No. 269
Maandag 18 Angnstns 1930
44s Jaargang
Dagblad voor de Provincie Zeeland
Belgisch Gelei
Hendrikse Cd's Bank N.V. Goes
EERSTE BLAD.
v.h. GEBR. PETERS
Aangesloten bij het Bureau Voor Oplaag-contröle
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
Buitenland.
In politiek® kringen verluidt, dat esn
bericht, dat haar NIEUWE UITGEBREIDE PRIJSCOURANT
van ZWAKSTROOM., STERKSTROOM- en RADIO
ARTIKELEN op aanvraag, gratis aan Heeren Handelaren
wordt toegezonden.
Amsterdam O., Prinsengracht 220—224.
Binnenland
Belangrijkste Nieuws.
tegen voordeelige koersen
bij
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes.
Tel.: Redactie en Administratie No, 11.
Postrekening No. 4MB5.
Bijkantoor te Middelburg,
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. TeL No, 259.
De Zeeuw
VERSCHI'Nï ELKEN WERKDAG,
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, 13.-—
Losse nummers i 0.05
Prijs «er Advartentiïns
1I regels fl,20, elke regel meer 30 ei
Bij abonnement belangrijke korting.
De trein Rotterdam—Neurenberg
ontspoord.
Van trein D 68 van Rotterdam naar
Neurenberg is Vrijdagnacht op het Für-
ther Centraalstation de laatste wagen
ontspoord tengevolge van een defect aan
de reminrichting. Persoonlijke ongeluk
ken kwamen niet voor.
839.396 oorlogsverminkten in Duitsch-
land.
Als resultaat van de telling van het
aantal oorlogsverminkten in Duitsch-
land is gebleken, dat voor steunverleening
in aanmerking komen 839.396 oorlogsver
minkten.
Sedert 1924 is het aantal hunner met
118.465, in het laatste jaar alleen met
31.800 gestegen. Ieder, die eenige aan
spraak op rente kan maken, meldt zich
in dezen crisistijd.
Zelfs indien nog vele oorlogsinvaliden
zich niet hebben aangemeld, is het cijfer
van 839.396, van de ongeveer 12 millioen
soldaften, die van 1914 tot 1918 in het
leger zijn geweest, nog vrij hoog. Boven
dien zijn de ergste gevallen, zij die hun
geestvermogens verloren hebben, of ern
stig lijdende zijn door gasvergiftiging,
hier niet bij inbegrepen.
De R 100.
Het Engelsche luchtschip, de R 100,
heeft den terugtocht Amerika-Engeland
volbracht en is Zaterdagmorgen, even
na twaalven te Cardington aan den
meermast vastgelegd.
Het luchtschip heeft voor zijn terug
tocht 56.5 uur noodig gehad. De tocht
van Engeland naar Canada heeft 79 uur
geduurd.
Een windhoos in Deensch Sleeswijk.
Een windhoos heeft Zaterdag groote
schade aangericht in Sleeswijk. Be hoos
ontstond op 2 K.M. ten Zuiden van Apen-
rade aan de Oostzee en boog naar het
Z.O. om. De wervelwind brak en ontwor
telde krachtige boomen of beroofde ze
van het heele gebladerte. De schoven te
velde werden weggeblazen en ruiten wer
den ingedrukt. Een boer uit Feldstedt
werd met zijn wagen opgelicht en in een
sloot geworpen. De man werd zoo zwaar
gewond, dat hij naar het ziekenhuis ge
bracht moest worden.
Britsch schip in nood.
Het Brits ch© s.s. „Tahiti" van Wel
lington op weg naar San Francisco seint,
dat het zich in nood bevindt op 480 mijl
van Rarotonga (een dek Cook-eilanden in
Australië) daar het een schroef verloren
heelt. Stoomschepen snellen te hulp.
Uit Soeva (Fidzji) wordt gemeld, dat
de kapitein een draadloos bericht heeft
uitgezonden, meldend dat de passagiers
en de bemanning het schip hebben ver
laten. Aan boord van de „Tahiti" bevin
den zich 128 passagiers buiten de beman
ning.
Het stoomschip „Tahiti" wordt als ver
loren beschouwd. De passagiers zijn in
de reddingbooten gebracht, terwijl 'de uit
150 man bestaande equipage zich nog aan
boord bevindt. Het water staat reeds 3
meter hoog in de ruimen.
De naastbijzijnde jjehepen konden de
„Tahiti" pas vanmorgen bereiken.
Een luchtaanval op Engeland.
Engeland was in de afgeloopen dagen
het tooneel van een luchtoorlog tusschen
een blauwe en een roode kolonie. Terwijl
bet bij de groote luchtmanoeuvres van
verleden jaar ging om aanval en verde
diging van Londen, hadden de lucht
machten van de twee elkaar beoorlogende
landen thans vrijwel bet geheele gebied
van Engeland tot baar beschikking. Een
juister beeld dus van hetgeen de vreese-
lijke werkelijkheid eventueel te zien zal
geven.
"Want dit zal het karakter van een
nieuwen oorlog zijn, dat het z.g. „front"
van vroeger zal worden uitgebreid tot 't
geheele grondgebied van de tegenstan
ders. Dat er dus praktisch geen onder
scheid meer zal bestaan tusschen burger
en militair. Wel zeer duiudelijk is dat
o.a. weer gebleken bij de luchtmanoeu
vres boven Lyon, waaruit de leider der
oefeningen, generaal Serrigny, de les
meende te moeten trekken, dat de stad
niet afdoende tegen luchtaanvallen is te
verdedigen, zoodat de bevolking eenvou
dig moest worden geëvacueerd. Uittocht
dus uit de steden naar het platteland,
zoodra een oorlog is verklaard! Ontrui
ming van de industriegebieden, want de
eerste phase van een nieuwen oorlog zal
zijn een wederzijdsche vernietiging van
steden, verkeers- en industrieels centra.
Daarom is het goed, meent de „Man
chester Guard.", dat zulke luchtoefenin-
gen worden gehouden.
Ze doen weer eens aanvoelen, wat de
toekomst zal zijn, indien men niet tijdig
en volkomen den weg naar arbitrage als
middel tot oplossing van geschillen in
slaat.
Wanneer de luchtmanoeuvres, welke
de laatste weken in verschillende landen
zijn gehouden, de volken eenig meer be
sef van den oorlogswaanzin hebben kun
nen geven, dan hebben zij niet alleen
technisch-militair nut gehad.
Reeds thans moet vaststaan, dat, zoo
het ernst ware geweest, de aanvallende
luchtvloot weliswaar voor het grootste
gedeelte vernietigd zou zijn, doch dat aan
den anderen kant in het aangevallen ge
bied ontzaglijke verwoestingen aangericht
zouden zijn.
Het weer in Amerika.
Na de droogte, die weken geduurd
heeft, is thans boven Worcester (Massa
chusetts) een wolkbreuk losgebarsten,
zooals men er daar zelden heeft meege
maakt.
De door de neerstortende watermassa's
aangerichte schade wordt op één tot an
derhalf millioen dollar geschat.
In Westfield (Manachusetts) ging het
onweer van een hagelbui vergezeld, die
den geheelen tabaksoogst in de omge
ving vernielde.. Ook daar bedraagt de
schade "honderd duizenden dollar.
Een aardbeving.
Bij Florence en Castel Florentino is
Donderdag een aardbeving waargenomen,
die zich golfsgewijze voortplantte en ver
scheidene seconden duurde. De bevolking
kwam me't den schrik vrij. Groote ma-
terieele schade werd niet aangericht. Te
gelijkertijd zijn in de Abruzzen, in de om
geving van Teramo, aardschokken waar
genomen, welke begeleid werden door
hevige onweders. In verschillende dorpen
is de bliksem ingeslagen, waardoor aan
zienlijke schade werd toegebracht. Uit de
provincies Triest en Brescia komen be
richten over storm en wolkbreuken, even
als over ongewoon lage temperaturen.
Heeft men de wereld voorgelogen?
De „Populaire", het Fransche orgaan
der socialisten, publiceert een brief uit
Napels, waaruit blijkt, dat de fascisten
indertijd den omvang van de aardbevings
ramp in het gebied van Napels hebben
verzwegen. De briefschrijver heeft zelf
een onderzoek ingesteld en komt tot de
volgende tragische balans van deze ver
schrikkelijke ramp: 5000 dooden (de offi-
ciëele cijfers spraken van 2000), 8000 ge
wonden, 13.000 ingestorte huizen, 161 to
taal verwoeste dorpen. Een provincie, zoo
groot als Bretagne en rijker dan de Po-
vlakte, is totaal verzwolgen.... En dat
in minder dan een minuut, in precies 45
seconden.
Men heeft deze verschrikkelijke cijfers
verzwegen, want het jaar VII van net
fascisme mocht in de oogen van de we
reld niet door een ramp worden geken
merkt.
Vermindering werkloozensteun in
Engeland.
Vandaag zal te Londen een conferentie
plaats hebben van leden van het kabinet
met Lloyd George en twee andere liberale
leiders, waarin de door de toeneming der
werkloosheid ontstane noodtoestand on
der de oogen zal worden gezien.
De regeering ziet zich, door de toene
ming van het aantal werkioozen tot meer
dan twee millioen, voor het dilemma ge
steld, óf door belastingverhooging nieuwe
middelen te vinden ter bestrijding der
werkloozenverzekering, óf over te gaan
tot een algemeene verlaging der werkioo-
zenuitkeeringen, teneinde de uitgaven te
verminderen.
verlaging van de werkloozenuitkeering
met 2 shilling per week ernstig wordt
overwogen.
Een nieuwe Turksche gezant in Perzië.
Met betrekking tot bet bericht, dat de
Turksche ambassadeur te Teheran terug
geroepen zou zijn, hetgeen een verscher
ping van den toestand tusschen Turkije
en Perzië tengevolge zou hebben gehad,
wordt van gezaghebbende zijde verklaard,
dat de Turksche ambassadeur reeds ge-
ruimen tijd geleden teruggeroepen werd
en dat hij thans Teheran verlaat om
plaats te maken voor zijn opvolger.
Khosro Bey, de Turksche gezant te
Sofia, is overgeplaatst naar Teheran.
Korte Berichten.
Tusschen Gullegem en Wevelgem,
in het Zuiden van West-Vlaanderen. is
een autobus met werkwillige arbeidsters
van de Noord-Fransehe textielfabrieken
op klaarlichten dag door een groep sta
kers tegengehouden en vèrvolgens met
steenen bestookt. Twee vrouwen liepea
daarbij zware verwondingen op. Yerschei-
dgne stakers, onder wie twee vrouwen,
die aan het relletje deelnamen, zijn gear
resteerd.
Vrijdag hebben er in Spanje niet
minder dan 136 stierengevechten plaats
gehad, waarbij in het geheel 358 stieren
het leven hebben gelaten. Te Valencia wa
ren de toeschouwers zoo ontevreden over
hetgeen hun geboden werd, dat zij in de
arena neerdaalden, alles kort en klein
sloegen en alles dreigden in brand te
zullen steken.
In Hamburg heerscht een hevige
opwinding naar aanleiding van 't plot
seling verdwijnen van den reeder, Gus-
taaf Frans Prochazka. Prochazka, die
blind is, is met zijn vrouw in een auto
gevlucht, daar verschillende klachten in
gediend zijn tegen hem wegens bedrog
en verduistering. "Waarschijnlijk bevindt
Prochazka zich reeds in het buitenland.
In het Engelsche Kanaal woedde
een hevige storm. Talrijke schepen heb
ben S. O. S.-signalen uitgezonden.
De plaatselijke autoriteiten hebben
het verbod voor kinderen om de Keizer
Frans Jozef-film te gaan zien, ingetrok
ken.
De gemeente Eibiswald heeft al haar
betalingen gestaakt en aan alle arbeiders
die bij haar in dienst waren, gedaan ge
geven. De reden hiervan is, dat er geen
betalingsgelden waren ontvangen.
Te Antwerpen arriveerden Vrijdag
niet minder dan zeven extratreinen met
6947 leden van het personeel van Philips
fabrieken te Eindhoven. Met de Philips'
harmonie aan 't hoofd trok de reusach
tige stoet, die zeer veel bekijks had, door
de stad naar de tentoonstelling.
In het Reuzengebergte heerscht
sinds eenigen tijd een buitengewone kou.
In den nacht van Vrijdag op Zaterdag
daalde de termometer op de Schneekoppe
tot het nulpunt. Af en toe viel er sneeuw
en ijzelde het. Bovendien heerscht er in
het gebergte een krachtige storm. Een
groot deel der vacantiereizigers is uit het
ongure gebergte gevlucht.
Naar de Amerikaansche bladen mel
den, is te New York een stedelijke ar
beidsbeurs opgericht. Voor de veertig
'.plaatsen, die de beurs om te beginnen aan
te bieden bad, hadden zich 2000 gegadig
den opgegeven.
President Hoover heeft aangekon
digd, dat hij, om de werkloosheid in A-
merika te doen afnemen een groot plan
heeft opgesteld voor den aanleg van nieu
we wegen.
De cycloon, die boven Napels heeft
gewoed, heeft, naar thans km worden
vastgesteld, groote schade aangericht. 13
personen werden gedood, terwijl 20 per
sonen ernstig gewond werden.
Van hot Hof.
De Koningin en de Prinses zijn van
hun reis naar Zeeland per Koninklijke
salonwagen Zaterdagavond om 12 uur
op het Paleisperron Het Loo aangekomen.
Koningin en Prinses bleven in den trein
overnachten. Prins Hendrik had den trein
te Roosendaal voor de reis naar Den
Haag, verlaten.
Z. K. II. zal vandaag het Internatio
naai Luchtvaart-Congres te Den Haag
openen.
Parachute-demonstratie te Soesterberg.
Vrijdag hadden te Soesterberg demon
straties plaats met de bekende Zweed-
sche „Robur"-paraiChuta. Deze demonstra
ties hadden reeds Donderdagmiddag moe
ten geschieden, dodh waren: toen in ver
band met de slechte weersomstandigheden
afgelast.
Er bestond in vakkringen voor 'doze
demonstratie een bijzondere belangstel
ling. De „Robur'-parachute, n.l. een uit
vinding van den Zweedsóhen industriëel
Carl Lundhol, vormt een combinatie van
de beide tot nog toe gebruikelijke para
chutetypen; het verankerde eu het vrije
valscherm.
De demonstratie werd bijgewoond door
vele leger- en marine-autoriteiten als
mede door vertegenwoordigers van den
generalen staf en der Indische militaire
luchtvaart.
De „Robur"-paiaehute bleek bijzonder
goed te voldoen, vooral ook omdat zij
ondanks den zeer straffen wind, door
ingenieurs bedachte stabilisatiegaten' in
het parachutenioek, zonder eenig slinge
ren den vasten grond bereikte.
Onze nieuwe gezant fe Lissabon.
Bjj Kon. Besl. van 6 Aug. 1930 is W.
Ridder Huyssen van Kattendijke, gezant-
schapsraad te Brussel, benoemd tot bui
tengewoon gezant en gevolmachtigd mi
nister der 2de klasse, met standplaats
te Lissabon.
Bond van Chr. Bakkerspatroons.
Genoemde Bond hoopt Woensdag 17
Sept. a,s. te Zwolle in „Eigen Gebouw"
aan de 'Badhuiswal zijn algemeene ver
gadering te houden, aanvangende 11 uur
's morgens.
Behalve verslagen' e.d.g. hoopt de heer
K. Kolstein te spreken over: „Wat kun
nen wij doen voor het beginuur van
5?" en 's middags de heer J. van Al-
tena Czn. over: „Chr. patroonsorganisatie
noodzakelijk voor de practijk van ons
bedrijf"? Ds II. A. Munnik van Zwolle
hoopt het opwekkend woord te spreken.
Ook hoopt men nog te behandelen het
vraagpunt van de afdeeling Zwolle: „Hoe
moet een christenpatroon staan tegenover
een arbeidscontract?"
Jagtlust te Be Bilt.
Gedep. Staten van Utrecht hebben hun
goedkeuring onthouden aan het besluit
van den gemeenteraad om Jagtlust tot
gemeentehuis in te richten door verbou
wing en bebouwing. Het hoofdmotief van
Ged. Staten is geweest, dat door deze bij
bouwing de kosten vrijwel verdubbeld
zouden worden.
Militaire oefeningen en mond- en
klauwzeer.
Naar aanleiding van hel verzoek van
den Algemeenen Nederlandschen Zuivel-
bond aan den minister van defensie om
de najaarsoefeningen op de Veluwe, in
verband met het heerschen van mond- en
klauwier, dit jaaï niet to doen plaats
Binnenland.
Koninklijk Bezoek aan Zeeland.
Onze uitvoer in het eerste halfjaar 1930.
De zaak-Schurer.
Militaire oefeningen en mond- en klauw
zeer.
Buitenland,
Staat van beleg in Peking.
Geheimzinnige aanslag op Lemberg?
Britsch schip in nood.
hebben, is, onder leiding van den secre
taris-generaal van het departement van
defensie, een bespreking gehouden met
afgevaardigden van genoemden bond.
Op den voorgrond werd gesteld, dat
van de militaire autoriteiten moeilijk het
niet houden van de najaarsoefeningen
kon worden gevorderd, daar de maatrege
len, door de burger-autoriteiten tot nu
toe genomen, niet van zóó verstrekkenden
aard waren, dat overbrenging van de be
smetting tot een minimum werd beperkt.
De legerleiding had zich wel bereid
verklaard om desverlangd de oefeningen
te doen plaats hebben in Limburg, als
zijnde vrij van mond- en klauwzeer. Aan
gezien dit echter ook groote bezwaren zou
meebrengen en uit de inlichtingen, na
mens den minister verstrekt, bleek; dat
de militairen, zich niet rechtstreeks van
bun haardsteden naar en van het be
smette gebied begeven, doch vóór en nè.
de oefeningen eenige dagen in de kazerne
vertoeven, waardoor de besmettingskan
sen aanmerkelijk worden verminderd,
achtten de vertegenwoordigers van den
Algemeenen Nederlandschen Zuivelbond
bet de beste oplossing, dat de oefeningen
zouden worden gehouden in de daarvoor
oorspronkelijk aangewezen terreinen. Zij
verklaarden zich bereid om, in overleg
met den veeartsenijkundigen dienst, zoo
veel mogelijk maatregelen aan te geven,
die genomen kunnen worden om over
brenging van de besmetting te voorkomen.
De militaire leiding zal daarmee rekening
houden voor zoover het welslagen van de
oefeningen daarmee niet in gevaar komt.
Jeugdige personen bi] bet post- en
telegraafbedrijf.
Het Tweede Kamerlid mej. Groeneweg
heeft den ministers van waterstaat an,
van arbeid, hftpdol en nijverheid de vol
gende vragen gesteld:
1. Is het waar, dat jeugdige personen
van 15 en 16 jaar in dienst bij post- en
telegraafbedrijf worden beëedigd;
dat zij belast worden met het uitbe
talen, ten huize van den geadresseerde
de, van expresse postwissels tot een be
drag van vijftig gulden en met het bezor
gen van exypresse aangeteekende stukken,
waarbij zij de identiteit van den ontvan
ger moeten vaststellen;
dat zij zeer ongeregelde werktijden heb
ben met vroege diensten, aanvangende om
6.30 uur, en late diensten, eindigende na
middernacht;
dat deze kinderen zelfs nachtdiensten
hebben van 23.00 uur tot 6.30 uur, en rit
ten maken op rijwielen met olielantaarns,
die op donkere wegen onvoldoende ver
lichting geven?
2. Indien bovenstaande vraag geheel o!
.voor 'n gedeelte gevestigend moet worden
beantwoord, willen de ministers dan zoo
spoedig mogelijk maatregelen treffen om
e'en einde te maken aan dezen onge-
wenschten toestand?
Benoeming Directeur „Maasoord".
Op de aanbeveling voor de benoeming
van een geneesheer-directeur van de Psy-
chiatrische-Inrichting „Maasoord" te Rot
terdam komt alleen voor de naam van
den heer Joh. v. d.. Spek, arts te Heem
stede, belast met de leiding van de ge
stichten van de Chr. Vereeniging voor
de verpleging van ljjders aan vallende
ziekte te Haarlem.
