No. 262
Zaterdag 9 Augnstus 1930
44e Jaargang
Dagblad voor de Provincie Zeeland
Hendrikse Go's Bank N.V. Goes
Belgisch Geld
EERSTE BLAD.
Heel het volk.
HET ADRES
A. WIL KING
Buitenland.
A. C. VAN DER REST
KLIERZIEKTE
Belangrijkste Nieuws.
Binnenland.
Aangesloten bij het Bureau voor Oplaag-contrêle
Dit nummer bestaat uit 3 bladen.
tegen voordeelige koersen
bij
VADERLANDSCHE BANK
Direct eur-Hoofdredaeteur:
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes.
TeL: Redactie en Administratie No. lt
Postrekening No. 44455.
Bijkantoor te Middelburg.
Firma F. P. BHUIJ, L. Burg. TeL Na 259.
ve Zeeuw
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per poet, f&—
Losse nummers $0.05
Prijs fier Advertentien:
1-4 regels $120, elke regel meer 39 et.
13ij i'.bcnuoffisat belangrijke kortisg.
I.
Het is ver van gemakkelijk, een duide
lijk antwoord te geven op de vraag wat
nu eigenlijk het verschil is tusscihen anti
revolutionairen en Chr. Historischen,
Men gevoelt soma meer het verschil,
dan dat men het kan uitspreken.
Tracht men het te formuleeren, dan
blijkt alras, dat men of teveel zegt of te
weinig, vooral omdat in beide partijen
nog yreer verschillende nuanceeringm ge
vonden worden.
In het algemeen gevoelen we er dan
ook veel voor om niet te vragen naar
wat verdéélt, maar naar die punten, waar
in we het ééns zijn.
En dan blijkt .in de practijk dat er
zóóvéél punten van overeenkomst zijn,
dat zoo samensmelting van beide
partijen al niet gewenscht moge zijn, een)
hartelijke samenwerking als nood
zakelijk moet worden beschouwd.
Het is juist daarom, dat wij heit ge
wenscht achten, aan een: o.i. minder juiste
voorstelling die meermalen gegeven' is,
eenige aandacht te schenken.
De Chr. Historischen, zoo heeft men
gezegd, willen voeren een nationale
politiek. Zij stellen de éénheid van ons
volk op den voorgrond en hun ideaal is
„heel het volk" te omvatten.
In dit opzicht onderscheidt de ,Cbr.
Historische "Unie zich van de revolutio
naire partijen1, die niet alleen een interna
tionaal karakter dragen en een internati
onale politiek voeren, maar wier streven
zelfs anti-nationaal is; van de partijen
die leven uit het revolutie-beginsel en
van de R. K. Staatspartij, welks leden
internationaal voelen en die overigens
de scheidingsgedachte zeer scherp op den
voorgrond dringen.
Eïi, zoo wordt hier aan toegevoegd, dit
geldt ook, zij het in mindere mate van
de anti-revolutionairen, die wel niet de
nationale gedachte loslaten, maar die toch
teveel door de scheidingsgedachte
worden beheerscht.
De zaak is van 'genoegzaam belang,
om ze nadeT onder de oogen te zien,
opdat wij zoo noodig ons zelf corrigee-
ren, om meer te beantwoorden aan het
ideaal, dat wij hebben gesteld: bet zoeken
en bevorderen van de eere van onzen
Koning op ieder levensterrein, waaruit
tevens volgt een streven als van Nehemia
die verklaarde gekomen te zijd om bet
goede te zoeken voor zijd volk.
Voor héél het volkl
De beschuldiging luidt niet, dat wij
welbewust een niet-nationale politiek zou
den voeren, maar wel, dat wij, zij het
dan met goede bedoelingen, door aan de
scheidingsgedachte voet te geven, het ge
heel uit het oog te verliezen, diei eenheid
verbrokkelen, ons opsluiten ini een klein
kringetje en er zoo toe komen, om in da
plaats van het volk, te stellen de
partij.
Het verschil is naar het ons voorkomt
indertijd door Dr Slotemaker de Bruine
vrij zuiver geformuleerd, toen hij sprak
van de isolementsgedachte en de
z u u r d e e g gedachte.
Nu kan al dadelijk worden toegegeven,
dat van anti-revolutionaire zijde, die iso
lements- of wil men de scheidingsge
dachte tot op zekere hoogte gepropageerd
is. Maar wanneer dit wordt toegegeven
dan moet daar onmiddellijk iets anders
op volgen en wel dit: dat dit gedaan
wordt, om op die wijze voor "heel het
volk ten zegen te kunnen zijn.
„Eén zucht, aldus in 1897 Dr A. Kuj*-
per, beheerscht mijn leven, n.1. Gods hei
lige ordinantiën in huis en school in kerk
en staat, weer vast te zetten en ze in 't
volk zóó helder te graveeren, tot wear
dat volk voor God zich buigit"
Wil men de zaak zuiver stellen, dan
moet worden geconstateerd, dat beide
partijen hetzelfde einddoel hebben, dat
„heel het volk" beider ideaal is, maar
dat over den weg waarlangs dit doel het
best kan worden benaderd, verschil van
meening bestaat
Dat, om met Dr Slotemaker de Bruïne
te spreken, door den een de isolements-
methode en door den ander de zuurdeeg
methode wordt gevolgd.
voor Manufacturen.
Dames- en Kinderconfectle
Tapijten - Gordijnen
Bedden - Ledikanten en
aanverwante artikelen la
GOES HULST
Wij hopen zoo het vraagstuk zuiver te
hebben gesteld.
Vanzelf komt nu de vraag aan de orde,
waarom van anti-revolutionaire zijde de
isolementsgedachte is aanvaard.
En dan kan geantwoord: niet omdat
men de splitsing op zichzelf begeerlijk
vond, maar omdat de praktijk leerde,
dat anders het beginsel gevaar liep.
Daarom riep Groen vanPrinster er het
zijnen volgelingen toe: in ons isolement,
in onze beginselvastheid, ligt onze kracht.
Samenwerking met anderen, goed,
noodzakelijk zelfs, maar eerst isolement,
Wij denken hierbij vanzelf aan de
school.
Zeker, het is een mooie gedachte, de
eene volksschool, waar alle kinderen
worden opgevoed.
Maar de practijk is nu eenmaal ge
weest, dat de Bijbel van de school geban
nen werd en dat waar dat niet gebeurde
men vaak moest wenschen, dat het ge
daan werd.
Hoe zullen mannen en vrouwen, die zelf
niet gelooven in God, die Jezus Christus
niet erkennen als den Zone Gods, die den
Bijbel alleen kennen als letterkundig pro
duct en soms zelfs niet eens, hoe zullen
zij de kinderen opvoeden, naar de Chris
telijke belijdenis?
De ééne volksschool moest worden
losgelaten, en het pleit gevoerd voor vrije,
christelijke scholen.
Dat brengt splitsing en verdeeldheid.
Zeer zeker, maar die splitsing en af
scheiding was noodzakelijk, zou niet het
Christelijk beginsel in de opvoeding wor
den verwaarloosd.
Ook op ander gebied is de isolements
gedachte ons opgedrongen, zooals wij na
der aantoonen.
Wij herhalen echter, nu reeds, dat niet
juist is de voorstelling, als zou het den
anti-revolutionairen minder dan andere
partijen om heelhetvolkte doen zijn.
Doorwerking van de A. R. beginselen
kan niet anders, dan heel het volk
ten zegen zijn.
Minder rogge, meer tarwe.
Teneinde het te veel aan rogge in
Duitschland weg te kunnen werken, zal
het Pruisische ministerie van Landbouw
voorstellen, dat in de toekomst minde:
rogge wordt aangeplant. Het wordt aan
bevolen op die plaatsen, waar het aan
bod de vraag overtreft, in plaats van
rogge, tarwe te verbouwen. Hierdoor kan
n.l. de ongunstige prijsontwikkeling van
rogge voorkomen worden. Verder deel!
het Pruisische Ministerie voor Landbouw
mede, dat de regeering welwillend te-
genover dergelijke maatregelen staat en
bereid was de hiertoe noodige middelen
te verstrekken.
De tarwevoorraden in Canada.
De bankiers in Canada hebben maat
regelen getroffen om te voorkomen, dat
de niet verkochte tarweoogst op de markt
zal worden gebracht. Wanneer de gewel
dige voorraden, die van het vorige jaai
liggen opgeslagen op de_ markt worden
geworpen, zou er een prjjzen.paniek ont
staan, die een financieels crisis tenge
volge zou hebben, aldus de meening der
geldmagnaten.
Da communlstenterreur ln China.
Volgens een officieel Chineesch bericht
zouden te Tsjangtsja tijdens de bezetting
door de communisten 6000 Chineesche
kooplieden, ambtenaren en arbeiders ter
dood zijn gebracht.
Te Hankow is, zooals gemeld, het
standrecht afgekondigd. Alle communis
ten of van communisme verdachten wor
den gearresteerd an voor den krijgsraad
gebracht.
Ook in Canton zijn de verdachte com
munisten, naar Reuter seint, het voor
werp eener algemeene vervolging. Wan
neer ze worden gevat, worden -ze terecht
gesteld.
Intusschen houdt de bedreiging van
Hankow aan. De Engelschen zijn echter
vast besloten, de buitenlandsche belan
gen te Hankow zoo noodig gewapender
hand te verdedigen. Ook 300 Japansche
matrozen zjjn onderweg naar Hankow om,
voor het geval deze stad in handen van
de communisten valt, de aldaar aanwe
zige Japanners te beschermen.
Het communisme in Turkije.
Uit Constantinopel wordt gemeld, dat
daar een communistische samenzwering
is ontdekt, welke de omverwerping van
de tegenwoordige Turksche regeering ten
doel had. Tot nu toe zijn 60 personen
gearresteerd.
Nadere bijzonderheden omtrent het
complot en de personen van de gearres-
resteerden ontbreken nog.
ASS. APOTHEKER
Lange Kerkstraat - Goes
Telefoon 168
Geneesmiddelen - Verbandstoffen
Bandages - Verplegings-artikelen
enz. enz.
Wèlverzorgde afdeeling Toiletartikelen
Malversatiën aan een departement van
financiën.
Na de opzienbarende zaak van den
directeur aan het Belgische departement
van financiën Frick, verdacht van om-
kooping in verband met Buitsche herstel
leveringen van kleurstoffen is thans een
tweede ambtenaar aan hetzelfde depar
tement gearresteerd. Het is de onder-di
recteur Pierre Leyssens, eveneens behoo-
rende tot den dienst der herstelbetalingen
Deze zou er in geslaagd zijn, zich door
het boeken van fictieve betalingen in
zes maanden tijds een bedrag van 200
duizend francs toe te eigenen. Leyssens
is in de gevangenis te Vorst bij Brussel
opgesloten.
De werkloosheid ln Engeland.
De bond van Engelsche Kamers van
koophandel heeft in verband met bet sterk
toegenomen aantal werkloozen, dat, naax
gemeld, het einde van de vorige maand
wederom de twee millioen heeft gepas
seerd, aan de Britsche regeering ingrijpen
de voorstellen gedaan.
De bond verklaart, dat de moeilijke toe
stand in de Engelsche industrie niet alleen
het gevolg is van den wereldoorlog, doch
ook daarvan, dat de Engelsche handel
een groot deel van zjjn markten in het
buitenland heeft moeten afstaan aan an
dere landen.
Hij verlangt groote spaarzaamheid bij
de uitvoering van openbare werken en
stelt voor steun te verleenen aan die
jongemannen, die bereid zjjn naar andere
deelen van het Britsche rijk te emigreeren.
Verder wordt de regeering aanbevolen
de bevoegdheid van de arbeidsbonden
te beperken, daar deze in vele gevallen
oorzaak waren dat de productiekosten
zijn vermeerderd. Bovendien is het, vol
gens de kamers van koophandel noo
dig, dat de wet tot bescherming der in
dustrie wordt uitgebreid.
Concurrentie voor Veraart ln Amerika?
In den staat Virginia heeft de kamer
van hoophandel besloten, te trachten op
kunstmatige wijze regen te doen verwek
ken door middel van uit vliegmachines ge
stort© chemicaliën.
De autoriteiten staan echter sceptisch
tegenover dit experiment, daar dergelijke
proefnemingen tot dusverre altijd zijn mis
lukt.
Korte Berichten.
Op 1 Augustus bedroeg het aantal
ondersteunde werkloozen in Oostenrijk
153.000, zoodat het aantal in de tweede
helft van Juli nog met 800 is toegenomen
Voorts waren bij de arbeidsbeurzen nog
30.000 werkzoekenden ingeschreven, die
geen ondersteuning genoten.
Te Bourges ïs de kassier van een
bank Marcel Muller genaamd, verdwenen
na een bedrag van 7 millioen franks
verduisterd te hebben. Daar hij onlangs
een Duitsch visum voor zijn pas had aan
gevraagd, neemt men aan, dat hij de wijk
naar Diuitschland heeft genomen.
Het aantal werkloozen in Duitsch
land bedroeg op 1 Aug. ruim 2.757.000.
In verband met de arrestatie van een
internationalen inbreker in Dirschau, heeft
de politie de beide leiders van een daar
gevestigd detectivebureau gearresteerd.
't Bleek, dat dit bureau inbrekers adres
sen van tijdelijk onbewoonde en afgele
gen villa's gaf. Het blijkt, dat de hee-
ren inbrekers gaarne van deze inlichtingen
gebruik maakten, want het bureau maakte
zeer goede zaken.
Bjj besluit van het al-Russische
centrale uitvoerende comité is het aan
particuliere personen voortaan verboden
geld uit te leenen tegen hooger rente
dan 18 pet. per jaar. De rentevoet van
credietstellingen woordt bij bijzondere wet
ten bepaald.
Bg militaire oefeningen in de nabij
heid van Brighton is een legervliegtuig
gevallen op slechts zes meter afstand
van de plek waar zich soldaten ophiel
den. De bestuurder kwam om.
Tengevolge van het geringe bezoek
in dit seizoen heeft, naar de „N. R. C."
meldt, een der zeer gezochte badplaat
sen aan de Belgische kust, die het vorige
jaar ook al met betalingsmoeilijkheden
te kampen had, aan leveranciers mede
gedeeld, dat het gemeentebestuur zich ge
noodzaakt heeft gezien, zijn betalingen
uit te stellen, met de toevoeging, dat
maatregelen zullen worden genomen om
aan het einde van de maand September
aan alle verplichtingen te kunnen voldoen
In verband met het graven van den
verkeerstunnel onder de Schelde te Ant
werpen is er nu, sedert eenige dagen,
een begin gemaakt met het uitvoeren
van boringen ter verkenning van de on
dergrondlagen op den linkeroever der
Schelde, ter hoogte van het Vlaamsche
hoofd. Reeds is bij deze boringen een
diepte van 24 M. bereikt.
Na de langdurige storm- en regen
periodes in het gebied van de Fransche
Alpen, de Jura en ook in Bourgonge,
is thans ook sneeuw gevallen. Te Cha-
lons-sur-Saone sneeuwde het des nachts
een uur lang, zoodat alles met een vrij
dikke sneeuwlaag werd bedekt.
Het Italiaansche blad „Impero d'
Italia" is in beslag genomen wegens een
artikel, dat een onjuist beeld gaf van
den toestand der fascistische partij.
Volgens de „Neue Freie Presse"
heeft de Oostenrijksche regeering beslo
ten tot de onmiddellijke invoering van
een graan- en meelmonopolie. Het des
betreffende wetsontwerp zal ten spoedig
ste warden ingediend.
Van de zijde van het bestuur der
Belgische badplaats Knocke aan Zee ver
zoekt men mee te deelen, dat het ge
rucht, als zouden er te Knocke aan Zee
ls een vorm van tuberculose. Ver
waarloost deze kwaal dus niet. Leest
wat Dr. J. H. VAN GRAFHORST,
arts, schrijft in zijn brochure„Wen
ken en raadgevingen bij de behande
ling van tuberculose en scrofulose"
over de gunstige resultaten verkregen
met granuline. Deze brochure, die
o.a. talrijke attesten bevat van ge»
neesheeren en genezen patiënten,
wordt U op aanvrage, in gesloten
enveloppe gratis toegezonden door
de Pharm. Ond. Dr. J. H. VAN GRAF
HORST, Scheveningen, Alkmaarsche-
straat D 9.
Binnenland.
Da landarbeidersstaking te Nieuwvliet.
De stand der Zuiderzeewerken.
De boycot van Duitsche goederen.
Buitenland.
De werkloosheid in Engeland.
Sneeuw in Frankrijk.
Malversaties te Brussel.
Samenzwering in Turkije.
voor belaste waarden - 's-GRAVENHAGE,
6g j tegen beurskoers
IQ OBLIGATION I
met jaarlijksche uitloting
of aangrenzende badplaatsen gevallen van
kinderverlamming xjjn voorgekomen, vol
strekt valsch is.
Bjj het onderzoek naar de oorzaak
van de ontploffing van den trein Parijs—
Nantes hij Maisons-Laffitte is gebleken
dat de machinist de reglementen overtre
den heeft, o.a. heeft hrj gereden met een
grootere dan de daar ter plaatse voor
geschreven snelheid. Tegen den machinist
is dan ook een vervolging ingesteld.
Rondvluchten boven Walcheren.
In verband met rondvluchten, die door
de K. L. M. op Zondag 10 Augustus
boven bet eiland Walcheren zijn' aange
kondigd, heeft Ds Kersten aan den' Minis
ter van Waterstaat telegrafisch verzocht
om "deze rondvluchten op den Dag des
jEfeeren niet te doen doorgaan'. Gods dag
wordt er mede ontheiligd, maar bovenf-
dien ondervindt men onder den kerkdienst
grooten hinder door het geraas der mo'
toren. j
Christelijk Spoor- en Tramwegpersoneel.
Dezer dagen is medegedeeld, dat het
Chr. Nat. Vakverbond zjjn ledental van
75.170 .op 1 April tot 78.151 op 1 Juli
j.l. zag stijgen., Het is een verblijdend
verschijnsel, dat deze vakbeweging in
steeds grooteren kring van ons volk aan.
hang vindt en haar ledental zoo prach
tig toeneemt.
Een der bonden, aangesloten bjj het
Chr. Nat. Vakverbond is de Prot. Chr.
Bond van Spoor- en Tramwegpersoneel
Deze organisatie zag, ondanks bijna het
geheele spoorwegpersoneel big ds vjjf vak-
vereenigingen in dit bedrijf is aangeslo-
ten, in het eerste halfjaar 1930 haar le.
dental toenemen met 250 nieuwe leden,
waardoor zjj op 1 Juli j.l. tot bijtoa 4800
leden is gestegen.
Van de negen landelijke vak&fdeelin-
gen, waarin de leden zijn ondergebracht,
zjjn er twee, n.l. de vakafdeelingen sta
tions- en wegwerkerspersoneel, die de
duizend leden reeds gepasseerd zijn. De
vakafdeeling, werkzaam in de groote
spoorwegwerkplaatsen, telt bijna 800 le
den, terwjjl die der tramwegmannen op
1 Juli j.l. over de 600 leden is gekomen.
Inzonderheid onder dit personeel krjjgt
de organisatie steeds meer invloed en
het laat zich aanzien, dat spoedig 1000
man personeel, werkzaam bjj de inter
communale tramwegondememingen, in
den Bond georganiseerd zal zjjn.
Het Hoofdbestuur heeft zjjn leden bei-
richt, dat de propaganda onder het Chris
telijk spoor- en tramwegpersoneel ook in
de komende maanden met kracht door-
gezet zal worden, zoodat het hoopt, nog
dit jaar de 5000 leden te hebben.
De Zuiderzeewerken.
Men schrijft aan de N. R. Crt.:
Van den grooten afsluitdijk naar Fries
land is beoosten Wieringen reeds een
gedeelte van ongeveer 6 K.M. in uitvoe-
ringt. Tusschen dit drjkswerk en de Wie-
ring er kust heeft men echter een ge
deelte van plm. 700 M. opengehouden,
om te voorkomen, dat de visscherssche.
pen, die naar Den Oever moeten, om
den djjk moeten varen en daardoor een
grooten omweg moeten maken. Nu de
2000-tons groote schutsluis in Den Oever
binnen enkele maanden gereed zal zijn,
komt dit bezwaar te vervallen en thans
