llit de Provincie.
Kerknieuws.
Onderwijs.
Gemengd Nieuws.
Land- en Tuinbouw.
Rechtzaken
Berlijnsche Brieven.
Evenals bij de boter behoudt de Duit
se he regeering ook ten aanzien van het
invoer: echt op oleomargarine de vrije
hand, omdat ook dit invoerrecht alléén
vastgelegd was in het handelsverdrag met
Finland.
Met kaas echter staat de zaak anders,
omdat ook in andere handelsverdragen
daaromtrent bepalingen zijn opgenomen.
Om van 'het van kracht worden van het
botertarief ad 50 mark onder alle om
standigheden zeker te zijn, 'heeft de Duit-
sche regeering binnen het kader der Fin-
eche overeenkomst de voorwaardelijke op
zegging van het Duitsch-Finsché handels
verdrag uitgesproken. De opzeggings-ter-
mijn loopt tot 29 November a.s., doch
deze opzegging wordt automatisch onge
daan gemaakt, wanneer de nieuwe over
eenkomst vóór 29 November a.s. wordt
geratificeerd.
Deze nieuwe overeenkomst is na 2
jaar opzegbaar met een termijn van zes
maanden. De belangrijkste contrapresta
tie voor Finland is de gegarandeerde le
vering van 5000 ton boter volgens een
invoertarief van 50 mark. Wordt de over
eenkomst na jaar niet opgezegd, dan
zal dit invoerrecht verlaagd worden tot
40 mark.
Voor kaas is een gegarandeerde afne
ming bepaald van 2500 ton, doch deze
concessie zal eerst van kracht worden
zoodra de belemmerende bepalingen tot
verhooging van het kaastarief, voorko
mende in andere handelsverdragen, zul
len zijn verdwenen.
Dan echter zal Finland van die 2500
ton in Duitschland mogen invoeren 500
ton wrongel tegen een invoerrecht van 5
mark, 90 ton tafelkaas tegen 30 mark en
110 ton harde kaas tegen 20 mark in
voerrecht.
Tenslotte zijn er nog eenige onbedui
dende tegemoetkomingen van één en van
een halve mark verlaging voor rendier-
vleesch en berkenbout.
De „Frankfurter" teekent bij de nieuwe
overeenkomst aan:
„Reden tot critiek is er te over. Zoo
wordt b.v. officieel bevestigd, dat het
handelsverdrag per 29 November voor
waardelijk is opgezegd, zoodat indien
de nieuwe overeenkomst niet vóór dien
datum is geratificeerd een handels
politiek luchtledig intreedt!"
Het blad wst er dan op, dat het min.
Sc'hiele's einddoel is, om het autonome
botertarief van 50 op 80 mark te brengen,
waarvan Finland dan echter geen last zal
hebben, omdat dit land 2 jaar lang een
hoeveelheid boter, die grooter is, dan zijn
gemiddelde uitvoer naar Duitsch
land, daar mag invoeren ad 50 mark. Het
blad verwacht dan ook, dat N e d e r-
1 a n d en Denemarken op grond van hun
meestbegunstigingsclausule eveneens
de toezegging zullen eischen, dat zij 2^
jaar lang en tegen een invoerrecht van 50
mark een hoeveelheid boter in Duisch-
land zullen mogen invoeren, minstens
even groot als hun jaargemiddelde (voor
Nederland pl.m. 46000 ton).
„Wanneer Duitschland dit weigert"
vervolgt het blad „zullen Nederland en
Denemarken dat ongetwijfeld beschouwen
als een krenking van het beginsel der
meestbegunstiging. Voldoet Duitschland
er echter aan, en worden dus óók aan
Finlands concurrenten bepaalde boter-
leverancies ad 50 mark gegarandeerd,
dan zien wij niet in, waar het voordeel
blijft.
De verkapte schending van het meest-
begunstigingsrecht, welke in deze nieuwe
overeenkomst is vervat, 'kan tot handels
politieke verwikkelingen voeren, waarvan
de kosten zullen moeten worden gedragen
door Duitschlands export-industrie en
dus door de hééle volkshuishouding"
besluit het 'blad.
Lijk aangespoeld. Dinsdag
j.l. is onder de gemeente Hontenisse
aangespoeld 't lijk van den 15-jarigen P.
d'H., die op 27 Augustus 1.1. bij het
zwemmen in de Westerschelde nabij
Walsoorden is verdronken,
Waterschappen. ,Bij Kon.
besluit is benoemd: met ingang van 29
September 1930 tot voorzitter van het
bestuur der waterkeering van de cala-
miteuze polders Ser Lippens, Nieuw
Othene, Margaretha, Kleine Huissens en
Eendragt, A. de Kraker te Zaamslag,
uiterlijk tot het einde van het zittings
jaar, waarin hij 70 jaar zal zijn gewor
den.
De kantoorbediende bij den Post-,
Telegraaf- en Telefoondienst H. Mabelis
is verplaatst van het kantoor te Sluis
naar het post- en telegraafkantoor te
Vlissingen.
Met ingang van 1 September is be
noemd tot surnumerair der registratie en
domeinen G. van Dijk te Oost- en West-
Souburg.
Vlissingen. Ook j.l. Zaterdag zijn weer
eenige tientallen werklieden bij de
„Schelde" ontslagen. Naar verluidt, zou
den er thans echter geen arbeiders meer
ontslagen worden, wel ligt het in het
voornemen, om zoodra dit noodig blijkt,
groepen arbeiders in bepaalde afdeelin-
gen ploegsgewijze gedurende een maand
naar huis te sturen.
Kapelle. Gisterenavond bracht het fan
farecorps „Ons Genoegen" alhier een sere
nade aan dhr M. Glas, boekhouder, le
chef bij de boomkweekerijen van de fa.
D. J. v. d. Have alhier.
De voorz. van het corps, dhr H. Blok,
wenschte hem geluk met de toegekende
Kon. onderscheiding, de zilveren eere
medaille, verbonden aan de Orde van
Oranje-Nassau.
's-H. Hendrikskinderen. Maandagmid
dag vierden de schoolkinderen alhier, ter
gelegenheid van den 50sten verjaardag
van H. M. de Koningin, een schoolfeestje.
Verschillende wedstrijden werden gehou
den, o.a. ringsteken, blokjes rapen enz.
Nadat de kinderen nog eenige malen
op limonade getracteerd waren, volgde
de prijsuitdeeling.
Wissenkerke. Dinsdagavond ontstond
bij den landbouwer I. Janse brand in
een stapel ongedorschte tarwe staande
dicht bij een wagenschuur op het erf der
boerderij. De stapel en een pas gebouw
de aardappelbewaarplaats met een in
houd van ongeveer 350 H.L. aardappels
werden door de vlammen verwoest. Dank
zij de windstilte en het spoedig aanwezig
zijn van de autobrandspuit kon het wa
genbuis waarin op den zolder een groote
hoeveelheid graan geborgen was behou
den blijven.
Oorzaak van den brand is het spe
len van twee kinderen met lucifers dicht
bij den stapel.
De aardappelbewaarplaats met inhoud
was niet verzekerd, de stapel tarwe wel.
N.- en St.-Joosland. De 50ste verjaar
dag van H. M. de Koningin zal alhier
herdacht worden door kindertractatie op
beide scholen van 1012 v.m.
Van 25 uur n.m. zullen kinderspe
len plaats hebben op een weide van dhr
A. Wisse, terwijl 's avonds 8 uur een
concert zal gegeven worden op de tent
door het Fanfarecorps.
Een en ander staat onder leiding van
den Oranjebond die om 7 uur 's avonds
een herdenkingsbijeenkomst houdt waar
bij ook de dames der leden zijn uit-
genoodigd.
Oostkapelle. Dinsdagmiddag werd al
hier ter aarde besteld het stoffelijk over
schot van Mej. J. F. W. Lantsheer. Op het
kerkhof waren zeer vele belangstellenden
aanwezig. Toen de stoet het sterfhuis ver
liet schaarden de oudste kinderen der
Zondagsschool, die met het onderwijzend
personeel daar stonden opgesteld, zich
achter de familieleden. Toen de kist in
de groeve was nedergelaten las ds Cal-
lenfels, familielid der overledene, die de
begrafenis leidde, Ps. 23 voor, en sprak
'n kort woord erop wijzende, dat de over
ledene in haar leven heeft getoond geloof
te bezitten. Zij heeft veel gedaan om an
deren wel te doen en dit deed zij niet om
daarmede een goeden naam te verwerven,
maar uit waren Christenzin. Moge de
belangstelling, die er thans bestaat, nu
haar stoffelijk overschot in de groeve
wordt neergelaten, verder gaan dan haar
persoon en haar werk, maar gericht zijn
op Christus, Wien te dienen haar lust
was. Vervolgens trad de burgemeester,
Jhr W. Z. van Teijlingen, naar voren,
om namens de burgerij te danken voor
hetgeen de overledene heeft gedaan. Het
werk in Zondagsschool, bewaarschool,
naaivereen. en Bijbelbond vond waardee
ring bij alle groepen der bevolking. En
daarnaast de persoonlijke hulp, die zoo-
velen mochten ondervinden. Haar nage
dachtenis blijve in dankbare herinnering
voortleven.
Een neef van de overledene, dhr J. A.
Lantsheer, dankte voor de groote belang
stelling en de gesproken woorden.
Koudekerke. Hedenmorgen heeft de rei
ziger v. D., die reeds meermalen met
politie en justitie in aanraking kwam,
in een vlaag:-,van delirium zijn 87-jarige
schoonmoeder met een mes in den hals
eenige steken toegebracht en gezegd dat
er nog twee personen aan moesten.
De oude vrouw heeft wel veel bloed
verloren, doch is nog in leven. Zij werd
naar het ziekenhuis te Middelburg over
gebracht.
De dader is onder hevig verzet door
rijks- en gemeentepolitie gearresteerd en
naar het politiebureau te Middelburg over
gebracht, waarbij hij door een klap van
een sabel werd verwond.
Ned. Herv. Kerk.
Beroepen te Nieuw-Beerta, H. Bax te
Akersloot. Te Eemnes-Buiten, E. V. J.
Japeben te Maartensdijk.
Geref. Kerken.
Bedankt voor 0. en W. Souburg, H. R.
Pel te Suawoude.
Gebrek aan leerkrachten
L. O. Men schrijft uit Zeeland aan bet
„Handelsblad":
Aan vele scholen gelukt bet, zelfs na
herhaalde oproeping, niet geschikte leer
krachten te krijgen met verplichte hoofd
akte. Daarin tracht men te voorzien door
aanstelling van een tijdelijk onderwijzer,
maar in den laatsten tijd is het aantal
daarvan gering. Nu trachten gemeente
besturen hier en daar, gemachtigd te wor
den tot aanstelling van een tijdelijke leer
kracht voor vast, wat ook wel wordt toe
gestaan, indien blijkt, dat geen hoofdakte-
bezitters zich aanmelden. Ook het aantal
gegadigden voor hoofd der school op
kleinere plaatsen schijnt voortdurend ge
ringer te worden. Dit laatste houdt mis
schien ook al verband met de omstandig
heid, dat er tal van een of tweemans
schooltjes komen, waarvoor sommige leer
krachten weinig gevoelen. Nu het aantal
geslaagden voor de hoofdakte ook niet
groot is, zullen de moeilijkheden waar
schijnlijk, verergeren.
Examen land- en tuinbouw,
kunde. Voor de thans geëindigde aote-exa-
mens land- en tuinbouwkunde 1. o., te Wa-
geningen gehouden, hadden zich aangemeld
voor landbouwkunde 89 candidaten. Hiervan
slaagden 47, .werden afgewezen 30, trokken
zich 8 terug en kwamen 4 niet op. Voor tuin
bouwkunde was het aantal candidaten 54. Er
slaagden 34, werden afgewezen 15, trok zich
1 terug, terwyl 4 niet opkwamen.
Ongelukken. Te Midwolde is de
bejaarde arbeider V. bij het op hol gaan der
paarden van zijn wagen gestort en zwaar in
wendig gekneusd opgenomen. Zijn toestand is
zorgwekkend. Gisterenavond is de 12-
jarige B., die met eenige vriendjes was gaan
zwemmen, in een der vijvers van het Stads
park te Groningen verdronken.
Ernstige twist. Gisteravond laat
is in een café aan de Galerij te Rotterdam
twist ontstaan tusschan den 30-jarigen J. Z.,
en den 35-jarigen koopman G. de B.
De mannen zijn naar buiten gegaan en daar
handgemeen geraakt. Volgens getuigen heeft
Z. nog geroepen: „Je moet geen mes gebrui
ken!" maar onmiddellijk daarop zag men De
B. zijn tegenstander steken. Z. heeft een snede
over het gelaat en den hals gekregen en een
ernstlgen steek in de hartstreek.
Onmiddellijk na het gebeurde is de dader
naar het politie-bureau geloopen, waar hij
vertelde iemand te hebben gestoken. Hij droeg
het mes in zijn binnenzak, dit is in beslag
genomen. De getroffene is naar het zieken
huis vervoerd, waar hij in vrij ernstigen toe
stand is opgenomen.
De twist is vermoedelijk ontstaan naar aan.
leiding van een geldkwestie. De dader is
in bewaring gesteld.
Brutale juweelendiefstal.
Zondagmorgen vroeg is uit het buiten
verblijf te Leatherhead (Eng.) van miss
Betty Hulton, de dochter van een over
leden millionnair Sir Eduard Hulton,
kranteneigenaar en eigenaar van een ren
stal, voor een waarde van 20.000 p*d. st.
aan juweelen gestolen. De politie ver
moedt dat de diefstal gepleegd is door
een beroepsinbreker, die miss Hulton ge
volgd is toen zij zich Zaterdagavond uit
Londen naar haar buitenverblijf begaf en
die zijn slag sloeg zoodra zij sliep.
De juweelen bevonden zich in een kleine
brandkast in de badkamer, die aan de
kamer van miss Hulton grenst. Zoo om
zichtig is de 'dief te werk gegaan, dat bij
noch miss Hulton noch den hond wakker
maakte, die bij haar bed sliep. Een waak
hond voor het &uis werd met chloroform
'bedwelmd, waarop de dief naar een
veranda ging, die langs de verschillende
kamers loopt. De brandkast opende bij
met een sleutel, dien hij in een lade in
de badkamer vond.
Het eenige spoor wat men van hem
vond was een oude regenjas op het gras
veld voor het huis. Blijkhaar was de man
goed op de hoogte; de juweelen warén
dien nacht voor het eerst in de brandkast
geborgen. Miss Hulton bad ze dien avond
meegebracht uit; het LondensChe 'hotel,
waar ze logeerde. De dief moet haar daar
reeds hebben gadegeslagen en gezien heb
ben, dat haar hét juweelenkistje werd ter
hand gesteld.
'Gestolen zijn twee paarlen halssnoeren
ter gezamenlijke waarde van 10.000 pd.
st., een diamanten ring van 3000 pd. st.,
een miniatuur-horloge ter waarde van
400 pd. st., een broche van saffieren sma
ragden en robijnen in den vorm van een
bosje bloemen ter waarde van 800 pd. st.
en broches en ringen elk ter waarde van
200 pd. st.
Volgens Scotland Yard zit achter dezen
diefstal iemand, bekend als „gentleman
Jim", een misdadiger, 'die zich in nette
kringen beweegt, nooit gezien wordt door
degenen die zijn plannen uitvoeren, maar
die het leeuwendeel krijgt van den buit.
Men heeft hem nog nimmer kunnen ver-
oordeelen. Wel is hij vaak ondervraagd,
maar hij' had altijd een alibi. Zoo sterk
zijn zijn alibi's, dat zij daarom juist ach
terdocht wekken.
Vieze lectuur in beslag ge
nomen. De politie te Amsterdam heeft
Maandagmiddag in samenwerking met
het bureau-Zedenpolitie een inval gedaan
in perceel 443 aan den Singel, waarin
een boekhandel gevestigd is, welke reeds
geruimen tijd bij de politie niet gunstig
bekend staat. De exploitant van dezen
boekhandel is de ex-anarchist H. E., 32
jaar oud, die sedert eenigen tijd samen
werkt met een 24-jarigen jongeman, die
koopman als zijn beroep opgeeft.
Het was der politie ter oore gekomen
dat een groote partij pornografische boe
ken, uit België afkomstig, aan dezen boek
handel zou worden afgeleverd. Dat is in
derdaad ook gebeurd. In verband hier
mee heeft de politie een inval gedaan.
Men vond er in de eerste plaats een partij
van 200 pornografische boekwerken, wel
ke reeds weer in een reeks van pakket
ten waren overgepakt en klaar stonden
om verzonden te worden. Bovendien is in
den winkelvoorraad aangetroffen een
groote hoeveelheid platen en kaarten, als
mede andere geschriften, alle van een
zoodanig gehalte, dat daarop, naar het
oordeel van de politie, art. 240 van het
W. v. S. van toepassing kon worden ge
bracht.
Nadat de inbeslagneming van den ge-
heelen vooraad had plaats gehad, is de
politie overgegaan tot de arrestatie van
E. en van zijn handlanger. E. gaf bij zijn
verhoor op journalist te zijn. Het onder
zoek wees uit, dat hij met journalistiek
niets uitstaande heeft. Wel zou vastge
steld zijn, dat 'hij de schrijver is van
verschilende der in beslag genomen ob
scure boekjes en geschriften. Er zijn al
De vijftigste verjaardag van H. M. de Koningin is in den lande fe 'S'eij'c ge
vierd. In vele steden waren schitterende illuminaties aangebracht. Een frappant
kijkje op de Maas te Rotterdam.
thans behalve vertalingen ook manus-
scripten van zijn hand in beslag geno
men.
Het verdere politie-onderzoek leverde
nog de ontdekking op, dat een deel van
de koopwaar in een klein drukkerijtje te
Amsterdam wordt gedrukt. In deze druk
kerij, gevestigd in de Wolvenstraat, heeft
de zedenpolitie gisterochtend een Inval ge
daan. Verschillende bescheiden betrek
king hebbende op het drukken van deze
lectuur, zijn in beslag genomen, waarna
de politie tot de arrestatie van den druk
ker is overgegaan. Deze jongeman is even
eens in bewaring gesteld. Het onderzoek
in deze zaak duurt nog voort.
Wanordelijkheden te Edam. De
laatste avonden werd de orde te Edam ver
stoord door het optreden van een groot aantal
jongens, die op baldadige wijze vuurwerk
wjerpen op straat tusschen publiek en voor
bijgangers, Zaterdag- en Zondagavond school
den honderden samen. De politie trad beza
digd op, doch haar waarschuwingen werden
in den wind geslagen, zoodat men genoodzaakt
was de samengeschoolden uiteen te drijven.
Van een voorbijganger geraakte zijn jas door
het vuurwerk in brand. Op grond van deze or
deverstoring heeft burgemeester Kolfschoten
een verbod tot samenscholing van meer dan
drie personen uitgevaardigd. Wanneer de orde
niet spoed'g wordt hersteld zal door den bur
gemeester aan den Raad worden voorgesteld
de kermis te Edam en Volendam dit jaar niet
te laten doorgaan. (Telgr.).
De moord t e H a r d e g a r ij p. De
vermcedelijke dader van den moord op
den heer J. K. van der Veen onder Har,
degarijp heeft ten slotte bekend, dat hij
met een dolkmes om zich 'heen hoeft
geslagen.
Ook is nog aangehouden een man uit
Bergum, van wien de vermoedelijke dader
het dolkmes heeft gekregen.
De noodtoestand in den Tuinbouw.
In de druk bezochte vergadering van
de tuinhouwvereeniging „De Toekomst",
te Zuid-Scharwoude, die belegd was om
over den noodtoestand in den tuinbouw
te spreken, werd besloten:
1. De Tweede Kamerleden in Noord-
Holland tot de te houden buitengewone
algemeene vergadering van de Langen-
dijker Groentencentrale uit te noodigen,
alsmede de Prov. Statenleden en burge
meesters uit dit tuinbouwcentrum;
2. Te adresseeren aan de Tweede Ka-
rem met verzoek om spoed met behan
deling der Pachtwet;
3. Een fonds te vormen voor verande
ring van cultuur en bemesting;
4. Overneming der verplichting door
de Staten van de kosten der Invalidi
teitswet voor ben, die beneden een in-
komengrens blijven van f 1200;
5. Aan gemeenten, waterschappen en
andere bestuurslichamen te verzoeken
reeds dadelijk pachtwet-verbeterend op
te treden door Commissies in te stellen.
Zijn moeder vermoord. Met ge
sloten deuren heeft Dinsdag te Utrecht te
recht gestaan de 17-jarige jongen uit Soest,
die op 29 April j.l. zijn moeder had ver
moord. Onder de getuigen werden prof. dr
J. Baart de la Faille, prof. dr L. Bonman
en dr W. G. Sillevis Smit als deskundigen
gehoord.
De officier van justitie mr Fabius vroeg
in zjjn requisitor ontoerekenbaarverklaring, en
op grond hiervan plaatsing in een krankzin-
nigengesticht, terwijl de verdachte daarna ter
beschikking van de regeering gesteld zou moe
ten blijven.
De rechtbank zal 15 September a.s. uit
spraak doen.
Het probleem der arbeldsloozen.
In bet oosten van Berlijn beleefde ik
dezer dagen een allerzonderlingst geval.
Een jonge man komt uit een fabrieksge
bouw geloopen, gaat in opvallend snel
lempo langs de straat en valt plotse
ling een jong meisje om den hals.
Voorbijgangers slaan met mij de zaak
gade ea halen er een schupo bij te pas.
De jongeling wordt naar het diclitsbij-
liggende bureau gebracht en heeft zich
hier wegens straatroof te verantwoorden.
Hij vertelde, dat hij sedert meerdere
maanden wegens werkloosheid rondliep
en juist zooeven weer weak gevonden
beeft. Dat maakte hem zoo overmatig
gelukkig, dat hij in zijn blijdschap het
eerste het beste meisje om den hals ge
vallen was. Men informeerde telefonisch
in de door hem aangegeven fabriek, of
de zaak klopte, en toen .men vastge
steld had, dat de feiten klopten, liet
men den jongen man weer op vrije voe
ten. Natuurlijk gaf men hem den raad,
zijn geestdrift bij een volgende gelegen
heid wat meer te beteugelen.
Dit geval is typeerend voor den oogen-
fclikkelijken toestand, niet slechts in Ber
lijn, maar in gansch Duitschland. De
werkloosheid is een wonde in het Duit
se he staatslichaam, welke met den dag
grooter en bloediger wordt. Met begrij
pelijke bezorgdheid ziet men den ko
menden winter tegemoet. Het is een
schrale troost, wanneer men verneemt,
dat hetzelfde euvel ook in andere lan
den, in Engeland, Polen en zelfs in Ame-
rika heerscht. De toenemende werkloos
heid drukt als een ondragelijke last op
allen, die in het economisch en staat
kundig leven een toonaangevende positie
tc-kleeden. De vraag, langs welken weg
en met welke middelen men aan dezen
jammer een einde kan maken, dringt zich
steeds meer op den voorgrond.
Voor de meesten der duizenden werk-
loozen is de materiëele zijde van het
geval beslissend. Zij eischen van dan
staat ondersleuning, gaan „stempelen" en
deze tegemoeikoming van den slaat heeft
het groote nadeel, dat velen aan een lui
leven met weinig geld de voorkeur gaan
geven. Met systeem en overleg zorgen
ze voor de bewijsmiddelen, dat er voor
hen geen mogelijkheid tot werken bestaat
en het is niet gemakkelijk, hun het tegen
deel aan te toonen. Onder invloed van
Moskou is men er op uit, om ook door
dit verderfelijk middel den staat te onder
mijnen. Zoo ontstond het onbewapende
leger der „Stempelbrüdar" en hunne at-
taquen op de staatskas zijn even ge
vaarlijk als de agressieve demonstraties
van „Rood Front" en „Hakenkruis".
Ons interesseert echter nog een gansch
andere zijde van dit uiterst moeilijke
vraagstuk. Ons interesseert de mensche-
lijke zijde van het probleem, "het type
van den werklooze en het moreele ef
fect van zijn bestaan. Hier moet al dade
lijk een scheidingslijn getrokken worden
tusschen den jongen arbeider en den
volwassene, speciaal den gehuwde. Het
gevaar voor de jeugd wil mij het grootst
toeschijnen. Men zou hier kunnen spre
ken van ,;J aargang 1904". Toen de oorlog
uitbrak, waren deze jonge mannen nog
kinderen van tien, elf jaar. Ze groeiden
op zonder het doortastend toezicht van
vader. Vader was naar het front ver
trokken en wie wist, of hij ooit zou
terugkeeren? Moeder had weinig tijd, om
haar kinderen op te voeden. Ze moest
er op uit, om het noodige geld voor de
huishouding zelf te verdienen. Zoo groei
de deze generatie op, weliswaar ontijdig
rijp voor den ernst des levens, maar
tevens overgelaten, aan het toeval, aan
velerlei invloed van buitenaf. Hat huise
lijk leven bleef uit en dat gemis bracht
hen de straat op, maar al te vaak in
slecht gezelschap. Met tucht en regel
maat maakten ze pas later, vijftien, zes
tien jaar geworden, kennis op de werk
plaats. Is het een wonder, dat het hun
hier niet bijster beviel? Hun werktijd
voelen ze aan als een bestraffing, en de
weken der werkloosheid beschouwen ze
als vacantie. Wat vragen ze naar oor
zaak en gevolg? Als hun het gevraagde
geld maar wordt uitbetaald, waarvan ze
thuis een paar mark noodgedwongen af
geven, om de rgst voor sigaretten én
bier en erger te verspillen. De lust tot
den geregeld en .arbeid gaat zo odoende
verloren en het is de vraag, of jonge
menschen, die meerdere maanden op
staatskosten vegeteeren, straks nog woor
hun vak te herwinnen zijn. Ze hebben
geen zin meer voor het rhythme der ma
chine, haten het lawaai der fabriek, wij
zen het commando van hun meerdere
spottend van de hand. Ze zijn het slacht
offer der tijdsomstandigheden geworden.
Den ervaren arbeider gaat het niet
veel beter. Hij voelt zich geschokt in
zijn vertrouwen op de samenleving en
den staat. Wat vroeger als vanzelfspre-
