oieding
No. 9
October 1930
45e Jaargang
Dagblad voor de Provincie Zeeland
HEER
getwijfeld
Hendrikse Go's Bank H.V. Soss
195.»
COUPONS EN LOSSINGEN
rdam 9
EXCELSIOR",
rkooping.
skalfd en aan
15 Runders,
anden.
OMBURQ.
Voetpaden
«tober 1930.
5KERKE.
Advertentiön
len door
J. LQUS.
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
EERSTE B~LAD.
Buitenland.
In den nacht van Woensdag op Doa-
Belangrijkste Nieuws.
ALLE
per 1 OCTOBER vervallende
worden verzilverd door
Binnenland
eg 3 «ar:
3 uur 744.
it sera:
verschll-
koppelin
gen enz.
geluid 1
co huis.
antie.
5.50 per
1.
ct aan het
res:
K 324-332
al een EXCEL-
DAMESRIJWIEL
>wheel en band-
donaaf f 47.
torpedonaaf en
oestbaar f53.—.
met verchroom-
eerst met roode
iermaal overge-
roesten geheel
a is.
n met drie jaar
Bel, tasch, ge-
ager, achterlicht
everd. Alle Rij-
nco geleverd,
lus rechtstreeks
ibriek.
INGEN. Tel. 632.
d seizoen, geven
advertentie nog
korting.
f8.75
f7.25
lamp f 6.75
DE KOK te
tober 1930,
ir, aan den stal
lderschen straat-
n verzoeke van
Co. te Roosen-
op crediet
pen;
NKERS te Goes,
tober 1930,
ir te Goes, in het
verzoeke van de
LASHANDEL te
koopen
geheel ver-
met Boven-
an Tuin te Goes,
de Kleine Kade
Vren 8 Centiaren,
en 14 October
uur.
e betaling,
n te bekomen bij
Directeur-Hoofdredacteur;
R. ZUIDEMA,
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes.
Tel.: Redactie en Administratie No. 11.
Postrekening No. 44455.
Bijkantoor te Middelburg.
firma F. P. DHUIJ, L. Burg. TeL Ne, 259.
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, f 3.—
Losse nummers 10.05
Prijs derAdvertsntlln;
1—4 regels f 1.20, elke regel meer 30 et
Bij abonnement belangrijke korting.
Nog eens: een boerenpartijI
Wij ontvingen van een onzer lezers,
die zijn naam verzwijgt, een breedvoerig
schrijven, waarin op de stichting van
een speciale Boerenpartij wordt aange
drongen.
In het algemeen verdient het geen aan
beveling op dergelijke epistels in te gaan.
Iemand die zijn naam niet noemt kan
toch niet verwachten dat men in ernst
inet hem van gedachten .gaat wisselen.
Waar hier echter wordt uitgesproken
wat misschien in meerdere harten leeft,
komt het ons niet ongewenscht voor over
wat deze „plattelander" schrijft, enkele
opmerkingen te maken.
U schijnt, zoo schrijft hij o.m., nogal
bang te zijn voor de stichting van een
boerenpartij.
Inderdaad, daar zijn we bang voor.
En dat niet alleen omdat op die wijze
ons politieke leven nogal meer vertroe
beld wordt, maar ook en vooral, omdat
ons het lot van de boeren en tuinders
ter harte gaat en omdat we overtuigd
zijn, dat van zulk een partij niets te ver
wachten is.
Zulk een dwergpartijtje, dat in het beste
geval 3 a 4 afgevaardigden zou kunnen
krijgen, zal niet in staat zijn iets van be-
teekenis uit te richten.
De schrijver motiveert zijn verlangen
met de vraag: Welke partij doet er nu
eens iets voor den landbouw?
Ons antwoord luidt, om nu maar eens
dicht bij huis te blijven de Antirevo-
lufionaire p artij, die zich niet al
leen bij de begrootingsdebatten terdege
geweerd heeft.
Was 'tniet de heer v. d. Heuvel, die
met het bekende initiatiefvoorstel kwam,
dat zelfs door de Tweede Kamer werd
aangenomen en dat, hoewel de Eerste
Kamer het afwees, toch dit voordeel had,
dat op den toestand van land- ,ea tuin
bouw in breeden kring de aandacht werd
gevestigd
Meent „plattelander" dat een bóeren-
afgevaardigde, die op eigen gelegenheid
moest werken en die geen contact had
met de politieke partijen, méér zou kun
nen bereiken?
We stemmen het toe, dat de Troonrede
teleurstelde.
Wij hebben dan ook onmiddellijk aan die
teleurstelling uiting gegeven en wij ver-
wachten dat bij de behandeling van de be
grooting wel zal blijken, dat deze opvat
ting door meerdere a gevaardigden wordt
gedeeld.
Dat de plattelandsbelangen vaak min
der de aandacht trekken dan die van de
groote steden kan niet worden ontkend.
Vandaar dat wij ook steeds hebben
aangedrongen op versterking van de di
verse organisaties opdat de belangen van
land- en tuinbouw langs organisatorischen
weg bij Regeering en volksvertegenwoor
diging kunnen worden bepleit.
Op die wijze zal meer worden bereikt
dan door afvaardiging van enkele platte
landers naar de Tweede Kamer.
Het optreden van den heer Braat blijft
wat dit betreft een waarschuwend voor
beeld.
De rede van den heer Colijn.
„Plattelander" maakt in zijn anoniem
schrijven ook nog enkele opmerkingen
over de rede door den heer Colijn te
Goes gehouden, welke rede hij al heel
slecht schijnt gelezen te hebben.
Het is toch niet waar, dat de heer Colijn
zich tegen het verleenen van steun heeft
uitgesproken.
Wèl heeft hij, na er op gewezen te heb
ben, dat hij het leunen op den Staat al
leen, als een ramp zou beschouwen,
dit gezegd:
„Wie niets van den Staat wil verwach
ten verliest uit het oog, dat onze boeren
te kampen hebben tegen een geweldigen
staatsarm, die er bij de boeren in andere
landen achter staat."
En daarna werden door hem als doel
treffende middelen genoemd, die direct
baat zouden kunnen brengen:
le. ernstige overweging van den weg,
die ons in staat stelt ons effectief te
kunnen verzetten tegen de dumpingspoli-
tiek van andere Staten. Het is toch on
duldbaar, dat andere Staten ten koste
vftn miljoenen onzen landbouw in de
verdrukking brengen.
Hier mag aan den Staat gevraagd wor
den: kom ons te hulp.
£e. Staatssteun aan sommige takken
van productie, die voor den landbouw
niet gemist kunnen wordgn, b.v. de bie
tencultuur.
3e. De Staat stelle door milde crediet-
regeling, zoo noodig renteloos, geld be
schikbaar voor het financieren van niet
aan dadelijk bederf onderhevige^ voor
raden, b.v. aardappelmeel.
4e. Verlaging van lasten (verlaging
spoor- en tramvrachten, vleeschaccijns,
crisisopcenten op de grondbelasting).
Dit alles valt binnen het financiëél
vermogen van den Staat en beteekent
voor den landbouw eenige hulp.
Dat is heel wat anders, dan „platte
lander" er van maakt.
Verder werd door den heer Colijn niet
gezegd, dat „de boeren maar soberder
moeten gaan leven", maar wel werd de
vraag gesteld, of „de levenswijze onder
alle kringen, ook onder onze
boeren, niet een wijziging heeft onder
gaan, waarbij de soberheid, die onze va
deren kenmerkte te loor is gegaan. Mis
schien is er in dit opzicht nog wel wat
te doen in de richting van zelfherzie-
ning."
Welnu, zou de schrijver hierop een ont
kennend antwoord durven geven?
Wij gaan op dit anonieme schrijven
thans niet verder in.
Alleen zouden we den schrijver willen
aanraden de rede van den heer Colijn
nog eens rustig na te lezen.
Hij zal dan tot de ontdekking komen,
dat de kwestie waarover het hier gaat,
ingewikkelder is dan velen schijnen te
meenen, en allicht zal het hem dan ook
duidelijk worden, dat door het stich
ten van een boerenpartij voor
land- en tuinbouw niets is te
bereiken.
Een nieuwe Oceaanvlucht.
De Amerikaan Boyd is Donderdagoch
tend te 12 50 uur pl. tijd aan boord van
het vliegtuig Columbia van Chamberlin
van Newfoundland vertrokken, voor een
vlucht over den Atlantischen Oceaan. Het
doel van den tocht is Londen.
Kapitein Boyd is vergezeld van luit.
Harry Connor.
Het meteorologisch station te Harbour
Grace voorspelt gunstigen wind boven
vrijwel den gehee'en Atlantischen Oceaan,
met nu en dan regen en mist.
Hindenburg naar het Rijnland.
Rijkspresident Hindenburg heeft zich
naar het Rijnland begeven om een be
zoek te brengen aan Aken en Trier. Van
morgen zou Hindenburg plechtig op het
stadhuis van Aken worden ontvangen,
daarna vinden groote feesten in het sta
dion der stad plaats. Zaterdag reist de
Rijkspresident over Duren en Euskirchen
naar Trier. Na een kort oponthoud te
Bernkastel en Wengeror zal.de Rijkspre
sident de terugreis naar Berlijn aanvaar
den.
Vlootbeperking in Amerika.
Admiraal Pratt, de leider der vlootope-
raties, deelde mede, dat in overeenstem
ming met het vlootverdrag het personeel
der Amerikaansche vloot zal worden ver
minderd met 4800 man, waardoor in het
loopende dienstjaar 3.420.000 dollar wordt
bespaard.
Het aantal torpedojagers wordt vermin
derd van 109 tot 92 en de tonnenmaat
der duikbooten tot beneden de 52.700
ton, die door het verdrag worden toege
staan.
De revolutie in Brazilië.
De berichten uit Brazilië blijven vrij
verward, maar ernstige gevechten tus-
schen de regeeringstroepen en de opstan
delingen heeten aanstaande. De regee
ring, die aanvankelijk verrast was door
de beweging, heeft op verschillende pun
ten sterke strijdkrachten samengetrokken
om tegen de rebellen te opereeren. Het
geregelde leger, sterk 46.000 man, onder
leiding van 3000 officieren, is sedert 1919
door een Fransche militaire missie afge
richt en voor het grootste deel trouw aan
de regeering. De vloot neemt daarentegen
een aarzelende houding aan.
De sterkte van de revolutionaire troe
pen wordt verschillend geschat, maar
moet in elk geval aanzienlijk zijn, zoo
dat een langdurige en bloedige strijd te
wachten «taai
Uit Montevideo wordt gemeld, dat de
val van Sao Paulo aanstaande is.
De rebellen hebben zich meester ge
maakt van de macht in den staat Ala-
goas, welks regeering zich heeft over
gegeven.
De salarissen der Engelsche ministers.
Thans is het rapport verschenen van
de commissie, welke was belast met het
instellen van een onderzoek naar de sa
larissen der Engelsche ministers, wel
ke door de betrokkenen te laag worden
geacht. Het voorstel is thans om het
salaris van den premier vaki 5000 pd. op
7000 pd. te brengen.
Baldwin heeft voorgesteld in de toe
komst ook de leiders der oppositie te sa-
larieeren, een voorstel, dat door Mac
Donald werd gesteund.
Voor de commissie heeft Baldwin er
destijds op gewezen, dat het feit dat een
premier, die aftreedt, en leider der op
positie wordt, geen middelen van be
staan meer heeft, hem steeds zeer gehin
derd heeft. In het verleden waren de
eerste-ministers vaak mannen met par
ticuliere bronnen van inkomsten of al
thans met voldoende middelen om on
afhankelijk te zijn wanneer zij aftraden.
Hij achtte het van groot belang, dat de
man, die eerste minister is geweest,
daarna onafhankelijk is. (Men weet, dat
in Engeland een premier geen pensioen
krijgt). De leider der oppositie is óf een
man, die eerste-minister is geweest, óf
een man, die dit weer zal worden, wan
neer zijn partij aan het bewind komt: In
beide gevallen moet men bedenken, dat
hij uit hoofde zijner positie niet in de
gelegenheid is geld voor zich zelf te ver
dienen. Hij dient dus een salaris te heb
ben.
Ten slotte sprak Mac Donald over de
groote uitgaven, die er aan een wonen m
Downing Street 10 zijn verbonden. Hij
zeide o.a. dat in Engeland een eerste-mi
nister zonder particuliere bronnen van
inkomsten, twee jaar nadat hij zijn
functie heeft verlaten onder de Armen
wet zou vallen, indien hij niet een hoogst
voorzichtig persoon is, en niet door
vrienden wordt gesteund.
Het lijden der Duitsche boeren in
Rusland.
Eenige maanden geleden werden ver
schillende Duitsche families naar Sibe
rië verbannen, als gevolg van de maat
regelen, die de Sovjetregeering tegen de
z.g. kulakken genomen had.
Een gedeelte dezer bannelingen is het
gelukt uit de concentratiekampen te ont
vluchten. Ka een langdurige reis door de
Siberische Taiga hebben zij getracht om
hun haardsteden weer te bereiken.
Maar verschillende groepen dezer
vluchtelingen zijn in het moerassig ge
bied verdwaald geraakt en hebben daal
den dood gevonden. Slechts enkele zijn
levend teruggekeerd in hun dorp, maar
zij werden door de sovjets spoedig ont
dekt en weer opnieuw op transport ge
steld naar Siberië.
Het is nog niet bekend, of er nog ver
dere strafmaatregelen tegen deze onge
lukkige boeren genomen zijn.
Afnemende werkloosheid in Duitsch-
land.
Volgens het verslag van den Duitschen
rijksdienst voor arbeidsbemiddeling en
werkloosheidsverzekering over het tijd
vak 16 September1 October is de terug
gang der werkloosheidsverzekering, die
ook in de eerste helft van September reeds
te constateeren viel, in de tweede helft
dier maand toegenomen, terwijl in Sep
tember van het vorig jaar een perma
nente stijging viel waar te nemen.
Als beschikbare arbeidszoekenden ston
den bij de arbeidsbeurzen per 30
September 3.088.000 personen te boek.
De Deensche ontwapeningsvoorstellen.
De Deensche Minister van Defeensie
heeft het ontwapeningsvoorstel opnieuw
bij den Rijksdag ingediend. Daarin
wordt voorgesteld, dat het bestaande leger
zal worden veranderd in een politiemacht
die jaarlijks 7.2 millioen Krpnen zal moe
ten kosten. De oorlogsmarine zal worden
afgeschaft en vervangen door een staats-
marine, die slechts zal bestaan uit wacht
en inspectievaartuigen van in totaal 13.000
ton en 12 watervliegtuigen. Deze staats-
marine zou 10.7 millioen kosten.
Relletjes in Spanje.
Uit verschillende Spaansche steden
worden relletjes gemeld. Te Malaga, waar
de haven- en transportarbeiders sinds ge-
ruimen tijd staken, maar waar het tot
De heer C. van Heesen is met ingang
van October benoemd tot burgemeester
van 's-Gravendeel.
nu toe rustig was, zijn de stakers tot bal
dadigheden overgegaan. Ze wierpen met
steenen naar de trams en schoten zelfs
op de vrachtauto's. Het tramverkeer en
taxiverkeer werd daarop gestaakt. Bij een
botsing tusschen stakers en gendarmen
werd 1 man gedood. Te Vittoria werd een
radicale arbeidersleider in hechtenis ge
nomen en in het gouvernementsgebouw
opgesloten. Een groote menigte ondernam
een poging om den man met geweld te
bevrijden. De gendarmen moesten de be-
toogers met den blanken sabel uiteen
drijven. Twintig personen, waaronder
vrouwen, werden in hechtenis ge
nomen-
De Engelsche arbeiderspartij en de
ontwapening.
Brockway, van de radicale groep, dien
de op het congres der Engelsche Arbei?
derspartij een voorstel in om de regee
ring uit te noodigen tot volkomen ontwa
pening over te gaan, zonder acht te slaan
op wat andere Europeesche of buiten-
landsche machten zouden doen, en zich
dan aan het hoofd te plaatsen van een
beweging van georganiseerden tegen
stand tegen den oorlog.
Minister Henderson antwoordde, dat hij
het doel heel loffelijk vond en in begin
sel ook van harte aanhing, maar dat daar
mee geen verantwoordelijke regeerings-
politiek te voeren was. Hij geloofde, dat
de meerderheid van het congres het met
hem eens zou zijn, dat geen volk op der
gelijke wijze tot ontwapening kon over
gaan. De regeering zou echter blijven ijve
ren voor gelijktijdige ontwapening bij in
ternationale overeenkomst.
Toen Brockway en Maxton, na eenig
over en weer gepraat, zagen dat zij geen
meerderheid voor hun motie zouden kun-
krijgen, is de zaak in den doofpot ge
stopt.
Korte Berichten.
Te Woodbridge is een mecanicien
gedood toen een reusachtig bombardeer
vliegtuig er niet in slaagde om op be
vredigende wijze op te stijgen. Het vlieg
tuig botste tegen den grond op en de
mecanicien werd door het gewicht van
den motor verpletterd. Drie inzittenden
kwamen met den schrik vrij.
Gisterochtend werden in Calabrië
(Italië) lichte aardschokken geconsta
teerd, die zich golfsgewijze voortplantten.
Materiëele schade wordt niet gemeld.
Men is zonder berichten van het
Belgische ss. Tigris, dat 18 Sept. uit
Antwerpen vertrokken is naar Alexan-
drië, waar het 4 Oct. zou aankomen. Een
telegram uit Camber meldt, dat twee
zwemgordels met het opschrift „Tigris"
op de kust zijn aangespoeld.
Over de Finsche verkiezingen zijn
de volgende gegevens bekend: De socia
listen zullen in het nieuwe parlement 56
mandaten hebben, tegen 59 vroeger. De
burgerlijke partijen hebben gezamenlijk
134 mandaten veroverd en beschikken
bijgevolg over de meerderheid van 2/3,
die voor de grondwet-wijzigende ontwer
pen noodig is.
Binnenland.
Zwendelaffaire te Amsterdam.
Brandweer en waterleiding te Middelburg.
Buitenland.
De revolutie in Brazilië.
Hoog water in Duitschland.
Vlootbeperking in Amerika.
De Engelsche arbeiderspartij en de ont
wapening.
Een nieuwe Oceaan-vlucht.
Afnemende werkloosheid in Duitschland.
derdag is de dijk van de rivier de Ne-
tha te Lier bij de brug van den spoor
weg LierTurnhout doorgebroken over
een breedte van 15 meter. Alle laag ge
legen landen ter uitgestrektheid van tien
tallen hectaren liepen onmiddellijk onder.
In vele huizen staat een halve meter
water. Ook in het zuiden der provincie
Luxemburg zijn waterloopea buiten de
oevers getreden.
Bij een transportonderneming te
Keulen heeft de politie niet minder dan
12.000 kilo scheikundige stoffen en ver
giften in beslag genomen, waaronder ook
groote hoeveelheden strychnine. Men zou
te doen hebben met oude Amerikaansche
legervoorraden, waarmede nog steeds ge
knoeid wordt. De kisten strychnine, die in
tamelijk slechten toestand waren, lagen
in het magazijn tusschen zakken met lin
zen, echter zonder dat de betrokken firma
het wist. Men had haar alleen verzekerd,
dat da kisten scheikundige stoffen bevat
ten; van vergift had men niet gerept.
De postvluchten naar Indië.
Het tweede postvliegtuig naar Ned.-In
dië is gisteren te Athene aangekomen.
In verband met pasmoeilijkheden zal het
vliegtuig vermoedelijk eerst Zaterdag naar
(Egypte, ter&refc'aetn.
Tijdelijke heffing van opcenten op de
invoerrechten in Nederl.-Indië.
Ingediend is een wetsontwerp tot tij
delijke heffing van opcenten op de in
voerrechten in Nederlandsch-lndië.
In de memorie van toelichting zegt de
minister, dat onder de maatregelen, waar
op gerekend moet worden, bij de begroo
ting .van Nederlandsch-lndië voor 1931,
die tot verhooging van enkele belastin
gen, zeer tot zijn leedwezen, niet kan
werden gemist.
Ook de tijdelijke heffing van opcenten
op de !iInvoerrechten,welke in Indië ge
vorderd worden, behoort tot de evenbe-
doelde voorzieningen.
Docr het aantal der te "heffen opcen
ten te bepalen op 10, beoogt het onder
havige wetsvoorstel uit de invoerrechten
een versterking van 's lands middelen
met rond f 9 millioen te putten. Hiertoe
zullen alle in Nederlandsch-lndië aan
een invoerrecht onderworpen artikelen
bijdragen met uitzondering slechts van
de artikelen gambir, gedistilleerd, hout
geest en wijn.
Daar de heffing van opcenten op de
invoerrechten als een tijdelijke maatregel
bedoeld is, zou het wijders in het voor
nemen van den minister liggen haarvoors
hands tot één jaar te beperken en nader
van jaar tot jaar te doen beslissen óf en
in hoeverre het financieele aspect mee
brengt. dat zij bestendigd worde.
Ten slotte wordt opgemerkt, dat het
noodzakelijk is, het tijdstip van in wer-
kingtreding van deze regeling te stellen
op 1 Januari 1931.
De veiligheid in de binnenvaart.
Bij de Tweede Kamer is een .wetsont
werp ingediend, houdende bepalingen om
trent onderzoek naar scheepsrampen op
de binnenwateren.
Aanleiding tot het indienen van dit
ontwerp heeft de Minister gevonden in
de omstandigheid, dat hier te lande een
op deugdelijk onderzoek berustende eta-
