Uit de Provincie. Kerknieuws. Onderwijs. Gemengd Nieuws. Thans, na eon tijdsverloop van twaalf jaar, heeft men het aangedurfd, van een conservatieve volkspartij te gaan spreken. De naam wil mij minder gelukkig toe schijnen, want ook nu, na een dozijn jaren, schrikt het eigenlijke volk nog steeds terug voor het begrip conservatief, zooals men dat in den keizerlijken tijd opvatte. Om de pil wat minder bitter te doen sma ken, haalde men het woord volk er bij, want dat is sedert 1919 mode. Voortgekomen schijnt me deze nieuwe partij uit afkeer tegen Hugenberg. Het is een bonte schaar, die zich rondom graaf Westarp heeft verzameld. Hoogst mar kant is hier in dezen kring het naar voren treden van dr Schacht, die nog niet lang geleden een trouwe aanhanger was van de ineengesmolten partij der democraten. Von Lettow-Vorbeck is ons bekend als oud-gouverneur van Duitsch-Oost-Afrika en trad door zijn voordrachten over het koloniale probleem herhaaldelijk op den voorgrond. Graaf von der Schulenburg kennen wij als vleugel-adjudant en trouw Vriend van den voormaligen kroonprins. Lainbach was een der eersten, die door Hugenberg uit de Duitsch-nationale partij werd gestooten. De hooge officieren zijn dus voor dit nieuwe politieke regiment benoemd maar pas de verkiezing zal uitwijzen, of men onder hun commando het vereischte aantal recruten zal halen. Michaelis, de kortstondige rijkskanselier, over wiens werk in die hooge kwaliteit beter gezwegen wordt, heeft zich de laat ste jaren aan de christelijke studenten gewijd en zal stellig een groot aantal stemmen mede in de partij brengen; als hoogsten leider kan men graaf Westarp begroeten, een staatsman van groote er varing en politieke begaafdheid, door en door reactionair in zijn denken, maar voorzichtig in zijn formuleering, het type van den gedisciplineerden Pruis. Den stoot tot deze nieuwe partij-for matie, gaven Minister Treviranus en Lindeiner-Wildau, in samenwerking met dr Mumm en andere leden der volkscon- servatieve vereeniging. In den oproep tot gemeenschappelijken arbeid met de Westarp-groep, leest men: „De Duitsch- nationale volkspartij werd in het leven geroepen in den zwaarsten tijd, om de nationale krachten op de basis eener ge meenschappelijke levensopvatting en we reldbeschouwing bijeen te garen en dienst baar te maken tot opbouw van den staat. Haar ontwikkeling heeft echter de actieve deelname van conservatieve krachten on mogelijk gemaakt en dreigt de heer schappij der links staande partijen duur zaam te maken. De conservatieve staats- gedachte ziet in den staat de levende weergave der eeuwige volkspersoonlijk heid. Eer, vrijheid, gezondheid en kracht der natie staan boven de belangen van den enkeling. Deze belijdenis van den volksgeest leert eerbied voor de historische overlevering, welke niet straffeloos mag worden ver loochend. Het verplicht tot arbeid voor onafhankelijkheid en de toekomst der natie. De vervulling van de ons opge legde taak eischt innerlijke vernieuwing. Uit de levende bronnen van het Christen dom willen wij deze vervulling in een vreedzamen wedstrijd der beginselen winnen." In deze nogal gezwollen woorden kon digt de nieuwe partij zich aan. De com missie, welke het voorbereidend propa gandawerk voor haar rekening genomen 'heeft, bestaat uit Lettow-Vorbeck, Haber- mann, von Lindeiner-Wildau, dr Rade- macher en Treviranus. Daarnaast werd een sub-commissie samengesteld door graaf Schulenburg, von Dryander, dr Hoetsch, Lambach, dr Lejeune-Jung en graaf Westarp. Men is benieuwd, wat deze uitgesproken evangelische organi satie naast het sterke katholieke centrum voor de naaste toekomst zal beteekenen. Ongeveer terzelfder tijd ging er ook door de gelederen der links staande groe pen een electrische schok. Men verraste ons met een nieuwe partij, die zichzelf als staatspartij presenteert. Dat doet eenigszins zonderling aan, want behoort niet iedere politieke organisatie een onder deel uit te maken van den staat? Wij weten nu zoetjesaan, waar we met de communisten en nationaal-socialisten aan toe zijn. Ook de volgelingen van Hugen berg ze worden met den dag minder staan vijandig tegenover den huidigen staat. Zij allen zien met verlangen uit naar een revolutie, ook al weten ze niet, of de voordeelen van zulk een geforceer- den „Umsturz" ooit zullen opwegen tegen de onoverzienbare nadeelen van verstoring der publieke orde. Maar alle overige partijen, van de socia listen tot en met de conservatieve volks partij ondersteunen de positieve beginse len der „Erfüllungs-politik", willen mede werken aan de bevrijding der Duitsche landen, willen tot eiken prijs aan de thans heerschende financieele moeilijkheden een einde maken. Het is de ernst van het oogenbli'k, welke tot deze nieuwe groep- peering heeft geleid. De tijd van toezien is voorbij1. 'Ook zij, die met de sociaal democraten verre van gaarne zullen samenwerken, hebben ingezien, dat men geheel ten onrechte juist aan deze partij zulke vergaande volmachten heeft ver strekt. Er moet naast de partij der socia listen een groep komen te staan, die aan beteekenis voor de bestaande republiek niet onderdoet. De democraten bleken hiertoe niet bij machte. Hun orgaan, het „Berliner Tageblatt", bekleedt onder de Duitsche organen weliswaar een plaats, die voor Hugenberg's „Lokalanzeiger" niet onderdoet, maar de partij, die een maal in Weimar van een glanstijd in het politieke leven droomde, werd al kleiner en kleiner, doordat haar vooraanstaande mannen tot andere groepen overgingen. Dit had tengevolge, dat de begrippen re- pub likeinsch en socialistisch identisch gingen worden, dat men in het buitenland de Duitsche republiek voor een uitgespro ken socialistische organisatie ging hou den. De nieuwe staat had den socialist Ebert als eersten president en de groote republikeinsche organisatie „Rijksbanier" staat onder leiding van den socialist Hörsing. Het initiatief op haast ieder levensterrein werd genomen door socia listen en dit maakte velen, die voor het vroegere keizerrijk weinig over hadden, toch van deze republiek afkeerig. Zij, de soci's, dringen overal naar voren, be- kleeden hooge posities, worden minister dn dienst van bet rijk of een der staten, weten de politie naar zich over te halen, oefenen sterken invloed uit op het school wezen, werken mede aan de scheiding tusschen kerk en staat en prikkelen hierdoor de duizenden, die anders den ken en voelen. Ter elfder ure is men de nadeelen van dit socialistische régime gaan erkennen. Men wil thans een republikeinsch centrum gaan vormen, dat aan omvang en betee kenis voor het evangelische en katholieke centrum niet onderdoet. Men heeft zich hiertoe in relatie gesteld met Arthur Mahraun, den leider van den Jungdeut- schen Orden. Ik ken Mahraun en zijn organisatie, woonde in het vroegere „Her- renhaus" menige voordracht bij maar begreep nooit precies, wat hij eigenlijk beoogt. Hij zweefde tusschen links en rechts, deinsde terug voor elke positieve formuleering en ik verbaasde mij dan ook niet over den vrij geringen omvang zijner organisatie. Deze is met de nationaal- socialisten, staalhelmen of rijksbanier niet in eenen adem te noemen. Oorspronkelijk stond deze Mahraun in enge relatie met de rechts-radicalen en pas de laatste jaren ontpopte hij zich als aanhanger van den nieuwen staat. Sedertdien noemt hij zich Hochmeister van den Jungdeutschen Or den en leider der volksnationalen. De be sprekingen in Rheingold brachten hem samen met mannen uit gansch andere organisaties. Ik kijk versteld, nu ik onder de leden der staatspartij mijn vriend Frie- drich Baltrusch vind, dien ik als leider der protestantsche arbeidersorganisatie naast dr Stegerwald leerde kennen en waardeeren, in de kringen der Ghristliche Gewerkschaften. Het valt niet te ontkennen, dat deze staatspartij namen brengt van vooraan staande figuren. Zij kan trotsch wezen op Petersen, Hamburg's burgemeester; op den bankier Melchior, die als een der rijkste mannen van het voor zoo arm ver sleten Duischland bekend staat; op Höpker-Aschoff, die voor Pruisen het moeilijke werk verricht, wat zijn partij genoot Dietrich als minister van financiën thans voor het rijk beproeft; geheimraad Aereboe treedt als baanbrekende des kundige op het gebied van den landbouw naast Erich-Koch-Weser, den voorzitter der thans versmolten democratische partij naar voren en Mahraun zal nog kort ge leden niet gedroomd hebben, dat hij een maal met zulke persoonlijkheden een staatspartij zou presideeren. Het verbaast mij niet, dat Scholtz, ziende hoe zijn volkspartij sedert Stresemann's heengaan slinkt, erover gaat denken, dan maar een Duitsche rijkspartij te vormen. We gaan een tijd van spanning tegemoet! Schippersknecht over boord geslagen en verdronken. Zondagavond omstreeks 8.30 uur is de schippersknecht v. Dijke? -£>ud 27 jaar, varende bij schipper Heiboer van Oud- Vossemeer, in de nabijheid van St. Filips- land, onverwachts overboord geslagen. Spoedig werden pogingen gedaan hem te redden, doch het slachtoffer verdween direct in de diepte en is jammerlijk ver dronken. Nog langen tijd heeft men ter plaatse gedregd, doch het lijk kon niet meer wor den opgehaald. Het slachtoffer was onge huwd. Stak in g van landarbeiders. De korenzichters te Nieuwvliet (Z.-Vl.) zijn Zaterdagochtend in staking gegaan, wegens een loongeschil en wegens de wei gering der werkgevers-organisatie, om de loonen in 't collectief contract vast te leg gen. De staking is algemeen, omvat ruim 50 arbeiders en staat onder leiding van den Modernen Landarbeidersbond. Het Engelsche stoomschip Baron Dalmony, komende van Antwerpen, is bij Walsoorden aan den grond geloopen, doch later zonder assistentie weder vlot geko men. Middelburg. Nu de heer Wondergem, architect, aan wien de bouw van da socië teit „De Vergenoeging" was opgedragen, plotseling is overleden, heeft het bestuur de leiding van den bouw overgedragen aan den heer A. Rothuizen, bouw kundig ingenieur te Goes. 's-H. Hendrikskinderen. Zaterdagavond speelde op het voetbalterrein alhier D'.V.O». II van Kortgene tegen „Stormvogels I en II" gecombineerd. Eindspel 142 in het voordeel van Stormvogels. Hoedekenskerke. Bevolking. Gevestigd: Johannes Evertse, broodbakkersknecht, uit Wolphaartsdijk. Vertrokken: Johannes de Beij en gezin, zonder beroep, naar Goes. Pieternella Maria Moseauw, dienstbode, naar 's-Gra- venpolder. Arnemuiden. Vrijdagavond vergaderde het „Groene Kruis", onder leiding van den heer J. J. v. Doezelaar. Aan de orde was „Bouwplan Magazijn" t en hoe in de daarvoor benoodigde gelden te voorzien. Medegedeeld werd, dat de hoogtezon is aangekomen, en reeds vol gende week in gebruik kan worden ge nomen. Van Dr v. d. Bijl is toezegging ontvan gen, dat zoolang er nog geen magazijn is gebouwd, hij zijn woning belangeloos beschikbaar stelt, tot het plaatsen der hoogtezon. Een verzoek van Veere, om gedurende de afwezigheid van de wijkverpleegster, aldaar, van de wijkverpleegster uit deze gemeente gebruik te mogen maken, wordt ingewilligd. Door de gemeente-opzichter was bereids een plan ontworpen voor het te bouwen magazijn, en wel een 'kamer van 5.20 bij 4 M. voor magazijn en daarachter een af zonderlijke kamer voor de hoogtezon. Boven beide kamers een gemeenschappe lijke zolder, welke ook als magazijn ge bezigd zal worden. Beide kamers hebben een afzonderlijke ingang. De heer J. Langebeeke vindt het moei lijk om zonder begrooting over den bouw te gaan beslissen. De voorzitter zegt, dat, indien er geld te kort is (er is ongeveer 19002000) men dan met toestem ming van de vergadering rentelooze aan- deelen van 25.wilde uitgeven. De heer Horninge zag gaarne, dat deze aan- deelen kleiner werden gesteld tot 5. dan kan ieder ze aanschaffen, hetgeen werd aangenomen. Het voorstel Horninge, betreffende contributie-heffing van in wonende gezinsleden, wordt door den voorsteller ingetrokken. Gevraagd zal worden om meer bouw grond in erfpacht te hebben. Besloten wordt zoo vlug mogelijk het te bouwen magazijn aan te besteden onder de plaat selijke timmermans. De heer J. Langebeeke had b,ij geruchte vernomen, dat het gebouw 3000 zou kosten, hij vroeg of dit waarheid was. De voorzitter zegt, dat er nog geen enkele begrooting gemaakt is, waarna het be stuur machtiging wordt verleend naar bevind van zaken te handelen. Na ingebruikneming der hoogtezon, zal een kostentarief-ontwerp worden gereed gemaakt. Hierna sluiting dezer druk bezochte vergadering. Oostkapelle. Uitslag van den gehouden schietwedstrijd van de afdeeling Bijz. Vrijw. Landstorm, op Donderdag 31 Juli 1930, maximum 100 punten. Ie pr. H. Lous, met 99 p.; 2e pr. A. de Visser Wz., met 99 p.; 3e pr. F. C. de Roo, met 97 p.; 4e pr. S. Walraven, met 97 p.; 5e pr. L. de Kam, met 97 p.; 6e pr. J. Geldhof, met 97 p.; 7e pr. J. Jobse, met 96 p.; 8e pr. G. de Visser, met 96 p.; 9e pr. J. Wondergem Jz., met 96 p.; 10e pr. S. Francke, met 92 p.; lie pr. W. Francke, met 92 p.; 12e pr. J. de Kam, moi 92 p.; 13e pr. A. Rotte, met 91 p.; 14e pr. D? Coppoolse, met 91 p.; 15e pr. J. Wondergem Hz., met 91 p.' 16e pr. W. Geldof, met 89 p.; 17e pr. J. v. d. Meule, met 89 p.; 18e pr. K. Lou- werse, met 88 p.; 19e pi*. A. de Visser Jr., met 88 p.; 20e pr. J. Willemse, met 88 p.; 21e pr. J. Louisse, met 88 p.; 22e pr. P. de Kam, met 87 p.; 23e pr. J. de Voogd, met 86 p.; 24e pr. J. Sturm, met 85 p.; 25e pr. W. Schoe, met 84 p.; 26e pr. J. J. Abrahamse, met 83 p.; 27e pr. W. v. d. Woestijne, met 72 p. Ned. Herv. Kerk. Aangenomen naar Doeveren, W. A. van Bruggen te Helenaveen. Bedankt voor Oldebroek, C. B. Hol land te Delfshaven (Rotterdam). Voor Hij- kersmilde J. G. Lekkerkerker te Benne- broek. Geref. Kerken. Beroepen te Bruinisse, J. P. Unger, cand. te Haarlem. Vllsslngen. Gisteren nam dr J. E. Blase, predikant bij de Luth. Evang. Gemeente te Vlissingen en Middelburg, wegens ver trek naar Indië, deis morgens afscheid tei Vlissingen en des avonds te Middel burg. Beide diensten hadden hetzelfde verloop. Dr Blase had tot afscheidstekst gekozen 2 Gor. 13:13. Na de predikatie en de gebruikelijke toespraken zong de gemeente den scheidenden leeraar toe gezang 413 vers 3: „Dat 'sHeeren zegen op u daal". In de /consistoriekamer te Middelburg werd dr Blase toegesproken door den heer J. J. M. Snijder en te Vlissingen door (den heer F. G. Wijsveld. Alg. Synode der Ned. Herv. Kerk. In de vergadering van Zaterdag werd o.a. de eindredactie gegeven van de vol gende wetswijziging: De nieuwe alinea 1 van art. 1 Regl. Examen („Tot de Evangelie-bediening in de Nederlandsche Hervormde Kerk wor den zoowel mannen als vrouwen toege laten") en de invoeging van een nieuw 2° in art. 1 van het Reglement op de vacaturen („door het huwelijk der vrou welijke predikant") met de daaruit voort vloeiende wijzigingen in andere Regle menten. De toelichting (met het oog op de in te winnen consideratiën) luidt: De bedoeling is, om in de kerk voortaan ook vrouwen tot het predikambt in zijn vollen omvang toe te laten, terwijl alleen de ongehuwde vrouw het predikambt zal mogen bekleeden. Door de Synode werden o.a. de volgen de toelagen verleend: Sas van Gent f 570; Terneuzen f100 voor lokaalhuur tot het houden van godsdienstoefeningen te Ruim 300 landbouwers hebben op initiatief van de N.V. Verg. Kalimaatschappij te Amsterdam (bijkantoor Breda) de kali velden bjj Westdorpe (Z.) onder leiding van ir Steenbergen bezichtigd. Het keuren van de gewassen. Sluiskil; Vrouwenpolder voor onderhoud kerkgebouw f500; Kattendijke voor het predikantstraktement f 300; Wissekerke voor den arbeid te Geersdijk f200; Hans- weert voor de kerkelijke administratie f250; Terneuzen voor den godsdienst onderwijzer te Sluiskil f200. Kerkelijke strijd. In verband met de langdurige predikantsvacature in de Ned. Herv. gemeente Woudrichem, hadden kerkvoogden en notabelen aan den kerkeraad het verzoek gericht, in het vervolg om de beurt een beroep uit te brengen op een confessioneel en een Chr. Bondspredikant. (Thans wordt steeds een Ger. Bondspredikant beroepen). De ker keraad heeft evenwel op dit verzoek af wijzend beschikt. Wijziging Leerplichtwet. Het bestuur van den Katholieken Nederl. Boeren- en Tuindersbond, besloot nog maals bij) de regeering ,aan te dringen o>p wijziging van de Leerplichtwet in dien zin, dat kinderen, die @lle klassfen der lagere school hebben doorlopen, maai den 13-jarigen leeftijd nog niet hebben bereikt, de school zullen mogen verlaten. En eveneens, om aan te dringen op het openen van de mogelijkheid, om kinde ren, die worden ingeschreven als learlinlg eener lagere land- of tuinbouwschool, vrij te stellen van het verplicht 7e leerjaar. Geslaagd voor de hoofdacite te Rot terdam dhr I. Zuidweg te Middelburg. Geslaagd voor examen Nijverheids onderwijs (Nh) dhr J. B. Grijff te Vlis singen. Geslaagd voor examen handteekenen L.O. dhr A. B. Pluymers te Middelburg. Van Dijk over zijn Oceaan- vlucht. Over Hilversum beeft Evert van Dijk een radio-verslag gegeven van zijn Ooeaanvlucht met Kingsford Smith. Van Dijk schilderde de zestien dagen wachten aan de Jersche kust op gunstig weerbericht. Dat was het meest verve lende van de gansche onderneming. Toen eindelijk dragelijke .berichten binnenkwa men, werd het er op gewaagd: des och tends om vier uur werd vertrokken, met niet minder dan 5000 liter benzine aan boord, zoodat de „Southern Cross" met 7000 kilo vracht danig overbelast was en] maar heel langzaam kon stijgen. Duizen den waren bij het vertrek op de been. Wij vliegers waren misschien de kalmsten van allen, daar op het Iersche kamp. Zoo dicht vlogen wij boven de zee, dat wij haar als het ware konden ruiken Voorop, in den stuurstoel, Kingsford Smith en ,ik. Achter ons, door de olie tank van ,ons gescheiden, Stannage en Saul. Wee hen, die alleen zoo'n vlucht ondernemen. Alleen moet het een hel zijn. Nooit heb ik door zoo'n zwaren mist gevlogen. Dat beteekende onophou delijk sturen ,op mijn instrumenten Soms dreigden mijn pogen dicht te vallen Met mijn vingers moest ik ze dan open hou den. Eindelijk: .een smalle streep land, heuvels! Menschen, die zwaaiden. Land! Harbour Grace. Wij hadden hetzelfde ge voel, dat Cdumbus gehad moet hebben. Daarnaast hadden wij een gevoel van vol daanheid en trots. Alle vermoeienis was vergeten. Wij landden gewoon, alsof we niet vele uren stijf jn den cockpit hadden gezeten. De motoren werden afgezet. Ik tracht te spreken. Maar alleen mijn lip pen bewegen. Kingsford Smiths lippen bewegen ook, maar ik kan hem niet ver staan. Ik hen door het geraas der mok toren stokdoof geworden. Kingsford Smith ook. En .ineens schieten wij beiden in een lach. Maar ,dan kloppen wij elkaar op de schouders. De tocht is volbracht. En nu zien wij' ook Stannage en Saul weer voor het eerst na 32 .uur. Al dien tjjd hebben wij alleen de briefjes gelezen, die zij ons met een stok over .de olietank heen toestaken'. Wij worden in een auto gezet, gaan naar een hotel en slapen. Twaalf uur hebben wij alleen op onze instrumenten gevlogen. Dertien uur heb ben wij slecht weer gehad. En dan vlogen wij op 50 Meter. Soms zelfs op 20 M. boven de zee, boven de rollende golven die .vergeefs loerden op haar buit. Slechts gedurende 61/2 uur hadden wij goed zicht De volgende week beginnen da Holland- Indië-vlucihten weer. Het eerste vliegtuig, zal ik vliegen. Steunt de Holland-Indië- vluchten door zooveel mogelijk post mee te geven. Brand in „H o t e 1 des Inde s" te 's-Gravenhage. In den nacht van Zaterdag op Zondag ontstond brand op een rommelzolder van Hotel des Indes aan het Lange Voorhout, te Den Haag. Het vuur, dat voedsel vond in een groote hoeveelheid papier, greep zeer snel om zich heen, waardoor de zolders met de personeelkamers spoedig in lichte-laaie stonden. Het met zink afgedekte houten dak brandde door, waardoor in den vuur haard een hevige trek ontstond. Hoog oplaaiende vlammen kleurden den nachtelijken hemel met een rossen vuurgloed, die tot ver in den omtrek zicht baar was en vele belangstellenden naar de plaats des onheils lokte. Op het eerste alarm, dat om tien minuten voor drie ge geven werd, rukten de motorspuiten uit. Met twee en twintig stralen werd een aan val op het vuur ondernomen. Eerst om halfzeven kon het rollend materieel in rukken en ving de na-blussching aan. Door het krachtig ingrijpen der brand weer is een catastrophe voorkomen. De hotelgasten konden in de Depen dances worden ondergebracht; koffers en garderobes werden in allerijl bijeenge pakt en overgesjouwd. In vele talen hoor de men jammerklachten. De hals over kop in nachtgoed gevluchte hoteihevolking leek wel een gezelschap 'berooide landver huizers. De zolderverdieping van den linkervleu gel en een deel van het middenstuk, als mede de plafonds van eenige kamers op de derde verdieping, werden een prooi der vlammen. De waterschade, die aanzienlijk is, wordt door verzekering gedekt. Persoon lijke ongelukken hadden niet plaats. Omtrent de oorzaak van den brand tast men nog in het duister. Rond de plaats, waar de 'brand is ontstaan, geldt een zeer streng rookverbod; toch mag het niet onwaarschijnlijk worden geacht, dat een laat thuis gekomen lid van het per soneel achteloos is omgegaan met een brandende sigaar of sigaret. Een dame, die in het hotel logeerde, heeft aangifte gedaan van de vermissing van een paarlen collier, dat een waarde van 20.000 zou vertegenwoordigen. Villa te Blaricum uitge brand. Gistermiddag om halfzes be merkte mevrouw Lantema, dat op de bovenste verdieping van haar woning, een dubbele villa, aan den Huizerweg te Bla ricum, brand was uitgebroken. Het petro leumstel in een tijdelijken tot keuken in gericht vertrek was blijkbaar omgevallen en de kamer stond in lichter-laaie. De brandweer was spoedig ter plaatse, doch de druk op het water bleek onvoldoende, en zoodoende telefoneerde men naar La ren om den druk te verhoogen. Inmiddels was ook de andere helft van de dubbele villa aangetast door het vuur. In dit ge deelte van het huis, bewoond door de familie Degens, kon de inboedel nog ge red worden, doch de villa van de familie Lantema brandde geheel uit. Beide fami lies waren tegen brand verzekerd. De benedenverdieping van als zomer verblijf aan een Amsterdamsche familie verhuurd, wier eigendommen in de vlam men zijn opgegaan. De zomergasten ver toefden tijdens den brand te Valkeveen en waren niet verzekerd.

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1930 | | pagina 2