No. 259
Woensdag 6 Augustus 1930
44e Jaargang
Dagblad voor de Provincie Zeeiand
Transpireerende
Hendrikse Cos Bank N.V. Boes
DE WELFSCHOEN maakt de hinderlijke steunzool overbodig.
Van een arm dorp, dat rijk werd
Belgisch Geld
JACQ. PLOUVIER
Aangesloten bij het Bureau voor Oplaag-contröle
Buitenland.
oksels en voeten
Belangrijkste Nieuws.
tegen voordeeBige koersen
bij
Binnenland.
GOES
VLISSINGEN
FEUILLETON
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes.
Tel.: Redactie en Administratie No. 11.
Postrekenino No. 44495.
Bijkantoor te Middelburg.
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. TeL No. 259.
2Ie Zeeuw
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, lranco per post, 13.
Losse nummers 10.09
Prijs der Advertentien:
1—4 regels 11.20, elke regal meer 30 et,
Bij abonnement belangrijke korting.
De landbouw en de crisis.
De heer E. Heldring geeft in het „Han
delsblad" een beschouwing over de econo
mische crisis en wat daarmede in ver
band staat, waarbij in 't bijzonder aan
de belangen van den landbouw aandacht
wordt geschonken. I
Sprekende over de taak van de regee
ring, van wie te dezen opzichte niet te
veel verwacht mag worden omdat zij te
gen het waarschijnlijk langdurige lage
prijsniveau, geen afdoend geneesmiddel
bezit, merkt hij o.m. op:
„Waar het thans om gaat, is, dat de
Regeering de crisis met ernst onder de
oogen zie en zich niet, zonder zelve aan
het stuur te staan, dan eens van den
eenen kant, dan weer van den anderen
late overhalen om maatregelen te nemen,
die niet behoorlijk in het licht van het
algemeen belang bezien zijn. Zij is daar
toe met de tegenwoordige departementale
organisatie niet in staat, die gebrekkig
is en voldoende coördinatie mist. Terecht
komt de landbouw voor verbetering op,
terecht verlangt hij, dat men alle aan
dacht aan zijn nooden wijdt, want geen
verstandig mensch ontkent zijn zeer groo-
te beteekenis voor de nationale samen
leving, voor onze economische structuur.
Men behoeft waarlijk geen agronoom te
zijn, om te weten, wat een welvarende
boerenstand voor onze nijverheid en voor
onzen in- en uitvoerhandel beteekent.
Doch ten onrechte verlangen zekeré ver
tegenwoordigers uit den landbouw, dat
men ons nationaal belang met dat van den
landbouw vereenzelvige, dat men de land
bouwbelangen boven alle andere late voor
gaan. Het is begrijpelijk, dat de kritieke
toestand van vele bedrijven vooral vele
kleinbedrijven in de bodemcultures en
het lage loonpeil dat in sommige streken
in den akkerbouw heerscht, zeer ernstige
bezorgdheid verwekt, maar men ver-
lieze niet de noodzakelijkheid uit het oog
om de belangen der 75 pCt. niet-landbou-
wende bevolking in acht te nemen en
zich van de vermoedelijke uitwerking van
verlangde maatregelen door nauwgezet
onderzoek rekenschap te geven. Dit geldt
te meer, nu wij ons in een economische
crisis bevinden, die alle bedrijfstakken
aantast."
Het komt ons voor, dat er voor een
waarschuwing als hier gegeven wordt om
het landbouwbelang niet te overschatten,
toch weinig reden bestaat.
Wanneer men b.v. nagaat wat er voor
handel en industrie wordt gedaan en men
stelt daar tegenover de betrekkelijk weini
ge interesse van de regeering voor
land- en tuinbouw, dan behoeft men
heusch niet te vreezen, dat de landbou
wende bevolking boven de andere volks
groepen zal worden voorgetrokken.
Trouwens, dat verlangt ook niemand.
Onze land- en tuinbouwers hebben in
den loop der jaren wel zooveel beschei
denheid geleerd, dat zij er niet aan den
ken te ëischen, dat de landbouwbelangen
boven alle andere moeten voorgaan.
Wat zij wel verlangen en wat een alles
zins billijke eisch kan worden genoemd,
is, dat de land- en tuinbouwbelangen niet
langer worden verwaarloosd, maar dat
krachtige maatregelen worden genomen
opdat deze belangrijke takken van ons
volksbestaan zich naar eisch kunnen ont
wikkelen.
Om daartoe te komen is het noodig, dat
de opvatting als zouden land- en tuin
bouw voor de 75 pet. niet-landbouwende
'bevolking van weinig of geen beteekenis
zijn, wordt herzien.
Het belang van den landbouw is een
nationaal belang.
Als land- en tuinbouw bloeien dan komt
er welvaart over de geheele linie.
Waarbij dan ook nog komt, dat een
krachtige boerenstand voor de zedelijke
volkskracht van onberekenbare beteekenis
is.
De staking in N.-Frankrijk.
Een telegram uit Roubaix maakt mel
ding van relletjes tusschen de stakers
en arbeiders uit België, die met autobus
sen te Hallum en Meenen kwamen. De
stakers wierpen met allerlei soort pro
jectielen, zoodat verschillende personen
o.w. de commissaris van politie te Mee
nen, gewond werden.
In de eerste auto werd een vrouw
door een steen zwaar aan het voorhoofd
gewond. De chauffeur en andere inzitten
den, die uitgestapt waren, werden afge
ranseld en zochten hun heil in de vlucht.
In de tweede auto liepen twee jonge
meigjes verwondingen op. De politie van
Meenen herstelde echter dle orde en dreef
de herriemakers uiteen, maar later in den
avond, bij den. terugkeer van nieuwe groe
pen werkwilligen, kwam het weer tot ern
stige ongeregeldheden. Op een gegeven
oogenblik geraakten een paar honderd
arbeiders handgemeen; een der stakers
werd door gendarmen gearresteerd, maar
door de woelige menigte met geweld weer
bevrijd. Ook de gendarmen werden nu met
steenen, stukken ijzer en 'flesschen be
stookt. Van een der gendarmen werd de
wang letterlijk opengereten, waarop de
commandant bevel gaf de geweren te la
den. De stakers vluchtten toen in een
café op Fransch grondgebied en losten
revolverschoten, die gelukkig echter nie
mand troffen.
Eerst laat in den nacht kon de orde
worden hersteld.
De communlstenopmarsch in China.
De communisten te Tsjangtsja hebben
op 1 Augustus een sovjetregeering uitge
roepen voor de provincies Hoepei, Honan
en Kiangsi.
Wat Hankow betreft, heeft de Nanking-
regeering er bij de consuls op aangedron
gen, dat de buitenlanders deze stad ten
spoedigste zullen ontruimen.
De communisten ia Tsjangtsja openden
het vuur op de Amerikaansche kanon
neerboot „Palos", die daar vlak bij voor
anker ligt. Deze beantwoordde het vuur
en bracht de aanvallers tot zwijgen. Ook
een Italiaansch en een Japansch oorlog
schip vuurden op Tsjangtsja.
Nieuwe hittegolf in de Ver. Staten.
Verschillende staten van het Zuiden en
Midden der V. S. worden door een nieu
we hittegolf bezocht
Te Chicago zijn op het einde van de
week 60 menschen ten gevolge van de
hitte overleden. In Kansas City heerschte
10 uur achter elkaar een temperatuur van
40 graden Celsius, welke op de heetste
uren van den dag tot 44 graden steeg.
Uit andere steden van Kansas en Ne
braska worden eveneens temperaturen
van 40 tot 45 graden Celsius gemeld.
De geweldige hitte heeft zeer groote
schade aan den landbouw aangericht. Se
dert weken is er geen regen meer geval
len en de meteorologische bureaux ver
wachten voorloopig nog geen regen.
De voorzitter van het Landbouwkundig
Genootschap heeft aan president Hoover
medegedeeld, dat hitte en droogte een
groote catastrophe dreigen te veroorzaken
in twee derde van de Yereenigde Staten.
Het te velde staande graan is voor het
grootste deel verdord en de weiden zijn
door de groote hitte van de zon geheel
bruin gebrand.
Rivieren en meren verdwijnen en de
visschen sterven. Ook de veestapel wordt
ernstig door de droogte geteisterd, daar
men den dieren niet voldoende water kan
geven. In de meeste streken wordt het
drinkwater steeds schaarscher.
In landbouwkringen wijst men er op,
dat de oogst van vlas, katoen, maïs, aard
appelen, tabak en fruit nagenoeg geheel
mislukt is. De totdusver aangerichte scha
de is reeds zoo aanzienlijk, dat de gevol
gen nog jarenlang zullen worden gevoeld,
zelfs indien thans spoedig regen zou val
len, waarvoor echter weinig hoop bestaat.
Communistische samenzwering op Cuba
verijdeld.
Te Havana zijn 70 verdachten gevat
in verband met een communistische sa
menzwering die ten doel had de regeering
omver te werpen. Onder de gearresteerden
zijn Chineezen, Spanjaarden en Cubanen.
Die geheime politie heeft communistische
propagandageschriften en correspondentie
in beslag genomen.
De gevatte vreemdelingen zullen het
land worden uitgezet.
Korte Berichten.
Te Rouaan en omgeving hebben de
meeste werkgevers toegegeven aan do
looneischen der arbeiders en de loonen
met 6 pet. verhoogd in verband met de
stijging van de kosten voor levensonder
houd in den laatsten tijd. Deze maatregel
had tot gevolg, dat het werk op groote
schaal hervat is in vele plaatsen van het
industrie-gebied in Noord-Frankrijk.
Het Russische telegraaf agentschap
spreekt de in het buitenland verspreide
berichten over een aardbeving aan de
Noord-Oostkust van de Kaspische Zee te
gen. Deze berichten zijn volgens het
agentschap geheel ongegrond.
Gisteren is Prinses Astrid, hertogin
van Brabant, in de R. K. kerk opgenomen
door kardinaal Van Roey, aartsbisschop
van Mechelen.
In Britsch-Indië zijn de gevangenis
sen thans overvol in verband met den
steeds toenemenden stroom van politieke
gevangenen.
De autoriteiten hebben zich dientenge
volge verplicht gezien talrijke gewone mis
dadigers voor het verstrijken van hun
straftijd te ontslaan om op deze wijze
plaats ie krjjgen voor de politieke gevan
genen.
Zaterdagnacht is het dorp Burtrask
bij Skelleftea in Noord Zweden door
brand geteisterd, waarbij zes winkelhui
zen en ongeveer 200 houten huizen van
"t zoogenaamde kerkdorp geheel zijn ver
woest. De politie vermoedt, dat de brand
aangestoken is.
De naar Moskou ontboden kassier
van de Sowjet-Russische handelsvertegen
woordiging te Parijs, Farnberg, die gewei
gerd had naar Rusland terug te keeren,
is verdwenen.
Ongeveer drieduizend arbeiders dar
Belgische Minervafabrieken zijn ini sta
king gegaan, .omdat de directie de be
taalde vaoantiedagen had afgeschaft. On
derhandelingen tusschen gedelegieerden
der arbeiders en der patroons worden
momenteel gevoerd om te trachten bat
geschil bij je leggen.
Volgens berichten uit Anconi werd
gisteren wederom een lichte aardbeving
waargenomen. Te Ascoli werden de schok
ken voorafgegaan door een onderaardsch
gerommel. Te Potenza nam men in Sen
afgeloopen nacht een aardbeving waar
die zich golfsgewijze voortplantte. Het
grootste deel der bevolking verliet de hui
zen en bracht het verdere deel van den
nacht in de open lucht door. Schade
werd gelukkig niet aangericht.
behandele men met Purolpoeder. Dit is
het meest afdoende middel daarvoor. Het
kost 45 en 60 ct per bus en is evenals
Purol, verkrijgbaar bij Apoth. en Drogisten
Binnenland.
Ontploffing in een vuurwerkfabriek te
Leiden.
Wetsontwerp betreffende uitvoer van
eieren.
De boycot van Duitsche waren.
Buitenland.
Hitte in Amerika,
De communisten in China.
Relletjes in Noord-Frankrijk.
Een samenzwering te Cuba verijdeld.
Hevige onweders boven Frankrijk.
Indische verkiezingen.
De „Java-Bode" vertelt de volgende
verkiezingsklucht bij de jongste gemeen-
ter aadsv erkiezingen:
Het tooneel stelt voor het stembureau
te Batoe Toelis, Batavia. Het volgende
deed zich voor volgens het blad:
Er kwamen zes „Jannen" (soldaten)
binnengestapt. Een der propagandisten,
de bronzen medaille in zijn knoopsgat,
sprak hen aan. „Zijn jullie van de artil
lerie?" „Jawel, mijnheer". „Dan weten
jullie zeker wel, wat je kapitein vanmor
gen heeft gezegd?" „Jawel, mijnheer".
„Ingerukt marsch, stemmen!", klonk daar
op een commando. En de „Jannen" stem
den.
Tot zoover het bericht. Indië blijft In-
dië, ondanks politiek en „opgewekt" po
litiek leven!
Rijkspostspaarbank.
Het tegoed met ruim f10 millioen
gestegen,
In het verslag van de Rijkspostspaar
bank over 1929 wordt o.m. medegedeeld,
dat het bedrijf zich ook in 1929 regelmatig
bleef ontwikkelen. De uitkomsten geven
een geleidelijke verdere toeneming van
het spaarbankverkeer te zien, welke zoo
wel in het aantal handelingen als in de
kapitaalbeweging tot uiting is gekomen.
Het aantal uitgegeven boekjes overtrof
dat der afbetaalde, zoodat het aantal boek
jes aan het einde des jaars in omloop
weder was toegenomen. De omzet was
hooger dan in eenig jaar te voren, la
tende wederom een inlegsurplus, zij het
ALLEENVERKOOP
door H. King mans.
53) _0_
O, zij hoopte bijna, dat hij niet komen
kón. Het ging nu goed zoo. Met de Pink
sterdagen was hij geweest, maar toen zat
zij in Rotterdam. En niet zoolira had zij
geweten, wanneer hij, in Augustus kwam,
of zij! had haar vacantie zóó gesteld', dat
zij hem niet had ontmoet. E.vfen was er
bij haa,r vrees geweest voor de Kerst
dagen, maar „toen was hij1 verhinderd.
Sinds het vorige jaar Kerstmis had zij
hem niet gesproken, alleen bijl de Van
Leeuwens over hem hoeren praten, ter
wijl hij, dat vernam zij wel,geregeld naar
haar informeerde. Haar schrijven had hij
niet gedaan. Zij wist niet, waarom. Blijk
baar wachtte hij op een giunstige gelegen
heid haar te spreken. En zij hoopte vurig,
dat die gelegenheid zou uitblijven.
Maar als de dokter hulp noodig had,
Ie®, hij werd gevraagd, dan was het niet
geheel onmogelijk, dat hij kwam. En dan
kwam zij den eenen of andere® dag in
de moeilijkheid, dat zij een antwoord
geven moest op die vraag, die komen zou,
daarvan was Hertha overtuigd.
O, als hij maar niet kwam. Er waren;
nog andere dokters genoeg. En anders
kon er wel een semi-arts ter assistentie
komen. Dokter Van Stralen niet; neen,
hij niet. Het ging nu goed zoo.
Zij zou hem wel ontwijken, als hij weer
eens kwam logeeren. Ze mócht niet. Maar
zij wilde de moeilijkheid ontzeilen. Zij
(had niet den moed, hem te zeggen, dat
hij geen hoop behoefde te koesteren. Zij
begreep, dat zij niet durfde, omdat zij
hem liefhad.
Een scherp, kort hoornsignaal rukte
Hertha uit haar overpeinzingen. Uit een
zijweg kwam de auto van dokter Van
Leeuwen, die stopte, toen hij' de ver
pleegster zag. Weldra ^Tonden de twee
vehikels naast elkaar op den weg.
„Bijzonderheden in Landdorp, zuster?"
vroeg hij.
„•Bijzonderheden niet, dokter." Zij
noemde een aantal namen op, in wier
woningen zij geweest was.
Mooi. Gelukkig. Hier in Zeeduin wordt
het er niet beter op. Ik ga nu een
uurtje naar huis, om wat te rusten en
dan maar weer naar Landdorp. Ik zou
wel willen, dat ge in den loop van den
middag eens naar Eppo van Dalen ging.
Zijn vrouw heeft een zware longontste
king en den toestand van zijn dochter
vertrouw ik ook niet. Zoowat allen heb
ben er griep. Hij zelf is> nog op de been,
maar dat is ook alles. Het is me er een
toestand. Ik kom er juist vandaan."
„Het lijkt mij het verstandigst, er on
middellijk heen te gaan, dokter. Ik ben
er nu dichtbij."
„Goed, zuster. U kunt er allicht wat
doen. En dan wil ik u ook nog even
vertellen, dat mijn vrouw den strijd ge
wonnen heeft. Vrouwen winnen het altijd,
niet, .zuster?" lachte hij.
„Ik kan er niet over meepraten, dok
ter."
„Nu, het is toch zoo. Ik mag het niet
langer .alleen doen. 'k Heb vanmiddag mijn
neef Alfred opgebeld, of hij mij een paar
weken komt helpen. Hij kan dan voor
namelijk Landdorp voor zijn rekening ne
men. Tenminste als hij komt. Hij vrees
de, dat het niet gaan zou. Maar hij zou
zijn best doen. Vanavond weet ik wel
meer. En als hij niet kan, moet er een
ander worden gezocht. Ik ga heusch voe
len, dat ik geen dertig jaar meer ben.
Nu, zuster, tot ziens. Overwerk u niet
Zal ik voor u ook zien, hulp te krijgen?"
„Laat ons het deze week nog aanzien,
dokter," zeide Hertha mat.
„Maar dan ook geen dag langer, 'k Zou
niet graag willen, dat het mis liep. Ik
ben ,u hoogst dankbaar, voor wat ge aan
mijn menschen doet, zuster," zeide hij
op warmen toon. „En overal, waar ik
kom, is men dankbaar."
„Ik doe mijn plicht," meende Hertha
eenvoudig.
„Méér dan je plicht, meisje," mompelde
dokter Van Leeuwen, toen hij naar Zee
duin reed. „Je bent goud waard. En je
christendom is niet opgesmukt, dat moet
ik bekennen."
Hertha reed den zijweg in, die zoo juist
door den dokter verlaten was. Zijn mede-
deeling betreffende dokter Van 'Stralen
had haar heftig aangegrepen. Het was
haar, of zij boven het ronken van den
motor haar bonzende hart hoorde. Er
was nog één hoop: dokter Van Stralen
vreesde, dat het niet gaan zou. Zij hoopte
het vurig. Dan kwam er wel een andere
dokter.
Dan dacht zij aan den man, dien zij nu
ging bezoeken, boer Eppo van Dalen. Zij
kende de boerderij alleen van aanzien.
Zrj was er nog nooit geweest. En de
stem van den boer had zij nog nooit
vernomen. Zij wist alleen met zekerheid,
dat hij haar niet lijden mocht, omdat
zij den stoot tot den zoo gezegendon
evangelisatiearbeid in Zeeduin gegeven
had.
Sinds dien avond, waarop zij aangeval
len was door de twee mannen, in wie
Krijn Vermeulen knechts van Eppo van
Dalen had meenen te herkennen, had
men haar niet meer lastig gevallen. Wel
had zjj enkele maanden later een dreig
brief] e ontvangen, maar zij had er geen
aandacht aan geschonken, het zelfs aan
niemand laten lezen. Zjj vermoedde, dat
het uit dezelfde bron kwam.
Er was evenwel niets meer voorge
vallen. Vermoedelijk zag men in, dat ver
zet toch niet baten zou. Want niet alleen
ging de Zondagsschoolarbeid gestadig
door, maar het evangelisatiegebouwtje
was er ook gekomen, nog wel van steen
opgetrokken. Dominé Misset had de heele
classis er voor gespannen. Het geld was
er ook gekomen. En één avond per week
kwam er een predikant, soms ook wel
des Zondagsavonds. Het gehoor nam
steeds toe. Er was een rijk gezegend
Kerstfeest gevierd. Wel was de algemeene
stemming in het dorp niet bepaald gun
stig voor „de vrome beweging", zooals
men het werk betitelde, maar pertinente
vijandschap was er niet. Zij kwam door
de griepepidemie in tientallen van hui
zen, bij menschen, die het gebouw be
zochten, doch evenzeer bij lieden, die
van godsdienst absoluut niet weten wil
den, maar nergens bespeurde zij haat
tegen de „beweging", terwijl toch ieder
wel wist, dat zjj in het werk een groot
aandeel had gehad en nóg had.
(Wordt vervolgd.)
