No. 220
Zaterdag 21 Juni 1930
44e Jaargang
Dagblad voor de Provincie Zeeland
Belgisch Geld
Hendrikse S Co'§ Sank N.V. Goes
EERSTE BLAD.
HET ADRES
A. WIL KING
EEN EEUW VAN STRIJD.
GEBRs. STEUTEL - GOES
Buitenland.
Belangrijkste Nieuws.
tegen voordeeSige koersen.
Aangesloten bij het Bureau voor Oplaag-contröle
Dit nummer bestaat uit 3 bladen.
Zij, die zich met 1 Juii a.s. op
„De Zeeuw" abonneeren, ontvangen
de nog in deze maand verschijnende
nummers gratis.
f 4.75 - f 6.75 - f 12.00
KLOKSTRAAT
Stukken voor den Gemeenteraad
van Middelburg
Beestenmarkt 3.
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes.
TeL: Redactie en Administratie No. 1L
Postrekening No. 44455.
Bijkantoor te middelburg.
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. TeL No. 259.
VERSCHIJNT ELHEN WERKDAG.
Abonnuuiêstsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, 13.
Losse nummers f B&3
Pffls der Advertentlln:
1I regels fl.20, elke regel meer 30 ei
Bi] abonnement belangrijke korting.
Het is in deze dagen bijna een eeuw
geleden, dat de grondslagen voor de A. R.
partij werden gelegd.
Het zou nog wel bijna een halve eeuw
duren eer de Antirevolutionaire richting
tot organisatie werd gebracht, maar toch
kan gezegd, dat nu honderd jaar geleden
toen aan eigen partij formatie zelfs nog
niet werd gedacht, met het leggen der
fundamenten een begin werd gemaakt.
Ook hier is de leiding Gods in de
historie duidelijk waarneembaar.
Aanvankelijk was er toch niets dat er
op wees, dat Groen van Prinsterer als
grondlegger van de A.-R. partij zou op
treden.
Toen hij in 1824 op 23-jarigen leeftijd
op één dag promoveerde tot doctor in
de rechten en in de letteren, behoorde
hij evenals de groote meerderheid van
zyne tijdgenooten tot de gematigde libe
rale richting.
'tWas een dorre en doodsche tijd,,
die eens aldus werd beschreven:
„Er bestond toen niet de allerminste
belangstelling by de groote menigte in
de dingen die thans zoovele gemoederen
dag en nacht bezig houden. Voor niets:
was men meer bevreesd, dan voor 't
geen men de uitersten heette. Men
beschouwde de onverschilligheid onder
den naam van verdraagzaamheid, als de
hoogste deugd. Men geloofde in „God,
deugd en onsterfelijkheid", vond den Bij
bel een uitnemend hoek; den persoon
en de leer onzes Heeren achtte men
voorbeeldig; maar even verwerpelijk als
geen godsdienst, vond men algemeen de
Bybelsche leer van 'smenschen val; van
zonde en ellende; van verlossing uit ge
nade door het bloed des kruises; van
noodzakelijke wedergeboorte en vernieu
wing door den Heiligen Geest"*.
Ook Groen van Prinsterer was door
den geest van die dagen aangetast.
In Brussel, waar hij bij het Kabinet
van Koning Willem I, de gewichtige post
van Kabinetssecretaris vervulde, kwam
hij echter in aanraking met enkele voor
mannen van het Reveil en het was daar,
dat hij vrede vond aan den voet des
Kruises.
Maar niet alleen met de mannen van
het Reveil maakte Groen daar kennis.
Hij maakte daar ook 'twas in de
dagen van den Belgischen opstand
van zeer nabij kennis met de Revolutie.
Hy zag niet alleen de revolutionaire
beweging van die dagen, maar hij leerde
daar ook kennen, het ware karakter van
de revolutie: ongeloof, afval van den
levenden God.
En toen hy dat verstaan had, werd
het zijn levensdoel de revolutiebeginselen
te bestryden en de beginselen die in het
verleden ons land groot hadden gemaakt,
tot toepassing te brengen.
Zoo werd Groen van Prinsterer een
Antirevolutionair en Chr. Historisch
staatsman tevens.
Dat het zaad door hem gestrooid, op
zoo heerlyke wyze zou ontkiemen, heeft
Groen zeker niet kunnen denken.
Jarenlang stond hy schier alleen. Het
was een stryden op hope tegen hope, en
niet ten onrechte werd hij wel eens ge-
teekend als een veldheer zonder leger en
dan weer als een der laatsten van een
uitstervend geslacht
Maar God had het anders beschikt.
De richting waarvan Groen den grond
slag legde is ondanks smaad en tegen
werking tot invloed gekomen.
Wat Groen als zyn ideaal beschouwde
maar wat hy niet heeft kunnen bereiken:
samenwerking van allen die een Chris
telijke staatkunde voorstaan, is werkelijk
heid geworden en de vruchten daarvan
kunnen we nog eiken dag aanschouwen.
De eeuw die voorbijging was een tijd
perk van zwaren en onafgebroken strijd,
waarbij echter ook van zegepraal mag
worden gesproken.
En zoo is er reden om met groote
dankbaarheid terug te zien.
Verzwegen mag hierbij niet worden,
dat het soms den schyn heeft, alsof het
hoogtepunt is bereikt.
De samenwerking door Groen zoo vurig
begeerd, mits met behoud van eigen zelf
standigheid, is althans officieel verbroken.
En de verbrokkeling neemt steeds groo-
tere afmetingen aan.
Met een beroep op Groen van Prin
sterer wordt in onze dagen, wat door
dezen staatsman met zooveel moeite werd
opgebouwd, afgebroken, onder instem
mend applaus van de revolutionaire par
tijen.
Maar al is er dan voor de toekomst
weinig oorzaak voor optimistische ver
wachtingen, dit mag ons toch niet belet
ten om dankbaar te gedenken den stoe-
ren arbeid van den Christen staatsman
die zijn hooge positie gaarne prijs gaf
om te dienen land en volk en daarin
zijn Heere en Koning wien hij zijn leven
had gewyd.
ONTVANGEN
FLANELLEN BROEKEN
BEIGE EN GRIJS
De Intern. Arbeldsconlerentle.
In de commissie voor de internatio
nale regeling van den arbeidstijd der myn-
werkerB zijn gisteren sensationeele ge
beurtenissen voorgevallen.
By het begin der vergadering heeft de
Engelscbe minister der steenkolenmijnen,
Shinwell, een verklaring afgelegd, waarby
hij meedeelde, dat de Engelscbe regeering
de stemmingen van gisteren nogmaals
overwogen had en tot de gevolgtrekking
was gekomen, dat de eenige mogelijkheid
om het tot stand komen eener conventie
nog te bereiken daarin gelegen was, dat
het Duitsche voorstel van den arbeidsdag
van 73/i uur met een nieuwe overweging
der aangelegenheid over drie jaren, zou
worden aangenomen. 4
De Engelsche regeering was daarom be
reid, thans voor het Duitschhe voorstel
te stemmen en gaf aan de mijnwerkers
van Engeland de verzekering, dat een
eventueel tot stand komen van de con
ventie inzake den arbeidsdag van 73/4
uur in het geheel niet zou ongunstig
maken de kansen der Britsche mijnwer
kers om het volgend jaar den TVz-urigen
dag weer te krijgen.
Na de heropening der vergadering heeft
de Engelsche werkgever Lee, namens de
werkgeversgroep krachtig geprotesteerd
tegen het voornemen van den voorzitter
Brauns, om het Duitsche voorstel op
nieuw in stemming te brengen, daarbij1
er tegen op kamend, dat over een reeds
verworpen voorstel een nieuwe stemming
zou warden gehouden.
De voorzitter Brauns zette echter uiteen
dat gisteren een geheel negatief resultaat
omtrent den arbeidsduur verkregen was.
Hij achtte het dus zijn plicht het Duit
sche voorstel opnieuw ,in stemming te
brengen.
De commissie heeft met 21 tegen 19
stemmen zich bij Brauns aangesloten en
besloten, opnieuw over het Duitsche voor
stel te stemmen.
Namens de heele werkgeversgroep heeft
daarop Lee een verklaring afgelegd, dat
na deze handeling de werkgevers niet
langer aan de beraadslagingen der com
missie wil deelnemen.
De heele werkgeversgroep heeft daarna
de vergaderzaal verlaten. Na het vertrek
der werkgevers is de commissie rustig
met de beraadslagingen voortgegaan en
werd met 23 tegen 2 st. en 5 onthoudin
gen het Duitsche voorstel aangenomen.
Het Brltsch-Indië's verzet tegen Engeland.
Omtrent den toestand in Indië berichten
de Engelsche bladen, dat gisteren in zes
verschillende steden bommen tot ont
ploffing zijn gebracht. In alle gevallen gin
gen de daders volgens dezelfde methode
te werk. Zy lieten eerst een bom ont
ploffen en als de politie dan ter plaatse
kwam, wierpen zij opnieuw een bom.
72 personen zijn daarbij ernstig en 74
licht, gewond.
De Gandhi-vrijwilligers deelen thans
ook biljetten uit, waarin de politieagenten
worden aangespoord, hun betrekking neer
te leggen.
Zes personen, die dergelijke biljetten
uitdeelden, zijn in hechtenis genomen.
De studenten en professoren, die als
vrijwilligers de Gandhi-beweging steunen,
hebben besloten, niet naar de universi
teiten terug te keeren zoolang het fee-
wenschte doel niet 'is bereikt.
14 dagen vacantia voor personeel van
autoiabrieken.
De Fordfabrieken te Detroit hebben
aangekondigd, dat alle fabrieken op 12
Juli voor den tijd van ten minste 2
weken gesloten zullen worden.
Deze maatregel is bestemd tot reor
ganisatie van het bedrijf en beoogt ook
allen arbeiders en het kantoorpersoneel
gelijktijdig vacantie te geven.
De overige automobielfabrieken te De
troit moeten voornemens zijn het voor
beeld van Ford te volgen en in den loop
van den zomer de fabrieken eveneens
voor korten tijd te sluiten.
De in- en uitvoerverboden.
Niet slechts in de Int. Arbeidsconfe-
rentie, maar ook in den Volkenbond
heerscht een crisis en wel in verband
met de conventie-Colijn, tot afschaffing
der in- en uitvoerverboden en beperkin
gen. De inwerkingtreding dezer conven
tie wachtte totnutoe op de ratificatie van
Polen en Tsjecho-Slowakije, die hiervoor
tot 20 Juni den tijd hadden. Tsjecho-
Slowakije heeft tot 26 Juni uitstel ver
zocht.
De regeering van Polen heeft thans of
ficieel aan den Volkenbond medegedeeld,
dat het de conventie niet kan ratificeeren
zoolang de vrije circulatie van Poolsche
goederen niet is verzekerd en de afzet
van Poolsche producten door de totstand
koming van bilaterale handelsverdragen
niet mogelijk is. De moeilijkheid, waar
op de conventie-Colijn thans is vastgeloo-
pen, houdt verband met de omstandig
heid, dat in December te Parijs is be
paald, dat de conventie op 1 Juli 1930 in
werking zal treden.
Zeventien staten hebben haar thans ge
ratificeerd en elf dezer staten hebben hun
ratificatie afhankelijk gesteld van de ra
tificatie van Polen. Die elf staten houden
nu 1 Juli a.s. op gebonden te zijn, ten
zij zij' uitdrukkelijk verklaren hun toe
treding te handhaven. De zes overige
waaronder Nederland en Engeland, blij
ven weliswaar aan de conventie gebonden,
doch zij hebben het recht haar op 30 Juni
'op te zeggen. Deze opzegging treedt dan
onmiddellijk in werking.
De toestand is dus op het 0ogenblik
critiek.
Korte Berichten.
Te Hamburg had een ernstig ongeval
plaats in de badinrichting van den Rijn.
Drie personen, van wie er twee gehuwd
waren, geraakten in den vollen stroom,
werden meegesleurd en verdronken.
Te Mannheim zijn bij het zwemmen
in den Rijn 3 schoolkinderen en 3 vol
wassenen verdronken, terwijl in het na
burige Frankental 3 opgeschoten jongens
eveneens bij het zwemmen verdronken
zijn.
Te Gilly, in de nabijheid van Char
leroi, heeft een geweldige aardverzakking
plaats gehad, waardoor zeven arbeiders
woningen verwoest werden, terwijl nog
10 andere door instorting worden be
dreigd. Menschenlevens gingen niet ver
loren, daar de huizen nog op het laat
ste oogenblik konden worden ontruimd.
De president der Duitsche Rijksbank
heeft besloten tot een verdere verlaging
der disconto met een half percent tot
4 pet.
In het Noorden van Nieuw Zuid-Wa-
les zijn tengevolge van de overstroomin
gen, die het land teisteren, alle mijnen
onder water geloopen. Duizenden mijn
werkers zijn daardoor werkloos.
De revolutionnaire beweging in Bo
livia schijnt niet onderdrukt. De opstan
delingen melden belangrijke successen.
voor Manufacturen.
Dames- en Kinderconfectie
Tapijten - Gordijnen
Bedden - Ledikanten en
aanverwante artikelen is
GOES
HULST
Beheersverordening ge-
me,entewerken. Ged. Staten handha
ven, ook na een uitvoerige briefwisseling
hun bezwaren 'tegen enkele artikelen der
beheersverordening Gemeentewerken, zoo
als die op 29 Januari door den raad
is vastgesteld. B. en W. achten die be
zwaren niet van zoodanig belang, dat het
aanbeveling zou verdienen daarover een
beslissing van de Kroon uit te lokken en
stellen voor er ^an tegemoet te komen.
Jaarweddereg el i ng burge
meester, secretaris enz. Naar
aanleiding van de circulaire van Ged. Sta
ten, waarin de raad wordt gehoord om
trent een nieuw ontworpen regeling der
jaarwedden van burgemeesters, secretaris
sen, ontvangers en wethouders der ge
meenten in Zeeland, wijzen B. en W. er
op, dat wat Middelburg betreft, dit alleen
van beteekenis is voor den burgemeester
en den secretaris. De burgemeester zou
volgens de ontworpen regeling een sa
laris 'hebben van f6000f7000, thans
f5500f6000 en de secretaris f5500
f6500 thans f5200f6200, alles met 4
tweejaarlijksche verhooigingen van f250.
B. en W. zijn van oordeel, dat er niet
voldoende aanleiding is om het thans
bestaande verschil van f300 tusschen de
bezoldiging van den burgemeester en van
den. secretaris te verhoogen tot f500.
Daarom stellen zij voor met de ontworpen
regeling van den burgemeester accoord
te gaan 'en te verzoeken die voor den
secretaris vast te stellen op f5700
f6700. Tegen een verruiming van het
woord „diensttijd", hoewel die verruiming
voor dé tegenwoordige titularissen van
geenerlei invloed zal zijn, hebben B. en
W. met het oog op de toekomst wel be
zwaar. De tegenwoordige bepaling te de
zer zake is reeds ruimer dan vooir ander
gemeente-personeel en zij zien geenszins
de noodzakelijkheid in om daaraan nog
verdere uitbreiding te geven. Bij aanvaar
ding van de door B. en W. gedachte
regeling zal vanaf 1 Januari de uitgaaf
met f 1000 verhoogd worden.
De Comm. van Financiën vereenigt zich
met het voorstel met uitzondering van de
bepaling inzake een kindertoeslag, omdat
ook geen der andere ambtenaren "kinder
toeslag geniet.
Aanvaarding schilder ij enle-
gaat. B. en W. stellen voor te aanvaar
den een legaat van mevrouw A. G. Gallé,
op 13 Mei 1.1. te Leiden overleden en be
vattende een aantal, in olieverf door Pie-
ter Gaal geschilderde familieportretten.
Begrooting der gemeente
1929. Ter vaststelling wordt aangeboden
de 18e (eind-) wijziging der begrooting
1929, waarby blijkt, dat het electrici-
teitsbedrijf f16.316.meer opbrengt dan
geraamd is, het gasbedrijf 4304.81 meer
en het waterleidingbedrijf f4917.66 min
der. De beide eerste uitkomsten worden
door de commissie van financiën ten
zeerste toegejuicht.
De commissie heeft wel bezwaar tegen
de hooge kosten van doorspoeling der
pompgebouwtjes der rioleering, en burg.
en weth. geven toe dat f 1280.60 voor één
jaar hoog is, maar hebben nog geen
oplossing gevonden om het hoog blijvend
waterverbruik te beperken. Zy blijven in
die richting werkzaam..
Verdeeling kosten verlen
ging dr aineerkanaal Duinwa
ter 1 e i d i n g. De kosten der werken aan
de Oranjezon, geraamd op f148.000 heb
ben in 'werkelijkheid bedragen
f 156.475.431/a- Van het rijk is ontvan
gen f57593.13, zoodat het restant ad
f98882.30 dient te worden gesplitst in
kosten, zuiver komende ten laste van
bet bedrijf, en gelden, aan dat bedryf uit
te keereu uit den post „Werkverschaffing
Binnenland.
Vragen over de bestrijding van paond-
en klauwzeer.
Wijziging posttarieven met Ned.-Indië.
Voorstellen voor de Gemeenteraden van
Middelburg en Vlissingen.
Buitenland.
Do toestand in. Britsch-Indië.
Incidenten ter vergadering van de Intern.
Arbeidsoonf eren tie.
aan werkloozen". Hierbij zyn burg. en
en weth. er van uitgegaan, dat, wanneer
de werken der kanaalverlenging niet in
werkverschaffing, doch bij wijze van aan
neming waren uitgevoerd f 99047 zou
noodig zijn geweest en dat eene verlen
ging met 1553 M. (tegenover de thans ge-
schiedo met 1950 M.) beantwoord zou
hebben aan de strikt economische ont
wikkeling van het bedrijf. Op die wijze
komen zij tot f78750.88 zuiver ten laste
van het bedrijf en f 20131.42 ten laste
van de werkverschaffing. Zij stellen voor
in het eerste bedrag door eene defini
tieve leening ten behoeve en ten laste
van het bedrijf te voorzien, en het be
drag van f20131.42 uit den post werk-
fing te vinden.
Verdeeling kosten bouwput.
De kosten van den bouwput voor de
nieuwe filterinstallatie der Duinwater
leiding geraamd op f14.180 hebben be
dragen f 14163.02. Van het rijk is ont
vangen f4874.49, zoodat het restant ad
f9288.53 ook dient te worden gesplitst.
Bij gewone uitvoering zou het werk
f8035.50 hebben gekost en stellen burg.
en weth. voor dit bedrag als leening te
verstrekken en f 1253.03 uit werkverschaf
fing te verstrekken.
Steun verleening personeel
Meelfabriek. Door de directie der
Naaml. Vennootschap Meelfabrieken der
Nederlandsche Bakkerij is verzocht
ook na 1 Juli de steunregeling voor haar
werklooze arbeiders voort te zetten en
wel ten aanzien van hen, die vóór de
laatste in bedrijf-stelling onder de regeling
vielen. Ofschoon het antwoord op een
zelfde vraag aan het Rijk nog niet be
kend is, vinden burg. en weth. niettemin
vrijheid voor te stellen gunstig op het
verzoek te beschikken. Eventueele meden
werking van het Rijk zal namelijk niet
van invloed zijn op de geldelijke bijdrage
voor 'de gemeente, doch alleen de totaal-
uitkeeringen voor de betrokkenen doen
stijgen. Voorloopig willen burg. en weth.
weder voor 3 maanden medewerking toe
zeggen en achten daarvoor ten hoogste
f600 noodig. De commissie van finan
ciën vereenigt zich hiermede.
Credi et voor verbouwing
Schoo 1 K. Ingrijpende verbetering van
school K kan niet langer worden uitge
steld. De werkzaamheden, die zijn ont
worpen worden geraamd op f 12000. Daar
bij wordt bedoeld het gymnastieklokaal,
dat aan een goede verbetering f4500
met inbegrip van toestellen zou vorderen,
op te beffen, omdat voor de gymnastiek
gezien de korte afstanden tusschen de
scholen, een lokaal aan iedere school
niet noodig is. Overwogen zal worden
eene zoodanige verbetering van het gym-
nastiek-lokaal van school A, dat het aan
moderne eischen voldoet, waarna er ook
de leerlingen van school K les kunnen
ontvangen. Gerekend is op uitvoering ia
eigen beheer.
Woning Kinderdijk P 100. B.
en W. zijn van oordeel, dat door dhr A.
Jeronimus geen schade is geleden als
gevolg van het 'destijds aanbrengen van
een bord met „onbewoonbaar verklaarde
woning" aan 'het pand Kinderdijk P 100
en achten geen termen aanwezig voor in
williging van zyn verzoek om vergoeding
van schade.
Wijziging van de salaris-ver
ordening. Naar aanleiding van het
voorstel-Jeronimus om de belooning van
