No. 303 Vrijdag 26 September 1930 44e Jaargang Dagblad voor de Provincie Zeeland Hendrikse Go's Bank N.V. Goës EERSTE BLAD. Dit nummer bestaat uit 2 bladen. Buitenland. Binnenland Belangrijkste Nieuws. ALLE per 1 SEPTEMBER vervallende COUPONS EN LOSSINGEN worden verzilverd door pj. lessant jreip, Hott. n. Suez, JO Sept, 1. Ned. Om- K.R.O. 8— .80 Concert. 2.30 Lazing ijko en Jnn- nstgezang en noloonplaten ramofoonplu- jllo. V.A.R.A. >.35 Morgen- lo en cello, ramofoonpla- Koorconcert -11.20 Con- 26 M. 12.50 5 Orkestoon- Rusticana". •kest en so- 2.30 Gramo- rt, orkest en mplaten. 8.20 ►or en orkest .amermuziek. ilglng. te Utrecht. A. van der er op, dat e radio het het midden telling. Men ,ar niemand Ie vraag hoe Ldhaving van lean, wan- islissing on een gevaar eid? Zijn er ie orthodox gaat om de dan vindt Maar mot wanneer do ?,n wordt ge us nationale ►rstlcus, kan >n voor heel 10 stroomin- n, Niomund it ook maar die do moei- orie van zes )bben, eraan idio te pra- weer moei- in do cen- a onze men- heidsomroep ondien hun at lijkt wat p. on ingespan- ijn. Idezing was, onen, d'e by het bestuur amp te llar- Stadskanaal, Laurens, Ds ■dam, Ds F.' K. Schilder e Ginneken. erkiezing is ereikt, daar het verwijt, ►t behoorlyk naast 11 11 Hervorm- slagen werd Senomen. ik, dat ver- >p hot pro- en een aan roering z\jn. k onder de uurscommis- en zal rap- geldt voor soneel. Wat staan de leden tegen- >£t de moei en voorkeur beslist. De in het sta- igen. Over het bestuur on V.A.R.A.- ies, te Hee- orden uitge- van het itip daartoe e omroeper e niet kon ir De Vrios i'and terug- ad zijn redo hij ook niet st doze aan Commissie deze com- e rede niet de V.A.R.A. es te Hee- {obruikt ge- Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA. Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes. Tel.; Redactie en Administratie No. 11. Postrekening No. «455. Bijkantoor te Middelburg. Firma F. P. DHUIJ, L, Burg. TeL No. 250, De Zeeuw VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG. Abonnementsprijs: Per 3 maanden, franco per post, f3. Losse nummers 10.05 Frijs der AdvertentlBn: 1i regels f 1.20, elke regel meer 30 oh Bij abonnement belangrijks korting. Zi], die zich met 1 October a.s. op „De Zeeuw" abonneeren, ontvangen de nog in deze maand verschijnende num mers gratis. Kapitalisten en Oorlog. De gewone voorstelling in socialis- tischen kring is, dat kapitalisme en oor log zoo ongeveer op één lijn gesteld kun nen worden. Het kapitalisme is de bron van alle ellende, ook van den oorlog; met die wetenschap wordt getracht de schare „be wust" te maken. Als men echter niet voor de lichtgeloo- vige massa spreekt, maar de zaken meer wetenschappelijk behandelt dan worden weieens andere toonen beluisterd. En zoo heeft Prof. Bonger in een voor dracht „over den oorlog als sociologisch probleem" eenigen tijd geleden nadruk kelijk weersproken de meening, da.t ,de kapitalisten" eigenlijk de groote oorlogs- zuchtigen zouden zijn. „De kapitalistenklasse zelve in haar al gemeenheid is niet oorlogszuchtig. Dit was reeds vóór den oorlog zoo en dat is na den oorlog nog meer het geval ge worden, enkele groepen, die er direct be lang bij hebben, daargelaten. Ook haar is de ervaring niet zonder meer voorbij gegaan. Zoowel als menschen, die van den oorlog als ieder ander geleden hebben, doch ook als ekonomische wezens. War does not pay de oorlog brengt zijn geld niet op: hij is een ekonomische ramp, ook voor de overwinnaars. De overwinnaars in dezen oorlog (bijv. Engeland) zijn er zelfs nog slechter aan toe dan de over wonnenen. De oorlog is uit een ekono- misch oogpunt een geheel verwerpelijke zaak geworden, daar men de koopkracht vermindert van hen, die de produkten moeten afnemen. Door een ander te be- nadeelen, schaadt men zichzelf. Ekonomi sche samenwerking op internationaal ge bied is dan ook veel voordeeliger dan strijd: kartels en internationale overeen komsten zijn aan de orde van den dag." Het is geen nieuws wat deze socialis tische professor hier verkondigt, maar daarom kan het gezien het feit, dat er over het vraagstuk van den oorlog vaak zoo grenzenloos oppervlakkig gebazeld wordt, toch wel goed zijn het hier te herhalen. Natuurlijk kunnen economische facto ren maar dat is een zaak, die met het kapitalisme niets uitstaande heeft bij het uitbreken van een oorlog grooten in vloed uitoefenen. Vandaar, dat b.v. van Antirevolutio naire zijde op internationale sa menwerking wordt aangedrongen en dat in het program der A.-R. partij ook gevraagd wordt, dat het werk van den Volkenbond op economisch gebied krach tig zal worden gesteund. En dat het hier niet bij woorden blijft, blijkt wel uit het optreden van den heer Colijn, die aan de bevordering van die samenwerking al zijn krachten geeft De economische wereldcrisis. Volgens uit New-York ontvangen be richten, zal binnenkort een aantal voor aanstaande financiëele experts van de ge- heele wereld te New-York bijeen komen ter bespreking van de economische crisis in de wereld. Gemeld wordt, dat de lei ders van de grootste banken in Groot- Britannië, de Vereenigde Staten, Frank rijk en Duitschland binnenkort te New- York een conferentie zullen houden. Het blad Journal of Commerce te New-York meldt, dat de hoofden van de Bank van Engeland en de Banque de France bin nenkort te New-York worden verwacht, terwijl Dr Luther, van de Duitsche Rijks bank, dezer dagen reeds uit Berlijn naar Amerika is vertrokken. In verband met deze conferentie wordt er op gewezen, dat dr Schacht, de vroegere President van de Duitsche Rijksbank, een bezoek aan Londen heeft gebracht en gisteren eveneens naar New-York is ver trokken. Montagu Norman, de gouverneur van de Bank van Engeland, en Sir E. M. Harvey d» Jaarlijks een bezoek aan de Vereenig de Staten brengen, zullen ook dit jaar naar Amerika gaan en aan deze reis wordt thans bijzondere beteekenis ge hecht. Het Oostenrijksche Kabinet afgetreden. In den Oostenrijkschen ministerraad is besloten, dat het geheele kabinet zal aftreden. Bondskanselier Schober begaf zich naar bondspresident Miklas, om hem het ver zoek tot ontslag voor te leggen. In politieke kringen neemt men aan, dat vice-kanselier Vaugoin, de leider der christelijk-socialen, de grootste regeerings- partij, met de vorming van het nieuwe kabinet zal worden belast. Het kabinet Schober werd juist een jaar geleden, 26 September 1929, gevormd. 48 Russen ter dood gebracht. De Gepoe, die op bevel van bet cen traal executief comité en den raad van volkscommissarissen der sovjet-unie het onderzoek naar de aangelegenheid be treffende de contra-revolutionnaire orga nisatie op het gebied der levensmiddelen distributie heeft geleid, heeft haar en quête thans beëindigd. De leider der organisatie, Rjasanzef en 47 andere personen, die de organisatie geleid of actief aan haar handelingen deelgenomen zouden hebben, werden ter dood veroordeeld. De doodvonnissen zijn reeds voltrok ken. De Fransche begrooting. De financieele commissie van de Fran sche Kamer is tegen 16 October voor haar eerste zitting bijeengeroepen ter voorloo- pige behandeling van de begrooting 1931—'32. In de „Populaire" dringt Léon Blum er op aan, dat de commissie de begroo ting zeer nauwgezet zal onderzoeken, aan gezien Tardieu, volgens zijn gewoonte, weer gebluft heeft en in tegenstelling met de waarheid beweert, dat het aan zijn krachtige bemoeiingen is gelukt de uit gaven in evenwicht te brengen en zelfs eenigszins te verminderen. In werkelijkheid sluit de begrooting echter met een tekort van 1.8 milliard francs, welk bedrag weggewerkt is door aan de amortisatiekas een dergelijk be drag te ontleenen en dus de aflossing van staatsschuld dienovereenkomstig te ver minderen. Deze politiek is zeer gevaarlijk en zal op den duur toch weer tot belastingver- hooging dwingen. Moskou's „dumpen". Volgens bericht van de „New York Times" heeft Delbass, de vroegere presi dent van de sovjet-Russische Amtorg- handels corporatie, verklaard, dat het „dumpen" van tarwe en andere produc ten in vreemde landen een vaste politiek van de sovjet-regeering is, waarvan het doel is revolutie te veroorzaken. Het tegenwoordige Rusland biedt het zonderlinge schouwspel van een land, dat tot hongersnood en armoede is ge bracht door een regeering, .die een her senschimmige politiek volgt, de politiek van het berooven van 't eigen volk van dingen, die het volk dringend noodig heeft, teneinde ze onder de markt in den vreemde te verkoopen, en aldus over de geheele wereld ontreddering en ontevre denheid te veroorzaken. Een ander doel der roode machtheb bers is, het kapitaal voor de uitvoering van het Russische industrialisatieplan te krijgen. Delbass is onlangs door de sovjets vo gelvrij verklaard, omdat hij weigerde naar Moskou te komen en zich over zijn aftreden te verantwoorden. Werkloozen-tulntjes. De Britsche regeering is voornemens, bij den aanvang der nieuwe parlemen taire periode een weLsontwerp in te die nen om iets te doen tegen de werkloos heid. Bedoeld wetsontwerp bevat een plan om werklooze arbeiders de beschikking te geven over een Stuk land van onge veer 5 acres of minder. Het ministerie voor landbouw zou dan zaden en gereed schappen inkoopen en ook maatregelen treffen om de op deze gronden voortge brachte producten op de markt te bren gen. Anti-godsdienstig museum. Bevestigd wordt, dat in de beroemde Izaak-kathedraal te Petersburg een anti godsdienstig museum wordt gevestigd. Het hoogaltaar zal ingericht worden voor de vertooning van atheïstische films; in het centrale gedeelte van de kathedraal komt, ter bestrijding n.l. van het bijbelsche we reldbeeld. een planetarium, waarvoor een geweldige slinger, 100 M.lang, aan de zoldering van den koepei aangebracht wordt. Voorts zullen ter plaatse geregeld anti-godsdienstige lezingen gehouden wor den. Revolutie op een Parijseh station. Goede organisatoren zijn de Franschen niet. Dit is. Dinsdagochtend gebleken aan het Parijsche Gare de l'Est, dat geheel is verbouwd, uitgebreid en gemoderni seerd, en dat in zijn geheel voor het rei zigersverkeer werd opengesteld. Tal van lijnen zijn verlegd, nieuwe zijn er bij ge komen, perrons zijn gewijzigd, nieuwe borden aangebracht. De overgang naar den nieuwen staat van zaken is in den aanvang geen suc ces geworden. Zoowel de stationsbeamb ten als de reizigers raakten de kluts kwijt met het gevolg, dat het een hopelooze verwarring werd. Weldra hadden de trei nen halve uren, heele uren vertraging, honderden reizigers wisten niet, hoe hun trein te bereiken en liepen tenslotte in wanhoop over de rails heen. De toestand werd zoo kritiek, dat de stationschef de hulp der politie moest in roepen, nadat hij eerst gedreigd had de brandspuit op de menigte te zullen rich ten! Maar de politie voelde niets voor zulk een drastisch optreden en weigerde tevens aan het verlangen van den chef te voldoen, om alle in-., en uitgangen le sluiten, blijkbaar om een bestorming van het stationsgebouw vreezend. Pas heel langzaam kon de orde worden hersteld. Intusschen is de toekomst der reizigers min of meer verzekerd, daar de spoor wegdirectie heeft besloten de oude lijnen, de oude seinen en de oude perronindoe- ling voorloopig weer te gebruiken en suc cessievelijk, heel voorzichtig en met wijs beleid, tot de nieuwe regeling over te gaan. Pest in een Chineesche Provincie. De Amerikaansche dokter Elmer Galt heeft medegedeeld, dat in het Noordelijk deel der provincie Sjensi een vreeselijke epidemie, zoowel van longenpest als van builenpeest woedt, waardoor honderden personen om het leven zijn gekomen en geheele dorpen zijn uitgestorven. Duizen den vluchten naar de provincie Sjansi. Er is geen gelegenheid om de dooden te begraven; in verscheidene plaatsen, waar geen moderne ziekenhuizen en geen dok ters zijn, verlaat de bevolking haar woon plaatsen. Dr Galt verklaart, dat de re- gpering spoedig moet ingrijpen, daar an ders geheel Noord-Ghina gevaar loopt. Korte Berichten. De vertegenwoordigers der linkerpar tijen in de Spaansche commissie voor de volkstelling hebben bekend gemaakt, dat in de kiezerslijsten meer dan 4000 kiezers, die sedert lang waren overleden, onwettig waren opgenomen. Bij de verkiezing van vijftien rech ters voor het Perm. Hof van Int. Justitie te Den Haag zijn, behalve Prof. Van Eysinga te Leiden o.a. ook Kellogg, Sir Cecil Hurst en Baron Rolin Jacquemyns gekozen. Tijdens een stierengevecht in den omtrek van Barcelona, stortte de tribune in. Een dertigtal toeschouwers werden min of meer ernstig gewond. In de buurt van Lemberg is een bomaanslag gepleegd op 'n Oekrajienscn klooster. De ontploffing was zoo lievig, dat de knal in geheel Lemberg werd ge hoord. In den kloostertuin vond men nog een helsche machine, die niet was ont ploft. In geheel Oost-Galicië zijn gisteren weder talrijke branden gesticht. Volgens de Poolsche bladen zouden groote noe- veelheden wapens en propagandalectuur zijn gevonden. In de gasfabriek te Nanterre (Fr.) had een instorting plaats. Totnogtoe zijn er vier dooden en drie gewonden. De Australische Minister-president Hogan deelde inzake de begrooting van den staat Victoria mede, dat een aanzien lijke verhooging van de belastingen nood zakelijk zal zijn. Alle regeeringsambte- naren zullen dubbele inkomstenbelasting moeten betalen, aangezien zij voortdurend arbeid hebben. Tweede Kamer. De leden der Tweede Kamer zijn in openbare vergadering bijeengeroepen te gen Dinsdag 30 September om één uur. Aan de orde is: Mededeeling van het besluit der centrale afdeeling om op de lijst der op 30 September en volgende dagen in de afdeelingen te onderzoeken wetsontwerpen nog in te voegen: Wetsontwerp toekenning van kasvoor- schotten aan de N.V. Koninklijke Hol- landsche Lloyd; en Wetsontwerp aangaan van een geldlee- ning ten laste van Nederlandsch-Indië. Na afloop der openbare vergadering is er vergadering der afdeelingen. Het rapport van de Staatscommissie- Rntgers. Aan het Ned. Correspondentiebureau in Den Haag wordt gemeld: In een der dagbladen (De Tijd) werd dezer dagen aangekondigd, dat het eer lang te verschijnen rapport van de in 1926 ingeste'de staatscommissie-Ru'gers be ref- fende het lager onderwijs geen belang rijke besparing zou brengen, daar deze slechts te verkrijgen zou zijn door ver grooting van de klassen, welke afgesneden was, nu de leerlingenschaal van 1923 bij de wet van 30 Juni 1924 verso berd eenigen tijd geleden weer in werkinc getreden was. Naar aanleiding hiervan wordt erqp ge wezen dat de wet van 30 Juni 1924 een beualinj bevatte^ waardoor zij auto matisch op 1 Januari 1930 verviel. De vóór de wet van 1924 geldende leer lingenschaal was derhalve, ingevolge laatstgenoemde wet, voorbestemd 1 Ja nuari 1930 te herleven. Minister Waszink had om technische redenen dien datum eenige maanden vervroegd. Indien deze herleving een beletsel vormde tegen bepaalde besparingsvoor stellen der commissie, dan hadden die voorstellen, om levensvatbaar te zijn, dus geruimen tijd vóór 1 Januari 1930 moeten zijn ingediend. Op grond hiervan wordt aan het voor melde bericht geen groote beteekenis ge hecht. Tot zoover de mededeeling aan het correspondenliebureau. De Tijd' teekent hierbij aan, 'dat de in dit officieuse communiqué gegeven voorstelling alleen formeel juist is. De regeering stond volkomen vrij, om voor den „automatischen' 'vervaldatum van 1 Januari 1930 bij de Staten-Gene- raai een wetsontwerp in te dienen waar bij of de wet van 30 Juni 1924 ver lengd, of ter vervanging van die wet een andere leerlingenschaal werd inge voerd. Welbewust heeft het kahinet-de Geer dit niet gewild. Hiermede was voor de staatscommissie, die misschien aan een andere minder dure leerlingenschaal de voorkeur zou kunnen geven, de mogelijk heid om tot vermindering van de rijks uitgaven voor het lager onderwijs te ad- viseeren, bepaald afgesneden. Onderzoek naar geschiktheid voor den dienstplicht. De minister van Defensie heeft aan de burgemeesters een circulaire gezonden, waarin wordt medegedeeld, dat in No vember en December a.s. in eenige ge meenten door den herkeuringsraad voor den dienstplicht zitting wordt gehouden. De voorzitter van den herkeuringsraad kan aan voor den dienstplicht ingeschre ven personen, die nog niet bij de land- of zeemacht zijn ingelijfd, of die wel reeds daarby zijn ingelijfd, doch nog niet als dienstplichtige in werkelijken dienst zijn geweest, de gelegenheid geven om bij genoemden raad een onderzoek naar hun geschiktheid voor den dienstplicht te ondergaan. Behoudens bijzondere machtiging van den minister van Defensie worden tot dat onderzoek niet toegelaten zij, die a. bestemd zijn tot buitengewoon dienst plichtige of als zoodanig zijn ingelijfd; b. in 1930 tijdelijk ongeschikt voor den dienst werden verklaard; c. als vrijwil liger behooren tot de landmacht uit gezonderd den vrijwilligen landstorm tot de zeemacht of tot de overzeesche weermacht. Binnenland. De daders van den posttrommeldiefstal te Amsterdam gep akt Buitenland. Pest in China. De economische crisis. Fen conferentie te New-York. Het Oostenrijksche Kabinet afgetreden. De dumping van Moscou. De aanvragen moeten zoo spoedig mo gelijk worden gezonden aan den voorzit ter van den Herkeuringsraad, gebouw van het Departement van Defensie, Plein 5, Den Haag. Ned. Zondagsschoolvereeniglng. In het gebouw voor Chr. Belangen te Delft is de 64e jaarvergadering gehou den van deze vereeniging. Dr G. P. Marang, uit Utrecht, heeft in zijn openingsrede, die uiteraard het 150-jarig bestaan der Zondagsschool op den voorgrond schoof, er op gewezen, dat de Zondagsschool den leekenarbeid naar voren heeft gebracht en leeft uil geheiligde liefde tot het kind, en dat daaraan middellijk de groote opbloei van den Zondagsschoolarbeid is te danken. Uit het jaarverslag memoreeren we, dat het aantal aangesloten vereenigingen van 70 tot 60 is teruggeloopen. De re kening en verantwoording sloot met een batig saldo van f800. Jkvr. Repelaer van Driel, buitenland- sche secretaresse, gaf een overzicht van het werk der Zondagsscholen in het bui tenland. In Engeland ziet men in, dat onderscheid moet worden gemaakt tus- schen de jeugdige kinderen die de Zon dagsscholen bezoeken, en de grootere jongens en meisjes, en ook in ons land mag wel overwogen worden of ook die weg moet worden ingeslagen, n.l. door de kinderen in een apart gebouw of op een apart uur onderwijs te geven. De aftredende bestuursleden, mej. M, van Voorst van Beest, te Maarssen, de heer H. A. de Boer Azn. te Amsterdam, ds H. E. Beker te Haarlem en ds J. Ph. Eggink te Rotterdam, werden herkozen. De heer L. C. Post uit Utrecht sprak over: Bij ons werk het doel voor oogen, en betoogde, dat Zondagsschoolhouden in de eerste plaats is wijding aanbrengen; eerbied voor den Onzienlijke moet gevon den worden en dan gaat het om de overgave van het hart aan Hem. Daartoe dient allereerst de vertelling, die gegeven wordt om God te leeren zien, opdat de mensch zich aan Hein overgeve. 't Gaat niet om kennen, maar om liefhebben. Zijn eischen aan vertel len zijn: 1. men moet zich geheel aan den arbeid geven; 2.'kennis van de kin derziel is noodig; 3. spreek in de kin dertaal; 4. de arbeid is niet voor eigen rekening, de onderwijzer mag Christus niet in den weg staan; 5. de onderwijzer hebbe een blijmoedig voorkomen. In de avondsamenkomst in de Oude Kerk heeft ds A. K. Straatsma, uit Den Haag, het woord gevoerd en ds Marang het slotwoord gesproken. Kon. Ned. Landboawcoznlté. De algemeeno vergadering van het Kon. Ned. Landbouw-Comité zal worden gehouden op Vrijdag 10 en Zaterdag 11 October. De heer J. E. Doornbos te Schildwolde (Gr.) zal des Vrijdags een inleiding hou den over: Het coöperatieve element in de Noderlandsche aardappelmeel-indus- trie. Den volgenden dag zal prof. dr ir G. Minderhoud te Wageningen een uiteen zetting geven omtrent: De landbouwcrisis als universeel verschijnsel en de maat regelen in de verschillende landen ge nomen en overwogen om de jgevolgen daarvan voor eigen landbouw te ver zachten.

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1930 | | pagina 1