No. 247
Woensdag 23 Juli 1930
44e Jaargang
Dagblad voor de Provincie Zeeland
Hendrikse Go's Bank N.V. Goes
Buitenland.
BinoenEand
Belangrijkste Nieuws.
Gereformeerde Kerk Goes
Aangesloten bij het Bureau voor Oplaag-contröle
Uitgifte eener geldleening
groot f8000.—
rentende 5 pCt. 'sjaars
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes.
Tel.: Redactie en Administratie No. 11.
4
Postrekening No. <{£53.
Bijkantoor te Middelburg.
Pirma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. No. 259.
2Zeeuw
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, f3.—
Losse nummers 10.05
Prijs der Advertentien:
1regels 11.20, elke regel meer 30 ct.
BIJ abonnement belangrijke korting.
Zondagstreinen.
Na |de verklaring van Minister Reymer
in ide Tweede Kamer, dat het loepen;
van goedkoop© treinen op Zondag zeer
zeker rniet door de Regeering mag] wor
den ^uitgelokt, en dat hij voorzoover het
plaats .heeft, zou bevorderen, dat daar
aan een einde komt, was er reden om tel
verwachten, dat het inleggen van goed-
koope treinen en het daardoor uitlokken
van het reizen op Zondag, met als gevolg
vermindering van Zondagsrust, zooal niet
zou (eindigen, dan toch sterk zou worden
beperkt.
Het "tegendeel schijnt echter het geval.
In Juni werden meerdere extra treinen
tegen verminderd tarief op Zondag inge
legd en thans wordt gepubliceerd, dat op
Zondag J27 Juli niet minder dan drie goed
koop® (treinen zullen rijden:
De Minister verdedigt zijn passieve hou
ding id oor te zeggen, dat vervoer van
eenzelfde (aantal personen als met deze
treinen meereist, b.v. per autobus, een
veel igrooter aantal personen die Zowdagis-
dienst moeten verrichten, zou vorderen
en voor de Zondagsrust veel storender
zou zijn.
Hij vergeet echter, dat door het laten
rijden van deze treinen' het reizemi wordt
u i tg e lokt.
Het is wel treurig, dat een Regeering,
die zich op Christelijk standpunt zegt
te plaatsen, op deze wijze de beperking
van de Zondagsrust sanotionneert, en dat
zoo de Overheid indirect hare medewer
king .verleent aan de ontheiliging van den
Dag des Heeren.
TE KOBLENZ.
ONGELUK BIJ DE RIJNLANDFEESTEN
Brug Ingestort. Reeds 26 lijken geborgen.
Na de schitterende verlichting van het
fort Ehrenbreitstein te Koblenz, toen de
menigte over de smalle pontonbrug te
Neuendorf zich weer naar de stad begaf,
heeft zich een ontzettend ongeluk voor
gedaan.
Toen zich ongeveer honderd personen
op de brug bevonden, is deze ingestort.
Velen 'kwamen onder de zware brug te
recht of werden in hun val door de bal
ken zwaar gewond. Slechts zeer enkelen,
die zich vlak bij de oevers bevonden, kon
den zich redden. Om middernacht waren
reeds 26 lijken geborgen.
De Rijnland-feesten.
Om 12 uur gistermiddag vond in het
feestelijk versierde stadhuis van Goblenz
de officieele viering der Rijnland-bevrij
ding door de Pruisische regeering plaats.
Vele autoriteiten waren aanwezig.
President von Hindenburg werd met
luid gejuich begroet. Eerste spreker was
de opperpresident van de Rijnprovincie,
Dr Fuch'S.
Vervolgens voerde de eerste burgemees
ter van Goblenz bet woord, waarna de
Pruisische Minister-president, Dr Braun,
den Rijkspresident er voor dankte, dat
hij door zijn deelneming aan het feest de
geheele wereld kond deed van de histo
rische beteekenis van de ontruiming van
'het Duitsche gebied.
Verder herdacht Dr Braun de trouw
van de Rijnlanders en ook van de bewo
ners van het thans nog bezette Saarge-
biod, en hij sprak de hoop uit, dat ook
deze spoedig den terugkeer 'tot het va-
derland zouden mogen vieren.
Ten slotte spraken nog de rijksminister
voor het verkeer, von Guerard en rijks
president von Hindenburg, wiens slot
woord gevolgd werd door een staande
gezongen geestdriftig „Deutschland,
Deutschland über alles".
Von Hindenburg bracht van Goblenz
uit een bezoek aan Ehrenbreitstein, waar
hem de veteranen werden voorgesteld. Op
zijn rondrit door de stad werd van Hin
denburg overal luide toegejuicht.
Grooto stakingen in Frankrijk.
De stakingsbeweging in het Noorden
van Frankrjjk, welke gericht is tegen den
aftrek van de bijdragen voor de sociale
verzekeringen van het loon, neemt nog
Bteeds in omvang toe.
Behalve de 20.000 textielarbeiders heb
ben; thans ook de metaalarbeiders te Rijs-
sel tot de algemeens staking besloten,
nadat 14e onderhandelingen over een even
redige loonsveibooglng geen resultaat
hebben opgeleverd. Ongeveer 50.000 ar
beiders zijn thans bij de Staking betrok
ken.
Te Parijs is een wilde staking bij de
C'itroënf abri eken uitgebroken. Ongeveer
4000 arbeiders legden het werk plotseling
neer. Men verwacht, dat het aantal sta
kers tot 10.000 zal stijgen.
De crisis in Duitschland.
D® besprekingen tusschen de afzonder
lijke rechtsche groepen, die de bestaad-
deelen zullen vormen van de nieuwe
groote conservatieve partij, maken, naar
de „Deutsche Algemeine Zeitung"
thans meldt, zeer groote vorderingen.
Volgens het „Berliner Tageblatt" is men
van plan, de nieuwe partij „conservatieve
staatspartij" te noemen en zoowel een
stadslijst als een plattelandslijst op te
stellen.
Hst Londensche Vloot verdrag door
Amerika's senaat goedgekeurd.
Naar uit Washington nog gemeld wordt,
werden de marine-debatten verrassend
snel 'gesloten. Die ratificatie van het vloot-
verdrag geschiedde met 5S tegen 9 stem
men, nadat de senaat met goedvinden van
Hoover een besluit had aangenomen, in
houdende, 'dat met deze ratificatie geen
toestemming gegeven werd tot geheime
overeenkomsten tusschen de onderteek©-
naars van het verdrag.
Brland's memorandum.
Naar de „Echo de Paris" uit zeer bei-
trouwbare bron verneemt, is ook de Sov-
jetregeering voornemens, in den een of
anderen vorm te antwoorden op het me
morandum van Briand. Aangezien het me
morandum te Moskou slechts ter infor
matie is overhandigd, schijnt het wel
niet mogelijk, dat een officieele antwoord
nota zaï worden overhandigd.
Do Sovjet-regeering staat beslist vijan
delijk tegen het plan van Briand, waarin
het een poging ziet tot vorming van een
anti-sovjetfront.
Rusland zal daarom een manifest „tot
allen" (richten, vooral tot de kleine staten
van Europa, om te betoogen, da.t 3lechts
de .sovjet-regeering in. staat is, hen tegen
het imperialisme te beschermen van de
groote mogendheden.
De toestand In Egypte.
Maandag is het te Cairo op verschillen
de plaatsen nog tot botsingen tusschen de
opgewonden menigte en de politie ge
komen. In verschillende gevallen werden
ook Europeanen aangevallen. Te Cairo
moeten Maandag 138 personen gedood en
119 gewond zijn.
Van ernstigen aard waren de onlusten
tg Suez, dat zich een tijdlang' in de han
den van de oproerlingen bevond, zoodat
per radio gevraagd werd om versterkingen
uit Cairo te zenden. Een afdeeling der
troepen, die tot bescherming van het
Suezkanaal afijn bestemd, is daarop naar
Suez vertrokken, om de orde te herstel
len.
Omtrent den toestand in Egypte wordt
gemeld, dat de onlusten te Port-Said
gisteren voortduurden. De politie was ge
dwongen van haar vuurwapenen gebruik
te maken, met het gevolg, dat een
persoon gedood en twee gewond werden.
Te Cairo zijn Maandag in totaal zes
personen door geweerschoten gedood en
41 gewond, van wie zeven ernstig.
Gisteren is het te Cairo rustig geble
ven.
De hittegolf ia Amerika.
De Vereenigde Staten gaan neg steeds
gebukt onder de hittegolf, die vrijwel het
geheele gebied teistert. Eet is de 'hevig
ste hittegolf van dit jaar. Te New-York
is het kwik tot 35 gr. gestegen en het
heeft alle schijn, dat de warmterecords
van vroegere jaren overschreden zullen
worden. Groote menschenmenigten ver
dringen zich voor de 'badhuizen en zwem
baden om verkwikking te zoeken. Tal van
personen in de stad en haar omgeving
moeten tengevolge van de hitte oin het
leven gekomen zijn.
Stormschade in Italië.
Uit Yerona wordt gemeld, dat een he
vige storm gewoed heeft in de Policella-
vallei. Sommige dorpen werden geteis
terd. Van vele huizen werden de daken
afgeslagen. Er is groote schade aangericht.
Volgens een telegram uit Liverpool is
de bark „Annunziata", geladen met hout,
tengevolge van den storm acht mijl van
het einland Capraia vergaan.
De bemanning kon zich met groote
moeite in de reddingsboot bergen.
Treinbotsing.
Gistermiddag om 12.01 uur is snel
trein 38 Ulm-Freiburg, bij- het binnen
rijden van het station Scheer bij Sigma
ringen wegens een verkeerden wissel
stand op een verkeerd spoor geloo-
pen en daar op een groep geladen goe
derenwagens gehotst.
Hierbij liepen 15 passagiers schrammen
op. De locomotief is met de voorste as
ontspoord.
De personen, die lichte verwondingen
opliepen, konden, nadat hun een noodver
band was aangelegd nog met denzelfden
trein, met een vertraging van dertig mi
nuten, hun reis voortzetten.
Korte Berichten.
De kinderverlamming, die in den
Elzas een buitengewonen omvang heeft
aangenomen, heeft zich thans eveneens
aan den anderen oever van den Rijn in
Neumühl in Baden voorgedaan, waar vier
gevallen geconstateerd werden.
Het aantal werkloozen in Engeland
is in de afgeloopen week gestegen tot
1.940.000, zijnde 803.000 meer dan op
het overeenkomstige tijdstip van verleden
jaar. I I Ll_k]
In de Ver. Staten zijn de afgeloopen
maand in totaal 11.750.524.523 sigaret
ten „verbruikt", d.w.z. meer dan een mil-
lioen meer dan in Juni van het vorig
jaar,
Sa'ïd Mola bei, de gewezen Turk-
sche minister van .justitie, die indertijd
op last van Kemel pasja vervolgd en
ter dood veroordeeld is, doch die uit
Turkije gevlucht was en sindsdien te
Athene in ballingschap leefde is aldaar
in groote armoede gestorven. Zijn bed
was 'ten slotte nog Saïd Mola bei's
eenig bezit.
Na verdere bemiddeling van den
Ierschen minister van handel is gister
avond een overeenkomst gesloten, waar
door de staking in Ierland nog is voor
komen. De directie heeft zich bereid ver
klaard alle uitgesloten arbeiders terug
te nemen, geen aftdere racune-maatrege-
len te zullen nemen en deu algerneenen
bond van spoorwegpersoneel voorts,an bij
geschillen te zullen erkennen.
Bond van Chr. Bakkerspatroons.
Bovengenoemde Bond hoopt op Woens
dag 17 Sept. te Zwolle zijn jaarverga
dering te houden. r"
In de morgenvergadering zullen de
huishoudelijke zaken worden afgehandeld,
terwijl in de middagvergadering voor den
Bond zal spreken de heer I. van Altena
Cizn. van Amsterdam over het onderwerp:
„Chr. Patroonsorganisatie noodzakelijk
voor de practijk van. het bedrijf'. J>s H.
A. Munnik, Geref. pred. te Zwolle, hoopt
daarna een opwekkend woord voor de
vergadering te spreken.
Tropen-wes
In de Indische begrooting voor 1931
kan men vinden een post van f 14.000.000
voor binnenlandsohe reizen van ambte
naren.
Daarin zijn dus, zegt het „Hblö", ver
loven, met name buiten landsche, niet be
grepen; die f 14.000.000 zijn alleen noo-
dig voor het heen en weer trekken, het
inspecteeren en het controleeren door de
ambtenaren der verschillende landsdien
sten.
Veertien millioen gulden, en
daar is blijkbaar niet op te bezuinigen.
Nachttreinen voor passagiers.
Met ingang van de nieuwe nachtdienst
regeling op de Nederlandsche spoorwe
gen, ingaande 5 October a.s., zullen
naar wij vernemen op de trajecten
Amsterdam-Maastricht en Amaterdam-
Groningen en van Rotterdam naar 'beide
plaatsen, ook le, 2e en 3e klas passagiers-
rijtuigen in de goederen- en posttreinen
loopen. Een en ander bij wijze van proef
en alleen van Amsterdam en Rotterdam
uit naar Groningen en Maastricht. Split
sing en combinatie dier treinen heeft te
Utrecht-Maliebaan plaats. Deze treinen
rijden in geen geval in de nachten van
Zondag op Maandag.
Vertrek van Amsterdam te 0.18; van
Rotterdam te 0.00; aankomst te Gronin
gen 5 uur 20 en te Maastricht eveneens
5 uur 20.
Wijnkoop's verklaring nog niet
voldoende?
„De Tribune" wijdt een beschouwing
aan de verklaring, die de vier leiders van
de voormalige Wijnkoopgroep bij het
West-Europeesoh Bureau van de Comin
tern hebben ingediend.
Het blad noemt 'het stuk onklaar en on
voldoende. Het is niet, wat de Nederland
sche en de internationale arbeidersklasse
van de onderteekenaars, die gedurende
vijf jaar aan het hoofd der Wijnkoop-
groep hebben gestaan, het recht heeft te
verwachten. Ondanks het feit, dat zij er
hun instemming mee hebben betuigd,
moet over het algemeen worden vastge
steld, dat zij zich in hun verklaring niet
aan de bolschewistische methode hebben
gehouden, welke eischt, dat zij „voor de
geheele arbeidersklasse en voor de K I.
volledige rekenschap moeten afleggen
voor hun daden van strijd tegen de K. I.
nauwkeurig hun fouten moeten ontleden
de oorzaken, die hen ertoe gebracht heb
ben deze fouten te maken in het volle
daglicht te stellen, ongenadig en zonder
eenige terughouding en verbloeming".
Dit alles, vindt het blad, geschiedt in
de „verklaring" allerminst.
Wijnkoop en de zijnen zullen dus nog
dieper door 'het stof moeten, willen ze in
genade worden ontvangen.
Verloskundige hulp voor vroedvrouwen.
In een brief van den minister van bin
nenlandsohe zaken en landbouw aan de
Tweede Kamer wordt omtrent de vraag,
of maatregelen konden worden genomen
tot verruiming van de gelegenheid om
verloskundige hulp van vroedvrouwen te
verkrijgen medegedeeld, dat de minister
het oordeel heeft gevraagd van zijn ambt
genoot van arbeid, handel en nijverheid.
Minister Verschuur deelde het volgende
mee; „dat het zeker wensehelijk zou zijn,
in verschillende gemeenten in ruimere ma
te dan thans het geval is, te kunnen be
schikken over verloskundige hulp van
vroedvrouwen.
Het is te verwachten, dat de zie'kte-
fondswet daarin verbetering zal kunnen
brengen, aangezien in het ontwerp wordt
voorgesteld aan het ziekenfonds mede
vroedvrouwen te verbinden, met de strek
king om de verloskundige hulp aan de le
den der ziekenfondsen te doen verstrek
ken door de vroedvrouwen.
Voor zoover de inkomsten uit de zie-
kenfondspractijk niet voldoende zouden
zijn voor den waarborg, die een vroed
vrouw bij vestiging in een dergelijke ge
meente gegeven moet worden, en de ge
meente niet draagkrachtig genoeg is om
dit door een tractement voldoende aa,n te
vullen, kan er gedacht worden aan sub
sidies van de provincie en van het Rijk.
In afwachting van het tot stand komen
van die wet kunnen subsidies worden
verleend, waartoe de betrokken hoofdin
specteur van de Volksgezondheid mij, zoo
noodig, een voorstel doet',
WAT HET NIEUWE FRANSGHE
INVOERRECHT VOOR ONS LAND
BEÏE3KENT.
Aan een hesehouwing in het „Hbld"
over Frankrijk's nieuwe invoerrechten is
het volgende ontleend:
Frankrijk verhoogt -o.a. het invoerrecht
op harde H o M a n d s c h e kaas van
60 tot liefst 100 francs of f 10 per 100
K.G.! Nu moge Frankrijk als afnemer van
onze kaas niet die beteekenis 'hebben als
Duitschland en België, tóch betrok dit
land in het afgeioopen jaar 11 inillioen
K.G. 'harde kaas van ons, dat is één
achtste van den totalen uitvoer. Een lang
niet onbelangrijk afzetgebied dus! De
waarde van onzen export van harde
kaas naar Frankrijk bedroeg dan ook
ruim f 8.3 inillioen in 1929.
Wanneer men het volledige statistische
materiaal met betrekking tot onzen kaas-
uitvoer beschouwt, ziet men, dat Frank
rijk in het afgeloopen jaar onze grootste
afnemer was van Edammer 30 en 40
plus en van Goudsche 30 plus, terwijl het
van onze Goudsche en Edammer 20 plus
slechts weinig minder 'betrok dan Duitsch
land.
Gerekend naar de in 1929 naar Frank
rijk geëxporteerde hoeveelheid harde kaas
zal op onzen uitvoer aan invoerrecht ge
heven worden een bedrag van. i 832.000,
tegen f500.000 tot dusver, een extra,
last dus van 3.5 toni
Binnenland.
De storm van Dinsdagnacht.
Begrafenis van Ds Jongebreur.
Buitenland.
Ernstig ongeluk hij de Rijnland-feesten.
Groote stakingen in Frankrijk.
Hevige aardbevingen in Italië.
ten behoeve van het Orgel,
In stukken van flOO.—
Inschrijvingen worden gaarne aangenomen
tot uiterlijk 26 Juli a.s. door
Voor wat de eerste vijf maanden van
'het loopende jaar betreft, wijzen wij er
nog op, dat naar Frankrijk werd uitge
voerd 4.5 inillioen K.G. harde kans voor
f 3.2 millioen.
Het invoerrecht op v er s c h var-
fcensvleesch wordt verhoogd van
f 12,50 tot f 17,50 per 100 K.G. Welnu,
Frankrijk betrok in het afgeloopen jaar
2.77 millioen K.G. voor f 2.60 millioen van
ons, dat was rond 11.5 pet van den tota
len uitvoer van dit product.
Maarin de eerste vijf maanden
van het loopende jaar exporteerden wij
reeds 5.6 millioen K.G. voor f 5.40 mil
lioen naar Frankrijk of wel méér dan de
helft van het totaal!
Wat een invoerrecht van f 17,50 por
100 K.G. dus beteekent, laat zich raden!
Het tarief voor levende va,rkens
wordt verhoogd van f 7,50 tot f 10 per
100 K.G. Men bedenke hierbij!, dat Neder
land in het afgeloopen jaar 3.5 millioen
en in MeiJan. van dit jaar reeds twee
millioen dieren naar Frankrijk zond.
Dan het aardappelmeel, welk
voor ons land en dan vooral voor de
benarde veenkoloniën zoo hoogst be
langrijke product tóch al zoo vei-bazend
in de knel zit. Het invoerrecht er op wordt
door Frankrijk „slechts" verhoogd van
f 7 tot f 12 per 100 K.G.
In het afgeloopen jaar voerde ons land
uit 114.75 millioen K.G. aardappelmeel
voor f 16.20 millioen; daarvan ging 10.37
millioen K.G. voor f 1,53 naar Frankrijk,
dat is dus ruim 9 pet van de totale hoe
veelheid. Op deze basis gerekend wordt
onze uitvoer naar Frankrijk dus voortaan,
heiast met 1.25 millioen gulden of wel
rond f 520.000 meer dan volgens 'het tot
dusver geldende tarief.
Van aardappelen is Frankrijk 'n
goede afnemer: in 1929 betrok dit land
n.l. van ons in duizenden kilo's en gul
dens:
hoeveelheid waarde
Kleiaardappelen 44794 2045
Veenaardappelen 1641 76
Zandaardappelen 8511 332
Pootaardappelen 9288 599
Totaal naar Frankrijk 64234 3052
Een hoeveelheid van 64.25 millioen
K.G. voor ruim 3 millioen gulden mag
nog wel meerekenen; het is 11.25 pet van
onzen totalen quantitatieven aardappel-
exportl
En dan te bedenken, dat het Fransche
invoerrecht gedurende Maart, April, Mei
en Juni verhoogd wordt van f 150 tot
f 210 per wagon van 10 ton en in den
overigen tijd van 't jaar van f 60 tot 150
gulden.
Een nadere berekening leert, dat van
die 64.25 millioen K.G. die wij in 1929
naar Frankrijk zonden, 18.75 millioen
K.G. gedurende 1. Maart tot 1. Juli werden
uitgevoerd en 45.50 millioen K.G. gedu
rende de overige maanden. Gerekend naar
de cijfers van 1929 komt het nieuwe in
voerrecht ons dus te staan op f 394.000
tusschen 1 Maart en 1 Juli en op f 683.000
in de overige maanden, te samen dus
rond f 1,07 millioen tegen tot dusver
f 550.000, een e x t r a-belasting dus weer
van f 520.000.