No. 254
Donderdag 31 Juli 1930
44e Jaargang
Dagblad voor de Provincie Zeeland
Vaneen arm dorp, dat rijk werd
Hendrikse Co's Bank N.V. Goes
Belgisch Geld
Aangesloten bij het Bureau voor Oplaag-contröle
Buitenland.
FEU ILLETON
Belangrijkste Nieuws.
tegen voordeelige koersen
bij
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes.
Tel.: Redactie en Administratie No. 11.
Postrekening No. 44455.
Bijkantoor te Middelburg.
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. TeL No. 259.
VERSCHIJNT EI.KEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, 13.
Losse nummers 10.05
Prijs derAdrertentifim
1—4 regels f 1.20, elke regel meer 30 et.
Bij abonnement belangrijke korting.
Leerzame cijfers.
Het Maandblad van het Bureau van Sta
tistiek der Gemeente Amsterdam, gaf on
langs belangrijke cijfers omtrent het wel
en wee van de hoofdstad des Rijks.
Wat de stoffelijke welvaart betreft kon
over het jaar 1929 veel goeds worden
medegedeeld.
Handel en verkeer ontwikkelden zich
op bevredigende wijze, de gemeentebedrij
ven bloeiden, de economische toestand
was over het algemeen beter dan in 192S,
het percentage werkloozen werd kleiner,
terwijl een ontvangst van bijna f2 mil1
lioen aan belasting op publieke vermake
lijkheden kon worden aangemerkt als een
bewijs van materieel© welvaart
D© statistische cijfers leeren echter ook
iets anders.
Het geboortecijfer ging ook nu weer
achteruit. Was het in 1916 nog 13.16
per duizend der bevolking, in 1929 liep
het terug tot 17.61. Een zeer belangrijke
teruggang dus.
Het aantal huwelijken was iets hooger
dan het vorige jaar en bedroeg 6391,
maar het aantal dat kerkelijk bevestigd
werd, liep terug van 2037 in 192S tot
1987. D© overgroote meerderheid van de
huwelijken die gesloten werden, ging dus
buiten de kerk om.
Een dertig jaar geleden was dit nog
anders. In 1900 w©rd nog ruim 65 pet.
der huwelijken kerkelijk bevestigd. In 1920
was het percentage gedaald tot 36 en
thans is het teruggeloopen Jot 31.
Daarentegen nam het aantal echtschei
dingen toe.
Een halve eeuw geleden waren echt
scheidingen nog betrekkelijk zeldzaam. In
het jaar 1920 werden echter reeds 477
huwelijken door scheiding ontbonden, ter
wijl in 1929 dat aantal gestegen was
tot niet minder dan 652.
Men moet evenals hij' alle cijfers, ook
bij het beoordeelen van deze cijfers voor
zichtig zijn.
Maar toch hebben z© wel iets te zeg
gen.
Bij stoffelijke! welvaart, achteruitgang
op godsdienstig en zedelijk geLied.
De band met de kerk verslapt.
De klem van het Christelijk beginsel
ten opzichte van gezin en huwelijk wordt
minder gevoeld.
Leerzame cijfers. t
Na de aardbeving In Italië.
D© Italiaansche regeering heeft besloten
een som van 100 millioen lire uit te
trekken voor den wederopbouw der ver
woeste gebieden. Bijna de geheel© som- zal
worden besteed voor den bouw van nieu
we huizen, die alle van een type zullen
zijn, dat volgens berekeningen aardbevin
gen zal kunnen doorstaan. Zij1 zullen niet
hooger dan één verdieping worden opge
trokken.
Alle krachten zullen worden ingespan
nen, om de herstelwerkzaamheden voor
den komenden winter gereed te hebben.
door H. Kingmans.
48) _0_
„Ik ga dan maar onmiddellijk naar
Landdorp,'' zeide zij, op de torenklok
kijkend, waarvan de wijzerplaat juist even
zichtbaar was. „Het is bijna half één. Om
één uur kan ik ©r dan zijn. Ik werk
dan Landdorp maar onmiddellijk af. als
ik bij mijnheer Van Binsbergen geweest
ben".
Zou je ©erst niet je gewone uur rust
nemen en dan eten?" vroeg de hospita.
„In deze hitte is het niet alles, naar
Landdorp te rijden. Wacht tot twee uur".
„Neen, neen, ik ga onmiddellijk. Het
is misschien wel zeer ernstig met mijn
heer Van Binsbergen. Met den dag ver
lies ik aan hem. En wat de hitte betreft
'de weg is schaduwrijk genoeg. En als ik
bepaald trek krijg, zal ik bij dominé
Misset wel een stukje brood gaan bedelen.
Tot vanmiddag dus. Vóór vier uur ben ik
•wer niet terug".
Juffrouw Saaman schudde even met
het hoofd, maar zweeg, omdat zij zoo
langzamerhand wel wist, dat Hertha, als
zij zich eenmaal iets voorgenomen had,
Te Napels werd door de politie een 25-
jarige spoorweg-employé gearresteerd, die
temidden van een groote massa belang
stellende vrouwen allerlei rampen stond
te voorspellen en boetedoening predikte.
De politieprefect van Napels heeft be
paald, dat een ieder, die het waagt derge
lijke geruchten in omloop te brengen,
onmiddellijk gearresteerd moet worden.
Te Rome is het eerste transport wees
kinderen aangekomen uit het aardbevings-
gebied. Al deze kinderen zullen in de
hoofdstad verzorgd worden.
De kinderverlammings-epidemie.
Eiken dag worden in de gemeenten
Björneborg en Tavastehus in Finland
nieuwe gevallen van kinderverlamming
geconstateerd. Reeds hebben zich enkele
gevallen voorgedaan in het nabij Tam-
merfors gelegen dorp Nokia en men vreest
dat de epidemie zich nu ook tot de stad
zal uitstrekken.
Toch heeft de epidemie een vrij goed
aardig karakter. In Humppila, waar ruim
vijftig gevallen van kinderverlamming
geconstateerd zijn, is tot nu toe nog geen
enkele patiënt overleden. In het dorp
Loimijoki zijn daarentegen 8 personen
aan de ziekte bezweken.
Te Humppila is een vergadering van
geneesheeren uit de streek waar de epi
demie heerscht, gehouden. Men kwam
tot de overtuiging, dat de ziekte voor
namelijk door het water is verspreid,
waarom nu, in de geheele streek baden
in meren en rivieren verboden is. Men
heeft strooibiljetten onder de bevolking
verspreid, waarin er op aangedrongen
wordt, geen ongekookt water en rauwe
groenten te gebruiken.
Het Zweedsche serum-instituut heeft
honderd doses serum tegen kinderver
lamming aan Finland geleend, omdat het
door Finland te Parijs bestelde serum
nog niet ontvangen is.
In Noord-Zweden zijn de laatste dagen
negen gevallen van kinderverlamming
geconstateerd. Slechts twee patiënten zijn
jonge kinderen, de anderen zijn personen
van tusschen de 20 en 30 jaar. Drie zie
ken zijn overleden. Men vermoedt, dat
de ziekte door Finsche bacillendragers
is overgebracht; er bestaat namelijk een
levendige smokkelhandel tusschen deze
streek en het gebied van Finland, waar
thans een kinderverlammings-epidemie
heerscht.
Te Straatsburg zijn negen nieuwe ge
vallen van kinderverlamming geconsta
teerd; waarvan vier in Straatsburg zelf.
Hier en daar zijn ook de volwassenen
ziek geworden; in Straatsburg is een sol
daat aan de ziekte gestorven. In 60 van
de 561 gemeenten in den Beneden-Elzas
komt de ziekte voor. In het geheel zijn
er 237 gevallen.
De afschaffing van de doodstraf fn
Engeland.
De commissie uit het Lagerhuis, die het
vraagstuk van de eventueele afschaffing
van de doodstraf heeft onderzocht, heeft
gisteren haar laatste bijeenkomst gehou
den. Het rapport zal in de parlementaire
tocih niet van haar plan was af te bren
gen, en zeker niet, als het gold een pa
tient te bezoeken, die dan. ook npg naar
haar had gevraagd.
Dus peddelde Hertha in haar frisch
linnen costuum weldra over don rijkbe-
schaduwden weg naar Landdorp; scha
duw, die zij wel noodig had, want de
Julizon stond in haar zenith en zond
haar gloeiende stralen loodrecht naar ber
neden. Het was nu reeds eenige weken
verbazend warm. Ex werd door de boeren
hard naar regen verlangd. Maar strak
welfde de wolkloos-blauwe hemel zich
over de sjjreek.
Hertha dacht evenwel niet aan de
warmte, al ontkwam ook zij nieit geheel
aan den invloed van dezen buitengewonen
zomer. Haar gedachten vertoefden bij Van
Binsbergen, die naar haar gevraagd had.
Den vorigen dag nog had zij hem bezocht.
Reeds toen had zij hem met een gevoed
van beklemming verlaten: het was haar,
of hij den avond niet halen zou, al was
hij dan ook zeer opgewekt geweest. Het
was wel zeker, dat de levensdraad spoe
dig afgesneden zou worden. Eenige weken
geleden had zij nog hoop voor hem ge
kregen. Hij wandelde toen door de bos-
söhen, die hem zoo lief waren, de bos-
sdhen aan den voet der duinen. Maar
sindsdien was er bloedspuwing op bloed
spuwing gevolgd en was er een inzinking
vacantie worden opgesteld en in het na
jaar aan de regeering worden aangebo
den. Naar onofficiëel verluidt, zou de
meerderheid der commissie voor behoud
der doodstraf in de wet zijn, met ruimer
bevoegdheid tot begenadiging door de
Kroon echter.
De Vesuvius.
Uit Rome wordt gemeld, dat de Vesu
vius de laatste 24 uur een verhoogde
werkzaamheid vertoont. De kraterkegel
is gedeeltelijk gebarsten en uit de scheu
ren stijgen ontzaglijke rookwolken op,
die steeds hooger en dichter worden.
De bevolking van het aardbevingsgebied
die door het beleefde van den laatsten
tijd toch reeds met angst vervuld is,
maakt zich over deze verhoogde werk
zaamheid van den Vesuvius zeer onge
rust, hoewel het observatorium van den
Vesuvius geruststellende verklaringen
heeft bekend gemaakt
De Engelsche Labourpartlj.
Verschillende Engelsche bladen maken
melding van geruchten, volgens welke
er een crisis in de leiding van de Engel
sche arbeiderspartij dreigt.
Er zou een beweging gaande zijn, om
in plaats van Mac Donald em anderen
politieleen leider met de leiding der an
beiderspartij te belasten.
In breed© leringen der arbeiderspartij
zouden Mac Dodald en Snowden verant
woordelijk worden gesteld voor bet mis
lukken der pogingen tot bestrijding van
de werkloosheid.
Als de toekomstige leider wordt Hen
derson, de tegenwoordig© minister van
buitenlandsche [zaken genoemd.
Naar verluidt, zou deze Jrwesti© aan
de (orde worden gesteld pp het eerstvol
gende congres, dat in (October zal ver
gaderen.
Het Londensche Vlootverdrag.
Het Londensche vlootverdrag is door
het Hoogerhuis goedgekeurd. Daar jiet
ook reeds door het Lagerhuis is goedge
keurd, zal het thans door den koning
bekrachtigd worden, alvorens het par
lement einde dezer week verdaagd wordt.
Een Turksche nota aan de Perzische
regeering.
Naar uit Angora gemeld wordt, zal
de Turksche regeering een .krachtig, ge
stelde nota zenden aan de Perzische
regeering, waarin zij protesteert tegen de
invallen van de Koerden pit Perzisch
gebied. De Turksche regeering ^aar-
schuwt de Perzische, dat zij zich genood
zaakt zou kunnen zien de noodige maat
regelen te nemen om haar rechtmatige
belangen te beschermen.
De staking in N.-Frankrijk.
Te Rouaan loopt de stakingsbeweging
hard achteruit. De dokwerkers hebben
het werk weer hervat, terwijl ook in de
fabrieken de arbeiders beginnen terug te
keeren.
In verschillende streken in de omgeving
is de staking volkomen doodgeiloopen.
De socialistische burgemeester van Rijs-
gekomen, zóó, dat Hertha zich soms ver
baasde, dat de moegestreden© nog leefde.
Dat hij haar nu speciaal roepen liet,
hoewel hij toch wel kon bevroeden, dat
zij dien middag naar Landdorp zou ko
men en hem komen bezoeken, was voor
Hertha het bewijs, dat hij zijn einde voel
de naderen.
Aan de eene zijde was het voor hem
een verlichting. Sterven beteekende voor
Van Binsbergen niets. Hij had zich met
volkomen overgave aan den Heere ge
geven en zou met een stillen glimlach
om zijn bloedlooze lippen de eeuwig
heid ingaan, om te gaan juichen voor
den troon van het Lam, ook voor zijn
zonden op Golgotha gestorven.
Maar aan den anderen kant voelde
Hertha de geweldige tragiek: zoo'n jong,
veelbelovend leven werd afgesneden; hij
had nog zooveel voor 's Heeren Ko
ninkrijk kunnen doen; met zooveel ze
gen had hij nog op Zeeduin werkzaam
kunnen zijn; met welk een enthousiasme
sprak hij steeds met haar over het Zon
dagsschoolwerk; en hoe verheugde hij er
zich in, dat er eerlang in dat van God
vervreemde dorp een evangelisatiegebouw
zou komen; als dominé Misset soms eens
verhinderd was, zou hij er gaarne spre
ken; en hij had zich voorgenomen een
bibliotheek in te richten, opdat de men-
schen goéde lectuur zouden kunnen be-
Dereden.dateFnogmanneft
sijn, die gees* pijp rooken»
ligt aan hun onbekendheid,
met
Wie de ©3sv®?andeyUjk
goede Stefftab&k ($s>n°
raaal heeft geproefd,, laaS
zich deze bron vara geRoS
nooit meer omtnemeno,
sel deelde in den gemeenteraad mede,
dat het aantal stakers thans tot de 30.000
is gestegen. Hij protesteerde tegen het
zenden van troepen naar het stakings-
giebied, wat ©en uittarting voor de arbei
ders beteekent.
In een gisteren afgelegde verklaring be-
vestigt de minister van arbeid zijn wil, om
de sociale verzekeringen te verwezenlijken
en zegt hij, dat hij zich daarbij niet zal
laten tegenhouden door stakingen, die
trouwens in het geheele gebied niet meer
dan tachtigduizend arbeiders omvatten,
terwijl het aantal personen, voor de soci
ale verzekeringen ingeschreven', de acht
millioen nadert.
Korte Berichten.
Op het baanvak naar Constanza,
in de nabijheid van het station Medjida,
is een petrol eumtrein in botsing gekomen
met een goederentrein. Beid© locomo
tieven en 20 wagons werden vernield. Er
werden vier personen gedood ,en 20 ge
wond. De schade bedraagt 10 millioen
Lei.
Gisterochtend heeft op de Schlei
een ernstig ongeluk plaats gehad, dat
drie menschenlevens heeft geëischt. Twee
dames uit Dortmund waren met ©en heer
en dame met een geilboot een uitstapje
gaan maken op de Schlei. De boot werd
komen; eno, hij had nog veel meer
plannen.
Toen kwam half Februari een bloed
spuwing en een inzinking, als hij nog
nooit had gehad, naar hij verzekerd had.
Alle mooie plannen waren verdwenen.
Hertha geloofde, al wist zij het niet met
zekerheid, dat hij aanvankelijk veel strijd
had gestreden. Als dat evenwel zoo was,
dan was de overwinning glansrijk be
haald. Want hij wachtte nu slechts ge
duldig en had zich van alles losgemaakt
Het was voor Hertha, die toch ook
een sterk geloofsleven had, moeilijk, te
berusten. Zij had hem ronduit gezegd,
's Heeren wijze van doen niet te kunnen
begrijpen. Hij kon nog zooveel doenl Hij
was haar zoo tot sterken steun geweest
of liever, had zij glimlachend opgemerkt,
hij was eigenlijk de ziel van het werk
geweest; zij een bijloopster, wat hij even
wel niet had willen aanvaarden, alleen
al niet om het feit, dat van het werk
in Zeeduin niets gekomen zou zijn, als
zij er niet geweest was.
Maar toen had hijj haar den mond
gesnoerd: in 'sHeeren doen mocht zij
niet inkomen; dat was enkel majesteit.
Zijn tijd zou gekomen zijn. Hij had slechts
te berusten. Wat hij volgaarne deed. Wat
God deed, was goed.
Zóó vervuld met duizenderlei gedach
ten was Hertha, dat zij niet eens met
Binnenland.
De Eerste Kamer over het suikerwetje.
Waarschuwing aan ambtenaren tegen, het
aannemen van steekpenningen.
De Synode der Ned. Heorv. kerk besloot
tot toelating van vrouwelijke predi
kanten.
De Koninklijke familie weer thuis.
Communistische actie te Amsterdam,
Overleden de heer W. J. Sprengar te
Middelburg.
Buitenland.
Werking van de Vesuvius.
De kinderveriammingsepidemie.
door een onweder overvallen en sloeg
om, met het gevolg, dat de beide dames
en de heer verdronken. P© andere dame
kon gered worden.
In de nabijheid van het plaatsje
Stebnik in Oost-Galicië vonden herders
jongens een projectiel, dat zij' poogden te
demonteeren. De granaat ontplofte, met
het gevolg, dat twee hunner op slag ge
dood werden en drie andere jongens, die
zich op verren afstand bevonden, zware
verwondingen opliepen.
De politie te Boedapest heeft een
aantal communisten gearresteerd, die in
den laatsten tijd naar Hongarije geko
men waren, klaarblijkelijk met de be
doeling, om onlusten te verwekken. Ver
dere arrestaties worden verwacht
Te Lyon is gisternacht een bom ont
ploft, welke een onbekend gebleven da
der in een brievenbus van het postkan
toor had geworpen. Een begin van brand
dat daardoor werd veroorzaakt, kon spoe
dig worden gebluscht. De materiëele scha
de is echter vrij belangrijk.
In het R.-K. krankzinnigengesticht
te Tienen (België) is gisteravond brand
uitgebroken. Het heele gebouw is tot den
grond toe afgebrand. De 300 verpleegden
zijn door soldaten \an het garnizoen
gered.
Het bureau der volkstelling maakt
bekend, dat de bevolking van de stad
New-York 6.959.195 zielen telt, of 1.139.149
meer dan bij de volkstelling van 1920.
Gistermiddag werd langs de Atlan
tische kust van de landengte van Panama
een enkele lichte aardschok waargeno
men. De bevolking is door een lichte pa
niek aangegerepen. Er werd geen schade
aangericht.
bewustheid bemerkte, in Landdorp te zijn
gekomen. Zij was de kerk, midden op
het dorp, reeds voorbij gefietst, wat een
heel verkeerde richting was, toen het
tot haar bewustzijn doordrong. Zij wend
de haar rijwiel en sloeg den weg in
naar de woning, waar Van Binsbergen
zijn kamers had.
Diens hospita zag haar aankomen en
begroette haar bij de voordeur met de
woorden: „Mijnheer zal blij zijn, dat u
er is. Hij heeft al enkele malen naar
u gevraagd."
„Is het minder met hem?" vroeg Her
tha op gedempten toon.
„D© dokter denkt, dat hij den avond
niet haalt", antwoordde de vrouw, terwijl
de tranen haar in de oogen sprongen,
met een stokkende stem. „Och, voor hem
ds het niet erg; hij rekent er op en wacht
geduldig. Maar 't is zoo jammer, dat zoo'n
jong leven afgesneden wordt."
„God alleen weet, wat goed is", zei
Hertha. Maar haar stem klonk haar on
wezenlijk in de ooren.„Hq had zoo
goed als geen familie hé?" vroeg zij
dan.
„Neen, zuster. Zoo goed als niet. Mijn
man heeft voor hem geschreven naar
een broer van zijn moeder. Maar op zijn
vroegst kan die pas vanavond laat hier
zqn"
(Wordt vervolgd.)
