No. 215
Maandag 16 Jnni 1930
44e Jaargang
Dagblad voor de Provincie Zeeland
BANK VOOR ZEELAND N.V., GOES
Credïeten - Hypotheken
Effecten - Oonpons - Lossingen 1
Rotterdamsche üoijd
Hendrikse Go's Bank N.V. Boes
EERSTE BLAD.
Aangesloten bij het Bureau voor Oplaag-contröle
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
Zij, die zich met 1 Juli a.s. op
„De Zeeuw" abonneeren, ontvangen
de nog in deze maand verschijnende
nummers gratis.
Kantoor Groote Markt 21 Telefoon 74 (2 lijnen)
Buitenland.
Belangrijkste Nieuws.
Agentschap
Beestenmarkt 8.
Binnenland
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes.
Tel.: Redactie en Administratie No. 11.
Postrekening No. 4M55.
Bijkantoor te Middelburg.
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. TeL No. 250.
ve Zeeuw
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, irancc per post, f3.—
LoSSO fa'niiihwii AiS
der AdvertantlBn:
1i regels fl.20, elke regel meer 30 cL
Bij abonnement belangrijke korting.
v Mond- en klauwzeer.
Misschien, zullen sommige lezers als
zg dit kopje op deze plaats zien aan
een vergissing denken.
Beschouwingen over mond -en klauw
zeer zoekt men toch eerder onder Land-
qn Tuinbouw dan op deze plaats.
De zaak waarom het hier gaat, heeft
echter ook een algemeenen en een poli-
tieken kant, zooals uit het volgende zal
blijken.
Eenige jaren .geleden heeft een land
genoot, de heer van den Berg, naar hij
beweerde, een genees- en voorbehoed
middel tegen mond- en klauwzeer uitge
vonden..
De officieele wetenschap heeft het ech
ter beneden haar waardigheid geacht hier
van kennis te nemen, en een ernstig
onderzoek naar de deugdelijkheid van dit
middel „Matafto" in te stellen. Men had
hier immers te doen met „kwakzalverij"
en daarmee kunnen de mannen van de
wetenschap zich toch niet inlaten?
Maar wat blijkt nu?
Wat men bier niet wilde doen, is in
Spanje gedaan en bij daar genomen proef
nemingen zou gebleken zijn, dat men hier
met een alleszins doeltreffend middel te
doen heeft.
De heer van den Berg schreef daarom
trent aan de N. R. Gt.
„D. Leopoldo Galvo Sanchez, inspecteur
van den geneeskundigen dienst te C.ax-
ballo, die zonder mij, op eigen hand, proe
ven met gezonde en zieke dieren gedaan
heeft, deed mededeeling, waaruit bleek,
dat al mijn beweringen op waarheid be
rusten. Waar ik steeds drie dagen vraag,
was het Z.Ed. zelfs gelukt de dieren in
twee dagen te genezen, en de ge
zonde dieren bleven, na volgens mijn
systeem behandeld te zijn, gezond of
schoon ze met de zieke dieren in con
tact waren. Waar ik dezen inspecteur
niet ken, nooit zijn naam zelfs gehoord
had, daar geloof ik mij te kunnen ver
heugen. Wat deze inspecteur constateer
de heb ik honderden keeren kunnen con-
stateeren. Ik beweer dan ook, hoe bru
taal het ook lijkt: Wordt in een land
mjjn systeem, dat niet eens veel kost
en gemakkelijk toe te passen is, algemeen
aangewend, dan kan het mond- en
klauwzeer niet voorkomen, ook kan de
ziekte niet van elders aangebracht wor
den, omdat de dieren niet vatbaar zijn.
Politiemaatregelen, het zoeken naar ba
cillen, afsluiting van markten enz. enz.
overbodig, evenais alle mogelijke praatjes
der geleerde oomes over het ontzettend
besmettelijke. Dit alles heb ik hier aan de
commissie bewezen. Dit kan ik in
ieder land bewpen, als ik tijd heb en
wil. Dit laatste is nu niet zeker, omdat
men mij hier geheel in beslag neemt"
De heer Van den Berg deelt verder
mede, dat na gehouden proefnemingen,
prof. Culebras in een gesprek met den be
trokken minister en den uitvinder ver
klaarde, dat algemeene doorvoering van
het aanwenden van „Matafto" aanbeve
ling verdient.
„Mondeling voegde bij er in ons ge
sprek aan toe: Wat wij, mannen van
wetenschap, in onze instituten en labo
ratoria en zoover mij bekend in de ge-
heele wereld voor onmogelijk hebben ge
houden, heeft de heer van den Berg mij
bewezen, toch mogelijk te zijn. Het is
de waarheid, die ik u zeg, ik kan niet
anders zeggen en van heden af sta ik aan
zijne zijde. Men zal mij aanvallen om
deze uitspraak, maar ik kan niet anders,
het is waarheid."
„Na afloop had ik weer de gewone
gelukwenschen in ontvangst te nemen,
en de minister vroeg mij, of ik een op
dracht voor het fabriceeren van hon
derdduizend porties kon aanvaarden, om
uit Duitschiand te zenden, daar ik hier
nog geen inrichting had."
De N. R. C,rt. merkt hierbij op:
„Is gr geen enkel Kamerlid, dat aan
leiding vindt eens een vraag tot de re
geering te fichten? Kamerleden plegen
aan ministers vragen te stellen over alles
en nog wat, dikwijls over futiliteiten.
De lust is menigmaal zoo groot, dat het
tusschen sommige Kamerleden wel eens
een wedloop lijkt, 'wie er het eerst bij
zal zijn en de eer van de vraag hebben
zal. Thans geldt het een groot landsbe
lang. De mond- en klauwzeer-epidemie,
die hier uitgebroken is, schijnt van ern-
stigen aard. Is er niettemin geen Kamerlid
dat een vraag aandurft, een simpel ver
zoek, om inlichtingen in te winnen?"
Het komt ons voor, dat er reden is
om wat hier gevraagd wordt, te onder
strepen.
De zaak is er belangrijk genoeg voor.
Als toch mocht blijken dat men hier
te doen heeft met een deugdelijk middel,
dan wordt het hoog 'tijd dat in de amb
telijke bureaux, waar men vanwege de
veelheid der rapporten bijna geen adem
meer kan halen, eens een groote oprui
ming wordt gehouden.
Het is toch al te dwaas, dat het gebruik
van voorbehoedmiddelen, waar
van gebleken is dat ze voor menschen
zéér .gevaarlijk zijn, tot het uiterste wordt
doorgedreven, terwijl een genees en voor
behoedmiddel voor een zoo ernstige die-
renziekte, waarbij groote menschelijke be
langen zijn betrokken, zelfs geen behoor
lijk onderzoek waardig wordt gekeurd.
De nieuwe toestand ln Roemenië.
De synode heeft zich bezig gehouden
met de kwestie van. het huwelijk en de
echtscheiding van koning Karei en heeft
als haar meening uitgesproken, dat de
scheiding door de kerk niet is erkend
en dat de echtverbintenis van het konink
lijk paar terecht bestaat.
Maniu, de minister-president, heeft een
belangwekkende verklaring afgelegd,
waarin hij erop gewezen heeft, dat de
wet van 4 Januari 1926 uitdrukkelijk be
paalt, dat Karei alleen met toestemming
van den regentschapsraad zoowel als van
de ?egeering kan' terugkomen. Aan deze
voorwaarde, verklaarde Maniu, is ten vol
le voldaan. Immers, één dag vóór den
terugkeer van den Koning had hij van
den regentschapsraad de toestemming ge
kregen. De raad hechtte zijn goedkeuring
aan 'sKonings terugkeer, welke door
de regeering was voorbereid.
De achturendag.
D'e raad van beheer van het interna
tionaal arbeidsbureau heeft Zaterdag een
belangrijke zitting gehouden.
De beheersraad behandelde het voor
stel van de regeering van Zweden, om de
herziening van de Washingtonsche con
ventie inzake den achturigen arbeidsdag
op de agenda van de internationale ar-
beidsconferentie van 1931 te plaatsen.
De Zweedsche regeeringsgedelegeerde
kreeg echter alleen steun van de zijde
van de werkgevers.
De arbeidersgroep, voor wie Jouhaux
het woord voerde, de Duitsche, Belgische
Fransche regeeringsgedelegeerden en ook
de directeur Albert Thomas, betoogden
met nadruk, dat het thans wel een zeer
S ongeschikt oogenblik zou zijn,, om de
herziening der conventie aan de orde
te stellon, nu bij de parlementen van
Duitschiand en Engeland wetsont
werpen aanhangig zijn, om de ratifi
catie der conventie door Duitschiand en
Engeland goed te keuren.
Het resultaat der besprekingen was dan
ook, dat het voorstel van Zweden ver
worpen werd met 14 tegen 7 stemmen
en 2 stemmen blanco.
De regeeringsgedelegeerden van Enge
land en Japan hebben zich van stemming
onthouden.
Dat 'de gedelegeerde van de Britsche
arbeidersregeering zich van stemming
onthouden heeft, heeft begrijpelijkerwijs
in de kringen van de arbeidersgedelegeer
den ter conferentie, nieuwe teleurstel
ling en verontwaardiging verwekt
Wervelstorm in Amerika.
In het Noorden der Ver. Staten hebben
wervelstormen groote schade aangericht.
In een stad werden niet minder dan 100
personen gewond, van wie vele ernstig.
Volgens nadere berichten zijn bij' den
wervelstorm 'die het Westen en het Zui
den van de staten Wisconsin en Min
nesota teisterde, en waardoor 5 personen
om het leven gekomen en ruim 100 ge
wond zijn, de telefonische en telegrafi
sche verbindingen gestoord, zoodat de om
vang van de ramp nog niet geheel is te
overzien.
Tal van huizen zijn vernield of zwaar
beschadigd en ook de oogst heeft zeer ge
leden.
Een Roode Kruis-expeditie is naar het
geteisterde gebied vertrokken.
De burgerkrijg in China.
Uit Peking wordt gemeldt, dat de voor
malige christen-generaal Feng een beslis
sende overwinning op de regeeringstroe-
pen heeft behaald. Ruim 25.000 man der
Nanking-troepen werden gevangen geno
men.
Bij Poetsjau zou een onder commandant
in dienst der Nanking-regeering met zijn
geheele troep naar het Noordelijke leger
zijn overgeloopen.
Feng behaalde zijn overwinning na een
gevecht dat verscheidene dagen duurde.
Oud-minister Klotz gestorven.
De heer Klotz, de Fransche oud-minis
ter van Financiën, die verleden jaar werd
gearresteerd wegens oplichting, is Zon
dag plotseling overleden.
In, 1910 weid 'hij minister van Finan
ciën in. hot tweede kabinet-Briand. Hij
werd later opgevolgd door Gaillaux, doch
toon deze in 1911 minister-president werd
kreeg Klotz weeT de portefeuille yan Fi
nanciën. Hij bleef in de regeering tot het
uitbreken van den oorlog. In 1917 ver
trouwde Clemenceau hem opnieuw Finan
ciën toe. Klotz nam deel aan de Vredes
conferentie van 1918. In 1928 werd hij
gekozen tot senator. Toen hij in 1928
werd gearresteerd wegens .oplichting, nam
hij ontslag. Hij werd tot 2 jaar gevange
nisstraf veroordeeld, doch spoedig voor
waardelijk in vrijheid gesteld.
Storm in Frankrijk.
Sinds Zateadagavond woeden hevige
stormen boven verschillende gedeelten
van Frankrijk. Parijs is er erg aan toe
geweest, De telefoon- en telegraaf-dienst
werd verstoord, terwijl het verkeer groo-
tendeels moest worden stopgezet.
In Zuid-Frankrijk is de oogst grooten-
deels vernietigd. Te Patelin, in het Jura-
gebergte, werd een man verlamd toen hij
het electrische licht in zijd kamer wilde
opsteken, daar op dit oogenblik juist de
bliksem insloeg.
Kort na vijf uur ontlastte zich een
wolkbreuk boven Noyon, zoodat het trein
verkeer naar België, Nederland en
Duitschiand tot laat in den avond werd
verbroken.
Ook in bet Zuiden van België hield de
storm duchtig huis. De bliksem sloeg in
op verschillende boerderijen en doodde
veel vee. De oogst is op vele plaatsen
vernield.
Uit Spanje en Portugal komen eveneens
berichten van .ongekend hevige stormen.
De wijnoogst werd geheel vernield.
Korte Berichten.
Volgens bericht uit Stockholm is
Vrijdagavond tijdens een velddienstoefe
ning in de nabijheid van Linköping, de
bliksem ingeslagen in een mitrailleurcom
pagnie. Een kapitein werd gedood, 2 luite
nants en 4 soldaten werden gewond.
Over het laatste decennium 1929
1930 is het aantal zelfmoorden in de
Vereenigde Staten over de 120.000 ge
weest. Dit cijfer is te meer verontrustend,
omdat juist de Vereenigde Staten een
ongekende bloeiperiode genoten hebben,
hoewel in het laatst van 1929 het per
centage wederom sterk gestegen is (10
per 100.000 inwoners) als gevolg van de
beurskrach.
De Parijsche politie heeft de Duit
sche communiste Elsa Arnold uit Ham
burg, die met een bizondere opdracht
van de Moskousche Internalionale naar
Parijs was gekomen, gearresteerd en ter
stond over do grens gezet. Ook de sedert
2 jaar gezochte leider van de commu
nistische jeugdbonden Galopin, die een
gevangenisstraf van 3 jaar moet onder
gaan, is gearresteerd.
Te Jeruzalem is een algemeene
staking der Arabieren aangekondigd als
protest tegen de terechtstelling van 3
Arabieren, die in verband met de on
lusten van verleden jaar ter dood zijn
voroordeeld, welke terechtstelling op mor
gen is bepaald.
In de strafgevangenis te Manfield
hebben 1500 gevangenen geprobeerd te
muiten, maar de bewakers bewerkten de
opstandelingen met traangasbommen, en
maakten aldus een einde aan de rebellie.
President Hoover heeft den Ameri-
kaanschen Senaat in buitengewone zit
ting bijeen geroepen, teneinde het Lon-
densche vlootverdrag nog vóór 14 Juli
(de Amerikaansche nationale feestdag) te
doen ratificeeren.
Het zuiden van Chili is door een
zwaren storm geteisterd. Ook de stad
Valparaiso heeft er onder geleden. Vol
gens de totdusver ingekomen berichten
zijn er acht menschen gedood. Het s.s.
„Langunas" moet met man en muis ver
gaan zijn.
Zaterdagmiddag is de commandant
•van de Oostenrijksche burgerwachten ma
joor Pabst, te Weenen gearresteerd, toen
hij de bureaux van zijn organisatie wilde
binnengaan. Hem werd medegedeeld, dat
hij met het oog op zijn politieke acti
viteit zal worden uitgewezen, te meer
daar hij nog steeds als Duitsch onderdaan
beschouwd wordt.
Uit Athene wordt gemeld, dat te
Slatina in Grietsch Macedonië 22 men
schen door den hagel, die in zeer groote
korrels neersloeg, werden, gedood, terwijl
29 menschen ernstig werden gewond.
Een bijzondere rechtbank heeft te
Milaan elf communisten veroordeeld tot
straffen van 1 tot 5 jaar gevangenis
straf wegens een poging om de commu
nistische partij weer in het leven te roe
pen. Verscheidene andere beklaagden zjjn
gedurende drie jaar onder bijzondere be
waking gesteld. Drie zijn vrijgesproken.
Te Napels heeft de politie een ben
de pasvervalschers ingerekend, die een
groote organisatie in het leven hadden
geroepen voor clandestiene emigratie.
Ta Berlijn zijn Zaterdag tengevolge
van da buitengewone hitte twee menschen
aan zonnesteek overleden.
Van de zuigelingen, die te Lubeck
met een z.g. anti-tuherculosemiddel be
handeld werden, is er nog één overleden,
zoodat er thans in het geheel 39 sterf
gevallen zijn voorgekomen. De officier
van justitie te Lubeck deelt mede, dat
er volgens den oogenblikkelijken stand
van het onderzoek geen redenen zjjn,
welke een strafrechterlek optreden tegen
de verantwoordelijke geneeskundige lei
ders van het ziekenhuis zouden recht
vaardigen.
Behalve da reeds vastgestelde toch-
Binnenland.
Dr de Visser over de strubbelingen "in de
Ghr. Hist. Unie(s
Zware brand te Roosendaal.
Die Eerste Kamer over de winkelsluiting.
Gemeenteraad van Goes.
Buitenland.
Debat over den achturendag te Genèva
De burgeroorlog in China.
Storm in Frankrijk en Amerika.
De nieuwe tarieven in Amerika.
Aardbeving in Perzië.
ten van het luchtschip „Graf Zeppelin"
naar Zwitserland en naar Scandinavië,
zal hei luchtschip van 9 tot 11 September
a.s. een vlucht maken iiaar Moskou, waar
geland zal worden, en op 7 Oct. a.s.
zal het luchtschip een vlucht maken bo
ven den Balkan, zonder dat daar echter
geland zal worden.
Autobussen voor dienstreizen.
De regeering heeft naar aanleiding van
een daaromtrent door de Algemeene Re
kenkamer gemaakte opmerkingen, beslist,
dat voor dienstreizen zooveel mogelijk van
autobussen dient te worden gebruik ge
maakt, en dat de ambtenaar, die aan een
bijzonder middel van vervoer boven een
autobus de voorkeur beeft gegeven, in zijn
reissdeclaratie de reden daarvan kort be
hoort op te geven.
Geïllustreerde Rijksbriefkaarten.
Dezer dagen zullen op de postkantoren
vijftien nieuwe geïllustreerde briefkaarten
verkrijgbaar worden gesteld, welke van de
bestaande geïllustreerde briefkaarten in
hoofdzaak verschillen doordat zij geen
reproducties van teekeningen, maar van
fotografieën zullen dragen.
Aan de adreszijde zijn de kaarten voor
zien van een zegelafdruk van 7 Vt cent. De
verkoopprijs bedraagt eveneens 7K cent,
zoodat voor de reproductie zelf geen kos
ten worden berekend.
Chr.-HisL Zomerconforentie.
Op .9, 10, 11 ein 12 Juli wordt te Lum-
teren gehouden de zevende christelijk his
torische zomerconferentie, uitgaande van,
het hoofdbestuur der C.-H. Unie en van
het bestuur der Vereenigiug van dhr. his
torische leden van gemeentebesturen.
Op .Vrijdag 11 Juli spreekt mr W. F. E.
baron van der Feltz te Middelburg over
Art. _18 van het Chr. Hist. Program yam
Beginselen en de verbetering van' den
misdadiger, des avonds zal dr Ph. L Idem-
burg te Wassenaar een inleiding jhoudem
over het ontwerp Cursuswet.
Op den eersten dag der conferentie zal
de heer J. R, Snoeok Henkemamsi een,in
leiding houden over: De Staten- en Raads
verkiezingen van 1931, op Donderdag 10
Juli spreekt des morgens prof. dr J. R.
Slotemaker de Bruine .over: Artikel 14
van het Chr. Hist. Program enl het bijzon
dei hooger onderwijs; des avonds houdt
de burgemeester van Vlaardinigem, de hoer
A. van Walsum, een' rede over: Het ont
werp tot wijziging van de Woningwet,
in het bijzonder met het oog .op da be
langen der gemeenten.
Prinses Juliana Leidsch burgeres.
Uit de Leidsche burgerjj heeft zich een1
Prinses-Juliana-comité gevormd, waarvan
burgemeester A. v. d. Sande Bakhuyzem:
het eere-voorzittersohap; aanvaardde, om
Prinses Juliana, die in zekeren zin' 'een
tjjdlang een Leidsche burgeres in de mieiast
verheven beteekemis van het woord kon
genoemd worden, een geschenk aan te
bieden als een concreet en blijvend .fee-
ken van de onkreukbare trouw en innige
sympathie van de Leidsche bevolking,
die de eer genoot, Prinses Juliana zoo
menigmaal in haar midden te kunnen be-
eroetew.
