No. 243
Vrijdag 18 Juli 1930
44e Jaargang
Dagblad voor de Provincie Zeeland
Mrih&Co's Hifi Soes
EERSTE BLAD.
Aangesloten bij het Bureau voor Oplaag-contröle
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
Buitenland.
Binnenland
Belangrijkste Nieuws.
Gereformeerde Kerk Goes
Uitgifte eener geldleening
groot f8000.—
rentende 5 pCt. 'sjaars
Directeur-Hoofdredacteur;
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Boes.
TeL: Redactie en Administratie No. 11.
Postrekening No. 44155.
Bijkantoor te Middelburg.
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. TeL No. 259.
VERSCHIJNT ELEEN WEEKDAG.
Abcnnwmux.^Lpx'lJs:
Per 3 maanden, >anto p-ar port, 23.—
Lsssa nasamsus 2 3.455
Frfjs der Aüverte&Sigai
1—4 regels 11.20, elke regel meer 30 et
Bi] abonnement belangrijke korting.
V Spelen met vuur.
In het enkele maanden geleden door de
S.D.A.P. gehouden koloniaal congres,
werd een koloniaal strijdprogram aange
nomen, waarin o.m. een snel afsterven
van de koloniale verhouding geëischt
werd en het recht op nationale onaf
hankelijkheid van Indië onvoorwaar
delijk werd erkend.
De aanneming van dit program was
voorafgegaan door een rede van den par
tijvoorzitter, den heer Oudegeest, waarin
het o.m. heette, dat Nederland als o v e r-
heerscher moet terugtreden en dat de
Indonesiërs zoo snel mogelijk bevrijd
moeten worden van het Hollandsche
j uk.
Thans echter kan men in het hoofd
orgaan van diezelfde partij lezen:
„Wil de regeering kort en goed In
dië vrij verklaren? Dat kan zij niet.
Het zou voor een oogenblik de gemak
kelijkste oplossing zijn; maar van de
gevolgen zou de wereld schrikken. Wel
ke klasse zou in Indië de heerschende
worden? Welk ras? Wat zou er van
de wereldvrede terecht komen? Heeft
de regeering zich om deze vragen niet
te bekommeren? Gaat haar verantwoor
delijkheid niet verder dan die van
Clemenceau en Lloyd George, toen zij
het verdrag van Versailles dicteerden?
Toen zij Europa verknipten; en het
uit wandelen stuurden met de bood
schap: zie nu maar wat er van u
terecht komt?"
Hierin wordt dus kort en goed heel
het optreden van de S.D.A.P. en al het
dwaze geschetter op het Koloniaal Con
gres veroordeeld.
Hoe kan dat, zal men vragen.
Is men dan eindelijk tot beter inzicht
gekomen?
Het antwoord is eenvoudig.
In boven aangehaald artikel gaat het
niet over Nederland maar over Enge
land.
Voor Engeland waar de Arbeidersre-
geering de verantwoordelijkheid draagt,
wenscht men wel met de ontzaglijke
moeilijkheden die zich hier voor doen,
rekening te houden.
Maar in ons land en in onze Indiën
gaat men rustig door met de massa op
te ruien en eischen te stellen, waarvan
men het gevaarlijke èn voor de betrokke
nen zelf èn voor den wereldvrede, heel
goed inziet.
Immers ook van onza Indiën geldt, dat
als het „onvoorwaardelijk erkende recht
op zelfstandigheid" werd toegekend, de
wereld zou schrikken, een ongekende
rassenstrijd zou worden ontketend en de
wereldvrede in gevaar zou worden ge
bracht.
Daarom kan het optreden van de
S.D.A.P. ten opzichte van het koloniale
vraagstuk niet anders dan als misdadig
worden aangeduid.
Het is terwijl men de gevaren hier
van kent spelen met vuur.
De politieke toestand in Duitschland.
De tekst der verordening van den rijks
president op grond van artikel 48 der
rijksgrondwet, over de maatregelen tot
dekking der begrooting en invoering der
drankbelasting is verschenen.
Naar de rijksdag-president Loebe, bij
den aanvang der zitting van gisteren mee
deelde, heeft de socialisten-partij, onmid
dellijk na het bekend worden der nood
verordening de volgende resolutie inge
diend:
De rijksdag verlangt, overeenkomstig
art. 48 Hoofdstuk III van de rijksgrond
wet, de verordening van den rijkspre
sident van 16 Juli 1930 over de dekkings
maatregelen voor de rijksbegrooting 1930
en de verordening van den rijkspresident
van 16 Juli 1930 over de toelating van
een gemeentelijke belasting op het drank-
verbruik, buiten werking te stellen.
Voorts heeft de sociaal-democratische
rijksdagfractie een motie van wantrouwen
tegen de rijksregeling ingediend.
Naar gemeld wordt, zal ook de econo
mische partij een poging doen, om de
noodverordening te amendeeren. Bij niet-
inwilliging van haar voorstellen zal do
partij vermoedelijk met de socialisten
mee stemmen voor opheffing.
De Beiersche volkspartij heeft haar
houding nog niet vastgesteld, doch men
neemt aan, dat minstens een groot deel
dier partij eveneens voor de opheffing
stemmen zal.
In de fractiezitting der Duitsch natio
nale volkspartij heeft tegen alle verwach-
tir.g in, dat deel der fractie de overhand
gehad, hetwelk met de socialisten voor de
opheffing der noodverordening wil stem
men.
In alle politieke partijen is men er van
overtuigd, dat een dergelijk besluit een
rijksdagontbinding maar tevens de ont
binding van de Duitsch-nationale partij
tot gevolg zal hebben.
(Men zie verder onder telegrammen.)
Het memorandum van Briand.
Het voorloopig antwoord der Britsche
regeering op de voorstellen van Briand
inzake een Europeesche staten-federatie
betuigt zeer veel sympathie met het door
de Fransche regeering beoogde doel, en
geeft uiting aan de hoop, dat het Fran
sche initiatief zal leiden tot grooter we
derzij dsch vertrouwen, vermindering van
de belemmeringen van den internationa
len handel en tot economische samen
werking.
Terwijl de onafhankelijkheid en de sou-
vereiniteit van elk land moeten worden
geëerbiedigd, aldus de Britsche regeering
en ook zekere banden, welke tusschen
groepen van naties bestaan, dienen ge
respecteerd, kan toch veel gedaan worden,
om een algemeener samenwerken op eco
nomisch gebied aan te moedigen.
Het is intusschen nog niet zeker, dat
bij nadere bestudeering dezer kwestie de
noodzakelijkheid of zelfs wenschelijkheid
zal blijken, van het oprichten van nieuwe
onafhankelijke internationale instellin
gen.
Het nagestreefde doel zou ook te be
reiken zijn binnen het kader van den
volkenbond.
De Britsche regeering stelt daarom
voor dat l et memorandum van Briand
op de agenda der eerstvolgende volken
bondsvergadering zal worden geplaatst.
Het Belgische antwoord is ook gepu
bliceerd. Het antwoord legt vooral den
nadruk op de economische zijde van het
vraagstuk en noemt als de voornaamste
taak, waarnaar gestreefd moet worden,
de stabilisatie der politiek van de han
delsverdragen, het afbreken van de tol
muren en de ontwikkeling van de eco
nomische samenwerking tusschen de ver
schillende landen.
Voorts wordt de noodzakelijkheid van
een pact van algemeenen aard betoond.
De grondslag daarvoor kan ook worden
gelegd na een gedachtenwisseling, welke
o)) de volgende vergadering van den vol
kenbond tusschen de vertegenwoordigers
der verschillende staten moet plaats
hebben.
De Pullmann ParijsAmsterdam aan een
ramp ontsnapt.
Tengevolge van den aanhoudenden re
genval der laatste dagen, heeft zich
Woensdagnamiddag tien minuten na de
passage van de Pullmann komende van
Amsterdam met bestemming naar Parijs
een ernstige grondverzakking bij Gem-
bloyers voorgedaan. Over een lengte van
bijna 20 M. waren de rails meer dan
10 centimeters verder uit elkaar geweken.
Een baanwachter ontdekte onmiddellijk
het gebeurde en kon bijtijds alarm geven.
De dienst werd daarna slechts op één
spoor gaande gehouden, doch in den
nacht was de verbinding weer normaal.
Communistische passenvervalschers.
Sinds eenigen tijd doen de politie-auto-
riteiten te Berlijn nasporingen, in verband
met de onlangs ontdekte bedrijvigheid
van een tot dusver onbekend communis
tisch geheim-bureau.
Naar de „Berl. Lokalanzeiger" meldt,
hebben deze nasporingen op de eerste
plaats betrekking op een communistische
centrale voor passenvervalsching, welke
zich voornamelijk tot taak stelt, commu
nisten, die wegens een of ander delict,
uit het buitenland of uit de provincie
naar Berlijn ge*komen zijn, met valsche
passen over de grens te helpen.
In den loop van het politie-onderzoek
is men ook een organisatie op het spoor
gekomen, welke communisten naar Ame
rika expedieerde.
Verder heeft men ontdekt, dat echte
pasformulieren gestolen zjjn, waarvan
door de communistische centrale blijkbaar
een handig gebruik is gemaakt.
Reeds destijds bij de huiszoekingen in
de lokalen van de intusschen verboden
anti-fascistische jonge garde en haar fi
lialen had men sporen gevonden, die op
het bestaan van een geheime passenver-
valschers-centrale wezen.
Thans is het echter gelukt, de geldL
schieters der c'êntrale op het spoor te
komen, zoodat men deze instelling we)
spoedig onschadelijk zal kunnen maken.
Indië's verzet tegen Engeland.
D>e diplomatieke correspondent van de
„Daily Telegraph" verklaart, van een
hooggeplaatst Engelsch ambtenaar te heb
ben vernomen, dat men in Britsche krin
gen algemeen aanneemt, dat Gandhi bin
nenkort hevel zal geven, de thans in
Indië gevoerde onafhankelijkheids-actie te
staken.
Wanneer zulks geschiedt, zou Gandhi
door de Indische regeering uitgeno-odigd
worden, in October a.s. aan de Engelsch-
Indische conferentie deel te nemen.
Reeds zouden wederzijds niet-officieele
besprekingen zijn gevoerd, die echter tot
nu toe geheim zouden zijn gehouden.
Uit Simla, het zomerverblijf van de
Indische rgeering, wordt gemeld, dat de
onderkoning er in heeft toegestemd', dat
Tey Sapru en Jayacar, twee gematigde
nationalistische leiders, besprekingen zul
len voeren met Gandhi en Nebru in de
gevangenis. jMen hoopt, dat de beide ge
matigde leiders er in zullen toestemmen
de twee nationalistische extremisten over
te halen tot het beëindigen van de cam
pagne van burgerlijke ongehoorzaamheid,
zoodat de orde in het land zal kunnen
worden hersteld.
De aardbeving te Guatemala.
Volgens nadere berichten uit Guatamala
zijn bij de aardbeving ten minste 30 per
sonen om het leven gekomen, terwijl
bet aantal gewonden zeer groot moet zijn.
Men vreest, dat de stad Jalpatagua ge
heel verwoest zal worden, daar de schok
ken nog voortduren.
De regeering heeft voor de bewoners
van het geteisterde gebied een hulpactie
georganiseerd.
Korte Berichten.
Naar uit Moskou wordt gemeld,
heeft de Duitsche ambassade aldaar Maan
dag aan een sovjet-Russische delegatie
naar de communistische jeugdbijeenkomst
te Berlijn, geweigerd visa te verleenen.
Het verzet tegen de sociale verzeke
ring in Frankrijk neemt toe. Te Armentiè-
res h bben 3500 ontevredenen geweigerd
te werken, teneinde een heffing van de
salarissen onmogelijk te maken. Ook te
Roubaix groeit de verzetbeweging, waar
vooral in de fabrieken de nadeelige ge
volgen hiervan worden ondervonden.
Een Poolsch vliegtuig, dat aan
de Europa-rondvlucht deelnam, is in de
buurt van Krakau neergestort. De inzit
tende is om het leven gekomen.
Een Engelsch militair vliegtuig is
tijdens een oefeningsvlucht neergestort.
Alle inzittenden zijn om het leven ge
komen. Sedert het begin van het jaar
zijn thans bij ongelukken van de En-
gelsche luchtvaartstrijdkrachten 36 per
sonen om het leven gekomen.
Tijdens het houden van schietoefe
ningen in de nabijheid van Miliwitz is
een verkenningsvliegtuig neergestort.
Daar het toestel op geringe hoogte vloog,
konden de twee inzittenden, een eerste
bestuurder en een korporaal, geen ge
bruik meer maken van de valschermen.
Beiden werden gedood.
'In den raad van de Brusselsche
voorstad Sint-Pieters-Jette, waar een voor
stel tot voorloopige verhooging der sala
rissen van zekere ambtenaren werd be
sproken, geraakten twee sociaal-democra
ten, die het met elkaar over dit voorstel
niet eens waren, handgemeen. 'Een bur
ger, die als toeschouwer de raadszitting
bijwoonde, mengde zich in het gevecht
en wierp zich als een razende op een
der socialistische raadsleden. Er waren
vier politiemannen noodig om hem te
bedwingen en uit de zaal te verwijde
ren, waarna de burgemeester, verdere
ongeregeldheden willende voorkomen, de
vergadering sloot.
De zitting van het Engelsche Lager
huis is gistermiddag zeer stormachtig ge
weest. Twee labour-afgevaardigden van
den linkervleugel werden geschorst.
De „Petit Parisien" meldt, dat de
directeur van een te Parijs gevestigd fi
liaal van een New-Yorksche bank sederi
een paar dagen verdwenen is.
Uit de boeken blijkt, dat de man de
bank voor ongeveer 25 millioen frank
heeft bestolen.
Volgens een bertcht uit Boekarest
is thans de scheiding tusschen koning
Carol en prinses Helena officieel ongel
dig verklaard.
In een tunnel der Het-IIetschy wer
ken, die San Francisco van water voor
zien, heeft gister een gasontploffing plaats,
gehad. Het geheele personeel dat uit 21
personen bestond, is bij de explosie ge
dood.
D.e autoriteiten te Alexandrië zijn
den toestand na de oniusten van '1.1.
Dinsdag geheel meester.
Deensch vleesch In Nederland?
Het Tweede Kamerlid, de heer Weit-
kamp, heeft aan den minister van binnen-
landsche zaken en landbouw de volgende
vragen gesteld:
1. Is het den minister bekend, dat
geregeld groote partijen Deensch vleesch
in Nederland worden ingevoerd, welk
vleesch hier te lande als inlandsch word;
verkocht?
2. Zoo ja, is dan .de minister bereid
om te gelasten, dat door verkoopers van
bovenbedoeld vleesch duidelijk worde aan
gegeven, dat de koopers hier met een
buitenlandsch product te doen hebben?
De bedrijfsvereenigingen en de
Invaliditeitswet
De heer van den Heuvel heeft aan
don minister van arbeid, handel en nijver
heid de volgende vragen gesteld:
1. Zijn den minister bekend de bezwar
ren, welke zich voordoen bij de toepas
sing van art. 193 van dei Invaliditeitswet,
met name de moeilijkheid voor een he-
drij'fsvereeniging om- een zegel te plakken
op een rentekaart, welke de bedrijfsver-
eeniging uiteraard niet binnen haar be
reik heeft?
2. Is de minister bereid deze moeilik
heden te ondervangen, hetzij door de
indiening van een wetsvoorstel, waar
in dit art. 193 van de Invaliditeitswet
geheel of gedeeltelijk buiten werking
wordt gesteld, hetzij1 door den bedrijfs
vereenigingen toe te staan het bedrag
der rentezegels te voldoen na ontvangst
van een mededeeling van den betrokken
Raad van Arbeid aan de betreffende be-
drijfsvereeniging omtrent het verschuldig
de bedrag, wat ingevolge het bepaalde in
art. 193 der Invaliditeitswet voldaan zou
moeten worden?
3. Wil de minister bevorderen, dat irj
ieder geval geen boete behoeft te worden
betaald, indien de bedrij'fsvereeniging on
middellijk voldoet aan een aanmaning
tot storten van een bedrag, overeenko
mende met de waarde der niet geplakte
zegels
4. Wil de minister de bedrijfsvereeni
gingen vrijwaren voor dubbele betaling,
door haar vrij te stellen van betaling,
indien de bedrijfsvereeniging kan aantoo-
nen den zieke rentezegel of een gelijk
waardig bedrag te hebben doen toekomen,
maar deze zieke heeft nagelaten de hem
verstrekte zegels op de rentekaart te
plakken?
De Christelijke Vakbeweging.
De heer Amelink schrijft in de „Am
sterdammer":
Het gaat goed met onze Christelijke
vakbeweging.
In 1929 mocht het C.N.V. een vooruit
gang boeken in ledental, groot 14.400 of
24,59 pCt. En het eerste kwartaal van
1930 bracht weer een ledenaanwinst van
2.206.
Op 1 April waren in de bij het C.N.V.
aangesloten vakbonden vereenigd 75.170
Christelijk georganiseerde ambtenaren,
arbeiders, kantoorbedienden, werkmees
ters enz.
Thans is dit aantal tot boven de 76.000
gestegen.
Dat is een belangrijk aantal.
Maarhet is toch nog veel en veel
te klein.
Weet u wel, dat van het totaal aantal
georganiseerden in de Nederlandsche
vakbeweging, slechts 13 pCt. Christelijic
is georganiseerd? Dat wil zeggen, dat van
Binnenland.
Wijnkoop onderwerpt zich aan, Moskou.
Een achtjarig jongetje ie Eist vermoord.
Voorstellen voor den gemeenteraad van
Goes. i
Buitenland.
Verzoeningspoging,en in Britsch-Indië.
De Duitsche Rijksdag ontbonden.
Engeland en België over het plan-Briand.
Communistische passen-vervalschers te
Berlijn.
ten behoeve van hei Orgel,
in stukken van flOO.—
Inschrijvingen worden gaarne aangenomen
tot uiterlijk 26 Juli a.s. door
elk 100 georganiseerden, er slechts 13 in
de Christelijke vakbeweging zijn georga
niseerd.
Dat is te weinig, veel te weinig. En dat
moet beter, veel beter worden.
Het positieve Protestantsch-Christelijk
volksdeel omvat zoo ongeveer 28 pCt. der
geheele Nederlandsche bevolking. En het
arbeiderselement is onder ons toch in
ruime mate vertegenwoodigd. Het moet
daarom mogelijk zijn, dat de Prote-
stantsch-Christelijke vakbeweging 28
pCt. van het totaal aantal georganiseer
den uitmaakt. Het aantal van ongeveer
76.000 dat thans bereikt is, moet dus ver
dubbeld worden.
Daarvoor allen aan 'twerk.
Daaraan allen ons best gedaan.
De Christelijke vakbeweging moet wor
den versterkt.
Veiligheid voor alles.
Het tragische ongeluk den militairen
vlieger Elout Dinsdagmorgen te Sóester-
berg .overkomen, geeft de Maasb. aanlei
ding tol het s'tellen van de vraag, of bjj
onze militaire Luchtvaartafdeeling wel die
maatregelen en voorzorgen ten aanzien
van de veiligheid genomen worden, die
behooren te worden genomen.
Vastgesteld is, dat de vlieger Elout
gedurende een rugvlucht op 400 500
meter hoogte uit zijh vliegtuig is gevallen.
Niet het feit, hoe de veiligheidsriem,
waarmede de vlieger in zijn toestel zit
vastgebonden, los kon schieten, vormt
hier een punt van kritiek, temeer wjjl hier
de weg open staat voor meerdere hy
pothesen. Maar wel dient de ernstige
vraag gesteld: waarom wordt door de Ne
derlandsche leger- en marinevliegers nog
steeds gevlogen zonder valschermen?
Ware de bestuurder van het Fokker jacht
vliegtuig uitgerust geweest met een nor
male dienstparachute, zeer zéker zou hjj
een heel groote kans hebben gehad, zich
het leven te redden. Juist zooals vóór
hem zoovele andere vliegers, die onder
gelijksoortige omstandigheden uit hun toe
stel ischoten, aan een zekeren dood ont-
oiiapten.
Bij de luchtstrijdkrachten van de meeste
groote landen is het dragen van een
valscherm voor elke vlucht en voor ieder
lid der bemanning van een rijksvliegtuig,
verplichtend gesteld, een goede, wijze
maatregel, waaraan reeds bonderden hun
leven hebben te danken. Ook onze lucht
macht heeft reeds vroeg zijn belangstel
ling voor dit precieuse uitrustingstuk ge
toond. En ook onze luchtmacht is, zij
het nog in onvoldoende mate, tot het
aanschaffen van parachutes overgegaan.
Maar alleen bij de Nederlandsche mili
taire luchtvaart doet zich het verbluffen
de, onverklaarbare feit voor, dat de para
chutes niet gedragen, doch alleen maar
bewaard worden, zuinig bewaard in een
zorgvuldig op temperatuur gehouden spe
ciaal magazijn.
De vlieger Elout viel dood van 400
meter. De parachute, die hem het leven
had kunnen redden, lag naast 'andere
parachutes, nutteloos op een plank.
