No. 301
Woensdag 24 September 1930
44e Jaargang
Dagblad voor de Provincie Zeeland
Hendrikse Go's Bank N.V. Goes
EERSTE BLAD.
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
Buitenland.
Binnenland
Belangrijkste Nieuws.
ALLE
per 1 SEPTEMBER vervallende
COUPONS EN LOSSINGEN
worden verzilverd door
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes.
Tel.: Redactie en Administratie No. 11.
Postrekening No. «455.
Bijkantoor te Middelburg.
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. No. 259.
ve Zeeuw
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, f3.—
Losse nummers t0.05
Prijs der Advertent! B n:
1—4 regels 11.20, elke regel meer 30 et
Bi] abonnement belangrijke korting.
Zij, die zich met 1 October a.s. op
„De Zeeuw" abonneeren, ontvangen de
nog in deze maand verschijnende num
mers gratis.
Lasterlijke aantijging.
„De Banier", het orgaan van de S. G.
P., bevatte de vorige week een artikel
over de burgemeestersbenoeming te krab
bendijke, waarin bet pleit wordt gevoerd
voor de benoeming van een der S. G.
candidaten. r
Dit blad heeft hiertoe bet volle recht,
al moet erkend, dat de argumentendie
het bezigt, bedenkelijk dicht bet vroeger
gevolgde liberale .systeem naderen.
„Eenigszins angstvallig aldus „De
Banier" wordt berekend of de gemeen
teraad pener plaats rechtsch dan wel
linksch is. Behoort de meerderheid tot de
z.g.n. rechtsche partijen dan wordt een
rechtsche burgemeester benoemd uit de
sterkste .groep.
Als ;dai stelsel te Krabbendijke wordt
toegepast, dan wordt een Staatk.
G e r. tot Burgemeester benoemd. Dit stel
sel is niet het onze. Om bet beginsel
is de overheid verplicht niemand te be
noemen, dan die Gods rechten en in
zettingen handhaaft."
Wie zich op dit standpunt stelt zal
er ook toe moeten komen aan de vrij
zinnigen het recht toe te kennen, om
zooals dat vroeger gedaan werd uit
sluitend met de vr ij zinnige beginselen
te rekenen.
Wie zelf op bet standpunt staat, dat
met de rechten van andersdenkenden niet
gerekend behoeft te worden, moet zich
niet yerwonderen, als ook anderen nie
mand benoemen, die hunne beginselen
niet deelt.
Wat de Banier hier doet, is feitelijk
niet anders dan een verdediging van het
vroeger door de liberalen toegepaste uit-
sluit-systeen. -
Sterker staat de „Banier" als zij voor
de benoeming van een Staatk. Geref. pleit
met het oog op de stemmencijfers, al
thans, wanneer er geschikte candidaten
zijn.
Wat dit betreft, schijnt het S. G. or
gaan piet heelemaal gerust te wezen. Op
vallend is (althans, dat bet zich bepaalt
tot de opmerking, dat bet candidaten
meent te kunnen noemen, die voor het
burgemeesterschap te Krabbendijke niet
alle geschiktheid missen.
De vraag kan gesteld worden of,
vooral waar het hier een niet onbelang
rijke gemeente betreft met een zeer ge
mengde bevolking en die gezien den fi-
nancieelen toestand behoefte heeft aan
een in alle opzichten bekwaam en ge
schikt burgemeester. zulk een nega
tieve aanbeveling voldoende moet worden
geacht.
Wii laten dit punt rusten.
Waar wij in dit verband echter de
aandacht op wilden vestigen is dit, dat
cok deze kwestie weer floor de „Banier"
wordt aangegrepen om de Anti-revolutio
nairen .in een hatelijk daglicht te stel
len.
Wij jezen:
„Van Antirev. zijde spant men glle
krachten in. Zelfs circuleerden er lijsten
op het dorp om handteekeningen te ver
zamelen .voor .een A.-Rev. Arbeiders bij
A.R. in dienst, hoewel niet behoorend
tot de A- R. P., werden er voor gespan
nen met deze lijsten in hun kringen rond
te gaan."
Kaar wat hier gezegd wordt, hebben
wij ter plaatse een onderzoek ingesteld,
en daarbij is ons gebleken, dat wij hier
te doen hebben met een lasterlijke aan
tijging.
Het is niet waar, dat niet-Antirevolu
tionaire arbeiders er voor gespan
nen zijn, handteekeningen te verzame
len voor een A. R.
En het is eveneens onwaar, dat niet-
A. R.-arbeiders, die in volle vrijheid aan
deze actie deelnemen, speciaal in
hunne kringen handteekeningen
verzamelen,
We kunnen er in komen, dat het voor
i o a^er." n*et is, dat er
Ir ,4 i j z^'. ^ie gaarne een A. R. ean-
mdaat, die zij als een bekwaam en ge-
gc ïut en principieel man hebben leeren
Rubbsrhakken
Zool platen, Ttps
kennen, benoemd zouden zien, maar dat
geeft'toch niet het recht, om op de wijze
als hier gedaan wordt, de tegenpartij
verdacht te maken.
Het Putsch-gevaar In Duitschland.
Verschillende vertegenwoordigers van
de Noord-Amerikaansche pers hebben den
rijkspresident naar zijn meening gevraagd
ten opzichte van de alarmeerende berich
ten, die in de laatste dagen, vooral in
Amerika, verspreid werden over den toe
stand in Duitschland.
De rijkspresident is van meening, dat
er in geen enkel district van Duitschland
eenig gevaar bestaat voor een Putsch.
Overigens zouden de ter beschikking
staande machtsmiddelen volop voldoende
zijn, om zoo noodig, onmiddellijk rust en
orde te herstellen.
Verder heeft de rijkspresident in zijn
onderhoud van gisteren met den rijks
kanselier zijn uitdrukkelijke goedkeuring
gegeven aan het plan der rijksregeering,
om alles in het werk te stellen ten einde
de saneeringsmaatregelen ten gunste van
het Duitsche economisch leven en van
het Duitsche volk, waarmee men reeds
geruimen tijd geleden begon, volledig
door te voeren.
De rijkspresident vertrouwt ten deze
op het gezond verstand van het Duitsche
volk en verwacht, dat, ondanks den on-
zekeren en neteligen binnenlandschen
toestand en Duitschlands moeilijke ver
houding tot het buitenland, dit groote
werk op den grondslag der bestaande con
stitutie ten uitvoer gebracht kan worden.
Russische zeep in Engeland.
Klachten over dumping door Rusland
komen uit Cardiff, waar Russische zeep
wordt verkocht voor 30 pd.st. per ton, of
20 pd.st. per ton lager dan waarvoor een
Engelsche fabriek ze zou kunnen leveren.
Een der grootste Engelsche zeepconcerns
deelde aan een vertegenwoordiger van
de Sunday Times mede, dat door die
Russische concurrentie de productie van
het Engelsche concern belangrijk moest
worden ingekrompen. Door de hoeveelheid
zeep alleen, welke Rusland onlangs in
Zuid-Wales heeft ingevoerd, lijdt de En
gelsche zeepindustrie een schade van 5000
pd.st.
Zeilschip door den bliksem getroffen en
gezonken.
Naar uit Sidney (New-Schotland) wordt
bericht, is de New-Foundlandsche schoe
ner Carranza in de buurt van den Scata-
ry-archipel een paar onbewoonde eilan
den bij Kaap Breton, door den bliksem
getroffen en gezonken. Acht passagiers en
twee leden der bemanning zijn omgeko
men. Zes opvarenden konden gered wor
den.
Reizen naar het voormalig front.
Ondanks den regen en wind zijn Zon
dag j.l. wederom tal van personen, uit
alle deelen van Frankrijk, afkomstig, te
Douaumont samengekomen om den jaar
dag van de herovering der vesting in den
wereldoorlog te herdenken. Onder hen
bevonden zich veertig Duitsche oudstrij
ders.
In verband met de talrijke herdenkin
gen van jaardagen van wapenfeiten en
den wensch van de nabestaanden van
gesneuvelden om hetzij de herdenkingen
bij te wonen, hetzij de laatste rustplaats
hunner verwanten te bezoeken, is her
haaldelijk de klacht geuit, dat de reizen
naar het voormalige front voor velen te
kostbaar zijn. De militaire autoriteiten
hebben daarom in herinnering gebracht,
dat de wet van 29 Ochtober 1921 een ar
tikel bevat, krachtens hetwelk de ouders
de weduwe, en de nakomelingen in den
eersten en tweeden graad van gesneuvel
de of vermiste militairen recht hebben
op één kostelooze reis per jaar naar het
kerkhof, waar hun doode rust of, indien
het een vermiste betreft, naar het dichtst-
bij gelegen Doodenhuis. Op hun verzoek
geven de spoorwegmaatschappijen een
gratisbiljet tweede klasse af. Het schijnt
echter, dat het verstrekken dezer biljet
ten met zóóveel administratieve moeilijk
heden gepaard gaat, dat de betrokkenen
óf op eigen kosten, óf in het geheel niet
meer gaan.
Aan de spoorwegmaatschappijen en op
de mairies is nu order gegeven de proce
dure van de afgifte der biljetten zooveel
mogelijk te vereenvoudigen.
Studie-commissie voor een Eoropeesche
Unie.
Do Europeesche commissie hield gis
ternamiddag te Genève haar constituee-
rende vergadering. De zitting werd ge
opend door den secretaris-generaal van
den Volkenbond, sir Eric Drummond.
Op voorstel van Henderson, den Brit-
schen minister van buitenlandsche zaken,
werd Briand met algemeene stemmen
benoemd tot voorzitter dezer commissie,
welke voortaan heeten zal studie-commis
sie voor een Europeesche unie.
Briand dankte voor zijn benoeming en
verklaarde, dat thans nog niet beslist
zal worden, of ook Sovejt-Rusland en Tur
kije tot de beraadslagingen zullen wor
den uitgenoodigd. Overigens staat de
commissie open voor alle staten, die lid
van den Volkenbond zijn.
De vraag, of niet-Europeesche staten
die van den Volkenbond lid zijn, zullen
worden uitgenoodigd, zal, evenals de
kwestie der toelating van Sovjets en Tur
ken, het eerste punt uitmaken van de
agenda der eerstvolgende zitting der com
missie, welke in Januari, tegelijk met de
bijeenkomst van den volkenbondsraad,
zal plaats vinden.
Briand blijft voorzitter van de com
missie tot de volkenbonsvergadering van
het volgend jaar.
Da opstand in ChilL
Uit Buenos Aires wordt gemeld, dat in
Chili de regeeringstroepen met de revo-
lutionnaire troepen zijn slaags geraakt
en dat hevige gevechten worden geleverd.
De opstand schijnt inderdaad voor een
deel van het leger het signaal geweest te
zijn, om zich bij de opstandelingen aan
te sluiten, zoodat de toestand voorloopig
wel niet als opgelost mag worden be
schouwd.
Directe berichten uit Chili ontbreken
nog steeds.
Ook in Ecuador revolutie?
Zoowel uit Bogota als uit Mexico ko
men telegrammen binnen over een op
stand in Ecuador.
Uit Bogota wordt gemeld, dat de be
richten over een revolutie tot op heden
niet werden bevestigd, echter steeds weer
opduiken.
De. berichten uit Mexicaansche bron
houden in, dat in geheel Zuid-Amerika
geruchten over een revolutie in Ecuador
de ronde doen. Het is echter zeer moei
lijk de juistheid dezer geruchten na te
gaan tengevolge van de in Ecuador inge
stelde censuur. De opstand zou gericht
zijn tegen de overstrooming van het land
met Noord-Amerikaansch kapitaal.
Een plaag van geheimzinnigheid.
De sovjet-autoriteiten worden op het
oogenblik geweldig verontrust door de
werking van een geheimzinnig radio-sta
tion, aldus de Msb.
Geheel het uitgestrekte gebied van het
rijk der vereenigde sovjet-republieken,
van de Europeesche grens tot Wladiwo-
stock wordt voortdurend gestoord door
de uitzendingen van een onbekend radio
station. Zelfs in het verre Oosten is dit
station duidelijk te hooren.
Een onbekende stem vertelt aan de
luisteraars in Sovjet-Rusland, hoe de
stemming is onder de Russische emigran
ten in het buitenland. lederen keer als
de uitzending begint, dient dit radio-sta
tion zich aan als de zender van generaal
Koetjepoff.
Het is in ieder geval zeker, dat dit sta
tion zeer krachtig uitzendt, en volgens de
verklaringen van deskundigen ligt dit
station in Europa, waarschijnlijk in
Frankrijk.
De omroeper geeft het laatste nieuws
over den politieken toestand in West-
Europa, waarover de lezers van de Rus
sische kranten, tengevolge van de cen
suur der sovjets nooit iets te hooren krij
gen.
Het station van generaal Koetjepoff
werkt op de korte golf, zoodat de ont
vangst voor de radio-toestellen in Rus
land, die alle op korte golf afgestemd
zijn, zeer duidelijk is.
Tijd is geld.
Na heel veel vergeefsche moeite om
Ford te kunnen interviewen, is een jour
nalist te Parijs er eindelijk in geslaagd
om den automobiel-koning gedurende 3
minuten te spreken.
Henri Ford ontving den journalist in
zijn hotel, terwijl hij met zijn horloge in
de hand stond.
„Hoe lang blijft u in Frankrijk?"
„Tot morgen".
„En waar gaat u dan heen?"
„Naar Duitschland".
„Om daar...."
„....de Passiespelen bij te wonen".
„In Oberammergau?"
„Ja".
„Wanneer gaat u weer terug naar
Amerika?"
„Den eersten October".
„Heeft de economische crisis haar te
rugslag ook doen gevoelen op de auto-
mobiel-industrie?"
„Tot nog toe absoluut niet".
„Hoeveel auto's fabriceert n iederen
dag?"
„7000 per dag".
De journalist aarzelde een oogenblik
om nog iets te vragen. Maar Ford zeide
lachend: „De drie minuten zijn voorbij,
mijnheer, 'tis afgeloopen".
Korte Berichten.
Bij het elfde regiment infanterie
te Hasselt, waar enkele Vlaamsche recru-
ten het bekende knapenlied De trom
mel slaat, dat eindigt met de woorden:
hoezee, hoezee, Vliegt de blauwvoet,
storm op zee, hadden gezongen, zijn twee
studentenrecruten met opsluiting in het
cachot gestraft. Later is zelfs alle zin
gen en fluiten in de kazerne verboden.
Het aantal werkloozen in de katoen
industrie te Bombay bedraagt volgens een
officieele opgave op het oogenblik 48.000.
Onder de werkloozen heerscht groot ge
brek. Een deel hunner is reeds naar
'andere plaa'sen vertrokken. De oorzaak
van deze werkloosheid te Bombay is de
verscherpte boycot der Indische nationa
listen tegen goederen van Britschen oor
sprong.
In den laatsten tijd neemt de emi
gratie van Russische boeren uit Rusland
wederom sterk toe. In de laatste drie
weken zijn weer vele boeren met hun
levende have bij nacht over de Russisch-
Poolsche grens getrokken.
Volgens een Duitsche gepubliceerde
statistiek waren in het Duitsche Rijk ge
durende September 2.983.000 werkeloozen,
waarvan er 1.962.000 ondersteund waren.
Het aantal werkeloozen in Engeland
bedroeg op 15 Sept. 2.103.413, d.i. 36.158
minder dan de voorgaande week, maar
955.894 meer dan verleden jaar.
Verwacht wordt, dat de Volkenbonds
vergadering tot 4 Oct. zal duren.
De „Graf Zeppelin" is gisteren voor
een tweedaagschen tocht naar de Oost
zee vertrokken.
Het bezoek van den rijkspresident
von Hindenburg aan het Rijnland, dat,
zooals men zich herinneren zal, werd af
gebroken na het ongeluk te Coblenz, zal
op 10 en 11 October worden hervat Dan
zullen de steden Aken en Trier worden
bezocht.
De havenpolitie te Marseille heeft
aan boord van een Italiaansch stoom
schip een groote hoeveelheid opium in
beslag genomen. De politie is van oordeel
op het spoor van een groote internatio
nale opiumsmokkelaarsbende gekomen
te zijn.
Op een vergadering van mijnwerkers
uit de streek van Lalouvière (België)
werd het werkgeversvoorstel tot verla
ging der loonen met vier procent verwor
pen. De mijnwerkerscentrale voor de Bo-
rinage heeft daarentegen de loonsverla*
ging met 77 tegen 40 stemmen aanvaard.
Wijziging der Ziektewet
Bjj de Tweede Kamer is een wetsont
werp ingediend tot wijziging der ziekte
wet.
Binnenland.
Jaarvergadering der Ned. Chr. Radio-
vereeniging.
De nieuwe sluis te Schare geopend.
Memorie van Antwoord over de pacht
wetten.
Buitenland.
Revolutie in Chili en Ecuador.
Het Putsch-gevaar in Duitschland.
De vierde afdeeling der ziektewet,, wel
ke afdeelinz handelt over het beroep te
gen beslissingen van den Raad van Ar-
beid, bevat geen bepaling, waarin wordt
aangewezen, welke Raad van Arbeid be
voegd is, van een concreet geschil kennis
te nemen.
De minister van Arbeid, Handel en
Nijverheid acht het gewenscht, in de ziek
tewet de relatieve competentie der Ra
den van Beroep uitdrukkelijk te regelen;
hiertoe strekt het ontwerp, dat de noo-
dige aanvulling bevat welke zich aan
sluit aan de regeling, vervat in art. 349,
leden 3 en 4, der Invaliditeitswet.
Een nationalistische militie?
Het Eerste Kamerlid de heer Mendels,
heeft den minister van Defensie de vol
gende vragen gesteld:
Is het den minister bekend, dat, blij
kens het verslag eener vergadering van
vertegenwoordigers van het Verbond van
Nationalisten, op 31 Augustus 1930 te Am
sterdam gehouden, voorkomende in „De
Nieuwe Vaderlander", orgaan van dat
verbond, d.d. 6 September j.l., besloten is
tot de oprichting van een „Nationalisti
sche Militi", als „militant instituut tegen
het roode gevaar", waarbij werd mede
gedeeld, dat deze militie zal worden af
gericht „door beroeps- en reservepersoneei
der Nederlandsche landmacht", terwijl op
een andere plaats in dat blad de kosten
genoemd worden van de aanschaffing der
uniformen dezer militie, bestaande uit
„rijbroek, tuniek, politiemuts, koppel en
verdere uitrusting"?
Zoo ja, is de minister dan in staat en
bereid nadere inlichtingen te verstrekken
omtrent aard, bedoeling en werkzaam
heid dezer Nationalistische Militie, en zijn
oordeel te kennen te geven omtrent haar
wettigheid en geoorloofdheid, en in het
bijzonder mede te deelen, of haar africh
ting door beroeps- en reservepersoneei der
Nederlandsche landmacht zal geschieden
met zijn instemming en toestemming, al
thans met zijn voorkennis, en of onder
haar „verdere uitrusting" wellicht bewa
pening te verstaan ware?
Indische leenning van f75.000.00l).
Ingediend is een wetsontwerp voor het
aangaan van een geldleening ten laste
van Nederiandsch-Indië.
Het wetsontwerp stelt voor, den minis
ter van koloniën te machtigen, schuld
bewijzen ten laste van Ned.-Indië t® gel
de te maken tegen een door hem te be
palen koers en rente tot zoodanig bedrag,
als noodig is ter verkrijging van een som
van ten hoogste f 75.000.000. Deze te gelde-
making kan geschieden hetzij ineens tot
het geheele bedrag, dan wel achtereen
volgens bij gedeelten op de tijdstippen,
welke de minister van koloniën dienstig
zal achten.
In de memorie van toelichting wordt
onder meer opgemerkt:
Op 9 Augustus j.l. bedroeg het totaal
bedrag der vlottende Indische schuld
rond f113,000.000, terwijl bovendien aan
muntbiljetten een som uitstond van on
geveer f 122.000.000. Consolideering van
een belangrijk gedeelte dezer vlottende
schuld wordt thans wenschelijk geoor
deeld, temeer daar verwacht mag wor
den, dat ook in de naaste toekomst de
economische toestand zich niet zoodanig
zal wijzigen, dat door overschotten op
den gewonen dienst de vlottende schuld
geheel of grootendeel» zal kunnen wor
den afgelost.
