No. 15
Vrijdag 17 October 1930
45e Jaargang
Dagblad voor de Provincie Zeeland
j.
Kendrikse Go's Bank N.V. Soes
EERSTE BLAD.
Bieten rooien
)UW
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
Buitenland.
Belangrijkste Nieuws.
Agentschap van
de Assurantie Maatschappij
de „Nederlanden" van 1845
Binnenland
is we b9-
ekanhtos te
eid de smok
te Vaals, ge-
litenppiwaoiri
vensgevaaf.
rijn in Vaals
d ontvangen,
)uBseldorf te
oote moeite
saui van het
vas hijl spoor-
skleed in de
der hoed of
ijl zdjh vlucht
niet worden
vruchteloos:,
erin is ge
ien. De man
istig biji zijh
belasting-
deelt mede,
agen te Alk-
dat de heer
der dar Be
ide een lan-
ikomen zou
alastingdienst
erkalijka.
5©r aldus
berg tevens
in de Ar-
llkmaar en
worden te
ontduikers,
mingimeester
rikt. Gister-
Lgeluk plaats
antral e aan
dam.
n waren drie
deeg, de 24-
|;e Smit, foe-
i, die daar
vriji spoedig
rijd. Met S.
Het duurde
te voorschijh
,ciht men, dat
den Genees-
aatige adem-
lan zuurstof
niet gehaat;
as.
lachtbare
aandagmiddag
raad der ge-
ouder IC., na-
ede en waar-
>oren bij het
em-eentebelan-
sooht nimmer
eg[?en op den
Zijn Edelacht-
met 11 raads-
zou daarvan
luiten hadden
ze hem in
n. Wilt u 't
eg Zijn Edel-
rustige wijze,
adslid. Alleen
ird niet bang
Edelachtbare
zouden heb-
op boter.
b 1,, met het
Kort gezegd
Duitschland
inland op 28
per 29 Nov.
ide, dat deze
worden be-
jmd handels-
i vóór dien
sdag worden
n.
lat het auto-
per 100 K.G.
iber a.s. van
October
,V.-uitzending.
idienst. 11.00
.CO Concert,
Gramofoonpl.
ol, piano en
.15—6.15 Or-
den Radio-
5. 7.15—7.45
tl tuin" 8.00
t-Vercenig'ng.
Naar Rome"!
12.00—2.00
2.05—2.30
Gramofoonpl.
orgen wijding.
>0 Orgelspel,
Irkestconcert.
8.20 „Mada-
5 M.12.50
en soli. 9.05
Wagner,
tl van oude
50„Der lus-
.ss. 9.05 Mo-
no.
•muziek. 6.50
i. Op. „Rigo-
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes.
Tel.: Redactie en Administratie No. 11.
Postrekening No. <4455.
Bijkantoor te middelburg.
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. TeL No. 259.
De Zeeuw
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, 13.-—
Losse nummers 10.05
Prijs der AdvertenUBn?
1i regels fl.20, elke regel meer 30 cl.
Bij abonnement belangrijke korting.
Nog meor versplintering?
Van verschillende kanten wordt den
laatsten tijd gewerkt voor de stichting
van een speciale Boerenpartij.
Maar daarbij blijft het niet naar het
sohijnt.
Mag men sommige berichten gelooven,
dan is er ook een A.V.R.O.-partij in de
maak.
In verband hiermede trekt de aandacht
het volgende bericht in het „Utr. DagbL":
„Zaterdagmiddag heeft ten kantore van
mi- Van Doorns te Utrecht een vergade
ring plaats gehad, waaraan heerem uit
verschillende deelen van het land en van
verschillende levensrichting hebben deel
genomen, ter bespreking van de midde
len, die kunnen worden aangewend om
de verpolitieking van ons land tegen te
gaan. Deze vergadering besloot tot het
oprichten van een genootschap, dat met
kracht zal optreden tegen verschillende
misstanden in ons maatschappelijk leven,
die een gevolg zijn van de dictatuur der
politieke partijen. Een voorloopig comité
zal de statuten opstellen, waarna een uit
gebreider vergadering zal worden be
legd."
Mr van Doorne is gelijk bekend een der
voormannen in de Avr o-beWeging.
Zoodat er dus inderdaad plannen schij
nen te bestaan om een Avro-partij te stich
ten en de politieke atmosfeer te zuiveren
door de politieke verwarring nog 'greater
te maken.
Gaat het in deze richting door dan zal
een constdtutioneel-parlementaire regee
ring in de toekomst voorgoed onmogelijk
worden.
Van de heteekenis van het parlement
blijft dan niet veel over, met 'het gevolg1,
dat de rechtmatige volksin
vloed, voor het volksleven van 'zoo
groote heteekenis, teloor gaat.
Ondemocratisch gedoe.
Door een der Maden, onze „'Rotterdam
mer", werd het petitionnement inzake de
vlootwet gekarakteriseerd als „ondemior-
cratiseh gedoe."
Het „Vaderland" is 'tmet deze opmer
king niet eens en herinnert in verband
daarmee aan het volkspetitionnement van
1878 tegen de schoolwot-Kappeyne.
Deze vergelijking gaat naar 't oris voor
komt, niet op.
Het kiesrecht was toen. zeer beperkt.
Het volk achter de -kleine groep 'kiezers
kreeg geen gelegenheid zijn invloed te la
ten gelden.
In die dagen toen er van behoorlijke
volksinvloed geen sprake was, en toen de
minderheid op ruwe wijze onderdrukt
werd, was een petitionnement op zijn
plaats.
De toestand is echter veranderd.
We hebben gekregen het algemeen
kiesrecht. Niet alleen voor de mannen
maar ook voor de vrouwen.
En dat is immers het summum van
democratie? Zoo is 't althans altijd van
de zijde der S.D.A.P. voorgesteld. Als het
Algemeen 'Kiesrecht er maar eenmaal was,
dan, zoo heette het, zou de heilstaat zoo
ongeveer zijn bereikt, omdatmen
leefde, in de .verwachting, dat dan de
S.D.A.P. het voor het zeggen zou 'krij
gen.
Die rekening is echter mis geweest.
En 'tis daarom dat men nu telkens
zijn eigen stelsel loslaat.
In 1918 door te eischen dat de minder
heid het voor 't'zeggen hebben. Men
moest zoo heette het toen, de stemmen
niet tellen maar wegen.
En nu weer door een poging te doen
de uitspraak van de kiezers ongedaan te
maken door broekjes van 18 jaar te la
ten teekenen voor een zaak waarvan de
meesten geen flauw benul hebben.
Echt „ondemocratisch gedoe".
DE DUITSCHE RIJKSDAG.
Een regeeringsverklaring.
De Duitsche Rijkskanselier heeft gis
teren in den Rijksdag een! verklaring
afgelegd dn verhand met de noodverorde
ning, de wet tot schulddelging, en 21
voorstellen, die door verschillende pan
tijen zijn ingediend inzake opheffing van
de noodverordeningen, revisie of ophef-
aardappelen rooien en andere landarbeid,
veroorzaakt kloven in de handen en
maakt ze ruw en pijnlijk. Dit verzacht
en geneest men met
Doos 30, 60 en 90 ct. PUROL
fing van het plan-Young, doorvoering van
de amnestie voor de veemmoorden en
andere binnen- en buitenlandsche poli
tieke kwesties.
Het ging er soms rumoerig toe.
De rijkskanselier werd door de com
munisten ontvangen met den kreet: „Weg
met den hongerdictator!"
Dr Brüning begon zijn rede met een
herinnering aan de zware economische
crisis, die niet alleen Duitschland treft.
De regeering verlangt de verwerping van
de voorstellen tot terugneming der nood
verordening. Deze verordening maakt het
in evenwicht brengen der begrooting en
daarna een verwezenlijking van de soci
ale politiek mogelijk. (Lawaai bij de
nat.-soc. en comm.)
Nieuwe bronnen van inkomsten zijn
door de noodverordening geopend. Be
langrijke deelen van de sociale verzeke
ring hebben een vorm gekregen, welke
de redding van de verzekering mogelijk
maken.
Het tekort over het volgende
jaar wordt op een milliard ge
schat. (Hoort, hoort!) Met nieuwe be
lastingen en lasten is de nood niet op
te heffen. Daartoe heeft de regeering
zich tot dusver beholpen met leeningen.
Maar in tusschen is de geldmarkt gewij
zigd. Vele Duitesche kapitalisten hebben
in verblinding, hij gebrek aan voldoende
vaderlandsliefde, hun geld naar het bui
tenland gebracht, (levendige kreten van
hoort, hoort!) Geroep bij de comm.: „Daar
ginds rechts zitten de lieden van de ka-
pitaalsvlucht!"
Daardoor is aan het financiewezen zeer
groote schade toegebracht. Indien dit niet
ware geschied, zou de Duitsche geldmarkt
wel in staat zijn geweest, onze meest
dringende financiëele behoeften te vol
doen. Nu echter waren wij gedwongen
ons tot het buitenland om hulp te wen
den. Daarvoor hebben wij de noodige
middelen op bevredigende wijze bekomen
onder voorwaarde, dat de machtiging tot
afdoening door een wet behoorlijk wordt
vastgesteld. Ik stel u, Mijne Heeren, den
eisch, hetzelfde vertrouwen te hebben in
het Duitsche economische kunnen en de
regeering als het buitenland. (Lawaai en
interrupties bij rechts en com.)
De Rijkskanselier betoogde verder, dat
alle lagen van het Duitsche volk offers
zullen moeten brengen.
Ook de ambtenaren.
De regeering zal al het mogelijke doen
om het grootst aantal arbeidswilligen
en tot arbeid in staat zijnden aan arbeid
en brood te helpen. In elk geval zal zij
voor een voldoende ondersteuning van
de werkloozen zorgen.
De kolenprijsbepaling is beslis
send voor de productiekosten van de ge-
heele productie. De mijnbouwindustrie
heeft zich bij de door de regeering ge
opende onderhandelingen thans bereid
verklaard vanaf 1 Dec. de prijzen met
zes procent te verlagen. Ik waardeer deze
beteekenisvolle stap des te meer, daar
de 'toestand van de Duitsche kolennijver-
heid tengevolge van haar tekort aan
elasticiteit bij aanpassing aan den markt-
toestand van het oogenblik in de huidige
coujunctuur bijzonder moeilijk is. (Bij
val bij de meerderheid, onrust links). Zoo
noodig zal de regeering ook tot krach
tige maatregelen tot verlaging van den
prijs overgaan. (Gelach links).
In het b ij zonder heeft de land
bouw het zwaar, die lijdt onder de
lage prijzen op de wereldmarkt.
De regeering beschouwt het als haar
taak, de overstrooming van
Duitschland met buitenlan-d-
sche landbouwproducten te
gen te gaan.
De regeering moet den landbouw bij
zijn streven zich te handhaven, bijstaan..
Van credietinstellingen verwacht de re
geering in het bijzonder steun voor de
landbouwbedrij ven.
Een avontuurlijke politiek wijst de rijks-
regeering af. (Bijval in het midden).
Nadat internationale deskundigen hun
oordeel hebben gegeven, is de economi
sche toestand in Duitschland van maand
tot maand slechter geworden.
Voortgaande zeide Brüning, dat de
ernstige crisis, die Duitschland thans te
boven moet komen, zedelijke kracht eischt
en een eenparige aaneensluiting van al
len, die hun vaderland lief hebben. De
nood van het vaderland kan geen zelf
verminking der partijen verdragen. Te
genstellingen uit den verkiezingsstrijd
moeten worden vergeten. Er worden zwa
re offers verlangd. Zij moeten den weg
banen naar de vrijheid en naar de op
komst van het Duitsche volk. (Levendige
bijval bij de regeeringspartijen; lawaai
en gelach rechts en links).
De staking te Berlijn,
Omtrent het aantal stakers luiden de
gegevens nog steeds verschillend. Ter
wijl de vakvereenigingen verklaren, dat
negen tienden van alle metaalbewerkers
staken, wordt van den kant der werk
gevers verklaard, dat circa 25 procent
van alle metaalbewerkers hun werk in
de fabrieken voortzetten.
In politieke kringen houdt men zich
thans ook bezig met de invloeden van de
staking der Berlijnsche metaalbewerkers
op den parlementairen toestand.
De sociaal-democraten hebben een mo
tie ingediend, waarin het rijkskabinet
verzocht wordt, er bij den rijksminister
van arbeid op aan te dringen, dat de
scheidsrechterlijke uitspraak van 10 Oc
tober j.l. niet bindend worde verklaard.
In den rijksdag twijfelt men er niet aan
of de sociaal-democratische motie zal een
meerderheid van stemmen verkrijgen.
De Thüringsche metaalindustriëelen
hebben den werknemers medegedeeld, dat
zij het looncontract van 19 Juni j.l. met
ingang van 15 November a.s. opzeggen.
De rust is tot nu toe nog nergens ge
stoord. Voor alle fabrieken en werkplaat
sen waar de arbeid nog niet geheel rust,
staan stakers op post. Toen de werkwil
ligen gisterochtend verschenen, kregen
ze wel wat onvriendelijkheden te hoeren
■maar daar Meef het ook hij. De politie
moest nergens tusschenheide komen.
De communisten pogen straathetoogin-
gen der stakers te organiseeren. Voorts
'hebben ze in den Berlijnschen gemeente
raad voorgesteld een bedrag van 5 mil-
lioen mark ter beschikking te stellen als
steun voor de stakende arbeiders.
Radicale maatregelen.
De Duitsche nationaal-sociaJistischa
rijksdagfractie heeft een voorstel inge
diend om de 'hypotheken en leeningen
te heffen rente vast te stellen door middel
van een wetsbepaling op ten hoogste 5
procent.
Daarvan moet minsens i p'Gt. voor de
delging van de schuld verrekend worden.
Na hoogstens 50 jaar geldt de schuld als
gedelgd.
Wie een hoogeren rentevoet verlangt,
wordt wegens woeker gestraft met een
gevangenisstraf van minstens drie maan
den.
Voorts 'behoort van 'het uitstaan van
gelden of vermogens 'in 'het buitenland de
bevoegde autoriteit in kennis te worden
gesteld, die desgewenseht het terugbren
gen van deze gelden naar 'Duitschland
zal kunnen eischen.
Van belastingplichtigen, die een on
juiste aangifte van de gTootte van 'hun
vermogen doen, kan 'het geheele vermo
gen ten bate van het geheele Duitsche
volk in beslag genomen' worden.
Alle termijn-transacties aan de beurs
moeten verboden worden en beursspecu
latie moet strafbaar worden 'gesteld.
Tumult in den Münchener Gemeenteraad.
In den gemeenteraad van München
hebben ernstige incidenten plaats gehad
bij de behandeling van de voorstellen der
Nat. Socialisten, gericht tegen den Mün
chener politieprefect en betrekking heb
bend op het uniformverbod. De nationaal-
socialisten geraakten handgemeen met de
fraotie der Beiersche Volkspartij. Er werd
met aschbakjes en vloeidrukkers gewor
pen en al spoedig bemoeiden ook de tri-
bunebezoekers zich met het geval, zoodat
de zitting geschorst moest worden.
De ontvoering van Generaal Koetjepoff.
Een bericht van de K.W.P. bevestigt de
geruchten, volgens welke de geschiedenis
van de geheimzinnige verdwijning van
generaal Koetjepoff eindelijk tot klaar
heid is gebracht, dank zij de onvermoeide
nasporingen van den Russischen journa
list, Wladimir Bourtzeff.
Eenige maanden geleden heeft mr Bour-
zeff in een Russisch blad, dat te Parijs
verschijnt (la Cause Commune) een arti
kel geschreven over Koetjepoff, waarin
hij de namen noemde van diegenen, die
den generaal hebben ontvoerd.
Dit bericht werd slechts onder voorbe
houd door genoemd blad opgenomen, om
dat men de bron, waarvan de gegevens
omtrent deze formeele beschuldiging wa
ren ontleend, niet voldoende betrouwbaar
achtte.
Thans is mr Bourtzeff teruggekeerd van
een reis naar Berlijn en hij brengt van
die reis, behalve bevestiging van genoemd
bericht, zeer opzienbarende mededeelin-
gen over de affaire mee.
„De zaak Koetjepoff", zoo schrijft hij,
„is thans tot klaarheid gebracht. Wij ken
nen de juiste omstandigheden, waaronder
de ontvoering plaats had en ook de na
men van de daders en aanstichters van
deze misdaad.
Mr Bourtzeff heeft al zijn gegevens ge
baseerd op mededeelingen, hem verstrekt
door André Fikner, die raadsman was
bij de ambassade der sovjets in Berlijn en
den laatsten tijd aan het hoofd stond van
ie tschjeka-organisatie in Europa.
Deze Fikner heeft zelf deelgenomen
aan de ontvoering van Koetjepoff: men
had een heele epxeditie uitgerust waar
van de leiding berustte bij GoMenstein,
Guelfout, Kellert en Janovitch.
Wat generaal Koetjepoff zelf aangaat,
hij is daags na de ontvoering tengevolge
van bij en door die ontvoering bekomen
letsel overleden.
De werkloosheidsbestrijding in Engeland.
In het Engelsche kabinet moeten mee-
ningsverschillen over de politiek tot be
strijding van de werkloosheid zijn ont
staan. Volgens de „Daily Mail" zou men
haast van een crisis kunnen spreken.
Verscheidene ministers moeten tot de
overtuiging overhellen, dat op den tot
nu toe beganen weg een oplossing van
het vraagstuk onmogelijk is. Zij verlan
gen daarom beschermende rechten voor
de Engelsche industrie.
De minister van handel, de kanselier
van de schatkist en de minister van
oorlog verzetten zich daartegen krach
tig.
Aardbeving in Baden en den Elzas.
Woensdagavond is om 11 uur 20 in
verschillende plaatsen van Boven-Baden
en den Elzas weder een aardbeving
waargenomen, die verscheidene seconden
duurde en van een onderaardsch gerom
mel vergezpld ging. Zij is o.a. waarge
nomen in Freiburg, Donaueschingen en
te Mühlhousen in den Elzas. Voor zoover
bekend, is geen schade aangericht.
De sluis te Terneuzen.
Het Gentsche stadsbestuur heeft naar
aanleiding van de aanvaring en bescha
diging van een der deuren der groote
schutsluis te Terneuzen, waardoor het
verkeer voor zeeschepen van meer dan
1800 ton op het kanaal TerneuzenGent
tijdelijk is gestremd, een stap gedaan bij
de Belgische regeering en nogmaals haar
aandacht gevestigd op de dringen
de noodzakelijkheid van een nieuwe
schutsluis voor zeeschepen van groote
afmetingen te Terneuzen.
Aan verscheidene onderweg zijnde zee
schepen, bestemd voor de haven van
Gent, hebben de Gentsche reeders order
gegeven naar Antwerpen op te stoomen
of, in de voorhaven van Terneuzen, haar
lading te lossen.
Korte Berichten.
Het Amerikaansche .arbeidersver-
bond heeft in een vergadering te Boston
met eenparigheid van stemmen besloten,
in verband met de groote werkloosheid,
president Hoover en de gouverneurs van
alle 48 Staten, benevens den burgemees
ters van alle steden dringend te ver
zoeken, onmiddellijk hulpmaatregelen
te nemen.
Het Fransche ministerie van land
bouw heeft bekend gemaakt, dat de
graanopbrengst dit jaar 27 pet minder
bedraagt dan geschat was.
Het Aritwerpsche stadsbestuur heeft
besloten, de burgemeesters van Amster
dam en Rotterdam uit te noodigen tot het
brengen van een officieel bezoek aan de
wereldtentoonstelling en de haven van
Antwerpen, tegen het einde dezer maand.
Na 't bezoek van de Graf Zeppelin
aan Rusland wordt te Moskou sterke pro
paganda gemaakt voor den bouw van
eigen sow j eLRussisdhe luchtschepen.
Naar de bladen mededeelen, heeft men
voor dit doel alleen in het district Mos
kou reeds meer dan 300.000 'gulden bij
eengebracht. Ook uit andere districten
worden goede resultaten gemeld.
Uit Leningrad wordt gemeld: De be
kende natuurkundige kolonel Karatiev,
oud-professor aan de hoogere krijgsschool
is van honger en gebrek gestorven.
Binnenland.
De Tweede Kamer over de Zuiderzee-
steunwet.
De rijksmiddelen in September.
Buitenland.
Regeeringsverklaring in den Duitschen
Rijksdag.
De werkloosheidsbestrijding in Engeland.
Vertegenwoordiger: A. A. DE BUCK,
HET MAALGEBOD.
Een voorstel uit de bakkerswereld.
Gisteren werd te Utrecht een vergade
ring gehouden, waaraan deelnamen do
vertegenwoordigers van alle bakkersorga
nisaties in Nederland, en waarin 'n voor
stel werd gedaan, om den minister te advi-
seeren, een belasting (of accijns) te hef
fen van de bakkers voor elk baaltje meel
van 50 k.g., dat zij verbruiken en wel ten
bedrage van f 0.25. De opbrengst daar
van zou dan moeten dienen voor steun
aan de akkerbouwers.
De voorstellers de heeren Snapper
en Goudeket stellen zich de inning
voor door middel van speciale factuur
zegels.
Aangezien in ons land per jaar pl.m.
10 millioen baaltjes meel worden ver
bruikt, zou de opbrengst pl.m. i 2% mil
lioen bedragen. De jaarlijksche tarwe-
productie op 150.000 ton stellende, zou
dit dus neerkomen op een steun van plm.
f 1.70 per 100 k.g. inlandsche tarwe.
Nader wordt gemeldt, dat de bespre
kingen nog niet tot een definitief resul
taat hebben geleid. De vertegenwoordi
gers van het groote bakkersbedrijf heb
ben op het voorstel van de heeren Snap
per en Goudeket een amendement inge
diend, in dien zin, dat in plaats van een
belasting (of accijns) van 25 cent per
baaltje meel zal worden gelezen „teelt
premie" van 25 cent, uit overweging dat
uit deze benaming duidelijker het crisis
karakter spreekt. De heer Van der Sluys
van den Ned. Gentr. Bond van verbruiks
coöperaties was in beginsel tegen steun,
maar hij meende dat in het onderhavige
geval de bakkerij weinig anders kan doen,
dan het voorstel van een accijns (of teelt
premie) als een „noodzakelijk kwaad" te
aanvaarden.
Er is lang en vaak heftig over een en
ander gsproken. Voor een maalgebod ge
voelde men niets, maar men was wel be
reid den minister tegemoet te komen. Tot
een eensluidend advies is men niet ge
komen. Dinsdag a.s. zal men in het Jaar
beursgebouw verder over deze zaak
spreken.
Conflict aan de spoorlijn NuthMaurits.
Woensdagochtend hebben de arbeiders
in dienst van de firma de Breejen v. <i.
Bosch, die voor rekening van de Staats
mijnen de spoorlijn NuthStaatsmijn
Maurits aanlegt, het werk neergelegd.
Het werk ligt volkomen stil. Het aantal
bij de staking betrokken arbeiders be
draagt circa 200, van wie de meesten
bij den R.-K. en Alg. Bouwarbeidersbond
zijn aangesloten.
Men verwacht, dat de staking van lan
gen duur zal zijn.
Nederland en Duitschland.
In hotel „Vier Jahreszeiten" te Ham
burg werd een buitengewone algemeene
vergadering der Nederlandsche Kamer
van Koophandel voor Duitschland gehou
den.
De heer A. Huebbe, voorzitter der Ham-
burgsche Handelskamer, besprak in zijn
rede de afweerpogingen van Nederland
sche zijde tegen de laatste uitingen der
Duitsch—Nederlandsche politiek. Hij ver
klaarde, dat hij wel begreep, dat deze
van Nederlandsche zijde noodzakelijk
was geweest, maar hij verzocht toch ook
zijnerzijds den Nederlandschen gasten
om de moeilijke omstandigheden wel te
willen begrijpen, waarin Duitschland zich