No. 236 Donderdag 10 Juli 1930 44e Jaargang Dagblad voor de Provincie Zeeland Van een arm dorp, dat rijk werd Hendrikse Co's Bank N.V. Boes COUPONS EN LOSSINGEN Aangesloten bij het Bureau voor Oplaag-contröle Buitenland. FEUILLETON. Belangrijkste Nieuws. ALLE per 1 JULI vervallende v/orden verzilverd door VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG. Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA. Abosou^ieu.j p Per 3 maande?^ JLasico ksss SHsaasasjj u Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes. Tel.: Redactie en Administratie No. 11. Postrekening No. 44455. P if ijs fias Adves3anH5sia 1—4 regels 11.20, elke regel meer 30 ct. Bij abonnement belangrijke korting. Bijkantoor te Middelburg. Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. TeL No. 259. De historie niet vergeten. De oudste Christelijke school in de provincie Groningen, die te Uithuizer- meeden, heeft onlangs haar 75-jarig be staan gevierd. In verhand hiermede waarschuwt ons A.R. orgaan te Groningen, de historie niet te vergeten. „Treffend, zegt het blad, was de her innering, hoe voor vijf-en-zeventig jaar, toen men dacht aan den bouw eener christelijke school, de rechtsgeleerde van Swinderen, die den kerkeraad met zijn raad diende, nauwkeurig den afstand mat van het terrein der nieuwe school tot de openbare school. En die meting moest bij nacht geschieden om dat men vreezen moest voor den haat van den tegenstander. Onze God heeft ruimte gegeven en vrijheid voor het belijden der goede be ginselen. Maar reeds zijn er weer teeke nen, dat de oude haat weer opleeft en nieuwe onderdrukking in de toekomst is niet onmogelijk. Laat dan de trouw van het voorge slacht de jongeren sterken om staande te blijven. Wij moeten de historie niet vergeten." Deze waarschuwing komt zeker niet te onpas. Het leven is in onze dagen in vele opzichten zoo gemakkelijk.- Wij leven in de ruimte. Maar dat is niet vanzelf gegaan. Wij mogen thans, door Gods goedheid maaien, wat door een vorig geslacht on der moeite en tranen is gezaaid. Daarom past ons dankbaar he id. Maar ook waakzaamheid. Want wat er geweest is zal er straks misschien weer zijn. Daarom, laat ons de historie niet ver- geten.. Ciltleke oogenblikken voor de Engelsche Regeering. Het Labour-Kabinet is gisteren nog pre cies met de hielen o-ver de sloot gekomen. Als niet een gedeelte van de liberale fractie blanco bad gestemd, dan zou de val van het Kabinet een feit zijn geweest. Bij de behandeling van de belasting- ontwerpen uit Snowden's begroeting in het Lagerhuis werd n.l. bet liberale amen dement behandeld om gereserveerde win sten van naamlooze vennootschappen of fabrieken, die bestemd zouden zijn om te dienen +ot verbetering van de tech nische inrichting, aanschaffing van nieu we machines, enz. van de verhooging der inkomstenbelasting vrij te stellen. In de toelichting zeide Lloyd George, dat het geschrijf in de bladen over pen mogelijke regeeringscrisis, bij eventueele aanneming van dit amendement, onver antwoordelijk politiek spel was. De libe ralen dachten er niet aan, door dit of door een ander amendement een crisis uit te lokken. Het yvas eenvoudig een der door H. K i n g m a n s. 32) -o- „Kqk er eens naar. Als je er geen hebt, zal ik er een geven. En beloof je mij dan, dat je er in 'lezen zult?" Krijn Vermeulen zag haar aan. In zijn oogen, waarvan er een, als bij de meeste zeelui, zoo nu en dan half dichtgeknepen werd, was verbazing te lezen. „Zuster durft nogal", merkte hij op. „Omdat ik je dat vraag? Daar is heel geen durf aan. Waarom .praat je eigenlijk met mij over deze 'dingen, schipper?" „Nou", aarzelde hij, „nou,... ik weet wel, dat zuster er méér van weet. Mijn kleine meid praat er veel over." „Uw kleine meid?" vroeg Hertha ver wonderd. „Zeker, mijn kleindochter, Aaltje. Arie Dronkers is haar vader. Zij komt veel bü lamme Kees. En dan vertelt zuster." „O, die kleine Aall 'kWist niet, dat zij je kleindochter was. Ja, nu weet ik het wel." „Een kind van mijn dochter Pietje. middelen, die de liberalen toegepast wil den zien om de Engelsche nijverheid beter op de been te helpen en dus indirect de werkloosheid te bestrijden, die nog steeds bleef toenemen. Nog voor den winter zou het cijfer van 2 millioen werkloozen be reikt worden en daarmee zou het land dan den moeilijksten en zwaarsten winter in oeoc-ncmisch opzicht moeten ingaan, sinds de zwartste dagen midden in den oorlog. Minister Snowden zeide, dat hij 'het amendement niet kon aanvaarden, omdat het administratief tot een verschrikkelijke chaos zou lijden en alle .controle onmoge lijk zou zijn. Bovendien was het een ver kapte subsidie, waarvan de eene fabriek veel meer <zou kunnen profiteeren dan d-e andere en ien slotte geloofde de mi nister niet, dat het tot het door den in leider geschetste gevolg pou leiden. Winston Churchill zeide, dat de conser vatieven het amendement zouden steunen, omdat zij er wel voordeel voor handel en industrie van verwachtten en de tegen werpingen van den minister z.i. alleen voortsproten uit Snowdens hekende hals starrigheid. Spr. verwachtte volstrekt geen ernstige administratieve bezwaren, want firma's die voor vrijstelling in aanmerking zouden komen, konden balansen overleg gen die door den regeeringsaacountant ge makkelijk te controleeren zouden zijn. Onder groote spanning werd toen tot de stemming overgegaan en het amende ment bleek verworpen te zp met 278 tegen 275 stemmen. Tegen stemden 270 leden der arbei derspartij, benevens 4 liberalen en 4 on- afhankelijken; de aanwezige 250 conser vatieven stemden allen voor, maar yan do liberalen stemden slechts 25 voor en 12 anderen stemden blanco. De onrust in Brltsch-IndlB. In een belangrijke verklaring, in de wet gevende vergadering afgelegd, heeft de onderkoning, lord Irwin, er opnieuw den nadruk op gelegd, dat do Britsche regee- ring na nauwkeurig onderzoek beslist bad dat de aanstaande .„round table"-oonfe- rentie in den herfst te Londen te houden inzake de vergrooting van do mate van autonomie aan Indië verleend, geheel en al .vrij zou zijn. De regeering gelooft, dat de conferentie er toe zal bijdragen .om oplossingen te bereiken welke beide .landen ?n alle ge trokken partijen der landen met eere kun nen aanvaarden. Een dergelijke overeen komst zou den grondslag vormen van voorstellen welke de Britsche regeering later aan het parlement van Westminster zou voorleggen. De Britsche regeering hoopt nog steeds, dat de Indiërs van alle geestesrichtingen bereid zullen zijn aan dit pp bouwende werk deel te nemen. De Engelsche kolenwet. Het Engelsche Lagerhuis heeft J)ij de behandeling van. de kolenwet het amen dement van de Lords .om de 45-urige arbeidsweek niet verplicht te verklaren, met 238 tegen 206 stemmen verworpen. Men. verwacht, dat de Lords het amende ment zullen handhaven en dat het Hoogor- Pietje praat er ook wel eens met vrouw Hoogeboom over." Hertha zat versteld te kijken. Maar dan kwam in haar hart een gevoel van innige dankbaarheid: het eenvoudige woord, tot den lammen jongen gesproken, droeg veel meer vrucht, dan zij ooit had durven hopen en vermoeden. Daarover spraken vrouwen met elkaar. Daar was een kin dermond, als van de vlugge, leer- en weetgierige Aaltje Dronkers aan het pre diken. En het hart van den grootvader van Krijn Vermeulen, die jaren geleden beter wist, had oude klanken opgevan gen en hij was op zijn ziekbed aan het denken gegaan „O, en daarom spreek je er met mij over? Dat doet mij veel genoegen, schip per. Maar dan moet je niet zeggen: „zus ter durft nogal", want het spreekt van zelf, dat ik je dan vraag, in 'den Bijbel te gaan lezen. In het Woord van God ligt het behoud van zondaren, schipper, het behoud van ons. Wil je het doen, als ik het je vraag?" Hertha vroeg het op zulk een' smee kenden toon, dat de schipper .er door geroerd weid, al wilde hij het niet weten. „Als ik zuster er een plezier mee kan doen" „Het is voor je eigen bestwil, Vermeu len. Je denkt over die dingen van je ziel huis het opnieuw zal verwerpen, waar door de wet onder tafel verdwijnt. Communistische protesten. Uit Havana wordt gemeld, dat gisteren honderden communisten in de haven van Santa Clara een protestvergadering heb ben gehouden, naar aanleiding van de deportatie van 10 communisten. Hierbij is het tot botsingen met de politie gekomen Verscheidene communisten hebben kwet suren opgeloopen. In de haven is de staat van beleg afgekondigd. Toenemende nuchterheid. Dr Griffiths, de directeur van het ge vangeniswezen in Engeland maakt mel ding van een opmerkelijken achteruitgang van de dronkenschap. Terwijl in 1914 36.711 mannen en 15.140 vrouwen in de gevangenis werden gezét wegens dron kenschap, werden in 1928 slechts 6052 mannen en 2762 vrouwen deswege tot ge vangenisstraf veroordeeld. Russisch hout la Amerika. 'Zes scheepsladingen Russisch hout. die tot nu toe niet in een Amerikaansche haven mochten worden gelost, op grond van een clausule in de wet op de invoer rechten, n.l. dat geen waren, vervaardigd door gevangenen, die Unie mogen bin nenkomen, zijn nu toch voor lossing vrij gegeven. Het onderzoek, vanwege het departe ment van financiën te Washington inge steld, had n.l. geleerd, dat er geen bewijs voor viel te leveren, dat het bewuste hout afkomstig was van gevangenen-arbeid. GEN HEVIGE MIJNRAMP IN SILEZIE. Een groot aantal slachtoffers. Een ontzettende mijnramp heeft giste ren Silezië geteisterd. In de Kurtschacht in het mijngebied van Neurode beeft gis termiddag een koolzuurontploffing plaats gehad op een oogenblik, waarop zich twee honderd arbeiders in de mijn bevonden. Volgens de ontvangen berichten zou den reeds vijftig tot zeventig lijken gebor gen zijn. Veertig mijnwerkers, die gasver giftiging hebben opgeloopen, zijn in de ziekenhuizen opgenomen; 75 mijnwerkers bevinden zich nog in de mijn. Uit alle deelen van Silezië zijn hulpexpedities naar de plaats van de ramp vertrokken. Er heerscht groote opgewondenheid inde heele streek. Voor de poorten van de mijn spelen zich onbeschrijfelijke tooneelen af. Deze ramp zou een der ergste van dien aard zijn, die ooit in Duitschland heeft plaats gehad. Nader werd gemeld: De redding van de in de Kurtschacht bedolven mijnwerkers is zeer moeilijk, daar bet koolzuurgas het afdalen van de reddingsmanschappen hin dert. Van de opgesloten mijnwerkers zijn op het oogenblik 48 levend geborgen. Zij waren door de gassen bedwelmd en moes ten naar ziekenhuizen vervoerd worden. Er zijn nog 73 man onder den grond. Volgens de laatste berichten zijn bij de ontploffing 2 ploegen door het ontsnappen van het koolzuurgas overvallen. De eene ploeg bestond uit niet minder dan 108 man, van wie er thans 50 levend en 18 na en dat is heel goed. Maar je moet verder komen dan denken. Dat weet je heel goed, schipper." Als een kleine jongen, die bestraft wordt, zóó staarde Krijn Vermeulen vóór zich „uit. Hertha stond op en kleedde zicih. „Beloof je het mij, schipper?" vroeg zij, de slanke hand leggend in de grove knuisten van den kapitein der reddings boot Met vaste oogen zag zij hem aan. „Ik zal eens kijken _yuster, of ik nog ©en Bijbel heb", ontweek hq ©en recht- streeksch antwoord. Hertha had graag ©en ander bescheid gehad, maar zij was zoo verstandig, niet t© forceeren. „Daar doe je goed aan", zeide zq daar om op vroolijken toon. „Je zult er geen spqt van hebben." Zq .verliet het huisje, waar zij intus- schen meer dan drie kwartier vertoefd had, sprong op de fiets, om nóg een patiënte te bezoeken. De regen had opge houden. Maar het was guur weer. Hertha was vol van het geboord©. En zij nam zich nu des te meer voor, dien avond, als zij in Landdorp bij' dominé Misset op bezoek was, er eens over te praten. Op dit. maatschappelijk welvarende maar geestelijk door en door arme dorp was bij menige^i, méér dan zij1 had dui- dood geborgen zijn, terwijl het lot der overigen nog onzeker is. Van de 2e ploeg, die uit 83 man bestond, werd tot dusver niemand gered. Ook het lot van deze lie den is nog volkomen onzeker. De kool- zuurontsnapping vond plaats op de 2e en 3e verdieping. De reddingsbrigades der I naburige mijnen werken koortsachtig aan bet bergingswerk. Door een vertegenwoordiger van de op- permijndirectie werd medegedeeld, dat het district Neurode door koolzuurontploffin- gen gevaarlijk was. De ontploffing, die heden is geschied, is echter zoo geweldig geweest, als nog nooit in een Europeesche mijn is voorgekomen. Men hoopt echter het grootste deel der opgesloten mijnwer kers te kunnen redden. Gevechten aan de PerzischTurksoha grens. De gevechten tusschen de Koerdische stammen uit Kurdistan en de Turksche troepen nemen een steeds grooteren om vang aan. In de afgeloopen twee dagen vonden gevechten plaats ten Westen van Uruna in Perzië en in de nabijheid van Qoetoer aan de Turksch-Perzische grens; respec tievelijk ongeveer 90 en 160 mijlen verwij derd van Ararat. Het Perzische antwoord op het Turk sche proces tegen het feit, dat de Perzi sche regeering de Koerden door P. heeft laten trekken is tot nog toe niet gepubli ceerd. Turkije wijst op de onlusten als een bewijs voor de noodzakelijkheid van een regeling aan de Turksch-Perzische grens ten gunste van Turkije. Verwoeste dorpen in Frankrijk. Het is weinig bekend, dat meer dan 20 Fransche dorpen, die in den oorlog wer den verwoest, nooit meer zullen worden opgebouwd, o.a. Douaumont, Craonne, Fleury. Thans duiden de nog steeds niet opgeruimde ruïnes de plek aan, waarop zij eens stonden. De Touring Club de France heeft het plan opgevat op deze plekken gedenkzui len te plaatsen, ter berinnering aan het bestaan dezer dorpen. Reeds beeft de Touring Club kleine grenspaaltjes doen zetten langs de gebeele lijn, van het Ka naal tot de Zwitserscbe grens, tot weike in 1914 de Duitschers waren doorgedron gen. Een beeldhouwer, tot de oorlogsver minkten behoorend, Moreau-Vauthier, beeft een zeer simpel monument ontwor pen: een ongeveer twee meter ihooge zuil van Lotharingsch steen, die zal worden geplaatst op een voetstuk, vervaardigd uit steenen der verwoeste buizen. Op de zuil zal worden gebeiteld: „Hier lag X, ver woest in Enorm tabaksverbruik ln Duitschland Hoe enorm het verbruik van tabak de laatste 25 jaar is gestegen, blijkt uit een statistiek in het geïllustreerde maandblad „Die Bergstadt" (uitgegeven door W. G. Korn, Breslau) die voor Duitschland de volgende interessante getallen geeft: ven en kunnen denken, een stille honger. Lap ..ook hier niet een taak voor dominé Misset ©n de zijnen? Nauwelijks was Hertha in de gezellige huiskamer der pastorie van Landdorp gezeten, of binnen trad een lange ge stalte, die eenigszins gebogen liep. Zij wist, daar zij hem geregeld in de kerk zag, dat hij onderwijzer was, maar zq" had nog geen kennis met hem gemaakt. „Mijnheer Van Binsbergen zuster Van Landen", stelde de predikant voor. Hij boog en zeide met een stem, die ietwat schor klonk: „Ik heb u meermalen in de kerk gezien. En over zuster Van Landen spreekt trouwens ieder." Hertha glimlachte vroolijk. „Hoe moet ik dat nu opvatten? Want dat is zoo dubbelzinnig." „U vat bet maar op in den goeden zin. Dan is het juist in overeenstemming met de werkelijkheid," zeide de onderwijzer. „Een kras staaltje, Van Binsbergen» Zuster Van Landen kwam in al dat weer ojp de fiets naar hier." „Daar heb ik respect voor. Pas u toch maar op!" ,,'kHad den wind in den rug", verde digde Hertha zich. „Maar straks vlak in het gezicht," weer streefde hq. „Ja," merkte mevrouw op. „Het is om- Binnenland. De reis van R. M. de Koningin. Nachtsneltreinen bq de Ned. Spoorwegen. Buitenland. Turksch pltimatum aan Perzië. Critiek moment van het Engelsche Kabi net. i Groote mijnramp in Silezië. In 1910 was het verbruik aan sigaren in Duitschland rond 2.5 milliard stuks. Van sigaretten milliard. De betreffende cijfers voor 1929 bedra gen 9 milliard resp. 40 milliard. De geweldige toename, vooral bij de si garetten, is wel hieraan toe te schrijven, dat er tegenwoordig zooveel door vrou wen wordt gerookt. Wanneer men de jaarlijksche hoeveel heid voor 1929 rekent, zoo komt in door snee op iederen Duitscher, van zuigeling tot grijsaard, een jaarlijks verbruik, van 141 sigaren en 625 cigaretten. Gerekend, dat het rooken gemiddeld op den leeftijd van 16 jaar begint, zoo komen op ieder mannelijk inwoner boven 18 jaar 850 sigaren en op iedere volwassen man of vrouw 890 sigaretten per jaar. De ontwapening. Henderson beeft in het Engelsche La gerhuis in antwoord op een vraag ge zegd, dat de hoop bestond, dat de bijeen komst van de voorbereidende ontwape ningscommissie op 3 November a.s. da laatste zal blijken en de Volkenbondsraad daarna in staat zal zijn een datum voor de algemeene ontwapeningsconferentie te opperen. Korte Berichten. Op 75-jarigen leeftijd is te Londen overleden Sir David Burnett, oud-lord- mayor van Londen en belast met het staatstoezicht op het Crystal Palace. Volgens "de jongste volkstelling be draagt het aantal inwoners van New York (stad) 6.958.729. Dit is sedert de volks telling van 1920 een toeneming met 1.367.744. Naar Belga uit Limoges seint, heeft men daar in het filiaal van de Bank van Frankrijk de verdwijning van een lias van duizend bankbiljetten van duizend frank, welke de administrateur der posterijen daar had gedeponeerd. Uit Bilbao wordt gemeld, dat in ver band met de jongste arbeidsconflicten verantwoordelijk, zuster. U gaat met de tram van tien uur terug. De fiets komt morgen wel terecht." Hertha, toonbeeld van kracht en ge zondheid, lachte vroolijk. „Ik kan mijn fiets vannacht noodig hebben." Dan is er altijd wel een weg te vinden," meende de dominé. „Er is één op de hon derd kansen, dat u niet geroepen wordt. Heusch, u moet met de tram gaan. Wq hadden niet gedacht, dat u in al dit weer komen zou." „Als het regent, ga ik met de tram," stelde Hertha een compromis voor. „Dan hoop ik, dat het om half tien giet," zei mevrouw Misset onder vroolijk gelach. De onderwijzer kreeg er een hoestbui van. Hij kuchte een schorre kuch. Hertha sloeg hem nauwlettend gade. Het kwam haar voor, dat hij niet gezond was. Hij had een open, vriendelijk ge laat, terwql twee blauwe oogen trouwhar tig de wereld inblikten. Zq schatte hem op een acht en twintig jaar, ongeveer van haar leeftqd. Hij sprak zeer be schaafd en op vlotten toon, bewijzend, dat hq niet uit die landstreek'was, waar de bewoners moeilijk spraken. Zjj konden Hertha, die vlug sprak, bijna niet volgen, zoodat zij haar woorden meermalen moest herhalen. (Wordt vervolgd.)

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1930 | | pagina 1