No. 223
Woensdag 23 Juni 1930
44e Jaargang
Dagblad voor de Provincie Zeeland
Belgisch Geld
Hendrikse Cos Bank N.V. Goes
tegen voordeeüge koersen.
Aangesloten bij het Bureau voor Oplaag-contröle
Zij, die zich met 1 Juli a.s. op
„De Zeeuw" abonneeren, ontvangen
de nog in deze maand verschijnende
nummers gratis.
Buitenland.
Binnenland
Belangrijkste Nieuws.
Beestenmarkt 8.
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Directeur-Hoofdredacteur;
R. ZUIDEMA.
Abonnementsprijs;
Per 3 maanden, franco per post, 13.—
Losse nummers i 0.03
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes.
TeL: Redactie en Administratie No. 1L
Postrekening No. <4455.
Fii|i der AdvertentiBn:
1—4 regels 11.20, elke regel meer 30 eb
Bi] abonnement belangrijke korting.
Bijkantoor te middelburg.
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. TeL Na 259.
Wat de Regeering vraagt.
Door den Minister van Defensie is bij
de Staten-Generaal een aanvullende be
grooting aanhangig gemaakt, waartegen
nu reeds een geweldige hetze op touw
wordt gezet.
Van de zijde der S.D.A.P. is reeds
een scherpe oppositie aangekondigd, pro
testvergaderingen worden voorbereid en
met een stroom van vlugschriften zal
men trachten de massa in beroering te
brengen.
Wat er dan wel aan de hand is?
Wij meenen niet beter te kunnen doen
dan hier over te nemen wat de N e d e r 1.
omtrent deze crediet-aanvraag schreef.
Deze aanvulling aldus genoemd or-
gaan beperkt zich strikt tot twee
punten:
I. eerste termijn voor den bouw van
een kleinen kruiser, bestemd voor de
scheepsmacht in Oost-Indië f250.000;
II. eerste termijn, voor den bouw van
een flottieljevaarluig, ter stationneering
in West-Indië f520.000;
tezamen alzoo f 770.000, w aarvan
f 125.000, de helft van hetgeen wordt
gevraagd voor den kruiser, door Neder-
landsch-Indië zal worden terugbetaald.
Elk Nederlander, die iets verstaat van
de beteekenis van onze koloniën voor de
ontwikkeling van ons volksleven ieder,
die den band wil bestendigen, die „Oost
en West" met het Moederland verbindt,
juicht dit voorstel toe.
Twee kruisers, theoretisch het mini
mum, dat voldoende geacht wordt voor
handhaving van orde en gezag in Azia
tisch Nederland, zijn inderdaad in Oost-
Indië onmisbaar. Echter een kind kan
verstaan, dat de dagen komen, dat al
thans één der twee thans bestaande krui-
sers een tijd lang buiten dienst zal zijn,
om grondig te worden nagezien. Daar-
voor is een reserveschip, van ongeveer
gelijke waarde, noodig. De oudere sche
pen, thans nog voor dit doel beschikbaar,
raken versleten. De Minister houdt zich
dus voor Oost-Indië aan het allerhoogst-
noodzakelijke, door zijne aanvrage te be
perken tot f250.000, den eersten termijn
voor een kruiser van iets kleiner type
dan de bestaande schepen, de Java en
de Sumatra.
Een overeenkomstig bedrag, aanvanke
lijk aangevraagd op de Marine-begrooting
voor 1930, voor den aanbouw van twee
onderzeeboot-mijnenleggers, eveneens tot
vervanging van verslijtend materiaal, werd
zelfs teruggenomen, ten einde het totaal
bedrag, voor aanbouw toe te staan, te
houden binnen de grens van hetgeen tot
dit doel in de laatste jaren is besteed.
Tegen het toestaan der aangevraagde
1250.000 voor Oost-Indië kan dus geen
enkel bezwaar rijzen.
En dan de f520.000 voor het flot-
tiljevaartuig voor West-Indië! Ging er
niet een rilling door ons volk by het
vernemen van den overval op Curasao?
De groote scheepvaartweg door het Pa
nama-kanaal loopt langs Curasao. Dit
kleine Nederlandsche eiland nam politiek
en economisch in beteekenis toe. In zijne
onmiddellijke nabijheid liggen de andere
Nederlandsche Benedenwindsche eilanden
ligt ook de kolonie Suriname en ligt
ook het rumoerige Venezuela.
Onze Marine beschikt niet over een
schip, om daar blijvend te worden gesta
tioneerd. De Regeering, overtuigd, dat dit
zoo niet kan en mag blijven, stelt nu voor
met spoed een schip van bescheiden af
meting op stapel te zetten, om ons gezag
in de West-Indische wateren tot steun te
zyn."
Hier is in korte woorden duidelijk aan
gegeven wat de Regeering vraagt.
in een volgend nummer gaan we na,
wat zij, die er behoefte aan schijnen te
hebben de massa met leugena^h igs voor
stellingen in beweging te brengen, er
van maken.
De Ooeaanvlucht van Kingsford Smith.
Om half vier gistermiddag bestond er
nog steeds draadloos contact tusschen
Schiphol on het Oceaan-vliegtuig.
Te half vier meldde Kingsford Smith
dat hij in lage wolken en regen vloog
en geheel „blind" moest vliegen.
Even later seinde Smith oolijk, dat
hij met zijn kameraden het een en ander
gebruikte en dat daarbij de koffie zéér
goed smaakte.
Kingford Smith's marconist is giste
ren wel buitengewoon actief geweest,
want hij heeft den geheelen dag door
telegrammen over de ultra korte golf
de wereld ingestuurd, niet alleen naar
de Oude, doch ook naar de Nieuwe We
reld, en er zijn heel wat stations in
Europa geweest, die de berichten van
het vliegtuig hebben opgevangen.
De „Fokker" blijkt langen tijd in den
mist gevlogen te hebben, want tegen vie
ren meldde Kingsford Smith, dat hij nog
steeds „blind" vloog.
Tegen half zes was de leider van het
vliegtuig van meening, dat hij waarschijn
lijk de helft van den tocht over water
had afgelegd, en hij vermeide zich in
het vooruitzicht, vanavond Amerika te
bereiken.
De weersomstandigheden werden daar
op beter, want om zes uur klonk het
door den aether, dat lage wolken en
mist verdwenen waren.
Een schandaalzaak.
Sedert eenigen tijd is de beruchtste
nachtgelegenheid van Brussel op last van
de politie gesloten.
De eigenaar van de zaak, Gaston Diu-
peray, is gearresteerd, wegens belasting
ontduiking.
Iemand had het parket medegedeeld
dat i;i de Merry Grill een dubbele boek
houding bestond. Een huiszoeking leidde
tot de ontdekking van een boekhouding,
welke niet voor den fiscus bestemd was.
Er dreigen nu allerlei schandaaltjes
aan het licht te komen.
De gearresteerde directeur heeft reeds
do namen opgegeven van twee inspec
teurs van de geheime politie te Brussel,
die zich aan passieve omkooperij hebben
schuldig gemaakt.
Men verwacht, dat nog meer beambten
in dienst van den fiscus zich hebben laten
omkoopen en zullen worden gearresteerd.
De directeur tracht zich te verweren
door met. nieuwe onthullingen te dreigen
omtrent hooggeplaatste personen uit de
politiek en de diplomatie, die zijn zaak
zouden hebben bezocht.
Opstand In de gevangenis te Rangoon.
De gevangenen in de centrale gevange
nis van Rangoon deden een aanval Oip het
wapendepot van de gevangenis. Zij maak
ten zich meester van wapens en munitie
en vielen de bewakers aan. Dé militaire
politie opende het vuur. In twee uren
tijds was men den toestand meester.
Een later telegram meldt, dat twee
schildwachten, twee militaire politieagen
ten, een chauffeur van een vrachtauto
en veertig gevangenen werden gedood.
Elf bewakers en zestig gevangenen wer
den gewond.
Uit Britsch-Indië.
Volgens de totdusver ontvangen inlich
tingen hebben de adviezen der commis-
sie-Simon in Indische politieke kringen
en in de Indische pers algemeene teleur
stelling gewekt.
De houding der congrespartij ten aan
zien van de adviezen der commissie -
Simon wordt weergegeven door het op
schrift „een afschuwelijk document" in
een plaatselijk blad.
De Engelsche ochtendbladen zijn, met
uitzondering van de „Daily Herald", een
stemmig in hun lof over de aanbevelin
gen in het tweede deel van het rapport-
Simon, zoowel met betrekking tot de in
stelling van een al-Indische Federatie
en een afscheiding van Birma, als ten
opzichte van de verwachting van toe
nemende vorderingen in de richting van
zelfregeering door een natuurlijke evo
lutionaire ontwikkeling.
De „Daily Herald" beweert, dat de com-
missie-Simon heeft nagelaten, het cen
trale vraagstuk moedig en breed aan te
pakken.
10-Jarlg bestaan Intern. Fed. van Christ.
Vakvereen.
Gisteravond heeft de Internationale Fe-
'deratie van Christelijke Vakvereenigingen
het 10-jarig bestaan van deze federatie
herdacht met een feestmaaltijd.
Onze landgenoot, het lid der Eerste Ka
mer Serrarens, sprak de feestrede uit,
waarin hij de oprichting der internatio
nale federatie nu tien jaar geleden te
's-Gravenhage, in herinnering bracht en
wees op de toenemende kracht van deze
vakbeweging.
Hij besprak ook de incidenten met de
socialistische vakbeweging en sprak de
de hoop uit, dat in de naaste toekomst
aan de christelijke vakvereeniging de
plaats zal gewaarborgd worden, die haar
in de internationale arbeidersvakbewe
ging toekomt.
Albert Thomas herdacht in een korte
maar krachtige rede het werk der chris
telijke vakbeweging en verklaarde het
buitengewoon te waardeeren, dat zij zich
niet alleen laat bewegen door materiëele
vakbelangen, doch voortgedreven wordt
door haar geloof, dat de groote stuwkracht
van de beweging is.
De Belgische arbeidersgedelegeerde,
Pauwels, sprak woorden van groote waar
deering voor den heer Serrarens en druk
te den wensch uit, dat deze nog vele
jaren aan het hoofd van het secretariaat
der federatie zou mogen blijven.
Zelfs de grootste optimisten hadden
tien jaar geleden niet durven hopen, dat
de christelijke federatie in zoo sterke ma
te en zoo snel zou toenemen en dat is
grootendeels het persoonlijk werk van
Serrarens geweest.
De staking te Seville.
Aanleiding tot de staking te Sevilla,
waarbij, zooals gemeld, 40.000 arbeiders
betrokken zijn, was een gerucht, volgens
hetwelk Vrijdag j.l. een vrouw bij een
treffen tusschen stakers en politie ern
stig gewond zou zijn en kort daarop
in het ziekenhuis overleed.
De stakers verzamelden zich voor de
fabrieken, om de werkwilligen tegen te
houden. In de straten wierpen zij barri
caden op, om het verkeer te belemmeren.
Het tramverkeer moest worden stopgezet.
De garde moest met de blanke sabel
optreden, waarbij vele arbeiders gewond
werden.
De stakers vielen de politie aan. Ook
de bakkers uit de omgeving der stad,
die brood aanvoerden, moesten het ont
gelden. Er zijn intusschen maatregelen
getroffen, om de broodvoorziening te ver
zekeren
Er hebben verscheidene arrestaties
plaats gehad; de meeste aanvoerders der
stakers zijn gevlucht.
In de straten werden door de stakers
spijkers gestrooid, om het verkeer zoo
veel mogelijk te belemmeren. Ook het
tramverkeer moest worden gestaakt, daar
de wagens, die trachtten uit te rijden,
met een hagel van steen en werden be
groet.
Bij de botsingen met de politie werden
verscheidene arbeiders gewond, terwijl
een 23-tal personen gearresteerd werden.
Eerst tegen den middag gelukte het
de politie de orde te herstellen.
Ontevredenheid over de Antwerpsche
wereldtentoonstelling.
De Antwerpsche correspondent van de
„Msb." schrijft:
Het gaat goed met de tentoonstelling.
Ondanks de felle zomerhitte, welke het
verblijf in de witte stad met haar stoffige
wegen nu niet al te aangenaam maakt,
valt er geen vermindering van bezoek
te bespeuren. Tot verleden Maandag wa
ren meer dan 700.000 .ééndag-bezoekers
de poorten gepasseerd. Voegt men bij
deze cijfers de 150.000 abonné's, van
wie er velen dagelijks hier rond komen
wandelen, dan krijgt men er wel een
idee van hoe druk het op de tentoon
stelling is.
De exposanten zijn natuurlijk best te
vreden.
Een der inrichtingen verkocht op één
dag 5000 broodjes met vleesch, even-
zoovele koppen koffie, en niet minder
dan 40 vaten bier!
Inderdaad er worden gouden zaken ge
maakt op de expositie.
In de stad Antwerpen is het minder
gunstig gesteld. De winkels, de café's
klagen steen en been, dat het zoo slap
jes loopt, 's Avonds lijkt de stad wel
uitgestorven; het publiek trekt naar de
temoonstelling
De Antwerpsche zakenmenschen zijn
vooral misnoegd, omdat de tentoonstel
ling de uitgaanders tot 't laatste uur vast
houdt. De expositie sluit te middernacht,
maar de aanwas der tentoonstelling, n.l.
Oud-België, blijft tot in de kleine uren
open.
In Antwerpen heeft deze nabootsing
van de oude Belgische gebouwen reeds
den bijnaam gekregen van „zat-België".
Geen wonder: ik geloof dat tachtig pro
cent en nog meer der huizen zijn in
genomen door drinkgelegenheden, terwijl
de zetel van het opperburgemeesterschap
wordt bezet dooreen vertegenwoor
diger van een der beste champagne-
merken.
De zaken-menschen worden thans ge-
troosf met de toekomst, met de komende
maanden, den eigenlijken vacantie-tijd,
wanneer ongetwijfeld eerst de groote
stroomen van vreemdelingen naar de
Scheldestad zullen komen afzetten en
door een langduriger verblijf niet alleen
aan de tentoonstelling maar ook aan Ant
werpen zelf heel wat zilverlingen zal
offeren,
Ondertusschen heeft het stadsbestuur
een maatregel genomen om den nachte
lijken uittocht der Antwerpenaars gedu
rende een paar dagen per week ietwat
te temperen. Twee avonden per week
geeft het thans een schitterende verlich
ting van park en boulevards te zien,
welke zooveel toeschouwers trekt, dat
de politie genoodzaakt is een bijzondere
verkeersregeling te treffen. Duizenden en
duizenden verdringen zichop die avon
den in het Park.
Nu is het daar een schittering van
licht. Duizenden lampjes liggen langs de
vijvers, waarop groote zwanen vol dia-
manten drijven. In de boomen hangen
de gloeiende lijven van apen, uilen en
vogels van alle soort en kleur. Een licht
fontein brengt de bewondering. In de
lanen en leien hangen bloemen- en fruit-
bogen en de kiosk is geheel in licht
afgelijnd.
Korte Berichten.
Te Charleroi en omstreken heeft
een zwaar on weder gewoed. In e,en Heel
der provincie Henegouwen en pok in
de provincie Namen heeft het gewas veel
van den geweldigen hagelslag geleden.
Te Gerpinnes sloeg de bliksem in een
hoeve, die tot den grond afbrandde. Al
leen enkele 1 andbouwmaterialen konden
worden gered.
TWEEDE KAMER.
Regeling van werkzaamheden.
In de gisteren gehouden vergadering
deelde de voorzitter mede, dat de
centrale afdeeling heeft besloten des
middags half drie in de afdeelingen te
onderzoeken een groot aantal wetsont
werpen, waaronder de suppletoire Defen-
siebegrooting (kruisers en flottieljevaar-
tuig), het voorstel-de Visser betreffende
de pachtcommissie en het ontwerp inzake
steun aan de suikerindustrie.
De heer C o 1 ij n, A.-R., zou de afdee-
lingsvergaderingen te half twee willen
zien aangevangen.
De voorzitter merkt op, dat het de
bedoeling was voor half drie nog gelegen
heid te geven aan de fracties voor onder
linge bespreking.
De heer March an t, V. D., heeft be
zwaar tegen vervroeging van het uur van
het afdeelingsonderzoek, daar zijn mede
fractieleden te half drie zijn geconvoceerd.
De voorzitter zegt, dat het aan-
vangsuur dan blijft vastgesteld op half
drie.
Interpellatie-aanvraag.
De heer De Boer, S. D. A. P., vraagt
verlof om een interpellatie te houden
over den noodtoestand in de binnen-
schipperij en de e.v. door de regeering
te nemen maatregelen.
Over dit verzoek zal morgen worden
beslist.
Te 1.20 uur wordt de vergadering ver
daagd tot Woensdag een uur.
De Tweede Kamer en de akkerbouw.
De Tweede Kamer heeft in haar korte
openbare zitting van gistermiddag o.a.
het Suikerinvoerwetje naar de afdeelin
gen verwezen. Het ligt in de bedoeling
dit wetje inderdaad met crisis-spoed af
te doen. Men hoopt, dat het reeds de
volgende week in openbare discussie zal
komen; dan zou de Eerste Kamer, wan
neer zij daartoe medewerken wil, in haar
bijeenkomst in de eerste helft van Juli
deze zaak ook nog kunnen afdoen.
Naar ons ter oore komt, zegt het
H d b 1., is wel niet terstond een ruimere
tegemoetkoming aan den akkerbouw te
wachten, maar ligt het in de bedoeling
der regeering na het reces te komen met
een maalgebod voor tarwe en een voor-
Binnenland.
Dfi toestand in Britsch-Indië.
Da Ooeaanvlucht van Kingsford Smith.
Buitenland.
De Regeering en de Suikerbietenteelt.
Do Tweede Kamer en de akkerbouw.
Do Staten van Zeeland.
stel, dat de positie der eigenaren van de
groote aardappelmeel voorraden eeniger-
mate zou verlichten.
Opleving van het luchtverkeer.
Men meldt aan de N. R. Cirt.
Gedurende den eersten tijd van den zo
merdienst van het luchtverkeer, voldeed
het passagiersvervoer niet geheel aan
de gestelde verwachtingen. Het bleef op
sommige lijnen van en naar Nederland
ten achter bij verleden jaar. Sinds do
laatste 2 weken vertoont zich echter op
alle lijnen 'n groeiende toeneming, waar
door de cijfers belangrijk boven die van
de overeenkomstige periode vaii het vo
rige jaar uitkomen. De transitodiensten
zijn zeer goed bezet en het fraaie zo
merweer begunstigt de boeking ten zeer
ste.
Steun voor don landbouw.
Het hoofdbestuur van den Nederl. Bond
van Arbeiders in Jiet landbouw-, tuin
bouw- en zuivelbedrijf heeft een adres
gezonden aan den minister van binnen}-
landsche zaken en landbouw, waarin erop
wordt aangedrongen, dat de regeering bij
haar voorstellen inzake steun aan den
landbouw het voorbehoud zal maken, dat
voorstel tot continueering van een of
meer maatregelen van haar niet te ver
wachten is, indien blijkt, dat 'de loo-
nen der landarbeiders .gedurende de perk
ode, waarin de landbouw steun geniet,
zijn verminderd.
DE REGEERING EN DE SUIKER
BIETENTEELT.
Bij de bespreking van het wetsontwerp
tot het heffen van een invoerrecht van
consumptiesuiker, zegt de N. R. Ct. o.m.:
Opmerkelijk is zeker, dat waar de re
geering nog betrekkelijk kort geleden tot
een verlaging van den suikeraccijns
meende te moeten overgaan (door afschaf
fing van de opcenten voor het leenings-
fonds), waarbij dan door de prijsverla
ging van het product een vergrooting
van afzet verwacht werd, zij thans het
effect van dien maatregel ten deele gaat
te niet doen en den prijs omhoog brengt,
met het gevaar van een vermindering in
stede van een verruiming van den afzet.
Er zitten aan het voorstel nog andere
kanten. De bedoeling is n.1. om het in
voerrecht alleen te heffen van consumptie
suiker en de ruwe suiker vrij te laten.
Men gaat dus hetzelfde doen wat Enge
land een tijd geleden deed, toen het op
die wijze een bescherming van zijn raffi
naderijen in het leven riep, die een storm
van verzet, niet alleen in Tsjechoslowa-
kije, maar ook hier te lande deed op
gaan. Inderdaad is hetgeen bij ons te ge
beuren staat eveneens een bescherming
niet enkel van de cultuur (wat ondanks
de fiscaliteit van het recht toch ook wel
van regeeringswege zal moeten worden
toegegeven), maar ook van de raffinade
rijen, die buitenlandsche ruwe suiker ver
werken. En de regeering doet op die
wijze niet anders dan toegeven aan het
verzoek uit betrokken kringen ongeveer
èen half jaar geleden tot haar gericht.
Dat de voor- en tegenstanders van het
wetsontwerp thans anders gegroepeerd
zijn dan indertijd tegenover het bekende
initiatiefvoorstel, vindt dan ook goed
deels hierin zijn verklaring.
Belangrijker echter nog is de vraag
of de landbouw zelf inderdaad
een steun zal erlangen, waarop
hij meent te mogen aanspraak maken.
De bedoeling ia natuurlijk, dat do f5 4