No. 231
Vrijdag 4 Juli 1930
44e Jaargang
Dagblad voor de Provincie Zeeland
Hendrikss Co's Bank N.V. Goes
EERSTE BLAD.
Buitenland.
Binnenland
Uit de Provincie.
Belangrijkste Nieuws.
00UPQNS EN LOSSINGEN
Aangesloten bij het Bureau voor Opiaag-contröle
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
ALLE
perl JULI vervallende
worden verzilverd door
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes.
TeL: Redactie en Administratie No. 11.
Postrekening No. <4455.
Bijkantoor te - Middelburg.
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. TeL No. 250.
ve Zeeuw
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs;
Per 3 meenden, freaoo par post, 13.-—
Losse nummers H?5
Prijs der Advertent|Sr,:
1—4 regels f 1.20, elke regel meer 30 oL
Bij abonnement belangrijke korting
Volstrekt niet om te lachen.
In verband met de capitulatie van den
communist Wijnkoop en diens volgelingen
schrijft de „Maasbode":
„Toen Dinsdagmiddag de beer Wijn
koop in de Tweede Kamer sprak van een
wetsvoorstel waaraan „wij onze stem niet
kunnen geven", interrumpeerde Mr Mar-
chant: „Wij? Wie zijn die wij?"
Waarop de beer David Wijnkoop ant
woordde: „de communisten", terwijl de
beer L. de Visser bedaard en instemmend
knikte.
Wijnkoop beeft inderdaad bet „cen
traal comité", dat bem in de Kamer
bracht tegen Moskou in, ontbonden ver
klaard. Hij: beeft bovendien zijn eigen or
gaan opgeheven, zijn fouten tegen de
Moscovietische discipline erkend en bij
aanvaardt de leiding van Moskou, terwijl
bij zijn opstandige vrienden aanraadt:
„zonder veel formaliteit en zonder eenige
aarzeling" betzelfde te doen.
Liberalen en sociaal-democraten la
chen om deze capitulatie. Wij vinden geen
aanleiding er om te lachen. Want er blijkt
uit, dat de arm van Moskou verder reikt
dan menigeen vermoedt en dat bet voor
idealen, die anderen verbijsterend mogen
lijken, zelfs weerbarstige beeren als Wijn
koop toch maar blindelings buigen doet.
Er is werkelijk niets belachelijks aan.
Het moet tegenstanders veelmeer tot na
denken stemmen over bet communistisch
gevaar, dat niet zoo denkbeeldig is als
velen wel gelooven".
Dat schijnt ons zeer juist opgemerkt.
Als de vijanden van God en Zijn dienst,
die slechts één doel kennen, n.l. de wereld
revolutie voor te bereiden, met terzijde
stelling van onderlinge geschillen, de ge
lederen gaan sluiten, dan mag dat zeker
tot nadenken stemmen.
Hier valt niet te lachen.
Ook niet om nog een andere reden.
De verdeeldheid onder de Christenen
wordt steeds grooter. Er zijn niet alleen
verschillen, maar er is in sommige krin
gen een pogen om de afstand steeds
grooter te maken. 'Op politiek gebied kan
men waarnemen, boe er bij velen een
streven is, om in de allereerste plaats de
mede-christenen te bestrijden.
En tegelijk zien we, dat de Communis
ten zich aaneensluiten.
Waarlijk, bier valt volstrekt niet om
te lachen.
Eerder is bier reden voor huivering.
En voor schaamte tevens.
Scherpe maatregelen lm Rusland
aangekondigd.
Volgens bet officieel© communiqué van
bet Communistisch Congres te .Moscou
werd in de zitting van Woensdag een uit
voerige resolutie met .algemeene stemmen
aangenomen, waarin de politiek van bet
Centraaloomité in alle opzichten wordt
goedgekeurd en, de dank van de partijl
voor bet 'beleid wordt uitgesproken.
Het congres constateert met voldoening,
dat de voortzetting van de politiek vami
Lenin door bet centraal comité van die
partij tot verdere stabilisatie van de inter
nationale positie van de Sovjet-unie, tot
schitterende resultaten op het gebied vapi
de industrialisatie en tot een verdere ont
wikkeling van de macht der partij beeft
geleid.
In de resolutie wordt verder aan de
recbtsch© oppositie de scherpste bestrijd
ding aangekondigd. Het .centraal comité
wordt uitgenoodigd de scherpste maat
regelen te nemen tegen alle leden van de|
partij, die de fractie-vorming binnen de
partij bevorderen, die zich schuldig maken
aan afwijkingen van de algemeene begin-1
selen, en die daardoor onzekerheid ver
oorzaken.
De voortzetting der collectiviseering
wordt warm aanbevolen.
Tenslotte wordt er op gewezen, dat de
tot nu toe verkregen resultaten van het
vijf-jaren-plan de hoop sahijnen te recht
vaardigen, dat dit plan reeds in vier jaar
zal kunnen worden uitgevoerd.
De resolutie beteekent een volledige
overwinning van de politiek van Stalin.
Zij doet verwachten, dat Stalin thans zeer
scherp zal optreden tegen zijln rechtsche
tegenstanders. 1
Prins Otto van Hongarije te Genève.
Naar de Parijsche bladen melden, beeft
prins Otto von Habsburg dezer dagen
een bezoek aan Genève gebracht waar hij
onder den naam Otto .van Bourbon zijn
intrek had genomen.
Gisterenmorgen is bij weer naar Cannes
vertrokken.
Hij bevond zich in gezelschap van den
prins yan Bourbon.
De correspondent van (le „Moming
Post" te Genève meldt, dat, naar hiji van
betrouwbare zijde vernam, tijdens het ver-,
blijf van prins Otto van .Habsburg te Go-
nève besprekingen tusschen ex-keizerin
Zita en den prins aan do eene, en ver
schillende invloedrijke Hongaarsche diplo
maten en officieren aan de andere zijde
over do kwestie der troonsbestijging van
den, prins liebben plaats gehad.
Volgens die „Daily Tel." zou ook een
hooge kerkelijke waardigheidsbekleeder
uit Rome aan deze besprekingen hebben
deelgenomen.
Frankrijk en Italië.
Als antwoord op de korten tijd geleden
in de „Daily Herald" gepubliceerde me-
dedeeling van Grandhi, dat de schuld aan
de vertraging in de hervatting der be
sprekingen tusschen Frankrijk en Italië
in verband met de ontwapening ter zee
aan Franscbe zijde ligt, daar verschei
dene pogingen van Italië door Frankrijk
niet beantwoord werden, publiceert de
„Daily Herald" thans een onderhoud van
zijn correspondent te Parijs met Briand.
In dit onderhoud heeft Briand de be
reidwilligheid van Frankrijk te kennen
gegeven om onderhandelingen te voeren.
Briand constateert evenwel met nadruk,
dat de onderbreking van de onderhande
lingen met Italië veroorzaakt is door de
zeer scherpe redevoering indertijd door
Mussolini uitgesproken.
De werkloosheid in Engeland.
De premier beeft in antwoord op vra
gen in bet Lagerhuis medegedeeld, dat bij
binnenkort, waarschijnlijk reeds volgen
de week, een noodwet in zal dienen in
zake de bestrijding van de werkloosheid.
Reuter meldt nader: Tengevolge van be
sprekingen tusschen de regeering en
de plaatselijke autoriteiten, zullen groo-
tere subsidies worden verleend voor bet
uitvoeren van de verschillende plaatselij
ke plannen tot bestrijding der werkloos
heid.
De regeering is dan ook van plan, aan
het parlement een crediet van een half
millioen te vragen, dat besteed zal worden
voor de werkzaamheden in de noodlij
dende streken.
In verband met de drukke werkzaam
heden zal bet parlement waarschijnlijk
tot eind Augustus bijeenblijven.
Aardschokken in Bengalen.
Te Calcutta is een aardschok mis
schien waren bet er twee onmiddellijk na
elkaar gevoeld, die ongevuur twee mi
nuten duurde en van een onderaardscb
gerommel vergezeld ging.
Volgens mededeeling van bet observa
torium te Bombay, lag de haard waar
schijnlijk in Assam, waar de beving blijk
baar zeer hevig was.
Uit Gauhati in Assam wordt gemeld,
dat daar negen zware schokken zijn waar
genomen. De eerste stoot beschadigde ver
scheidene gebouwen.
Het gebeele telegrafische en telefoni
sche verkeer is gestoord. Tal van men-
scben zijn gewond. De spoorwegen in Ben
galen zijn op verscheidene plaatsen be
schadigd, maar de treinen kunnen, hoe
wel met verminderde snelheid, nog in op
twee na alle richtingen loopen.
Intusschen worden nog steeds lichte
aardschokken gevoeld.
Een Hessisch dorp door noodweer
geteisterd.
Gistermiddag is de omgeving van Ju-
genheim-Bergstrasse door een ontzettend
noodweer geteisterd. Op een hagelbui van
een kwartier, die de veldgewassen ver
nielde, volgde een wolkbreuk, die straten
en wegen in ware rivieren veranderde.
Boeren, die van hun akkers naar buis
snelden, werden door het water meege
sleurd en konden slechts met moeite van
een wissen dood gered worden. Te Ju-
genheim stond het water op somige plaat
sen twee meter boog, zoodat de bewoners
naar booger gelegen verdiepingen moes
ten vluchten.
Ver in den omtrek boorde men 'het loei
en van het vee, dat in zijn stallen met den
dood worstelde. De vrijwillige brandweer
ploegen der omliggende dorpen begaven
zich met zuigpompen naar de plaats des
onheils. De wijnvaten in de kelders zijn
voor bet meerendeel leeg geloopen. Drie
groote schuren en een machineloods zijn
door bet water vernield. De schade kan
nog niet worden overzien. De meeste boe
ren, die materieele verliezen hebben ge
leden, zijn daartegen niet verzekerd.
Een orkaan boven West-Vlaanderen.
Door een wind- en waterhoos is groo
te schade aangericht in het centrum en
bet Zuiden van West-Vlaanderen.
Te Marialoop, bij Thielt, zijn vier groote
pachthoeven totaal verwoest en liggen
een groot aantal stallingen en schuren in
puin. Van de meeste buizen is bet dak
geheel of gedeeltelijk weggeslagen. Koei
en, varkens, en schapen zijn met tiental
len in de geteisterde streek door neerval
lende muren gedood of in de overstroom
de weiden verdronken. Alle veldgewas is
letterlijk vernield door den regen en den
hagelslag. Er vielen hagelbrokken van
100 gram en meer. Sommige groote land
bouwers hebben tot een half millioen
francs schade geleden.
In de Leiestreek nabij Beveren en
Kuurne is de vlasoogst eveneens gedeel
telijk vernield. In dit laatste dorp werden
twee jonge meisjes in hare woning door
den bliksem getroffen en met verlamming
geslagen. Het hemelvuur was er zóó ge
weldig, dat niet minder dan tien hoornen
tegelijk door den bliksem werden neerge
veld.
Door de geteisterden, waarvan sommi
gen nagenoeg alles hebben verloren wat
zij bezaten, wordt verwacht, dat van re-
geeringszijde hulp zal worden geboden
om de geleden schade te herstellen.
De Pruisische ambtenaren.
De officieele Pruisische persdienst
meldt, dat het. Pruisische staatsmiiiiste-
rie in zijn laatste zitting het besluit ge
nomen heeft, allen beambten te verbie
den, in welken vorm dan ook, steun te
verleenen aan de nationaal-socialistische
of communistische partij.
Dit verbod vindt zijn grond in het
feit, dat beide partijen te beschouwen
zijn als organisaties, wier doel is de
bestaande staatsorde met geweld omver
te werpen. Een beambte, die lid is van
een dergelijke organisatie, of haar op an
dere wijze steunt, doet dus te kort aan
de verplichtingen tegenover den staat,
in wiens dienst hij zich bevindt.
Het ministerie dreigt met disciplinaire
maatregelen tegen de beambten, die dit
besluit zouden overtreden.
Ontruiming van bet Saargebied.
De „Echo de Paris" meldt, dat de
regeeringscommissie van het Saargebied
op 5 Juli zal bijeenkomen en zal mede-
deelen, dat de in het Saargebied gesta-
tionneerde Franscbe en BeLgische troe
pen het land op 10 Juli zullen verlaten.
Korte Berichten.
Gisteren is een groot gedeelte der
Oranienbauwerheide bij Dessau 'door brand
vernield. Ook een uitgestrekt boschgebied
werd een prooi der vlammen. Bij Rat'he-
now ging 80 H.A. bosch in vlammen op.
In Tbiersbeim ('Ober Franken) brak
gistermiddag een groote brand uit. Veer
tien woonhuizen en vier schuren werden
een prooi der vlammen.
In een groote sigarettenfabriek te
Berlijn, waar in één zaal 250 vrouwen
werkzaam zijn, zijn gisteren plotseling 18
arbeidsters, tengevolge van onvoldoende
ventilatie, de hitte en tabaksstof, flauw
gevallen.
De Olympia wielerbaan in Ploetzen-
see bij Berlijn, werd gisteren voormiddag
door een zwaren brand geteisterd. De
schade aan de baan, waarvan een vierde
gedeelte vernield werd, is zeer belangrijk.
De president der republiek heeft den
voormaligen rijksregent, senator Svinhu-
fud, met de vorming van een nieuwe re
geering aangenomen.
De studenten van de universiteit te
Graz zijn gisterochtend begonnen met een
proteststaking tegen disciplinaire straf
fen, die aan eenige studenten zijn opge
legd. De studenten bezetten de deuren van
de universiteitsgebouwen. De colleges kon
den niet doorgaan.
De wethouder van Berlijn, Dr Lange,
is „wegens ongeschiktheid voor den
dienst" gepensionneerd. Naar men weet,
was Lange niet schuldig bevonden aan
corruptie in verband met de zaak Sklarek,
maar verweet men hem alleen zijn slap
pe controle.
Het Suikerwetje.
Blijkens een aangevulde agenda van de
Eerste Kamer van Woensdagavond 9 Juli
is de voorzitter voornemens aan de C'entr,
Afdeeling voor te stellen Donderdag d.a.v.
in de afdeelingen ook te doen onderzoe
ken een groot aantal wetsontwerpen, wel
ke dezer dagen door de Tweede Kamer
zijn afgehandeld. Hieronder is ook het
z.g. Suikerwetje.
Intercommunale telefoon en het
gesprekkentarief.
D'o aandacht van het Ned. Verbond van
Werkgevers is er op gevestigd, dat nu het
gesprekkentarief in talrijke telefoonnetten
in werking is gesteld, daaraan voor het
bedrijfsleven nog een bijzonder nadeel
blijkt te zijn verbonden, dat van tevoren
niet was voorzien.
Tot dusver werd voor intercommunale
oproepingen altijd het stadsgesprek ver
broken, doch aangezien onder het ge
sprekkentarief thans voor het locale ge
sprek (of een automatisch districts-gesprek
dat technisch niet van een locaal gesprek
is te onderscheiden) apart betaald moet
worden, wordt de stadsverbinding thans
niet meer verbroken. De intercommunale
verbinding moet dus wachten tot de
stadsverbinding is afgeloopen. Het spreekt
vanzelf, schrijft De Ned. Werkgever, dat
dit voor een snelverkeersmiddel als de
telefoon, hoogst nadeelig werkt. Intus
schen heeft het hoofdbestuur der P.T.T
voor kleine plaatsen, waar de kantorer
slechts enkele uren per dag geopend z(jh
reeds den maatregel getroffen, dat dt
telefoniste zóó lang moet blijven, da
reeds aangevraagde intercommunale ge
sprekken ook nè. sluitingsuur nog worden
doorgegeven.
Dit neemt niet weg, dat de tegenwoor
dige situatie onbevredigend is, en het
hoofdbestuur is reeds zoekende naar mid
delen, om daaraan tegemoet te komen.
Zoo worden in één der groote steden
thans proeven genomen met den regel, d'at
de telefoniste, als het gesprek langer
dan vijf minuten duurt, dit toch maar
afbreekt voor Sen intercommunale ver
binding. Voor internationale gesprekken
is de vroegere gewoonte van afbreken on
veranderd gehandhaafd.
Het Zwijndrechtsche veer.
D|e Kon. Nederl. Automobiel Club meldt,
dat zij bericht heeft ontvangen van Ha
vendienst en Veerbedrijf te Dordrecht,
dat wegens het verwisselen van een drijf
kist aan het Zwijndrechtsche veer, de
overtocht voor voertuigen over dat veer
zal zijn gestremd van Woensdag 9 Juli
11 u. 30 n.m. tot Donderdag 5 u. 30 v.m.
Treinvertraging door de warmte.
Tengevolge van de hitte sdhijint de
spoorlijn tusschen Amsterdam en Den
Haag sterk te zijn uitgezet, zoodat op
het baanvak tusschen N oordwijfcerh out en
Leiden slechts zeer langzaam gereden kan
worden. De treinenloop ondervindt hier
door eenige vertraging.
Congres Nederlandschen Oudheid
kundigen Bond te Goes.
Gisteren (Donderdagavond) ving hier
ter stede het jaarlijksch congres aan,
van den Ned. Öudh. Bond, in een der
zalen ,van het Schuttershof. Uit alle deelen
des lands waren de leden van den hond
opgekomen. Te 8.15 opende de voorzitter
Jhr Mr A. B. G. M. van Rijckevorsel,
Commissaris dgr Koningin in Noord-Bra
bant, de vergadering. Hij' riep de opge-
komenen een hartelijk welkom toe en
bracht in herinnering het overlijden van
Dr C, Hofstede de Groot eh Mr Dt J. G.
van Overvoerde, een der oprichters van
Binnenland.
Hevig onweer in verschillende deelen van
het land.
Voorl. Verslag der Tweede Kamer over
de Vlootwet.
Intercommunale telefoon en gesprekken
tarief.
Vergadering Ned. Oudheidk. Bond.
Buitenland.
Aardschokken in Bengalen.
Een orkaan boven West-Vlaanderen.
Scherpe maatregelen in Rusland.
van den Bond. Bieide voormannen op
historisch gebied zullen in dankbare her
innering voortleven. Voorts herinnerde
Spr. aan d© ramp te Middelburg en het
verlies van het fraaie hotel Verseput.
Na deze ramp is ons duidelijk gebleken,
hoeveel voortgang de denkbeelden heb
ben gemaakt, waarvoor de O. B. strijdt.
Het is aan de Rijksmonumentencommis-
sie taogen gelukken, de voorlichting van
een goed architect bij den wederopbouw
van de verwoeste straat te doen aanvaar
den. Hulde aan Middelburg, voor zulk
een helder inzicht.
Over het stadhuis te Leiden zal nu
spoedig beslist worden. Nieuwe tijden
brengen echter ook weer nieuwe zorgen.
De verbetering van onze wegen, de nieu
we bruggen die ontworpen .worden, zij
vormen een nieuw gevaar voor onze
monumenten en voor het monumentaal
aspect van onze steden en dorpen. Wjj
durven slechts vragen, dat met onze oud
heidkundige verlangens rekening wordt
gehouden. Ook wat betreft de brug te
Nijmegen, zullen wij ons hebben te' bera
den.
Met blijdschap maakt Spr. gewag van
de vorstelijke schenking der fam. v. Heek
te Enschede, waardoor aldaar een rijks
museum .tot stand kwam. Voorts was
het een oorzaak van groote blijdschap,
dat er te Aalten en Ciulemborg oud
heidkamers werden geopend. (Applaus.)
Ook de secretaris herdacht D|r van
Overvoorde en Dir Hofstede de Groot.
Spr. uitte zijn blijdschap, dat de Bond
resultaat had inzake de Rokin-kwestie
te Amsterdam. Het werd gelukkig niet
gedempt-
De Bond trad toe als lid! van de stich
ting „Menno van Goehoorn", welke be
oogt het bewaren van oude vestingen.
Het ledental bleef stationnair.
Het verslag van den secretaris werd
evenals dat van den penningmeester on
der japplaus goedgekeurd.
De aftredende bestuursleden Jhr Van
Beresteijn, Prof. Bijvanck, Mr van Gif
fen en dhr Mees werden herkozen. In de
vacature-Dr v. Overvoorde werd voorzien
door de verkiezing van den heer Boeier,
de voorzitter van de vereen. „Hendrik de
Keiyser". Men hoopt dat door deze ver
kiezing het contact tusschen de „O. B."
en „H. de K." nog nauwier zal worden.
Het bestuur stelde voor, o|m de vol
gende vergadering te Gouda te houden.
Dr Kalf pleitte echter voor Zaltbommel,
welk pleidooi steun vond'. Een beslissing
dienaangaande werd niet genomen; het
bestuur zal een dezer plaatsen kiezen!.
Bij do rondvraag werd op den reisgids
der A.N.W.B. gewezen en gevraagd of er
niet beter op historisch gebied gewerkt
kan worden. De toelichting bijl sommige
plaatsen is niet in orde. Er werd' b.v.
voorgelezen, wat men over Goes had la
ten drukken. Het bestuur zegt onderhan
deling met den wielrijdersbond toe, oni
een zoo getrouw mogelijk beeld te krijgen,
ook uit oudheidkundig oogpunt.
Na de afhandeling dezer huishoudelijke
zaken, trad voor het congres op de heer
Herman van der Kloot Meijburg van Voor
burg. die aan de hand van een 20-tal
lichtbeelden, iets vertelde over de geres
taureerde Magdalenakerk te Goes. Aan
gezien wij reeds uitvoerig in onze kolom
men over deze restauratie geschreven
neüben en alles voldoende bekend is, vol
staan wij met deze enkele mededeeling.
