No. 234
Dinsdag 8 Juli 1930
44e Jaargang
Dagblad voor de Provincie Zeeland
Van een arm dorp, dat rijk werd
Hendrikse Co's Bank N.V. Goes
Aangesloten bij het Bureau voor Oplaag-contröle
Buitenland.
FEU ILLETON.
Belangrijkste Nieuws.
ALLE
per 1 JULI vervallende
COUPONS EN LOSSINGEN
worden verzilverd door
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes.
Tel.: Redactie en Administratie No. 11.
Postrekening No. <4455.
Bijkantoor te Middelburg.
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. No. 259.
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
A b o n n m c r, t n pr ii e:
Per 3 maanden, 'ranco per post, 13*—
I.OSSO tmmmsa 1&08
Prijs der AdvertenfiBa;
1regels fl.20, elke rege' meer 30 ei
Bij abonnement belangrijke korting.
Samenwerking.
l)e politieke rede, door den heer Van
Wijnbergen gehouden (zie ons nr. van j.l.
Zaterdag) heeft ook de aandacht getrok
ken van de Nederlander, die de
volgende passage uit het verslag naar
voren brengt:
„Om in de toekomst weder de lijn te
blijven volgen, langs welke men 40 jaren
lang reeds tot gewenscht, bevredigend
resultaat gekomen is. En dat worde aan
vaard niet pas tegen de volgende verkie
zingen, doch reeds nu, het worde, met
terzijdestelling van allerlei kleinzielige
overwegingen, onomwonden en ronduit
gezegd, dat, wat ons katholieken betreft,
we niet slechts protesteeren tegen Rus
land, maar ook alles willen aanwenden
wat strekken kan, dat in ons eigen land
Christus ten volle worde geëerd, erkend
en bemind, ook op openbaar en Staatkun
dig terrein. Dan hebben wij onzen plicht
volbracht, eerder niet."
Het Chr.-Hist. hoofdorgaan merkt hier-
bj ,op:
„Hier doelt de spreker op de samenwer
king van christenen uit allerlei kerk en
groep, toen het ging over de godsdienst
vervolging in Rusland. Laat hetzelfde
worden gezien op het breede terrein on
zer iNederlandsche politiek.
Hier mogen wij nu onzerzijds een
woord zeggen niet voor de eerste maal
over hetgeen de christelijk-historischen
inzake de vorming van een parlementair
kabinet in den zomer van 1929 hebben
gedaan of nagelaten; omdat hetzelfde zich
straks weder kan voordoen.
Wij staan ten eerste op het standpunt
dat, sinds de kiesrecht-wijziging in 1917,
elke partij zelfstandig bij de stembus moet
optreden.
Wij staan ten tweede op het standpunt,
dat meer dan ooit in onze dagen het
onderscheid tusschen regeering en parle
ment moet worden gehandhaafd. De vor
ming van een Kabinet achten wj niet
de taak der Kamer, noch van een groep
partijen, die samen de meerderheid vor
men; doch van den formateur, die daarloo
opdracht ontving van de Kroon."
Men kan het. naar het ons wil voor
komen, met wat de „Nederlander" op
merkt geheel eens zijn en tóch onder
schrijven wat de heer van Wijnbergen
wenschelijk acht.
De partijen treden geheel zelfstandig op.
Eh de vorming van een kabinet is niet
de taak van de Kamer.
Accoord.
Maar nu kan daarbij komen, dat de
partijen, overtuigd van de groote betee-
kenis die er schuilt in het behoud van
het constitutioneel parlementaire stelsel,
zoowel als van het behoud van de Chris
telijke grondslagen van ons vólksleven, de
kiezers in dien zin opvoeden, dat samen
werking na 3e stembus op een stevige
basis mogelijk wordt.
Dat eischt zelfbeperking.
Het kan een aantal kiezers kosten.
Het verbetert oenigszins de kansen voor
de dissente groepen.
Maar het heeft tevens tot gevolg, dat
het de taak van den Kabinetsformateur
vergemakkelijkt, en dat de kans op sa
menwerking versterkt.
door H. King mans.
30) o—
Een zaciht gekreunHertha boog zich
weer over hemWas het zinsbegooche
ling? Was er beweging in de oogkleppen?
Om zeker van haar zaak te zijn, vatte
zij het kleine hanglampje en hield, het
licht door haar hand beschermend, dicht
voor de oogen van den patiënt, wiens
oogkleppen niet bewogen: zj' had zich
dus vergist.
En Hertha mijmerde voort.
Ja: daar lig nu Krijn Vermeulen, de
stoere, breedgeschouderde schipper van
de reddingsboot. Hij had vele mensrihen-
levens gered, maar nu lag hij zelf op de
sponde, die een sterfbed worden 'kon.
Eu daar waren een vrouw en oen dochter,
die van angst niet wisten, wait zj dom
moesten en die uiterst dankbaar waren,
dat er deskundige hulp was.
Hoe gelukkig toch, dat er ook verpleeg
sters waren I En Hertha .dacht aan het
wonderlijke bestel Gods: daar lag een
schipper van een reddingsboot; hij was
van zijn zoldertje gevallen en daar wa.s
©en zwakke vrouw, een .zachte vrouwen
hand, die hem verpleegde en die, als de
Heere het wilde, hem vanuit de kaken
des doods haalde.
De onrust ln Britsch-Indië.
Volgens officiëele berichten bogint de
toestand in Britsch-Indië teekenen tot ver
betering te vertoonen.
De overtuiging neemt toe, dat de bur
gerlijke ongehoorzaamheid niet kan wel
slagen en in handels-en industriëele krin
gen wordt men allengs bezorgder voor
de gevolgen van voortzetting.
Het opbouwende streven om de poli
tieke problemen langs grondwettigen weg
op te lossen, wordt grooter en de Mo
hammedanen vooral besteden aandacht
aan de yoorlegging van hun zaak aan]
de Londensche conferentie.
Intusschen worden nog telkens .nieuwe
onwettige daden gepleegd.
Zaterdag b.v. trok een groote optocht
naar de gevangenis van Yeravda, om
hulde te brengen aan Gandhi, nu hij
twee volle maanden .in do gevangenis
beeft gezeten.
De stoet werd tegengehouden door de
politie. De betoogers hurkten ep den weg
neer van des avonds tot één uur Zon
dagmorgen.
De politie deelde den leiders mede,
dat zij een onwettige bijeenkomst vorm
den, doch de menigte wierp de politie
met steanen en bloempotten.
Zondag zijn 8000 vrijwilligers, zijnde
de eerste groep die de bosöhwet gaat
overtreden, naar Poesad vertrokken
De vrijwilligers, aan wie door de bevol
king uitgeleide werd gedaan, waren vol
ledig toegerust; zj hadden bylon bj zich
maar ook ziekenauto's, geneesmiddelen
en een bevoogd geneesheer.
De Dultsche Financiën.
In den Duitschen Rijksdag begon giste
ren do discussie over de nieuwe dek-
kingsvoorstellen der regeering.
De rijksminister van financiën dr Die
trich lichtte ze toe in ©en langdurige rede,
welke uit 'den aard der zaak weinig
nieuwe gezichtspunten opende.
Spr. bcoordee.de den eoonomischen toe
stand niet. optimistisch. Ook nè. de aan
neming der dekkingsvoorstellen was hot
rijk z.i. geenszins tegen alle financiëele
gevaren beschermd, indien men er niet in
zou slagen door het werkverschaffings-
program het bedrijfsleven een nieuwen
prikkel te geven.
Nadat, de sprekers van de sociaal-dom.
de Duitsch nationale en de communisti
sch© fractie .scherpe critiok haddon ge
oefend op de voorstellen, worden deze
naar de belastingcommissie verwezen.
Was ook hóór taak niet schoon? Was
het niet 'een vorkeerde gedachte, andere
wen.schen te koesteren; voedsel te geven
aan overwegingen, als daarevon in haar
opkwamen? Was /ij déérvoor naar Zee
duin gekomen? Had zij hier niet ge
noeg taak? Werd eek haar werk niet ge
zegend? Toonden de gesprekken met
vrouw Hoogeboom, die zij had, na. dien
merkwaardiger] avond, niet aan, dat het
gestrooide zaad wortel begon te schictenl?
Was de lamme Kees niet brandend
om van Jezus te hooren? En had zj ook
in eenigo andere kinderen uit Kees' buurt
niet aandachtige toehoorders? En was
er een betere plaats, om van Gods
Zoon- te spreken, dan juist aan een ziek-
bed?
Kom, z j was Hertha van Landen. Zij
was de wijkverpleegster van Zeeduin en
Landdorp. Zij had hier een schoone, heer-
lijke taak. En zij moest zich niet gaan
inbeelden, dat Al 'red van Stralen gevoe
lens voor haar koesterde. Het was ook
niet waér. En als het waar was, dan kon
het tóch met. „Kom, Hertha, niet zoo
dwaas zjjn. Je hebt een heel andere
taak. Hier is nu je taak, bij Krijn Ver
meulen, den schipper van de reddings
boot. Let eens opl"
Uit de bedstede kwam niet gekreun,
maar een zucht. Hertha, die zich over
hem heenboog, had niet het lampje noo-
dig, om te constateeren, dat er beweging
was in de oogleden: de oogen stonden
wjjd openl
Twee Britsche vliegers vermist.
In weerwil van de energieke pogingen,
in het werk gesteld ton einde de vermiste
vliegers Hook en Matthews, die van En
geland naar Australië trachtten je vlie
gen, te vinden, blijft hun lot nog steeds
een mysterie. Alle schepen in de nabij
heid hebben het verzoek ontvangen, naar
het vliegtuig uit te zien. Toon do vlie
gers hét laatst gesignaleerd waren, bevon
den zij zich 150 K.M. ton Zuiden van
Akyab. Het weer was toen zoor slecht;
er woedde een storm in do Golf van Ben
galen, welke de vliegers wellicht gedwon
gen heeft, op het water .te dalen.
Antl-communlstlsche beweging ln
Finland.
In het Noorden van. Finland ligt een
klein stadje, Lappo genaamd.
Daar in de buurt van Lappo is eenige
maanden geleden door de boeren een
anti-cu.i monistische beweging ingezet,
welke zich thans over het geheele land
heeft verbreid en het geheele land in be
roering brengt.
Blijkbaar is de bedoeling van de Lap-
poboeren om bij wijze van spreken de
poorten van Finland te sluiten voor de
communisten.
Deze beweging om den Finschon staat
te beveiligen tegen communistisch© aan
slagen heeft weerklank gevonden in het
geheole land en de Regeoring hoeft moe
ten toegeven aan don algomeenon aan
drang om den Finschen Landdag in bui
tengewone zitting bijeon te roepon en
eenige wetsontwerpen in te dienen tot
onderdrukking van het communisme.
Wat de Regeering voorstelde had in
derdaad de strekking van een scherpe
resolutie tegen de communisten.
Zoo werd voorgesteld een zoodanige be
perking van de vrijheid van drukpers
en verscherping van de strafwet, dat af
doende maatregelen tegen communisti
sche kranten genomen konden worden,
waarvan er trouwens reeds eenige wa
ren verboden.
Dan werd voorgesteld een beperking
van het recht van burgers om als lid
van Landdag en van gemeenteraden ge
kozen te worden, natuurlijk met de be
doeling om communistische elementen te
weren.
Verder werd voorgesteld een wet tot
bescherming van de republiek, die den
president voor buitengewone omstandig
heden bijzondere bevoegdheden verleent
(schorsing van de grondwettelijke waar
borging van leven, vrijheid en eigendom
van burgers, opheffing van het geheim
van post- en telegraaf- en telefoondienst,
beperking van het recht van vereeniging
en vergadering).
Tot zoover de scherpe resolute, die vol
gens den Landdag nog niet scherp genoeg
was.
Wel heeft de Landdag dadelijk de pers
wet aangenomen, maar daar de Lappo-
beweiging ijiot voldaan was ©n bij d©meer
derheid van den Landdag steun vond,
„Ben ik thuis?"
Zeker, schipper, in je eigen bedstede."
„Ja, ja, ik zie het al. Wie... de
zuster?"
„Ik ben het, schipper. Bljf maai kalm
liggen. Je
,,'kWeet het al, 'kweet het al. Uit
het zolderluik.
„Ja, je bent leelijk gevallen. Maar de
dokter heeft een verband gelegd. Het
loopt misschien wel los."
„Ja, ik voel het verband wel. Hoe
laat is het, zuster?"
„Twaalf uur, schipper. Houd je nu
rustig. Spreek maar niet. Ik zal medicij
nen geven."
„Is mijn vrouw op bed?"
„Ja, ja, boven. Stil nu maar."
Hertha's hart sprong óp van vreugde:
de man was zoo helder als watl
„Waarom is zuster hier?"
„Wel, wij wisten niet, hoe je het ma
ken zoudt, hé? Er moest vannacht ge
waakt worden. Hier zijn medicijnen."
Hij opende, voor zoover dat door het
verband, dat ook om de kin geslagen
was, mogelijk was, den mond, waarin
Hertha medicijnen goot.
„Zuster had het niet moeten doen",
zeide hij.
„Wel, schipper, dat is mijn werk", zei-
de Hertha vrooljk.
„Ja maar, zoo'n ganschen nacht.
„Dat geeft niet, hoor. Wil je mij nu
eens een plezier doen, schipper? Ga nu
rustig zijn. Niet meer praten. Misschien
is het kabinet den dag na de opening
van de buitengewone zitting afgetreden,
cpnat „voor de bestrijding van het com
munisme een breedere basis gevormd kon
worden".
Ook hiermee zijn de Lappo'ers echter
nog niet tevreden en om aan hunne
eischen kracht bij te zetten, werd Zon
dag een groote opmarsch naar Helsing-
fors georganiseerd.
Er waren naar schatting een 20.000 be
togers.
In voorbeeldige orde verzamelden zich
de ongewapende en in burger verschenen
deelnemers op het sportterrein. De over
heid had de betoogers scholen ter beschik
king gesteld om te overnachten, en voor
de betooging de beschikking gegeven over
militaire muziekkorpsen. Een vrouwelijk
korps zorgde voor de verpleging.
Nader wordt nog gemeld:
De groote optocht der Lappo'ers is vol
komen rustig verloopen. De leden van de
regeering hadden zich op de trappen van
de Nikolaikerk, op het Senaatsplein, op
gesteld, om den opmarsch van 20.000 deel
nemers te aanschouwen. De aanvoerder
der Lappo'ers Kosola hield een rede, waar
in hij verklaarde, dat de regeering tot
vernietiging van het communisme beslo
ten had en de aanwezigen stonden er borg
voor, dat dit nagekomen .zou wordon.
President Mannerheim, die bij zijn ver
schijning stormachtig begroet was, ant
woordde in het Finsch en Zweedsch en
zeide o.m., dat de Lappo-beweging niet
naar een wijziging van de grondwet of
naar de dictatuur streefde. In den strijd
tegen hetcommunisme moest het heel©
volk een zijn.
Het afmarcheeren van de deelnemers
ging volkomen ordelijk, onder geweldig
gejuich.
De heele betooging heeft door haar
discipline en sterk religieus karakter een
goeden indruk op de bevolking gemaakt.
Een aanvaring ln de Adriatlsche Zee.
Een Italiaansch stoomschip, waarvan
de naam wordt opgegeven als Cranrest
Mobosdni is op weg van Zara naar Split
(Spalato) in het Kanaal van Pasjman
in aanvaring gekomen met het Zuid-Sla
vische stoomschip Karageorgewitsj. "De
botsing moet bijzonder hevig zijn geweest
en de Karageorgewitsj schijnt te zijn ge
zonken. Een telegram meldt althans, dat
bet Italiaan sche schip 400 man van de
Ka.rageorgewitsi heeft overgenomen en dat
het aantal dooden nog niet vaststaat.
Zeventien menschen zijn zoo zwaar ge
wond, dat zij dadelijk nadat het Itali
aansch© schip te Zara teruggekeerd was,
naar het ziekenhuis gebracht moesten
worden.
Volgens een nader bericht was het Ita
liaansch© schip het motorschip Francesco
Morosini en is de Karageorgewitsj ge
strand in het Kanaal van Pasjman. Van
de vierhonderd passagiers die zich aan
boord bevonden kwamen er vijf om hot
leven en werden er zeventien gewond.
val je dan wel in slaap."
Op dat oogenblik klonk op het zoldertje
gestommel. Hertha verliet onmiddellijk
het vertrek, streek in de keuken een
lucifer aan en klauterde half op den
ladder. Zij was juist op tijd, want vrouw
Vermeulen, gekleed in een nachtjak en
blauw-baaien rok, wilde juist naar bene
den komen.
„Blijf maar boven", zeide Hertha. „Fr
is niets."
„Ik hoorde praten", weifelde de ander.
„Het was geen droom. 'kLag klaar wak-
ker."
„Ja, het was ook geen droom. Uw man
is bj kennis. Gelukkig. Het is een goed
teeken. Maar hij moet zoo rustig moge-
Ijk zijn. Bljf daarom boven."
„Is er geen gevaar, zuster?"
„Neen, moeder, heusch niet. Ik ben
bij, dat het zoo gaat."
„Dan zal ik weer maar teruggaan."
Hertha voegde zich weer bij den pa
tiënt, die volkomen helder was, wat haar
in hooge mate verbaasde. De dokter had
dan toch wel geljk: deze man was sterk
als een leeuw 1
„Praatte zuster met mjn vrouw? Waar.
om komt zj niet?"
„'kHeb haar gezegd, dat zj niet ko
men moet, schipper. Je moet je rustig
houden. Het is voor je eigen bestwil.
Je kunt nu vragen, wat je wilt, ik geef
geen antwoord."
,,'tls, omdat do zuster het zegt, an
der» deed ik het niet."
Binnenland.
De Koningin op reis.
De instelling van ©en radio-controlecom-
missio.
Buitenland.
Anti-communistische beweging in Finland.
De onrust in Britsch-Indië.
De Engelsche handelspolitiek.
Vrijhandel of protectie In Engeland,
Baldwin en Neville Chamberlain dealen
mede, dat zj bj het Lagerhuis oen motie
van afkeuring tegen de regeoring hebben
ingediend, waarover zj spoedige bespre
king zullen verzoeken.
De motie luidt:
Het Lagerhuis,
van meening, dat het baste middel ter
bevordering van den terugkeer van de
welvaart is, de Britsche markt te bevei
ligen tegen de onbillijke buitenlandsche
concurrentie en den uitvoer door weder-
keerige handelsovereenkomsten met Let
rjk overzee te doen toenemen;
betreurt het, dat de regeering de .poli
tiek van beveiliging (safeguarding) heeft
laten varen inplaats van haar uit te brei
den en willekeurig het heffen van douane
rechten op buitenlandsche voedingswaren
met het doel gelijkwaardige voordeelen
te verkrijgen voor de Britsche industrie
en landbouw op de rjksmarkton en el
ders, van onderzoek heeft uitgesloten.
De aardbeving in Xndlë,
Een telegram uit Dhubbi in 'Assam be
richt, dat de schade veroorzaakt doof
de jongste aardbeving geraamd wordt op
meer dan 70.000 pond sterling. Het stand
beeld van Koningin Victoria en de 'tem
pel van Sjiva zijn verwoest, terwijl het
gebouw van de voornaamste moskee en
een aantal particuliere woningen bescha
digd zijn. Te Gaurati zijn in het geheel
zeven schokken waargenomen.
Groots overstroomingen in Noord-Japan.
Volgens een telegram uit Tokio heb
ben groote overstroomingen in de pro
vincie Jamagata, ongeveer 250 K.M. ten
Noorden van Tokio, groote verwoestingen
aangericht. Het aantal dooden bedraagt
27. Duizenden menschen zijn dakloos.
De rivieren zijn 5 meter gewassen. De
j
„Dat is heel verstandig, schipper. Op
de boot ben jij de baas, maar nu ben
ik het eens."
„"tWas een geduchte val... En 'khad
een akeligen droom.Het doet veel
p jn.
Hertha zweeg. Krijn Vermeulen mom-
pelde nog wat, maar zweeg toen ook.
Er verstreek een uur. Hertha had schier
roerloos gezeten. Dan schreed zij behoed
zaam naar de bedstede.
„Ik slaap niet, zuster, 'tls wel erg,
dat ik niets zeggen mag."
„Het is beter van niet, schipper. Heb
je veel pjn?"
,,'k Geloof, dat mjn hoofd in tweeën
is."
„Zóó erg is het niet, hoor. Ik ben
heel bij, dat je zoo goed bij kennis
bent Als je nu maar wat gmgt sla
pen."
„Valt zuster niet in slaap?"
Ja, dat kun je begrjpenl Een verpleeg,
ster, die in slaap valtl"
„'tls kras", meende hj. „Ik heb el
lendig veel pjn. Wanneer komt de dokter
weer?"
„Vanmorgen vroeg. En nu den mond
houden", commandeerde Hertha, die naar
de tafel liep. i
Een half uur later bespeurde zj, dat
Krjjn Vermeulen sliep.
(Wordt vervolgd.)
