No. 296
Donderdag 18 September 1930
44e Jaargang
Dagblad voor de Provincie Zeeland
Hendrikse Cos Bank N.V. Goes
s.
EERSTE BLAD.
Buitenland.
Binnenland.
Staten-Generaal.
Belangrijkste Nieuws.
COUPONS EN LOSSINGEN
Aangesloten bij het Bureau voor Oplaag-contröte
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
Het voorstel wordt verworpen met
2718 stemmen,
ALLE
per 1 SEPTEMBER vervallende
worden verzilverd door
M. de
bloemen.
kantonrech
te gelasten,
I in eerste in-
ppliceerende,
opmerkende,
bndheid ern-
iligheid niet
^n voor de
zou zijn ge-
vervoeren
Igeboren
beroep be-
L, 33 jaar,
L. Q. W.,
blburg en G.
Ir van de N.
Ingen, die bij
Iter te Mid-
Ins het ver-
I twee doode
bh aan keu
tot vervoer
fen van twee
vervoeren
laarvan het
Ls onderwor
pen van alle
liet O. M. en
Ird tegen de
ping hooger
atie, had te-
hechtenis
oete of 20 d.
v. d. B. 1
met publi-
Provinciale
waren ter
(rechtskundig
er Weel, ter-
verschenen
Mr A. H.
|burg.
waren in
en deskun-
i verdedigers
ladden voor-
^quireerde 'n
e behande-
ieder van
vrijspraak
ing niet ge-
zich aan
schuldig ge-
prekend von-
imne cliënten
I werden ont-
Isa
|lag 18 Sept.
8.00—9.15,
10 30 NCRV-
ll.CO NC
10 Concert.
>foonp]aten.
- 5.00—6.30
cello, piano.
17.00—7.30 Le-
|0—8 00 NCRV
5 NCRV Her-
Gerof. Jonge-
•ekersIts P.
[uziek. medew.
AVRO-uitz.
3—10.15 Mor-
acert Arnhem-
-2 00 Concert.
en 3.00—3.30
Voor de da-
yo. 5.00—
-6.45 Concert.
7.15—7.45
-9.10 Concert.
-10.00 Con-
Morgenwijding,
ooi, piano.
amofjonp^alen.
ncert, Sopraan.
Pianospel.
|n.
30 Gramofoon-
6,60 Orkest-
Orkest en
i
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZUIDEMA.
Bureau: Image Vorststraat 70, Goes.
Tel.: Redactie en Administratie No. 11.
Postrekening No, 44455.
Bijkantoor te Middelburg.
Firma P. P. DHÜÏJ, IX Burg. TaL No. 259.
De Zeeuw
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs;
Per 3 maanden, franco per post, f 3.—
Losse nummers f 0.05
Prjjs der Advertentien;
14 regels 11.20, elke regel meer 30 oL
Bi] abonnement belangrijk® korting.
Zij, die zich met 1 October a.s. op
„De Zeeuw" abonneeren, ontvangen do
nog in deze maand verschijnende num
mers gratis.
Het laatste liberale Kabinet
In zijn reeds meer aangehaalde „her
inneringen en overpeinzingen" in „De
Haagsche Bost", behandelt Prof. Treuh
ook den val van het Kabinet-De Meester,
door hem als het laatste parlementaire
liberale Kabinet aangeduid.
In verband hiermede schrijft Prof.
Treub o.m.:
„De liberale partij was in haar ver
schillende schakeeringen destijds (1907)
nog wel niet zoo zwak in aantal als
thans, maar ook toen was er voor haar
reeds lang geen kwestie meer van een
regeeringsmeerderheid zonder de sociaal
-democraten. De medewerking van deze
partij nu werd, gegeven het groote prin-
cipieele verschil tusschen de sociaal-de
mocratische en vrijzinnige politiek be
grijpelijkerwijze niet gezocht, en zou, als
zij wèl gezocht en aanvaard ware, niet
tot een practisch bruikbaar resultaat
hebben kunnen leiden. Onder zulke om
standigheden is een linksch ministerie
dat zijn grondslag vindt in de parlemen
taire verhoudingen en heeft te steunen
op een meerderheid in het parlement,
welke ontbreekt, een anomalie. Zulk een
ministerie moet zwak zijn en afhangen
van de genade der partijen, die het al
leen als het mindere kwaad of als spring
plank aanvaarden. De vrijzinnige gedach
te zal zeker niet ten onder gaan, maar
de vrijzinnige partijen in ons land zullen
er zich in moeten schikken, dat zij niet
meer ministeriabel zijn, tenware zij ter
wille van de macht hun beginsel willen
prijsgeven en met principieele tegenstan
ders, gelijk de sociaal-democraten zijn,
gemeene zaak maken. Bekend genoeg is,
dat de tegenwoordige vrijzinnig-demo
craten, die langzamerhand geheel in het
kielzog der sociaaal-democratie zijn gaan
varen, daartoe bereid zijn, maar de ver
wezenlijking dezer combinatie zou gaan
ten koste van het vrijheidsideaal, dat
zelfs nu nog aan de vrijzinnig democra
ten niet vreemd is geworden. Men kan
zich ook in de toekomst links georiën
teerde extra-parlementaire kabinetten
denken; voor de parlementaire liberale
ministeries is de tijd voorbij".
Deze verklaring, die met de werkelijke
verhoudingen in overeenstemming is, kan
aan den eenen kant tot blijdschap stem
men.
De macht van het liberalisme is gebro
ken.
De tijd van parlementaire liberale mi
nisteries is voorbij.
We kunnen ons hierover verblijden.
Maar nu zal er ook gewaakt dienen te
worden, dat straks niet moet worden ge
tuigd: voor rechtsche ministeries is de
tijd voorbij".
En daar zal het heengaan als de recht
sche partijen niet verstaan hunne ver
antwoordelijkheid en niet meer dan thans
streven naar samenwerking op een ge
zonde basis.
Wij zullen dan in de toekomst mis
schien nog kunnen krijgen rechts-geori-
enteerde extra-parlementaire Kabinetten,
maar grooter is de kans, dat we krijgen
andere partijverhoudingen, waarbij niet
het beginsel, maar het vermeende
belang den doorslag geeft.
Do verkiezingen in Duitschland.
De Hearst-bladen in Amerika, meer dan
twintig in het geheele land, publiceeren
een hoofdartikel over het resultaat van
de verkiezingen voor den rijksdag in
.Duitschland. Na een inleiding over de
overwinning van de radicale vleugel
partijen wordt woordelijk gezegd:
„Een gevaar, dat thans zelfs een half
blinde ziet, had Europa reeds lang ge
leden moeten zien. Het verdrag van Ver
sailles, dat bestemd was om het Duit
sche volk te onderdrukken, is even dom
als onjuist. Het zuigt jaarlijks honderden
millioenen uit de Duitsche industrie. Het
beteekent langen arbeidstijd voor eiken
Duitscher, ontmoediging voor volk en in
dividu. Geen volk zal dit op den duur
uithouden. Niemand kan het uithouden.
Wanneer de geallieerden in Versailles
goed overlegd voornemens zijn geweest,
het bolsjewisme in Duitschland te bren
gen, dan hadden zij het niet beter en
met niet meer succes kunnen doen.
Thans staat het aan den tijd de dwaas
heid en de misdaad van het verdrag
van Versailles aan den dag te brengen
en den zwaren ondraaglijker). last van. den
rug van. 't Duitsche volk af te nemen.
Het zal te laat zijn, wanneer Duitsch
land zich met Rusland en de bolsjewisti
sche politiek verbonden heeft."
Ex-Koning Ferdinand keert naar
Bulgarije terug.
De „Ujsag" verneemt uit Boekarest, dat
ex-koning Ferdinand van Bulgarije Dins
dag in Boekarest is aangekomen en bin
nen enkele dagen zijn reis naar Sofia
zal voortzetten.
De Bulgaarsche regeering heeft den te
rugkeer van ex-koning Ferdinand naar
Bulgarije goedgekeurd, onder voorwaarde,
dat hij alle materieele eischen tegenover
de Bulgaarsche schatkist zal opgeven en
zich niet in de Bulgaarsche politiek zal
mengen.
De oogst in Frankrijk.
Deskundigen schatten de opbrengst van
den graanoogst van dit jaar in Frank
rijk op een derde minder dan verleden
jaar.
Volgens den statisticus Destombe de
officieele gegevens zijn nog niet beschik
baar zou de totale opbrengst niet meer
dan 5634 millioen quintalen (van 100
K.G.) bedragen, tegen het vorig jaar 87
millioen volgens de officieele, 100 milli
oen volgens de particuliere schatting. De
opbrengst van dit jaar komt volgens den
heer Destombe voor de broodbereiding
neer op 52 millioen quintalen meel van
een gewicht van 7677 K.G. Hij schat,
dat er ter voorziening in de behoeften
der bevolking 3035 millioen quintalen
zullen moeten worden ingevoerd.
Kellogg rechter in het Haagsche Hof.
De Volkenbondsvergadering heeft een
verkiezing gehouden voor een nieuwen
rechter in het Haagsche Internationale
gerechtshof ter vervanging van den Ame
rikaan Hughes, die zijn onslag als rech
ter in het Haagsche Hof genomen heeft
en wiens ambtsperiode nog tot 30 De
cember van dit jaar voortduurt. De nieu
we rechter zal dus ook slechts tot het
einde van dit jaar in het Haagsche Hof
zitting hebben.
Bij de verkiezingen werden 51 stem
men uitgebracht, waarvan vier blanco.
Van de 47 geldige stemmen kreeg Frank
B. Kellogg 32 stemmen, zoodat hij was
gekozen. Titulesco uitte zijn voldoening,
dat de man, wiël\s naam onverbrekelijk
aan den vooruitgang van den vrede is
verbonden, thans ook verder in de gele
genheid zal zijn, zijn zijn werk voor de
zaak der internationale gerechtigheid
voort te zetten.
Gevangenen-opstand te Baltimore:
In een gevangenis te Baltimore zijn de
gevangenen tot opstand gekomen. De be
wakers werden overvallen. 200 politie
agenten hebben de gevangenis omsingeld
en verhinderd, dat de gevangenen vlucht
ten. Verschillende personen werden ge
wond.
Korte Berichten.
Naar een maandverslag van de
Britsch-Hongaarsche Bank constateert, is
de vleeschconsumptie per hoofd in Boe
dapest tot 60 pet van die van voor den
oorlog gedaald.
De „Daily Mail" maakt melding
van een diefstal van politieke beteekenis
te Genève. Het is een inbreker gelukt,
den sleutel van de kast, waarin de poli
tieke stukken van de Britsche vertegen
woordigers worden bewaard, te vinden
en deze stukken te ontvreemden.
De algemeens staking der bouwvak
arbeiders te Barcelona heeft zich over
de geheele provincie uitgebreid. Het aan
tal stakers bedraagt reeds 30.000. Het
syndicaat der transportarbeiders heeft
uit solidariteit eveneens tot een algemee
ns staking besloten.
Het Engelsche Kabinet hield gis
teren een zitting ter bespreking van bet
vraagstuk der werkloosheid. Bij de be
raadslagingen tusschen de regeering en
de deskundigen der liberalen ls besloten
tot een reorganisatie en uitbreiding van
het Engelsche telefoonnet, waardoor 60
duizend man gedurende twee jaar werk
zullen hebben.
In Noord-Mantsjoerija is een bui-
lenpest-epidemie uitgebroken. Tot nu toe
zijn reeds 64- gevallen met doodelijken af
loop te betreuren.
Naar uit Moskou gemeld wordt is
een vaartuig der Russische Zwarte Zee-
vloot tijdens een zwaren storm omgesla
gen en gezonken. De geheele bemanning,
bestaande uit 6 koppen, is verdronken.
Prinses Juliana.
Prinses Juliana zal Vrijdagmiddag 26
dezer te drie uur het Ot~ en Sien-monu-
ment, gewijd aan de nagedachtenis van
Jan Ligthart, dat een plaats krijgt in het
Zuiderpark te 's-Gravenhage, onthullen.
Een geschenk voor de Koningin.
Uit naam van gezagvoerders, oud-ge
zagvoerders en stuurlieden van de koop
vaardij in Nederlandsch-Indië, heeft gis
termiddag in het paleis Huis ten Bosch
te 's Gravenhage een deputatie, bestaan
de uit de heeren H. G. Ykema, vertegen
woordiger van de vereeniging van ge
zagvoerders en stuurliecRn in Ned. In-
dië, Mr Maclaine Font, eerelid dier ver
eeniging en F. van Veen, oud-gezagvoer
der der K. P. M., aan de Koningin een
schilderij aangeboden als een bewijs van
eerbied en trouw, ter gelegenheid van
haar öOsten verjaardag.
De economische crisis.
Naar de „Msb." verneemt, zal de com
missie voor de Economische Politiek, wel
ke op 14 Juli 1.1. ondeT voorzitterschap
van minister Verschuur vergaderde ter
bespreking van de huidige economische
crisis, a.s. Vrijdag wederom bijeenko
men.
Op deze vergadering zal behandeld
worden het rapport van de heeren E.
Heldring en dr L. G. Kortenhorst, die
op de vorige bijeenkomst zich op ver
zoek van den minister hadden bereid
verklaard een ontwerp van thans te be
handelen conclusies over de economische
crisis in gereedheid te brengen.
Aan de hand van deze conclusies zal
het onderwerp van eenigszins ruimer
standpunt worden bezien in verband met
de bijzondere eischen, welke de tegen
woordige omstandigheden aan de over
heid en het overheidsapparaat stellen.
Geheime radiotelefonie.
Gisteren had van het hoofdbestuur van
de P. T. T. uit, het eerste geslaagde
kruisgesprek met Indië plaats, waarbij
men gebruik heeft gemaakt van geheime
telefonie.
De rijkstelegraafdienst is er n.I. in ge
slaagd het gesproken woord in een zoo
danig anderen vorm te brengen, dat dit
voor een mede-luisteraar volkomen onver
staanbaar wordt.
Bij de ontvangst wordt het geluid dan
weder in verstaanharen vorm terugge
bracht.
Het systeem heeft het voordeel, dat
de omzetting automatisch tot stand wordt
gebracht en dat geen wijziging aan toe
stellen of lijnen noodig is.
De proefnemingen worden voortgezet.
Doetinchemsche Raadscommissie tot
onderzoek van corruptie.
In de Dinsdag gehouden vergadering
van den gemeenteraad van Doetinchem
kwam in bespreking de rekening en ver
antwoording van de raadscommissie tot
onderzoek van corruptie.
Verschillende leden constateerden, dat
de uitgaven veel meer hebben bedragen
dan het toegestaan crediet, zoodat de
commissie tot. het dekken dier uitgaven
giften an gemeentenaren, heeft aange
nomen.
De heeren Weuster en Spijkman ver
klaarden, dat de raad er reoht op heeft
te weten, wie de gevers zijn, om na te
kunnen gaan wélke politieke invloeden
bij dit onderzoek gewerkt hebben. Als
particulieren dit onderzoek gefinancierd
hebben, iit er e§n iuchtje aan.
De voorzitter der oommissie, de heer
Cohen, zeide, dat niet de commissie maar
de gemeente die geschenken heeft ge
kregen.
De voorzitter repliceerde, dat dit in
strijd is met de gemeentewet, daar alleen
de raad geschenken mag aannemen onder
goedkeuring van Ged. Staten.
In verband met de mededeeling van
den heer Cohen, deed de heer Rietberg
het voorstel dat 'de namen der gevers
zullen worden medegedeeld, opdat de raad
gelegenheid heeft die gelden terug te be
talen.
Dit voorstel werd aangenomen met 7
tegen 6 stemmen en 2 onthoudingen.
De Postvluchten naar Indië.
Zooals bekend is, zullen de postvlieg
tuigen naar Indië, behalve voor Ned.-
Indië, ook post medenemen voor Syrië,
Irak en Perzië, Britsch-Indië en Birma,
Siam, Indo-China en de Straits Settle
ments, waarvoor respectievelijk een lucht
recht verschuldigd is van 15 cent; 30
cent en 60 cent per 20 gram.
In het bijzonder wordt er voorts de
aandacht op gevestigd, dat ook in Ned.-
Indië het verdere vervoer met een vlieg
tuig vau de lijn BataviaSemarang
Soerabaia zal plaats vinden, indien daar
door bespoediging kan worden verkregen.
Hiervoor zal geen ander luchtrecht in
rekening gebracht worden.
In de plaatsen waar de vliegtuigen in
Ned.-Indië landen, wordt voorts de Neder-
Jandsche luchtpost in een extra-bestelling
opgenomen, indien de uitreiking in de
gewone bestelling een belangrijke vertral
ging zou veroorzaken.
De behandeling van Nederlanders in
Italië.
Het lid der Eerste Kamer, de heer
Mondeis, heeft aan den Minister van Bui-
tenlandsche Zaken de volgende vragen
gesteld:
le. Heeft de Minister uit de inlichtin
gen, die hij heeft ingewonnen en ontvan
gen over "de behandeling van de zijde
van de Italiaansche Staatspolitie door een
Nederlandsch Staatsburger en diens reis-
genoote ondervonden, de overtuiging ge
kregen, dat die behandeling door de fei
ten gerechtvaardigd was, althans dat de
vermoedens der Italiaansche autoriteiten
ten opzichte van bedoelde personen juist
zijn gebleken?
2e. Acht de Minister overigens deze
behandeling oirbaar?
3e. Zoo ja, acht hij die dan ook hier
te lande toelaatbaar en in soortgelijk ge
val toepasselijk op Italiaansche Staats
burgers?
4e. Zoo neen, is dan de Minister alsnog
geneigd bescheid te geven op de tot
dusver onbeantwoord gelaten vraag van
steller, te weten, of hij stappen heeft
gedaan, opdat dergelijke behandeling Ne-
derlandsche onderdanen voortaan in Ita
lië worde bespaard.
EERSTE KAMER.
In de zitting van gisteren kwam aan
de orde het voorstel van de heeren S1 i n-
genberg en Mendels tot wijziging
van artikel 9 van het reglement van orde
(uitbreiding van de huishoudelijke com
missie).
Da heer de Savornin Lohman
C. H., heeft bezwaren tegen het voorstel,
omdat hij het ongewenscht acht, dat in
een commissie, die geen politieke taak
krijgt, vertegenwoordigers van alle rich
tingen zouden zitten.
De heer van L a n s e h o t, R. K., ver
zet zich tegen uitbreiding, omdat de com
missie altijd tot volle tevredenheid heeft
gewerkt, zooals de heer Polak zelf moet
toegeven.
De heer Anema, A. R., is eveneens
van meening, dat de geestesstroomingen
in deze commissie niet tot uiting behoe
ven te komen.
De heer Slingenberg, V. D., ver
dedigt het voorstql. dat beoogt, vertegen
woordigers van de R. K., S. D., Vrijz.
en politiek christelijke groepen in de com
missie te brengen onder presidium van
een boven de partijen staanden voorzit
ter.
De heer P o 11 e m a, C. H., zal voor
stemmen, omdat bet voorstel het gemeen
schappelijk overleg bevordert.
Binnenland.
Begrooting wegenfonds.
Generale Synode der Geref. Kerken. (Het
vrije kerklied.)
Gemeentebegrooting van Middelburg.
Buitenland.
De oogst in Frankrijk.
Kellogg rechter in het Haagsche Internatio
nale Gerechtshof.
Ex-koning Ferdinand naar Bulgarije terug.
Benoemingen.
Aan de orde is de benoeming van de
leden Aer Huishoudelijke 'Commissie en
van de leden der Gemengde oommissie
voor de stenografie.
De voorzitter deelt mede, dat de
heer Van Voorst tot Voorst niet voor een
herbenoeming in aanmerking wenscht te
komen.
In de vacature-Van Voorst tot Voorst
wordt gekozen 'de heer Van Lansrihot
met 28 van de uitgebrachte 44 stemmen.
De he;er Rink, aftredend lid der oom
missie, wordt herkozen met 29 van da
uitgebrachte "44 stemmen.
Thans is de benoeming van' de ledanl
van de Gemengde commissie voor de
stenografie aan de orde.
De heer Haffmans (aftr.) wordt herko
zen met 36 jan de uitgebrachte 44 st
De heer Poiak ,.(aftr.) wordt herkozen
met 40 van de uitgebrachte *,45 st; vijf
stemmen waren blanco.
De heer Slingenberg (aftr.) wordt her
kozen met 37 van de uitgebrachte 45 st
Alle gekozenen namen hun benoeming
aan.
Commissie verzoekschriften.
De voorzitter benoemt tot leden van de
commissie voor de Verzoekschriften den
heer van der Hoeve, mevr.'PothuisSmit,
en de heeren Briët, Van "Sasse van IJs-
selt en Kranenburg.
RIJWIELPLAATJES IN JUNI EN JULL
Da Kamer van Koophandel te Amsterdam
heeft besloten inzake de rijwielplaatjes een
.-brief te richten aan den minister van finan
ciën, waarin o.a. wordt gezegd:
„Door eenige belangrijke Nederlandsche rij-
wielfabrieken wordt de aandacht dar K. v. K.
gevestigd op door haar, alsook door den
detailhandel, in de maanden Juni en Juli on
dervonden stagnatie in den verkoop van rij
wielen. De oorzaak hiervan wordt door be
langhebbenden gezocht in de geringe geneigd
heid van het publiek om bij aankoop en ge
bruik van een rijwiel in dat tijdvak voor een
luttel aantal weken de rijwielbelasting ten
volle te voldoen, als gevolg waarvan aan
koop wordt uitgesteld tot Augustus, om dan in
vele gevallen achterwege te blijven.
„De K v. K. acht aannemelijk, dat het
aanvangen van het belastingjaar voor de rij
wielbelasting op 1 Aug. inderdaad een ge
volg als bovenomschreven kan hebben, het
welk, althans voor een belangrijk deel, zou
kunnen worden voorkomen door, b.v. in de
laatste drie maanden, van het belastingjaar,
de rijwielbelastingmerken 'tegen verlaagden, c.q.
achtereenvo gaas ver'aagden prijs, beschikbaar
te stellen. Naar het der K. v. K. voorkomt,
zal daarvan geenszins een vermindering, maar
veeleer een vermeerdering van de opbrengst
van de rijwielbelasting het gevolg zijn: immers
dat uitsluitend met- een tegen verminderden
prijs aangeschaft rijwielbelastingmerk zal wor
den volstaan, is niet waarschijnlijk, nu voor
het gebruik van een rijwiel in Augustus, va-
vantiemaand bij uitnemendheid, betaling van de
volle belasting noodzakelijk zal zijn.
„Mochten er daartegen .onoverkomenlijke be
zwaren bestaan, dan ware wellicht te over
wegen, het rijwielbelastingjaar te doen begin
nen op 1 October, waardoor mede aan da
bovenomschreven bezwaren sou kunnen worden
tegemoet gekomen,"
