No. 239
Maandag 14 Juli 1930
44e Jaargang
Dagblad voor de Provincie Zeeland
Hentlrikse Go's Bank N.V. Goes
EERSTE BLAD.
Buitenland.
Belangrijkste Nieuws.
COUPONS EN LOSSINGEN
Binnenland
Aangesloten bij het Bureau voor Opiaag-contróle
DIf nummer bestaat uit 2 bladen.
ALLE
per 1 «JULI vervallende
worden verzilverd door
Directeur-Hoofdredacteur*
B. ZUIDEMA.
Bureaus Langs Vorststraat 70, Ooea.
T0L1 Radactie en Administratie No. 11
Postrekening No. 44489.
Bijkantoor te Middelburg,
firma F. P. DHUZJ, L. Borg. Tel. No. 359.
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG,
Abonnementsprijs!
Per 3 maanden, franco per post, f 3.
Losse nummers 10.03
Prfls der AdvartentlBn:
1—4 regels 11.20, elke regel meer 30 ot,
BIJ abonnement belangrijke korting.
De Pilgrim-Fathers.
Op gevaar af, dat de vrijzinnige pers
opnieuw van haar onvrijzinnigheid en
bekrompenheid blijk zal geven, door hem
het recht te ontzeggen voor zjjne Christe-
ljjke belijdenis openlijk uit te komen,
heeft de heer Diekema de Amerikaan-
sche gezant in de vergadering van het
Pilgrim Fathers Genootschap een rede
gehouden die klinkt als een klok.
Gewezen werd op de groote beteeke-
nis die het kleine Nederland door mid
del van de Pilgrim Fathers voor Ame-
rika heeft gehad.
Het was hier, dat de Engelsche puri.
teinen het kostelijk goed der geestelijke
vrijheid leerden kennen, de vrijheid, die
in ons land eerst door het liberalisme
werd bedreigd en die thans van de zijde
van uiterst rechtsche groepen in gevaar
wordt gebracht.
De fakkel der vrijheid werd van hier
uit over de zee gedragen.
Toen het kleine groepje Pilgrims de
groote zee overstak, scheen het wel alsof
et alles verkeerd ging.
Maar uit wat het kwade scheen ta
zijn is het goede voortgekomen.
De wegen der goddelijke voorzienig
heid zijn ondoorgrondelijk.
De kleine verdrukte groep ballingen,
heeft, gesterkt door haar Calvinistisch lei.
vensbeginsel, een ontzaglijken invloed ge
had.
Dit kan tot .groote dankbaarheid stem
men.
Maar het kan ook prikkelen tot nieuwe
activiteit, tot vasthouden aan het oude
beginsel dat altijd nieuwe perspectieven
opent, n.l. dat het Woord van God het
geheele levensgebied moet beheerschen.
Er is weieens in de kringen van hen
die den Christus belijden weifeling, als
gevolg van twijfel.
Ongeloof in eigen geloof.
Het is de verdienste van den Ameri-
kaanschen gezant dat hij ons weer be
paald heeft bij de groote beteekenis die
een klein land kan hebben als het vast
houdt aan de goddelijke geboden; bij
de groote invloed die een onbeduidend
groepje menschen kan uitoefenen als
slechts geleefd wordt uit de beginselen
die zijn naar Gods Woord.
Moge het verheven voorbeeld van de
Pilgrim Fathers ook ia onze dagen nog
tot navolging prikkelen.
DE ONRUST IN BHITSOH-INDIB,
Een nederlaag van de Britsch-Indischa
regeering.
Na ©en -zj|ting van 3 dagen |i©eft die
Britsdh Indische regeering in de wet
gevende vergadering te Simla een ©chieici
geleden door de aanneming met 60 tegen
48 st. van een nationalistisch amende
ment, om de garantie voor 'de kosten
van de ronde-tafel-oonferentie met ,100
rupees te verminderen.
De vertegenwoordiger van de regeering
verklaarde, dat hoewel deze uitslag ber
schouwd zou kunnen jvorde» als eemj
teeken van algemeene afkeuring yah het
rapport van de .commissie van Simony
de Indische gedelegeerden ter ronde-tafel-
conferemtie toch niet van hun plicht ont
heven werden pm het rapport vain JSi-
mon nauwkeurig te bestudeeren.
De rest van de credieten voor de con
ferentie werd zonder stemming goedge
keurd.
Tengevolge van het boycotten van bui-
"enlandsche manufacturen zijn. 25.000 ar
beiders van de spinnerijen te Surat werkl
oos geworden,.
DE MIJNRAMP IN SH.EZIE.
De teraardebestelling van da
verongelukte mijnwerker*.
Uit Hausdorf wordt gem. id;
De hemel was zwaar bewolkt, toen Zon
dagmorgen tegen zeven uur de eerste
deelnemers van de aan de begrafenis
plechtigheid te Havdorf deelnemende in
woners uit het district Neurode te Haus
dorf aankwamen.
In 'don nacht hadden de kameraden
der slachtoffers de drie gemeenschappe
lijke graven gedolven, waarin de doo-
den gemeenschappelijk ter aarde zouden
worden besteld. Ook waren reeds de lijk
kisten naar de nieuwe katholieke begraaf,
plaats overgebracht, waar in een graf 24,
in een tweede 22 en in het derde 0 myn-
werkers zouden worden 'bijgezet.
Heeds lang voor den vastgestelden tijd
was de kleine, tegen de helling van den
berg gelegen dorpsbegraafplaats, geheel
met belangstellenden gevuld. Een groot
deel van de 15 tot 20 duizend zielen tel
lende zwaargetroffen bevolking had zich
tegen de helling opgesteld. Tegen acht
uur verschenen de officieele vertegen
woordigers der autoriteiten en corpora
ties, in het bijzonder 'de vertegenwoor
diger van den rijkspresident en de rijksre-
geering, staats-secretaris Dr Geib van het
Rijksministerie van Arbeid, de vertegen
woordiger van de afdeeling voor mijnwe
zen, rijksdagpresident Loebe, enz.
De plechtigheid nam- een aanvang met
een treurmarsch, welke werd uitgevoerd
door een muziekkorps uit Neurode. Daar
na celebreerde de aartsbisschoppelijke vi
caris-generaal Dittert, die vergezeld was
van een groot aantal katholieke geeste
lijken, een Mis, waarna een plechtig Re
quiem werd gehouden.
Pastoor Schroefel van de parochie
Hausdorf hield vervolgens een lijkrede,
waarin hjj nog eens het vreeslijke gebeur
de in herinnering bracht. Droefenis
heerscht niet alleen in Hausdorf, maar
over geheel Duitschland. Spreker zei, dat
hij bijzondere opdracht had den helden
moed der reddingscolonnes te prijzen.
Dat waren mannen, die direct na het
hekend worden van het ongeluk zonder
beschermende maskers in de mijn afdaal-
ten, ten einde nog zooveel mogelijk ka
meraden te kunnen redden. Helaas, ook
deze heldenmoed mocht niet meer baten.
Men kent de moeilijke omstandigheden,
waaronder de mijnwerkers leven en daar
om is men verplicht alles in, het werk te
stellen deze omstandigheden te verbete
ren. Ten slotte wendde de geestelijke zich
in het bijzonder tot de achtergelaten be
trekkingen.
Voor de pxotestantsche slachtoffers
werd voorgegaan in het gebed door Ds
Boettcher, die eveneens den achtergeble
venen woorden van troost toesprak.
De plechtigheid werd beëindigd met
het zingen van „Bergman's Grabgesang".
Daarna werden de uit de omgeving af
komstige dooden naar hun respectieve
lijke plaatselijke kerkhoven overgebracht.
In het begin van den namiddag had in die
plaatsen de begrafenis der overige slacht
offers plaats. Tijdens de treurige plechtig
heid, welke meer dan anderhalf uur
duurde, vielen vele vrouwen en kinderen
en ook mannen als gevolg van hun hevige
aandoening in onmacht.
In de groote zaal van het kantoor der
mijn Wenzelaus te Neurode staan de 104
lijkkisten geschaard, met het stoffelijk
overschot van de mijnwerkers, die bij de
ontzettende ramp om het leven zijn geko
men en wier lijken reeds uit de mijn kon
den worden gehaald. De wanden van de
zaal zijn bespannen met zwart laken.
Aan de zoldering hangt dennegroen.
Tot 10 uur Zaterdagochtend werd het
publiek in de zaal toegelaten. Nadien
mochten alleen de nabestaanden een laat-
sten groet aan hun vader, broeder of zoon
brengen. Hier speelden zich vreeselijke
tooneelen af.
Volgens de laatste berichten is er Za
terdag nog een slachtoffer geborgen, zoo
dat er thans in 't geheel nog 48 mijnwer
kers opgedolven zijn.
Koning Albert over Betgië's taalkwestie.
Koning Albert, die te Geut een nieuw
dok heeft ingewijd, hield daarbij een rede,
waarin hjj o.m. dé nationale eenheid ter
sprake bracht. i
Het parlement, zoo zeide hij, heeft on
langs maatregelen genomen voor de rege
ling van de taalkwestie aan de Gentscfoe
universiteit, waarbij zij steeds een ideaal
voor oogen had van nationale eenheid,
welke zich vereenigt met de eerbiediging
der verschillende culturen. Andere maat
regelen zijn bjj het parlemjemt ingediend
en zullen er toe bijdragen, dat aan da
taalkwestie, die waarijjk vaderlandslie
vende oplossing wordt gegeven, welke
door het algemeen belang wordt vereischt.
Duttschland's financieels problemen.
In Duitschland worden nog steeds de
onderhandelingen ovee da dekkings-ont-
wwgea voortgezet
De kans, dat men het eens zal worden,
schijnt niet groot te zijn.
Uit de stemming, waardoor de bijslag
vani 5 procent op de inkomstenbelasting
werd verworpen, blijkt, dat de sociaal
democraten, die eerst van plan waren,
zich te onthouden, zich thans wel degelijk
aan de zijde der oppositie hebben ge
schaard.
Met dezelfde meerderheid werd nadien
ook de jonggezellen belasting verworpen.
Tijdens de debatten, aan deze stemming
voorafgaande, verlangde von Lindedner-
Wildau (Duitsch-natiomaal) dat de jong-
gezellenbelasting niet zou worden gehe
ven van personen, die hun gescheiden
vrouw of hun „ouders moeten onder
steunen.
Dr Dietrich, Rijksminister van Finan
ciën, zeide zijnerzijds, da- d belajsting
van de tantièmes van leden van raden
van beheer ten hoogste 8 millioen zou
opbrengen. Een dergelijk voorstel is dus
niet zakelijk, maar zuiver demagogisch.
Overigens verklaarde de minister zich te
kunnen vereenigen met het voorstel van
von Lindeiner-Wildau.
De sociaal-democraten publioeeren nog
een communictué, waarin ze uiteenzetten,
waarom ze tegen den toeslag van 5 pCt.
op de belasting op het .inkomen hebben
gestemd. Ze hadden een toeslag van 10
pCt. voor hoogere inkomens verlangd. Een
dergelijke verhooging had moeten opwe
gen tegen vele onsociale voorstellen vajrn
het dekkingsprogram; met een 'toeslag
van 6 pCt, wordt dit doel echter niet
bereikt.
Naar het heet, zou de regeering voor
nemens zijn, haar dekkingsprogram op
zijn. laatst Dinsdag in den vorm van een
noodverordening in werking ta
stellen. Daar de Rijksdag dan nog bijL
een is, zou het mogelijk .zijn, dat eerf
der oppositiepartijen een voorstel tot op
heffing der noodverordening indient. In
den jegenwoordigen parlementairen toe
stand zou voor de opheffing der nood
verordening een meerderheid gevonden
kunnen worden, zoodat dan niets .Zou
overblijven dan den Rijksdag te ont
binden. Daar een ontbinding echter
voor alle partijen, ongewenscht zou zijn,
neemt men aan, dat de Rijksdag niet
langer bijeen zal blijven, zoodat hij zich!
over een opheffing der noodverordening
niet behoeft uit te spreken.
De mijnwerkersstaking in België.
hl een Zaterdag te Bergen, op initiatief
van. het ministerie van arbeid gehouden
bijeenkomst van gedelegeerden van mijn
eigenaars en vertegenwoordigers der sta
kende mijnwerkers uit de Borinage, is
een overeenkomst verkregen, volgens
welke de arbeiders vandaag het werk
zouden' hervatten.
De werkgevers namen tot dusver het
standpunt in, dat de arbeiders, die zon
der opzeggingstermijn het werk hadden
neergelegd naar aanleiding van de be
spreking der wet op die mijinwerkerspen-
sioenen in de Kamer, met welk ontwerp
zij geen vrede nemen, voor verzotenings-
raden moesten verschijnen, wegens niet
naleving van het arbeidscontract. Dit zou)
tot veroordeeling van alle arbeiders lei
den; met een boete van 500 francs. Re
mijneigenaars hebben van dezen eisch
afgezien. Een arbitrage-commissie zal het
geschil verder regelen,
Groote branden te Parijs en in Hongarije.
Zaterdagnacht heeft een reusachtige
brand het warenhuis 0, Nou velles .Gale
ries" te Parijs bijna geheel vernield.
Kort na middernacht werd het vuur
ontdekt. Met ongelooflijke snelheid „greep
het om zich heen en tastte «je belen
dend© perceelen aan.
De brandweer verscheen aanvankelijk
met twintig jnotorspuiten, doch moest ,in
den beginne zich voornamelijk beperken
tot het voorkomen van verdere „uitbrei
ding yan de vuurzee. 1
Tegen1 den .morgen, was het geheel©
gebouwen-complex bijna tot dien grond
toe afgebrand.
Een brandweer-motorwagen werd door
het .puin van een instortenden muur be
dolven
De schade alleen aan verloren goede
ren en inventaris bedraagt 30 a 40 mil
lioen francs.
De schade van het vernielde gebouwen
complex is nog groover.
De oorzaak van den brand kon nog
niet worden vastgesteld.
In de „Nouvelles Galeries" do»
Dfltihta gewaakt doe f jen, .nachtwakers.
Het staat nog niet vast, of alle tien tijdig
het gebouw hebben kunnen verlaten, doch
men meent te kunnen aannemen, dat
de brand geen slachtoffers heeft geëischt.
Een Wolff-telegram uit Boedapest meldt,
dat brand is uitgebroken jn 'de Just-
gloeilampenfabrieken, en .in de bedrijfs
gebouwen van de Standard Eleotrici-
tatswerke A. G. te Ujpest. In die be
drijven wordt tot 6 uur des avonds ge
werkt, tegen 7 uur hrak de brand uit.
De pakhuizen, waar millioenen gloei
lampen en radio-artikelen opgeslagen wa
ren, werden door het vuur Verwoest.
Het blusschingswerk werd zeer be
moeilijkt door 'den geweldigen rook; de
brandweerlieden konden slechts, doorgas-
maskers beschermd, hun werk 'doen. Bo
vendien had het water niet voldoenden)
druk.
Ongeveer drie millioen gloeilampjes zijn
verloren gegaan. De schade wordt „op
2.500.000 pengoe geschat. Acht personen
brandweermannen en arbeiders 'liepen
lichte verwondingen op.
Ongeluk tijdens een onweer.
In de buurt van Potenza heeft een
hevig on weder vier menschenlevens ge-
eischt. Een vader had met zijn drie zoons
in: een grot beschutting gezocht. Dooaj
het noodweer werd de 'ingang van de
grot versperd, waardoor allen dien dood
vonden.
Amerika's hittegolf.
Volgens berichten uit New-York houdt
de ontzettende hitte, die sinds eenige da
gen in het midden en Westen van de Ver.
Staten heerscht, nog steeds aan.
Er zijn nog talrijke personen tengevolge
van de hitte overleden.
Voor de volgende dagen valt nog niet
met een daling van de temperatuur te
rekenen.
Uit sommige plaatsen in Illinois, Mis
souri en Jowa worden temperaturen tot
110 graden Fahrenheit gemeld.
De gemiddelde temperatuur te Chicago
bedraagt 98 graden.
Een tramwagen in een rivier.
Bijna zeventig passagiers verdronken.
Een tramwagen met zeventig passa
giers is Zaterdag te Buenos Aires van een
brug over de Riacho in de rivier gestort.
Slechts drie passagiers, die op de tree
plank stonden werden gered.
Een nader bericht zegt:
Volgens schatting zijn een zestigtal per
sonen omgekomen. Drie-en-vijftig lijken,
waarvan vijf van vrouwen, zijn totnogtoe
gevonden. De politie en de brandweer, die
tot reddingsbrigades werden georgani
seerd, zetten het opsporingswerk voort.
De tramwagen ligt geheel onder water.
Het ongeluk gebeurde om zes uur des
morgens. Het meerendeel der slachtoffers
zijn arbeiders, die naar hun werk gingen.
De tram reed over een brug, waarvan
het eene deel was opgehaald. De conduc
teur zag dit, naar men gelooft, tenge
volge van den dikken mist die heerschte
niet en zette den rit voort, zoodat de tram
wagen in het riviertje de Riacho stortte,
dat Buenos Aires van Avellaneda scheidt.
.He reizigers bevonden zich binnen in
de tram, met uitzondering van drie, die
op het achterbalcon zaten en werden
gered.
Alle werkgevers in de omgeving staan
hun personeel toe naar huis te gaan we
gens de ontsteltenis onder hun families.
Er spelen zich roerende tooneelen al bij
de identificatie der slachtoffers.
Onder het publiek is een inschrijving
geopend ten behoeve van de gezinnen der
slachtoffers.
De chaos ln China.
De Amerik. consul-gen. te Hankow seint
dat de provincies Hoenan, Hoepeh, Kiang-
si en Honan door bandieten en communis
ten worden geteisterd. Hij heeft daarom
de Amerikanen in die gebieden uitgenoo-
digd, zich naar plaatsen te begeven, van
waar zij eventueel met spoed kunnen wor
den weggevoerd.
De overstrocmingen op Korea,
Naar uit Tokio wordt gemeld, is, vol
gens officiëele berichten de overstroo
ming van 7 Juili j.l. in Korea de ergste
catastrofe, die Korea in de laatste de
cennia heeft getroffen.
Vooral het district Ugata-Ken werd
zwaar geteisterd en het staat wel vast,
dat minstens 300 menschen verdronken
Bijl.
jpteetMo; lïin geheel var-
Binnenland.
Een rede van den Amerikaanschea
gezant
Kinderverlamming in verschillende
plaatsen.
Buitenland.
De begrafenis van de verongelukte mijn
werkers.
Hittegolf in Amerika.
Financiëele moeilijkheden in Duitsch
land.
De onlusten in Britsch-Indië.
woest. De gansche oogst in Noord-Korea
is vernietigd.
De Amerikaansche posterijen.
Uit Washington wordt gemeld, dat de
Amerikaansche minister voor de poste
rijen voornemens is, het congres te ver
zoeken, te willen besluiten tot verhooging
van het brieventarief voor het buiten-
landsch verkeer van 2 tot 2% dollarcent,
ter dekking van het tekort van 50 milli-
een dollar op de Post-begrooting.
Korte Berichten.
Ter gelegenheid van jdeni léden Juli
heeft president Doumergue op voorstel
van minister Maginot besloten amnestie
of vermindering van straf toe te kennen
aan 537 door krijgsraden veroordeelden.
Andere voorstellen worden nog onder
zocht 1
Op het departement van Buitenlandr
6che Zaken 'te Berlin is Zajterdaig een
uitleveringsverdrag onderteekend tusschen
Duitschland en de Veneenigde Staten van
Amerika,
Naar Wolff uit Berlijn meldt, hebben
de bij ,de Elbe-scheepvaart betrokken
reederijen besloten, het geregeld' scheelp-
vaartbedrijf stop te zetten,
Bij de Zwitsersche grens heeft een
vuurgevecht plaats gehad tusschen de Itar
liaan sche grenswacht en clandestiene emi
granten. Een soldaat werd gedood, eeWl
andere gewond. Van de emigranten wer
den er twee .gearresteerd, de amdereni
ontkwamen ©ver de grens.
Een onbekend vliegtuig vloog op
groote hoogte gedurende vijftien minuten
boven Milaan en wierp anti-fascistiscbel
eni anti-militaristische pamfletten uit.
Prins Takamatsoe, de broeder van:
den' Japansohen keizer, is vergezeld: van
zijn gemalin te Parijs aangekomen.
De reis der Koningin.
Men meldt uit tBessheim, dat ,de Ko
ningin en de Prinses Vrijdag te Bessheiim
teruggekeerd zijn van een vierdaagschen
tocht, waarbij via de Ottavallei de Ged-
ranger bezocht werd. Door Hjoemmdfjord
werd Oeye bereikt, waarna via bet 'Hor-
nindal en Meaeland over Viasaeter enl
Grotli teruggekeerd werd.
Invoerrecht op Suiker.
Ini verband met de aanneming door
de Tweede Kamer van bet wetsontwerp
inzake invoerrecht y>p suiker heeft de
Vereieniging voor Zuivelindustrie en Melk
hygiëne aan de Eerste Kamer verzocht,
er kennis van te nemen, dat het wets*
ontwerp:
a. in strijd met zijn eigen memorie
van toelichting geen zekerheid geeft, dat
de voor export werkende industrie vani
suikerhoudende goederen Nederlandsch©
suiker nu en in de toekomst tegen
wereldmarktprijs zal kunnen betrekken;
b. het noodig zal maken voor zoo
ver het sub a genoemde wèl bet reval
zal zijn dat de industrie van er-
houdende, voor export bestemd- va
ren ziuö matter controle stelt va*- «te #4-
kflrtndiuitria;
