No. 278 Donderdag 28 Angnstns 1930 44e Jaargang Dagblad voor de Provincie Zeeland Kendrikse Co's Bank H.V. Goes EERSTE BLAD. :r Aangesloten bij het Bureau voor Oplaag-contröle Dit nummer bestaat uit 2 bladen. Buitenland. Belangrijkste Nieuws. ALLE per 1 SEPTEMBER vervallende COUPONS EN LOSSINGEN worden verzilverd door Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA. Bureau: Langs Vorstetraat 70, Goes. Tel: Redactie en Administratis No. 11. Postrekening No. 44455. Bijkantoor te middelburg. Firma F. P. DHÜIJ, L. Burg. TeL No. 259. De Zeeuw VER»^gr'U':-JT WjgBKEAflt A b o n n x n* n t a g ij s Per 3 m»«ndpnr franco peer poat, f V- Lo»«« «SfflWUCT 5 f AOS P*? fl 1 U A .3 T O H >911S Ai 1 4 x«gele IW), elke regel s»«ss* SO Bij abonnement belangrijke korting. Eerste Kamer. Het h«eft reeds meermalen de aandacht getrokken, dat de Eerste Kamer, die eenigo .jaren geleden, de verdwijning nahij scheen te zijn, thans zulk een belangrijke piaats in het staatkundige leven inneemt. In vroeger jaren werd er als regel aan wat in het Hoogerhuis gebeurde, be trekkelijk weinig aandacht geschonken. Het was het politieke oudemannenhuis dat nu ja, nog wel gerespecteerd werd, maar waarom men zich overigens weinig bekommerde. Dit is de laatste jaren echter anders geworden. Voor het algemeen begrootiugsdebat in de Eerste Kamer was soms meer belang stelling dan voor dat in het Lagerhuis en ook bij verschillende wetsontontwerp>en speelde de Eerste Kamer een bijkans lei dende rol. Hoe dit te verklaren? „Het Vaderland" is van oordeel, dat deze wijziging in de verhoudingen niet toevallig is en zegt: „Onze natie, die trots enkele uitwassen, welke boom was ooit zonder knobbels, gesteld is op verzekerdheid van recht, ver trouwt zich daarom niet gaarne toe aan het eenkamer-stelsel; het hooger-op kun nen gooien is eene levensbehoefte voor den Vrijen Nederlander. Zoo heeft dus de Eerste Kamer eene positie gekregen, die eigenlijk heel wat sterker is dan een amendementsrecht, dat haar telkens zou moeten doen overwegen, of ze het op een conflict met hare zuster aan de overzijde van het Binnenhof, zou laten aankomen. En hafe positie wordt nog sterker door het feit, dat niemand die durft bestoken; de Tweede Kamer heeft zich zelfs bij de laatste Grondwetsherziening, en dat was zeker een fout van haar, neergelegd bij de veranderingen daarin, die de Senaat van Ruijs de Beerenbrouck heeft geëischt; en haar komt ook ten goede, dat het Ne- derlandsche volk zich zeer goed. in den hestaanden toestand schikt. Afschaffing van de Eerste Kamer komt alleen nog voor op het Program der Communisten. Wij hebben in onze vacantie ruim ge legenheid gehad om weer ovar de po sitie van de Eerste Kamer na te denken, en wel bij gelegenheid van de behande ling van het Suikerwetje. Toen de Tweede Kamer toch dat wetje had aangenomen, was het, zooals in vroeger jaren het geval geweest zou zijn, allerminst chose jugée, maar was de belangstelling groot voor wat de Eerste Kamer in deze zou doen-, die Eerste Kamer, die thans dikwijls leden telt van zoo groote beteekenis voor ons staatkundig leven, dat men ze liefst met den heer Colijn naar de Tweede Kamer zou zien verhuizen. Het geval werd te interessanter, omdat de liberalen in de Eerste Kamer op de wipplank de beslis sende positie hadden,, iets wat hun in de Tweede Kamer al heel moeilijk 'kan ten deel vallen. Het is door een samenloop van omstandigheden hun deel geweest, op 'den lOen November 1925, maar toen is him ongedacht gunstige positie op "het politiek© schaakbord niet tot hem doorge drongen. En wij hebben het op het oogen- blik niet over de vraag of de doorslag die de liberalen in de Eerste Kamer bij het Suikerwetje gaven juist was, al vree zen wij dan ook, dat wij voor het geval staande, met den heer S. van den Bergh Jr zonder enthousiasme zouden hebben voor gestemd. Maar wij constateerem slechts, dat ook door den loop der gebeurtenissen bij het Suikexwetje het aanzien van de Eerste Kamer weer ietwat is verhoogd. Bij het uiteengaan van de Eerste Kamer op .31 Juli heeft haar voorzitter de gees tige opmerking geplaatst, dat hij de leden in het recès aangename weken, toewensch- te, „voor zoover daarvan buiten pns ge- houw althans sprake kan1 zijn". Het wil ons voorkomen, dat van deze geestigheid m de pers wel wat weinig notitie ge nomen is. Niet om de geestigheid zelve, die geheel in den aard van dezen spreker hgt, maar om het feit, dat hij. ze durfde lanceer en. Want ook daarin herkent men de groote verandering van de positie van dit Staatscollege." Een rechtstreeksche verklaring wordt hier met gegeven, maar wel worden en kele punten aangeroerd, ,die in dit ver band niet zonder beteekenis zijn. Niet alle politieke figuren van' beteeke nis voelen zich tot het kleine soms peu terige werk in de Tweede Kamer aange trokken. En ze hebben ook niet den moed om „te doen alsof". Daarbij komt, dat in de Eerste Kamer soms meer de groote lijnen- 'in het oog worden gehouden. Het „Vad." herinnert terecht aan 't ge beurde in 1925, toen om een bijkomstige kwestie het Kabinet aan, clen dijk werd gezet, wat in de Eerste Kamer zeker niet mogelijk zou zijn geweest. De belangstelling in de politiek is bij een groot deel van ons volk gering. Maar dat neemt niet w§g, dat in 1925 zeer wel werd gevoeld, da,t toen niet het landsbelang op den voorgrond stond, dat toen de „politiek" in den slechten zin van .het woord een rol speelde, terwijl daarentegen in de Eerste Kamer meer rechte lijnen Wrden getrokken. De zaak is thans vooral in zooverre van belang, omdat we ons straks weer gaan voorbereiden yoor de Statenverkier zingen, waarbij in beginsel ook over de samenstelling van de Eerste Kamer wordt beslist. DE YZER-BEDEVAART. De incidenten. De Brusselsche correspondent .van de „Maasbode" meldt: In verband met de bekende, door anti- Vlamingen uitgelokte incidenten en het Verbod om Nederlandsche sprekers naar Dixmuiden te laten komen, deelt de Brus selsche „Standaard" thans de volgende details mede: „I11 overleg met den1 eersten ministel heeft de minsiter van Binnenlandsche Za ken den gouverneur van West-Vlaanderen opdracht gegeven tot een hoogdringend onderzoek over de dramatische feiten van Dixmuiden. Een dringend gerechtelijk on derzoek is van bevoegde zijde eveneens bevolen. Intusscheh mag reeds worden bevestigd dat het dwaas verbod om de heeren Simons en Bosmans niet over de Neder landsche grens te laten komen, uitgaat van het hoofd van den Veiligheidsdienst, een Waal. Geen' enkel lid der regeering heeft opdracht, noch toelating tot dit ver bod gegeven. Het hoofd yan den Veiligheidsdienst werd Maandagavond bij den eersten 'mi nister ontboden. Wjj meenen te weten, dat strafmaatre gelen zullen1 velgen. Maandagavond werd door de omgeving van den heer "Jaspar verklaard dat de eerste minister geenszins het plan heeft gekoesterd de Vlaamsche Yzer-bedevaarl te laten verbieden, -en- dat hij ook geen redenen wenscht te .zoeken om de Yzer- fcedevaart vroeg of laat te verbieden. Volgens de „Schelde" zou de hoofd schuldige van het uitwerpen vanuit een vliegtuig van uitdagende pamfletten bor ven de Vlaamsche. pelgrims te Dixmui- den, een zekere luitenant Labrique zijn deze zou in het bezit zijn geweest van een vergunning, afgegeven door generaal Crowbxugghe, hoofd, van Tiet civiel vlieg- wezen, om biljetten1 uit te werpen. De regeering heeft op haar beiurt be volen, dat een streng onderzoek naar het incident moet worden ingesteld. In elk geval zal de piloot moeten gestraft wor den, omdat hij ''tijdens dezen raid ver schillende overtredingen van vliegregle- menten heeft gepleegd, o.m. het boven een menschenmenigte vliegen op een hoogte van slechts .20 Meter. De piloot is hier echter maar hefwerk tuig geweest van lastgevers en het zal interessant zijn te vernemen, welke hou ding men tegen deze laatsten zal aanne- nemen. Anderzijds zal het ook 'de moeite loo- neli, die houding der regeering 'te blijven volgen tegenover het hoofd van de z.g. Veiligheidsdiensten naar aanleiding van diens verbod om Nederlanders, die als sprekers op den .pelgrimsdag moesten op tieden, over de Belgische grens te laten komen Men mag n.l. niet uit het oog verliezen, dat wjj hier in het land zijn waar men nog steeds geen termen heeft gevonden om ilen beruchten Frank Jteine, geweizen tmbtesuuu van het Belgische ministerie van landsverdediging te straffen voor diens flagrante vervalschingen van de z.g. Utrechtsche documenten, die eigenlijk de Brusselsche documenten moeten heeten. Hitte in Engeland en Spanje. Na weken van onzeker weer haerscht in Engeland op het oogenblik groote hitte. Te Londen was het Dinsdagmiddag 15 uur in de schaduw 86 graden en gisteren 92 graden. Dit is de warmste Augustusdag geweest s'inds 1911. Toen is op den 9en van de maand te Greenwich 100 gr. ge constateerd. In, deze eeuw zijn er slechts 5 andere Augustusdagen geweest, waarop de temperatuur te Londen boven de 90 was en slechts 2 daarvan vielen zoo laat in de maand als gisteren. Uit Madrid wordt gemeld dat daar mo menteel een hittegolf haerscht Gistermiddag wees de thermometer te Madrid 50 gr. C. (120 gr. F.) aian. Inl bijna alle provincies is de temperatuur even hoog .als in de hoofdstad. In de eerste uren van den avond stond een zeer hevige storm boven Madrid, waar door verscheidene schoorsteenen wierden afgerukt en de tafels en1 stoelen op de terrassen der café's werden omvergeela- gen. De brandweer .moest verscheidene brandjes blusschen, waarvan een op het koninklijk landgoed van lias a de Campo. Nadatdie storm bedaard was, steeg de temperatuur no-g. Bloedige hoerenveete in Mexico. Een twist tusschen de boeren van twee dorpen, San Camelia en Magdalena, over een hoeve, liep uit op een vechtpartij', waarbij 8 personen gedood werden: en 6 gewond. Een coalitie-regeering in Engeland? Uit Londfen werd gisteren gemeld: Er loopen hardnekkige geruchten; waar schijnlijk ten gevolge van da heden ge houden besprekingen tusschen Ramsay MacDonald en Lloyd George over 'de be strijding van het werkloosheidsvraagstuk, over die vorming van een; ooalitiecabinet en de heffing van .een invoerrecht op alfe goederen van 10 pet Politieke relletjes in Duitschland. Te Berlijn en omgeving hebben gister nacht talrijke botsingen plaats gehad tus schen communisten en nationaal-socialis- ten, in' verband met de verkiezingspropa ganda Een communistische colonne, die een kerk met verkiezingsplakkaten wilde bet- plakken, werd door .een aantal nationaal- sociialisten aan,gevallen, waarop een hevig gevecht vólgde. Ook bij den Breslauer Tor hebban bloe dige gevechten plaats gehad tusschen communisten en natiomaai-socialisten. Het „Ueberfall-commando" moest op talrijke plaatsen ingrijpen. Achttien personen wei den gearresteerd en enkele hunner wegens het verboden dragen van wapens tot ge vangenisstraf veroordeeld. Krijgsgevangenen uit Siberië teruggekeerd. Uit Beuthen wordt aan heit Berliner Tageblatt gemeld, dat dezer dagen twee gewezen Duitsche soldaten, na twaalf jaar gevangenisstraf in Siberië te [hebben door gebracht, naar hun vaderland zijn terug gekeerd. Een hunner was een landweer man uit het district Arnowitz, de tweede een gewezen kurassier uit Breslau, die in het district Pless thuis hoorde. Beiden hadden eerst verleden jaar vernomen, dat de wereldoorlog uit was; ze hebben toen hef verlangen geuit naar Duitschland te mogen terugkeoren, maar niemand be kommerde zich om hen. Daarop onder namen ze ten slotte een poging hun va derland te voet te bereiken. Ze trokken over Moskou, Kofno en Warschau naar Duitschland. Een derde krijgsgevangene, een landstormman uit Gleiwitz, had zich bij hen aangesloten; deze was echter te gen de inspanning van de lange reis niet opgewassen. Hij stierf onderweg in de nabijheid van Kofno. De beide anderen hebben vijftien maanden noodig gehad om ter bestemder plaatse te komen. Een der beiden heeft die lange jaren gevangen schap goed doorstaan, de andere schijnt echter niet meer heelemaal normaal te zijn. Overigens beweren .beiden, dat zich itr> Siberië nog andere krijgsgevangenen bevinden, die niet weten dat de oorlog ten einde is De Poolsche Landdag. De Poolsche oppositiepartijen van den landdkg hebben ^isteten/.een oproep aan de arbeiders en boeren in het gebied van Warschau gepubliceerd om deel te ne men aan de betoogingen, welke de oppo sitiepartijen tegen de Poolsche reigeering zullen organ iseeren. Deze oproep trekt des te meer de aan dacht omdat hij samenvalt met hef in terview van maarschalk Pilsoedski. Men ziet hierin een Aanwijzing, dat de oppo sitiepartijen hun strijd tegen maarschalk Pilsoedski met alle kracht willen voort zetten. Corruptie-schandalen te New-York. Door het onderzoek maar de corruptie schandalen bii de justitie te New-York schijnen nog vier politic-rechters en een hoogere rechter gecompromitteerd te zijn. Zij worden beschuldigd van omkooping en misbruiken van hun bevoegdheden. De namen der betrokkenen worden nog ge heim gehouden. Het onderzoek wordt ge leid door den procureur-generaal Ward. De zaak heeft ook politieks beteekenis in verband met de a.s. gouverneursverkie zingen, Ward is een .politiek tegenstan der van gouverneur Roosevelt en wordt ook als candidaat voor het gouverneur schap genoemd. De voorzitter van den Amerikaanschen vakvereenigingsbond, William Green, heeft zich voor een her kiezing van Boosevelt verklaard; wiens bemoeiingen voor de verbetering van de economische en sociale positie der ar beiders hij ten zeerste prijst.. Moet Mussolini geopereerd worden? De Romeinsche correspondent van hef Algemeen HM. meldt aan zijn blad.: Reeds eenige maanden geleden meldde ik, dat Mussolini in verhand met een. ernstige maagzweer een operatie zou moeten on dergaan. Thans lezen wij opnieuw ©en be vestiging van ons bericht in de Leipziger Neueste Nachrichten. Een daar vermelde bijzonderheid, namelijk dat MussoUw's lijfarts, de beroemde Romeinsche chirurg Bastianelli, naar Nieuw York vertrokken zou zijn om daar de zeer speciale instru menten te halen, die voor de uiterst moei lijke operatie noodig zijn, steunt nauw keurig overeen met wat onze zegsman, die tot de naaste omgeving van den Duce (behoort, ons indertijd mededeelde. Wij vernamen toen, dat alleen Bastianelli zich bereid 'had verklaard de operatie te be proeven, terwijl andere -medici deze ab soluut noodig oordeelden, doch niet aan durfden. Bastianelli had echter eenige weken uitstel bedongen. Wie in de laatste maanden den Duce, zij het ook slechts vluchtig, gezien heeft, zal zeker geen twijfel koesteren omtrent zijn al dan niet ziek zijn. De onrnst ln Britsch-Indië. Het uitvoerend comité van het Alin- diseh Congres is ongeveer in zijn geheel gevangen genomen. Onder de gevangenen is Patel, de vroegere president der Wet gevende vergadering. De vorige week heeft te Calcutta op nieuw een bomaanslag plaats gehad. De bom was bedoeld voor een politiepost. Zij viel op 'het dak van het departement' van openbare werken en ontplofte daar. Een agent is gewond met 'drie 'koelies, 'die aan het departement werkzaam waren. Een ■hunner verloor een band. Zijn toestand is zorgwekkend. Verzakking Scheldekade te Antwerpen. De straatweg langs de Scheldekade 15 is verzakt over een afstand van c.a. 150 M. De dienst van gemeentewerken beeft dadelijk de loodsen laten ontruimen, de schepen laten verplaatsen, de kranen en andere werktuigen laten opruimen. Men zal de aarde achter den kademuur weg nemen om te voorkomen, dat deze in de Schelde zal storten. Men gelooft, dat het ongeval le wijten is aan het doorsijpelen van water door het benedenste gedeelte van den muur. Weer een Berlijnsch schandaal. Naar de „Lokalanzeiger" meldt, is een aanklacht ingediend betreffende de vol gende aangelegenheid: De stad Berlijn zou aan de tegenwoor dige eigenaren van het waardelooze per ceel Hebelstrasse 19, dat zij' bij de ge dwongen veiling voor 70.000 Mark ge kocht hebben, tot nu toe voor vernieu wingsdoeleinden meer dan een half mil- lioen ter beschikking gesteld hebben, en verder zouden dezelfde personen voor be bouwing van een ander voor 170.000 Mark aangekocht terrein in Charlottenburg uit stedelijke middelen 1.500.000 Mark ont vangen -heM^n, Binnenland. Bijzonderheden omtrent de ramp te Eist. De Gen. Synode der Geref. Kerken be- noemt Ds D'. Pos tot docent aan de opleidingsschool te Djocjacarta. Buitenland. Weer een 'Berlijnsch schandaal. Politieke relletjes in Duitschland. Hitte in Engeland en Spanje. De twee eigenaren lieten dan ook, zoo wel op het eerste a'ls op het weede stuk grond bouwwerken uitvoeren. Maar aan de twee millioen, die zij: van de stad ont vingen, gaven zij een anders bestemming. Zij betaalden de leveranciers en arbeiders niet, zoodat de benadeelden thans een aanklacht hebben ingediend. Ontgoochelde Ffnsehe coaimnaMe», Niet slechts de Duitsche arbsiders aijn ontgoocheld van @en reis naar'. Rusland terug gekomen, maar ook een aan tal Finsche arbeiders zijn Selciur-ge- steld. Uit Helsingfors worden daarom trent mededee'lingen aan de „Tim as" ge seind. Een aantal Finnen, allen commu nisten, die gedwongen of vrijwillig naar Rusland waren gegaan, en die de Sow- j et-regeering naar Finland he.rf't terug gezonden. geven ontstellende beschrijvin gen van den. politieken en economischen toestand in het Noorden van Rusland. Zij weigerden onder het Sovjet-regiem te leven en zeggen, dat de Fiasche anti communisten niet in staat zullen zijn, hen weer levend naar Rusland te krijgen. Hun teleurstelling kan worden afgemeten naar 'het feit, zegt de correspondent van de „Times", dat toen zij' naar Rusland ver trokken, enkelen hunner zwoeren, dat zij nooit naar Finland zouden teragkeeren, tenzij met een bolsjewistisch leger. De,, politieke politie zal dezen ontgoo chelden communisten een verhoor af nemen. Korte Berichten. Tengevolge van baldadigheid van schooljongens zijn te Offenheim niet min. der dan 58 H.A. bouwland met het daar op staande koren alsmede eenige boom- gaarden door 'brand vernield. Uit Messina wordt gemeld, dat tij dens manoeuvres van de artillerie een kanon van 280 m.M. uit elkaar is ge. sprongen. Twee soldaten werden gedood, drie ernstig gewond. Dinsdagmiddag is het te Berlijn tot een vechtpartij gekomen tusschen com munisten en werkwillige bouwvakarbei ders. De .politie greep in en arresteerde zeven communisten. IN ZES DAGEN GENEZEN VAN HET COMMUNISME. De Berlijnsclie „Vorwarts" doet inte ressante mededeelingen over het lot van een- deel der Duitsche arbeiders, die door de Sowjet-regeering voor werkzaamheden in de steenkolenmijnen van het Donotz bekken waren ontboden. De arbeiders, die de uitnoodiging der Sowj et-regeering heb ben aangenomen, waren in hoofdzaak communisten. Het contact, dat deze ar- beiders sloten met de Sowj et-regeering bevatte o.a. de bepaling dat de arbeiders voor een 6-urigen arbeidsdag maandelijks 160 roebels zouden ontvangen. Na elke vijf werkdagen zouden zij een vrijen dag krijgen, terwijl hun een middagmaaltijd van 35 kopeken werd gegarandeerd. Een pond vleesch zouden zij kunnen krijgen tegen den prijs van 15 kopeken. Den 21sten Juli zijn. deze Duitsche ar beiders over de Russische grens getrok- 5 ken en nauwelijks in Rusland aangeko men maakten zij kennis met de „gemak ken" die de Russische regeering zijn ar beiders biedt Men plaatste hen in vuile teptep vol ongedierte. De roenschen kon-

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1930 | | pagina 1