No. 2
Donderdag 2 October 1930
45e Jaargang
Dagblad voor de Provincie Zeeland
Hendrikse Co's Bank N.V. Goes
EERSTE BLAD.
Buitenland.
Binnenland
Belangrijkste Nieuws.
COUPONS EN LOSSINGEN
Wat de bladen zeggen.
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
ALLE
per 1 OCTOBER vervallende
worden verzilverd door
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes.
Tel.: Redactie en Administratie No. 11.
Postrekening No. 44655.
Bijkantoor te Middelburg.
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. TeL No. 259.
De Zeeuw
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, f 3.
Losse nummers 10.05
Prijs der AdvertentlOn:
1—4 regels 11.20, elke regel meer 30 ct.
Bij abonnement belangrijke korting.
Het roode petitionnement.
Hoewel het resultaat van de petition
nementsactie inzake het vlootplan van
Minister Deckers nog niet bekend is, kan
toch uit de voorloopige mededeelingen
wel worden afgeleid dat deze beweging
op een fiasco zal uitloopen.
Als men bedenkt, dat bij de verkiezin
gen in 1929 op de partijen die deze
beweging steunen ongeveer 1.200.000
stemmen werden uitgebracht en dan re
kening houdt met het feit dat:
de handteekeningen gevraagd werden
van jonge menscben vanaf den 18-jarig en
leeftijd;
vastgesteld is dat ook vele kinderen
op de lijsten hebben geteekend;
in de groote steden op de straten om
handteekeningen werd gebedeld met het
gevolg dat tal van menschen meer dan
eens" bun naam hebben gezet;
naar nu reeds gebleken is velen voor
anderen hebben geteekend zonder daartoe
opdracht te hebben ontvangen;
"talloos velen hun naam op de lijst
hebben geplaatst nadat ze in den
waan waren gebracht dat alleen daar
door een dreigenden oorlog kon wor
den voorkomen;
bij heel deze actie geen middel on
beproefd is gelaten om de massa omtrent
den aard en de beteekenis van bet aan
hangige voorstel waartegen de actie ge
richt is, te misleiden,
dan kan zonder eenig bezwaar nu
reeds worden vastgesteld dat de over-
groote meerderheid van ons
volk geweigerd heeft dit pe
titionnement te steunen.
Zoo bezien, kan worden geconstateerd,
dat de roode heeren met deze actie aan
da Regeering geen geringen dienst heb
ben bewezen.
Arbeidsplicht in Duitschland?
Omtrent de plannen der Duitsche re
geering, weet de „Deutsche Allgemeine
Zeitung" nog nader te berichten, dat het
in de bedoeling der regeering ligt, een
soort plaatselijk begrensden arbeidsplicht
voor de werkloozen in te voeren.
De commissaris der oostelijke provin
cies, rijksminister Treviranus, zou ge
machtigd worden, om de werkloozen, die
recht hebben op ondersteuning in verhou
ding tot de subsidie, die zij uit de rijks
kas ontvangen hebben, te verplichten,
ontginningswerk te verrichten, wegen
aan te leggen, enz.
De Böss-affaire.
Het thans door het hoogste gerechtshof
vernietigde vonnis van de arrondisse
mentsrechtbank van Berlijn van 20 Mei
j.l. eischte, dat opperburgemeester Böss
uit zijn ambt werd ontslagen wegens
schending van zijn ambtsplichten en we
gens onwaardig gedrag, onder toeken
ning van twee derden van het hem wet
telijk toekomende pensioen voor het ge-
heele leven.
Door in hooger beroep te gaan is op-
per-burgemeester Böss er thans in ge
slaagd, dit vonnis, .krachtens hetwelk hij
uit zijn ambt werd ontslagen, te laten
vernietigen.
In de motiveering van het vonnis van
het hoogste gerechtshof wordt thans
bevestigd, dat hij zijn ambtsplichten cor
rect is nagekomen en dat hem alleen in
de bekende pelsmantelaffaire een onge
twijfeld ernstig verwijt te maken is.
Naar de „Berliner Zeitung" meldt, zal
opper-burgemeester Böss eerst bij het ge
meentebestuur een verzoek om verlof in
dienen. Zooals vanzelf spreekt, zal dit
verzoek worden ingewilligd.
Daarna zal opperburgemeester Böss zich
op reis begeven en tijdens zijn verlof een
verzoek om ontslag indienen.
De plannen der Dniteche regeering.
De totaal-indruk in politieke kringen
over de bezuinigingsplannen der Duiteche
regeering, is 'zeer gunstig. Speciaal wijl
uit dit program blijkt, dat 'het kabinet
den strijd tegen den groeten economi-
sdhen nood met groote energie (heeft aan
gepakt.
Volgens de „Lok. Anz." zullen echter
de honden van ambtenaren het regee-
ringsprogram met alle ten dienste staan
de middelen 'bestrijden, wat de aangekon
digde verlaging der salarissen betreft.
'De „Gercmania" noemt 'het program een
beroep op het verstand, en tevens een
document van Duitschlands nood, die
hard is en drukkend. Het is echter ook
een bewijs, zegt bet blad, van den vasten
wil der regeering, om het Duitsche volk
op te 'heffen uit dien nood en naar een
betere toekomst te voeren.
De „Börsencourier" meent, dat er wel
bezwaren zouden te malken zijn tegen af
zonderlijke punten van (dit program, maar
de vraag is 'hier, moet men de groote
■door bet kabinet aangegeven lijn volgen,
of de partijen nog weer 'n tijdje mar-
chandeeren laten. Het regeeringsprogram
is 'n pijnlijke maar noodzakelijke operatie.
De „Vorwarts" somt de gevolgen op
voor beambten en arbeiders en conclu
deert, dat langs dezen weg de defini-1
tieve saneering niet te bereiken zal zijn.
Het financieöle program der Duitsche
regeering beeft in Engeland over bat al
gemeen een goeden indruk gemaakt.
Hoe Bolschewisten obstructie voeren.
In de zitting van den Hamburgschen
gemeenteraad werd eerst de behande'ing
van een communistisch voorstel ten einde
gebracht.
Na het aannemen van eenige voorstel
len van den senaat, begon de tweede
lezing van de reeds in de eerste lezing
aangenomen belastingvoorstellen.
De beraadslagingen hadden een zeer
onrustig verloop, dat door de Duitsch-
nationalen, nat.-socialisten en communis
ten obstructie gevoerd werd. O.a. werden
de contact-stoppen uit de electrische licht
leiding gedraaid om voortzetting der zit
ting onmogelijk te maken.
Verscheidene communistische afvaar
digden werden voor een. of ,twee maan
den van de zittingen uitgesloten.
Eerst des morgens om om half drie
'kon de stemming over de invoering der
hier- en drankbelasting plaats hebben.
De Brltsche rijksconferentie.
De Britsche imperieele conferentie is
gistermorgen in het ministerie van bui-
tenlandsche zaken te Londen op plech
tige wijze geopend.
Aan de openingszitting namen deel de
leden van het Britsche kabinet en de
vertegenwoordigers van de zes dominions
en Indië.
Het voorzitterschap werd bekleed door
den Britschen premier, Mac Dona'd.
Hij verwelkomde namens de Britsche
regeering de gedelegeerden, uit wier naam
de minister-president van Canada, Ben
nett, antwoordde.
Vervolgens spraken de premiers van
Australië en Nieuw-Zeeland, de premier
van Zuid-Afrika, de minister van buiten-
landsche zaken van den Ierschen vrij
staat, de minister-president van New
foundland en de staatssecretaris voor In
dië.
De werkzaamheden der conferentie zul
len onmiddellijk een aanvang nemen. D'e
besprekingen in de commissies geschie
den met gesloten deuren.
Het aantal moorden in Weenen.
De commissaris van politie te Wee
nen heeft een statistiek gepubliceerd over
de misdaden, die daar in' 1929 zijn bedre
ven. Daaruit blijkt, dat er op een bevol
king van 1.850.000 zielen 111 moorden
werden bedreven en. wel gemiddeld twee
per week.
In vergelijking met Chicago is dit aan-
■tal moordaanslagen nog gering, w,ant op
jdit puinh siant Chicago een droevig; re
cord.
Londen daarentegen heeft veel betere
cijfers: op een bevolking van 7.500.000
gebeurden er in het afgedoopen jaar
slechts 10 moorden.
Het groote aantal misdaden is voor
Weenenr zeer onrustbarend in verband
met bet voortdurend terugloopett van het
bevolkingscijfer. In 1913 waren er 200
duizend meer inwoners dan in 1929 en
toen bedroeg het aantal moorden slechts
21. In 1924 steeg dit cijfer tot 30, in
1925 tot 52, in 1929 tot 111.
De politie-autoriteiten schreven deze
abnormale staging van het aantal misda
den hoofdzakelijk toe aan het afschaf
fen van de doodstraf en aan het weinig
doortastend optreden van de politie.
Korte Berichten.
Uit Helsingfors wordt gemeld, dat
de Finsche minister van binnenlandsche
zaken in verband met de verkiezingen
voor den Finschen Rijksdag, alle com
munistische organisaties heeft verboden.
Het wordt waarschijnlijk geacht, dat
de jongste spionnagezaak in Bulgarije
zal leiden tot een regeeringscrisis, daar
ten deze tusschen den minister-president
en den minister van onderwijs ernstige
meeningsverschillen bestaan.
Het parlement van Victoria heeft het
voorstel aangenomen om alle salarissen
der hoogere ambtenaren met 6 tot 10
procent te verminderen.
Tengevolge van de ongunstige be
drijfsresultaten zullen per 1 November
a.s. bij de Fr. Krupp A.. G. 900 mijnwer
kers worden ontslagen.
Nabij Grenoble heeft een brand ge
woed in een kunstzijdefabriek. Het vuur
greep zeer snel om zich heen en in korten
tijd stond het geheele fabrieksgebouw, dat
50 M. lang en 10 M. diep is, in brand. De
schade wordt geraamd op een millioen
francs.
De Oostenrijksche nationale raad
is ontbonden. De verkiezingen hebben
9 November plaats.
De minister van financiën van Prui
sen heeft in zijn begrootingsplannen ruim
50 millioen geschrapt van den post on
derwijs.
Volkenbond en Vrede.
Naar wij vernemen heeft Prof. Mr A.
Anema den wensch te kennen gegeven
het voorzitterschap van de Vereeniging
voor Volkenbond en Vrede neer te leg
gen.
In de a.s. algemeene vergadering zal
worden voorgesteld, in zijn. plaats te be
noemen Jhr Mr Dr H. A. van Karne-
beek, commissaris der Koningin in Zuid-
Holland.
Veer Moerdijk—-Willemsdorp.
Naar aanleiding van een door den A.
N. W. B. en de K. N. A. C. gedaan ver
zoek aan den betrokken arrondissements
ingenieur van den Rijkswaterstaat om
te bevorderen, dat bij druk verkeer de
dienst van het veer Moerdijk—Willems
dorp met twee of meer veerponten zal
worden verricht, werd thans bericht ont
vangen, dat wanneer druk vervoer te
voorzien is, tijdelijk personeel van elders
moet worden ontboden, omdat het varen
met meer dan een veerboot uitbreiding
van personeel vereischt. In overweging
is echter uitbreiding van het te Moerdijk
gestationeerd personeel.
De Gemeente-Ontvanger van Nijmegen.
In de gister gehouden zitting van den
Raad van State, afdeeling voor de ge
schillen van bestuur, is o.m. voorlezing
gedaan van de volgende Kon. besluiten:
De raad der gemeente Nijmegen had
op 19 Maart 1930 besloten aan C. M. van
Roothaan, ontvanger dier gemeente, we
gens het bereiken van den 65-jarigen
leeftijd eervol ontslag te verleenen, zon
der dat belanghebbende om dat ont
slag had gevraagd. Dit ontslag geschiedde
op grond van het raadsbesluit van 13
November 1929, waarbij is bepaald, dat
van 1 Januari 1930 af aan de ambtena
ren en werklieden der gemeente en aan
het onderwijzend personeel, bij het be
reiken van den 65-jarigen leeftijd eer
vol ontslag wordt verleend.
Ged. Staten van Gelderland hadden aan
dit ontslag hun goedkeuring onthouden,
van welke beslissing de raad in beroep
ging-
De Kroon heeft thans overwogen, dat
de verordening in zake het ontslag niet
in den weg kan staan aan de op art. 106,
2e lid der Gemeentewet steunende be
voegdheid van Ged. Staten om, waar het
betreft het ontslag van den gemeente
ontvanger, aan het desbetreffende raads
besluit goedkeuring te onthouden, indien
daartoe termen aanwezig mochten zijn.
Voorts werd overwogen, dat belangheb
bende blijkens de stukken zijn betrekking
nog tot volkomen tevredenheid vervult,
terwijl bij de behandeling van de zaak
voor den Raad'van State van de zijde
van het gemeentebestuur uitdrukkelijk is
verklaard, dat, in de bovengenoemde ver
ordening ontheffing ware toegelaten,
daarvan in dit geval zeker gebruik zou
zijn gemaakt.
Op deze gronden heeft de Kroon, nu
Ged. Staten aan de verordening niet zijn
gebonden, beslist, dat dit college terecht
goedkeuring heeft onthouden aan het
ontslagbesluit.
Uit het boekdrukkersbedrijf.
In een druk bezochte vergadering van
het district Winschoten en omstreken
van de Federatie der Werkgevers-orga
nisaties in 'het Boekdrukkersbedrijf, Sis
de volgende motie aangenomen:
De vergadering, enz., kennis genomen
hebbende van de eischen der werknemers
in 'het boekdrukkersbedrijf, gesteld bij de
vernieuwing van de collectieve arbeids
overeenkomst, welke dit jaar afloopt;
overwegende, dat 'die eischen voor ons
district neerkomen op een loonsverhoo-
ging van 5 cents per uur;
overtuigd dat het.bedrijf, dat reeds den
nadeeli'gen terugslag ondervindt van de
algemeene misère, deze belasting niet 'kan
dragen; van meening, dat in verband met
de dalende kosten voor 'levensonderhoud,
de eiscihen der werknemers onredelijk en
onbillijk zijn;
besluit geen enkele verbetering voor de
werknemers in den vorm van 'directe of
indirecte loonsverhooging in een even
tueel voortgezet contract te aanvaarden.
Mocht deze onverhoopt toch vanwege de
Federatie worden opgelegd, dan blijft den
leden van het district niet anders over
dan zoo spoedig mogelijk voor de Fede
ratie te bedanken.
Verminderde spoorvracMen voor do
aardappelcampagne.
Op de volgende vragen van den heer
Weitkamp:
1. Is het den minister bekend, dat de
afzet van aardappelen in Overijssel en
Drenthe zeer gedrukt wordt door de
hooge vrachten, die bij verzending per
spoor, in verhouding tot de geringe
marktwaarde, veel te zwaar op dat pro
duct drukken?
2. Zoo ja, is dan de minister bereid
om de dezen zomer ter bevordering van
den aardappelhandel toegestane vermin
dering der spoorvrachten, welke gunstige
bepaling echter al reeds per 15 Augustus
werd ingetrokken, zoodat begrijpelijker
wijze de thans betrokken, in zeer benarde
omstandigheden ver'keerende, aardappel-
verbouwers daarvan weinig konden profi-
•teeren, ook voor de aardappel-campagne
van dezen heTfst te doen gelden?
'heeft de minister van waterstaat ge
antwoord:
I. Naar voorshands wordt gemeend,
wordt thans de binnenlandsche afzet van
aardappelen'in Dienthe en Overijssel niet
in het hijzonder benadeeld door hooge
vrachten, welke hij' verzending per spoor
op dat product zouden drukken.
II. De regeering is bereid te overwe
gen, of een vermindering van de spoor
vrachten voor aardappelen, 'besteand voor
export, kan worden verleend, en, zoo ja,
in hoeverre.
Wijnkoop en de G. P. H.
„De Tribune" geeft een uitvoerig com
mentaar op de door den heer Wijnkoop
in de Tweede Kamer afgelegde verkla
ring.
Het blad eindigt met te verklaren, 'dat
het te betreuren is, „dat in de verkla
ring van Wijnkoop nog niet voldoende
duidelijk is aangegeven aard en oorzaken
die hem hebben geleid tot een verkeerde
politiek, waarvan hij de funeste gevolgen
erkent.
Juist hier kan de arbeidersklasse uit
'leeren om 'gesterkt te worden voor ver
deren strijd.
Want het 'hoeft geen betoog: fouten
worden niet erkend, omdat de communis
tische partijen zelfvernedering eischen
of iets van dien aard, zooals „Het Volk"
zijn lezers tracht voor te stellen.
Fouten worden erkend, om in de toe
komst 'bij nieuwen strijd te leeren
en met meer ervaring de strijd beter te
kunnen voeren.
Daarom zal het voor Wijnkoop noodig
zijn, zijn verklaring nader te preciseeren.
Tot goed begrip voegen we hieraan toe,
dat de laatste alinea van de verklaring
niet beteekent, dat Wijnkoop als lid van
de partij aangenomen zou zijn. Over zijn
al of niet toelaten, is door het Ekkd nog
geen uitspraak gedaan.
Zijn verklaring in de Kamer kan al
leen beteekenen, dat hij, in samenwer
king met onze parlement-vertegenwoor-
diger, zijn houding in de Tweede Kamer
bij de verschillende vraagstukken zal be
palen."
Binnenland.
De spoorvrachten voor de aardappelen.
Tentoonstelling te Kapelle.
Kapitein Borren voor het Hoog Militair
Gerechtshof.
Weer een postvliegtuig voor Indië ver
trokken.
De Zeppelin komt niet.
Buitenland.
De Britsche rijksconferentie.
Hoe de plannen der Duitsche regeering
beoordeeld worden.
Arbeidsplicht in Duitschland.
De Vesuvius weer in werking.
De Graf Zeppelin komt niet!
Na het bericht, dat de gemeente Am
sterdam in October van dit jaar het vlieg
veld Schiphol niet voor een landing van
de Graf Zeppelin kan beschikbaar stel
len, heeft het weekblad „Het Leven" ge
tracht, in de onmiddellijke nabijheid van
Amsterdam een ander landingsterrein te
vinden. Eenige terreinen werden aangebo
den, dóch voldeden niet aan de voorwaar
den, die de Zeppelin stelt; ten slotte
k/wam alleen in aanmerking de groote
heide tusschen Hilversum en Bussum (ter
rein der voormalige renbaan), eigendom
van de Erfgooiers van Stad en Lange.
„Het Leven" heeft zich met het bestuur
der Erfgooiers in verbinding gesteld en
had reeds allerlei voorbereidingen ge
troffen, doch de vertegenwoordigers der
Zeppelinmaatschappij hebben na persoon
lijk bezoek meegedeeld, dat ten slotte
een vliegveld, dat technisch geheel is
uitgerust, toch boven de Bus sum er heide
is te verkiezen.
Daarop is het besluit gevolgd, dezen
tocht en de landing van de Graf Zeppelin,
waarbij passagiers zouden worden uitge
laten en andere aan boord genomen, tot
het a.s. voorjaar uit te stellen.
De zondebok.
Het 'debuut der radio-contröle, zegt de
„Maasbode", wais niet gelukkig. Daar
over zijn allen het wel eens.
Van vrijzinnigen kant benut men 'de
gelegenheid om extra af te geven op het
instituut, dat evenmin repressief als pre
ventief eenig -goed kan doen in de oogen
onzer „vrijheid."-lievende medeburgers.
De „Nieuwe Arnhemsche Courant." laat
zich daarbij verleiden tot de verzuchting,
dat we al deze misère eigenlijk te wijten
hebben aan de „sectarische" omroepen
Die zijn de sdhuldigen.
„De malle, de gevaarlijke radte -vrnd-
tijd-verdeeling moest leiden tot zulke ab
surditeiten", meent de 'liberale redactie.
M.a.w. men had aan de zoogenaamde
algemeene omroepvereeniging het rijk
alleen moeten laten en van eenige cen
suur was igeen sprake geweest.
Ach kom, gelooft deze voorstander van
eenzijdige bevoorrechting nu werkelijk,
dat op den duur de regeeringsbemoeiïng
met de radio negatief ware gebleven, als
men de A.V.R.O. in het gelulkkg bezit van
haar monopolie had 'gelaten? Overal in
het buitenland staat de zaak toch anders.
Doch al ware het zoo, had dat ooit een
reden kunnen zijn, aan de rechtmatige
wenschen van anderen het zwijgen op te
leggen?
■Of geldt de /vrijheid" nog altijd alleen
voor het liberalisme en moeten alle be
langen van derden voor die „vrijheid"
wijken?
De salarissen.
„Onze Banier", orgaan van 't christe
lijk personeel in overheidsdienst schrijft:
Het salariscongres, door de roomsche
onderwijzers eeni'gen tijd geleden gehou
den, is gevolgd door actie van andere on
derwijzers-organisaties.
Men schijnt bij' een deel der onderwij
zers alleen maar oog te hebben voor da
eigen groep.
