«0.1
Woensdag 1 October 1930
45e Jaargang
Dagblad voor de Provincie Zeeland
V
EERSTE BLAD.
Onze Verjaardag.
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
Buitenland.
Belangrijkste Nieuws.
„DE NEDERLANDEN" VAN 1845
Binnenland
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes.
Tel.: Redactie en Administratie No. 11.
Postrekening No. M455.
Bijkantoor te Middelburg.
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. TeL No. 259.
De Zeeuw
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, 13.-
Losse nummers
f 0,05
Prijs der Advertentiën:
1regels fl.20, elke regel meer 30 ct.
Bij abonnement belangrijke korting.
Het is niet onze gewoonte over ons
blad te schrijven, maar nu vandaag „De
Zeeuw" -zijn 45sten jaargang begint, zal
niemand bet ons euvel duiden, als we
met een enkel woord daarop wijzen.
Wanneer we terugzien op de afgeloo-
pen jaren, dan hoe kan bet anders
is er bij ons een gevoel van groote
dankbaarheid.
Langzaam maar zeker heeft „De
Zeeuw" zich omhoog gewerkt, zoo-dat
thans zonder eenige grootspraak kan
worden gezegd, dat ons blad is 'het meest
gelezen dagblad in onze Provincie.
En nog steeds neemt hei. aantal abon-
né's voortdurend toe.
Het gevolg hiervan is, dat het ons
mogelijk iwas den inhoud van „De Zeeuw"
uit te breiden en dat we nu reeds een
jaar lang een -door velen gewaardeerd
Zondagsblad konden bijvoegen.
Als we op dezen dag niet dankbaarheid
en blijdschap terugzien op wat bereikt
werd, dan voegen we daaraan in één
a'dem toe, dat we nog volstrekt niet vol
daan zijn.
Niet voldaan over den inhoud. We zou
den gaarne nog méér lectuur willen ge
ven en nog beter aan de wenschen van
de lezers op -dit gebied tegemoet willen
komen.
Niet voldaan over de advertentiën. Oo'k
wat dit -betreft hebben we reden tot blijd
schap, maar -dat verandert niet het
feit, dat ons nog steeds advertentiën
onthouden worden, waarop wij, gezien
onzen lezerskring, recht hebben.
Niet voldaan, ook over het aantal
aibonné's.
Het is ons een oorzaak van 'groote
dankbaarheid, dat „De Zeeuw" in dui
zenden gezinnen komt, veel meer nog mis
schien dan we 'kunnen vermoeden in ver
band met het groote aantal medelezers.
Maar dit neemt niet weg, dat het aan
tal abonné's, vooral in sommige gedeelten
van onze Provincie, nog veel grooter kon
zijn.
Door den heer Colijn is dezer dagen
in een gesprek, dat hij te Genève met
een journalist had, met nadruk gewezen
op het 'gevaar van de ontbindende fac-
toren die thans Staat en maatschappij
bedreigen.
Mede in verband daarmede is het noo-
dig, dat de christelijke pers veel meer
nog dan thans, tot ontwikkeling komt.
Wij doen een beroep op onze lezers
om daartoe mee te werken en ons blad
ook voor de toekomst in staat te stellen,
te arbeiden tot verbreiding en toepassing
van de Anti-Revolutionaire beginselen,
tot bestrijding van de beginselen der
revolutie, -tot welzijn van volk en vader
land, tot de verheerlijking van den Naam
van onzen God.
V Ons ten voorbeeld.
Met hoongelach, zoo melden de versla
gen, werd gisteren in de Tweede Kamer
begroet de verklaring van den heer Wijn
koop, dat hij in zijn opstand tegen het
bewind in Moskou gedwaald heeft, dat
hij zijn vroeger optreden, dat slechts na
deel kon berokkenen aan „het strijdend
proletariaat" betreurt en dat hij voortaan
wenscht te behooren tot "de fractie van
de communistische partij Holland, sectie
der derde internationale van Moskou.
Dit hoongelach is verklaarbaar.
Maar het komt ons voor, dat hier toch
niet alléén reden is om te lachen en dat
deze knieval ons ook nog wel wat anders
heeft te zeggen.
Want welk een kracht en invloed moet
er wel uitgaan van het bewind,te Mos
kou, dat het zijne volgelingen niet alleen
weet te bewegen tot boetedoening in be
sloten kring, maar dat het ook een der
gelijke publieke zelfvernedering weet te
forceeren.
Het was toch geen kleinigheid wat hier
geëischt werd en het zal den heer Wijn
koop wel heel wat gekost hebben eer hij
er toe kon komen dezen stap te doen.
Welke verborgen overwegingen bij hen
hebben gegolden, kan hier buiten beschou
wing blijven. Wat hier naar buiten bleek
is dit, dat de door hem beleden begin
selen op dezen wilden revolutionair toch
wel een zeer sterken invloed hebben ge
had en nog hebben.
De geweldige kracht van de Communis
tische beweging komt door een en ander
in eon helder licht te staan.
Maar dan is er- nog iets.
Wie de zaken nuchter beziet zal het
moeten erkennen, dat de zwakheid van
hen, die de Christelijke beginselen belij-
den, ligt in hunne verdeeldheid.
Wanneer alle belijders van den Chris
tus, zij 'tdan al niet in één partijverband,
ééne linie vormden en schouder aan
schouder stonden, dan zouden ze tot groo
te dingen in staat zijn.
Maar wat zien wij?
Een vaak hopelooze verdeeldheid.
En dat niet alleen, maar ook menig
maal een onderlinge strijd zoo scherp, dat
de tegenstanders alle reden hebben om
zich te verheugen en dat de toch in den
grond der zaak gemeenschappelijk be
leden beginselen tot een aanfluiting wor
den.
Daarom komt het ons voor, dat we
wel reden hebben om ons te verbazen
over de verblindheid van mannen als
Wijnkoop, die aan de bevordering van
de heillooze revolut.iebegins.elen alles, zelfs
hun eer opofferen, maar dat er hier geen
reden is om te lachen.
Als wat gisteren in de Tweede Kamer
gebeurde ons iets te zeggen heeft, dan
is het zeker wel dit, dat het hoog tijd
wordt, dat de belijders van den Christus
zich ernstig bezinnen over de vraag of
de door hen beleden beginselen en de
nood van onzen tijd niet om eenheid
van optreden roepen.
DUITSCHLAND'S FINANCIEN.
Bezuinigingen. Salarisverlagingen.
De Duitsche regeering (heeft haar finan-
cieel- en hervormingsprogram 'gepubli
ceerd.
In een uitvoerige toelichting wordt be
toogd, dat de ineenstorting van de pre
zen op de wereldmarkt nog niet voldoen
de tot het Duitsche volk is doorgedrongen,
doch een verlaging van het algemeene
prijspeil noodzakelijk is, wat tot nu toe
verhinderd werd door de hooge salaris
sen en loonen, de hooge belastingen en
sociale lasten.
De verlamming, welke op de wereld
markt is ingetreden, heeft een economi
sche crsis over de geheele wereld ten
gevolge gehad. Een der gevolgen hiervan
was voor Duitschland, dat de invoer van
kapitaal plaats heeft gemaakt voor kapi-
taaluitvoer, waardoor in Duitschland zelf
sehaarschte aan kapitaal is ontstaan, wat
weer een vermeerdering van de werkloos
heid tengevolge 'had. De tóestand is nog
verscherpt, doordien de Duitschers zelf
op onverstandige Wijze zelf hun geld naar
het buitenland overbrachten.
Daarom is thans een begroeting noo-
dig, waardoor het vertrouwen wordt her
steld, het economische leven weer tot bloed
gebracht en de werkloosheid (bestreden
wordt.
Het plan der rijksregeering tot ver
laging der salarissen en loonen moet te
vens worden overgenomen door de lan
den en de gemeenten.
Verder houdt het programma zich 'be
zig met de nieuwe regeling van het wo
ningwezen, vereenvoudiging van de land-
bouwiwetgevdng, een definitieve regeling
van de financieele verhouding tusschen
rijk, landen en gemeenten en de bezuini
gingsmaatregelen bij de openbare uitga
ven.
Bij het opstellen der begrooting is
rekening gehouden met een verbooging
van de bijdragen voor de verzekeringen
tegen de werkloosheid bij verordening
met 2 pet. tot 6% pot met ingang van
6 October a.s.
De begTooting voor het loopende jaar
•zal met een telkort van 750 a 900 millioen
mark sluiten, terwijl het geheele begroo-
tingsjaar van 1 April 1930 tot 31 Maart
1931 een tekort van ruim 1 milliard is
te verwachten.
De begroeting voor het volgende jaar
zal daarom met een bedrag van 1 mil
liard mark worden verminderd. Dit zal
door verschillende maatregelen worden
verkregen.
De rijk'spresident, de rijkskanselier en
de ministers doen afstand van 20 pet.
van hun salarissen. Met eenzelfde per
centage zullen de salarissen der rijks
dagafgevaardigden worden verminderd.
Voorts zal met ingang van 1 April 1931
voor den tijd van 3 jaar een korting op
salarissen en pensioenen plaats hebben
van 6 pet., waartegenover de rijkshulp-
bijdrage vervalt.
Niet getroffen door deze korting wor
den de kindertoeslagen en de salarissen
van minder dan 1500 M'k. per jaar.
Deze bezuiniging zal 21 'millioen mark
uitmaken. Deze verminderingen zullen
ook door de spoorwegen en de rijksbank
overgenomen worden.
Verder zullen de uitkeeringen aan de
landen en gemeenten met 100 millioen
mark verminderd worden.
Een bedrag van 265 millioen mark
wordt bezuinigd door een nieuwe rege
ling van de verzekering tegen de werk
loosheid, waarvan de dienst voortaan na
een prinoipieele hervorming buiten de be
grooting om verzekerd m.oet worden.
Het aandeel van het rijk in de ver
zekering voor gedeeltelijk ondersteunden
zal beperkt blijven tot 420 mi'llioën mark.
Verder moeten op de begroetingen van
alle ministeries schrappingen worden toe
gepast, wat reeds uitgevoerd is.
Tenslotte zal nog een bedrag van 167
millioen mark worden verkregen door
een verhooging van de tabaksbelasting.
Briand verklaart Hitiers succes.
De Nederlandsche kapitalisten krijgen
een veeg uit de pan.
Gisteravond sprak Briand tot een aantal
vertegenwoordigers van de te Genève bij
een zijnde groote Internationale Vrouwen
organisaties over Duitschland. Een ver
klaring voor de verschuiving naar rechts,
die bij de jongste Rijksdagverkiezingen
aan den dag is getreden, vindt hij in den
moeilijken en bijna tragischen toestand,
waarin Duitsch'and verkeert. Vo'gens een
onverbrekelijke wet stijgt 't lijden van een
volk tot den hoogsten nood, en dan is
de redding nabij. In Duitschland zullen
dezen winter misschien vier millioen
werkeloozcn zijn, maar een vernietigd
Duitschland is een gevaar voor den
vrede. Briand constateerde, dat de groote
banken geweldige hoeveelheden gedmid-
delen hebben opeengehoopt, die thans
door Zwitserland en Nederland aan
Duitschland worden uitgeleend tegen zeer
hooge renten. Doch geen industrie of
handel ter wereld kan op den duur een
dergelijken last dragen. Wanneer een
land een dergelijke ernstige financieele
en economische crisis doormaakt, waar
door zelfs zijn bestaan bedreigd wordt,
dan moeten andere landen zich er van
onthouden van dezen wanhopigen toe
stand gebruik ,te maken en verkeerde
adviezen te geven, doch dan moeten deze
landen hun buurland te hulp komen.
Briand verklaarde, dat hem een Euro
peesch financierings-mechanisme voor den
geest zweefde, waardoor het mogelijk zou
zijn mogendheden, die zich in een ern
stige positie bevonden, te hulp te komen.
Ongetwijfeld wenscht thans geen enkele
regeering meer den oorlog. Maar de toe
stand wordt, buitengewoon moei'ijk, door
dat er zooveel belangen zijn, die bewust
of onbewust tegen den vrede ageeren.
De groote munitiefabrikanten en wapen-
producenten ageeren voortdurend tegen
het Volkenbondspact. Zij financieren de
voortdurende perscampagne tegen den
vrede.
Van Fransohe zijde worden pogingen j.n
bet werk gesteld overeenstemming te be
reiken van industrie en geldwezen in de
verschillende landen onderling. Het pu
bliek weet bijna niet, dat reeds tusschen
vooraanstaande Fransche en Duitsche in
dustrieën meer dan 20 kartelvormingen
z(jn tot stand gekomen, die in het belang
der Europeesche solidariteit arbeiden.
Het nieuwe Oostenrijksche Kabinet.
Naar in parlementaire kringen verluidt,
heeft Vaugoin na de definitieve weigering
van het Groot-Duitsche partijbestuur, het
volgende kabinet gevormd:
Vaugoin, Bondskanselier en minister
van oorlog;
Schmitz, vroeger minister van Onder
wijs, thans vice-kanselier;
Seipel, Buitenlandscho Zaken;
Staxhemberg, Binnenlandsche Zaken;
Dr Hueber, minister van Oorlog (twee
de vertegenwoordiger der Burgerwach
ten);
Heinl, vroeger minister van Handel,
thans weer minister van Handel;
Juch, vroeger minister van Financiën,
thans weer minister van Financiën;
Czermac, vroeger Onderwijs, thans weer
Onderwijs;
Thaler, vroeger minister van Landbouw
0H_ Boschwezen, thans weder in dezelfde
hoedanigheid.
Het decreet over de ontbinding van
den Nationalen Raad wordt onmiddellijk
verwacht. Het kabinet is een minderheids
kabinet. Alle ministers behooren tot de
Christelijk-sociale partij, behalve de beide
leden der Heimwehr en minister Juch.
Onder roede terreur.
Te Moskou heerscht diepe verslagen
heid over de massa-terechtstellingen, die
de vorige week hebben plaatsgehad.
Wel had men er op gerekend, dat er
tegenover de z.g. „Rjasannew-Karatygin"
zeer scherpe maatregelen zouden worden
genomen, men had zelfs verwacht, dat
er enkele doodvonnissen uitgesproken
zouden worden, nooit hadmen kunnen
denken, dat het aantal doodvonnissen zóó
groot zou zijn dat heel de zaak in kort
geding zoo snel zou z'ijn beslist.
In de dagbladen der sovjets wordt ech
ter met geen enkel woord gesproken over
de groote verslagenheid die er in Mos
kou heerscht. Integendeel de kranten be
vatten heele kolommen met telegrammen
en tevredenheidsbetuigingen van commu
nistische organisaties en vereenigingen
van proletariërs, die de Gepoe geluk
wenschen met haar succesvol optreden
en het onverbiddelijke toepassen van de
„uiterste strafmaatregel", waarmee in sov
jetstaai de doodstraf wordt bedoeld.
De toestand in Spanje.
Volgens berichten uit Madrid is in La
Ooruna en Pontevada de algemeene sta
king geproclameerd. Er gaan geruchten
als zou de staat van beleg worden af
gekondigd in de provincie Galacië.
Uit Madrid wordt aan de „Journal"
gemeld, dat te Santiago de staat van
beleg afgekondigd zal worden. Ook te
Orense en te Vigo is een algemeene
staking voor 24 uur afgekondigd.
De oeconomische toestand In de •verschil
lende landen.
De Board of Trade te New-York publi
ceert een rapport over den oeconomi-
scben toestand in de verschillende lan
den in de eerste acht maanden van het
loopende jaar. Wat Amerika betreft
wordt er op gewezen, dat de depressie
weliswaar nog steeds aanhoudt, maar dat
er toch verschillende lichtpunten vallen
waar te nemen, die hoop geven op een
spoedig herstel. O.a. wijst de Board of
Trade in dit verband op de- liquiditeit
aan de geldmarkt, de opmerkelijke stijt
ging van de ialeggelden bij de spaarban
ken en de onmiskenbare herleving van
de bedrijvigheid in verschillende takken
van industrie.
Vervolgens gaat het rapport den oeco-
nomischen toestand in 17 verschillende
landen na en komt daarbij tot de conclu
sie, dat er in zeven van deze landen,
t.w. in Fngeland, Italië, Nederland,
België, Noorwegen, Japan en Canada, een
kentering is ingetreden. In deze zeven
landen is de ergste depressie achter den
rug en is het oeconomische verloop weer
in opwaartsche richting. In de andere tien
landen echter valt tot dusver nog geen
verbetering van den toestand te eonsta-
teereu.
'Ten aanzien van Duitschland stelt het
rapport vast, dat weliswaar de indus-
trieele bedrijvigheid is verminderd, maar
dat de Duitsche export zich vrjwel op
hetzelfde peil heeft kunnen handhaven.
Een aardappel-noodconferentie.
Tengevolge van de daling dar aardap
pelprijzen en den daardoor ontstanen
noodtoestand der aardappelen verbouwen
de landbouwers, heeft de Duitsche rijks
minister voor voedselvoorziening en land-
Binnenland.
Tweede Kamer. Verklaring van den heer
Wijnkoop.
De V. U. feestelijkheden.
Buitenland.
Stakingen in Spanje.
De economische toestand in de -verschil
lende landen.
Bezuinigingen en salarisverlagingen in
Duitschland.
ASSURANTIE MAATSCHAPPIJ
Agentschap:
N.V. HENBRIKSE Co's BANK - GOES
Vertegenwoordiger: A. A. DE BUCK.
bouw voot heden (Woensdag) een con
ferentie bijeengeroepen, waaraan behalve
de centrale landbouworganisaties ook
vertegenwoordigers van de aardappelen
verwerkende industrieën en verder van
coöperaties en handélsinstellingen zullen
deelnemen om te beraden over de maat
regelen, die noodzakelijk zijn om althans
in den dringendsten nood te voorzien.
Korte Berichten.
In het afgeloopen jaar zijn in de
Vereenigde Staten ongeveer honderddui-
zend personen tengevolge van ongevallen
om het leven gekomen.
Hevige onweders, gepaard gaande
met regen, hebben in Toscane groote
schade aangericht. De spoorweg Livor-
noRome is bij Cocina over een afstand
van ongeveer 600 Meter door het water
verwoest. Hel spoorwegverkeer moest
wenden omgeleid. Bij Gortona zijn ten
gevolge van dijkdoorbraken geweldige
overstroomingen ontstaan.
Na de aankomst van een vertegen
woordiger van de GePeOe, Makaron, zijn
talrijke ambtenaren van de Sowjet-Rus-
sische handelsvertegenwoordiging te Pa
rijs ontslagen. Door dezen maatregel zijn
meer dan 40 ambtenaren van alle rangen,
meest technisch personeel getroffen. Zij
werden met drie weken salaris afgedankt.
Een verklaring van het ontslag wordt
niet gegeven.
De Parijsche prefect, van politie heeft
maatregelen genomen ter onderdrukking
van de den laatsten tijd steeds vaker voor
komende nachtelijke'aanvallen op straat.
In den nacht van Zaterdag op Zondag
zijn in verschillende buurten der stad raz
zia's gehouden, waaraan 76 auto's en 567
rijwielagenten deelnamen. In totaal zijn
41 lieden gearresteerd, waaronder 22 bui
tenlanders.
Burgemeesters.
Benoemd tot burgemeester van Kaar-
heeze A. M. de Klerk.
De Hooge Raad van Arbeid.
In een eergisteren gehouden vergade
ring van den Hoogen Raad van Arbeid
zijn de aftredende voorzitter, prof. dr
W. H. Nolens, en de beide plaatsvervan
gende voorzitters, de heeren ir J. A.
Kalff en E.. Kupers, bij acclamatie her
kozen.
In dezelfde vergadering heeft de raad
zijn advies vastgesteld omtrent het bij den
raad aanhangig gemaakte voorontwerp
van een algemeenen maatregel van be
stuur als bedoeld in art. 22 van
Ziektewet.
Een groote meerderheid van den vaad
(27 tegen 57) achtte een regeling in den
geest van dit voorontwerp menschel ijk.
In het advies zijn de argumenten van
de meerderheid en van de minderheid
opgenomen.
De vergadering word door den minister
van arbeid* hancUl en nijverheid bijge
woond.
