed gegeven is en waarin niet tot den staat, den socialistischen staat de bede om het dagelijksch brood wordt gericht, maar tot den Vader, Die in de heme len is." Wij moeten om des beginsels wille deze actie met kracht weerstaan." Wij hebben hieraan weinig toe te voe gen. Wie het bovenstaande aandachtig leest zal moeten toestemmen, dat de sterk rood getinte Blindenbond die zich bij voorkeur den steun van H.H. predi kanten tracht te verzekeren door ons niet gesteund kan worden. Overstrooming bij Bergen. Tengevolge van den sterken regenval der laatste dagen is Woensdag 'bij Bergen de stuwdam van een meertje doorgebro ken. Het water stroomde langs de rotsen naar een reeds sterk gezwollen bergbeek. Gruis, zand en steenen met zich sleurend stroomde het water over wegen en tuinen. Boomen, zelfs exemplaren van een hal ven meter doorsnee, en telefoonpalen bra ken af, tuinmuurtjes spoelden weg, diepe gaten zijn in de wegen geslagen en een weg is over een afstand van 600 meter totaal vernield. In tal van tuinen liggen zand en gruis enkele decimeters dik. Vele kelders kwamen onder water te staan. Op een 'kerkhof zijn verschillende zerken omver geworpen. Deskundigen schatten de schade aan gebouwen toegebracht alleen al op onge veer 100.000 Noorsche 'kronen. De geheele door het water aangerichte schade wordt op een 'half imilHoen kronen geraamd. Het einde van den Chlneeschen burgeroorlog? De Chineesohe nationalistische partij heeft een proclamatie tot de bevolking ge licht, waarin gezegd wordt, dat de bur geroorlog thans ten einde is. De taaik der regeering ie nu vijf groote vraagstukken tot oplossing te brengen, nl. de opheffing der ongelijke verdragen met de groote mogendheden, de bestrijding van het communisme, de schepping van een normaal belastingstelsel, de inrichting van een nieuw bestmirsstelsel en tenslotte de bevordering van het nationaal econo mische leven. De stad New-York geeft 2V2 millloen voor werkloozen-steun. Om de werkloosheid in den komenden winter in Amerika te bestrijden, worden steeds nieuwe maatregelen getroffen. Behalve de 150.000 dollar, die de fi- nancieele leiders van New-York besloten hebben wekelijks voor dit doel beschik baar te stellen, heeft de stad New-York zelf voor de eerste maal in haar geschie denis een bedrag van een millioen dol lar voor werkloozenondersteuning uitge trokken. De wereldoogst van tarwe. Volgens mededeeling van het Interna tionale Landbouw Instituut te Rome blij ken bijna alle graanoogsten minder op te leveren, dan aanvankelijk was ver wacht, vooral in Duitschland, Spanje, Italië, Engeland en Nederland. Maar hierbij moet in aanmerking genomen, dat de oogsten in het vorige jaar zeer groot waren, wel de grootste na den oorlog In Noord-Afrika wordt een beslist slechte oogst verwacht. De tarweoogst in de Ver. Staten en Canada is circa 110 millioen bushels grooter dan in het vorige jaar. In Azië wordt, wegens den goeden oogst van Britsch Indië, een aanmerkelijk hoogere opbrengst verwacht dan vorig jaar. In Australië en Argentinië zijn de met tarwe bebouwde oppervlakten vermeerderd en tot dusver waren de weersomstandig heden goed. De wereldoogst van tarwe (zonder Rusland) kan dan ook 185 tot 200 millioen bushels hooger worden ge raamd dan vorig jaar en wel op totaal 3.656.000.000 bushels. (Een bushel is een korenmaat van on geveer 36 liter.) Een spionnage-complot in Roemenië. Over de ontdekking van een spionnage- centrale in Roemenië wordt gemeld, dat de eerste personen, die in hechtenis wer den genomen, een aantal spionnen wa ren, die zich per auto naar de Roemeen- sche herfstmanoeuvres wilden begeven. De organisatie zelf was reeds sinds on geveer een jaar door de Roemeensche autoriteiten in het oog gehouden. Onlangs viel er een met bijzondere inkt geschreven brief van de centrale, aan een vertegenwoordiger te Weenen gericht, in handen der autoriteiten, die er in slaag den het geheimschrift te ontcijferen. In verband hiermede vonden verschillende huiszoekingen plaats. In het geheel zijn er te Boekarest 67 personen, te Kron- stadt, Klausenburg en in enkele andere steden van Transsylvanië 35 personen in hechtenis genomen. Heel veel materiaal is er bij de huis zoekingen in beslag genomen. De organi satie beschikte over groote geldsommen. Korte Berichten. Uit Santiago wordt over de aard beving, die langs de Ghileensche kust is waargenomen, nog nader gemeld, dat ver scheidene huizen zijn ingestort en dat groote schade werd aangericht, terwijl drie dooden en in totaal meer dan 200 gewonden te 'betreuren zijn. President Hoover is doordrongen van de urgentie van het nemen van maat regelen om de werkloosheid te bestrijden. Hij heeft een commissie benoemd waarin ministers en ook de chef van de Federal Reserve Board zitting hebben, welke com missie middelen zal moeten beramen om de werkloozen door den winter been te helpen. Tengevolge van het milde October- weer zijn in Polen op tal van plaatsen boomen en planten voor de tweede maal in dit jaar begonnen te bloeien. In vele tuinen staan de seringen, appelboomen en aardbeien opnieuw in bloei. Het centrum en eenige kleine par tijen hebben bij den Duitschen Rijksdag een wetsontwerp ingediend, inhoudende, dat geen broodsoorten van zuiver tarwe meel mogen worden gebakken, doordat een zeker percentage roggemeel met het tarwemeel moet worden vermengd. Koek, beschuit enz. zouden buiten het gebod vallen. MacDonald beeft zich tegen het hef fen van beschermende rechten verklaard. Voigens de „Daily Herald" zal de Engel- scbe regeering geen gevolg geven aan de wenschen van den Engelschen landbouw voor het invoeren van beschermende rec'h- ton. In de Zaterdag gehouden zitting van den Duitschen Rijksdag werd het voorstel om alle moties van wantrouwen tegen de regeering ter sijde te leggen en over te gaan tot de orde van den dag aangenomen met 318 tegen 236 stemmen en één onthouding. Het conflict in de Typografie. De Rijksbemiddelaar mr S. de Vries Czn., heeft de partijen, welke betrokken zijn bij het dreigend conflict in het ty- pografenbedrijf, opgeroepen voor een conferentie op a.s. Woensdag 22 Octo ber in het stadhuis te Amsterdam en wel de werkgevers om 10 uur des ochtends en de werknemers om 11 uur. De postvluchtdlenst op Ned.-Indië. Het derde postvliegtuig, dat Vrijdag te Athene is aangekomen, is Zaterdag niet naar Kaïro vertrokken. Er zijn ten aanzien van een oponthoud, in deze laat ste stad moeilijkheden gerezen, die ech ter zijn wij juist ingelicht dank zij vooral de tusschenkomst van de En- gelsche regeering, inmiddels uit den weg zijn geruimd. Verwacht mag nu worden, dat het toestel spoedig verder gaat. Bij de K. L. M. is bericht binnenge komen, dat het eerste retourvliegtuig, de PHAGR, Zondag te 14 uur van Bang kok is vertrokken en te 17.30 te Allaha bad is geland. Alles is wel aan boord. Het tweede postvliegtuig, de PHAEO is Zondag te 5.55 uur van Medan ver trokken en te 14.10 te Bandoeng gearri veerd. Gestage groei van den Postcheque- en Girodienst. Aan het verslag over 1929 van den Directeur van den Postcheque- en Giro dienst, uitgebracht aan den Minister van Waterstaat, blijkt dat sedert de herope ning van den dienst de uitbreiding tel ken jare is kunnen worden vastgesteld en ook in het afgeloopen jaar in be langrijke mate is voortgegaan. Niet al leen het aantal postrekeningen maar het gebruik van de rekeningen en de gelde lijke omzet namen weder toe. Het aantal postrekeningen, bij den aanvang van 1929, 139282 bedragende vermeerderde in dat jaar met 15438 nieuwe rekeningen; opgeheven werden 3423 rekeningen, zoodat er op 31 De cember 151.297 of 12.015 meer loopen- de waren dan bij den aanvang van dat jaar. Het aantal boekingen op de postreke ningen steeg in vergelijking met 1923 met 16,3 pCt. De geldelijke omzet bedroeg in 1928 f 10.072.342.596 en in 1929 f 11.109.842.722, dus 10.3 pCt. meer. Behalve uit deze cijfers blijkt de toe nemende beteekenïs van dezen dienst ook uit de gemiddelden per rekening. Opvoering van de snelheid der electrische treinen. De directie van de Nederlandsche Spoorwegen heeft bepaald, dat de per sonentreinen op het baanvak Amsterdam Rotterdam, samengesteld uit electrisch materiaal, al of niet 'gekoppeld met vier- assig personenmaterieel, dat met een snelheid van 100 'kilometer in 'het uur mag worden vervoerd, mogen rijden met een maximum-snelheid van 100 K.M. per uur. Tot dusver bedroeg de hoogst toegelaten snelheid voor deze treinen 95 'kilometer per uur. De Zeppelin. Het luchtschip de Graf Zeppelin heeft gisteren geen tocht boven ons land ge maakt. De komst van het luchtschip is voorloopig uitgesteld. Kapitein Lehman, de commandant van de Zeppelin, deelt aan Het Leven mede, dat dit uitstel verband houdt met de be zwaren, welke door het hoofdbestuur der posterijen zijn gemaakt tegen het inne men en afgeven van post te Venlo op Zondag. De datum van de komst op een werkdag boven Holland, zal 24 uur te voren worden bekend gemaakt. Hulde aan het hoofdbestuur der pos terijen, dat zich voor dezen extra Zon- dagsarbeid niet leende. Het vorige jaar werden door ons hon derden fietsjekkers en zwarte bonkers omgezet, een bewijs, dat Uw fietsjekker ook nu weer van J. HOOFTMAN Jr., Vlaemarkt, moet wezen. (Adv.) Binnenland. De dreigende staking in het drukkersbe- drijf. Het vijftigjarig bestaan der Vrije Univer siteit. 1 Buitenland. De Ghineesche burgeroorlog geëindigd? De werkloozenzorg in Amerika. Het Duitsc'he kabinet gered. Vertegenwoordiger: A. A. DE BUCK. Het gouden feest van da Vrije Univer siteit, dat drie dagen zal duren, is heden morgen begonnen met een gebedsure in de Keizersgrachtkerk. Het bedehuis was geheel gevuld met de vrienden van de Hoogeschool. Naast de directeuren waxen er vele hoogleeraxen en studenten. Voorganger in dit gebeds uur was Ds J. D. van der Velden, eme ritus-predikant van de Geref. Kerk van Kralingen, een der oudste leerlingen der jubileexende Hooges'ChooL Een klein deel der zaal en het podium was gereserveerd voor speciale genoodig- dien en voor de officieele gasten. Oinder de speciale genoodigdea, die hier plaats in de zaal hadden, bevonden .zich ver schillende leden der familie 'Kuyper en de familie Rutgers, leden van den Am- sterdamsche Gemraad, Hoogleeraren der Gem. Universiteit enz. Enkele der speciale genoodigden, als het lid van den Raad van State, Mr D. P. D. Fabius, oud-Hoogleeraar der Vrije Universiteit, de Deputaten der Generale Synode van de Geref. Kerken tot oefe ning van het Verband tusschen de Geref. Kerken en de Theol. faculteit der V. U. de vertegenwoordigers van de colleges van Regenten en Bewindvoerders der Coevorden-Adriani-stichting, de vertegen woordigers van de Vereen, tot Chr. Ver zorging van Krankzinnigen en van „Ge reformeerd Schoolverband" en de perso nen, wier antwoord op de uitgeschreven prijsvragen een eervolle vermelding heb ben verkregen, hadden hun plaats op het podium, evenals de studenten der V .U., voor wie de vakken links en rechts van het orgel waren gereserveerd. Te half twee betraden de Rector-Magni- ficus Prof. Dr H. H. Kuyper, de hooglee raren der V. U., allen in toga en met baret, de zaai en achter de hoogleeraren volgden de heeren, wie promotie tot eere doctor in deze Senaatszitting zou plaats hebben en de Senaat van het studenten corps ,,N. N. D. B.". Langs het midden pad begaf de stoet zich naar het podium, waar de rector-magnificus zich naar de katheder begaf, terwijl de hoogleeraren links en rechts daarvan plaats namen. Daarna betrad de tweede stoet de zaal Zij bestond uit den Minister van Justitie, Mr J, Donner, den Minister van O., K. en W., Mr Terpstra; de vertegenwoordi gers der Commissie van Toezicht ad art. 201 der H. O.-wet, de burgemeester van Amsterdam, de heer W. de Vlugt, en de wethouders, de heeren J. Douwes Jr, E. Polak en Mr G. C. J. D. Kropman en verschillende A. R. Eerste en Tweede Kamer-leden. Ook deze groep begaf zioh midden door de zaal naar het podium, waar links en rechts voor de katheder dei plaatsen voor de officieele gasten waren gereserveerd. Toen dit deel der .officieele gasten ge zeten was, betrad een .derde stoet de zaal. Zij bestond uit twee afgevaardigden der Kon. Academie van Wetenschappen, de Rectores Magnifici en de secretaris sen van de Senaten der Rijksuniversitei ten te Leiden, Utrecht en Groningen, der Gem. Universiteit te Amsterdam, der Tech nisehe Hoogeschool te Delft, der Han- delshoogeschool te Rotterdam, der Land- bouwhoogeschool te Wagleningen, der Kei zer Karei Universiteit te Nijmegen, der R. JE. Hatidelehoogeschool te Tilburg en

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1930 | | pagina 1