No. 302
Donderdag 25 September 1930
44e Jaargang
Dagblad voor de Provincie Zeeland
PHILIPS
„MINIWATT"
Hendrikse Co's Bank K.V. Boes
de lampen die
radio 'n sprong
vooruit hebben
gebracht.
EERSTE BTADL
Teleurgestelde boeren.
Buitenland.
Belangrijkste Nieuws.
COUPONS EN LOSSINGEN
Binnenland
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
ALLE
per 1 SEPTEMBER vervallende
worden verzilverd door
nicrofoon uit, te
en gedetaüleer-
lek, dat het jaar
lo opleverde van
(lig saldo van vo-
761,16. Tezamen
|dat dit betrekke-
meaning recht-
king er financieel
feeds meer geld
rog grootere be-
|r de verbetering
in de toekomst
zijn.
uit Hilversum',
e den Omroep
t tijdvak van 1
r 1930. In dien
der N. G. R. V.
er week.
er Vereeniging
geheel verdwe-
z.g. stedenavon-
itzendingen aan-
zendtijdenbesluit
fn dag meer uit
week (Vrijdag).
Iver het verslag
V. uitgezonden
kt de Studio aan
pum verlaten en
er trekken aan de
lenomen.
de Propaganda
en heer D. Pere-
londentental bleek
85 tot 613. In de
lal van propagan-
hateieel werf op
lln circa 50 plaat-
prgaderingen ge
it steeds in snel-
Ijaar levert meer
ligaande.
I ging de vereeni-
44,234 vooruit.
iiolezlng.
het persbericht
Jzending van een
II. Schultz van
landschen omroep
|verzorgd worden-
over „noodzak©-
st gevangenis- en
verboden deelt
hissie mede, dat
[zing is geschied
Vamma-commissie.
ag niet voor het
lesehikt achtte.
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes.
Tel.: Redactie en Administratie No. li.
Postrekening No. 44455.
Bijkantoor te Middelburg.
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. No. 259.
1ïe Zeeuw
VERSCHIJNT ELEEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, i 3.
Losse nummers 10.03
Prijs der Advertentiën:
14 regels 11.20, elke regel meer 30 et
BIJ abonnement belangrijke korting.
Zij, die zich met 1 October a.s. op
„De Zeeuw" abonneeren, ontvangen de
nog in deze maand verschijnende num
mers gratis.
Dat men zich in land- en tuinhouw-
kringen teleurgesteld gevoelt over den in
houd van de Troonrede, is verklaarbaar.
Zelf hebben wij er de vorige week op
gewezen, dat 'het teleurstelt, dat de Re
geering bij' het aanwijzen van de voorzie
ningen, die getroffen moeten worden om
de moeilijkheden ba venband mot de eco
nomische crisis te overwinnen, alleen
spreekt van de hervorming van de econo
mische voorlichting en (het bevorderen
van betere internationale verhoudingen.
En wij voegden daaraan tóe, dat met
name land- en tuinbouw wel wat anders
en wat meer hadden mogen verwachten.
Het Zeeuwsch Landbouwblad, toonde
zich eveneens onvoldaan en 'liet zich o.a.
als volgt uit:
„Ls onze regeering dan nog niet tot bet
besef gekomen, dat zij meer aandacht aan
de belangen van land- en tuinbquw heeft
te wijden, dan waarvan zij in de laatste
jaren blijk heeft gegeven? Of moet 'het
zoover 'komen, dat de landbouwende be
volking op een andere dan op .de tot notg
toe gebruikelijke wijze toont, dat zij niet
wil worden het meest veronachtzaamde
deel van de Nederiandsche natie?
Dat zijn vragen, die in menig boeren-
hart zullen opkomen."
Gelijk gezegd, de ontstemming da ver
klaarbaar.
Niet veridaarbaar echter en niet ver
standig is de wijze, waarop in sommige
kringen aan deze ontstemming uiting
wordt gegeven.
Van verschillende kanten wordt n.I.
aangedrongen op de stichting van een
Boerenpartij, een belangenpartij dus, die
eenzijdig de belangen van een bepaalde
groep der bevolking zal hebban ie bevor
deren.
Naar wij vernemen wordt er van ver
schillende kanten en in versohillende
kringen voor deze gedachte ijverig propa
ganda gemaakt.
Van de politieke partijen, zoo stelt men
het ten onrechte voor, is op dit
gebied weinig of niets te verwachten en
daarom is noodiig een afzonderlijke orga
nisatie, 'die zich los van alle politiek, spe
ciaal wijdt aan de belangen van land- en
tuinbouwers.
Tegen dit streven zijn tal van beden
kingen in te brengen.
Bedenkingen van pricipieelen, maar
vooral oolk van practischen aard.
"Wiji willen op dit oogenblik de princa-
pieele bezwaren hoezeer ook van ge
wicht laten rusten om alleen op enkele
bedenkingen van practischen aard <de
aandacht te vestigen.
Het is heel gemakkelijk een Boeren
partij te stichten, 'en waarschijnlijk aal
het ook wel gelukken enkele candidaten
gekozen te krijgen.
Enkele candidaten.
Er zal toch well niemand zijn, die van
meening is, dat zoo ongeveer alle land
en tuinbouwers plotseling 'bereid zullen
zijn de partij', waartoe zij beboeren en
die getoond beeft dit geldt toch van
zoo ongeveer alle partijen wel dege
lijk met de bóeren-belangen te willen re
kening houden, in den steek te 'laten en
een belangenpartij te steunen.
Er zal dus, gezien het feit, dat de kies-
deeler plm. 34.000 bedraagt, heel wat
moeten gebeuren, om eenige afgevaardig
den naar bet parlement te brengen.
Maar stel, dat het aan een zeer hetero
gene .groep van plattelanders, die niet
alleen verschillende beginselen belijden,
maar vaak ook zeer uiteenloopende be
langen hebben, gelukt een 100.000 stem
men te verzamelen en dus een -drie-tal
candidaten maar de Tweede Kamer af
te vaardigen.
Zou men dan in werkelijkheid ook
maar -iets (hebben 'bereikt?
Het eerste gevolg zou allicht zijn, dat
m de bestaande politieke fracties het
landbouw-element wordt verzwakt.
De stemmen, die zulk een Boerenpartij
op hare candidaten vereeoigt, zullen
toch aan de andere partijen onttrokken
moeten worden.
En wat meent men, dat zulk een kleine
belangcn-fractie wel zou 'kunnen hereiken?
Van de partij van Braat is het bekend,
dat zij het plattelandersbelang door het
zeer eenzijdig optraden van hare candi
daten meer heeft geschaad dan geholpen.
Zou men meenen dat zulk een kleine
opzichzelfstaande fractie in het parlement
méér zou 'kunnen bereiken, dan mannen
als v. d. Heuvel, "Weifkamp, Ebels, Biere-
ma e:a:, die in hunne respectieve fracties
hun invloed kunnen laten gelden en 'die
bij belangrijke zaken dus steun van hun
ne fracties genieten?
Het antwoord moet ontkennend luiden.
Een speca'le Boerenpartij zul niets van
betedkenis kunnen bereiken.
Alleen zal bet gevolg van zulk een af
zonderlijke organisatie zijn, dat de ver
warring op politiek gebied vermeerdert,
dat de kansen op het optreden van een
krachtige regeering verminderen, en dat
de invloed van de revolutionaire partijen
igrooter -wordt.
Dat onze land- en tuinbouwers zich
teleurgesteld gevóelen, is verklaarbaar.
Dat zij' zinnen op middel-en om 'bij de
Regeering meer belangstelling te wekken
voor de belangen van land- en tuinbouw,
moetworden toegejuicht.
Maar men meene niet, idat door de
stichting van een Boerenpartij iets van
beteekeni® bereikt zal kunnen worden.
Het zou een middel zijn, veel erger dan
de kwaad, die men zoekt te bestrijden.
Nieuw Italiaansch-Zwltsersch grens
incident.
Het Fransche radicale blad „La Repu-
blique" maakt melding van een nieuw
Italiaansch-Zwitsersch grensincident. Een
groep van 20 Italiaansche vluchtelingen
"waaronder zich 3 vrouwen en 6 jon
gens Bevonden, was op het Breithomjoch
Bij Zermatt reeds over de grens gèkomen,
toen de vluchtelingen door een Italiaan
sche militaire patrouille werden ontdekt.
Ondanks het feit, dat 2 Fransche toe
risten en 2 Zwitsersche gidsen uit Zer-
matt de patrouille er met nadruk opmerk-
zaam op maakten, dat zij zich op" Zwit-
sarsch grondgebied bevonden, werden de
vluchtelingen achtervolgd, ingehaald en
gedwo-ngen, op Italiaansch grondgebied te
rug te keeren, waar zij naar een politie
post gebracht werden.'
Hitler en Goebbels worden wegens hoog
verraad vervolgd.
Het proces, dat op het oogenblik te
Leipzig gaande is tegen de rijksweeroffi-
cieren, Scheringer, Wendt en Ludin, die
beschuldigd worden van hoogverraad,
heeft een sensationeele wending geno
men.
De procureur-generaal Nagel heeft na
melijk tijdens de zitting van gisterenmid
dag medegedeeld, dat op verzoek van
de rijksweerautoriteiten tegen de natio-
^.aal-socialistische leiders Hitier en dr
Goebbels een proces wegens hoogverraad
aanhangig is gemaakt.
Het stervende Walenland.
Voor een normaal land mogen de ge
boorte- en sterftecijfers respectievelijk niet
lager dan 35 per duizend en niet hoogeï
dan 10 per duizend bedragen.
Voor de Waalsche arrondissementen in
België beloopen deze echter respectieve
lijk 15.37 per duizend en 15.34 per dui
zend.
Daartegenover staat, 'dat in het Vlaam-
sche arrondissement Maeseyck, dat on
middellijk tegen de Waalsche gewesten
ligt, het geboortecijfer 34.57 per duizend
is en dat der sterfgevallen 13.28 per
duizend.
De Vlaamsche arrondissementen in hun
geheel hebben een geboortecijfer van
21.43 per 'duizend en een sterfte-cijfer
van 13.90.
De Waalsche arrondissementen geven
gedurende het jaar 1929 slechts een over
schot van 183, terwijl in de Vlaamsche
gewesten het cijfer der geboorten dat der
sterfgevallen met 2991 overtrof.
Wallonië gaat jaar na jaar achteruit,
terwijl Vlaanderen zijn veel hooger ge
boortecijfer beter handhaaft.
Vergeleken met verschillende landen
van Europa blijkt Wallonië de meest on-
i vruchtbare streek te zjjn van ons wereld-
i deel.
In 1927 telde Duitschland 18.4 geboor
ten per duizend inwoners, Spanje 28.6,
Frankrijk 18.1, Engeland 16.6, Italië 21.9,
Polen 31.6 en Wallonië 15.6. En Wal
lonië daalde in 1929 tot 15.3.
De droevige toestand in Wallonië wordt
des te erger als men bedenkt, dat er bij
de geboorten een groot aantal kinderen
zijn van Vlamingen, die zich in Wal
lonië komen vestigen.
En wanneer men dit in aanmerking
neemt, dan komt men tot het besluit,
dat Wallonië als ras stervende is.
Binnen 10 jaar zal het aantal Vlaam
sche en vreemde kinderen in Wallonië
veel grootetr zijn dan het cijfer der Waal
sche.
Nationaal-socialistische plannen.
De communistische „Rote Fahne" ver
klaart in het bezit te zijn gekomen van
een rapport van den hoofdredacteur van
den „Völkischen Beobachter" Alfred Ro
zenberg, lid van den rijksdag. Deze zou
in opdracht van Hitier het rapport heb
ben samengesteld.
In dat stuk wordt van de Hitlerianen
o.a. verlangd het plaatsen van volgelin
gen in bet geheele bestuursapparaat; ver
sterkte arbeid in rijksweer en politie (een
revolutie wordt niet gemaakt tegen, maar
mét de weermacht); uitbreiding van de
strijdafdeelingen en haar bewapening enz.
Rozenberg waarschuwt voor „Putschen"
en verlangt een op langen termijn bere
kende portiek. Wel wordt de nadruk er
op gelegd, dat slechts een gewapende
minderheid, gesteund op de groote massa,
zich op het beslissende oogenblik van
de macht in staat en bedrijfsleven kan
verzekeren.
Voor zoover de staatsfuncties niet be
zet kunnen worden door nationaal soc.,
moet er een nationaal soc. nevenfunctie
worden geschapen, waardoor een snelle
eventueele overneming van de macht
wordt gewaarborgd.
Ten slotte wordt verklaard, dat het
parool moet zijn: wij willen regeeren.
De smokkelhandel in verdoovende
middelen.
De vorige week is melding gemaakt
van de inbeslagneming te Rotterdam,
Hamburg, Marseille en Londen, van
groote hoeveelheden opium en heroine.
Aan de „D-aily Mail" wordt thans uit
Genève gemeld, dat de inbeslagneming
te Rotterdam in het bijzonder te danken
was aan de activiteit van de ambtenaren
der Opiumafdeeling van den Volkenbond.
Zij waren op de hoogte gekomen van
de verscheping der heroine naar Euro
pa door een anoniemen brief, welke het
poststempel Konstantinopel droeg. Bin
nen twee uren na ontvangst van dezen
brief hadden de ambtenaren contact ge
kregen met de regeeringen van twaalf
landen, welken zij verzochten scherp uit
te kijken naar een schip, dat den naam
droeg van „Cavalla" en Konstantinopel
had verlaten met bestemming naar een
Europeesche haven. Spoedig werd de „Ca
valla" gesignaleerd, nadat hij Oran had
verlaten. Hij werd voortdurend in de ga
ten gehouden totdat hij de haven van
Rotterdam binnenliep.
De totale hoeveelheid heroine, die in
Rotterdam in beslag werd genomen, be
droeg 200 Eng. pd met, een verkoops-
waarde, te oordeelen naar de prijzen die
er voor worden gemaakt, van 300.000
pd. st.
Hevige aardbeving In Rusland.
Uit Moskou wordt gemeld, dat een he
vige aardbeving Stalinahad in het district
Tadsjikistan heeft verwoest. Zeven dor
pen zijn geheel verwoest, terwijl 10 an
dere zwaar geteisterd zijn. Tot dusver
zouden er 175 dooden en meer dan 300
gewonden zijn geteld. Het aantal dakloo-
zen wordt op 1299 geschat. Een regee-
ringscomrrtissife is naar de plaats des on-
heils vertrokken, om een hulpactie te
organiseeren.
200 visschers omgekomen?
Het wordt meer en meer waarschijn
lijk, dat de stormen, die de laatste week
de Normandische kust geteisterd hebben,
den dood van ongeveer 200 visschers
hebben veroorzaakt.
Nog steeds worden 34 visschersvaar-
tuigen vermist, en de Fransche torpedo
booten, die uitgevaren waren, om naspo
ringen te doen, zijn onverrichter zake
teruggekeerd, zoodat men meer en meer
moet vreezen, dat alle 34 visschersvaar-
tuigen in den storm zqn vergaan en hun
bemanningen omgekomen.
Korte Bericbten.
Volgens officiëele opgaven der sov
jet-autoriteiten (die echter zeer onvol
ledig zijn) rijn er in Rusland 116.000
kinderen, die aan gewrichtstuberculose
ljjden, terwjjl 750.000 kleinen totaal mis
vormd z(jn tengevolge van' abnormale
lichamelijke ontwikkeling.
Binnenland.
De opening van de zeehaven te Dordrecht.
Anna de Savornin Lohman overleden.
De herziening van de Lager Onderwijswet.
Het eerste postvliegtuig naar Indië ver',
trokken.
Buitenland.
Het ontwapeningsvoorstel in de Volken-
bondsvergadering.
Aardbeving in Rusland.
Tweehonderd Fransche visschers omgeko
men?
De communistische „Neue Zeitung"
is wegens een artikel, dat tot hoogver
raad aanspoorde, tot 1 October verboden.
De nationale Be'gische mjjncommis-
sie besloot de loonen der mijnwerkers
met 4 percent te verlagen, met ingang
van den eersten Zondag van October.
Bij da autoriteiten van het district
Mohrangen (Duitschland) zijn vier ge
vallen van spinale kinderverlamming uit
verscheidene plaatsen van het district
gerapporteerd. Maatregelen zijn getrof
fen om uitbreiding der ziekte te voorko
men.
In de strafgevangenis te Tegel brak
verleden, week plotseling een griep-epido-
mie .uit, waarfdoor meer dan 200 gedeti
neerden werden aangetast, zoodat de
ziekenzaal (binnen 'korten tijd vol was,
evenals 'twee andere zalen, en de inrich
ting moest worden geïsoleerd. Sedert Za
terdag zijn er evenwel geen nieuwe ge
vallen meer geconstateerd.
Het Duiteóhe ministerie van arbeid
heeft 'besloten de bijdrage voor de werk
loosheidsverzekering van 4H pet. tot 6H
verhoogen. Het kabinet is hiertoe krach
tens de noodverordening 'gemachtigd.
In de nabijheid van de Stad Stalin
grad (Rusland), 'heeft een botsing plaat»
gehad tusschen een goederentrein en een
locomotief. Door de botsing viel de loco
motief op de andere rails, waardoor een
daarop rijdende personentrein ontspoorda
Vier passagiers werden gedood, vier
zwaar gewond en tien licht gewond.
De Britsch-Indische nationalisten
willen den strijd tegen helt Engelsohe zout
monopolie weer aanbinden. Volgens En-
gelscbe berichten zal de nieuwe campagne
1 October worden ingezet.
H. SA. de Koningin-Moeder.
H. M. de Koningin-Moeder zal van
avond van Soestdijk afreizen naar
Duitschland, terwijl de Hofhouding vani
H. M. zich naar den Haag zal begeven.
De Koningin en de Prinses bi] de leger-
oefeningen.
Gistermiddag om 12 u. 17 zijn de
Koningin en Prinses Juliana te Deurne
aangekomen voor een bezoek aan de
manoeuvres in Limburg. De Koningin
was vergezeld door vice-admiraal Bau-
duin, baron Bentinck en jhr Storm van
Schravesande.
H.M. werd bij de manoeuvres rondge
leid. door H. baron van Voorst tot Voorst;
de Prinses door den ordonnance-officier
kapitein Pfaff.
De hooge gasten toonden' veel belang
stelling voor de oefeningen en bleven
geruimen tijd in de buurt, waar deze
werden gehouden. Het weer was zeer
goed en de belangstelling van het publiek
was groot i I
Met den trein van 6 u. 46 zijn de
Koningin en Prinses Juliana uit Venlo
naar Den Haag teruggegaan'.
Driewielers op rijwielpaden.
De A. N. W. B. en de K. N. A. C.
hebben zich tot den minister van Wa
terstaat gericht met een adrea, waarin
z|j mededeelen, te' hebben kennis geno
men van de uitspraak van den Hoogen
Raad, waarbij is komen vast ta «taan,
