No. 13
Woensdag 15 October 1930
45e Jaargang
Dagblad voor de Provincie Zeeland
Hendrikse Co's Bank N.V. Goes
EERSTE BLAD.
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
Buitenland.
Binnenland
Belangrijkste Nieuws.
ALLE
per I OCTOBER vervallende
COUPONS EN LOSSINGEN
worden verzilverd door
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes.
Tel.: Redactie en Administratie No. 11.
Postrekening No. UiSS.
Bijkantoor te Middelburg.
Firma F. P. DHIÏIJ, L. Burg. TeL No. 259.
De Zeeuw
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, f3.
Losse nummers
f 0.05
Prijs der AdvertentlSn:
1i regels f 1.20, elke regel meer 30 ct.
Bij abonnement belangrijke korting.
Grond aan landarbeiders.
Het loonvraagstuk is een probleem van
groote moeilijkheid.
Niet het minst voor het platteland
Er moet daar als regel veel langer
worden gewerkt en veel zwaarder dan in
de steden, terwijl de loonen belangrijk
lager zijn.
Een der gevolgen is, dat het platteland
steeds meer ontvolkt wordt en dat niet
weinigen naar de steden trekken, om daar
het vermeende geluk te grijpen.
Het vermeende geluk. Ook hier is vaak
van toepassing dat de dingen niet zijn
zooals ze schijnen.
Maar ook al is dit waar, het neemt
niet weg, dat de positie van vele land
arbeiders ver van gunstig is, om geen
ander woord te gebruiken.
In sommige gevallen zou het anders
kunnen. In plaa'sen waar de organisa
ties worden erkend en waar dientenge
volge overleg kon worden gepleegd, zijn
over het algemeen de arbeidsvoorwaarden
gunstiger, zonder dat hierdoor de werk
gevers geruïneerd werden.
Over 't algemeen genomen echter, blijft
met name ten plattenlande het loonvraag
stuk een moeilijk probleem.
Verwonderen moet het daarom dat èn
door particulieren èn door gemeentebestu
ren niet meer gedaan is in de richting
van het verstrekken van grond aan land
arbeiders.
De voordeelen hiervan moeien niet ge
ring worden geacht.
Terecht schreef Prof. Diepenhorst in
zijm „Voorlezingen over de Economie":
„Dat door de beschikking te hebben
over een stuk grond de economische po
sitie van den landarbeider niet weinig
wordt versterkt, blijkt indien acht wordt
geslagen op de voordeelen aan deze in
stelling verbonden.
In meerdere gevallen zal de positie der
vrouw verbeteren, doordien ze niet meer
in loondienst behoeft uit te gaan, maar in
het eigen bedrijfje kan arbeiden, hetgeen
aan het huiselijk leven ten goede moet
komen.
Door de bebouwing van zijm grond kan
de arbeider zich ten deele vrijwaren tegen
de gevolgen van werkloosheid, we'ke uit
den aard der zaak steeds in vrij sterke
mate aan zijn beroep verbonden is. Het
telen van aardappelen, groenten en en
kele gewassen maakt, dat hij door het
productief besteden van die uren, waarin
zijn arbeid anders zou moeten stil liggen,
op zeer goedkoope wijze in zijn eerste
levensbehoeften kan voorzien.
Doordien zoo de arbeider aan eigen
grond zijn krachten kan geven, staat hij
tegenover de ruïneerende gevolgen der
werkloosheid veel sterker gewapend. Ook
de zorgen voor den ouden dag worden
er door verlicht. Opmerkelijk is het, hoe
in Zweden het verband tusschen de hier
besproken kwestie en de ouderdomsverze-
kering werd beseft Teen groote bezwaren
van de ouderdomsverzekering der landar
beiders deden afzien, werd uit 's Rijks
schatkist een aanzienlek bedrag voor de
oprichting van arbeidersbedrijfjes afge
staan.
Op eigem grond kan niet zelden door
ouden en invaliden nog eenige lichte
arbeid worden verricht, en meermalen
wordt hierdoor de gelegenheid geopend
voor den arbeider om een zijner gehuwde
kinderen bij zich te doen inwonen, die
dan de verzorging op zich neemt."
De juistheid van wat hier gezegd wordt
kan niet worden, ontkend.
Het arbeidsloon zal misschien in vele
gevallen niet verhoogd kunnen worden,
ma.a.r wel kan door het verstrekken van
grond het arbeiders inkomen in tal
van gevallen verbeterd.
De vraag kan dan ook worden ge
daan of de groote sommen die nu vaak
worden besteed voor s*eun aan werkloo-
zen en voor niet-productieve werkver-
verschaffing, niet beter voor een deel
gebruikt hadden kunnen worden voo^ het
verstrekken van grond aan landirbeiders.
Tal vati gemeen'en toon en zi-h he'as.s
van medewerking in deze rich'.ing afkee-
rig.
Tot schade van de betro' ken arbeiders,
maar ook tot nadeel van het platteland
in het algemeen, waarvoor een flinke,
ietwat hokvaste arbeidersstand onmis-
su; is.
Financiëel-economlsche toestand van
Duitsckland.
De voorzitter van de Industrie- und
Handelskamer te Keulen, Louis Hagen,
heeft in da volge .de scherpe bewoordin
gen het overdreven pessimisme omtrent
den economischen toestand in Duitsch-
land en de kapitaalvlucht veroordeeld.
Duitschland's handel en nijverheid kun
nen zich vereenigen met de hervormings
plannen der regeering, opdat tenminste
gedurende eenigen tijd een toestand van
rust intreedt. Evenwel heeft men thans
in Duitschland elk gezond inzicht verlo
ren.
De kapitaalvlucht neemt een omvang
aan, die een verderfelijken invloed heeft,
ofschoon velen, die een juist oordeel
kunnen vellen, van meening zijn, dat twij
fel aan de waarde van de Duitsche mark
blijk geeft van volkomen onverstand. De
waarde der Duitsche mark is en blijft
gehandhaafd en de Rijksbank heeft vol
doende middelen ter beschikking, tot af
wending van een onheil, dat de geheele
wereld zou treffen. Wij moeten het ver
trouwen herstellen, dat in de laatste we
ken is geschokt.
Er bestaat niet de geringste aanleiding
tot kapitaalvlucht. Duitschland's handel,
nijverheid en bankwezen zijn op hechte
grondslagen gebouwd. Niets is er voor
gevallen wat schokken van het vertrou
wen in Duitschland's economische kracht
kunnen rechtvaardigen, als den laatsten
tijd geschiedt.
Indien dit echter zoo voortgaat, dan
zullen rampen ontstaan, waaronder de
geheele wereld zal lijden.
Wij moeten er voor zorg dragen, dat
de achting, die de Duitsche koopman,
fabrikant en banken in het buitenland
in de laatste tientallen jaren genieten,
behouden blijft. Zonder het vertrouwen
en het crediet van het buitenland kan
Duitschland niet voortbestaan en is her
stel niet mogelijk.
Ernstige overstroomingen in Frankrijk.
De Seine is sedert eenigen tijd onafge
broken gestegen en het niveau staat nu
reeds meer dan 2 M. boven den norma
len stand. De Marne en de Yonne zijn nog
steeds wassende. Ook in andere Fransche
departementen zijn de rivieren in vele
gevallen buiten de oevers getreden. In de
omgeving van Verdun moesten enkele dor
pen ontruimd worden, als gevolg van de
overstrooming van de Maas. In sommige
dorpen hebben de overstroomingen on
rustbarende afmetingen aangenomen, als
sinds 1879 niet 'is voorgekomen.
Verhooging van posttarieven.
Naar uit Brussel wordt gemeld, heeft de
Belgische ministerraad besloten tot ver
hooging van de binnenlandsche post-, tele
graaf en telefoontarieven. Het port wordt
van GO op 70 centimes gebracht voor
brieven en van 35 op 40 voor brief
kaarten. Het telefoontarief zal gewijzigd
worden naar de beteekenis van het net.
De telefoontarieven voor inter ommu-ale
en interprovinciale gesprekken worden
aanzienlek verhoogd. Omtrent den datum
van toepassing is nog niets bepaald.
Hoe een spoorwegarbeider Hindenburg
het leven wilde redden.
Naar uit Trier wordt gemeld, beeft een
spoorwegarbeider, die met de bewaking
van de lijn was belast, bij de betrok
ken spoorwegdirectie aangifte gedaan, dat
hij op de lijn Coblenz'irier, welke ove
rigens voor de reis van den rijks-presi
dent buiten beschouwing bleef, stukken
ijzer op de rails had gevonden, die door
hem verwijderd waren.
Bij het verhoor, dat hij onderging, is
de man echter door de rnand gevallen.
Hij had de stukken zelf op de rails gelegd
en daarna verwijderd, om op deze wijze
een belooning machtig te worden.
Korte Berichten.
Voor de rechtbank te Augsburg is
het proces begonnen tegen de 53-jarige
gescheiden vrouw Lutzenberger, die be
schuldigd wordt haar ouders met vergif
uit den weg te hebben geruimd en bo
vendien te hebben getracht haar vier
kinderen te vergiftigen.
De verdachte, die zeven maanden in
voorloopige hechtenis zit, ontkent alle
schuld
In Saksen hebben de ministers be
sloten zich van deze maand af tevreden te
stellen met 80 pet. van hun tegenwoordig
salaris.
Men seint uit Hamburg, dat de Sov-
jetregeering den bouw van negen vissche-
r ij stoomschep en ter waarde van M. 6 mil-
lioen heeft opgedragen, waarvan drie
schepen aan de A.G. Neptun Schiffswerft
te Rostock, twee aan de Frerichswerft te
Eimswarden en vier aan de Seebeck-
werft te Wesermiinde.
Het aantal slachtoffers van de jong
ste stormramp aan de Fransche kust is
nog steeds niet vastgesteld kunnen wor
den. In Etel (Bretagne) ontbraken bij het
onlangs gehouden appel nog tien schepen
met een bemanning van 65 koppen. Te
Douarbenez worden nog dertien man als
vermist opgegeven.
Volgens berichten uit Lvon is het j
dal van de Isère door een wervelstorm
ernstig geteisterd. In drie minuten tijds
werd een materieele schade van zeker
tien millioen frank aangericht. Daken wer
den afgerukt, huizen stortten in en tele
grafische en andere verbindingen werden
totaal verbroken. In een dorp stortte de
kerktoren in; een jongeman werd gedood.
Tallooze boomen werden on'.woreld. Het
Het treinverkeer is geremd.
De politieke medewerker van de
„Daily Mail" weet mede te deelen, dat
de vermoedelijke opvolger van den bij de
ramp van de „R. 101" om bet leven ge
komen Britschen minister voor lucht
vaart, Lord Thomson, zal zijn de in poli
tieke kringen niet zeer bekende Lord
Amuree.
Officieel is hieromtrent echter nog
niets bekend.
Te Kotubel (Alaska), stortte een
vliegtuig, dat bestemd was om dienst te
doen in de missiën, bij een proefvlucht
neer. De piloot en twee priesters werden
gedood.
Op ongeveer 60 K.M. uit de kust
nabij Perth heeft men het wrak gevon
den van een vliegtuig, dat gisteren Perth
heeft verlaten en blijkbaar in zee is neer
gestort. De piloot, twee leerling-vliegers
en een verpleegster, vonden den dood.
Een Berlijnsche vliegtuigbestuurder
is gisteren bij een proefvlucht met een
tweedekker te Augsburg verongelukt. Om
tot nu toe onbekende redenen sprong bij,
toen het vliegtuig zich op een hoogte van
500 meter bevond, in de buurt van liet
vliegveld van Augsburg uit het vliegtuig
met een valscherm, dat echter niet open
ging. Hij viel op den grond te pletter.
De Duitsche Rijksraad heeft giste
ren het wetsontwerp, dat een algtmeene
verlaging der pensioenen voorziet, aan
genomen met 53 tegen 7 stemmen Sak
sen stemde tegen en Thüringen onthield
zich.
Gemeld wordt dat het huwelijk van
Koning Boris en Prinses Giovanna zal
plaats hebben te Assesi op 25 October.
De vroegere Finsche Staatspresi
dent Prof. Stahlberg en zijn ecütgenooto
zijn spoorloos verdwenen. Zij hadden hun
in de buurt van Helsingfors gelegen villa
verlaten om een wandeling te maken en
zijn daarvan niet teruggekeerd. Men
vreèst dat zij ontvoerd zijn.
ERKEND
DE BESTE
DE INDISCHE POSTVLUCHTEN.
Buitenlandsche tegenwerking?
Van een postautoriteit, die, speciaal
wat de internationale verbindingen be
treft, bijzonder terzake kundig mag wor
den genoemd, vernam een medewerker
van de „Res.b.", dat men aangaande
het verder verloop der Indische postvluch-
ten ter plaatse niet zeer hoopvol ge
stemd is.
Door bedoelden zegsman worden de
chicanes welke men een geregelden dienst
in den weg legt en die zich bijna zeker
tot hetgeen nu wordt ondervonden, niet
zullen beperken, beschouwd als aanloop
om tot een Internationale Maatschappij
te kamen. Of daarop kans bestaat is een
tweede. Maar het groeiend succes van
onzen luchtdienst en de uitnemende pres
taties der K. L. M. worden in het buiten
land met leede oogen aangezien. Openlijk
laat men geen gelegenheid voorbijgaan
om ons land daarvoor een pluim op den
hoed te plaatsen. Maar achter de sener-
men, waar men aan de touwtjes trekt is
men er weer even gauw bij om aan deze
pluim te plukken en op tea hinderlijk for-
malisme te zinnen.
„Een schitterende prestatie nu weer
van „Evert van Dijk", waagde ik op ie
merken.
„Dat is maar zooals re hei bekijk* Hoe
wel Koppen nog vooraan j. lijft, heeft Van
Dijk er schitterend gang achter gezet
Blijkbaar was het henj. er om te doen om
den ons onaangenamen indruk van die
staking uit de lucht te werken en te doen
vergeten.
Maar postaal bekeken gaan wij met die
recordpogingen allerminst accoord. Ge
moet daarbij rekening houden, dat het
voor ons van vitaal belang is om voor'
het gansche verloop van zoo'n vlucht op
vaste data te kunnen bouwen. Immers
daarmede wordt langs de gansche lijn
rekening gehouden, wat de verzending
van poststukken betreft. Eerdere aankomst
en diensvolgens ook spoediger djoorvbto-
gen moet noodzakelijk ten gevolge hebben,
dat men hier en daar niet gereed is en
wij' een voor onze onderneming zeer noo
dig aandeel in de kosten moeten missen.
Daarom zijn wij aan het Hoofdbestuur
over zulk een prestatie als van Evert van
Dijk minder geestdriftig gestemd dan de
buitenstaander zou denken.
Luchtpost voor IndiB.
Donderdagmorgen vertrekt het derde
postvliegtuig van Schiphol naar Ned.-In-
dië. En aangezien Vrijdag het eerste re
tourvliegtuig zijn tocht naar Nederland
zal aanvangen, is hiermede de 14-daag.
sche luchtpostdienst op Indië tot een
feit geworden.
De dienst zal nu verder regelmatig
worden onderhouden. Ondanks den om
weg, die de vliegtuigen voorshands over
Egypte moeten maken, zal, nu de forma
liteiten inmiddels geregeld zijn, hierdoor
geen vertraging in den aankomstduur
meer ontstaan-
In herinnering wordt gebracht, dat
voer stukken tot 5 gram (op de postkan
toren zijn tegen den prijs van 2 cent
briefpapier en enveloppen, wegende te
zamen 5 gram, verkrijgbaar) het luciht-
relciht 30 cent bedraagt; bovendien is
voor elk stuk het gewone port verschul
digd. Voor correspondentieboven 5 gr.
is verschuldigd een luchtrecht van 75
cent per 20 gram, verhoogd met het ge
wone port
Correspondentie voor dit vliegtuig moet
zoo tijdig worden verzonden, dat deze
uiterlijk Woensdagavond a.s. Amsterdam
bereikt.
Het tweede postvliegtuig.
Aneta-Vaz Dias meldt, dat volgens bij
de K.L.M. onvangen bericht het tweede
postvliegtuig voor Indië, dat gistermorgen
te 6.20 uur uit Dj ask vertrok, 's middags
te 13.35 te .Karachi is aangekomen. Aan
boord was alles wel.
Vee-invoerverbod naar Flakkee.
Het Tweede Kamerlid de heer Braat
heeft den minister van Binnenlandsche
Zaken en Landbouw de volgende vragen
gesteld:
Is het den minster bekend, dat het
veeinvoerverbod naar het eiland Flakkee
nu voor veel landbouwers aldaar een
groote schadepost beteekent, omdat er
jaarlijks om dezen tijd daar een groote
vee-aankoop plaats moet hebben van on
geveer 5ü a 6000 stuks hoornvee, welke
noodig zijn om de koppen van de suiker
bieten op te maken, waarmede dat vee ge
mest wordt, en dit jaar dat getal met en
kele duizenden overschreden zal worden,
omdat de niet-gecontracteerde suikerbie
ten onverkoopbaar zijn en de haver ook
zoo goed als waardeloos is, zoo-dat men
genoodzaakt wordt, met die producten vee
te mesten?
Is de minister bereid om zoo spoedig
mogelijk dat invoerverbod op te heffen,
vooral nu toch ook gebleken is, dat de
tongblaar in de genoemde streek door dit
verbod niet gekeerd is?
Het conflict In de typografie.
Men meldt uit Amsterdam: Do voorzitter
der ondeTihandelingscommissie in de ty
pografie, de heer J. H. van Lonk'huyzen
te Zeist, heeft de twee partijen te Amster
dam bijeengeroepen, ten einde gelegenheid
te geven tot een bespreking over de vraag
of verdere onderhandelingen over een
Binnenland.
De luchtpost voor Indië
De behandeling van de Pachtwetten door
de Tweede Kamer.
Buitenland.
Ernstige overstrooxningen in Frankrijk.
De economische toestand van Duitschland.
Op 93-jarigen leeftijd is te Den Haag
overleden de bekende staatsman Mr S..
van Houten, die als Minister van Bin
nenlandsche Zakon zitting had in bet
Ministerie-Roëll, van Mei 1984 tot Juli
1897, en als zoodanig de toenmalige
nieuwe Kieswet tot stand bracht.
nieuwe collectieve arbeidsovereenkomst
eventueel nog tot overeenstemming zouden
kunnen leiden.
H. M. de Koningin-Moeder.
Van H. M. de Koningin-Moeder, die
thans te Garmisch Partenkirchen vertoeft,
komen, goede berichten. H. M. geniet zeer
van de booge lucht en hoewel het we
der afwisselend is, kan H. 'M. toch vele
wandelingen en tochten in de mooie om
geving maken.
H. M. denkt voorloopdg nog 'te Parten
kirchen te blijven.
Hot opdoen van aarfiappïJm
De 's-Gravenhaagsche Vereeniging van
Groothandelaren in aardappelen deelt
het volgende mede:
De tijd is aangebroken, dat velen meen
den, dat het noodig is in grootere of
kleinere hoeveelheden aardappelen op te
doen.
Hoewel zulks op zichzelf ten deele te
prijzen is en in sommige jaren zelfs aan
bevelenswaardig, is het thans noodzake
lijk een ernstige waarschuwing tot het
publiek te richten. Werd door de ver
eeniging voor eenigen tijd de toegevend
heid verzocht bij de aflevering der aard
appelen, met bet oog op de toenmaals
steeds toenemende aardappelziekte, thans
moet er op worden gewezen, om bij het
opdoen van aardappelen niet op elke
aanbieding in te gaan en de noodige
voorzichtigheid te betrachten.
Beter is bet, dit in voorraad nemen
nog eenigen tijd uit te stellen en het beste
is dit jaar in bet geheel geen aardappe
len in te slaan, daar zeer vele soorten
onbetrouwbaar zijn. Dit verschijnsel be
hoeft evenwel niet tot eenige ongerust
heid aanleiding te geven. De aardappel
oogst is voldoende, doch het bewaren kan
veel beter bij de landbouwers in de kui
len geschieden dan in de bedompte berg
plaatsen der stadswoningen.