No. 258 Dinsdag 5 Augustus 1930 44e Jaargang Dagblad voor de Provincie Zeeland Hendrikse Do's Bank N.V. Goes Eerste Hulp PUROL Belgisch Geld nd. Aangesloten bij het Bureau voor Oplaag-contróle Uit nummer bestaat uit 2 bladen. EERSTE BLAD. Buitenland. Binnenland. Uit de Provincie. Belangrijkste Nieuws. tegen voordeelige koersen bij Kerknieuws. :t«n nu nog e pa» in den etting heeft den herfst voetgezwel" cdoorns noe- larken hier- hade onder» ze het erg nen loopen, n bijeenzoe» mtstaan ze? oor verwon en en daar- ten die van rden bodem arrelen tus- jke, kunnen ïzen en dan ariën bi] de veroorzaken, nlijk en er t in tot een wat we bi] zouden noe- pen meestal kaasachtig, gemakkelijk it de zwei- at men het r, want als nen enorme ting. Na de den worden t gezet wor- HENNEPE. ffende kun- an gezonden desingel 96a mtwoord in- 1930. 12, Jaaoba bar Minnaar ïl, Marinusi bus Nylssem an Waarde, el is Brandt; B'aar, vrouw c Antiionie 2, Johan na Polderdijk Catharina, nige en Lena ■nolla, d. v. ba Taninatje anoiscus, z. ina Schreurs nes en Maria ud 5 jaren, Jan, oud 3 tus Bal en oud 37 jr melis, z. v. d. Coomans; Jonge en J. .e Jonge en Ir, 82 jaar, 17, G. Geë Kuiper; 26, van Wezel jaar te St. i o 22 jr; 10, »n A. Sdhlot b 19, Kornelis, Ldriana Min- v. Daniël aed; 27, Si- en Cornelia is, z.v. Jan uterman, 22 A. Kluijf- 18 j, jd.K. Boone, 26 an, geb. van j. jd.; J. J. Andriessen. ag 5 Augus- X) Orgelcon- 10.00 Vrijz. racbt. 10.30 30 A.V.R.O. oor de staf- iterie. 3.00—- Orgelconcert, menkwartet. st. 9.00 Too- ur 1071 M.) Gramofoon- door Trio. 10,30 en 8,01—11.00 1.20 Concert, L2.50 Orgel- •2.50 Gra- oncert. 6.00 orkest, bari- 25—2.50 Or- concert. 8.20 Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA. Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes. Tel.: Redactie en Administratie No. 11. Fostrekenlng No. 44455. Bijkantoor te Middelburg. Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. No. 259. VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG. Abonnementsprijs: Per 3 maanden, franco per post, 13. Losse nummers10.05 Prijs der Adverteniilnt 1—4 regels 11.20, elke regel meer 30 et Bij abonnement belangrijke korting. De kinderbeperking neemt in alle „be schaafde" landen hand over hand toe. Het gaat niet in alle landen even hard, maar het gaat wel overal in dezelfde richting. Naarmate de stoffelijke welvaart toe neemt en de ontwikkeling en beschaving grooter worden, neemt het aantal ge boorten af. De grootere gezinnen behooren met name in de groote steden voor een belang rijk deel tot den kring der laagst gesi tueerden. Zoo is het in ons land. Zoo is het veel sterker nog, in Frankrijk. Zoo is het ook in Amerika. Dit verschijnsel is van groote betee- kenis. Er is meer dan eens gesproken van het „gele gevaar" en wie zal zeggen wat het „beschaafde Europa" boven het hoofd hangt als het verre Oosten eens werke lijk tot ontwaking komt? Toch schuilt het gevaar niet in de eerste plaats in de verte, maar dichtbij, in de verbastering en degeneratie van de z.g. Christenvolken. Onlangs werd in het „Schoolblad", het orgaan van het Nederl. Onderwijzersge nootschap dit gezegd: „Terwijl (in Amerika) de intellectueele lagen der bevolking nagenoeg kinderloos zijn, of, na één geslacht van emigran ten worden, neemt het aantal negers en soortgelijke lagere rassen, die slechts bij hooge uitzondering voor intellectueele vorming geschikt blijven, ontzettend toe. De bekende legertests van 1917, gehouden over 1.700.000 van de flinkste, meestal jonge mannen uit alle staten en van el- ken stand en beroep, waren verbijsterend droevig en sindsdien is de qualitatieve daling nog sneller voortgegaan." Zoo wordt het gevaar waarvoor men vreest vanzelf naderbij gebracht. Men heeft deze eeuw genoemd, de eeuw van het kind. En het is waar, dat er voor de kinderen, die er nog zijn, over het algemeen veel gedaan wordt. Maar overigens kan gezegd, dat we le ven in de eeuw van vrees voor het kind, de eeuw waarin de kinderen niet wor den gezien als een erfdeel des Heeren, maar als een last. En het ergste hierbij is, dat de groote steden hierin weliswaar voorgaan, maar dat het platteland, zij het dan in lang zamer tempo, volgt. En dat niet alleen in kringen waar men met Gods Woord gebroken heeft, maar eveneens, al is het dan niet in dezelfde mate, in Christelijke kringen! Een Communistische Inval. De inval van Communistische propa gandisten in de werkplaatsen van de Ar tillerie-inrichting aan de Hembrug te Zaandam, verdient, naar 'tons voorkomt, meer aandacht dan daaraan tot nu toe werd geschonken. Om te beginnen vraagt men zich af, hoe het toch mogelijk was, dat deze op roerkraaiers in deze werkplaatsen kon den binnendringen. Is de controle, bij den ingang zoo slap, dat allerlei ongure en gevaarlijke gasten zonder moeite mee naar binnen kunnen gaan? Het schijnt van wel. Maar dan wordt het zeker hoog tijd, dat afdoende maatregelen worden genomen om hierin verandering te brengen. Vervolgens trekt de aandacht het feit, dat deze bestrijders van de maatschap pelijke orde gelegenheid konden krijgen om de arbeiders in het schaftlokaal toe te spreken en onder hen propaganda-lec- tuur te verspreiden. Wat is daar toch voor een toezicht, dat dergelijke dingen mogelijk zijn! En eindelijk is daar nog de verrassende mededeeling, dat de indringers er in slaag den zich ongehinderd uit de voeten te maken. Dat is toch wel het toppunt! Van al de aanwezige personen was er dus niemand, die genoeg verantwoorde lijkheidsgevoel bezat om deze raddraai ers te grijpen. En de bewaking schijnt van dien aard te zijn, dat men daar niet alleen onge hinderd kan binnendringen, maar dat men zich ook zonder eenig bezwaar uit de voeten kan maken. En dat in een omgeving, waar met wei nig moeite onnoemelijk veel kwaad kan worden gesticht. Eenige opheldering is naar 'tons voor komt, niet alleen niet ongewenscht, maar zelfs beslist noodzakelijk. Italië en Rusland. Mosconi en Bottaï als vertegenwoordi gers van de Italiaansche regeering, heb ben te Rome met Ljoubimoff, plaatsver vangend volkscommissaris, vertegenwoor diger van sovjet-Rusland, een overeen komst gesloten, die de bevordering van den aankoop van producten van de Ita liaansche nijverheid beoogt. Na de on- derteekening heeft Mussolini Ljoubimoff ontvangen, met wien hij zich geruimen tijd vriendschappelijk onderhield. Storm en noodweer. Gisteren heerschte in een deel van Breisgau (Duitschland) een zwaar nood weer, dat overal groote schade aanrichtte. Een wervelstorm vernielde veel te veld staand gewas, terwijl ook veel boomen het slachtoffer werden. Bij opruimingswerkzaamheden te Lör- rach kwam een 23-jarige boerenknecht in aanraking met een losgerukten draad van de hooigspanningsleiding en werd op slag gedood. Bijna overal is al het fruit van de boo men gewaaid. De kinderverlamming ln den Elzas. De kinderverlamming in den Elzas heeft zich in de afgéloopen dagen wederom uit gebreid. Te Metz en omgeving werden vier nieu we gevallen gemeld, terwijl uit andere gemeenten in Lotharingen bericht komt van vijf nieuwe gevallen. Echter, blijkt de ziekte zich thans ook te hebben uitgestrekt tot het departe ment van de Marne, van waar twee geval len gemeld worden. Sovjet-Rusland heeft geld noodlg. Volgens een bericht uit Moskou aan de bladen heeft de Russische volkscom missaris voor financien een verordening uitgevaardigd, waarin aangekondigd wordt dat de regeering, in verband met den ernstigen, financieelen en economischen toestand op een stipte en zelfs vervroeg de betaling van de landbouwbelasting aan moet dringen. Alle ondergeschikte organen en de plaatsvervangende overheid hebhen den plicht, de krachtigste maatregelen te ne men, teneinde het binnenkomen van de belastingen te bespoedigen. Men peemt aan, dat de bedoeling van deze verordening is, druk op de boeren uit te oefenen, teneinde hen tot spoedige aflevering van graan te dwingen. Een nieuwe aardbeving. Uit Potenza wordt .gemeld, dat er gis teren te 12.10 uur te Melfi in Italië een nieuwe aardbeving is waargenomen, die zich golfsgewijze voortplantte van Rio- nero. Onder de bevolking, die uiteraard nog onder den indruk is van de laatste groo te aardbeving, veroorzaakte deze nieuwe gebeurtenis natuurlijk groote consterna tie, die echter tegen den avond bedaarde. Te Rionero werd het stadhuis beschadigd. Korte Berichten. Te Essen heeft een ontploffing plaat? gehad in de bensol-afdeeling van een fabriek der mijn Koningin Elisabeth. Een opzichter werd gedood, terwijl een assis tent, die zich naar de plaats van het onge luk spoedde, door de opwinding een hart verlamming kreeg, ten gevolge waarvan hij overleed. Voorts werden nog drie ar beiders licht gewond. De regeering te Washington blijft den toestand in China met opmerkzaam heid volgen. Besloten werd, een Ameri- kaansch oorlogsschip naar de Chineesche wateren te zenden, welk schip zich in de haven van Shanghai gevechtklaar moet houden. Volgens de Londensche bladen zijn in den afgeloopen week-end 16 personen door verkeersongevallen om het leven ge komen. Volgens de Parijsche bladen heerscht in het Westen van de Sahara een buiten gewone hitte, evenals in de aangrenzen de deelen van Marokko. Een groot aan tal mensehen is reeds het slachto.fer van «ie warmte geworden. Volgens schatting van de voornaam ste arbeidsbeurzen "die op de officieele opgaaf van deze week vooruitloopt, is nu in Engeland het voorziene totaal van 2 millioen werkloozen bereikt. Veertien dagen geleden was het er nog 30.000 van af. De laatste hoop om er beneden te blijven is verijdeld, toen bekend werd dat voor den oogst het het platteland veel minder extra werkkrachten noodig zullen zijn dan verleden jaar. De Zuidkust van Engeland is de laatste 24 uur door zware stormen ge teisterd, die de scheepvaart ernstig be lemmerd hebben. Vele schepen zijn be schadigd; de reddingsbooten zijn herhaal delijk uitgevaren, doch er zijn geen men- schenlevens te betreuren. Uit San Paulo wordt gemeld, dat 23 kinderen brandwonden hebben opge- loopen, van wie 10 zeer ernstig, bij een bioscoopbrand. Een kind had, met luci fers spelend, een stapel films in brand gestoken. Da Minister van Financiën. De Minister van Financiën, Jhr Mr de ^Jeer, is, na een kort verblijf in Gelder land, naar bet buitenland vertrokken. Tegen de Dultsche tariefverhooglngen. D© kistenleverancier van de Goöp. Roer mondsche Eiermijn heeft de levering van een nieuwe stookinrichting voor zijn fa briek aan de Duitsche industrie onthou den, uit solidariteit met den Nederland- schen landbouw in zijn strijd- tegen de Duitsche tariefsverhoogingen. „Rij wielmerken". De hoefijzercorrespondent van het Hbl. schrijft: Het is, wij weten het, een vrij hopelooze strijd dien wij, in een volk met weinig nationaal gevoel, tegen den wassenden stroom van germanismen voeren. Maar zoo nu en dan krijgen we weer eens een aansporing van lezers en dat doet ons dan weer naar de wapens pen en inkt- grijpen. Zoo vestigt nu een Arnhemsche lezer onze aandacht op een nieuwtje bij de post. Hij had gezien, dat er in het post kantoor een aankondiging van „rijwielmer- ken" was opgehangen en schrijft ons zijn ervaringen daarmede in de volgende woor den: „Ik dacht over een nieuwe fiets, en vroeg dus den ambtenaar aan het loket of ik, wanneer ik bijvoorbeeld een Fon- gers zou koopen, daarop een Staatsga rantie kon krijgen. Hij begreep me eerst niet, maar, na een kleinen uitleg mij nerzijds, verklaarde hij, min of meer ver ontwaardigd, dat hij geen „merken" van rijwielen verkocht doch slechts belasting plaatjes. In mijn oprechte teleurstelling heb ik toen maar eenige „briefmerken van 2 cents gevraagddie ik pas kreeg toen ik dit woord vertaald had door hem om „postzegels" te verzoeken." Goed zool Nadat de fiscus ons geleerd heeft om de „rugzijde" (en niet de om mezijde) van een biljet te bekijken, toont de Post ons nu dat onze belastingplaatjes eigenlijk „merken" moeten beeten. Het geen dan, naar de alleszins juiste ge volgtrekking van onzen lezer, ook op brief-„merken" moet worden toegepast. Leve de groote buurman! Daarom laten we ons niet dadelijk door hem inlijven? Eenmaal komt het er toch van. En dan zijn onze boter en kaas da delijk vrij van invoerrecht! Het vervoer van basalt naar de Zuiderzeewerken. Op vragen van het Tweede Kamerlid Kersten betreffende deze zaak heeft de minister van waterstaat geantwoord: De eerste vraag kan bevestigend wor den beantwoord. Ter beantwoording van de tweede vraag moge de ondergeteekende het volgende mededeelen. In 1928 werden vervoerd ongeveer 169.000 S.T. basalt, waarvan 77.00.) S.T. door particuliere Nederlandsche schippers 20.000 S.T. door Nederlandsche reederij- schepen, 35.000 S.T. door Belgische en 37.000 S.T. door Duitsche schepen, dus ongeveer 42.5 pet door schepen van vreemde nationaliteit. In 1929 werden vervoerd ongeveer 196.000 S.T. en wel 75.000 S.R door particuliere Nederlandsche schippers, 25.000 S.T. door Nederlandsche reederij- schepen, 51.000 S.T. door Belgische en 45.000 S.T. door Duitsche schepen, aus ongeveer 49 pet door vreemde schepen. Hierbij zij nog aangeteekend, dat toen in de tweede helft van 1929 de vrachten zeer hoog waren, de Nederlandsche par ticuliere schippers, die, naar de onderge teekende meent te weten, toch al niet gaarne naar de Zuiderzee varen, in het geheel niet hiervoor te krijgen waren, en de reederij, welke het transport verzorg de, verplicht was buitenlandsche sche pen te charteren. Ad. vraag 3. Ten einde een rechtmati- gen aanvoer van basalt voor de voltooi ing van den afsluitdijk -te verzekeren, is het wenschelijk voorgekomen, het ver voer op te dragen aan een Nederlandsche reederij, aan welke daarbij, in verband met de prijsbepaling, de noodige vrijheid dient te worden gelaten bij het aannemen van andere schepen dan waarover zij zelf beschikt. Het vervoer kon derhalve niet uitslui tend aan Nederlandsche schippers wor den opgedragen, doch aan deze wordt voorkeur verleend door de in het con tract opgenomen bepaling, dat van de tot en met 1932 voor den afsluitdijk nog benoodigde basalt ten hoogste een vierde gedeelte door schepen'van vreemde natio naliteit zal mogen worden vervoerd, ter wijl het vervoer van ten minste een der de gedeelte aan Nederlandsche particulie re schippers zal moeten worden opge dragen. Het vervoer van de overige hoeveel heid basalt zal dus óf door deze laatsten, óf door de Nederlandsche reederijschepen moeten geschieden. Hansweert. Het schip „Raptim" schip per van Diem, geladen met ledige bussen van Brussel naar Rotterdam, heeft giste ren, tengevolge van den storm, een groot gedeelte van de deklading verspeeld. Het schip passeerde dezen morgen het kanaal. Krabbendijke. Loop der bevolking. Vertrokken: Eliza Kurvink naar Poort vliet. M. M. Haverboek naar Dordrecht. J. van Langenvelde en gezin, naar Krui- ningen. H. C. van Langenvelde naar Goes. Ingekomen: Wilhelmina van Houte van Bergen op Zoom. Maatje Nieuwenhuize van Kruiningen. Cornells Dek en gezin van Kruiningen. K. J-. W. Walraven van Rilland Bath. ARBEIDERS ALS ONDERNEMERS. Over dit onderwerp schrijft „De Neder- lander": De vakvereenigingen zijn in de laatste 25 jaar tot een groote ontwikkeling ge komen. Hoezeer dat ook in Duitschland het ge val is, bewijzen de gegevens, welke Dr Otto de la Chevallerie in een brochure „Die Gewerkschaften als Unternehmer" verstrekt. Hij laat zien, hoe de vakveree nigingen in menig opzicht de economische methoden van den ondernemer hebben overgenomen. Dat geldt zoowel voor de socialistische als voor de Christelijke or ganisaties. Zoo is men met succes op het terrein der verzekering werkzaam. De vereeni- ging Volksfürsorge, van de socialistische vakbeweging, had in 1928 1.471.000 po lissen loopende tot een gezamenlijk ver zekerd bedrag van bijna 600 millioen mark. De christelijke vakbeweging ontwikkel de zich o.a. sterk op het terrein der brandverzekering. De betreffende veree- niging werkte in 1924 met een kapitaal van 3 millioen mark; in dat jaar werd een winst van ruim 1 millioen mark gemaakt Door de vakbonden wordt in Duitsch land ook veel gedaan ter bevordering der coöp. beweging. De vereen, waarachter de christelijke vakorganisatie staat, telt bijna 800.000 leden. De omzet van deze coöperatie bedraagt bjjna 200 millioen mark. Zij heeft een eigen vleeschwaren- fabriek, koffiebranderij, zeepfabriek, ta- bakfabriek en drukkerij. Veel grooter nog is de door de socia listische vakbonden gesteunde coöperatie, Binnenland. De cycloon op Voorne-Putten. Kingsford Smith te Middelburg geope reerd. Buitenland. Storm in verschillende landen. Een nieuwe aardbeving in Italië. Twee millioen werkloozen in Engeland. met haar ongeveer 3 millioen leden. Hier bereikte de omzet een bedrag van een milliard Mark. Dienovereenkomstig heeft men een nog veel grooter aantal fabrie ken, die de eigen producten in eigen win kels verkoopen. Onder deze eigen winkels zijn 311 bakkerijen, 100 slagerijen enz. Ook de arbeidersbanken, waarover wij vroeger reeds een en ander mededeel den worden door de vakvereenigingen be vorderd. De bedoeling van deze instel lingen is, al ae transacties, die van ar- beiderszjjde uitgaan, te financieren. De bank der christelijke vakorganisaties is de oudste. Zij werd in 1920 opgericht en be reikte in 1928 een omzet van 537 mil lioen Mark. De bank der socialistische bonden werd later opgericht maar kwam tot een groo- teren omvang. Haar omzet bedroeg in 19-28 ruim 2 Milliard mark; aan dividend werd in de jaren 19241928 telkens 10 pet uitgekeerd. Resultaat werd ook bereikt met het stichten van woningbouwondernemingen. Door de socialistische vakbonden werd 'n vereeniging opgericht, die in vijf jaren tijds 15000 woningen plaatste. Ook het verschaffen van bouwkapitaal en hypo theken en het leveren van materialen heeft men gecentraliseerd. Uiteraard zijn bij dit uitgebreide bouwbedrijf een groot aantal arbeiders en beambten werkzaam. jMen schat hun aantal tusschen de 20 en 30.000. Zoo zou nog op andere bedrijven kun nen worden gewezen. De socialistische ar- beidersbank werd in 1926 eigenaar van de Lindcarrijwielenfabriek. Voor arbeiders gelden bij het koopen van een rijwiel bij zondere voordeelen. In het eerste halfjaar nadat de fabriek was overgegaan, werden pngeveer tien duizend rijwielen aan geor ganiseerde arbeiders verkocht. De onder neming kan thans 600 rijwielen per dag afleveren. Deze gegevens wgzen op een zeer toe te juichen verandering, welke in het ar beidersleven doorwerkt. Die tijd, dat een arbeider slechts een proletariër was, ge raakt gelukkig meer en meer uit het ge zicht. Om in het gezin aan groot en klein, dade lijk hulp te kunnen verleenen bij Brand wonden en Snijwonden en alle andere Huidverwond'ingen, is het zoo veilig thuis altijd bij1 de hand te hebben een doos of tube Ned. Herv. Kerk. Beroepen te Tjerkgaast, J. J. van Ooster zee te Dorkwerd. Aangenomen naar Maarssen, A. v. d. Kooy te Kampen. Bedankt voor Meppel J. Th. Meyer te Gendt. Voor Ierseke, G. J. Streeder te Hei- nenoord. Voor Wïtmarsum, J. Fischer te Juk- werd. Geref. Kerken. Tweetal te Achlum, T. de Boer, cand. te Den Haag en M. Norg, cand. te Zwolle. Bedankt voor Kollum, .D. Zwart te Oude- mirdum. i /i

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1930 | | pagina 1