No. 266
Donderdag 14 Anpstns 1930
44e Jaargang
w
Dagblad voor de Provincie Zeeland
iheeren- en
tumes,
Van een arm dorp, dat rijk werd
Belgisch Geld
HendriW Go's Bank N.Uoes
gen
J BLOK
Regenjas
nteurs en
rjongens.
Wat de bladen zeggen.
Buitenland.
Belangrijkste Nieuws.
Binnenland.
-O 't G r u
igbroodjes
italons, Werk-
Hoeden en
i-artikelen.
inufacturen,
nber 1930.
geen opgeld.
BLOK A z n. te
en Peren
tKMEISJE,
Aangesloten bij het Bureau voor Oplaag-contröle
FEUILLETON.
De zieken hadden hem noodig. En hij
fsgen voordeelige koersen
bij
(Wordt vervolgd.)
eden." Het fg
n bekend feit,
van zjjn be-
ikt, voorts dat
oogste zijn in
Zeeland voor
aarvan andere
(veerdiensten),
oorstellers als
dat het niet
ligt over deze
spreken. Het
verheid bij de
is te indirect
at een lichaam
andel die spe-
vertegenwoor-
rdeel uit zou
en hierop na-
Kmet het bu-
at eene niet
n de opcenten
is voor de bjj
ene contribua-
jemeen belang
csbestaan, om-
len komen, die
worden uitge-
voor het be-
bljjft het bli-
belang te indi-
r het voorstel
vettelijke bepa-
met het voor-
Paling),
Bollen
gers.
burg. Tel. 530.
sn crediet!
te Goes, zal
firma J. GER-
E PARTIJ
'orden verkocht
zen, bijv.:
f40.-, f50.—,
f20—, f25.-,
f80—, f 100.
f40—f 45
Jamesmantels en
es vanaf 25 ct.,
laf 35 ct.
eel. BEDDEN
2 Kussens
f80—
f40—
't plaats in „DE
A.NJE", Nieuw-
dag 13, Woens-
15, Vrijdag 16
Augustus, van
een mooie
Doek).
ISCHRIJVING
ant
ij de hofstede in
aar verkiezing,
ren 19 Augustus
en kantore van
DISSEL te Goes
direct
EN BERGE,
at 48, Goes.
DORF, Schiekade
am, vraagt voor
iet
40— p. maand,
val. Aanmelding
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZUIDEMA.
Bureau: laange Vontstraat 70, Goes.
YaLi Redaotls en Administratie No. 11.
Postrekening No. 4*453.
Bijkantoor te Middelburg.
Firma F. P- DHUIJ, L. Burg. TeL No. 230.
De Zeeuw
VERSCHIJNT ESeREN WËRXDA&
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franee par poet, 13—
Irowi mmmmm 3W
PffJJs des A£veir!®nt!8B:
1- 4 regale 1139, elke regel saeas 39 e
B$J abonnement feelaagrijtee kartiag.
Nationale oultnur.
Verleden week Zaterdag zou de opening van
den nieuwen weg AmsterdamGooi plaats
hebben. Hierbij werd ook de Minister van
Waterstaat verwacht, maar deze was niet te
genwoordig.
Daardoor is Nederland, misschien althans,
een schandaaltje bespaard, schrijft de „Msb.".
„Het Volk" drukt namelijk een met het
motto „streng vertrouwelijk" getypte circulaire
af, onderteekend door den Amsterdamscihen
dierenarts Dr F. Wiesterling, bestuurslid van
de vereeniging „De Vrije Luistervink". Het
merkwaardige is, dat deze circulaire op offi
cieel „AVRO-papier werd gedrukt. Zij bevatte
den oproep tot een,... relletjeI Mensehen die
beschikken over een voertuig „en over een
paar goede longen om leve de AVRO te
roepen", worden geïnviteerd om zich te ver
zamelen bij den weg ,waar de Minister zou
komen. De klaarblijkelijke bedoeling was dus
om een Dienaar van de Kroon, wiens eemige
misdaad hierin bestaat dat hij naar eer en ge
weten de wet heeft toegepast een toe
passing die door een overweldigende meer
derheid van de Volksvertegenwoordiging is
bekrachtigd in het publiek uit te jou
wen of aan te schreeuwen.
„Het Volk" meldt, dat de samenkomst niet
veel bijzonders is geweest het blad zag „40
heele automobielen en wat fietsers uit Amster
dam en het Gooi" maar het wil ons
voorkomen, dat aan dergelijke praotijken paal
en perk worde gesteld door de politie. Het is
al mooi genoeg geweest ,dat de „AVRO"-
dictatuur een tijdlang tot zelfs de particuliere
correspondentie van den minister van Wa
terstaat onmogelijk maakte door de vrach
ten van pamflettarisch en hysterisch geschrijf,
dat dezen aan zijn particuliere woning werd
toegezonden. De minister kan dat gelaten dra
met de ironische opmerking ,dat zulke brief-
schrijverjj zijn postbegrooting buitengewoon
flatteert, wij denken er toch anders over.
Aan straat-dictatuur, zelfs in naam der
„nationale" cultuur, hebben wij geen be
hoefte. Ontevredenen hebben het recht een
verzoekschrift te zenden aan de Koningin:
Intimidatie tegen den verantwoordelijken Mi
nister komt daarbij niet te pas.
„Volkenbond en Vrede" en de na
tionale ontwapening.
Het Centraal Comité tot Waarschuwing
tegen Eenzijdige Ontwapening" heeft als
no. 6 van een reeks een vlugschrift uitge
geven, waarin is aangetoond, hoe er in
ons land wordt gewerkt voor eenzijdige
ontwapening en dienstweigering.
In dit vlugschrift leest men onder meer
het volgende:
Helaas moet zelfs in de Vereen. „Voor
Volkenbond en Vrede" een strooming
worden geconstateerd van een gedeelte
der leden in de richting van nationale
ontwapening, bljjkende uit de navolgende
feiten:
1. Op de in de door de Regeering
beschikbaar gestelde Graf. zalen gehou
den en door bovengenoemde vereen, ge
organiseerde Vredes- en Volkenbondsten-
door H. King mans.
60) -o-
Vlak vóór den hoogen preekstoel werd
de 'kist gezet. Met pijnlijke smart dacht
Hertha er aan, dat de dokter, zoo wel
ooit, althans in geen tientallen van ja
ren, een voet in de kerk had gezet. Nu
kwam hij er als lijk.
En doininó Van Laan, die den kansel
beklom, had nog nooit zooveel menschen
in zijn kerk gezien. "Want allen, die de
rijtuigen gevolgd waren, kwamen er in.
Zij konden niet allen zitten.
Met een stem vol ontroering schilder
de dominé Van Laan, die ongetwijfeld re
denaarstalent had, Hertha kwam er van
onder de bekoring, het leven van den man,
wiens lijk beneden hem stond. Hij toe
kende hem in zijn liefde en trouw voor
de dorpelingen, al die lange, lange jaren.
Hij vergeleek den rouw, die in de harten
was, met het sombere winterweer daar
buiten. Hij zeide ten slotte, dat men niet
in rouw behoefde te blijven zitten: een
goed mensch was heengegaan; een, die het
kwaad niet had gekend; men behoorde
toonstelling werd propaganda gemaakt
voor eenzijdige ontwapening en dienst
weigering. Hierop werd door ons Cen
traal Comité de aandacht van den voor-
zitter ,yan den Ministerraad gevestigd,
doch tevoren had zulks reeds de aandacht
van Z.E. getrokken. Uit een door den
Minister met den Secretaris gevoerd on
derhoud bleek, dat het bestuur der ten
toonstelling die verspreiding ten zeerste
betreurde en met alle middelen tegen,
ging. Toch moest daarna worden gecon
stateerd, dat met de verspreiding van
anti-militairistische pamfletten werd
voortgegaan, totdat ten slotte door politie
bewaking zulks absoluut werd verhinderd.
2. In het hoofdbestuur van vorenge
noemde vereeniging, heeft naast vertegen-
woordigers der nationale ontwapenings-
partjjen ook een hoofdbestuurder der
vereeniging „Kerk en Vrede" zitting.
3. In het begin van 1929 heeft de
Haagsche afdeeling van de vereeniging
„Voor Volkenbond en Vrede" in samen
werking onder meer met de Haagsche
afdeelingen van de „internationale Anti-
militairistische Vereeniging" en van
„Kerk en Vrede" gelegenheid gegeven aan
den ex-generaal Freiherr von Schönaich
om te Den Haag op te treden in het
belang van het pacifisme. Deze spreker
hield toen een rede van revolutionnaire
strekking. Bij den aanvang der verga
dering heeft de Voorzitter gezegd geen
verantwoordelijkheid te aanvaarden voor
hetgeen de spreker zou zeggen: blijkbaar
verwachtte men du3 iets, dat men offi
cieel niet voor zjjn rekening zou wil-
len nemen. Er is ons niets van bekend,
dat het bestuur van de Haagsche afdee
ling van „Voor Volkenbond en Vrede"
daarna den spreker heeft gedesavoueerd
of verklaard heeft, zich vergist te heb
ben, toen het er toe medewerkte hem
de gelegenheid te verstrekken hier te
spreken.
Uit Brltsoh-IndiS.
De Britsche draadlooze dienst meldt,
dat de Britsche en Indische troepen1 in
het gebied van Pes jaw ar voortgaan de
Afridi's naar de heuvels terug te 'drij
ven.
Totdusver hebben de Britsche autori
teiten zorgvuldig de semi-onafhanloelijk-
heid der_ betrokken stammen geëerbie
digd en nimmer hadden vliegtuigen boven
het gebied van Tirah gevlogen. Thans
is het land van uit de lucht verkend en
is elk dorp dat zjjn mannen heeft uitger
zonden voor den inval, bekend. Deze
dorpen worden thans bij rwijze van straf
gebombardeerd. Elk dorp wordt steeds
24 uur van te voren gewaarschuwd, dat
er vliegtuigen in aantocht zijh, waarop
de bewoners naar het open .veld gaan,
terwjjl de machines verdedigingstorens en
huizen vernielen.
Het bericht dezer bestraffing heeft 'de
Afridi's bereikt en heeft hun terugkeer
naar de heuvels bespoedigd.
Gisterenochtend had een nieuwe con
té leven als hij; dan was het goed.
Een woord uit den Bijbel gebruikte do
miné Van Laan niet. Op den kansel van
Zeeduin lag Gods "Woord gesloten
Een gebed werd niet uitgesproken. De
predikant daalde van den kansel af. Hij
had zijn plicht gedaan
Dan sprak de burgemeester over zijn
vriend, den dokter. En toen de notaris,
die hem herdacht als de levende kracht
van de vereeniging „Het Groene Kruis".
Vervolgens een arts uit Zeestad namens
den kring van geneesheeren uit de streek.
En ten slotte dankte Alfred van Stralen
in zeer korte woorden voor de eer, zijn
oom bewezen.
„Als er een hiernamaals is", zoo ein
digde hij, „dan kunt ge er verzekerd van
zijn, dat mijn oom steeds aan u allen zal
denken. Want hij had Zeeduin en Land
dorp lief, als zijn eigen vrouw, die, stom
en verslagen van smart, bij ons zit. Ge
denkt ook haar in liefde."
Hij kon niet verder spreken. De woor
den stokten hem in de keel. Hij zag, toen
hij den kansel afdaalde, Hertha aan en
bespeurde, dat zij schreide.
Hij legde haar weenen evenwel verkeerd
uit. Hertha's hart werd samengekrompen
van wee, over de armoede bij deze be
grafenis. Er was geen enkel woord ge
uit over dea troost, dien God schenken
fenentie plaats tusschen Gandhi em de
beide pandits Nehroe, Vallabhai Patel en
mevrouw Naidoe, de op elkaar volgende
leiders van het congres. Allenl bevinden
zich thans in de gevangenis van Jerawda.
Een Reuterbericht Meldt nader, dat de
Conferentie tusschen Gandhi en de beide
Nehroes vijf uren heeft geduurd, doch
dat het resultaat onbekend is.
Da wervelstorm in Japan.
Uit Tokio wordt gemeld, dat de wer
velstorm, die het Zuid-Oosten van Japan
bezocht, vooral te Nagasaki groote ver
woestingen heeft aangericht, waar duizen
den huizen en gebouwen beschadigd zijn.
Elders is de schade niet zoo belangrijk.
Aan de kust van Kioesjioe zjjn! onge
veer 40 visscherschepen vergaan, waarbij
een aantal visschers verdronken is.
Da droogte ln Amerika.
De Amerikaansche spoorwegen hebben
tot een verlaging der tarieven voor het
vervoer van hooi, levensmiddelen, water
enz. met 50 pet. in het door de droogte
geteisterde gebied 'besloten, als eerste
maatregel tot hulpverleening. Deze maat
regel zal gelden, zoolang de gevolgen van
de langdurige droogte zich doen gevoelen.
Volgens het weerbericht is er nog niet
veel kans, dat er een einde aan de lang
durige droogte zal komen. Wel is plaat
selijk in verschillende gebieden neerslag
te verwachten, doch geen aanhoudende
verfrisschende regen.
De Turken ln Perxlë,
De correspondent van het „Berl. Tage-
blatt" te Jeruzalem seint, dat alom de
vraag wordt gesteld of de Perzische re
geering zich met de wapens zal verzet
ten tegen de in haar gebied binnenruk
kende Turken of dat zij zich met een
protest bij den Volkenbond zal tevreden
stellen, vooral omdat tusschen beide Sta
ten in 19^6 een verdag van vriendschap is
gesloten. Ernstige complicaties schijnen
niet uitgesloten, daar in beide landen
een militaire dictatuur bestaat. De Ke-
malistische regeering wordt gesteund
door een leger van 150.000 man, waarvoor
ee/. derde gedeelte van het nationale in
komen van de Turken wordt uitgegeven.
Het Turksche leger is goed opgeleid en
goed uitgerust; het beschikt over alle in
den modernen oorlog noodige bijzondere
wapenen. Ook in Perzië heerscht een mi
litair autocratisch stelsel, sinds de wer
kelijke macht ontrukt is aan het parle
ment en in handen is overgegaan van
den sjah, die een sterke persoonlijke con
trole op het departement van Oorlog en
op het leger oefent. Het kleine Perzische
leger van 38.000 man is in de eerste
plaats bestemd voor het handhaven van
de rust in het binnenland, die vaak ge
noeg gestoord wordt door wilde nomaden-
stammen.
In het Perzische leger heerscht gebrek
aan technisch personeel en de sanitaire
dienst laat veel te wenschen over. Uiterst
nadeelig voor Perzië is het volledig ge
brek aan militaire transportauto's. De be
wapening van het Perzische leger is ech
ter niet slecht.
wil, als Hem dien wordt gevraagd. Over
God was niet gerept. De dominé had
schromelijk zijn plicht verzaakt, wat zou
den dan de liberale burgemeester en no
taris kunnen zeggen?
Er was er slechts één,die van een
eeuwigheid had gesproken: Alfred van
Stralen. Hij had gezegd: als er een hier
namaals is. Hij wist het niet. Hij twij
felde: 'tzou niet kunnen, het zou kun
nen zijn. Hij wist het niet.
En den man, die dat zeide, had zij
lief; lief als de appel van haar oog.
Het was, of zich voor Hertha een af
grond opende.
Terwijl allen stonden, werd de kiei
uit de kerk gedragen. Boven de hootdnn
klaagden de klokken haar zwaren galm.
Zwjjgend verliet men het kerkgebouw.
Zwjjgend formeerde zich de stoet weer.
En zwjjgend liep men naar het kerkhof,
naar het versch gedolven graf
De plechtigheid was daar spoedig afge-
loopen. Met het oog op het gure weer
en op de griepepidemie in het dorp had
men den maatregel getroffen, in de kerk
de toespraken te houden.
Onder doodsche stilte werd de kist
in de groeve der vertering neergelaten.
De klok zweeg. Alleen het knarsend ge
luid der touwen, die langs de kist scho-
ven, werd vernomen.
Een Estlandsch-Russlseh grensincident.
Een Russisch vliegtuig is boven Est-
landsch grondgebied versohenen, in de
buurt van den Narwamond. Een Est-
landsch marinevaartuig opende het vuur
op het vliegtuig, dat de beschieting be
antwoordde. Vervolgens keerde het vlieg
tuig over de grens terug. Waarschijnlijk
is het vliegtuig getroffen, daar men het
kort achter de grens zag 'dalen.
De Estlandsche minister van' buiten-
landsche zaken heeft bij den gezant der
Sovjet-Unie tegen de herbaalde grens-
schendingen door Sovjet-vliegtuigien ge
protesteerd.
Tzwlntslegrszunen,
Met 15 Aug. zal op de Oostenrijksche
sneltreinen een nieuwe regeling worden
ingevoerd, waardoor het mogeljjk wordt
uit den trein naar alle plaatsen in Oos
tenrijk, Duitschland, Zwitserland, Italië en
Tsjecho-Slowakjje door de conducteurs te
legrammen te laten verzenden via het
eerstvolgende station en het daar gele
gen telegraafbureau ter verdere verzor
ging-
De inhoud van het telegram mag slechts
14 woorden bedragen, en heeft voor bin
nen- en buitenland een vasten prijs, ten
einde de verrekening te vergemakkelijken.
Korte Berichten.
Te Dijon zijn geheel onverwacht
groote zwermen van een soort mieren
neergestreken, die de daken der huizen
en de straten bedekten. Men moest de
dieren met bezems hij elkaar vegen en
met schoppen opscheppen, om zich van
de plaag te bevrijden. De mieren blijken
intusschen een soort sprinkhanen te zijn,
die in groote zwermen neerkwamen.
Drie jongens, die hun vacantie door
brachten in het badplaatje Cirkboldy in
Schotland en met een bootje een tochtje
maakten naar Kinghom werden in het
open vaartuigje door een onweder over-
vallen, waarbjj het bootje door den blik
sem werd getroffen en twee der inzitten
den werden gedood.
De Engelsche spoorwegkoning Ed
ward Harkness heeft aan de Engelsche
autoriteiten een som van 2 millioen Pond
Sterling (25 millioen gulden) ter beschik
king gesteld voor sociale doeleinden en
inrichtingen van onderwijs.
Volgens berichten uit Kaboel breidt
de cholera zich in Afghanistan nog steeds
uit. Vooral in de in het Z.O.. des lands
gelegen stad Kandahar is het aantal sterf
gevallen zeer groot. De stad is door
de bevolking bjjna geheel verlaten, zoo-
dat zjj uitgestorven schijnt.
Volgens een plaatselijk blad stjjgt het
gebruik van paardevleesch te Parjjs meer
en meer. Er worden in de lichtstad da-
gelijks 300 paarden geslacht; jaarlijks
worden hier 60.000 paarden opgegeten.
Als gevolg van dit feit worden steeds
meer slagerjjén geopend, waar alleen
paardevleesch wordt verkocht.
De eigenaar en de procuratiehou
der van een oude LubeckBche firma, de
Een dof geluid weerklonk: mevrouw
Van Leeuwen had een schop aarde in
den kuil geworpen. Haar voorbeeld werd
gevolgd door Alfred van Stralen, die Her
tha een wenk gaf. En toen wierp Hertha,
met een schreiend hart, een schop aarde
in de diepte
Een luide gil weerklonk: „AlbertI O,
Albert!...."
Met groote moeite slaagde dokter Van
Stralen en Hertha er in, mevrouw Van
Leeuwen aan het verstand te brengen,
dat de terugtocht moest worden aan
vaard.
De stoet keerde dorpwaarts. De klok
liet weer haar zwaren galm hooren. Maar
dokter Van Leeuwen van Zeeduin hoorde
het niet meer.
De lange, zwijgende etoet keerde terug
naar het dorp, naar het leven. De mammn
en de vrouwen gingen naar hun wonin
gen, om aan de vele zieken te vertellen
van de uitvaart van hun dokter, dien zij
zoo hadden vereerd. En zij zeiden, dat zijn
opvolger, wie hij dan ook zou wezen met
gauw de plaats zou innemen van den over
ledene, die aller omstandigheden had ge
kend, als was hij aller vader.
Een uur na den terugkeer van de
begrafenis reed de auto van dokter Van
Stralen over Landdorp.
Binnenland.
Vragen over gedwongen naturalisatie.
Zuid-Afrikaansch bezoek.
Buitenland.
D© droogte ln Amerika.
Het conflict TurkjjePerzië.
Duitschlands economische politiek.
jjzerzaak van Kahl en Schu, werden' ge
heel onverwacht gearresteerd, daar zif
er van verdacht worden door wisselver-
valsching op groote schaal hun klanten
voor aanzienlijke bedragen te hebben be
nadeeld.
Nadat sedert eenigen tijd het sterfte
cijfer onder de zuigelingen die te Lü-
beck met het anti-tuberculose-preparaat
behandeld werden, niet verder was ver
hoogd, is thans weer ©en kind overleden,
zoodat 'het aantal slachtoffers tot 65 is
gestegen. Volgens mededeeling van den
stedelijken gezondheidsdienst zijn er nog
55 kinderen ziek.
De „Messagero" maakt melding van
een lichte aardbeving in het gebied van
Pouzzoles b(j Napels.
Het aantal stakers in Noord-Frankrijk
moei thans nog ongeveer 80.000 bedra
gen.
In de beide laatste dagen zijn er
in het departement Beneden-Elzas nog
slechts vier gevallen van spinale kinder
verlamming geconstateerd.
Het Engelsche luchtschip R 100 was
gereed om de terugreis naar Engeland te
ondernemen om 22 uur C&nadeesche tijd,
toen één motor defect werd. De officieren
besloten echter, dat het niet noodig was
hem te repareeren. Men schat, dat de
terugtocht 50 uur in beslag zal nemen.
Se Wieringemeer.
In de Wieringermeer zijn onder Me-
demblik de eerste welputten geslagen.
Men verkreeg er zoet water en over
vloedig gas.
Xuid-Afrilsaanseh bezoek.
De heer Hertzog, eerste minister en
de heer Havenga, minister van Finan
ciën der Unie van Zuid-Afrika, die a.s.
Maandag te Londen verwacht worden,
zullen op 3 en 4 September e.h een be
zoek aan ons land brengen.
hoorde overal met lof over zjjn oom
spreken, terwjjl hij met wisse zekerheid
wist, dat hier niet gold het: „van de
dooden niets dan goed." Hier was geen
pluimstrjjkerjj. Hier werd het oprecht ge-
meend.
En Hertha ging ook haar weg. "Het
leven ging voort. En het leven op
Zeeduin en in Landdorp was toen een
strjjd tegen den dood. Want de ziekte
woedde met onverminderde hevigheid. De
eene patiënt was nauweljjks beter, of de
ander werd aangetast. Terugkomend van
de begrafenis, rilde Eppo van Dalen over
al zjjn leden. „De zuster had geljjk",
zeide hjj, „ik had binnen moeten blij
ven; maar onze 'dokter werd toch be
graven?" Hij sleepte zich naar bed. En?
„Zuidhoeve" had een ernstigen patiënt
meer. De boer gloeide van de koorts.
En Hertha beloofde, den dokter te zul
len waarschuwen.
„God alieen weet, wat hjj voor mijn
lammen jongen geweest is", zèide vrouw
Hoogeboom tot Hertha, toen zjj over den
dokter spraken.
„Hjj was een goed man", zei Hertha.
,,'kHeb mjj vandaag er alleen over be
droefd, dat hjj onzen Heiland niet heeft
gekend,"
