O
27
DE ZEEUW
15.»
o r s
koop.
k - Goes
gezocht,
{eis
DE JONGE
DERDE BLAD,
Kerknieuws.
Onderwijs.
Ingezonden stukken
Land- en Tuinbouw.
tie!
rdiger,
Uit den Middelburgschen Raad.
volger een
chtige per-
worden.
Z., Bureau
deren O. D.
n verkoop
ïnde Merk-
tan particu-
en provisie.
Deging van
ogelijk be-
t.
TTOOIJ'S
wil stellen
ing ervaren
sche Tuin-
verleg, ge-
beginnen,
bureau van
4
IN
3N
5
M
^E'S
.S
VAN
ZATERDAG 26 JULI 1930. No. 250.
—j
Stakende werkloozen, Geen
indexloonen. Een eigenaar
dige benoeming.
We kregen Woensdag al spoedig een aan
duidelijkheid niets te wenschen overla
tend debat over de 'houding, die de in
Drente te werk gestelde Middelburgsche
werkloozen 'hebben aangenomen. Zonder
B. en W. of de commissie uit de Bestu
renbonden van bun grieven op de hoogte
gesteld te hebben, hebben ze het bijltje er
bij neergelegd en zijn op eigen gelegen
heid naar buis gegaan.
Dat ook de Christelijk georganiseerden
niet een anderen en beteren weg bewan
deld hebben komt, naar wij vernemen,
omdat een communist zich tot leider van
de groep heeft opgeworpen en allen door
enkele heet-gebakerde elementen op een
vriendelijke manier voor de keus gesteld
werden mee te gaan naar Middelburg of
„op bun dte krijgen".
Het gevolg van deze domme en onver
antwoordelijke handelwijze is geweest, dat
de Minister van Binnenlandscbe Zaken
natuurlijk niet wilde confereeren over
grieven van stakende werkloozen en dat
deze nu ongeveer 14 dagen zonder eenigen
steun zijn geweest. De meesten hunner za
ten Woensdag op de tribune in de Raads
zaal en hebben dus kunnen höoren, hoe
bun houding van alle zijden uitge
zonderd dhr Mes, die verzachtende om
standigheden aanvoerde ten strengste
werd afgekeurd.
Wethouder Onderdijk, dhr Paul, dhr
den Hollander, de burgemeester en an
deren, hebben daarover het hunne ge
zegd. Allen erkenden, dat het geen pretje
is voor de werkloozen, om in Drente te
gaan werken, maar ook deze werkver
schaffing is toch nog beter dan steun
zonder meer. Hebben ze klachten, dan
vinden ze bij B. en W. en de commissie
uit de Besturenbonden steeds gehoor. Ook
het Departement van Binnenlandsche Za
ken heeft reeds getoond aan billijke ver
langens te willen voldoen.
Er dient nu nog een regeling getroffen
te worden voor het regenverzuim en
wat dhr den Hollander bepleitte ge
zorgd te worden voor betere leiding op
het terrein, zoodat de werkloozen, onder
deze leiding wat meer leeren presteeren
en dus wat hooger loon kunnen verdie
nen.
Het is nu nog gelukt om de werkloozen
weer tegen 28 Juli 'herplaatst te krijgen,
maar zoo luidde de waarschuwing
begin nu nooit weer aan zoo'n staking,
want dan ligt ge voor goed er uit.
Door enkele Raadsleden is nog opge
komen tegen de voorstelling, alsof deze
werkverschaffing in Drente een koopje is
voor Middelburg. Niets is minder waar
dan dat. Aan den Oranjezon en den Kle-
verskerkschen weg komen de resultaten
van het werk Middelburg zelf ten goede,
maar dat is natuurlijk in Drente niet 'het
geval.
Een groot deel van de zitting werd ver
der ingenomen door een uiterst acade
misch debat over de loonpolitiek der ge
meente.
Dhr Jeronimus wilde daarin verande
ring brengen. Volgens hem moet het loon
van het gemeente-personeel verband hou
den met het index-cijfer, m.a.w. met de
kosten van levensonderhoud. Hij verde
digde dit standpunt in een rede, die zon
der bezwaar wat korter had kunnen zijn,
maar al bevatte ze ook wel enkele aan
vechtbare en minder duidelijke gedeelten
toch van ernstige studie van dit vraag
stuk getuigde. Ook de bestrijding van de
heeren Paul, den Hollander, Portheine
en den voorzitter stond op hoog peil.
Daarin werden argumenten gebezigd, die
zeker der overweging waard waren.
De hoofdfout in het betoog van dhr Je
ronimus is, dat het te theoretisch is. In
theorie heeft hij dit kan niet ont
kend volkomen gelijk. De waarde van
een loon wordt altijd bepaald door wat
men er voor koopen kan.
Maar het is practisoh onmogelijk, dat
Middelburg met dit geheel nieuwe
stelsel van index-loonen zou beginnen.
Met een dergelijke, ingrijpende wijziging
in de loonpolitiek zou b.v. bet Rijk een
voorbeeld dienen te geven.
Wij gelooven ook niet, dat dhr Jeroni
mus geheel ongelijk had met zijn sombere
voorspellingen over de crisis en de da
ling in de belastingopbrengst. Het zou
wel eens kunnen zijn, dat we aan den
vooravond van groote moeilijkheden staan
En dan we geven het den heer Jerö-
nimus toe zal het niet gemakkelijk
gaan, ook al dalen de indexcijfers nog
meer, om de loonen van het gemeente-per
soneel eenigszins verlaagd te krijgen, al
thans minder gemakkelijk, dan toen ze
vanwege de duurte verhoogd moesten
worden.
Ten slotte stemde alleen de bezuini
gingsfractie vóór de indexloonen.
Vóór de bedrijfsrekeningen over 1929
werden vastgesteld, had nog een vrij
scherpe discussie plaats tusschen den
heer Jeronimus en den voorzitter over
het ter inzage leggen van de bescheiden,
die hij deze rekeningen hooren. Naar het
ons voorkwam, deed dhr J. hier een vol
komen gemotiveerd verzoek. Elk raadslid
heeft volgens den geest der Gemeentewet
zeker recht op inzage dezer bescheiden. De
presidiale uitval over de adviseurs en
vrienden van den heer Jeronimus was
dan ook o.i. misplaatst. Het zal wel meer
voorkomen, dat Raadsleden omtrent een
of ander punt 'hun licht elders opsteken.
Het is zelfs toe te juichen. Ten slotte
werd dan ook door B. en W. erkend,
dat elk Raadslid zich via hun college
om inlichtingen tot de bedrijfsdirecteuren
kan wenden.
Het bekende Statenbesluit inzake het
vragen van concessie voor aansluitin
gen aan de waterleiding verder dan 40 M.
van de hoofdhuis gaf nu reeds aanleiding
tot discussie. Uit de uitlatingen van den
voorzitter viel op te merken, dat B. en W.
zullen trachten gedaan te krijgen, dat dit
besluit van hoogerhand niet wordt goedge
keurd. In 'ieder geval willen zij en met
hen de Raad minus dhr Mes nog vlug
enkele perceelen aan Nieuwe Vlissing-
sche weg en Lage Weg zonder conces
sie aansluiten. Of 't lukken zal?
Ten slotte nog iets over ©en benoe
ming. In afwijking van de voordracht van
curatoren benoemde de Raad niet no. 1
(den orthodoxen dr Obbink) maar no. 2
(den modernen ds Kastein) tot leeraar
aan het gymasium.
De „Midd. Crt." zoekt hierachter de
weigering van het Kerkbestuur der Ned.
Herv. Gemeente om doopbeurten aan ds
Kastein af te staan. Indien dat waar is,
is hier wel een hoogst afkeurenswaar
dige daad begaan. De linksche fracties
zouden dan blijk hebben gegeven, bij be
noemingen te letten op factoren, die met
de zaak niets te maken hebben. Op die
manier zou voortaan elke waarborg, dat
de bekwaamste van een voordracht of aan
beveling wordt benoemd, verloren gaan.
Dat aan deze dooreenhaspeling van kerke
lijke en burgerlijke zaken ook Raads
leden zouden hebben medegewerkt, die
zelf maling hebben aan kerk en reli
gie, zou het geval nog zonderlinger ma
ken. In ieder geval is er wel reden om
aan te nemen, dat er achter de scher
men zich iets heeft afgespeeld, wat het
daglicht niet mag zien.
D s J. D. van M e 11 e, emeritus
predikant der Ned. Herv. Kerk, woonach
tig te Den Haag, hoopt 3 Aug. den dag
te herdenken, waarop hij voor veertig
jaar intrede deed in zijn eerste gemeente
Renswoude. Daarna diende hij nog de
gemeente te Sluis (18941901) en van
1901 tot 1.929 die van Kralingen.
De zegetocht van den Bij-
li e 1. Het Britsch en Biuitenlandsch Bijbel
genootschap ontving op de laatste jaar-
vergadering het verslag omtrent de ver
breiding van den Bijbel vanwege dit oude
genootschap. Daaruit bleek, dat in het
vorige vereenigingsjaar niet minder dan
12.175.292 bijbels werden afgeleverd. Se
dert de 126 jaren, dat dit Bijbelgenoot
schap bestaat werd dit cijfer nog nooit
bereikt. v
Bij het vorige jaar vergeleken beteekent
dit getal een vermeerdering van 775.752
exemplaren. In China werden voor reke
ning van dit genootschap gilleen ruim
zes ïrpillioen bijbels of gedeelten van, den
bijbel gedrukt. Ruim vijf en een half
millioen idezer exemplaren vond den weg
naar de lezers.
Juist met het oog op de zeer bijzondere
toestanden in China en op de vijandschap>
welke zich hier tegen het christendom
openbaart, hebben deze cijfers zeer veel
te zeggen.
Dr H. A. van And el. „De Lo
comotief" schrijft:
„Het (Geref.) Zendingsblad verwacht op
grond der gunstige perscommentaren over
het voorstel tot een betere vooroplei
ding van missionaire dienaren des
Woords, artsen, onderwijzend en verple
gend personeel een gunstige beslissing
van de (Gereformeerde) Synode, welke
dit jaar te Arnhem bijeenkomt. Wordt
deze verwachting niet beschaamd, dan
is het wel zeker, dat dr Van Andel,
tot voor kort te §olo, de benoeming
tot hoogleeraar aan de theologische
school te Kampen kan tegemoet zien.
Tot zoover dit bericht. Nu het Geref.
Zendingsblad het eerste is, dat een stil
zwijgende afspraak beëindigt door publi
catie van een bericht, dat reeds zeer
geruimen tijd hier te lande bekend was,
achten ook wij ons niet langer gebonden
om te dezen aanzien ons van publicatie
te onthouden.
De zaak van een eventueele hoogleer-
aarsbenoeming van dr H. A. van Andel te
Solo, thans met verlof in het moederland,
leent zich voor de volgende uiteenzetting.
Er is n.l. reeds lang geleden met dr
Van Andel overleg gepleegd over een
eventueele benoeming en de berichten
daaromtrent zijn hier te lande op dr Van
Andel's verzoek niet gepubliceerd, in ver
band met het feit, dat de hoffelijkheid
vereischte te wachten op de principieele
beslissing van de Synode. Dit zwijgen lan
ger te handhaven is niet noodig, 'nu dr
Van Andel door het Zendingsblad wordt
genoemd.
Het is wel waarschijnlijk, dat dr H. A.
van Andel de benoeming zal accepteeren,
ofschoon men nauwelijks zeggen kan, dat
de heer en mevrouw Van Andel een en
ander zouden ambieeren.
In een intervieuw, dat wij kort vóór het
vertrek van dr en mevrouw Van Andel
met beiden mochten hebben, is wel duide
lijk uitgekomen, boe gebonden beiden
zich zijn gaan voelen aan Solo, waar zij
welhaast den besten tijd van hun leven
FLIT doodt insecten sneller.Let op
de gele bus met zwarten band.
Het ontzettende ongeluk met de pontonbrug te Coblenz. Het dreggen naar de slachtoffers.
hebben doorgebracht en tal van vrienden
hebben.
Daar staat tegenover, dat dr H. A. van
Andel naar veler meening de aangewezen
man is voor den hoogleeraarspost en het
lijkt ons welhaast zeker, dat dr Van
Andel een dringend beroep op zijn capa
citeiten en ervaring niet van de hand
zal wijzen.
In ieder geval ligt het in de bedoeling
van dr en mevrouw Van Andel om,
alvorens een eventueele nieuwe roeping
te volgen, nog voor eenigen tijd naar
Solo terug te komen voor de voile over
dracht van hun arbeid en om de vele ban
den te slaken, die in eenige tientallen
jaren een karakter van hartelijke vriend
schap en broederschap hebben aangeno
men."
Poortvliet. Benoemd tot hoofd der Op.
lagere school in de vacature van den
heer A. J. Platteeuw. de heer H. E. Dij
ken, hoofd ee-ner school te Schoorldam
(gem. Warmehhuizen) bij Alkmaar. Voor
deze betrekking hadden zich aangemeld
vijf sollicitanten, waarvan twee zich heb
ben. teruggetrokken. De aanbeveling be
stond slechts uit genoemden persoon.
DE UNIE-COLLECTE.
Aan den oproep van; de 52ste Unie-
oollect© voor de scholen met den Bijbel
is het volgende ontleend:
Wij noemen onze scholen het liefst:
„Scholen met den Bijbel" en niet: „Chris
telijke" scholen.
De Bijbel ligt in dezen naam niet
de verklaring van de instandhouding osl-
zer Unie-collecte?
De Bijbel het Boek van Gods Trouw
en daarmede het Leerboek voor ons om
trouw te blijven aan al wat Zijfae trouw
in het leven riep.
Gods trouw was ons nabij en gaf ons
in onze zwakheid, kracht om te arbeiden,
te strijden, te overwinnen en zal
ons deze niet onthouden om te vol
harden.
Er is zooveel ontroering in de open
baring van Gods hulp in onzen bangen
schoolstrijd, en ook in <ie onbezweken
trouw van ons volk waar bet gold de bei-
langen van „De School met den Bijbel"
Het is daaraan getrouw.
Trouw zijn is de schoonste deugd. Zij
is het geheim van alle kunnen, de ver
zekering der overwinning. De herinnering
daaraan is zoo noodig, 'om trage handen,
en slappe knieën sterk te maken. Zij doet
ons voelen, dat wij 'ons hebben te scha
men over elke inzinking. Zij voorkomt,
dat wij hoogmoedig zouden worden over
ons doen. Zoo brengt zij ons tot wat de
kracht, de 'zekerheid en bezieling is van
al ons doen; immers, gedachtig aan Gods
trouw, voelen wij ons altijd beschaamd.
Al wat wij deden was zoo onbeduidend,
Indien God het niet had gezegend, wat
zou het zijn geworden?
Ontrouw is ook een sterke macht, maar
een, die vernietigt. Zij breekt den wil,
deal moed, de geestelijke kracht. Zij is
de dood voor alle bezieling, en kan, irx
korten tijd, afbreken wat 'jaren, van arbeid
hebben .gebouwd.
Daarom blijve de Unie-collecte êena
"zichtbare prediking van de trouw van
ons volk aan zjjlne School met den Bijbel.
Die collecte heeft eene hoogere hetee-
kenis. dan geldelij'ken steun te verzekeren
aan de School met den Bijbel.
Zij .toch is de levende herinnering aan
1878. toen eerst recht de strijd om de
school begon.
Zij kwam elk jaar op voor het goed
recht van Christenouders op de school
hunner kinderen. De Bijbel, 'die op het
huisaltaar lag, mocht in 'de school niet
ontbreken, waar de ouders een deel hun
ner groote verantwoording op den onder
wijzer overdroegen.
De Unie-collecte is als een snoer, dat
ons volk aanéénbindt.
Wanneer de collecte rondgaat, zien wij
in gedachten die stille processie van vrijt-
willige en gewillige collectanten rustig,
doch volhardend, huis aan huis gaan.
Het is de sterke wil om trouw te blijven
aan het verleden, die het geheim is van
deze, te weinig erkende, volharding, om
de Unie-collecte bij tienduizenden in her
innering te brengen.
Laat dit „Unie-blaadje" hun eens open-
lijk den dank brengen van ons Christen
volk voor hun belanglooze, maar trouwe
hulp. Zonder hen ware de Unie-oolleote
onmogelijk.
Het is een bemoediging, maar laat het
ook zijn iets van eene beschaming voor
allen, die wel geven, doch verder den
arbeid aan anderen geheel overlaten; en
wekke deze beschaming dan op den wil,
om jnilde gaven aan de collecte toe te
voegen, wat de beste erkenning zal zijn
voor zooveel volhardenden, en somtijds
miskenden, arbeid.
Laa,t het huisgezin, dat de grondslag
is van de school, zich op de Unie-collecte
voorbereiden, opdat niet een toevallige
maar eene te voren bedachte gave aan
de vragers worde aangéboden.
Ons volk, door zijn bijbel opgevoed,
heeft daarin menige kostbare les gevon-
Iden en toegepast. Men deed het soms op
aandoenlijke manier.
Ons is bekend, hoe in de jaren der ver
drukking menig huisvader het als een
plicht voelde, al zijn huisgenooten, tot
de kleinste kinderen toe, door een daad
te leeren trouw te blijven aan ons ver
leden.
Als de Unie-collectanten de woning bin
nentraden, werden alle huisgenooten te
zamen geroepen. Aan ieder, o-ok aan het
kleinste kind, werd een geldstuk in de
hand gelegd door den vader, om dit in
de collectebus te werpen voior „de School
met den Bijbel".
De gedachte was ontleend aan de vie
ring van het Pascha bij Israël.
Dan vroegen de kinderen: „Wat hebt
gij daar voor een dienst?" en het ant
woord werd gegeven door den vader:
„Dit is den Heere een Paaschoffer, Die
voor de huizen der kinderen Israels voor
bijging, als Hij de Egyptenaren sloeg eQ
onze huizen bevrijdde."
Wij zijn overtuigd van de 'kracht van
zulk een doen. Zulk een herinnering blijft
doorwerken.
De kinderen, zelf groot geworden, hiel
den de traditie vast. Zij stelden zich „in,
de plaats der vaderen".
De heilige band met het verleden moest
onverzwakt in stand gehouden.
Dit versterkt tevens den band tusschen
huisgezin en school, en zoo ooit, dan is
dit in dezen tijd noodig.
Er gaan zoovele stemmen op, en helaas
ze hebben invloed, dat, nu de financiëele
gelijkstelling is gekomen: „De Unie-col
lecte geheel overbodig is geworden". In
1929 werd door 167 Locale Gomité's niet
gecollecteerd.
Niet lang. geleden werd ons door iemand
verteld, hoe men in de plaats zijner in
woning er ook over dacht de Unie-collecte
als onnoodig ge-worden, af te schaffen.
Hij sprak toen deze woorden: „Laat
ons dit niet doen. De Unie-collecte is nog
de eenige band, -die ons gansche volk om
vat en bijeenhoudt."
Dit korte woord was voldoende.
Ieder voelde terstond: Dat mag niet.
Sterft de Unie-collecte, dan sterft -de
Unie ook.
En, de Unie blijft onmisbaar.
Zij geeft financieelen steun aan de
oud-strijders; su'bsidiëert de Paedagogi-
scheLeerstoelen; gaat voort Unie-redenen
tot uitbreiding van het aantal scholen
met den Bij-bel te bevorderen; -geeft uit
hare propaganda-brochures, en, lest best,
houdt -den -geest wakker voor onze scholen
door hare Unie-blaadjes.
Dit alles is zonder Unie-collecte, waar
uit ook de Unie haar inkomen ontvangt,
niet mogelijk.
Stoffelijke hulp zet de Unie om in
geestelijke waarden.
Laten de bijdragen uit de vele collecten,
ook voor -de Unie zelve sterker worden.
Ontrouw brengt nooit zegen.
Trouw zijn entrouw 'blijven, de
trouw bewaren dit is de opwekking
van den Bijbel.
Hij, onze God, die ons roept de school
met den Bijbel lief te hebben en Hem
daarvoor te danken, zegene ons volk.
De troost is: dat Hij, die ons roept, Ge
trouw is, en het ook doen zal.
Kan uw hart tegenover die trouw, on
trouw worden, aan wat zij- schonk in onze
Unie „Eene Schoei met den Bijbel?"
De Unie-collecte van 1930 geve het ant
woord. Het kan niet teleurstellend zijn.
Was Je eens militair te Bergen-op-Zoom?
Waarde lezers!
Dit stuk is bestemd voor hen, die het
tehuis voor militairen te Bergen op Zoom
hebben bezocht. Ge moet weten, oude
bezoekers, dat er wat voor jullie te
doen is!
Je herinnert je natuurlijk nog levendig
of goed de dagen, die je in de Auvergne-
straat doorbracht. Misschien gaven enke
len nog wel een voordrachtje ten beste.
We moeten 4 Augustus wéér voordrach
ten hebben. Maar niet van jullie. Dat kan
nu eenmeal niet. Maar, daar 't tehuis
dan 40 jaar zal bestaan en 'ttehuisbe-
stuur arm is, willen we vragen aan onze
oud-bezoekers om toestemming om nog
een klein feestje te vieren op dien dag.
Geef jullie ons toestemming? Ja, na
tuurlijk! Wij kennen onze oude vrien
den wel. Nu, zend dan een postwisseltje
of een aangeteekenden brief met een
klein bedrag, zoo spoedig mogelijk aan
den huisvader, den heer M. P. de Viet,
Auvergnestraat 27, Bergen-op-Zoom.
Vrienden, we rekenen op jullie toestem
ming en vrijgevigheid. Het rustige zitje
na je dienstdoen ben je vast nog niet ver
geten!
Een sergeant van de lichting 1927.
DUITSCHLAND EN ONZE BOTER.
Het „B-erl. TagebLatt" meldt, dat de
Duitsche parlementaire commissie voor
de handelspolitiek zeet ernstige bezwar
ren heeft ingebracht tegen de Duitsch-
Finsche overeenkomst inzake boter en
kaas, daarbij -eene-rzijds wijzende op de
bezwaren voor de Duitsche schatkist en
anderzijds op den in Nederland beraam
den boycot van Duitsche goederen.
Dit bericht werd aan het Hdbld van
zeer goed ingelichte zijde bevestigd en
eveneens, dat de daaraan inhaerente ver-
hooging van het "invoerrecht o-p boter
tot 50 mark per 100 K.G. 10 dagen na
uitwisseling der protocollen, wellicht nog
nie-t op) 1 Augustus van kracht zal kun
nen worden, als gevolg van de moeilijk
heden, bij de onderteekening van geinoeim-
de overeenkomst.
Hiermede is echter nog geenszins ge
zegd, dat het verzet zóó 'sterk zal blijken
dat de zaak definitief van de baan. is.
Voorts verneemt het Hdbld, dat het
Centraal Bureau van het Ned. Landbouw-
Comité gevestigd te Rotterdam, eveneens
een boycot van Duitsche goederen over
weegt.
Wij wijzen er op. dat deze aemtrale
organisatie van agrarische inkoop-coöpe
raties, waarvan voorzitter is de heer G.
W. Stroink en directeur de beer J. G.
Bessem, in het jaar 1927 een omzet had
van f 28 millioen aan kunstmeststoffen en
f 26 millioen aan veevoeder. Het aantal
aangesloten coöperatieve vereenigingen
bedraagt plm. 800.
Een nieuw veilingsysteem.
De veiling te Goes heeft, naar het Z.
Landb. blad meldt, teneinde tot een beter
handelsproduct te komen, den maatregel
genomen de veiling te splitsen -in een
van het prima product, dat volgens be
paald© voorschriften is gesorteerd en een
veiling, waarop alles kan worden aange
voerd, zooals tot nu toe het geval is.
Men hoopt hiermede te bereiken, dat
de veiling wat meer gaat gelijken op
een so-ort tentoonstelling van goede pro
ducten en niet -een mengeling is van
goede en slechte kwaliteiten.
De daartoe benoemde commissie heeft
zich op het standpunt gesteld, dait het
allereerst gaat om de kwaliteit en sor
teer ing, omdat dit ook de grondslag vormt
voor een goede verpakking. Tevens is heit
haar streven het gebruik van de oude
kranten en andere, soms ini de helste
kleuren, papieren te doen verdwijnen om
welke reden voor die speciale veiling
het verpakkingsmateriaal van de veiling
tegen kostenden prijs moet worden, be
trokken. -
Op Dinsdag 22 Juli was het mogelijk,
een veiling van dergelijk elite fruit te
houden en met succes. Alleen bleek, dat
door enkele telers nog niet streng genoeg
was gesorteerd en de keurmeester hun
vruchten in de gewone veiling moest
opnemen. 1 t -
