DE ZEEUW
Van een arm dorp, dat rijk werd
TWEEDE BLAD
KW
Gemeenteraad van Goes
Stukken voor de Provinciale Staten
van Zeeland.
Uit de Provincie.
YAH
DINSDAG 17 JUNI 1930. No. 216.
DE LANDBOUWCRISIS.
Een compenseerend invoerrecht op
consumptie-suiker.
Ingediend is een wetsontwerp tot hef
fing van een compenseerend invoerrecht
op sommige soorten suiker.
De in Mei j.l. ingestelde commissie,
welke tot opdracht heeft gekregen de re
geering van advies te dienen omtrent de
vraag, of en zoo ja, welke maatregelen
met het oog op den oogenblikkelijken
toestand van land- en tuinbouw waren
te treffen, "heeft in de allereerste plaats
haar aandacht gewijd aan het suiker-
vraagstuk.
Zij is van oordeel, dat een einde be
hoort te worden gemaakt aan de achter
stelling, welke de Nederlandsche suiker
tot dusver hier te lande ondervindt in
vergelijking met bijna alle andere aan
accjjns onderworpen goederen.
De regeering meent met de commissie,
dat een normale uitbouw van de bestaan
de fiscale heffing wel wordt verkregen,
indien wat wordt voorgesteld het
invoerrecht wordt gesteld op 5 goudfran-
ken per 100 kg witte suiker, overeen
komende met ongeveer f 2.40' per 100 kg.
De regeering neemt hierbij aan, dat
de commissie heeft bedoeld het recht
uitsluitend te heffen van de consumptie
suiker en niet van de ruwe suiker. Door
ook deze laatste met een invoerrecht te
treffen, zou men niet alleen den aanvoer
van ruwe rietsuiker uit Oost en West
bemoeilijken, maar bovendien het raffina-
deursbedrijf in zijn vrijheid belemmeren.
Een bepaling is in het wetsontwerp
opgenomen om te voorkomen, dat voor
de inwerkingtreding van de wet groote
hoeveelheden buitenlandsche suiker in en-
trepöt zullen worden opgeslagen.
Er zijn hier te lande verschillende fabri
kanten die suiker bezigen als grondstof
voor de bereiding van voor export be
stemde suikerhoudende goederen (gecon
denseerde melk, chocoladebiscuits, jams,
enz.). Ten einde op de wereldmarkt te
kunnen concurreeren, moeten deze fabri
kanten de als grondstof voor hun export
benoodigde suiker evenals tot heden het
geval is, kunnen betrekken tegen betaling
van den wereldmarktprijs.
(Slot).
De voorzitter doet nog enkele mede-
deelingen over onderwerpen, die in de
vorige vergadering zijn genoemd. Spr.
kan meedeelen, dat bestrating van de Os-
senhoofdstraat zou kosten f4060.het
trottoir in de V. d. Spiegelstraat aan de
zijde van de woonhuizen f 1450.en
aan de zijde van den keuringsdienst
f950.het trottoir van den Dam (tegen
over de huizen) f 200.of f 350.—.
Dhr. Poelgeest zou met deze dingen
willen wachten tot de begrooting.
Dhr. C r u c q zegt, dat de bestrating
in de Ossenboofdstraat treurig is.
Verder zegt de voorzitter,, dat de Raad
in Dec. 1928 besloten heeft tot instel
ling van een salaris-commissie.
De voorzitter vraagt: wat wil de Raad?
Spr. heeft gehoord, dat sommige leden
die commissie weer willen opdoeken. Is
dit zoo, dan moet dit bij besluit van
den Raad geschieden.
Dhr. F ckhardt heeft indertijd tegen
gestemd en is er toch in benoemd. Spr.
Iziet er niets van komen en wil ze op
doeken.
Dhr. v. Vloten zegt, dat de commis
sie nog geen jaar aan het werk is. B.
en W. hebben een half jaar noodig ge
had om de leden te benoemen. Het komt
Spr. vreemd voor, haar nu aan den kant
te doen.
Dhr. Potter stelt opheffing voor. Hel
zou wel eens kunnen, dat de gemeente
bij wegnemen van oneffenheden meer dan
tot nu toe zou moeten betalen.
Dhr. Simons: we hebben a gezegd
en moeten nu ook b zeggen. Spr, is
niet voor opheffing.
Dhr. V e r m a i r e stelt geen prjjs op
behoud van een commissie, die in zoo
veel maanden maar een enkele maal
vergadert.
Dhr. van Vloten protesteert daar
tegen. De commissie stond voor moei
lijk werk. Spr. heeft ook veel ander werk
te doen en dringt dus op clementie aan.
Dhr. V e r m a i r edat is geen mo
tief.
De voorzitter: ik kan dus conclu-
deeren, dat de particuliere werkkring van
den voorzitter der salaris-commissie niet
toelaat, dat hij zijn Raadslidmaatschap
ten volle waarnam.
Dhr. v. Poelgeest acht een salaris
commissie die de geheele salarieëring
onder 'toog ziet niet noodig. Doeken we
ze op, dan nemen we de moeilijkhe
den niet weg.
Het voorstel om de commissie te ont
binden wordt verworpen met 7 tegen 5
stemmen. (Voor dhrn. Buijs, Crucq, Ver-
maire, Potter en Eckhardt).
Dhr. Simons geeft de leden, die geen
voldoende werk kunnen presteeren, in
overweging, te bedanken.
Dhr. v. Vloten: ik heb als voor
zitter op mij genomen een enquête in
in te stellen naar de loonen in particu
lieren dienst en daarmee die van het
gemeente-personeel te vergelijken. Maar
dat is een groot werk en door andere
drukke werkzaamheden ben ik daar niet
zoo mee opgeschoten, als ik zelf wel
wilde.
i Dhr. Crucq verklaart zich tegen het
vergelijken met particuliere loonen.
Dhr. B u ij ser is toch indertijd aange
nomen om geen verlaging in te voeren?
Prof. Visser te Wageningen heeft enkele nieuwe inventies op landbouw-machine-
gebied gedemonstreerd. Hierboven do z g. „greppelmachine", vele landbouwautori-
teiten waren van deze proefnemingen ge tuige.
FEU I LLETON.
door H. Kingmans.
14.)
o-
In de eenzaamheid, gezeten aan den
voet van het duin, lachte Hertha luidop
een zilveren lach: zij prakizeerde al over
een auto en zij was nog niet eens beslo
ten. het aanbod te aanvaarden 1 Was het
feitelijk niet een dwaasheid, naar Zeeduin
te gaan?
Hertha's gedachten gingen in eenen
een andere richting uit. Waarom zou zij
hier niet komen? Er was zooveel vóór
en tegen te zeggen. Wanneer zij volgende
week een langdurige, noodzakelijke rust
periode nemen ging en zij wis t, dat
zij daarna een taak had, om op zich te
nomen., dan ging de ^genezing allicht veel
sneller. Als ervaren verpleegster kon zij
er van vertellen, dat dat in tal van
gevallen zoo was. En bovendien- had
zij hier niet een mooie taak? De "goede
instelling van het „Groene Kruis" zoo
populair maken, was dat niet een mooi
werk? Was het ook niet aanlokkelijk,
in intiemere aanraking te komen met
deze menschen, die dat had zij reeds ge
merkt, goedhartig waren, maar die veels
zins misten dat, wat de ziel alleen volle
bevrediging schenken kan?
Als zij daaraan dacht, huiverde zij even.
Zeker, als zij hier zou zijn, lag het op
haar weg, om den menschen te wijzen op
iets anders dan het platvloersche leven
van al den dag. Dan had zij met haar
zwakke krachten in dienst van haar Jezus
te staan. Maar dat was, waarvoor zij' te
rugdeinsde. Had zij (zelf piiet ,aajmvallen van
neerslachtigheid? Had het haar pas niet
een geweldigen strijd gekost, te berusten
in 'sHeeren doen met haar? Was zij1 niet
in opstand geweest, en hadden hart en
lippen in stomme vertwijfeling niet ge
vraagd, waaróm haar dat werd aangedaan,
alsof God rekenschap van Zijn daden
gaf? Zou zij dan aan deze menschen
waarvan de overgroote meerderheid zich
niet om God en Zijn Woord bekommerde,
een brengster van goede boodschap kun
nen zjjn?
En kon zij,afgedacht van alles, dat
moederziel alleen gaan doen?
Hoe méér Hertha over alles nadacht,
hoe moeilijker het werd, een besluit te
nemen. Zij ging meenen, dat zij zeer on
verstandig had gedaan, met naar Zeeduin
te komen. Het bracht haar immers niets
verder?
Er zouden alleen onbillijkheden wegge
nomen worden.
Dhr. Simons: hoe komt dhr. Bugs
daarbij
De voorzitter acht het beter de
debatten te sluiten. Anders worden er
misschien dingen gezegd, waarvan het
achteraf beter is, dat ze niet gezegd
waren.
De rondvraag leverde niets op. Hier
na besloten zitting.
De volgende voorstellen voor de a.s.
zitting zijn thans verschenen:
Veerdienst ZijpeAnna Jacobapolder.
Naar aanleiding van aanhalingen uit de
desbetreffende correspondentie met den
minister van Waterstaat en de directie
der R.T.M., meenen Ged. Staten, dat er
thans van regeeringswege binnen afzien-
baren tijd afdoende regelingen ten aan
zien van bedoelden veerdienst zullen wor
den getroffen. Ten einde evenwel te
vóórkomen, dat de R. T. M. bij de on
zekerheid van het subsidie den uitgebrei-
den dienst op het veer Zijpe—Anna Jaco
bapolder né 1 Juli 1930 niet verder zou
voortzetten, achten zij het gewenscht, dat
bedoelde proeftijd, onder de thans gelden- j
de voorwaarden alsnog wordt verlengd
en wel tot. 1 Januari en stellen zij voor
tot dien datum, f 3 subsidio per enkele
vaart te verleenen, voor drie vaarten in
beide richtingen.
Subsidie restauratie kerk en to
ren te Tholen.
In verband met het aangehouden ver
zoek van de Kerkvoogdij' der 'NederL
Herv. gemeente te Tholen om subsidie uit
de Prov. Kas in de kosten van restauratie
van haar kerkgebouw, deelen Ged. Staten
mede, dat zij met de Rijkscommissie voor
de monumentenzorg van meening zijn,
dat de restauratie daarvan het gevraagde
financieele offer waard is.
Evenwel zal het aandeel van de provin
cie naar de in 1925 vastgestelde rege
len niet meer kunnen bedragen dan
f 24 300, n.l. 10 pet. van de eerste f 30.000
en 6 pet. van de overige f428.000. Zoo
als ten vorigen jare reeds werd gemeld,
hebben B. en W. van Tholen een ver
zoek ingediend voor subsidie van restau
ratie van den toren, waarvan de kosten
zijn geraamd op f 90.000. Die Prov. Zeeuw-
-sche Schoonheids- en Aróhaeologische
Commissie noemt dezen toren een belang
rijk object van 15e eeuwscbe bouwkunst
en adviseert tot bet verleenen van een
bijdrage. Ged. Staten stellen daarom voor
om voor den toren f6000 te verleenen.
Motorveerboot Hansweert
Walzoorden.
Ged. Staten zijn tot de overtuiging ge
komen, dat bet noodig en wenschelijk
is dat voor de lijn HansweertWalzoor
den een nieuw schip wordt gebouwd,
waarbij dan 'de vraag of ook nog een
nieuwe boot voor de verbinding Kortgene
Wolphaartsdijksche veer noodig is bui
ten beschouwing kan blijven.
Nadat zij tot deze aanvankelijke beslis
sing waren gekomen, rees de vraag, aan
welk type schip in dit geval de voorkeur
moet worden gegeven. Van invloed hierbij
was de wetenschap, dat de weg van
Walzoorden naar de Belgische grens, die
op het Rijkswegenplan voorkomt, vermoe
delijk reeds met ingang van 1 Jan. 1931
door het Rijk zal worden overgenomen,
terwijl ook aan de andere zijde van de
Schelde belangrijke veranderingen zouden
to wachten zijn. Z.onder hierop thans
nader in te gaan, meenen zij' toch te
mogen wijzen op de, weliswaar niet van
officieele zijde bevestigde, doch evenmin
tegengesproken berichten dat bet spoor
wegstation Vlake in meer Oostelijke rich
ting zal worden verplaatst, terwijl dit
station dan een reehtstreeksche verbin
ding met Hansweert zou krijgen. In ieder
geval zal bet veer een schakel vormen
in het Rijkswegennet en dan achten zij
een schip met kop- en achterlading ver
kieselijk, doch op een vraag aan den
minister van Waterstaat dd. 10 Jan. over
bet maken van aanlegplaatsen als voor
den dienst VlissingenBreskens is nog
geen antwoord ontvangen. Daarmede in
verband hebben Gedep. Staten aan Ir. M.
A. Cornelisse verzocht plannen te ma
ken voor een schip met zijlading en een
met kop- en achterlading. Die kosten wor-
Uitgerust weer, besloot .zij den tociht
naar boven te ondernemen, wat haar, zij
het met groote moeite en .onder hevige
hartkloppingen, gelukte. Op de bovenste
trede van de uitgesleten houten trap staan
de, slaakte zij een kreet van bewondering.
Want toen zij zich omwendde, lag daar
het machtige panorama van .een land
streek vol afwisseling. Als kleine dwerg
jes zag zij mensch en dier op het land
werken. Uit hoog opgaand geboomte stak
de kerktoren van Reeduin, terwijl zij ver
derop nog andere kerktorens ontdekte. Er
was veel bosschage, terwijl de landwegen
werden omzoomd door geboomte. Met
moeite 'kon Hertha bet oogi van het
schoone, bekorende tafereel afwenden.
Maar dan trok het ruischan.de geluid van
de zee haar aandacht. Breed en zwaar,
maar in een regelmaat, zooals zij1 nooit
had kunnen vermoeden, kwamen de thans
kalme, bedaarde golven aanrollen, rustig
bezit nemend van heit strand, dat slechts
wachtte, om het zilte nat in te drinken.
Een heerlijke zeewind deed haar van
vermoeidheid bleeke wangen blozen, ter
wijl bij dartel speelde met haar golvend
zwart haar, dat van onder haar hoed te
voorschijn kwam. 'Glimlachend ontdeed
Hertha zich van haar hoed, voelend, hoe
weldadig het haar aandeed, dat de wind
haar voorhoofd streelde.
den geraamd op f190.000 voor het eer
ste en f 290.000 of f305.000 voor het
laatste model. Ged. Staten stellen voor
tot het laatste en hen een crediet te
verleenen van f315.000.
Handelsonderwijs.
Gedep. Staten stellen voor de volgen
de subsidies te verleenen: aan de vereen,
voor Handelsonderwijs te Middelburg 10
pet der netto uitgaven tot een maximum
van f S150 voor "de dagschool en f 2400
voor de avondschool; voor de avond
school te Goes 5 pet. met een maximum
van f1150; voor de R.K. school te
Hulst 15 pet. tot een maximum van
f5730 en voor de avondschool te Vlissin
gen 5 pet. en een maximum van f 1150,
mits het rijk ook steunt en 'tot weder-
opzeggens.
Buitengewoon lager onderwij's.
Naar aanleiding van bet verzoek van
de afdeeling Vlissingen van de Vereen,
tot het verzorgen, opvoeden en onderwij
len van zwakzinnige kinderen tot op
richting van een krijgschool voor buiten
gewoon onderwijs, zeggen Ged. Staten,
dat zij, afgescheiden van de vraag, of art. 5
der L. O.-wet 1920 niet de mogelijkheid
uitsluit, dat de provincie zelf scholen
voor buitengewoon onderwijs opricht,
van meening zijn, dat het vooralsnog
in ut de taak der Provincie en met het
oog o,ok op de financieele lasten in het
bijzonder niet die van de provincie Zee
land kan geacht worden daartoe over
te gaan. Zij stellen daarom voor afwijzend
op het verzoek te beschikken.
Overneming net gemeente St.
Jansteen.
Ged. Staten stellen voor aan de N.V.
„PZEM" een crediet te verleenen van
f 30 100 voor de overname van het elec-
trisch net der gemeente St. Jansteen.
Hoogspanningsnet Middengroep.
Ged. Staten stellen voor ten behoeve
van de electrificatie der Middengroep een
nader crediet te verleenen van f157.000.
Dit daar zij het wenschelijk achten
het streven der Maatschappij om in de
middengroep een geheel ondergrondsch
hoogspanningsnet te stichten, te bevorde
ren door beschikbaarstelling van bet cre
diet van f 112.000, terwijl de andere
f45.000 bestemd zijn als een aanvulling
van het bedrag voor den bouw van
districtsmonteurswoningen met magazij
nen enz.
'Burgemeestersinstallatie te St.-Laurens.
Het is vandaag feest in St. Laurens
bet aardige aan Middelburg langzamer
hand vastgegroeide dorp, dat de laatste
jaren mag spreken van een toenemenden
bloei en gestagen voortgang. Het ontvangt
zijn nieuwen burgemeester, en wel den
heer J. W. van 'tHoff, wethouder dezer
gemeente. Er was, toen enkele weken
geleden zijn benoeming bekend werd,
blijdschap in de gemeente. Men wist in
den beer Van 'tHoff, die de gemeente
door en door kent en zulk eeu uitne
mend wethouder is gebleken te zijn, te
krijgen iemand, die de behoeften dezer
gemeente kent, die zich met grooten ijver
aan zijn taak geeft en zeker, indien God
hem leven en gezondheid zal geven, de
gemeente tot nog grooteren bloei en voor-
utgang zal brengen.
Die blijdschap over deze benoeming
manifesteerde zich in de spontaniteit,
waarmede de ingezetenen besloten tot
feestviering op den dag der installatie en
uit de eensgezindheid en samenwerking
bij het voorbereiden der feestelijkheden.
Zoo was dan vanmorgen het dorp fees
telijk versierd en een veelbelovend feest-
program zou afgewerkt worden.
Te 11 uur stelden zich de eerewacht en
de fietsenoptocht zich op het dorp op. Te
12 uur werd afgereden naar de grens
van de gemeente aan den Noordweg. Daar
werd de burgemeester met zijn familie
opgewacht.
De heer J. W. D a v i d s e, commandant
van de eerewacht, sprak hier den burge
meester toe. Ilij verwelkomde hem har
telijk. Het verblijdt ons, aldus Spr., weer
een ingezetene tot het burgemeestersambt
te zien geroepen.
Hoezeer de benoeming van uw persoon
op prijs wordt gesteld is u reeds gebleken
in de dagen die achter ons liggen en wij
verwachten, dat ook deze feestdag hior-
van blijk zal geven. Wij hopen dat ge
vele jaren aan het hoofd der gemeente
moogt staan en niet alleen een Burge
meester maar ook een Burgervader voor
allen zult zijn.
Do Almachtige God geve u dan de
wijsheid en de kracht om deze gemeente
naar Zijn wil te regeeren en te besturen.
Hij schenke Zijnen zegen op al uw arbeid.
Wij verzoeken u thans ons geleide
wel te willen aanvaarden naar het Raad
huis.
Spr. eindigde met een „Leve de Bur
gemeester", waarmede allen instemden.
Toen de stoet zich in beweging zette,
begon de klok te luiden. Aangekomen bij
de eerepoort op het dorp, nam de voor
zitter van de feestcommissie, de heer
J. Wondergem het woord en riep den
burgemeester het welkom toe.
Als burger eu inwoner deed u, aldus
Spr., reeds op zeer jeugdigen leeftijd
uw intrede in onze gemeente. Toen was
u en ook de bevolking onbewust, dat u
nog eenmaal het hoogste burgerlijke ambt
in onze gemeente zoudt vervullen, het
welk u door groote opoffering en liefde
voor St. Laurens bereikt hebt.
Toen dan ook de couranten uw benoe
ming, welke door velen werd gehoopt en
verwacht was, meldden, was 't alom te be
merken, dat er blijdschap was bij velen.
Spr. hoopt en verwacht, dat dhr van 't
Hoff een Burgemeester zal zijn die zich,
al zal het ook vaak zeer moeilijk vallen,
toch boven alle partijen zal stellen en
dien allen met recht hun Burgervader zul
len kunnen noemen.
Wij hopen, dat het u gegeven moge
zijn onder Gods onmisbaren zegen onze
gemeente tot grooter bloei en welstand
te brengen en met uw echtgenoote en
verdere familie vele jaren in goede ge
zondheid aan het hoofd van onze ge-
Prins Hendrik bij de ruiterfeesten van de Amsterdamscbe politie. De Prins en Wet
houder Wibaut zitten broederlijk naast elkaar. Gelukkig voor den beer Wibaut,
dat bet roode congres pas achter den rug is, anders
Zij zette zich, toch beschut tegen den
wind, neer op één ,der hoogste duinen
en staarde in zee, luisterend naar het
eentonige geluid der aanrollende golven,
dat tóch muziek beteekende. Heel in de
verte passeerden verschillende schepen.
Zii bemerkte, dat de vaart drukker was
dan zij hier had verwacht.
Maar dan kwam een floers voor haar
oogenEn zij zag zich terug, jaren
geleden, toen Otto, haar broer, tegen 'den
wil van vader en moeder, de ouderlijke
woning verliet, om te gaan zwalken op
diezelfde zee, die haar ook nu aantrok
met zulk een machtige bekoring. Nooit,
nooit hadden zij iets meer van hein ge
hoord. In arren moede was hij1 heen
gegaan. Het was misschien verkeerd
geweest van vader en moeder, hem
tegen te werken:. Trouwens, later was
haar gebleken, dat hij door hen nog te
jong .geacht was. Allicht zou hij1 eenmaal
wel toestemming hebben gekreig,en. Maar
zelfs, al was dat niet het .geval, dan nog
had Otto niet het recht gehad, te handen
len, als hij deed. Zijn heengaan was ge
weest een nagel aan vaders en moeders
doodkist. En had hij dan maar eens iets
van zich laten hooren, zeer zeker was
alles nog goed gekomen;. Maar taal noch
teeken werd van hem ontvangen, zoodat
zij langzamerhand waren gaan vermoeden,
dat hij den dood in de golven had ge
vonden En nu zij alleen op de wereld
stond, omdat vader en moeder, verzoend
met de leidingen Gods in hun leven, haar
verlaten hadden, wist ook Hertha niet
beter, of zij was werkelijk alleen.
Moeizaam stond zij op en daalde het
duin af, om langzaam te komen op het
vaste strand. Zij bevond zich vlak aan
de zee, die heel in de verte rimpelloos
scheen, maar die naderde met wisse ze
kerheid. Zij vermaakte zich met het spel
der golfjes, plantte haar voet diep in het
reeds natte zand, om te •bespeuren, boe
spoedig de gevormde holte volliep. Er
was geen koeren aan, het water, de vloed
kwam en alles moest wijken
Moederziel .alleen dwaalde zijl over het
strand. Er was geen enkel levend wezen
te bespeuren, behalve dan een enkele
zeemeeuw, die krijschend rondvloog over
het water, vischjes verschalkend.
Opeens stond Hertha stil. Zij bespeurde
in de duinen een inham, waarin een loods
was geplaatst, die niet geheel afgesloten
was met planken, maar die tusschea elke
plank een halve handbreedte speling liet
Nieuwsgierig gewonden, liep zij er heen,
om eens te zien, wat dat beteekende.
(Wordt vervolgd.)