DE ZEEUW Van een arm dorp, dat rijk werd BURG TWEEDE BLAD Wat de bladen zeggen. Uit de Provincie 16s li 23 Brieven uit Middelburg. FEÜIL LETON strookjes 140 a 150 sn op één ft) 2 c.M. strookjes 1., dan 1 het UJlJe br, op een strookjes steeds de |'t midden men dan ippen van VAN DINSDAG 22 JULI 1930. No. 246. Amice, XII :r Dezer dagen moest ik een spoorreisje maken naar Holland Het weer was alles behalve gunstig Toch viel het op, dat de treinen meer dan bezet waren, vooral door de jeugd, die zich gereed maakte van de vacantie te gaan genieten Niet allen waren na afgelegd overgangs- of eindexamen geslaagd, doch ook zij' die afgewezen waren, trachtten het leed zoo spoedig mogelijk te vergeten, door het vooruitzicht op aangename dagen van ont spanning. Wat hebben |er weer lange lijsten van examen uitslagen in de couranten gestaan I Ook in onze provincie en haar hoofdstad liet men izich niet onbetuigd. De Ghr. Kweekschool voor (onderwijzers en onder wijzeressen in Middelburg mocht het ge noegen smaken, idat van hare 32 leer lingen, die jzich aan het eindexamen on derwierpen, er (niet minder dan 30 de onderwijzersacte mochten behalen. Slechts 6 procent ;werd afgewezen. Daarentegen werden op ',17 Juli 1.1. van de 15 leer lingen der Rijks Hoogere Burgerschool te Middelburg slechts 10 voor het eind examen toegelaten en derhalve 33 pCt. afgewezen. Wanneer de profetie van den briefschrijver uit Zeeland in de N. R. Grt. vervuld wordt, izullen door de oprichting van een Chr. Lyceum in deze provincie de resultaten van het onderwijs nog ge ringer worden. Geringer dan nu kan het al haast niet en aan het ongelukkig re sultaat van 17 Juli 1930 heeft het Chr. Middelbaar en Voorbereidend Honger On derwijs dan toch al vast geen schuld, 't Is werkelijk te [hopen, dat waar dan ook spoedig althans een Chr. H. B. S. in Zeeland verrijze en de jongelui, die zich aan haar eindexamen onderwerpen, het er beter afbrengen. Het schijnt, dat zelfs op de meest afgelegen dorpen jn Zeeland bet aantal anti-Koningsgezinde openbare .onderwij zers vermeerdert. .Zoo lazen wij' onlangs, dat in .Zuidzande de gemeenteraad be sloot f 75 beschikbaar te stellen voor een schoolfeestje, .mits dit op 1 Sept. a.s. op den 50sten jaardag der Koningin zou gegeven worden. Hef onderwijzend perso neel weigerde echter beslist op dien datum aan een schoolfeestje mede te werken. Thans zal van particuliere zijde getracht worden den schoolkinderen, op 1 Sept. een genoeglijken dag te ber zorgen. Hier is werk voor „Volksonderwijs". Wellicht kan het Bestuur dezer Vereeni- ging, doende wat des onderwijzers is, op 1 Sept. a.s. de feestelijkheden te Mid delburg in den .steek laten en aan de kleine Zuidzandenaars krentekoeken en chocolademelk gaan uitreiken, en alzoo het verwjjt ontzeilen, dat de openbare school op dit dorp niet opvoedt tot Chris telijke en maatschappelijke deugden, waar onder de eerbied voor het Hoofd van dep Staat ,toch zeker wel mag worden gere kend Zoo blijkt het, dat de vakvereeniging, de Bond van Nederlandsche onderwijzers, met hare ruim 7000 leden, van Amster dam uit haar rooden invloed overal ver spreidt, tot in het land van Cadzamd toet Jammer is het, dat zelfs brandspuiten dien rooden gloed niet vermogen te blus- schen. Anders kon het comité van bewind voerders over de Middelburgsche auto brandspuit, deize spuit even, naar het Overjordaansche dirigeeren. Doch scherts ter zijde. Hef comité heeft een verdienstelijk werk verricht en „Liebst Mittelburg kannst ruhig sein". Mochten de gevolgen van den brand van 7 Dec. 1.1. nu ook maar spoedig uit den Langendelft verdwijnen en de talrijke vreemdelingen des Donderdags een fraaier uitzicht krijgen, dan op zwartge- door H. King mans. 41) o- „Ik wist wel, dat zuster Van Landen nogal geprononceerd dacht", antwoordde de ander. „Dat heb ik in het ziekenhuis wel eens bemerkt". „Preekte u daar ook, zuster?" Hertha glimlachte vroolijk, daar zij wel wist, dat dokter Van Leeuwen het niet spottend bedoelde. „Ik preekte er niet, dokter. Evenmin als ik dat hier doe. Dat is het werk van een predikant en dan toch nog alleen in de kerk, naar mijn meening. Maar mijn overtuiging heb ik in hot ziekenhuis nooit onder stoelen of banken gestoken, al ging het niet altijd even gemakkelijk, 'tis ten slotte toch ook veel eerlijker, voor zijn overtuiging uit te komen, vindt u ook niet?" „Ongetwijfeld. Ik houd van zulke men- schen, al ben ik het vierkant met u on eens", zeide dokter Van Leeuwen. „Het spijt mij zeer, dat u het niet met mij eens is", vond Hertha. „Niet om mij maar om uzelf. U zegt nu wel: de men- schen worden er niet slechter van en dat is ook zoo, zij worden er integendeel beter van, maar u persoonlijk kan het blaakte puinhoop*® m Sahara-achtjge open terreinen. Doch zoolang ds tegen woordige eigenaars het. terrein van hotel Versop ut nog in de groote bladen ten verkoop aanbieden, gelijk de burgemeester onlangs in den Raad meedeelde, ziet het er nog niet naar uit, dat die vrome wensch spoedig in vervulling gaat. Gelukkig dat de „Vergenoeging" als een Phoenix uit haar ascih verrijst en dat er een uitlokkende tea-room in de Lange- delft is geopend. Anders zouden de vreem delingen nog meer spijs en drank moeten meebrengen, dan zij nu reeds doen. Wat zijn er toch hardhoorende en on dankbare menschen in de wereld, amice 1 Gij weet, dat de Middelb. Courant den Amerikaanschen gezant, die reeds twee malen professie deed van zijn Christelijk geloof, onlangs toevoegde: „Excellentie, begeef u niet wederom in die zóne des gevaars." Wij hebben, om zijn bestwil, aan den heer Diekema een exemplaar van de Middelburger toegezonden. En nu heeft Z.Exc. werkelijk weer en dat voor de derde maal gezondigd en wel op 12 Juli 1.1. te Leiden in de vergadering van) het Pelgrimvadergenootscbap. Hij zeide daar o.a. „Vervolging, kerkermuren, galeien ken nen wij niet meer, maar we staan nog steeds voor een ononderbroken strijd voor onze heiligste overtuigingen. Van menig spreekgestoelte en in de pers worden nog steeds atheïsme, ongeloof, scepticis me, em zoogenaamd humanisme verkon digd. Ieder oud wapen (wij gpatiëeren) tegen het geloof in God en Zijn open baring wordt in actie gebracht. Hoe moet men daartegenover staan? Niet om als struisvogels den kop tussehen de voeren te steken, niet door bittere onverdraag zaamheid en zelfs niet door de wet, maar door onwankelbare standvastigheid, Pu- riteinschen moed en door de geheeld wapenrusting Gods aan te doen: zoowel het zwaard des geestes als het schild des geloofs." Wij zeggen op deze schoone taal vol mondig: Amen! Allen bestrijders ten spijt. Met vriendschappelijken groet tilt. METELLUS. Socialisme en Kerk. Al doende leert men, zegt de Rot terdammer. Dat geldt ook het lezen van de pers onzer politieke tegenstan ders, betgeen tot onzen dagelykschen ar beid behoort. Menigmaal valt onze aandacht op een artikeltje, op een ingezonden stuk, dat op zich zelf onbelangrijk is, doch waarvan de geoefende lezer aanvoelt: daar volgt wat op. Dan knippen we het uit en leggen het even ter zijde. Zoo deden we vorige week met een kort ingezonden stuk in H e t V o 1 k, van iemand uit Den Haag, die onder het opschrift: „Socialisme en Kerk" mee deelde, da.t hij en eenige partijgenooten voornemens zijn om, aldus schrijft hij, „een vereeniging te stichten om den waan, als zouden socialisme en kerk on- vereenigbare grootheden zijn, te breken. Daar de kerk een centrale plaats in ons leven blijft innemen, ook waar wij lid zijn der S.D.A.P., nieenen wij, dat het onze plicht is om op de sociale roe ping juist ook van die kerk te blijven wijzen". Een oproep, welke weinig om 'tlijf heeft, want er komt toch letterlijk niets van. Een artikeltje dus, dat men om zijn inhoud gerust ongelezen kan laten. En toch, een merkwaardig stukje, dat onze volle aandacht trok. Immers, sedert vele jaren bestaat het R. S. V. (Religieus Socialistisch Verbond) en men snapt dus niet, dat iemand die Volk-lezer en S.D.A.P.-er is, een oproep doet, nog wel na bespreking met partjjgenooten, die „leden van verschil lende kerkgenootschappen" zijn, om een nieuwe „godsdienstige" vereeniging van sociaal-democraten te stichten. Natuurlijk, wat iedereen, die maar even op de hoogte is, verwachten kon, ge schiedde. Heet van de naald zond Ds Bakker, de voorzitter van het R. S. V. een ander ingezonden stuk om zijn ver weinig schelen. En dat is van veel meer belang". „Laat ons daarover niet gaan twisten, zuster. Wij spraken er meer over. Ik res pecteer uw meening ten volle en meen, dat godsdienst voor sommigen, misschien wel voor vele menschen goed en noodig is, willen zij niet ten onder gaan. Ik heb ook in mijn practijk wel lieden ontmoet, die het beslist niet zonder den godsdienst stellen konden. A la bonheur, laat ze hun gang gaan. Ik houd ze heusch niet tegen. Maar men moet van mij niet verlangen, dat ik hun opvattingen navolg en ver dedig. Ik heb er niet in het minst be hoefte aan. Vindt ge mij slecht, zuster?" Hertha glimlachte droevig. „Neem mij niet kwalijk, dokter, maar u geeft blijk, niet te begrijpen waarom het gaat. Ik vindt u niet slechter dan an dere menschen en vele andere menschen niet slechter dan u. Dat is ook de vraag niet Als het er op aan komt, zijn zij allen even slecht, omdat „Hoor je dat, Alfred? 'tis, omdat jouw en onze beschermeling, zuster Van Lan den, het zegt, anders werkten we haar de deur uit. Ons in ons gezicht te laten zeg gen, dat we slecht zijn." „Zuster meent het zoo kwaad niet," ver goelijkte dokter Van Stralen. „Zij heeft eerlijk haar opinie weergegeven en dat stelt u, naar uw eigen woorden van zoo even, op prijs," „O wee, nu valt mijn eigen neef mij bazing over het nieuwe plan uit te spre ken. Weet de schrijver dan niet, dat onze vereeniging bestaat? „Welke splijtzwam is hier nu weer aan 'twerk?" En dan onthult Dts Bakker, dat er van het R. S. V. praktisch nooit iets terecht gekomen is; doch als zich maar meer deren aansluiten, dan behoeft het zoo niet te blijven. Er is, zegt hij, zeer ten nadeele van het religieus-socialisme, al versnippering genoeg in deze organisatie. En het R. S. V. is gaarne tot onder handelen bereid." Dit worstelen, om er toch iets van te maken is tragisch. Vooral in den laatsten tijd is de aandacht nog al eens op het R. S. V. gevestigd en toch weten mee levende sociaal democraten er niets van. En, het Verbond, heeft nog wel zoo'n heel breede basis. Want, „het R.S.V. heeft zich in zijn nieuwe beginselverkla ring juist niet uitgesproken voor één be paalde religieuze overtuiging, om in dit opzicht voor allen .plaats te bieden!" Hebben de heeren van het R. S. V. zich wel eens afgevraagd, of die .grond slag niet wat al te breed is? Een reli gie zonder belijning, wat kan dat zijn? Mochten de Haagsche heeren, 'die een nieuwe vereeniging willen stichten, mo gelijk bedoelen om de orthodox-geloo- vigen in de S.D.A.P. te organiseeren, dan zou de zaak natuurlijk anders ko men te staan en zullen we hun po gen met groote belangstelling volgen. Want we zijn altijd nog benieuwd waar de sociaal-democraten schuilen, die den Bijbel als Woord van God aanvaarden. Ten nadeele van den koopman de M. te Breskens, werd een dezer dagen een zoo goed als nieuw rijwiel, en waaraan bevestigd een rijwiellantaarn en belasting plaatje, dat hij tegen de Ned. Herv. kerk te Oostburg geplaatst bad, ontvreemd. Bij de politie is aangifte gedaan. STEENKOOL OF ANTHRA- CIET is veel duurder dan centrale ver warming. Aanleg J. M. Polderman, Goes. Tel. 129. (Adv.) Middelburg. Het programma van de 20e bespeling van den Beiaard in den Abdij toren te geven op Woensdag 23 Juli des avonds van 9 tot 10 uur. door den heer Th. C. Ferwerda. luidt: 1. Lobgesang, Decius; 2. Pax vobiscum, (Friede sei mit euch), Schubert; 3. Trauer marsch aus Samson, Handel; 4. Chor aus Judas Maccabaus, Handel; 5. Lied an den Abendstern (Tannhauser), Wagner; 6a. Pastorale, b. Kindergesellschaft, a Am klaren Wasserstrom, Burgmüller; 7a. Steirisch; b. Des Edelfrauleins Ritt, c. En- gelsstimmen, Burgmüller. Onder de buurtcommissies, over wier werken men in de vergaderingen van Uit het VolkVoor het Volk nu niet met onverdeelde tevredenheid hoorde spreken, was die van de Lange en Kortedelft. Men vreesde, dat de hoofdstraat achter zou blijven bij de versiering en verlich ting. In een gisteravond met de buurtbe woners gehouden vergadering, is echter gebleken, dat de oommissie, ondanks ver schillende moeilijkheden, waarmede zij te kampen had, niet stil heeft gezeten. Er kon een plan worden voorgelegd, dat wel discussie uitlokte, doch alleen om te trachten door kleine wijzigingen verbete ringen en zoo mogelijk vermindering van kosten aan te brengen. In principe hebben echter alle aanwezigen het plan goedge keurd, en zal de commissie nu in dien, geest met bekwamen spoed voortwerken. Arnemuiden. Zaterdagavond werden de bewoners van de Nieuwstraat opgeschrikt door het rinkelen van glasscherven. Wel dra bleek, dat een zekere L. S., die in staat van dronkenschap verkeerde, eenige ruiten had ingeslagen en wel één bij de wed. .Crucq en drie bij L. v. Belzen. Te vens was hij zoo vriendelijk de politie te beleedigen. Tegen S., een oude bekende van de politie, is proces verbaal opge maakt Koudekerke. Bevolking van 115 Juli. Ingekomen: Mej. M. L. Hoornick, D 160, ook af!" verzuchtte de dokter van Zee duin. „Is dat nu galanterie, Alfred?" Zijns ondanks kleurde de assistent uit het Rotterdamsche ziekenhuis, wat me vrouw Van Leeuwen, die hem reeds eeni- gen tijd had gadegeslagen, zeer wel op merkte. „Galanterie is heel iets anders," merkte dokter Van Stralen dan op. „Ik geloof in derdaad dat de zuster het meent." „Ongetwijfeld,"viel Hertha in. „Ik meen zeker, dat alle menschen van nature slecht zijn. En dat zeg ik niet. Dat leert de Bijbel mij. Wij allen, zonder ook maar een enkele uitzondering, hebben een zon dige ziel, die alleen door het geloof in Jezus Christus kan gereinigd worden." Er viel even een pijnlijke stilte, die ver broken werd door dokter Van Leeuwen, toen hij opmerkte: „Van uw standpunt beschouwd, kunt ge gelijk hebben, zuster. Maar wie niet op bijbelsch standpunt staat, denkt er natuurlijk niet zoo over. Wij moeten dat van elkaar kunnen dra gen." „O, vanzelf, dokter. U is er mij als mensch niets minder om. Alleen, u ver gist u, wanneer u denkt, dat u er van af is met te zeggen, dat u niet op bijbelsch standpunt staat. De Bijbel vraagt niet, hoe de mensch over God cn godsdienst denkt. Hij zegt eenvoudig wat de mensch is en hoe hij gered kan worden, voor eeuwig gered." Alfred van Stralen zat nog steeds Her uit Vlissingen; P. de Kievit met gezin, B 202 uit Vlissingen; G. Nieuwennuijze met gezin, C 55 uit Biggekerke; Mej. N. Boone, B 3 uit St. Laurens; mej. E>. J. v. d. Putte, B 123 b, uit O', en W. Souburg; A. de Groot met gezin, E 114 uit Middel burg; Mej. A. J. Bosdijk, E. 78 uit Mid delburg; L. de Rijke met gezin, B 11 uit Biggekerke. Vertrokken: Cl. A. E. Suk, van R 207a naar Singapore; mej. M. E,. de Kroo, van A 16IS naar Middelburg; L. Boone, van B. 3 naar 0. en W. Souburg; M. Reijn- hout met gezin, van E 114 naar Helmond; mej. A. A. Geuze, van E 122 naar Vel- zen. Westkapelle. In de Raadsvergadering van gisteren kwam in behandeling een schrijven van het gemeentebestuur van Middelburg, naar aanleiding van een te Middelburg gehouden bijeenkomst, ter bespreking van de gemeenschappelijke inrichting en exploitatie van een barak, voor lijders aan besmettelijke zeikten. Ook deelde de voorz. mede, dat hij Don derdag j.l. te Vlissingen een vergade ring heeft bijgewoond, waarin door den geneesk. inspecteur van de Volksgezond heid, Dr Hulshoff Pols, een uiteenzetting is gegeven van de fin. gevolgen van de uitvoering van art. 18 der wet op de be smettelijke ziekten. Hieruit was spr. ge noegzaam gebleken, dat het ook voldoen de is, ais met een ziekenhuisinrichting een contract wordt aangegaan, betreffen de het verplegen van lijders aan besmet telijke ziekten. Daa.door is de gemeen te niet geheel gabonnen aan Middelburg Spr. achtte het den verstandigsten weg aan verschillende zickenhuisinrichtingen een schrijven te r.chten, op welke voor waarden bedden beschikbaar gehouden weiden voor eventueele opname van lij ders aan besmettelijke ziekten. Volgens de berekening van den geneeskundigen in specteur zouden de kosten 6 cent per in woner bedragen, als met Middelburg werd samengewerkt tot het bouwen van een barak. De voorz. zei, dat, na het ont vangen van inlichtingen van verschil lende ziekenhuisinrichtingen, nog nage gaan kan worden, wat het voordeeligst is voor de gemeente. Ook de heer K. Cij- souw achtte het gewenscht om in dezen den voordeeligsten weg te zoeken. Hij zou later, als het prot. ziekenhuis te Vlis singen is voltooid, aan deze inrichting dan de voorkeur geven, als n.l. de kosten niet te veel uiteenloopen. Op voorstel van den voorz. werd besloten te gelegenertijd in correspondentie te treden. Voorgelezen werd daarop een schrij ven van de N.V. Stoomtram Walcheren, waarin medegedeeld werd, dat nu de weersgesteldheid gunstiger is geworden, het vervoer van werklieden met de werkmanstram sterk is afgenomen. Het ligt alzoo voor de hand, dat het rijden van de werkmanstram verder bezwaar lijk moet geacht worden. Voor de Tram- Mij heeft dit vervoer dan ook over 1929 een belangrijk verlies opgeleverd. Daar het rijden van die tram voor Westkapelle van groot belang geacht moet worden, zou de Mij het op prijs stellen, dat een nader vast te stellen bedrag werd gega randeerd. De voorz. was evenwel van meening, dat de Mij dan eerst met cijfers zal moeten komen, voordat een besluit zal genomen kunnen worden. Dhr B. Louwerse vroeg, hoeveel werk lieden tegenwoordig nog van die tram gebruik maken. De voorz. zei, volgens schrijven van de Mij hoogstens 15, buiten de leerjon gens van de Kon. Fabriek „De Schelde", die volgens verminderd tarief vervoerd worden. Dhr W. Huibregtse zou het gewenscht vinden, na ontvangst van de gevraagde cijfers, te onderhandelen met „De Schel de", waarmee dhrn K. Cijsouw en Lou werse accoord gaan. De voorz. meende, dat „De Schelde" in dit geval wel steun zal willen verleenen. Dhr Huibrgtse zei, dat „De Schelde" zelfs uit Zuid-Beveland autobussen laat rijden voor de leerjongens, en meende, dat misschien een overeenkomst getrof fen kan worden door „De Schelde", de Tram-Mij en het Gemeentebestuur, om i het loopen van de werkmanstram te ver zekeren. De voorz. zei, dat naar aanleiding van de besprekingen, een schrijven gericht zal worden aan de Tram-Mij. De proclamatie der ontbinding van den Duitschen Rijksdag. tha aan te staren. De verbazing lag op zijn gelaat te lezen. Blijkbaar verscheen zij hem dien avond in een geheel nieuw licht. Mevrouw van Leeuwen beviel de wen ding, die het gesprek genomen had,niet. Evenals haar man was zij van meening, dat ieder moest vrij gelaten worden in zijn opvattingen. Zij kon het evenwel moeilijk hebben, dat de zuster zoo posi tief en rechtop den man af sprak en be merkte, dat ook de dokter moeite had, zijn ergernis te verbergen. En daar het, naar haar meening, de moeite niet waard was zoo over den godsdienst, die toch een persoonlijke zaak was, te discussieeren, maakte zij met veel tact een einde aan het gesprek over dit onderwerp, zoodat er weldra een discours ontstond, dat op neutraal terrein lag. Het was opvallend, dat dokter Van Stralen, die zich in het godsdienstig dis puut zoo goed als niet gemengd had, daarna zeer druk aan het gesprek deel nam, Hertha veel vertelde van het zie kenhuis en van de verpleegsters, die zij kende, terwijl hij ook nog repte van de Van Laans'ma's, daar hij onlangs, geheel onverwachts, mevrouw Van Laansma had ontmoet en met haar gesproken had. Het gevolg was, dat Hertha over haar Rotterdamsche vrienden ging uitweiden, terwijl dokter Van Leeuwen herinneringen uit zijn studententijd ophaalde, zoodat de avond gezellig voorbij ging, te meer, daar Hertha zich liet overhalen, om voor de piano plaats te nemen en eenige muziek stukken ten gehoore bracht. Tijdens deze voordrachten had dokter Van Stralen geen oog van Hertha afge wend. Hij bewonderde haar fijne profdel, dat één en al leven was, daar zij opging in haar spel. Er lag een bezielende trek op haar gelaat en zij sleepte haar hoorders mede. Mevrouw Van Leeuwen sloeg haar neef weer aandachtig gade en maakte een gevolgtrekking, die, naar haar meening, vrij zeker niet ver van de waarheid was. Tot haar schrik bemerkte Hertha op eens, dat het tien uur was en zij: stond, niettegenstaande protesten, op, om te ver trekken. „Ik begeleid u even naar uw huis, in dien u het goedvindt", zeide dokter Van Stralen. ,,'k Vind het best", lachte Hertha, „maar ik loop altijd alleen, ook des avonds laat. 'k Heb nog nooit een sterveling ontmoet." „Het dorp is niet zoo zondig, als u wel meent, zuster", merkte dokter Van Leeu wen op, met de bedoeling, .te schertsen. Intusschen gaf hij blijk, dat Hertha's woorden in het begin van den avond hem meer getroffen hadden dan hij wel weten wilde. (Wordt vervolgd.)

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1930 | | pagina 5