No. 8
Donderdag 9 October 1930
45e Jaargang
Dagblad voor de Provincie Zeeland
Hendrikse Cos Bank N.V. Boes
Buitenland.
Bieten rooien
Binnenland
DE RAMP VAN DE R 101,,
Belangrijkste Nieuws.
COUPONS EN LOSSINGEN
JWS.
ALLE
per 1 OCTOBER vervallende
worden verzilverd door
m i*: VRsslngen, s
i J. J. Buijsrogge.
Uitspraak (5 b.
der te Cadzand,
ennenboomstam,
(?ta,"t. Elsch en
h.
iffeur te Mlddel-
adigen van een
erk tot bescher-
it In een cel op
te Middelburg
b. of 10 d.h. Uit-
tman te Vlissln-
te Hansweert
W. I. Uitspraak
cnecht te Made,
n M. A. Bakker
ndeling van den
Heijboer te Wis-
praak 120 b. ol
an te Brouwers-
;ing van Jacob
en uitspraak f 10
lierikzee, wegens
Uijl. Eisch en
aar te Sas van
g van P. J. W. l'%
iraak (20 b. o(
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZUID EM A.
onderdag 9 Oot.
3.15 Gramofoon-
Lezein van Chr.
Korte Zieken
ners. 12.151.45
O.-trio. 1.452
aten. 2.453.45
-4 Gramofoon-
:enuurtje o. 1. v.
a orgelspel. 5—6
ïlsche les. 7.15
8—10.45 NCRV.
Vóór 6 uur: 298
)19.45 Grama-
Morgenwlr'ing.
et. 12.01—2 Con-
gelspel. 22.30
.nsl. Grand The-
iinuurtje. 5—5.30
,15 Concert Om-
vleugels. ,7.45
m. 8.15 Aansl.
Het .ooncertge-
iracht door Mr
10.35 Morgen-
iriton, trio. 1.20
1.05 Kerkdienst.
Joncert. Solisten
I.-golf voor den
eldt:
de pers geuite
storing op de
kan het volgen
golflengte van
ke bij internatio-
blke ook Neder-
lor andere doel-
pen omroep be-
pwel is door de
voorwegen (aan
in den omroep-
rden) toegestaan
ppdoeleinden te
/oorbehoud, dat
de 1071 M,
liet stoort,
re zender te
(roefuitzendingen
wordt de Ne-
I voorloopig des
gvan den minis-
Jze golflengte is
loor dezen veel
(rafisoh gevraagd
ie uitzendingen
lendigen. Indien
Nederlandsche
blf (1875 M.) te
e 1071 M. moe
loeten gaan op
|ezen korte golf
pdag, maar nog
firoepdoeleinden
efnemingen met
Jrschillende sto-
llaren, wijl door
1 laten van deze
|ere stations er-
orden inmid-
bdige maatrege-
it ten onrechte
golf door ande-
298 M. zullen
lacht wordt, sto-
.'jontvangen, be-
ran de verbete-
|nog moet wor-
overigens van
welke aan ons
van zakeilijiken
j>or beschikbaar
eeie storing op
(•egelen zouden
fcjkt, dat Neder-
gedragen naar
Praag gemaakte
Bureau: Lange Vorotstraaf 70, Goes.
Tel.: Bedactle en Administratie No» 1L
Postrekening No. 4M5B.
Bijkantoor te Middelburg.
Firma F. P. DBUIJ, L. Burg. TeL No. 259.
De Zeeuw
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs;
Per 3 maanden, franco per post, f3.—
Losse nummers
Prijs des Ad verf entiSn;
1—4 regels fl.20, elke regel meer 30 et
Bij abonnement belangrijke korting.
Waar blijft de goede trouw?
E enigen tijd geleden, toen in de Me
taalindustrie onderhandeld werd over een
collectieve arbeidsovereenkomst, schreef
de heer Danz, voorzitter van den rooden
Metaalbewerkersbond over de in het ont
werp opgenomen stakingsclausule:
Volgens deze clausule hebben de ar
beiders niet het recht een solidariteits-
of politieke staking te proclameeren. Ik
heb echter bij de onderhandelingen ge
zegd, dat in geval het N.V.V. of een
ander lichaam, waaraan wij' verwant
zijn, onze solidariteit vraagt voor een
staking, wij dan de solidariteit met de
overige arbeiders hooger zouden stel
len dan het contract."
Een krasse uitspraak.
Als het klassebelang het meebrengt,
wordt een te goeder trouw aangegaan
contract als scheurpapier beschouwt
En dat voert dan nog wel de pretentie
een nieuwe en betere samenleving te wil
len brengen.
Gevoelen onze Christelijke arbeiders die,
in de moderne", dat wil zeggen socialis
tische organisaties verzeild zijn, bij- zulke
uitspraken niet, dat zij zich op gevaarlijk
terrein bevinden?
DE REVOLUTIE IN BRAZILIË.
Pernambuco en Bahia in handen der
opstandelingen.
Volgens berichten uit Porto Allegro is
Pernambuco in handen der rebellen ge
vallen na een gevecht van 24 uur.
Toen zij Pernambuco innamen hebben
die opstandelingen de hand gelegd op 2
millioen dollar, evenals wapens en mu
nitie.
In den staat Bahia hebben de revolu
tionairen San Vincente genomen en ver
schillende andere steden.
Zij hebben Pernambuco genomen na
een stormaanval, waarbij de politie groo-
ten heldenmoed aan den dag legde. Het
verwoede gevecht eindigde met een vol
komen overwinning. De menigte door
kruist zingende de straten. De bureaux
van enkele bladen zijn verbrand. Ver
schillende lynch-gevallen deden zich
voor. De president van den staat Per
nambuco is in een schip naar het Noor
den gevlucht.
De Braziliaansche revolutionairen ver
klaren verder, dat Bahia de hoofdstad
van den Staat van dien naam, voor hun
zaak gewonnen is.
Volgens eensluidende berichten uit
Buenos Aires en Montevideo zijn een 20-
tal Braziliaansche regeeringsvliegtuigen,
die uitgezonden waren om de opstande
lingen te bombardeeren in Minas Geraes,
niet te Rio de Janeiro teruggekeerd. De
bestuurders zijn naar den vijand over-
geloopen.
De berichten uit Brazilië geven nog
steeds geen duidelijk beeld van den toe
stand. Uit Porto Allegro wordt gemeld,
dat ook de Staten Rio grande do Norte
en Pernambuco zich bij den opstand heb
ben aangesloten. Niettemin zijn de ver
klaringen van de regeering te Rio de
Janeiro optimistisch.
Nederland en Dnitschland.
Van 30 September tot 7 October 1930
hebben op het Reichsarbeitsministerium
te Berlijn tusschen Nederlandsche en
Duitsche r^geeringsvertegenwoordigers
besprekingen plaats gehad over onder
werpen betreffende de arbeidsmarkt, de
werkeloosheidsverzekering, de Krisen-
fürsorge, de openbare armenzorg en an
dere daarmede verband houdende onder
werpen.
Na uitvoerige gedachten wisseling is
volledige overeenstemming tusschen de
wederzijdsche vertegenwoordigers be
reikt.
Verkiezingsuitslag ln Finland.
Uit Helsingfors wordt gemeld, dat van
de 200 rijksdagleden tot dusver 183 le
den zijn gekozen.
De communisten verloren van hun 23
zetels 22 zetels; de Zweedsche Volks
partij verliest 1 zetel, de Zweedsche lin
kerzijde 1 zetel, de landbond eveneens
1 zetelwinst boekten de fascisten met 13
zetels, de sociaal-democraten met 7 zetels,
de liberale partij met 4 zetels, terwijl de
kleine boerenpartij! 1 zetel heeft gewon
nen.
Was der rivieren ln Weet-Dnitaohland.
Verschillende rivieren in West-
aardappelen rooien en andere
landarbeid, veroorzaakt kloven in
de handen en maakt ze ruw en
pijnlijk. Dit verzacht en geneest
men met
D oos 30, 60 en 90 ct. PUROL
Duitschland wassen snel. Zoc is de bo-
ven-Main bij Schweinfurt 90 c.M. ge
wassen. Ook in het meer van Gonstanz
en in de zijrivieren van den Rijn stijgt
de waterstand nog steeds. De stand van
de Moezel is gisteren zoo gestegen, dat
het scheepvaartverkeer moest worden
gestaakt.
Er bestaat echter geen aanleiding tot
bezorgdheid.
Het huwelijk verplichtend gesteld.
De regeering van de Hedjas heeft een
wetsontwerp ingediend, waarbij alle per
sonen, die in de Hedjas wonen en den
huwbaren leeftijd van 1315 jaar be
reikt hebben, verplicht zijn om te trou
wen.
Te dien einde moet de koopsom, zoo
als die bij de Mohamedanen gebruikelijk
is, heel billijk gesteld worden en boven
dien moeten de onkosten voor het brui
loftfeest, die neerkomen op de familie
leden van het bruispaar, door de wet tot
op een minimum worden teruggebracht
Algemeen is men van oordeel, dat dit
voorstel aangenomen zal worden.
Sovjet-Russische studiecommissie
garresteerd.
De leden van een sovjet-Russische
studiecommissie, die onder leiding van
den leider der Russische handelsverte
genwoordiging een reis door de Ver.
Staten wilden maken, zijn gisteren te
New-York aangekomen aan boord van
de „Majestic".
Daar de Amerikaansche immigratie
ambtenaren echter vermoedden, dat de
commissie propaganda-bedoelingen had,
is de geheele studiecommissie voorloopig
op Ellis Island vastgehouden.
Korte Berichten.
In de gebieden hooger dan duizend
M. is in het Zwarte Woud de eerste
sneeuw gevallen. De sneeuwlaag heeft
een dikte van ongeveer 10 c.M.
Vruchtbare regens zijn sinds Zondag
over geheel Zuid-Oostelijk Australië ge
vallen, en de graanoogst, waarvoor men
al vrees begon te koesteren, is gered.
Ook in de binnenlanden van Queensland
op de groote schapenfokkerijen is vol
doende regen, na een periode van abnor
male droogte, gevallen.
Naar Wolff meldt, is de Saar sinds
Zondagnacht meer dan 3 M. gewassen.
Hier en daar is het water buiten de
oevers getreden en heeft schade aange
richt. Aan den bovenloop staat het water
in sommige dorpen reeds een meter hoog
in de straten. Veel klein vee is verdron
ken. Ook "de Moezel wast
Uit het rapport van de financieele
commissie uit den Berlijnschen gemeen
teraad blijkt, dat zelfs bij de verstgaandf
beperking der uitgaven het tekort van de
stad Berlijn voor het jaar 1930, 60 mil
lioen Mk. zal bedragen, waarvoor men
slechts een kleine compensatie zal kun
nen vinden door de heffing van 20 mil
lioen Mk. aan nieuwe belasting.
Het gemeentebestuur van Berlijn
heeft de pensioen-aanvraag van den eer
sten burgemeester Boess goedgekeurd,
aangezien deze in overeenstemming is
met de wettelijke regelen inzake pensio
neering.
De wijnhandelaars van de Paltz zijn
van plan, op eigenaardige wijze propa
ganda te maken voor den wijn van hun
streek. Zij zullen binnenkort een auto,
waarop een 3400 liter groot wijnvat
staat, op tournée door Duitschland zen
den. Men wil het Duitsche volk aldu3
laten kennis maken met het Paltz-
product.
Industrie naar Engeland overgeplaatst.
Men meldt uit Nijkerk (Vel.) aan de
„Standaard":
De N.V. Knoopen- en Bandfabriek
van van fa. Gans wordt met 1 Maart
1931 overgeplaatst naar Engeland. Hier
door worden plm. 175 lieden werkloos.
De hooge invoerrechten rijn oorzaak
van de overplaatsing.
Wat houdt ons tweede postvliegtuig op?
Het oponthoud, dat ons tweede post
vliegtuig naar Indië voor de Turksohe
grens ondervindt, heeft ons land zonder
twijfel onaangenaam getroffen.
Wat brengt Turkije er toch wel toe die
houding aan, te nemen? wordt er gevraagd
Op deze vraag wordt in het „Vader
land" geantwoordt:
Met zekerheid valt het niet te zeggen.
De Turken zelf weigeren de toestemming
ook niet, maar zeggen, haar nog niet te
kunnen geven. Bij beschouwing echter
van Turkije's situatie valt het niet moei
lijk een onderstelling te maken, die aan
de waarschijnlijkheid grenst
Turkije heeft geen enkel belang bij on
ze postvluchten. Aangezien nu een vlieg
tuig altijd een goed middel is om te
spionneeren, zelfs om foto's voor mili
taire werkzaamheden te maken1, laat het
zich denken, dat een land, in militaire
zaken gewikkeld, elk vliegtuig (eni waar
om dan ook niet een Nederlandsch post
vliegtuig?) argwanend beziet. Eenige we
ken geleden, hebben de Turken verwik
kelingen gehad met de Koerden en Per
zen. Ongetwijfeld zullen daarvoor mili
taire maatregelen genomen zijn en nog
genomen worden. Het laat zich dus den
ken, dat de generale staf in zaken als
een tocht per vliegmachine over het
land, moet worden gekend. Wanneer de
chef van dien staf nu jn het Oosten
vertoeft, is het niet verwonderlijk, wan
neer de behandeling van zijn stukken
vertraging ondervindt.,
Nogmaals, dit is een veronderstelling.
De grond van de vertraging blijft geheim
zinnig. Dat onwil of iets dergelijks geen
rol speelt, blijkt wel uit het feit, dat aan
den heer van Tijen vergunning is yer-
leend om over Turkije te vliegen en. in
Turkije te landen.
Ook de Turksche gezant hier ter stede
verleent alle medewerking gn wendt al
zijn invloed aan -De verwachting is, dat
elk oogenblik de vergunning kan afkomen.
Alles wijst op een vertraging. Niets op
onwelwillendheid.
Dat de K. L. M. toch in zee is gegaan1
met het tweede postvliegtuig, ondanks
het feit, dat de Turksche vergunning nog
niet ontvangen was, laat zich indenken.
Het is wel meer gebeurd, dat,een ver
gunning op het laatste nippertje binnen
kwam, en niemand hier te lande heeft
deze vertraging kunnen voorzien, om
dat zij blijkbaar voortvloeit uit interne
Turksche aangelegenheden.
Toen de tocht moest onderbroken wor
den Vrijdag is rustdag in Turkije, de
verwachting was dus, dat Zaterdag de
vergunning zou afkomen is onmiddel
lijk werk gemaakt van de tweede route
ever Griekenland naar Claïro. Zondag
morgen reeds kwamen die vergunningen
af. Maar aangezien de route over Afrika
niet alleen langer, maar ook ongunstiger
is, en de berichten .uit Turkije hoopge
vend waren, is toch nog even gewacht.
Vandaag zou het vliegtuig echter voor
de nieuwe route starten.. De piloten, heb
ben opdracht gekregen de rest van den
tocht in het voorgeschreven tempo te
blijven vliegen.
Veiligheid voor alles! Dait is nu echt
een jjer vele goede eigenschappen der
K. L. M.
Nederlandsche Spoorwegen.
Naar gemeld wordt, zijn in! de giste
ren gehouden conferentie tusschen da
directie der N. S. en den Personeelraad
uitvoerige besprekingen gevoerd over het
al of niet uitstellen der herziening „van
de dienstvoorwaarden'.
De directie verklaarde, met het oog op
de minder gunstige bedrijfsresultaten,
geen enkele verbetering in de loonrege
ling in overweging te kunnen -nemen.
Evenmin zal er van ©en extra qitkeering
als door den Personeelraad gevraagd, iets
kunnen komen, al was de directie be
reid, deze zaak in December a.s. hog
eens nader te bezien.
Als uiterste concessie verklaarde de
directie zich bereid, om, indien*tot uit
stel van de herziening van de Dienst
voorwaarden besloten werd, met ingang
(van 1 Jan. a.s. de verbeterde standplaats-
aftrek in te voeren, waarvan de kosten
ongeveer f 800.000 zullen bedragen.
Na afloop der conferentie is in een
gecombineerde hoofdbestuursvergadering
der vijf erkende spoorwegvakbonden een
stemmig besloten om aan de leden te ad-
viseeren in verband met de toezeggingen
van de directie het uitstel der herziening
van de dienstvoorwaarden voor een jaar
te aanvaarden.
~3fi
f
Omtrent het overbrengen van de i
slachtoffers wordt aan de N. R. Crt.
gemeld:
Even over half 10 zijn gistermorgen
de torpedojagers te Dover aangekomen.
De torpedojager „Tribune" had in het
Kanaal een onklare schroef gekregen en
daardoor was het noodig geweest, ook
de kisten die zij aan boord had, over te
brengen op den anderen torpedoboot-
jager.
De torpedobootjager legde aan dénzelf
den steiger aan, waar vele jaren geleden
het stoffelijk overschot van den Brit-
schen Onbekenden Soldaat aan wal was
gebracht en er heerschte een diepe, ont
roerende stilte toen de kisten, waarvan
bijna alle de overblijfselen van onbeken
de slachtoffers bevatten, in een som
bere reeks aan land gedragen werden.
De aankomst te Londen.
Aan het Londensche station wachtten
Ramsay MacDonald en een aantal hoogn
ambtenaren van het ministerie voor
luchtvaart op de aankomst van den
doodentrein.
Toen hij binnengereden was, begaf
MacDonald er zich heen aan het hoofd
van een aantal open vrachtauto's van de
koninklijke luchtmacht.
Manschappen van die luchtmacht gin
gen den trein binnen en droegen de kis
ten, welke met de Engelsche vlag gedeki
waren, weg. Twee ervan werden telkens
in een vrachtauto gezet en in eiken wa
gen lagen bloemenkransen en -tuilen. Ten
slotte reden de vier-en-twintig vracht
auto's uit het station. Een dichte menigte
bracht den dooden eerbiedig een zwijgen
de hulde.
De duizenden menschen die voor het
Victoria-station wachtten, hadden daar
uren in den regen gestaan. Pas om 1
uur 25 reeds de trein het Victoria-station
binnen.
Nog een gewonde overleden.
De hulp-machinist van de veronge
lukte R 101, Church, die tot de zwaar
gewonden behoorde, is gisteren in het
ziekenhuis te Beauvais overleden. Er
zijn nu nog 3 zwaar gewonden in be
handeling, wier toestand ook kritiek is.
De lijkschouwer van de City of Londen,
heeft gistermorgen het formeele onder
zoek geopend, maar onmiddellijk weer
geschorst met de mededeeling, dat het
departement van luchtvaart een apart
Hof van onderzoek zal instellen. Dit
wordt echter pas geopend, nadat een op
volger voor minister Thomson zal be
noemd zijn.
De begrafenis.
Voor de begrafenis op Zaterdag heeft
het departement van luchtvaart de vol
gende regelen vastgesteld. Om 10 uur
worden de lijkkisten op artillerie-wagens
geplaatst. Deze worden voorafgegaan
door een cordon politie-agenten en de
stafmuziek van de luchtvaart. Achter de
lijkbaren zullen de familieleden loopen
of rijden, gevolgd door de regeerings-
vertegenwoordigers, de leden van de ra
den voor leger, vloot, en luchtvaart en
de bemanning van de R 100 met de 3
overlevenden van de R 101. Een deta
chement cavalerie met omfloerste vaan
dels zal den stoet sluiten. Van Euston
gaat de trein naar de stad Bedford, waar
in dezelfde volgorde, behalve dat ieder
een nu zal loopen, de tocht naar het St
Marykerkhof te Gardington, dat op een
kleine 3 K.M. afstand ligt, wordt aan
vaard.
Een aanklacht.
De „Daily Mail" citeert uit de Bedford
Record een artikel, getiteld „Aanklacht",
waarin dit blad schrijft, dat de ramp de
angstige voorgevoelens^ van velen beves
tigd heeft, die zich over de te snelle uit
voering der wijzigingen en de al te vluch
tige voorbereidingen tot den tocht onge
rust hadden gemaakt. Toen de R 101
van haar onbevredigenden proeftocht te
rugkeerde, stond één ding vast: n.l. dat
de neus gezakt was. Toen het schip
Zaterdag vertrok, was iedereen getrof
fen door de moeilijke stijging, en de
hoogte waarop het koerste.
Naar het schijnt heeft het ook niet aan
waarschuwingen aangaande het weer
ontbroken. Velen wisten, dat het schip
niet behoorlijk beproefd was, en dat ten
minste één motor niet in orde was. Ook
wist men dat het te zwaar geladen was.
Tot voor kort ging men altijd uit van
de gedachte, dat de R 101 een experi
ment was, en dat er due niets overhaast
Binnenland.
Weer een uitzending der Vara afgebro
ken.
Voedselvergiftiging te Rotterdam.
Het Mafafto-middel officieel onderzocht.
Vergadering van het Verband van A..R.
Propaganda-Clubs.
Buitenland.
De revolutie in Brazilië.
Was der rivieren.
I—
mocht worden. Op het critieke moment
toen de voornaamste proef geschieden
moest, heeft men dit echter uit het oog
verloren. Blijkbaar vraag het blad van
de plaats waar de R 101 thuis behoorde,
zich af, of Lord Thomson's belofte aan
MacDonald om den 20sten terug te zijn,
met de overhaasting in verband kan ge
staan hebben.
Volgens dit blad, is de R 101 onnoo-
dig opgeofferd aan gebrek aan voor
zorg, zoo al niet aan improvisatie.
VERBAND VAN A.-R. PROPAGANDA-
CLUBS.
Gisteren kwam in de zaal van de In-
dustriëele Club in het Jaarbeursgebouw
te Utrecht het Verband van A.-R. Propa-
gandaclubs in jaarvergadering bijeen, on
der leiding van den heer J. Schouten van
Rotterdam.
De morgenvergadering was hoofdzake
lijk gewijd aan de bespreking van de
vraag, wat gedaan moet worden, nu sa
mensmelting met de A. R. J. A. is af
gesprongen, doordat het bestuur van deze
organisatie met betrekking tot een rege
ling daartoe, opgesteld door de voorzit
ters en secretarissen der beide organi
saties, zoodanige wijzigingen voorstelde
dat dit naar het oordeel der Verbands-
commissie gelijk stond met een afwijzing.
De \oorzitter stelde bij den aanvang
der vergadering voor de discussie te doen
loepen over drie punten: le moet het
Verband behouden worden of niet; 2e.
kun liet Verbandsbestuur gemachtigd
worden tot samenspreking met de A.R.J.A.
inzake het orgaan; 3e. hoe moet dan ge
tracht worden te komen tot goede saam-
werking.
Na breede bespreking, waarin alle spre
kers zich vóór handhaving van het Ver
band verklaarden, stelde de voorzitter
de Maag welke club zich vóór ophef-
ting wilde verklaren. Geen enkele meld
de zich aan.
Hierop werd met algemeene stemmen
aangenomen een samenvatting, voorge
steld door Mr van der Deure en luidende
als volgt:
De vergadering van het Verband van
A.R.P.C. kennis genomen hebbende van
het ontwerp tot vereeniging van Verband
en A.R.J.A.,
betreurende, dat dit ontwerp, mede op
gesteld door voorzitter en secretaris van
het bestuur der A.R.J.A. door laatstge
noemde is verworpen,
volkomen instemmend met het ontwerp
zooals dit door de Contactcommissie was
opgesteld,
spreekt als haar oordeel uit, dat naar
vereeniging moet worden gestreefd,
doch dat deze momenteel door de hou
ding der A.R.J.A. is bemoeilijkt.
en verklaart zich bereid te allen tijde
op de basis van dit rapport nader over
samenwerking en fusie te onderhande
len.
De Verbandscommissie werd gemach
tigd met het bestuur der A.R.J.A. bespre
kingen te voeren over samenwerking
t.a.v. het orgaan.
Besloten werd, van de vier leden der
Verbandscommissie, die door de verga
dering gekozen worden, om de twee jaar
de helft te doen aftreden. Mr R. van
Maare van Arnhem en de heer J. de
Bruijn, van Utrecht, stelden zich niet
meer herkiesbaar. In hun plaats werden
gekozen Mr D. Okma van Leeuwarden
en Mr E. P. Verkerk van Hedel.
