I
ill!
££li
No. 257
Maandag 4 Augustus 103G
44e Jaargang
Dagblad voor de Provincie Zeeiand
Hendrikse Cos Bank N.V. Goes
Wasch Uw haar
Belgisch Geld
EERSTE BLAD-
Buitenland.
Binnenland.
Belangrijkste Nieuws.
Berlijnsche Brieven.
as
|»1
8§s
S o
8
I
S|i.
if II
Aangesloten bij het Bureau voor Opiaag-contröle
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
tegen voordeeiige koersen
bij
W Z B.S
ft>
g}
m 3
<1
3 £5 8
O 3
S s-
ffi rt>
R
n"*
n> 3* 2
Q.$" 3
SP£
p .c-t"
O
p-
<p
S:
a.
a
3:
pr
Q
<l
o
N
c*
O
B N
O
K
3 E
Ig'Tsi
P* 5 cp
<D
3.
v p 3
w
C. 09
3.
B PL
,B g-S?
a
11 JO g'
J2.
CP
S
fg"
a. I
frfi: P
ago.
rw
P m.
p a
c+ a
g g-
CP J-*
S. p"
e-t-
&1
a
N O
o ►a
g
p
t*
CD
Pi
IP
O
w
W S
£^2-
w o
ISJ
CD f> CD
P CD
p
WB O
C/D -T"
M- w "-
co Pd
f
CD a.
CD
CD
Q
s-eti
LS.
iS^S
-B CLW N
?gw
•M'gl
w
frgTS
§1 §"1
I
tfi 2
S-^cS 1
■bIsS
1
v->
'V*
•w
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes.
Tel.: Redactie en Administratie No. 11.
Fostrekening No. 44455.
Bijkantoor te Middelburg.
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. No. 259.
De Zeeuw
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, 13.
Losse nummers £8.05
Prijs der Advert©ntiln:
1—4 regels fl.30, elke regel meer 39 ei
Bij abonnement belangrijke korting.
Dreigt er gevaar voor onze scholen?
Over de pogingen van de ijveraars voor
de openbare school om de financieel© ge
lijkstelling ongedaan te maken en het
recht en de vrijheid van de christelijke
scholen aan te tasten, behoeven wij ons
vooralsnog niet al te bezorgd te maken.
De vroeger gedane pogingen om ons
volk met kracht en geweld te ketenen aan
de openbare school, hebben gefaald en ze
zullen ook in de toekomst falen, als al
thans de voorstanders van het bijzondere
onderwijs niet zoo dwaas zijn door onder
linge tweedracht hun kracht te verteren.
Dit wil echter niet zeggen, dat er voor
het 'bijzonder onderwijs geen gevaren
dreigen.
'Op de algemeene vergadering van bet
Ned. Onderwijzers Genootschap werd door
een der sprekers, die blijkbaar de pacifi
catie ongedaan zou willen maken, o.m. het
volgende opgemerkt:
„De bijzondere school wordt de rich
ting van de Staatsschool uitgedreven en
verliest meer en meer 'haar beginsel. De
voorstanders der openbare school moeten
in dezen tijd, daarom het beginsel der
openbare school zoo hoog en zuiver mo
gelijk houden."
Wij meenen, dat wat hier van de bij
zondere school gezegd werd, eerst nog
bewezen zal moeten worden.
Maar wel kan worden toegegeven, dat
van dezen kant het grootste gevaar dreigt.
Het zijn sterke beenen, die de weelde
kunnen dragen.
Het karakter van het bijzonder onder
wijs werd gemakkelijker zuiver bewaard
in dagen van druk en tegenspoed, dan
thans, nu er is de weelde van de gelijk
stelling.
Vroeger, om slechts één punt te noe
men, beteekende het zich geven voor het
Christelijk onderwijs in welken vorm dan
ook, het brengen van een offer, wat thans
niet meer het geval is. En ook is bet waar,
dat bet bijzonder onderwijs langzamer
hand heel wat van zijn vrijheid heeft in
geboet. Dit betreft niet het wezen, niet de
richting, maar er zijn dan toch zekere
banden.
En bet gevaar bestaat, dat we, indien
de waakzaamheid verslapt, met onze
scholen zouden gaan in de richting van
de Staatsschool.
Daarom zal ons streven er op gericht
moeten zijn, om met behoud van de ge
lijkstelling, de vrijheid in eigen school
met name bij benoemingen, vaststelling
van leerplan, enz., ongerept te bewaren.
Den Genootschapsman komt een woord
van dank toe, dat hij dit nog eens weer
in herinnering heeft gebracht.
Het verzet in Britsch-Indië tegen
Engeland.
Uit Bombay wordt, gemeld, dat bet we
derom tot botsingen is gekomen tusschen
Indische vrijwilligers en de politie. De
politie arresteerde 180 personen, waar
onder eenige leiders der Indische natio
nalisten. 200 personen werden gewond.
Volgens een later telegram zou het
aantal gewonden 275 bedragen, waarvan
er 171 in het hospitaal zijn opgenomen-
Te Bombay zijn zes katoenspinnerijen
gesloten, waardoor 13.000 werklieden op
straat komen.
Zes andere spinnerijen zullen, naar be-
klend gemaakt werd, op 1 September a.s.
gesloten worden.
Naar de bladen uit Bombay melden,
heeft de boycot van buitenlandseh© weef
goederen een nieuwen vorm aangenomen.
Vrijwilligers van het Indische Nationaal
Congres staan voor de goederen-loodsen
van het spoorwegstation, om de verzen
ding buitenlandsche weefgoederen uit
Bombay naar in het noorden gelegen
plaatsen te verhinderen.
Odk in de stad treden de vrijwilligers
actief op. Ossenwagens, die op weg zijn
naar het station, worden aangehouden en
doorzocht.
Als in den wagen buitenlandsche goe
deren zijn, gaan de vrijwilligers op den
weg liggen om aldus het verder rijfden
te verhinderen
In enkele gevallen is de .politie opge
treden en heeft 15 vrijwilligers gearres
teerd. Negen hunner werden tot vier
maanden gevangenisstraf veroordeeld.
Algemeene staking in Noord-Frankrijk.
De moderne textielarbeiders-organisa
ties. vergaderden Zondag te Roubaix,
Tourooing. en Lannoi. Zij besloten tegen
vandaag de .algemeene staking: te procla-
meeren, die .ongeveer 100.000 arbeiders
zal omvatten. De christelijke vakbond
heeft zich tegen een algemeene staking'
uitgesproken en „zal zijn leden1 aanraden,
aa,n het werk te blijven. Te Rijssel en om
geving neemt de staking steeds grooteren
omvang aan.
Noodweer ln Frankrijk.
Het weer is in de afgeloopen paar da
gen buitengewoon slecht geweest en voor
al de kust van Bretagne is door een
zwaren storm geteisterd. Te Brest is
groote schade aangericht en bij Lorient
werd de scheepvaart stilgelegd. In de
oostelijke provincies werden de wijndrui
ven door den hevigen storm grootendeels
vernield, terwijl de bliksem groote schade
aanrichtte in het departement Herault,
waar ook menschenlevens zijn te betreu
ren.
De R 100 te Montreal.
Het Engelsche luchtschip R 100, het
welk thans te Montreal aan den] mast is
gemeerd, vertoont volgens een mededeei-
ling van het ministerie van luchtvaart,
geen fouten in de structuur, maar over
een groote uitgestrektheid is er een scheur
in die huid ontstaan. Het materiaal voior
de reparatie is voorradig. Het is waiar-
schijnlijk, dat in Canada geen groote vluch
ten zullen worden ondernomen.
De commandant van 'het luchtschip is
niet zoo bijzonder tevreden over de reis.
Wel heelt z.i. het luchtschip de bruik
baarheid bewezen van het dikke type
luchtschip 'met bollen kop; mlaar hij en al
zijn 'officieren zij'n toch van ooi&eel, dat
het luchtschip niet voldoet aan de ver-
e.ischten voor een geregelden transatlan-
tischen dienst.
Sir Bursiey, in wiens fabriek het lucht
schip was gehouwd, acht het voqr een
zoodanigen dienst moodig, dat luchtsche
pen dubbel zoo g?*oot ais de R 100, die
een snelheid van 85 knoopen kunnen
bereiken, worden gebouwd.
Groote kindersterfte in Roemenië.
Het verleden week verschenen werk van
den arts dr Banu ,,De kindersterite in:
Roemenië" heelt groot opzien gehaard.
Volgens de in dit boek gepubliceerde
gegevens, worden jaarlijks G00.000 kinde
ren 'in Roemenië geboren. Vaui deze over
lijden 115.000 zuigelingen in het eerste
levensjaar, 'terwijl in het tweede en derde
jaar '237.000 kinderen sterven. Dusher
reiken van de 600.000 kinderen slechts
248.000 het zesde levensjaar.
Men verwacht van overheidswege een
actie tot vermindering van de kinder
sterfte.
De economische crisis in Amerika.
Na onderhandelingen, die 4 maanden
duurden, is tusschen den bond van arbei
ders in de Amerikaansche kousenindustrie
en de groote ondernemers een nieuwe
tariefovereenkomst gesloten, waarbij de
loonen voor 16.000 arbeiders bij 45 toon
aangevende ondernemingen met 20 pCt.
worden verlaagd.
De nieuwe overeenkomstis tot stand
gekomen onder den dtuk van den slech
ten economischen toestand en de toene
mende werkloosheid, waarbij de concur
rentie van de niet georganiseerde arbei
ders zich eveneens scherp deed gevoelen.
Korte Berichten.
De onderstaatssecretaris voor buiten
landsche zaken in Engeland, Dalton, hoeft
in het Lagerhuis medegedeeld, dat de
Britsche oorlogsschepen de Egyptische
wateren op 29 Juli verlaten hebben, daar
zich geen verdere onrustbarende gebeur
tenissen hebben voorgedaan en de alge
meene toestand aanzienlijk is verbeterd.
Uit Melilla wordt gemeld, dat in
Spaansch-Marokko een groep arbeiders be
zig met het uitgraven van klei, toen
een instorting plaats vond. 16 personen,
onder wie 15 vrouwen, werden gedood.
't Lid van den Duitschen Rijksdag, Dr
Ludwig Haas, is, 55 j. oud, na een lang
durige ziekte overleden. Haas was een
der leidende figuren van de democra
tische partij.
Een vliegtuig, gaande van Lausanne
naar Evian (Frankrijk) is in het meer
van Genève gestort. De vlieger, de me-
cano en een passagier werden gekwetst.
Twee passagiers vonden den dood.
Naar uit Moskou gemeld wordt,
hebben de boeTen in het district Terek
in het Noordelijk deel van den Kauka-
sus zich tegen de verplichte afgifte van
hun graan aan de staats-aankooporgani-
satie te weer gesteld. Zoo heeft een groep
van 14 boeren een graanopslagplaats van
den z.g. „collectieven landbouw" waarin
het voorheen aan hen toebehoorende
graan was opgeborgen, in brand gestoken.
Het magazijn werd geheel in de asch ge
legd, waarbij acht boeren gewond werden.
Vaandelgroef aan de Koningin.
Het Comité voor den te brengen vaan-
delgroet met bloemenhulde aan de Ko
ningin deelt mede, dat de inschrijving
tot deelneming geopend blijft tot 15 Aug.,
zulks in verband met de vele aanvragen
en de vacantie, waardoor verschillende
vereenigingen geen definitief bericht kon
den zenden. Echter wordt opgemerkt, dat
15 Augustus de uiterste datum is; daar
na worden geen inschrijvingen meer aan
genomen. Dit is noodzakelijk voor het
te vervaardigen album.
Verzocht wordt tevens duidelijk te ver
melden de namen van de leden van het
dagelijksch bestuur en van de directeu
ren der zang- en muziskvereenigingen
aan den secretaris van het Comité, den
heer R. Koet, Oosterstraat 25 te Rotter
dam. Bijdragen voor de bloemenhulde en
verdere onkosten moeten gezonden wor
den aan den penningmeester van den
Kon. Ver. Oranjebond (gironummer 10975)
Den Haag, Gerard Doustraat 219.
Radio-telefoonverkeer met Indië.
Gedurende de maand Juli werden in
het radio-telefoonverkeer met Ned.-Indië
in totaal 413 gesprekken gevoerd, waar
van er 174 in Nederland en 239 in Indië
werden aangevraagd. Van de hier te lan
de aangevraagde gesprekken hadden er
82 betrekking op zakelijke en 92 op fa
milieaangelegenheden. Voor Indië bedroe
gen deze aantallen resp. 52 en 187.
In vergelijking met dezelfde maand van
het vorig jaar valt een vermeerdering
met 95 gesprekken te constateeren.
Door Europeesche landen werden via
Amsterdam met Indië in totaal 5 gesprek
ken gevoerd.
Christelijk Nationaal Vakverbond.
Het ledental van het C.N.V. steeg over
het tweede kwartaal 1930 met 2981 en
kwam daardoor van 75.710 op 1 April
tot 78,151 op 1 Juli j.l.
Daarmede is het C.N.V. weer boven het
hoogste punt uitgekomen, dat het in 1920
in den tijd van hoogconjunctuur had be
reikt.
Op 1 October 1920 werd het hoogste
ledencijfer genoteerd. Het bedroeg toen
76.756. Daarna is de teruggang ingetre
den. Het ledental daalde tot 48.974 leden
op 31 December 1925. Een teruggang
groot 27.782 leden.
In 41/2 jaar is deze teruggang dus ge
heel ingehaald en gaat het C.N.V. daar
nu met 1395 boven uit.
De Christen-democraten en de Vlootwet.
Het hoofdbestuur der Chr. Dem. Unie
heeft in een dezer dagen gehouden verga
dering besloten een krachtige actie te
voeren tegen de nieuwe vlootplannen.
Een adres zal worden gezonden aan den
ministerraad en aan de Tweede Kamer,
terwijl voorts al het mogelijke zal gedaan
worden om de petitionnementsactie van
Kerk en Vrede te doen slagen. In Sep
tember zal een speciaal anti-vlootwet
nummer van „De Strijder" worden uitge
geven.
Profaan geschrijf ln „Ons Nederland".
In het Juli-nummer van „Ons Neder
land", officiéél orgaan van de „Algemeen
Nederlandsche Vereeniging voor Vreem
delingenverkeer" (A.N.V.V.) vinden wij,
zegt de N e d e r 1., onder het opschrift
„Adams Wraak" een bijdrage, onbehoor
lijk van profaniteit.
Met afkeer hebben wij in een blad, dat
tevens strekt tot orgaan van de Algemeen
Nederlandsche vereeniging voor vreemde
lingenverkeer, zulk een artikel gevonden.
Men zou aanvankelijk geneigd zijn aan
te nemen, dat deze proeve van even min
derwaardige als mislukte geestigheid
door een betreurenswaardig misverstand
en buiten de schuld der redactie in het
blad verdwaald is geraa,kt. Dat is echter
niet het geval: de redactie introduceert
den auteur, wiens naam wij hier (als
niet ter zake doende) onvermeld laten,
uitdrukkelijk als „onze knappe en sym
pathieke confrère". Van een vergissing
is derhalve geen sprake; de redactie van
„Ons Nederland" heeft welbewust gehan
deld en daarmede getoond, de grenzen
van het geoorloofde niet genoegzaam in
acht te nemen.
Tot tweeërlei bestaat ons dunkt gereede
aanleiding.
In de eerste plaats verwachten wij van
de redactie van „Ons Nederland", die het
waagde dergelijk geschrijf aan haar le
zers voor te zetten, in het eerstvolgende
nummer van het blad een onbekrompen
„amende honorable".
Maar ook daarmede kan de zaak niet
geëindigd zijn. Er moeten afdoende waar
borgen worden geschapen, dat herhaling
van het thans gebeurde ten eenenmale
uitgesloten worde.
In de eerste plaats heeft de A.N.V.V.
hier een taak. Genoemde Vereeniging, die
voor haar overigens zoo sympathieke ac
tiviteit een beroep op de schatkist pleegt
te doen, roepe de redactie van haar or
gaan op krachtdadige wijze tot de orde
en stelle hare leden en anderen, die haar
een goed hart toedragen, van hetgeen
ter zake door haar verricht werd op zoo
kort mogelijken termijn publiekelijk in
kennis.
Zóó en niet anders kan worden voorko
men, dat de zoo belangrijke zaak der be
vordering van het vreemdelingenverkeer
ernstige schade zal lijden.
HET HAAGSCHE VUIL NAAR DRENTE.
Voor de verwerking van de afvalstoffen
van de gemeente 's Gravenhage zijn thans,
volgens Het Vaderland', de belang
rijkste werken in uitvoering genomen.
De N.V. Vuilafvoermaatschappij1 „V.A.
M." zal deze afvalstoffen na fermentatie
en zifting door een 12 m.M. staafzeef ter
beschikking van den landbouw voor be
mestingsdoeleinden geschikt maken.
De stoffen worden door de gemeente
Den Haag verladen in speciaal voor dit
doel geconstrueerde wagons van de N.V.
Deze wagons hebben een lengte van 15 M.
tusschen de buffers, een inhoud van 'ten
minste 100 kub. M. en een draagvermogen
van 35 ton.
De bodem heeft over de geheel e lengte
een helling van het midden naar buiten,
waardoor een zadel ontstaat, waarop bo
vendien een wand is gebouwd, die de
wagon in twee lengtehelften verdeelt. In
het midden is nog een dwarsschot ge
bouwd, zoodat iedere wagon uit vier af-
deelingen bestaat. De buitenwand van elk
dezer afdeelingen bestaat uit een. groote
klep, die zoo is geconstrueerd, dat bij
opening de lading geheel vrij1 uit den wa
gon kan vallen. D'e klep wordt gesloten
door klauwen die om den onderrand grij
pen. Door middel van luchtdruk kunnen
deze klauwen worden losgemaakt, zoo
dat alle wagons, die in een trein zijn op
genomen, met één handbeweging kunnen
worden gelost.
De Nederlandsche spoorwegen vervoe
ren de wagons in speciale treinen naar
het terrein, dat op eenige K.M. ten Noor-
ddn van Hoogeveen is gelegen aan de
oostzijde van den spoorweg MeppelGro
ningen. Het beslaat een oppervlakte van
bijna 600 H.A. en zal dienen als reserve
voor het verwerken van de gesorteerde
stoffen, die eventueel niet door den land
bouw worden afgenomen, en als berg
plaats voor eventueel overblijvend grof
afval.
Midden op dit terrein, wordt de eigen
lijke werkplaats de fabriek, zoo men
wil gebouwd. Aan den eenen kant
is deze door een raccordementsspoor aan
den genoemden hoofdspoorweg verbon
den, aan de anderen kant wordt een ka
naal gegraven ter verbinding met het
LinthorstHornaukanaal.
Die wagons worden gebracht op een der
viaducten, die in een aantal van vier
stuks worden gebouwd. Deze liggen op 20
M. -j- N.A.P., terwijl 't terrein ter plaatse
op 14 M. -j- N.A.P. wordt gebracht, zoodat
de viaducten een hoogte hebben van '6 M.
De onderlinge afstand, hart op hart geme
ten, bedraagt 16 M., de bruikbare lengte
470 M. De trein stort het aangebrachte
vuil naar beide zjjden van het viaduct.
Binnenland.
Cycloon boven Heenvliet en Abbenbroek.
Storm te Aalst.
Hoogleeraarsbenoemingen aan de Vrije
Universiteit.
Het ledental van het Ohr. Nat. Vakver
bond.
Brand in hotel des Indes te Dén Haag.
De Oceaanvlieger Smith in het Gasthuis
te Middelburg opgenomen.
Buitenland.
De verzet-actie in Britsch-Indië.
De economische crisis in Amerika.
Algemeene staking in Noord-Frankrijk.
Rampen in Japan. I
Telkens, nadat uit den trein een laag ge
stort is, wordt een hoeveelheid water toe-
gevoegd. Daarvoor wordt langs het via
duct, dat wordt gevuld, een beregenings-
inrichting aangebracht, die het water in
den vorm van een vrij krachtigen regen
op het vuil brengt. Een en ander is zoo
ingericht, dat, mocht zich bij het los
sen te veel stof ontwikkelen, het vuil on
der het scherm van water kan vallen,
waardoor het stof wordt neergeslagen.
Na deze behandeling blijft het vuil eeni-
gen tijd lisgen, voorloopig twee maanden.
Het krijgt üan spoedig een temperatuur
van pini 'iC <?i. G., die later geleidelijk
terugloopt tot plm. 50 gr. Cl. Door deze
fermentatie -is l n dan geheel broos ge
worden.
Het wordt dan opgenomen door een
kraan, die op de sporen van twee viaduc
ten loopt. Met behulp van een grooten
grijper wordt het door deze kraan ge
bracht in verplaatsbare bunkers van den
zelfden inhoud als de grijper. Deze bun-
kertjes dienen om de werking van de
kraan en van de na te noemen transport-
wagentjes onafhankelijk van elkaar te hou
den.
Het transport van deze bunkers naar
de zeefinrichting geschiedt met karren, die
door een rondloopenden kabel worden
getrokken. Zij storten hun inhoud op de
zeefinrichting.
Het beste dagelijkse!»
iddel Ier opwekking
'enverfrisschin{. ji
Rondom den Rijksdag.
De ineenstorting van het machtige kei
zerrijk bracht het met zich mee, dat alles
een anderen naam kreeg. De republiek
eischte nieuwe namen voor nieuwe be
grippen. Het werd op ieder levensterrein
een radicale „Umgestaltung". De vrijzin
nigen presenteerden zich als democraten
en de nationaal-liheralen traden onder
Stresemann als Duitsche volkspartij in
het politiek gelid. Natuurlijk schrok
iedereen terug voor het woord conserva
tief en dus plakten de oude conservatieven
het etiket Duitsch-nationaal op hun partijs
flesch. Men voegde er in de 'haast nog het
woordje volk aan toe, want nietwaar?, in
den nieuwen staat zou immers het volk
den toon aangeven. Naast de Duitsche
volkspartij staan de voormalige conser
vatieven onder Hugenherg officieel ge
meld als Duitsch-nationale volkspartij.
eens met Purolzeep. U zult dan
zien hoe mooi, zacht en roo9vrij
UW haar wordt. Purolzeep Is evenals PuroL
verkrijgbaar bij Apoth. ea Drogisten.